Chng 3.

NHIN LIU V hiu qu s dng nhin liu

3.1. KHI NIM V NHIN LIU 3.1.1. Nhin liu v phn loi nhin liu Nhin liu l nhng vt cht khi chy pht ra nh sng v nhit nng. Trong cng nghip th nhin liu phi t cc yu cu sau: - C nhiu trong t nhin, tr lng ln, d khai thc, gi thnh r. - Khi chy khng sinh ra cc cht gy nguy him. Nhin liu c th phn thnh hai loi chnh: nhin liu v c v nhin liu hu c. 3.1.1.1. Nhin liu hu c: Nhin liu hu c l nhin liu c sn trong thin nhin do qu trnh phn hy hu c to thnh. Nhin liu hu c dng trong ngnh nng lng c 3 loi: + Kh thin nhin. + Nhin liu lng: du Diezen, du nng (FO). + Nhin liu rn: theo tui hnh thnh nhin liu ta c g, than bn, than nu, than , than cm. 3.1.1.2. Nhin liu v c: Nhin liu v c l nhin liu c to ra do phn ng phn hy ht nhn Uraium. 3.1.2. Thnh phn v c tnh cng ngh ca nhin liu 3.1.2.1. Thnh phn ca nhin liu Nhin liu bao gm nhng cht c kh nng b oxy ha gi l cht chy v nhng cht khng th b oxy ha gi l cht tr. * Nhin liu rn v lng Trong nhin liu rn hoc lng c cc nguyn t: Cacbon(C), Hyro (H), xi (O), Nit (N), Lu hunh (S), tro (A) v m (W). Cc nguyn t ha hc trong nhin liu u dng lin kt cc phn t hu c rt phc tp nn kh chy v khng th th hin y cc tnh cht ca nhin liu. Trong thc t, ngi ta thng phn tch nhin liu theo thnh phn khi lng cc dng mu khc nhau nh: mu lm vic, mu kh, mu chy, da vo c th nh gi nh hng ca cc qu trnh khai thc, vn chuyn v bo qun n thnh phn nhin liu. i vi mu lm vic, thnh phn nhin liu c xc nh theo phn trm khi lng trng thi thc t, y c mt tt c cc thnh phn ca nhin liu: Clv + Hlv + Sclv + Nlv + Olv + Alv + Wlv = 100% (3-1) Sy mu lm vic nhit 105 0C, thnh phn m s tch khi nhin liu (W= 0), khi ta c mu nhin liu kh: Ck + Hk + Sck + Nk + Ok + Ak = 100% (3-2)
13

