Professional Documents
Culture Documents
UMYSŁOWYM
Opracowanie
mgr Dorota Klimas - Wiatrok.
PLAN PRACY
V. V. Podsumowanie.
„Aby wspomagać
rozwój dziecka upośledzonego
trzeba nieustannie rozwijać
samego siebie”
DYSFUNKCJE INTELEKTU
GLOBALNE PARCJALNE
ZAHAMOWANIE OBNIŻENIE OPÓŹNIENIE
UPOŚLEDZENIE
ROZWOJU POZIOMU ROZWOJU
UMYSŁOWE
INTELEKTUALNEGO INTELEKTUALNEGO INTELEKTUALNEGO
NIEDOROZWÓJ
OTĘPIENIE(DEMENTIA)
UMYSŁOWY(OLIGOFRENIA)
90-110 pkt. ilorazu inteligencji - przeciętny poziom inteligencji
70-89 pkt. ilorazu inteligencji - niższa niż przeciętna inteligencja; dawniej -
ociężałość umysłowa
50-70 pkt. ilorazu inteligencji - upośledzenie lekkie (dawniej debilizm)
poniżej 50 pkt. ilorazu inteligencji - głębsze upośledzenie umysłowe, które dzieli
się na umiarkowane i znaczne (dawniej imbecylizm), głębokie (dawniej
idiotyzm),
W 1968 r. Światowa Organizacja Zdrowia przyjęła 4-stopniową klasyfikację opartą
na ilorazie inteligencji. Stopnie te są następujące:
Przepisy zwalniające dzieci głęboko upośledzone z nauki szkolnej były dla nich
bardzo krzywdzące, ponieważ tego typu decyzje przekreślały ich szanse na całe
życie. Wszystkie dzieci z bardzo poważnymi problemami rozwojowymi powinny jak
najwcześniej uzyskać fachową pomoc, a później mieć zagwarantowaną możliwość
nauki. Dobrze jest, jeśli rodzice potrafią zapewnić im miłość i opiekę, ponieważ
często im tego brak. Czasami żyją w ogromnej samotności i chaosie. Kontakt z
nauczycielem może być dla nich pierwszym spotkaniem z przyjazną im osobą, z
kimś, kto podejmie trud uporządkowania ich świata, nauczenia , że są i że mogą
czegoś chcieć.
Wymaga to od nauczyciela dużej wiedzy, a przede wszystkim intuicji, bo nie ma
jednego programu nauczania dzieci z głębokim upośledzeniem umysłowym. Jest ich
tyle, ile jest uczniów. Wymaga to również dużej cierpliwości, bo nauka posuwa się
małymi krokami i trwa długo.
Wspieranie rozwoju dzieci niepełnosprawnych to przede wszystkim kształtowanie
optymalnych warunków dla tego rozwoju. Proces ten powinien być poprzedzony
dynamiczną diagnozą interakcyjną dziecka oraz otoczenia, w którym ono rośnie i
rozwija się.
Dopiero po przeprowadzeniu pełnej, kompleksowej diagnozy, ukazującej
mocne strony dziecka, oraz potraktowaniu rodziny dziecka jako partnera w procesie
diagnostycznym i rewalidacyjnym, powinna być podjęta decyzja o formach
wspomagania rozwoju konkretnego dziecka i jego rodziny.
Nauczyciele i specjaliści realizują zajęcia zgodnie z przygotowanym na
podstawie diagnozy programem pracy rewalidacyjnej z dzieckiem oraz jego
rodzicami, dokonują analizy efektów oddziaływań i ewentualnej modyfikacji programu
pierwotnego we współpracy z innymi specjalistami, w zależności od potrzeb.
W zależności od rodzaju oraz stopnia zaburzeń i odchyleń, dzieciom i
młodzieży niepełnosprawnej organizuje się formy kształcenia i wychowania , które
stosownie do potrzeb umożliwiają naukę w dostępnym dla nich zakresie,
usprawnianie zaburzonych funkcji oraz specjalistyczną pomoc i opiekę.
Przez kształcenie specjalne należy rozumieć zorganizowany proces
edukacji, dostosowany do potrzeb wychowanka i ucznia niepełnosprawnego, dla
którego - ze względu na istotne zaburzenia lub dysfunkcje – w różnych sferach
rozwoju ( motoryce, zmysłach, intelekcie, psychice ) w sposób istotny zakłócające
jego funkcjonowanie psychiczne, fizyczne, społeczne oraz możliwości uczenia się –
konieczne jest specjalistyczne oddziaływanie dydaktyczne, wychowawcze i
rewalidacyjne, ukierunkowane na jego wszechstronny rozwój.
nauczyciele specjaliści,
1. 1.
Nauczyciel nie stawia uczniowi żadnego warunku (kryterium) uczestnictwa w
zajęciach zarówno pod względem jego stanu fizycznego, jak i cech
osobowościowych oraz poziomu poszczególnych funkcji.
Podczas edukacji dziecko musi przejść cztery etapy, podane poniżej. Często zdarza
się, że dzieci z głębokim upośledzeniem umysłowym, nie przekroczą ich w swoim
rozwoju. Jednak świadomość ich istnienia pozwala nauczycielowi na celowe
organizowanie oddziaływań pedagogicznych.
