Professional Documents
Culture Documents
net
:.: alfabet
Język hiszpański jest dla Polaków pod względem wymowy dosyć prosty. Po opanowaniu poniżej
przedstawionych reguł można przeczytać praktycznie wszystko.
Liter
Nazwa Przykłady Wymowa, komentarz
a
Strona: 1 z 88
generalnie jak polskie g;
wyjątkiem, podobnie jak przy
literze c, jest sytuacja, gdy
występuje po niej samogłoska e
lub i(ge, gi) - wtedy wymawia się
podobnie jak polskie h, tyle że
bardziej charczące, gardłowe. Tak
więc na przykład słowo la gente
(ludzie), wymawia się jak polskie
hente (nie zapominając o
el gato (czyt. el gato) - kot charakterystycznym charczeniu) .
Aby uzyskać dźwięk, który w
el ángel (czyt. el anhel) - anioł języku polskim czyta się jako ge
lub gi, umieszcza się w środku
girar (czyt. hirar) - skręcać literę u(gue,gui). Unie jest w tej
g ge
el gueto (czyt. el geto) - getto
sytuacji w ogóle wymawiane -
służy tylko rodzieleniu liter, by
uzyskać inny dźwięk. Tak więc
el guía (czyt. el gija) - przewodnik przykładowo słowo la guerra
(wojna) czyta się jak polskie gerra.
la cigüeña (czyt. la thigłenia) - bocian
Pozostaje jeszcze dopowiedzieć jak
w hiszpańskim zapisać dźwięk,
który po polsku oznaczyłoby się
jako głeczy też głi. Otóż w tej
sytuacji (co zdarza się dosyć
rzadko), umieszcza się nad literą
udwie kropki: güe, güi. Zaznacza
się w ten sposób, iż litera u, mimo
że znajduje się pomiędzy g oraz e
lub i, musi zostać przeczytana.
hablar (czyt. ablar) - rozmawiać
Jest w języku hiszpańskim literą
h hache
hola (czyt. ola) - cześć
niemą, nigdy nie jest wymawiana.
Strona: 2 z 88
Do niedawna uważana za jedną z
liter alfabetu, natomiast obecnie
jedynie za złożenie spółgłosek o
ella (czyt. edzia) - ona jednym dźwięku. dźwięk trudny do
wytłumaczenia, pośredni między
ll elle la lluvia (czyt. la dziubia) - deszcz polskimi j oraz ź. Można też go
opisać jako bardzo miękkie dź.
*dzi - patrz opis obok
W Ameryce Południowej (zwłaszcza w
Argentynie), można się spotkać z
twardszą wymową - coś między
polskimi ź oraz ż.
erre
jak w języku polskim, ale jest to
correr (czyt. korrer) - biegaćel rey (czyt. el rej) - dźwięk trochę mocniejszy, bardziej
r (czasami
nazywan król wibrujący, zwłaszcza w słowach z
a też podwójnym r (np. el perro- pies).
ere)
Strona: 3 z 88
Używana wyłącznie w słowach
uve pochodzenia obcego. Wymawia się
doble jak hiszpańskie bw wielu nazwach
el western (czyt. el łestern) - western
własnych (jak np. Walia, Wagner,
w (też ve
doble lub el whisky (czyt. el łiski) - whisky
Westfalia) lub też jak polskie ł w
doble wyrazach pochodzenia
ve) angielskiego (np. Washington,
washingtoniano).
el texto (czyt. el teksto) - tekst
x equis
la excepción (czyt. la eksthepthjon) - wyjątek
jak w języku polskim
1. W wyrazach zakończonych na spółgłoskę (oprócz n oraz s), akcent pada na ostatnią sylabę, np.:
comer jeść
vivir żyć
el reloj zegarek
la nación naród
el teléfono telefon
Strona: 4 z 88
Na marginesie warto też wspomnieć, że w języku hiszpańskim dwie samogłoski stojące obok siebie są
często uważane za jedną sylabę. Dotyczy to następujących kombinacji liter: ai, au, ei, eu, oi, ou, ia,
ie, io, iu, ua, uo, ui, np.:
aire (czyt. ajre)
(widać więc, że jedna z tych samogłosek przyjmuje po prostu dźwięk "spółgłoskowy"). Wymowa tego
typu wyrazów zmienia się tylko w przypadku gdy samogłoska, która normalnie brzmiałaby
"spółgłoskowo", zostaje dodatkowo zaakcentowana, np.:
dormíamos (czyt. dormijamos)
Akcent jako znak graficzny pełni w języku hiszpańskim jeszcze jedną drobną, ale jakże ważną funkcję.
Istnieje kilka par wyrazów o identycznej wymowie, lecz odmiennym znaczeniu. Dla ich odróżnienia w
pisowni, jeden z tych wyrazów nosi akcent, np.:
tu twój, twoja tú ty
si jeśli sí tak
LEKCJE
Lekcja numer
Lección número uno 1
Strona: 5 z 88
¡Buenos días!
Dzień dobry!
