1 Dr Dorota Zdunkiewicz-Jedynak, Stylistyka - wykad

Gatunki wypowiedzi. Akty mowy

LITERATURA M. Bachtin, Problem gatunkw mowy, w: Estetyka twrczoci sownej, Warszaw 19 ! S. Gajda, Gatunkowe wzorce wypowiedzi , w: J. "artmi#ski $red.%, Wspczesny jzyk polski &u'(in )**1 A. Wilko, Spjno! i struktura tekstu,r. +,."ekst a gatunek, r. ,. "ypologia gatunkw, -rak.w )**) A. Wierzbicka, Genry mowy, w: /. Do'rzy#ska, 0. Janusz $red.%, "ekst i zdanie, Wrocaw 19 1 A. Wierzbicka, #kty i gatunki mowy w r$nyc% jzykac% i kulturac% kulturac% w : &zyk ' umys ' kultura( Wybr pism pod. red. J. "artmi#skie2o, Warszawa 1999 E. Wola ka, Gatunek wypowiedzi, w: 0. "a#kowska i in. $red.%, Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistw, Warszawa )**1 !. "d#nkie$icz, #kty mowy, w: , w: J. "artmi#ski $red.%, Wspczesny jzyk polski &u'(in )**1

Gat#nek % ku(turowo i 3istorycznie uksztatowany, u45ty w spoeczne konwenc4e spos.' komunikowania si5 6 wzorzec or2anizac4i komunikatu. 7a $zorzec &at#nko$' skada48 si5 9 aspekty: tre:ciowy kompozycy4ny $skadniki 'udowy, re(ac4e mi5dzy nimi% sty(istyczny pra2matyczny $nadawca i od'iorca 6 re(ac4e mi5dzy nimi, kontekst ;yciowy itd.% Genolo&ia 6 nauka pomocnicza takic3 dyscyp(in wiedzy, 4ak teoria (iteratury, 45zykoznawstwo, prasoznawstwo, teatro(o2ia, <i(mo(o2ia, muzyko(o2ia. "ada 2atunki zar.wno w a (ekcie hi tor'czn') $ewo(uc4a 2atunk.w, k(asy<ikac4a i opis 2atunk.w istnie48cyc3 w dane4 epoce%, 4ak i tr#kt#raln') $o2.(na typo(o2ia komunikat.w%. /ypo(o2iczne opisy (in2wistyczne ma48 wsp.cze:nie zar.wno c3arakter 'ada# 'nchroniczn'ch, jak i diachroniczn'ch .

I. *i toria &enolo&ii
"adania +latona $Pa)stwo,+++% i Ar' totele a $Poetyka% nad <ormami wypowiedzi =ozwa;ania o 2atunkac3 (iterackic3 - w traktatac3 poetyki w okresie rene an # $>ca(i2er%, barok# $>ar'iewski%, kla 'c'z)# $"oi(eau%. W tekstac3 tyc3 opisy poszcze2.(nyc3 2atunk.w 8czyy si5 ze wskazaniami normatywnymi 7arodziny i rozw.4 :r. mas. przekazu 6 prasy $od ?@iii.%, <i(mu $od ?+? w.% oraz radia i te(ewiz4i $od ?? w.% 6poszerzenie po(a zainteresowa# 2eno(o2ii. Arzedmiot 'ada# - c3arakterystyczne d(a wsp.czesnyc3 medi.w <ormy komunikat.w, takie 4ak wywiad, recenzja, suchowisko, talk show, telenowela itd.