i vi mu chy, thnh phn nhin liu c xc nh theo phn trm khi lng cc cht chy c: Cch + Hch + Sc + Nch + Och = 100% (3-3) Cacbon: Cc bon l thnh phn chy ch yu trong nhin liu, c th chim ti 95% khi lng nhin liu. Khi chy, 1kg cc bon ta ra mt nhit lng kh ln, khong 34150 KJ/Kg, gi l nhit tr ca cc bon, do vy nhin liu cng nhiu cc bon th nhit tr cng cao. Tui hnh thnh than cng cao th lng cc bon cha than cng nhiu ngha l nhit tr cng cao. Hyro: Hyro l thnh phn chy quan trng ca nhin liu. Tuy lng hyro trong nhin liu rt it, ti a ch n 10% khi lng nhin liu, nhng nhit tr ca Hyr rt ln. Khi chy, 1kg Hyro ta ra mt nhit lng khong 144.500 KJ/Kg . Lu hunh: Tuy l mt thnh phn chy, nhng lu hunh l mt cht c hi trong nhin liu v khi chy to thnh SO2 thi ra mi trng rt c v SO3 gy n mn kim loi rt mnh, c bit SO2 tc dng vi nc to thnh axt H2SO4. Lu hunh tn ti di 3 dng: lin kt hu c Shc, khong cht Sk v lin kt Sunfat SSP. S = Shc + Sk + Ssp (3-4) Lu hunh hu c v khong cht c th tham gia qu trnh chy gi l lu hunh chy, cn lu hunh Sunfat thng nm di dng CaSO4, MgSO4...khng tham gia qu trnh chy m to thnh tro ca nhin liu. xi v Nit: xi v Nit l nhng thnh phn v ch trong nhin liu v s c mt ca n trong nhin liu s lm gim cc thnh phn chy c ca nhin liu, do lm gim nhit tr chung ca nhin liu. Nhin liu cng non th lng oxy cng nhiu. * Nhin liu kh: Nhin liu kh c c trng bng hm lng cc cht Cacbuahyr nh: CH4, CH4 , CH4, H2, . . . , tnh theo phn trm th tch . 3.1.2.2. c tnh cng ngh ca nhin liu Vic la chn phng php t v s dng nhit lng gii phng t qu trnh chy nhin liu ph thuc nhiu vo cc c tnh cng ngh ca nhin liu. Trong cng nghip, ngi ta coi cc c tnh sau y l c tnh cng ngh ca nhin liu: m, cht bc, cc, tro v nhit tr. * m: m k hiu l W, l lng nc cha trong nhin liu, lng nc ny nn nhit tr ca nhin liu gim xung. Mt khc khi nhin liu chy cn cung cp mt nhit lng bc m thnh hi nc. m ca nhin liu c chia ra 2 loi: m trong v m ngoi. m trong c sn trong qu trnh hnh thnh nhin liu, thng dng tinh th ngm nc v ch tch ra khi nhin liu khi nung nhin liu nhit khong 8000C m ngoi xut hin trong qu trnh khai thc, vn chuyn v bo qun nhin liu. m ngoi tch ra khi nhin liu khi sy nhit khong 1050C.

14

* Cht bc v cc: Cht bc k hiu l V, Khi t nng nhin liu trong iu kin khng c xi nhit 800-8500C th c cht kh thot ra gi l cht bc, l kt qu ca s phn hy nhit cc lin kt hu c ca nhin liu. N l thnh phn chy th kh gm: hyr, cacbuahyr, cacbon, oxitcacbon, cacbonic, oxi v nit . . . Nhin liu cng gi th lng cht bc cng t, nhng nhit tr ca cht bc cng cao, lng cht bc ca nhin liu thay i trong phm vi: than Anfratxit 2-8%, than 10-45%, than bn 70%, g 80%. Nhin liu cng nhiu cht bc cng d chy. Sau khi cht bc bc ra, phn rn cn li ca nhin liu c th tham gia qu trnh chy gi l cc. Nhin liu cng nhiu cht bc th cc cng xp, nhin liu cng c kh nng phn ng cao. Khi t nhin liu t cht bc nh than antraxit, cn thit phi duy tr nhit vng bc chy cao, ng thi phi tng chiu di bung la m bo cho cc chy ht trc khi ra khi bung la. * tro: tro k hiu l A, tro ca nhin liu l phn rn dng cht khong cn li sau khi nhin liu chy. Thnh phn ca n gm mt s hn hp khong nh t st, ct, pyrit st, oxit st, . . . S c mt ca n lm gim thnh phn chy c ca nhin liu, do gim nhit tr ca nhin liu. Trong qa trnh chy, di tc dng ca nhit cao mt phn b bin i cu trc, mt phn b phn hy nhit, b oxy ha nhng ch yu bin thnh tro. tro ca mt s loi nhin liu trong khong: Than 15-30%, g 0,5 n 1,0%, mazut 0,2 n 0,3%, kh 0%, c xc nh bng cch t nhin liu nhit 8500C vi nhin liu rn, n 5000C vi nhin liu lng cho n khi khi lng cn li hon ton khng thay i. Tc hi ca tro: s c mt ca tro trong nhin liu lm gim nhit tr ca nhin liu, cn tr qu trnh chy. Khi bay theo khi tro s mi mn cc b mt t ca l hi. Mt trong nhng c tnh quan trng ca tro nh hng n iu kin lm vic ca l l nhit nng chy ca tro. Nhit nng chy ca tro trong khong t 12000C n 14250C. Tro c nhit chy thp th c nhiu kh nng to x bm ln cc b mt ng, ngn cn s trao i nhit gia khi vi mi cht trong ng v lm tng nhit vch ng gy nguy him cho ng. * Nhit tr ca nhin liu: Nhit tr ca nhin liu l lng nhit sinh ra khi chy hon ton 1kg nhin liu rn hoc lng hay 1m3 tiu chun nhin liu kh (Kj/kg, Kj/m3tc). Nhit tr lm vic ca nhin liu gm nhit tr cao v nhit tr thp, k hiu l Qclv v Qtlv. Trong nhin liu c hi nc, nu hi nc ngng t thnh nc s ta ra mt lng nhit na. Nhit tr cao l nhit tr c k n c lng nhit khi ngng t hi nc trong sn phm chy na. Nhit tr thp l nhit tr khng k n lng nhit ngng t hi nc trong sn phm chy. Nhit tr ca nhin liu khi chy trong thit b thc t l nhit tr thp v nhit ca khi ra khi l cao hn nhit ngng t hi nc, cn nhit tr cao c dng khi tnh ton trong iu kin phng th nghim. Khi so snh cc loi nhin liu vi nhau, ngi ta thng dng khi nim nhin liu tiu chun, c nhit tr Qt=7000 Kcal/kg (29330 Kj/kg).