¡Buenas tardes!
Dzień dobry! (popołudniu)
¡Buenas noches!
Dobry wieczór! / Dobranoc!
¡Hasta el lunes!
Do poniedziałku!
Lekcja numer
Lección número dos 2
1. Czasownik zwrotny llamarse - nazywać się, mieć na imię; odmiana patrz: gramatyka (czasownik)
Mam na imię Monika. Jestem z Polski, ale Me llamo Mónica. Soy de Polonia,
mieszkam w Barcelonie.
pero vivo en Barcelona.
- ¡Hola! Soy Manuel. ¿Cómo te llamas? - Cześć! Jestem Manuel. Jak masz na
imię?
- Me llamo Mónica. - Mam na imię Monika.
- Mucho gusto. - Miło mi. (dosł. duża przyjemność)
- Mnie również. (dosł. zachwycona)
- Encantada.(4)
4. Mężczyzna powiedziałby encantado.
Strona: 6 z 88
- Skąd jesteś? - ¿De dónde eres?
- Jestem Polką. A ty, jesteś stąd (dosł.
z tutaj)? - Soy polaca(5). Y tú, ¿eres de aquí?
- Tak, jestem Hiszpanem. - Sí, soy español.(6)
- Mieszkasz w Barcelonie?
- Nie, mieszkam w Madrycie. A ty, - ¿Vives en Barcelona?
gdzie mieszkasz? - No, vivo en Madrid. Y tú, ¿dónde
- Ja, w Barcelonie.
vives?
- Yo, en Barcelona.
5. polaco - Polak; polaca - Polka (w języku hiszpańskim pisane z
małej litery).
Na marginesie warto dodać, że tak też są w Hiszpanii nazywani
Katalończycy (Katalonia to region w północno-wschodniej
Hiszpanii ze stolicą w Barcelonie). Podobno wzięło się to stąd, że
mówią oni swoim własnym, dziwnie brzmiącym, niezrozumiałym
dla innych Hiszpanów językiem.
6. español - Hiszpan; española - Hiszpanka.
Observaciones Obserwacje
• Jak łatwo zauważyć, w języku hiszpańskim - podobnie jak w polskim - nie trzeba używać
zaimków osobowych (ja, ty, etc.)
• Warto też pamiętać, że do określenia swojej narodowości dużo naturalniej brzmi powiedzenie
soy polaco/-a, niż soy de Polonia.
• Istnieją w języku hiszpańskim dwa czasowniki o znaczeniu być. W lekcji 1 pojawił się czasownik
estar, nastomiast w tej - czasownik ser. Najprostsze ich rozróżnienie jest takie, że estar znaczy
być w sensie fizycznym (znajdować się), natomiast ser ma pozostałe znaczenia.
Lekcja numer
Lección número tres 3
Strona: 7 z 88
- Ten chłopak ma na imię Pedro? - ¿Este chico se llama Pedro?
- Nie, on nie ma na imię Pedro. On ma na
imię Manuel. - No, él no se llama Pedro. Él se llama
- Jest Włochem? Manuel.
- Nie, nie jest Włochem. Jest Hiszpanem.
- Mieszka w Warszawie? - ¿Es italiano(2)?
- Nie, nie mieszka w Warszawie. Mieszka w - No, no es italiano. Es español.
Madrycie.
- ¿Vive en Varsovia?
- No, no vive en Varsovia. Vive en
Madrid.
Ta dziewczyna ma
na imię Monika.
Esta chica se llama Mónica. Ona jest Polką, ale
Ella es polaca, pero vive en Barcelona. mieszka w
Barcelonie.
Lekcja numer
Lección número cuatro 4
Strona: 8 z 88
Co to jest? ¿Qué es esto?
To jest krzesło.
Jakie jest (to) krzesło? Esto es una(3) silla.
(To) krzesło jest małe. ¿Cómo es la(4) silla?
La silla es pequeña.
El coche es grande.
Observaciones Obserwacje
Przymiotniki odmieniają się w zależności od rodzaju rzeczownika. Większość ma różną końcówkę dla
rodzaju męskiego oraz żeńskiego, ale niektóre pozostają takie same. Szczegóły na ten temat zawarte są
w opisie gramatyki (przymiotnik).
Lekcja numer
Lección número cinco 5
Strona: 9 z 88
- ¿Quién eres? - Kim jesteś?
- Jestem Oscar.
- Soy Oscar. - Gdzie mieszkasz?
- ¿Dónde vives? - Mieszkam w Niemczech.
- Co robisz? (w sensie: czym się
- Vivo en Alemania. zajmujesz)
- ¿Qué haces(1)? - Jestem studentem prawa.
- Jakie znasz języki? (dosł. jakimi
- Soy estudiante(2) de derecho. językami mówisz?)
- ¿Qué idiomas(3) hablas(4)? - Mówię (po) niemiecku, angielsku i
fancusku.
- Hablo alemán(5), inglés(6) y francés. - Co robisz zwykle w ciągu dnia?