II. Uj,cie M. Bachtina % no$e dro&i &enolo&ii

$Problem gatunkw mowy( Problem tekstu w lingwistyce *ilologii i innyc% naukac% %umanistycznyc% , w: Estetyka twrczoci sownej, prze. D. B(icka, Warszawa 19 !, ory2. 19C9%: &udzkie dziaania 45zykowe s8 w znacznym stopniu zr't#alizo$ane - tworz8c teksty, posu2u4emy si5 wz2(5dnie usta'i(izowanymi wzorcami ic3 konstruowania 6 &at#nka)i -

2
konwenc4ona(nymi <ormami, w kt.re od(ewamy sowa w za(e;no:ci od sytuac4i komunikacy4ne4 i zakadane2o ce(u wypowiedzi. 7ie ma tekst.w 'ez2atunkowyc3. >8 one zawsze wyznaczone przez 2ranice wzorca wypowiedzi dane2o typu, utrwa(one2o spoecznie i usankc4onowane2o tradyc48 sc3ematu kompozycy4ne2o i sty(istyczne2o, wedu2 kt.re2o (udzie zwyk(e 'udu48 wypowiedzi dane2o rodza4u, ma48c na wz2(5dzie odr5'ne ce(e komunikacy4ne. Dysponu4emy re(ert#are) &at#nk.$ )o$' $ustnyc3 i pisemnyc3% 6 c3oD teoretycznie mo;emy nawet nie wiedzieD o ic3 istnieniu 6 dane s8 nam tak, 4ak 45zyk, kt.re2o u;ywamy 'ez trudno:ci przed teoretycznym opanowaniem 2ramatyki. "ac3tin odr.;ni po45cia: &at#nki (ier$otne i $t.rne.

Gat#nki (ier$otne /(ro te0 6 odpowiada48ce przede wszystkim r.;nym typom akt.w m.wionyc3, np. pytanie, proba, odpowied, yczenie( E podstawy przetworzenia Gat#nki $t.rne / z1o2one0- skonwenc4ona(izowane zespoy akt.w mowy, np. list, artyku, powie, podanie( >8 wynikiem przetworzenia 2atunk.w pierwotnyc3

III. Genolo&ia j,z'kozna$cza

/eoria 2atunk.w w ??-wieczne4 3umanistyce - wyrasta z tradyc4i tr#kt#rali t'czne4, u4mu48ce4 z4awiska 45zyka i ku(tury w kate2oriac3 mode(owyc3, koncentrowanie si5 na cec3ac3 powtarza(nyc3, systemowyc3E to, co indywidua(ne, traktowane 4ako reprezentac4a k(asy, mode(u, konwenc4i. Dzi: - wykorzystywane 4ako narz5dzie opisu - po45cia z zakresu (in2wistyki ko&nit'$nej z <undamenta(nymi d(a nie4 po45ciami takimi, 4ak: kate&oria, (rotot'(, centr#), (er'3eria . Model kate&or'zacji lo&iczne4 $Arystote(es% kate2orie tworz8 o'iekty posiada48ce cech' konieczne i $' tarczaj4ce 6 cec3y te wyst5pu48 we wszystkic3 e(ementac3 kate2orii &ranice mi5dzy kate2oriami 6 o tre r.wny status wszystkic3 e2zemp(arzy zasada wy8czone2o :rodka $cec3a na(e;y do de<inic4i a('o nie% Fode( kate2oryzac4i natura(ne4 $ko2nitywizm% istnienie kate2orii zdeterminowane wi8zk8 cec3 c3arakterystycznyc3 d(a typowe2o reprezentanta 6 (rotot'( (epsi i 2orsi reprezentanci kate2orii $centr#) i (er'3erie kate2orii% kate2orie 'ez centrum 6zakres wyznaczony relacj4 (odobie t$a rodzinne&o $Witt2enstein% przyna(e;no:D do kate2orii - to(nio$alna 2ranice nieo tre, rozci82(iwe W pracac3 ko2nitywistyczne4 orientac4i 'adawcze4 - 2atunek - kate&oria ab trakc'jna, kt.re4 nie )o2na $'czer(#j4co zde3inio$a5 za pomoc8 cech konieczn'ch i $' tarczaj4c'ch. Gatunek u4awnia si5 na zasadzie (odobie t$a rodzinne&o $po45cie wprowadzone przez <i(ozo<a i (o2ika &udwi2a Witt2ensteina% w konkretnyc3 rea(izac4ac3 tekstu. "a1o2enia $ (.1cze nej &enolo&ii 7ie wszystkie wa:ciwo:ci 2atunku musz8 si5 po4awiaD we wszystkic3 e2zemp(arzac3 reprezentu48cyc3 ten 2atunek. W okre:(one4 aktua(izac4i powinna si5 po4awiaD swoista wi8zka cec3 prototypowyc3 $wzorcowyc3% d(a dane2o 2atunku.