15

3.2. QU TRNH CHY CA NHIN LIU 3.2.1. Khi nim Qu trnh chy nhin liu l qu trnh phn ng ha hc gia cc nguyn t ha hc ca nhin liu vi oxi v sinh ra nhit, qu trnh chy cn l qu trnh oxi ha. Cht oxi ha chnh l oxi ca khng kh cp vo cho qu trnh chy, cht b oxy ha l cc nguyn t chy c ca nhin liu. Sn phm to thnh sau qu trnh chy gi l sn phm chy (khi). Qu trnh chy c th xy ra hon ton hoc khng hon ton. - Qu trnh chy hon ton l qu trnh chy trong cc thnh phn chy c ca nhin liu u c oxi ha hon ton v sn phm chy ca n gm cc kh CO2, SO2, H2O, N2, v O2. - Qu trnh chy khng hon ton l qu trnh chy trong cn nhng cht c th chy c cha c xi ha hon ton. Khi chy khng hon ton, ngoi nhng sn phm ca qu trnh chy hon ton trong khi cn c nhng sn phm khc: CO, CH4... Nguyn nhn ca qu trnh chy khng hon ton c th l do thiu khng kh cho qu trnh oxi ha hoc c khng kh nhng khng kh v nhin liu pha trn khng u to ra ch tha, ch thiu khng kh. Qu trnh chy nhin liu l mt qu trnh rt phc tp bao gm nhiu giai on: sy nng, bc hi, sinh cht bc, bt la, chy cht bc v cc, to x. Giai on sy nng v sinh cht bc l giai on chun b cho nhin liu bc chy, cn thit phi c khng kh nng c nhit khong t 150 n 4000C sy nng, bc m v bc cht bc khi nhin liu. Giai on bt la bt u nhit cao hn, khi nhin liu tip xc vi khng kh nng. Giai on chy cht bc v cc km theo qu trnh ta nhit, nhit lng ny c tc dng lm tng nhit hn hp phn ng oxy ha cc xy ra nhanh hn, y l giai on oxi ha mnh lit nht. Giai on kt thc qu trnh chy l giai on to thnh tro v x. 3.2.2. Cc phng trnh phn ng chy 3.2.2.1. Chy nhin liu rn + Phn ng ca qu trnh chy hon ton: - Chy cacbon: C + O2 = CO2 12kgC + 32kgO2 = 44kgCO2 1kgC + 2,67 O2 = 3,67kgCO2. Khi thay khi lng ring ca Oxi o2 = 1,428kg/ m3tc v cacbonnic CO2 = 1,964kg/ m3tc vo (3-5b), ta c:
16

(3-5a) (3-5b)