- ¿Qué haces normalmente durante el - Rano się uczę, popołudniu
odpoczywam a wieczorem uprawiam
día? (dosł. robię) sport. Codziennie
- Por la mañana estudio(7), por la tarde biegam pięć kilometrów.
descanso(8) y por la noche hago deporte.
Cada día corro(9) cinco kilómetros.
1. czasownik nieregularny hacer - robić
2. el estudiante - student; la estudiante - studentka
3. el idioma - język (pomimo końcówki -a jest to rzeczownik rodzaju
męskiego); idiomas to liczba mnoga (omawiana w kolejnej lekcji)
4. hablar - mówić, rozmawiać
5. to samo słowo funkcjonuje jako rzeczownik (na określenie
narodowości i języka) oraz jako przymiotnik: np. alemán/alemana
(Niemiec/Niemka) oraz alemán (niemiecki)
6. analogicznie: inglés/inglesa (Anglik/Angielka) oraz inglés
(angielski).
7. estudiar - uczyć się, studiować
8. descansar - odpoczywać
9. correr - biegać
Strona: 10 z 88
Observaciones Obserwacje
Łatwo zauważyć, że tworzenie rodzaju żeńskiego, zarówno rzeczowników jak i przymiotników, nie jest
skomplikowane. Gdy wyraz rodzaju męskiego kończy się na spółgłoskę, wystarczy dodać literę a, np.
inglés - inglesa. Gdy wyraz kończy się na o, w rodzaju żeńskim po prostu zamienia się je na a, np. amigo
- amiga. Gdy natomiast wyraz kończy się na literę e, zwykle pozostaje bez zmian w obu rodzajach, np.
estudiante - estudiante.
W tej lekcji pojawiły się również różnego rodzaju czasowniki. Warto je trochę usystematyzować. W
języku hiszpańskim istnieją trzy grupy czasowników: kończące się na -ar (np. hablar), -er (np. correr)
oraz -ir (np. vivir). Ich regularną odmianę można znaleźć w opisie gramatyki (czasownik). Istnieją
również czasowniki zwrotne (np. llamarse), ale one także zaliczają się do jednej z trzech wyżej
wymienionych grup, np. llamarse - po odcięciu końcówki se (która wskazuje na zwrotność czasownika)
widać, że jest to czasownik I grupy (czyli -ar).
Dodatkowo istnieje wiele czasowników nieregularnych. Mogą one być całkowicie nieregularne (jak np.
ser czy estar), ale mogą też mieć nieregularność, która pojawia się według pewnego regularnego wzoru,
np. hacer - jest to czasownik II grupy (-er) i odmienia się według jej reguł z wyjątkiem pierwszej osoby
liczby pojedynczej (yo hago). Istnieje wiele innych czasowników tego typu i zawsze gdy w czasie
teraźniejszym w pierwszej osobie liczby pojedynczej pojawia się owo g, wiadomo, że nie pojawia się ono
w żadnej z pozostałych osób.
Istnieją jeszcze inne reguły tego typu, które zostaną przedstawione w dalszych lekcjach.
Lekcja numer
Lección número seis 6
Strona: 11 z 88
- Co jest na tym fotelu? - ¿Qué hay en este sillón?
- Na tym fotelu jest hiszpańskie
czasopismo (dosł. czasopismo - En este sillón hay una revista
hiszpańskie). española.
- Co jest w (tym) czasopiśmie?
- W (tym) czasopiśmie są ładne zdjęcia - ¿Qué hay en la revista?
(dosł. zdjęcia ładne). - En la revista hay fotos(6) bonitas(7).
- A co jest na tamtych fotelach?
- Na tamtych fotelach są stare - ¿Y qué hay en aquellos sillones?
czasopisma (dosł. czasopisma stare). - En aquellos sillones hay unas(8)
- Co jest w (tych) czasopismach?
- W (tych) czasopismach są ciekawe
revistas viejas(9).
artykuły (dosł. artykuły ciekawe). - ¿Qué hay en las(10) revistas?
- En las revistas hay artículos(11)
interesantes.
Observaciones Obserwacje
W pierwszym z dialogów pojawił się rzeczownik el agua - woda. Pomimo męskiego rodzajnika jest to
rzeczownik rodzaju żeńskiego (dlatego też przymiotnik obok jest odmieniony w rodzaju żeńskim). Męski
rodzajnik znajduje się tu ze względów czysto fonetycznych. Gdyby zostawić la agua, trzeba by pod rząd
wymówić dwa akcentowane a. Aby tego uniknąć, zamienia się rodzajnik na męski. Dzieje się tak we
wszystkich wyrazach rodzaju żeńskiego, które zaczynają się na akcentowane a lub ha, np. el águila
(orzeł), el área (obszar), el hada (wróżka). Ważne jest, że dotyczy to jedynie akcentowanych a lub ha,
ponieważ można na przykład spokojnie powiedzieć la amiga, gdyż akcent pada tu na literę i. W liczbie
mnogiej nie ma już potrzeby zmiany rodzajnika, więc mówi się: las aguas, las águilas, itd. Podobnie
dzieje się z rodzajnikiem nieokreślonym: una área, unas hadas, itd.