3
+m wi5ce4 takic3 cec3 zawiera dany tekst, tym 'ardzie4 z'(i;a si5 on do prototypu i tym 'ardzie4 centra(n8 pozyc45 za4mu4e w:r.d innyc3 tekst.w dane2o 2atunku. Gatunki s8 rozpatrywane przez odniesienie do Witt2ensteinowskie4 idei podo'ie#stwa rodzinne2o, d(ate2o - ana(izowane 4ako struktury o &ranicach nieo tr'ch, ot$art'ch, rozci4&li$'ch. W duc3u <i(ozo<ii ko2nitywistyczne4 przyna(e;no:D tekstu do 2atunku 4est opisywana 4ako to(nio$alna 6 dany tekst 4est przedstawicie(em 2atunku 'ardzie4 (u' mnie4 typowym. 02zemp(arze od'ie2a48ce od e2zemp(arza prototypowe2o k(asy<ikowane s8 4ako pery<ery4ne. Je:(i w odczuciu od'iorcy dany tekst ma cec3y typowe, to sta4e si5 on tekstem centraln') 6 (rotot'(o$') (rzed ta$iciele) dane4 kate2orii 2atunkowe4. 7iekt.re teksty mo28 zna4dowaD si5 na pery<eriac3 nie ty(ko 4edne2o 2atunku, (ecz tak;e inne2o. Fo28 8czyD cec3y r.;nyc3 2atunk.w.

+ol ka &enolo&ia j,z'kozna$cza - A. Wierz'icka, >. Ga4da, /., A. =e4ter, A. Wi(ko#, A. Gurda( , B. Hydek"ednarczuk i in. literacka - A. Do'rzy#ska, I. Farkiewicz, ".Witosz, A Duszak, >. "a('us

I6. Stat# &at#nko$' ele)entarn'ch jedno tek ko)#nikac'jn'ch / pytania, proby, powitania, obietnicy0 I6a. Teoria akt.$ )o$' $Austin i >ear(e w (atac3 !*. 6 *. ?? w.%
Akt )o$' - u;ycie wypowiedzenia przez konkretne2o u;ytkownika 45zyka w konkretne4 sytuac4i z okre:(on8 intenc48 m.wi8ce2o a% t$ierdzenia /kon tatacje0 - wyr.;nia48ce si5 tym, ;e mo;na 4e poddaD kwa(i<ikac4i prawdziwo:ciowe4, tzn. powiedzieD, czy s8 prawdziwe czy <aszywe $np. +wieci so)ce ,akwity bzy "omek ma psa%E '% akt' $'kona$cze / (ra$cze, (er3or)at'$ne0 - nie pod(e2a48ce kryterium prawdziwo:ci, (ecz tworz8ce pewne <akty w rzeczywisto:ci $np. S-d uznaje oskar$onego winnym i skazuje go na kar pozbawienia wolnoci na lat ./(0 1twieram posiedzenie Sejmu 2%rzcz ciebie w imi 1jca i Syna i 3uc%a w( itp.% A (ekt' akt# )o$' lok#c'jn'- odnosz8cy si5 do same2o procesu tworzenia na mocy kodu 45zykowe2o wyra;enia o tre:ci wynika48ce4 z systemu 45zyka $'ez uwz2(5dniania sytuac4i, oko(iczno:ci powstania wypowiedzi% illok#c'jn'- zwi8zany 4est z tre:ci8 naddan8, intenc48 zamierzon8 przez m.wi8ce2o $np. pytanie: 2zy musisz tak gono suc%a! muzyki4 mo;e 'yD intenc4ona(nie wym.wk8%E 4e2o warto:D mierzona 4est nie w kate2oriac3 prawdziwo:ci, (ecz k#teczno7ci /3ort#nno7ci, zcz,7li$o7ci0 akt# )o$' (erlok#c'jn'- zwi8zany z u'ocznymi, wt.rnymi rezu(tatami aktu komunikacy4ne2o $np. zniewa;enie, o'raza, 2niew, zadowo(enie, roz'awienie oraz wsze(kie inne stany menta(ne i emoc4ona(ne wywoane przez wypowiedJ u od'iorcy% Rodzaje akt.$ )o$' 8. "e $z&l,d# na to(ie ja$no7ci intencji