1KgC + 1,866 m3tc O2 = 1,866 m3tc CO2. (3-5c) Tng t, ta c th tnh lng khng kh cn thit t chy cc thnh phn khc. Chy lu hunh: S + O2 = SO2 1kgS + 0,7 m3tc O2 = 0,7m3tc SO2 - Chy hyro: 2H2 + O2 = 2H2O 1kgH2 + 5,6 m3tc O2 = 11,2 m3tc H2O + Phn ng chy khng hon ton: 2C + O2 = 2CO 24kgC + 32kg O2 = 56kg CO 1kgC + 0,933 m3tc O2 = 1,866 m3tc CO 3.2.2.2. Chy nhin liu kh: Nhin liu kh bao gm cc thnh phn H2, S, CH4, CmHn, CO, H2S. Phng trnh cc phn ng chy nhin liu kh cng c vit tng t nh i vi nhin liu rn hoc lng. T cc phng trnh phn ng chy ta c th tnh c lng oxi l thuyt cn thit cung cp cho qu trnh chy, m bo cho nhin liu chy hon ton (chy kit). T tnh c lng khng kh cn cung cp cho l hi. ng thi t cc phng trnh phn ng chy cng c th tnh c lng khi thi ra khi l. 3.2.3. Xc nh th tch khng kh cp cho qu trnh chy * Th tch khng kh l thuyt: Th tch khng kh l thuyt cn thit cho qu trnh chy l lng khng kh tng ng vi lng O2 cn thit cho qu trnh chy hon ton 1kg nhin liu rn hoc lng hay 1 m3tc tiu chun nhin liu kh. Trong nhin liu rn, cc thnh phn C, H, S c th chy c v sinh nhit. Lng oxi cn thit t chy hon ton 1 kg nhin liu bng tng lng oxi cn thit t chy hon ton lng C, H, S c trong 1kg nhin liu. Vy c th tnh lng oxi cn thit t chy hon ton 1 kg nhin liu theo cc phng trnh phn ng (3-5), (3-6), (3-7). C lv S lv H lv O lv 0 VO 1 , 866 0 , 7 5 , 6 = + + (3-9) 2 100 100 100 1,428.100 (3-6a) (3-6b) (3-7a) (3-7b) (3-8) (3-8b)

Oxi cp cho qu trnh chy trong l hi ly t khng kh, m trong khng kh oxi chim 21%, do c th tnh c lng khng kh l thuyt cn thit cho qu trnh chy hon ton 1kg nhin liu: 0 VO C lv S lv H lv O lv 1 0 2 (3-10) Vkk = , , , = 1 866 + 0 7 + 5 6 0,21 0,21 100 100 100 1,428.100
Lng khng kh l thuyt t chy 1kg nhin liu rn, lng l: 0 Vkk = 0,0889(C lv + 0,375S lv ) + 0,265H lv 0,0333O lv , ( m 3 tc / kg ) (3-11)
17

* Th tch khng kh thc t: Th tch khng kh l thuyt cn thit cho qu trnh chy c xc nh theo cc phng trnh phn ng ha hc nu trn. Ngha l c tnh ton vi iu kin l tng, trong tng phn t cc cht oxi ha v b oxi ha tip xc v phn ng vi nhau. Trong thc t khng kh v nhin liu khng th tip xc l tng vi nhau c nh vy. Do vy qa trnh chy c th xy ra hon ton (ngha l gn vi iu kin l tng) th lng khng kh thc t cn phi cung cp vo nhiu hn lng khng kh tnh ton c theo l thuyt. T s gia lng khng kh thc t cp vo vi lng khng kh l thuyt tnh ton c gi l h s khng kh tha, k hiu l : V >1 (3-12) = kk 0 Vkk
Trong : Vkk: Th tch khng kh thc t, (m3tc/ kg) V0kk: Th tch khng kh l thuyt, (m3tc/ kg). Gi tr tiu chun ca h s khng kh tha i vi tng loi l hi nh sau: + t nhin liu trong bung la ghi : = 1,3 n 1,5 + t nhin liu trong bung la phun: L hi t bt than (phun) : = 1,13 n 1,25 L hi t du: = 1,03 n 1,15 L hi t kh: = 1,02 n 1,05 L hi khng th kn tuyt i c v c cc ch ghp ni tng l, trn tng l phi c ca v sinh, ca quan st. Khi l lm vic, p sut ng khi lun thp hn p sut kh quyn, do khng kh lnh t ngoi s lt vo ng khi lm tng h s khng kh tha trong ng khi. p sut khi gim dn theo chiu khi i, do lng khng kh lnh lt vo ng khi tng dn, ngha l ( tng dn theo chiu i ca khi. Khi ( tng th nhit ca khi gim xung tc l qu trnh truyn nhit gim xung, nhit tha ca khi tng ln tc l lng nhit do khi mang ra ngoi tri (q2) tng ln, hiu sut l gim xung. V vy, khi vn hnh cn phi phn u gi cho gi tr ti thiu.