Pojawiło się też w dialogach tajemnicze hay, przetłumaczone na jest lub są. Hay to swoista trzecia forma
(poza czasownikami ser i estar) wyrażenia idei być. Nie jest to jednak zwykły czasownik. Jest to froma
bezosobowa, pochodząca od czasownika haber (używany głównie jako czasownik posiłkowy w jednym z
czasów przeszłych). Należy pamiętać, że ser, estar oraz hay nie są formami wymiennymi - każde z nich
ma odmienne zastosowania. Jeśli chodzi o hay, to jest to głównie być w sensie znajdować się (podobnie
jak estar), używa się go jednak w innego typu strukturach. Można powiedzieć, że jest to coś w rodzaju
angielskiego there is oraz there are. Po hay używa się zwykle rodzajnika nieokreślonego lub też
całkowicie się go pomija.
Można też zaobserwować zasady tworzenia liczby mnogiej. Zwykle robi się to przez dodanie litery -s (gdy
wyraz kończy się na samogłoskę) lub -es (gdy wyraz kończy się na spółgłoskę). Należy też pamiętać o
uzgadnianiu liczby oraz rodzaju przymiotników z rzeczownikami! Szczegóły na ten temat zawarte są w
opisie gramatyki (rzeczownik oraz przymiotnik).
Lekcja numer
Lección número siete 7
Strona: 12 z 88
- ¡Hola! ¿Cómo estáis? - Cześć! Jak się macie?
- My, bardzo dobrze. A wy?
- Nosotros(1), muy bien. ¿Y vosotros(2)? - Dobrze, dziękujemy.
- Bien, gracias.
1. istnieje również słowo nosotras - my (rodzaj żeński)
2. analogicznie vosotras - wy (rodzaj żeński)
Strona: 13 z 88
- ¿Sois amigos? - Jesteście przyjaciółmi?
- Tak, jesteśmy bardzo dobrymi
- Sí, somos muy buenos amigos. przyjaciółmi.
- ¿De dónde sois? - Skąd jesteście?
- Jesteśmy Hiszpanami.
- Somos españoles. - Gdzie mieszkacie?
- ¿Dónde vivís? - Mieszkamy w Saragossie.
- Pracujecie?
- Vivimos en Zaragoza. - Nie, jesteśmy studentami.
- ¿Trabajáis? - Czego?
- Filologii japońskiej.
- No, somos estudiantes. - Robicie dużo rzeczy razem?
- ¿De qué? - Tak. Rozmawiamy, czytamy,
uczymy się, uprawiamy (dosł.
- De filología japonesa. robimy) sport...
- ¿Hacéis muchas cosas juntos? - Co czytacie?
- Sí. Hablamos, leemos, estudiamos, - Przede wszystkim czasopisma.
- Kiedy zwykle wstajecie?
hacemos deporte... - Zwykle wstajemy wcześnie rano.
- ¿Qué leéis? - I co robicie?
- Biegamy trochę.
- Sobre todo revistas. - Ile kilometrów biegacie?
- ¿Cuándo os levantáis normalmente? - Jakieś (około) sześć...
- Gdzie teraz jesteście?
- Normalmente nos levantamos pronto por - Jesteśmy w domu Pedro.
la mañana. - I co robicie?
- Próbujemy odpocząć.
- ¿Y qué hacéis? - Dlaczego?
- Corremos un poco(10). - Ponieważ dzisiaj jest niedziela.
- Cuántos kilómetros corréis?
- Unos(11) seis...
- ¿Dónde estáis ahora?
- Estamos en casa de Pedro.
- ¿Y qué hacéis?
- Intentamos descansar.
- ¿Por qué?
- Porque hoy es domingo.
10. un poco - trochę; należy odróżnić od poco (mało), przeciwieństwo
mucho (dużo)
11. rodzajnik nieokreślony może też znaczyć około
Lekcja numer
Lección número ocho 8
Strona: 14 z 88
Sergio y Elena son novios(1). Viven juntos Sergio i Elena są parą (dosł.
narzeczonymi). Mieszkają razem w
en Sevilla y trabajan en una agencia de Sewilli i pracują w biurze podróży.
viajes(2). Ellos(3) mismos(4) hacen muchos Oni sami dużo podróżują (dosł. robią
dużo podróży). Każdego lata
viajes. Cada(5) verano(6) visitan(7) un país odwiedzają inny kraj (dosł. kraj
diferente: Estados Unidos, Japón, India, inny): Stany Zjednoczone, Japonię,
Indie, Australię... W ciągu swoich
Australia... Durante sus vacaciones(8) wakacji odpoczywają mało, ponieważ
descansan poco porque se levantan wstają wcześnie rano i starają się
zobaczyć dużo zabytków.
pronto por la mañana e intentan ver(9) Rozmawiają dużo z ludźmi i w ten
muchos monumentos. Hablan mucho con sposób uczą się języków obcych. Już
mówią bardzo dobrze (po) angielsku,
la gente(10) y así aprenden(11) idiomas francusku i szwedzku, ale też uczą
extranjeros. Ya hablan muy bien inglés, się arabskiego.
francés y sueco, pero también estudian
árabe.