4
akty mowy bez(o7rednie akty mowy (o7rednie

9. "e $z&l,d# na rodzaj intencji: a ercje, czy(i 4d' o stanac3 rzeczy $np. w8tpienia, przysi52i% d'rekt'$'- ic3 ce(em 4est wywarcie nacisku na od'iorc5 $np. zakazy, rozkazy, pozwo(enia, pro:'y% ko)i '$' - zwi8zane z pod45ciem przez m.wi8ce2o 4akie2o: zo'owi8zania wo'ec adresata do dziaania, odpowiedzia(no:ci $np. zo'owi8zania, o'ietnice% ek (re '$' - po(e2a48ce na wyra;aniu stan.w emoc4ona(nyc3, psyc3icznyc3 $2ratu(ac4e, kondo(enc4e% deklarat'$' - akty wywou48ce pewne stany rzeczy w stosunkac3 spoecznyc3 $np. odwoania, mianowania%

I6b. Teoria i)(likat#r kon$er ac'jn'ch *.+.Grice;a

I)(likat#ra kon$er ac'jna - po:redni akt mowyE intenc4a nadawcy nie 4est w nim wyra;ona wprost, w spos.' konwenc4ona(ny, (ecz su2erowanaE wi5c odczytywana przez od'iorc5 nie na podstawie zna4omo:ci kodu 45zykowe2o, a(e z wykorzystaniem szeroko rozumiane2o kontekstu 45zykowe2o i poza45zykowe2o 6 sytuacy4ne2o. "a ada koo(eracji: Bczy# sw.4 udzia konwersacy4ny w przewidzianym d(a nie2o momencie takim, 4akie2o wyma2a zaakceptowany ce( (u' kierunek rozmowy, w kt.r8 4este: zaan2a;owany. Mak ')' zcze&.1o$e: 1. IL<=>I: Bczy# sw.4 udzia tak in<ormatywnym, 4ak 4est to wyma2ane $z punktu widzenia aktua(nyc3 ce(.w rozmowy%E nie czy# swe2o udziau 'ardzie4 in<ormatywnym, ni; to 4est wyma2ane. ). ?A@<=>I: >tara4 si5 czyniD sw.4 udzia takim, a'y 'y z2odny z prawd8: nie m.w te2o, o czym s8dzisz, ;e 4est <aszemE nie m.w te2o, d(a cze2o nie masz na(e;yte2o uzasadnienia. 1. <!AIESIEAIA: F.w na temat. 9. S+<S<BU: F.w zrozumia(e: unika4 nie4asno:ci wysowienia unika4 nie4ednoznaczno:ci m.w zwi5J(e m.w w spos.' uporz8dkowany Kr.dem imp(ikowa# konwersacy4nyc3 - 4awne po2wacenie 4edne4 z re2u konwersacy4nyc3, np. po2wacona zasada 9: A: Pani 5odrzewska to kompletna kretynkaL ": 6ie uwa$asz $e tu jest duszno4

6. T'(olo&ia &at#nk.$
Gat#nki literackie i nieliterackie. Jest to podzia natury 3istoryczne4. Aro'(ematyka 2atunk.w zrodzia si5 n 2runcie (iteratury pi5kne4 i retoryki.