3.2.4. Th tch sn phm chy sinh ra khi chy nhin liu

Sn phm chy (gi l khi thc) gm c khi kh v hi nc. Ty thuc vo iu kin chy hon ton hay khng hon ton cc nguyn t chy ca nhin liu m t l cc thnh phn cc cht sinh ra trong sn phm chy khc nhau. trng thi l thuyt, khi chy hon ton (vi = 1) s to thnh trong khi cc cht: CO2, SO2, N2 v H2O.

cc l hi t du s dng vi phun hi th cn thit phi c mt lng hi phun du vo l di dng sng m nn lng khi thc t bao gi cng ln hn lng khi l thuyt. Trong qu trnh vn hnh l hi, thng phi kim tra cc mu khi nh k pht hin trong khi c thnh phn CO khng. Nu c CO chng t qu trnh chy xy ra khng hon ton, nhin liu cha b oxi ha hon ton, cn thit phi tm
18

nguyn nhn khc phc v iu chnh qu trnh chy. ng thi vic phn tch khi cn cho php xc nh h s khng kh tha xem c ng tiu chun khng. Nu nh hn tiu chun th qu trnh chy s thiu O2 chy khng ht nhin liu. Nu ln th tn tht nhit q2 tng, hiu sut ca l gim xung. Khi phn tch khi thng xc nh chung gi tr th tch ca kh 3 nguyn t c trong khi CO2 v SO2 , k hiu l RO2 VRO 2 = VCO 2 + VSO 2 (3-13)

3.3. CN BNG NHIT V TNH HIU SUT CA L 3.3.1. Phng trnh cn bng nhit tng qut ca l
Nhit lng sinh ra khi t chy nhin liu trong l hi chnh l nng lng do nhin liu v khng kh mang vo: (3-14) Qv = Qnl + Qkk Nhit lng ny mt phn c s dng hu ch sinh hi, cn mt phn nh hn b mt mt i gi l tn tht nhit. (3-15) Qv = Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + Q5 + Q6 Trong : Q1 l nhit lng s dng hu ch sinh hi, (Kj/kg) Q2 l lng tn tht nhit do khi thi mang ra ngoi l hi, (Kj/kg) Q3 l lng tn tht nhit do chy khng hon ton v mt ha hc, (Kj/kg) Q4 l lng tn tht nhit do chy khng hon ton v mt c hc, (Kj/kg) Q5 l lng tn tht nhit do ta nhit t mt ngoi tng l ra khng kh xung quanh, (Kj/kg) Q6 l lng tn tht nhit do x nng mang ra ngoi, (Kj/kg). Nhit lng sinh ra do t chy nhin liu trong l hi chnh bng nhit lng c s dng hu ch sinh hi v phn nhit b tn tht trong qu trnh lm vic. Phng trnh biu din s cn bng ny gi l phng trnh cn bng nhit tng qut ca l. (3-16) Qv = Qnl + Qkk = Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + Q5 + Q6

3.3.2. Xc nh hiu sut ca l hi Hiu sut ca l hi l t s gia lng nhit s dng hu ch v lng nhit cung cp vo l hi. Q (3-17) = 1 100, (%) Q dv
Hiu sut ca l hi c th xc nh bng 2 phng php: phng php cn bng thun v phng php cn bng nghch.