1. el novio/la novia to zarówno chłopak/dziewczyna, z którym/-ą się
chodzi, jak też narzeczony/narzeczona; nieformalnie używa się też w
tym sensie mi chico/mi chica (mój chłopak/moja dziewczyna),
zwłaszcza jeśli związek nie jest jeszcze zbyt poważny
2. el viaje - podróż
3. istnieje również słowo ellas - one
4. mismo znaczy zwykle taki sam, jednakowy; w tym znaczeniu służy
jednak jedynie jako wzmocnienie, podkreślenie słowa towarzyszącego
i tutaj tłumaczy się jako oni sami; analogicznie można powiedzieć: yo
misma, tú mismo, itd. (zmieniając końcówkę w zależności od
rodzaju)
5. cada to forma nieodmienna; przyjmuje taką samą postać niezależnie
od rodzaju rzeczownika, który po niej następuje
6. el verano - lato
7. czasownik regularny I grupy visitar - odwiedzać, zwiedzać
8. las vacaciones - wakacje; w hiszpańskim również zwykle używane
jedynie w liczbie mnogiej
9. czasownik nieregularny II grupy ver - widzieć, zobaczyć (odmiana
pokazana w kolejnych lekcjach)
10. ludzie to po hiszpańsku liczba pojedyncza
11. czasownik regularny II grupy aprender - nauczyć się; należy odróżnić
od czasownika estudiar (uczyć się, studiować), który oznacza raczej
sam akt uczenia się, podczas gdy aprender znaczy bardziej
przyswajać
Strona: 15 z 88
- Czy Sergio i Elena są przyjaciółmi? - ¿Son Sergio y Elena amigos?
- Nie, są parą.
- Gdzie mieszkają? - No, son novios.
- Mieszkają w Sewilli. - ¿Dónde viven?
- Studiują czy pracują?
- Pracują. - Viven en Sevilla.
- Gdzie? - ¿Estudian o(12) trabajan?
- W biurze podróży.
- I oni sami dużo podróżują? - Trabajan.
- Tak, każdego lata odwiedzają inny - ¿Dónde?
kraj.
- Odpoczywają dużo w ciągu swoich
- En una agencia de viajes.
wakacji? - ¿Y ellos mismos viajan(13) mucho?
- Nie, odpoczywają bardzo mało.
- Dlaczego?
- Sí, cada verano visitan un país
- Ponieważ wstają wcześnie rano. diferente.
- I dlaczego wstają tak wcześnie? - ¿Descansan mucho durante sus
- Żeby zobaczyć dużo zabytków.
- Mówią wieloma językami obcymi? vacaciones?
- Tak, mówią (po) angielsku, - No, descansan muy poco.
francusku, szwedzku i też trochę (po)
arabsku. - ¿Por qué?
- Jak uczą się języków? - Porque se levantan pronto por la
- Rozmawiają dużo z ludźmi i w ten
sposób pomału (krok po kroku) się mañana.
uczą. - ¿Y por qué se levantan tan pronto?
- Para ver muchos monumentos.
- Hablan muchos idiomas extranjeros?
- Sí, hablan inglés, francés, sueco y
también un poco de(14) árabe.
- ¿Cómo aprenden los idiomas?
- Hablan mucho con la gente y así poco
a poco aprenden.
Strona: 16 z 88
Observaciones Obserwacje
Warto w tym miejscu uporządkować poznaną już w lekcjach odmianę czasowników regularnych.
Przypominam, że czasowniki dzielą się na trzy grupy, z końcówkami -ar, -er oraz -ir. A oto przykładowa
odmiana:
Grupa I -ar
hablar (mówić, rozmawiać)
yo hablo
tú hablas
él/ella habla
nosotros/nosotras hablamos
vosotros/vosotras habláis
ellos/ellas hablan
Grupa II -er
correr (biegać)
yo corro
tú corres
él/ella corre
nosotros/nosotras corremos
vosotros/vosotras corréis
ellos/ellas corren
Lekcja numer
Lección número nueve 9
Strona: 17 z 88
En un hotel: W hotelu:
- Dzień dobry.
- Hola, buenos días. - Dzień dobry. Mogę Państwu (w
- Buenos días. ¿Les(1) puedo(2) ayudar(3)? czymś) pomóc?
- Tak. Mamy pokój zarezerwowany w
- Sí. Tenemos(4) una habitación reservada tym hotelu.
(5) en este hotel. - Jak się Państwo nazywają?
- Pilar i Antonio Sánchez.
- ¿Cómo se llaman ustedes(6)? - Chwileczkę, proszę. Tak. Oto (dosł.
- Pilar y Antonio Sánchez. tutaj mają) klucz. Pokój numer
siedem. Witamy.