5
Gat#nki literackie. +stnie48ce w wi5kszo:ci podr5cznik.w poetyki taksonomie zaczynay od ukadu 3ierarc3iczne2o trzec3 3or) &enolo&iczn'ch: rodzaj-&at#nek- od)iana &at#nko$a. /radycy4nie wyodr5'niano: lir'k, e(ik, i dra)at. /en troisty podzia wynik z (ektury A(atona i Arystote(esa, upowszec3niony 4u; w do'ie k(asycyzmu. Aodzia ten 4ednak niewystarcza48cy. >. >kwarczy#ska proponu4e dopenienie 1 rodza4.w: 1. rodza4 mora(izatorsko-dydaktyczny, ). rodza4 autote(iczno-rozrywkowy, 1. rodza4 prze4:ciowy. Wprowadza tak;e po45cie od)ian rodzajo$'ch /(odrodzaje%, w odniesieniu do 2atunk.w 6 od)ian &at#nko$'ch. Bkad struktur 2eno(o2icznyc3 przedstawia si5 nast5pu48co: =odza4 Mdmiana rodza4u Gatunek Mdmiana 2atunkowa Gat#nki nieliterackie

/ak;e one pod(e2a48 3ierarc3izac4i, tworz8c ukady przy45te w 2eno(o2ii (iterackie4: rodza4-podrodza42atunek-pod2atunek-indywidua(ny okaz. Wprowadzenie terminu rodzaj na wszystkie na4wa;nie4sze odmiany <unkc4ona(ne 45zyka np.: Gatunki dziennikarskie - <unkc4a in<ormacy4na iN (u' nakania48ca: artyku, debata telewizyjna, komentarz, korespondencja Gatunki ko(okwia(ne - <unkc4a in<ormacy4na i <atyczna: flirt, ktnia, plotka Gatunki (udyczne -<unkc4a (udyczna: horoskop, art, melodramat, sitcom, rebus, wideoklip Gatunki naukowe -<unkc4a in<ormacy4na: abstrakt, monografia, wykad, rozprawa naukowa Gatunki normatywne - <unkc4a stanowi8ca: kodeks drogowy, konstytucja, rozporzadzenie, uchwaa, zarz dzenie Gatunki praktyczno-u;ytkowe -<unkc4a in<ormacy4no-nakania48ca: !",instrukcja obsugi, przepis kulinarny, notatka, podanie, list motywacyjny Gatunki propa2andowo-po(ityczne - <unkc4a nakania48ca: debata polityczna, e#pose, or$dzie Gatunki rek(amowe -<unkc4a nakania48ca: billboard, slogan, spor reklamowy Gatunki re(i2i4ne -<unkc4a rytua(na, ma2iczna, nakania4aca: brewiarz, bulla, homilia, ketechizm, kol$da, modlitwa Gatunki szko(ne - <unkc4a in<ormacy4na, prezentatywna: charakterystyka postaci, opis, rozprawka Gatunki urz5dowo-kance(ary4ne - <unkc4a in<ormacy4na nakania48ca: apel, list go%czy, mowa obro%cza, wypis szpitalny& +rz'k1ad: Rodzaj: )o$a #rz,do$a +odrodzaj: tek t' d'rekt'$ne, dok#)entac'jne, (ra$nicze Gat#nki: /$ez$anie, zarz4dzenie0, /ankieta, )etr'ka0, /kon t't#cja, #)o$a0 +od&at#nek /od)iana &at#nko$a0 ).#rodzenia, ).7l#b# #.$'da$nicza,#.naj)#

6
Ao)inacja (ro3e or ka % charakter' t'ka &at#nko$a =odza4: tekst urz5dowy Aodrodza4: tekst dyrektywny Gatunek: nominac4a Aod2atunek: nominac4a pro<esorska T'(olo&ia &at#nk.$ na (od ta$ie r.2n'ch kr'teri.$: Aa (od ta$ie kod# (rzekaz# /kr'teri#) e)iot'czne0 8. Gat#nki )ono e)iot'czne: J5zykowe: notatka, powie, referat, ustawa DJwi5kowe: sonata M'razowe: fotomonta, karykatura