19

3.3.2.1. Phng php cn bng thun:

Phng php xc nh hiu sut nhit theo phng trnh (3-17) gi l phng php cn bng thun. tnh hiu sut ca l theo phng php cn bng thun cn tnh lng nhit s dng hu ch Q1 v lng nhit cung cp vo l hi Qv. + Nhit s dng hu ch hi nhn c: (3-18) Q1 + D(iqn - i'nc) D l sn lng hi ca l hi, (kg/h) iqn l entanpi hi qu nhit, (Kj/kg) inc l entanpi nc u vo b hm nc, (Kj/kg) + Lng nhit do nhin liu sinh ra khi chy (nu b qua nhit lng do khng kh mang vo): (3-19) Qdv = BQtlv B l lng nhin liu l hi tiu th trong 1h (kg/h). Thay vo (3-17) ta c: D(i qn i' qn ) = 100, (%). (3-20) BQ lv t Nh vy mun xc nh hiu sut ca l theo phng php thun cn xc nh chnh xc lng tiu hao nhin liu tng ng vi lng hi sn xut ra. y l mt iu kh khn i vi cc l hi ln v lng tiu hao nhin liu rt ln nn rt kh xc nh chnh xc lng tiu hao nhin liu ca l. V vy phng php ny ch dng xc nh hiu sut cho cc l hi nh, c lng tiu hao nhin liu t c th xc nh c chnh xc, cn sn lng hi cc xc nh bng cch o lng nc cp vo l. i vi cc l ln th hiu sut c xc nh theo phng php cn bng nghch.

3.3.2.2. Phng php cn bng nghch:

T phng trnh cn bng nhit tng qut ca l (3-16) ta c: Q1 = Qv - Q2 - Q3 - Q4 - Q5 - Q6 Chia c hai v cho Qv ta c: Q Q Q Q Q1 Q Q = dv - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 Q dv Q dv Q dv Q dv Q dv Q dv Q dv hay:

(3-21) (3-22)

= q 1 = 1 - q2 - q 3 - q 4 - q 5 - q 6 = q1 = 100 trong : q1=

(3-23)

q
i=2

(%)

Q Q1 Q (%); q2= 2 (%), q3= 3 (%). . . . Q dv Q dv Q dv

Phng php xc nh hiu sut nhit theo phng trnh (3-23) gi l phng php cn bng nghch. tnh hiu sut ca l theo phng php cn bng nghch cn tnh cc tn tht nhit q1 , q2 , q3 , q4 , q5 , q6.
20

3.4. Tn tht nhit TRONG L HI 3.4.1. Tn tht nhit do khi thi mang ra ngoi l hi q2 (%)
Khi c to thnh trong qu trnh chy tc l t khng kh v nhin liu. Khng kh vo l c nhit khong 20-350C, trong khi nhit khi thi ra khi l thng ln hn 1100C, c bit i vi cc l nh khng c b mt t phn ui th nhit khi thot c th ti 4000C. Nh vy phi mt mt lng nhit t nng khng kh v nhin liu t nhit mi trng n nhit khi thi. Tn tht ny gi l tn tht nhit do khi thi, k hiu l q2 (%) H s khng kh tha ra khi l hi v nhit khi thi l 2 yu t nh hng rt ln n q2. Nhit khi thi cng cao th tn tht q2 cng ln. Tuy nhin khi nhit khi thi thp hn nhit ng sng s gy ngng ng sng hi nc trong khi. Nc ngng ng s d ha tan SO2 to thnh H2SO4 gy hin tng n mn kim loi. V vy chng ta phi tm nhng bin php gim nhit khi thi n mc hp l nht. Khi h s khng kh tha cng ln th nhit chy l thuyt ca qu trnh gim, lm gim lng nhit hp thu bng bc x ca bung la, dn n nhit khi sau bung la tng ln tc l nhit khi thot tng. Mt khc h s khng kh tha cng ln th th tch khi thi cng ln v nh vy th q2 cng cng ln. V vy cn khng ch ( mc nh nht, ng thi hn ch khng kh lnh lt vo l hi. Tn tht nhit q2 thng trong khong t 4-7%