- Un momento, por favor. Sí. Aquí tienen - Dziękujemy. Do widzenia.
la llave. Habitación número siete. - Do widzenia.
Bienvenidos(7).
- Gracias. Hasta luego.
- Adiós.
1. les nie znaczy Państwo, a jest jedynie zaimkiem wskazującym na
trzecią osobę liczby mnogiej; to zagadnienie będzie dokładniej
omawiane w kolejnych lekcjach
2. czasownik nieregularny II grupy poder - móc (patrz: Obserwacje na
dole lekcji)
3. czasownik regularny I grupy ayudar - pomagać
4. czasownik nieregularny II grupy tener - mieć (patrz: Obserwacje na
dole lekcji)
5. reservado/-a to imiesłów utworzony od czasownika regularnego I
grupy reservar - rezerwować; odmienia się przez rodzaj i liczbę tak
jak zwykły przymiotnik
6. ustedes - Państwo; czasownik odmienia się jak w trzeciej osobie
liczby mnogiej
7. słowo to funkcjonuje na tych samych zasadach co każdy
przymiotnik, a więc końcówka zmienia się w zależności od liczby i
rodzaju: bienvenido/-a/-os/-as
- ¿Quieres(9) ir(10) al(11) cine esta noche? - Chcesz iść do kina dziś wieczorem
(dosł. tego wieczoru)?
- Perdona, no tengo tiempo(12). - Przepraszam (cię), (ale) nie mam
czasu.
9. czasownik nieregularny II grupy querer - chcieć; kochać (patrz:
Obserwacje na dole lekcji)
10. czasownik nieregularny III grupy ir - iść, jechać; (odmiana pojawi
się w kolejnych lekcjach)
11. ir a - iść do; al to połączenie przyimka a z rodzajnikiem el (a + el
= al); takie połączenie występuje jedynie z rodzajnikiem el; mając
do czynienia z wszystkimi pozostałymi rodzajnikami mówi się po
prostu: a la, a los, a las, a un, etc.
12. el tiempo - czas; pogoda
Strona: 18 z 88
- Możesz porozmawiać z Inés, żeby - ¿Puedes hablar con Inés para ver qué
zobaczyć co chce robić dziś
popołudniu (dosł. tego popołudnia)? quiere hacer esta tarde?
- Dobrze (dosł. jest dobrze). Już - Está bien. Ahora mismo(13) puedo ir a su
teraz mogę iść do niej do domu (dosł.
do jej domu) i porozmawiać z nią. casa y hablar con ella.
13. mismo występuje tu jedynie jako wzmocnienie słowa, któremu
towarzyszy (podobnie jak w poprzedniej lekcji)
Strona: 19 z 88
Observaciones Obserwacje
W Hiszpanii panują stosunki bardzo bezpośrednie i formy usted/ustedes używa się generalnie dosyć
rzadko. Per Pan/Pani zwraca się do osób w podeszłym wieku lub też gdy chce się wyrazić szczególny
szacunek (np. rozmawiając z rodzicami swojego kolegi). Jak łatwo zauważyć, Pan/Pani oraz Państwo to
tak jak w języku polskim trzecia osoba (odpowiednio liczby pojedynczej oraz mnogiej), a więc czasownik
odmienia się tak jak przy osobach on/ona oraz oni/one. Odnośnie bezpośrednich stosunków panujących
w Hiszpanii warto też skomentować, iż hiszpańskie hola (cześć) można powiedzieć praktycznie do
każdego (czasami łącząc je z innym powitaniem, np. z buenos días jak w pierwszym dialogu tej lekcji).
Bardzo często trzeba wobec tego przetłumaczyć hola na polskie dzień dobry, bo przecież nie jest w
Polsce do pomyślenia powiedzenie cześć wchodząc np. do sklepu.
Warto pamiętać, że w Ameryce Łacińskiej nie istnieje w ogóle forma vosotros. Zamiast tego używa się
formy ustedes wraz z odmianą czasownika w trzeciej osobie liczby mnogiej. Ustedes znaczy tam wobec
tego zarówno Państwo, jak też po prostu wy. Generalnie używa się tam też częściej formy usted zamiast
tú.
W dialogach można również zauważyć, iż inaczej mówi się po hiszpańsku przepraszam, zwracając się do
kogoś na ty (wtedy mówi się perdona) a inaczej gdy używa się formy Pan/Pani (perdone). Istnieje też
forma neutralna (perdón), którą można użyć niezależnie od wspomnianej kwestii.
Czasowniki zwrotne nawet gdy występują w zdaniu w bezokoliczniku (jak w jednym z dialogów czasownik
levantarse - wstawać), muszą mieć odpowiednio odmienioną końcówkę zwrotną. Tzn. mówi się np.
vosotros os levantáis (wy wstajecie) - z końcówką zwrotną postawioną przed czasownikiem; ale gdy
chcemy użyć czasownika zwrotnego w bezokoliczniku mamy dwie możliwości:
a) vosotros queréis levantaros (wy chcecie wstać) - z odpowiednio odmienioną końcówką, ale przylejoną
z tyłu do czasownika; lub też
b) vosotros os queréis levantar (wy chcecie wstać) - również z odmienioną końcówką, ale postawioną
przed pierwszym czasownikiem.