9. Gat#nki (oli e)iot'czne: J5zykowo-dJwi5kowe: piosenka, reporta, poczta gosowa w telefonie, suchowisko J5zykowo-o'razowe: fotoreporta, komks, mapa, wykres J5zykowo- dJwi5kowo-o'razowe: encyklopedia multimedialna, gra komputerowa, kronika filmowa Aa (od ta$ie 7rodka (rzekaz#: 1. Gatunki ksi8;kowe: komiks, nowela, opowiadanie, powie ). Gatunki prasowe: artyku, felieton, nekrolog 1. Gatunki radiowe: powie radiowa, suchowisko, reporta dwi$kowy 9. Gatunki <i(mowe: film paszcza i szpady, krymina, melodramat, western O. Gatunki te(ewizy4ne: dziennik telewizyjny, wideoklip, reality show, sitcom, telenowela, zwiastun !. 2atunki komputerowe: chat, e'mail "e $z&l,d# na to(ie kon$encjonalizacji: A. Wi(ko# $Spjno! i struktura tekstw( Wstp do lingwistyki tekstu -rak.w )**)% np. wiadectwo urodzenia% Gatunki utrwa(one, 2.wnie w postaci pisane4, spenia48ce wa;ne <unkc4e spoeczne, np. konstytucja, ustawa, regulamin Gatunki skonwenc4ona(izowane na skutek uzusu, tworz8ce wzorce wypowiedzi, kt.re dopuszcza48 wie(e indywidua(nyc3 rea(izac4i, np. artyku przegl dowy wydzie(a

Gatunki skody<ikowane $ przede wszystkim 2atunki u;ytkowe, '5d8ce dokumentami o<ic4a(nymi,

7
Gatunki cz5:ciowo skonwenc4ona(izowane, da48ce du;8 swo'od5 i mo;(iwo:D trans<ormac4i, np. powie wspczesna Gatunki nieskonwenc4ona(izowane, oparte na 4edne4 do'itne4 wa:ciwo:ci semantyczne4 (u' <orma(ne4, np. ktnia, plotka, modlitwa prywatna Gatunki nowe, nie ma48ce cec3 wykrysta(izowanyc3, pynne, nie ma48ce niekiedy nazwy (u' nosz8ce ki(ka nazw. "e $z&l,d# na kana1 (rzekaz# (i ane i # tne Wsp.(ne cec3y 2atunk.w ora(nyc3: 1' zalno75 - wykorzystanie dJwi5k.w mowy, artyku(acy4ne nacec3owanie $intonac4a, sia, 'arwa 2osu, i(oczas, tempo m.wienia%, kt.re pozwa(a48 wprowadzaD sy2nay stosunku emoc4ona(ne2o $ (.1obecno75 rozm.wc.w ')#ltaniczno75 - potenc4a(na przemienno:D r.( nadawczyc3 i od'iorczyc3 #lotno75 't#ac'jno75 - 'ezpo:rednie powi8zanie z sytuac48 (ontaniczno75 - improwizac4a dziaa# uczestnik.w - $niekiedy pod(e2a48ca o2raniczeniom%, umo;(iwia48ca wprowadzanie korekt w toku wypowiedzi

Gat#nki # tne 1. Fowy natura(ne4: rozmowa, opowiadanie, k.tnia, p(otka, kawa, (ament ). Fowy staranne4, ku(tura(ne4: dyskus4a, <(irt, konwersac4a, dyktery4ka, spowiedJ 1. Fowy o<ic4a(ne4 pu'(iczne4: przem.wienie, komentarz, kon<erenc4a prasowa, ne2oc4ac4a, mowa o'ro#cza, pane(

6I. Metoda o(i # akt.$ )o$' % A. Wierzbickiej

Fode(owanie ka;de2o aktu przez ci82 prostyc3 zda# wyra;a48cyc3 zao;enia i intenc4e oraz inne akty umysowe m.wi8ce2o. Zdania te s<ormuowane s8 w 45zyku semantycznym wykro4onym z 45zyka natura(ne2o. 0(ementarno:D 4ednostek stosowanyc3 do mode(owania zapewnia por.wnywanie r.;nyc3 akt.w mowy oraz akt.w mowy w r.;nyc3 45zykac3. +ro7ba P3c5, ;e'y: zro'i d(a mnie co: do're2o $?% F.wi5 to, 'o c3c5, ;e'y: to zro'i. 7ie wiem, czy to zro'isz, 'o wiem, ;e nie musisz zro'iD te2o, co 4a c3c5, ;e'y: zro'i

Rozkaz P3c5, ;e'y: zro'i ?. F.wi5 to, 'o c3c5, ;e'y: to zro'i.