3.4.2. Tn tht nhit do chy khng hon ton v ha hc q3 (%)

Khi nhin liu chy khng hon ton th trong khi cn c cc cht kh chy khng hon ton nh CO, H2, CH4 . Nhng kh ny cn c th chy v sinh nhit c nhng cha chy b thi ra ngoi, gy nn tn tht nhit gi l tn tht nhit do chy khng hon ton v ha hc, k hiu l q3 (%). Nguyn nhn ca tn tht ny l c th do thiu khng kh hoc khng kh pha trn khng u vi nhin liu. Cc yu t nh hng n q3 bao gm: Nhit bung la, h s khng kh tha v phng thc xo trn gia khng kh vi nhin liu trong bung la. H s khng kh tha ln th q3 cng nh nhng q2 li tng (Tuy nhin h s khng kh tha qu ln lm cho nhit bung l qu thp th q3 li tng). S pha trng gia nhin liu v khng kh cng tt th q3 cng nh. V vy phi tnh chn sao cho tng tn tht nhit q2 + q3 l nh nht. Khi t nhin liu rn: i vi bung la ghi tn tht q3 c th t n 0,51%, bung t phun q3 c th t n 0,5% v vi bung la th cng q3 c th t n 2% hoc cao hn. Khi t mazut th q3 cao hn v khi chy mazut cacbuahyro d b phn hy to thnh nhng lin kt kh phn ng, thng q3 = 3%.

3.4.3. Tn tht nhit do chy khng hon ton v mt c hc q4 (%)

21

Nhin liu a vo l c mt phn cha kp chy b thi ra ngoi theo cc ng: bay theo khi, lt qua ghi l hoc ri xung y bung la cng vi x gy nn tn tht nhit gi l tn tht nhit do chy khng hon ton v mt c hc. Yu t nh hng n tn tht nhit do chy khng hon ton v mt c hc l kch c ht, tnh kt dnh ca tro, tc v cch t chc cp gi. l ghi, khe h ca ghi cng ln th tn tht q4 cng ln. Nu vic phn phi gi cp I v II khng tt, s thi bay cc ht nhin liu cha chy ht ra khi bung la. Kch thc ht cng khng u th q4 cng ln. Bung la phun c q4 b nht, c bit l bung la thi x lng c th coi q4 = 0. i vi bung t kiu phun: q4 c th t n 4%; i vi bung t ghi t 2-14%.

3.4.4. Tn tht nhit do ta nhit ra mi trng xung quanh q5 (%)

B mt tng xung quanh ca l lun c nhit cao hn nhit mi trng xung quanh, do lun c s ta nhit t mt ngoi tng l n mi trng gy nn tn tht, gi l tn tht do ta nhit ra mi trng xung quanh, k hiu l q5 (%). Tn tht nhit q5 ph thuc vo nhit , din tch b mt xung quanh ca tng l, cht lng lp cch nhit tng l. Tn tht q5 t l thun vi din tch xung quanh, vi nhit b mt ngoi ca tng l. Tuy nhin, cng sut l cng ln th din tch b mt cng tng nhng tng din tch b mt xung quanh nh hn tng sn lng l, do tr s q5 ng vi 1kg nhin liu s gim xung. i vi l hi ln q5 khong 0,5%. Mun gim q5 phi thit k tng l sao cho hp l.

3.4.5. Tn tht nhit do x mang ra ngoi l hi q6 (%) X sinh ra t nhin liu trong qu trnh chy, c thi ra khi l nhit cao. i vi l hi thi x kh nhit x ra khi l khong 600 - 8000C, i vi l hi thi x lng nhit x khong 1300 - 14000C, trong khi nhin liu vo l c nhit khong 20-350C. Nh vy l hi mt i mt lng nhit nng nhit x t nhit bng nhit mi trng lc vo n nhit x lc ra khi l, gi l tn tht nhit do x mang ra ngoi q6 (%). Tn tht q6 ph thuc vo tro ca nhin liu, vo phng php thi x ra khi bung la. i vi nhin liu cng nhiu tro th q6 cng ln. Cc l thi x kh c q6 nh hn khi thi x lng. Tn tht q6 c th t n 5%

22