Os nie może zostać postawione pomiędzy tymi dwoma czasownikami!
Analogicznie powiemy: yo puedo levantarme lub yo me puedo levantar (ja mogę wstać); tú tienes que
levantarte lub tú te tienes que levantar (ty musisz wstać); él quiere llamarse lub él se quiere llamar (on
chce się nazywać); nosotros podemos llamarnos lub nosotros nos podemos llamar (my możemy się
nazywać); ellos quieren levantarse lub ellos se quieren levantar (oni chcą wstać).
Na koniec należy też wspomnieć o czasownikach nieregularnych, które pojawiły się w tej lekcji: querer
(chcieć, kochać), poder (móc) oraz tener (mieć). Nieregularność, która się tu pojawia ma pewien
konkretny wzór.
1) Querer - nieregularność polega na wymianie litery e na ie (od teraz będzie to oznaczane w
następujący sposób - e:ie). Wymiana ta nie występuje jednak we wszystkich osobach - pierwsza i druga
osoba liczby mnogiej odmieniają się zupełnie regularnie. Tak więc mówimy: yo quiero, tú quieres, él
quiere, ellos quieren, ale nosotros queremos, vosotros queréis. Należy pamiętać, że ten wzór odmiany
pojawia się we wszystkich czasownikach tego typu. Tak więc gdy w kolejnych lekcjach pojawi się nowy
czasownik z oznaczeniem (e:ie), wystarczy to do prawidłowej odmiany tego czasownika przez osoby,
według tego samego wzoru co czasownik querer.
2) Poder - nieregularność polega na wymianie litery o na oe (o:ue). I znowu nieregularność ta nie
dotyczy pierwszej i drugiej osoby liczby mnogiej. Tak więc mówimy: yo puedo, tú puedes, él puede, ellos
pueden, ale nosotros podemos, vosotros podéis. I podobnie, nieregularność tego typu również pojawia
się w wielu innych czasownikach.
3) Tener - jest to czasownik, w którym dwa typy nieregularności nakładają się na siebie (zdarza się to
również w innych czasownikach). Pojawia się tu nieregularność tego samego typu co w czasowniku hacer
(yo hago), ale równocześnie też wymiana e:ie. W tej sytuacji odmiana wygląda następująco: yo tengo,
ale potem tú tienes, él tiene, ellos tienen, i oczywiście odmiana regularna nosotros tenemos, vosotros
tenéis. Tego typu nieregularność będzie w kolejnych lekcjach oznaczana następująco: np. tener (yo
tengo, e:ie)
Strona: 20 z 88
¿Tienes coche? Masz samochód?
- Masz samochód? - ¿Tienes coche?
- Tak, mam jeden bardzo stary.
- Gdzie jest? - Sí, tengo uno muy viejo.
- Jest tutaj zaraz. - ¿Dónde está?
- Está aquí mismo(1).
1. analogicznie mismo ma tu tylko funkcję wzmacniającą
- Chcecie iść się czegoś napić (dosł. - ¿Queréis ir a tomar(3) algo(4) esta noche?
wziąć coś) dziś wieczorem (dosł. tego
wieczoru)? - Vale, de acuerdo.
- Dobrze, zgoda.
3. czasownik regularny I grupy tomar - wziąć, brać; używany też często
w sensie jeść lub pić
4. algo - coś
- Queremos ir a un bar, pero Alicia no - Chcemy iść do baru, ale Alicja nie
może dzisiaj.
puede hoy. - A (jak tam) jutro?
- ¿Y qué tal mañana? - Jutro nie mogą Rafa i Merche.
Jaime ma tylko (dosł. tylko ma) dwie Jaime sólo tiene dos botellas(5) de vino(6),
butelki wina, ale jego goście chcą
więcej. pero sus invitados(7) quieren más.
5. la botella - butelka
6. el vino - wino
7. el invitado/la invitada - gość
Strona: 21 z 88
- Dzień dobry, chcemy cztery bilety - Hola, queremos cuatro entradas(9) para El
na Władcę Pierścieni.
- Przykro mi, (ale) mam tylko (dosł. Señor de los Anillos.
tylko mam) trzy. - Lo siento, sólo tengo tres.