8
Bart F.wi5: c3c5, ;e'y: so'ie wyo'razi, ;e m.wi5 ?. >8dz5, ;e rozumiesz, ;e te2o nie m.wi5. F.wi5 to, co m.wi5, 'o c3c5, ;e'y: si5 :mia. Wiem, ;e to zro'isz, 'o wiesz, ;e musisz ro'iD to, co 4a c3c5, ;e'y: ro'i.

9
!ono F.wi5: ? zro'i Z. Wiem, ;e wy uwa;acie Z za co: ze2o. Wiem, ;e c3cecie wiedzieD, kiedy kto: ro'i Z. >8dz5, ;e zro'icie ?-owi co: ze2o z powodu zro'ienia Z. >adz5, ;e nie powiecie ?-owi, ;e 4a wam to powiedziaem. F.wi5 to, 'o s8dz5, ;e zro'icie d(a mnie co: do're2o, ;e wam to powiedziaem.

,++. >poeczna :wiadomo:D 2atunkowa

7iewa:ciwa kwa(i<ikac4a 2atunkowa $niedookre:(ono:D cec3 2atunkowyc3 (u' niekompetenc4a od'iorcy% 6 niewa:ciwe oczekiwania od'iorcze -przykad z radia nowo4orskie2o

>tan :wiadomo:ci 2atunkowe4 okre:(ony przez narodowe ku(tury $ A. Wierz'icka: murzy#skie o'e(2i rytua(ne, donos, podanie, 'o2osawie#stwo i przek(e#stwo w ku(turze ;ydowskie4%

Znaczenie 2atunk.w specy<icznyc3 d(a dane4 ku(tury 6 d(a kontakt.w w spoeczno:ciac3 wie(oetnicznyc3

0kspans4a wzor.w zac3owa# 45zykowyc3 z ku(tury zac3odnie4 w wyniku proces.w 2(o'a(izacy4nyc3 $np. P,, (ist motywacy4ny w mie4sce podania o prac5 i ;yciorysu zawodowe2o%

,+++. Dynamiczny c3arakter 2atunkowe2o zr.;nicowania wypowiedzi. Pzynniki wpywa48ce na ewo(uc45 2atunk.w
o'ycza4owo:D 6 moda $wsp. romans% ideo(o2ia $np. powie:D produkcy4na% czynniki spoeczno ekonomiczne $zmiana systemu zatrudniania: P,, (ist motywacy4nyE komerc4a(izac4a medi.w: spot rek(amowy, rea(ity s3ow% zmiany cywi(izacy4no-tec3niczne $komunikac4a e(ektroniczna: czat, e-mai(, te(ekon<erenc4a%

+?. Wsp.czesne tendenc4e w rozwo4u 2atunk.w

'nkret'z) &at#nko$' - h'br'd'zacja 2atunk.w po8czone w cao:D komunikaty o skra4nie r.;nyc3 <unkc4ac3 $in<otainment Q in<ormation R entertainment SrozrywkaT, te(enowe(a dokumenta(na 6 poetyka <i(mu dokumenta(ne2o i opery myd(ane4: odcinkowo:D, zawieszenie akc4i w ku(minacy4nym punkcie% sca(one <ormy na(e;8ce do r.;nyc3 system.w znakowyc3 , np. <otopowie:D%

10
tran &re je &at#nko$e $"a(cerzan% 6 przesuni5cia 2atunk.w odnoszonyc3 tradycy4nie do 4edne4 dziedziny w kierunku inne4, np. powie! radiowa poczta gosowa encyklopedia multimedialna dramat *ilmowy% roz zerzenie re(ert#ar# &at#nk.$ interakt'$n'ch $interakc4a mi5dzy nad. i od'.rekolekcje tradycyjne i internetowe sonda$ auditele c%at party line S5S c%at %