2.
Każde dziecko rozwija się.
3.
Rozwój jest integralny i całościowy
„Postępowanie wychowawcze dla każdego dziecka zaczyna się tam, gdzie jego
naturalny rozwój zatrzymał się. Ile jest dzieci, tyle jest początków”.
Nadrzędnym celem wszystkich oddziaływań edukacyjnych powinien zawsze
być wzrost zachowań adaptacyjnych dziecka. Oznacza to zmianę całościowej
organizacji jego zachowania, a nie usprawnianie poszczególnych funkcji. Rozwija się
przecież dziecko, a nie jego funkcje. Rozwój dziecka nie jest również wypadkową
różnych wykonywanych z nim działań. W zależności od poziomu rozwoju ucznia z
głębokim upośledzeniem umysłowym różne mogą być cele zajęć rewalidacyjno-
wychowawczych. Może nim być zapewnienie dziecku poczucia komfortu i nawiązanie
z nim kontaktu, odczulenie, wzrost ekspansji ruchowej, zbudowanie wspólnego pola
uwagi, włączenie w istniejące już schematy poznawcze nowych przedmiotów, próby
połączenia dwóch lub trzech istniejących w jego repertuarze schematów działania itd.
Osiąganie kolejnych poziomów funkcjonowania jest żmudnym i długotrwałym
zbieraniem różnorodnych doświadczeń polisensorycznych. To one powodują
tworzenie się w świadomości najpierw pojedynczych połączeń, a następnie całej sieci
powiązań.
Sprawnie motorycznie dziecko przebywające w domu rodzinnym wszędzie się
wciśnie, zajrzy w każdy zakamarek, wszystko powącha, ostuka, poliże, dotknie.
Zadaje tysiące pytań i uzyskuje na nie odpowiedzi. Stopniowo jest włączane do
różnych czynności, jego aktywność wzmacniana bywa zachwytami całej rodziny. To
jest właśnie naturalna stymulacja polisensoryczna. Poznawanie przez patrzenie,
słuchanie, dotykanie, wąchanie i smakowanie - tworzenie globalnego,
wielozmysłowego obrazu danego pojęcia. Nie zastąpi tego obrazek, zabawka,
program telewizyjny, ponieważ każda z tych form dotyczy wąskiego zakresu
poznawania. Oparte są najczęściej na jedno lub dwuzmysłowym oddziaływaniu –
zwykle wzrokowym lub słuchowym. Dlatego tak ważne jest dla dziecka
upośledzonego w stopniu głębokim, dostarczanie mu wielozmysłowych, wyraźnych
bodźców i korzystanie z jego naturalnej aktywności oraz rozwijanie koncentracji
uwagi na bazie jego zainteresowań. Dzieci z głębokim upośledzeniem umysłowym
wymagają odpowiednio dobranej stymulacji polisensorycznej, by nauczyć się
rozumienia informacji płynących z otoczenia.
4.
Rozwój jest radosny
Dziecko, którego rozwój chcemy wspomagać, czuje lęk przed światem, nie
rozumie go, jest przekonane, że z niczym sobie nie poradzi. Zadaniem nauczyciela
jest przekonanie ucznia, jak przyjemnie wiedzieć coraz więcej, że nowe umiejętności
mogą okazać się przydatne w życiu, że właśnie on jest w stanie coraz więcej
osiągnąć.
Najłatwiej jest zdobyć wymienione wyżej cele stosując metodę wzmocnienia
pozytywnego. Wzmocnienie pozytywne w formie słownej (wspaniale, doskonale,
brawo), z równoczesnym komunikatem pozawerbalnym (uśmiech, ton głosu, dotyk,
przyklaśnięcie i inne), powinno nastąpić bezpośrednio po wykonanej przez ucznia
czynności lub godnym pochwały zachowaniu. Sposób na każde spotkanie z uczniem
to wrażliwe i czujne towarzyszenie mu, zauważanie jego mocnych stron i
najmniejszych nawet postępów oraz ustawiczne ich wzmacnianie.
Rozwój jest radosny, ale nie wesołkowaty – to nie może być zdawkowe
głaskanie po głowie każdego, kto wpadnie pod rękę. Taki miły stosunek do
wszystkiego i wszystkich powoduje dezorientację . trudno wiedzieć co jest dobre, a
co złe jeżeli wszyscy wokół, z takimi samymi uśmiechami, bez względu na
okoliczności głaszczą po głowie.
Wzmocnienie ma pokazywać kierunek i dodawać wiary we własne siły.
Dlatego musi trafiać dokładnie w poziom możliwości dziecka i być dobierane
indywidualnie. Wtedy każde, nawet drobne osiągnięcie dziecka staje się świętem i
wspólną radością nauczyciela i ucznia. Jeżeli nauczyciel skupi się na żmudnym,
powolnym, ale ustawicznym rozwoju, będzie odczuwał osobistą satysfakcję.
5.
Twórczość dziecka jest wartością.
6.
Najważniejsze jest odpowiednie komunikowanie się.
12) 12) staramy się być dla niej wzorem w postępowaniu, w każdej
wykonywanej przez siebie czynności.
PODSUMOWANIE
BIBLIOGRAFIA