9. la entrada - bilet; dotyczy wszelkiego rodzaju spektakli, koncertów,
etc., natomiast nie transportu (taki bilet to el billete)
Strona: 22 z 88
Observaciones Obserwacje
W Hiszpanii panują stosunki bardzo bezpośrednie i formy usted/ustedes używa się generalnie dosyć
rzadko. Per Pan/Pani zwraca się do osób w podeszłym wieku lub też gdy chce się wyrazić szczególny
szacunek (np. rozmawiając z rodzicami swojego kolegi). Jak łatwo zauważyć, Pan/Pani oraz Państwo to
tak jak w języku polskim trzecia osoba (odpowiednio liczby pojedynczej oraz mnogiej), a więc czasownik
odmienia się tak jak przy osobach on/ona oraz oni/one. Odnośnie bezpośrednich stosunków panujących
w Hiszpanii warto też skomentować, iż hiszpańskie hola (cześć) można powiedzieć praktycznie do
każdego (czasami łącząc je z innym powitaniem, np. z buenos días jak w pierwszym dialogu tej lekcji).
Bardzo często trzeba wobec tego przetłumaczyć hola na polskie dzień dobry, bo przecież nie jest w Polsce
do pomyślenia powiedzenie cześć wchodząc np. do sklepu.
Warto pamiętać, że w Ameryce Łacińskiej nie istnieje w ogóle forma vosotros. Zamiast tego używa się
formy ustedes wraz z odmianą czasownika w trzeciej osobie liczby mnogiej. Ustedes znaczy tam wobec
tego zarówno Państwo, jak też po prostu wy. Generalnie używa się tam też częściej formy usted zamiast
tú.
W dialogach można również zauważyć, iż inaczej mówi się po hiszpańsku przepraszam, zwracając się do
kogoś na ty (wtedy mówi się perdona) a inaczej gdy używa się formy Pan/Pani (perdone). Istnieje też
forma neutralna (perdón), którą można użyć niezależnie od wspomnianej kwestii.
Czasowniki zwrotne nawet gdy występują w zdaniu w bezokoliczniku (jak w jednym z dialogów czasownik
levantarse - wstawać), muszą mieć odpowiednio odmienioną końcówkę zwrotną. Tzn. mówi się np.
vosotros os levantáis (wy wstajecie) - z końcówką zwrotną postawioną przed czasownikiem; ale gdy
chcemy użyć czasownika zwrotnego w bezokoliczniku mamy dwie możliwości:
a) vosotros queréis levantaros (wy chcecie wstać) - z odpowiednio odmienioną końcówką, ale przylejoną
z tyłu do czasownika; lub też
b) vosotros os queréis levantar (wy chcecie wstać) - również z odmienioną końcówką, ale postawioną
przed pierwszym czasownikiem.
Os nie może zostać postawione pomiędzy tymi dwoma czasownikami!
Analogicznie powiemy: yo puedo levantarme lub yo me puedo levantar (ja mogę wstać); tú tienes que
levantarte lub tú te tienes que levantar (ty musisz wstać); él quiere llamarse lub él se quiere llamar (on
chce się nazywać); nosotros podemos llamarnos lub nosotros nos podemos llamar (my możemy się
nazywać); ellos quieren levantarse lub ellos se quieren levantar (oni chcą wstać).
Na koniec należy też wspomnieć o czasownikach nieregularnych, które pojawiły się w tej lekcji: querer
(chcieć, kochać), poder (móc) oraz tener (mieć). Nieregularność, która się tu pojawia ma pewien
konkretny wzór.
1) Querer - nieregularność polega na wymianie litery e na ie (od teraz będzie to oznaczane w
następujący sposób - e:ie). Wymiana ta nie występuje jednak we wszystkich osobach - pierwsza i druga
osoba liczby mnogiej odmieniają się zupełnie regularnie. Tak więc mówimy: yo quiero, tú quieres, él
quiere, ellos quieren, ale nosotros queremos, vosotros queréis. Należy pamiętać, że ten wzór odmiany
pojawia się we wszystkich czasownikach tego typu. Tak więc gdy w kolejnych lekcjach pojawi się nowy
czasownik z oznaczeniem (e:ie), wystarczy to do prawidłowej odmiany tego czasownika przez osoby,
według tego samego wzoru co czasownik querer.
2) Poder - nieregularność polega na wymianie litery o na oe (o:ue). I znowu nieregularność ta nie
dotyczy pierwszej i drugiej osoby liczby mnogiej. Tak więc mówimy: yo puedo, tú puedes, él puede, ellos
pueden, ale nosotros podemos, vosotros podéis. I podobnie, nieregularność tego typu również pojawia
się w wielu innych czasownikach.
3) Tener - jest to czasownik, w którym dwa typy nieregularności nakładają się na siebie (zdarza się to
również w innych czasownikach). Pojawia się tu nieregularność tego samego typu co w czasowniku hacer
(yo hago), ale równocześnie też wymiana e:ie. W tej sytuacji odmiana wygląda następująco: yo tengo,
ale potem tú tienes, él tiene, ellos tienen, i oczywiście odmiana regularna nosotros tenemos, vosotros
tenéis. Tego typu nieregularność będzie w kolejnych lekcjach oznaczana następująco: np. tener (yo
tengo, e:ie)
Lekcja numer
Lección número once 11
Strona: 23 z 88
¿Ves a aquella chica? Widzisz tamtą dziewczynę?
- mañana voy(1) a Salamanca. ¿Quieres - Jutro jadę do Salamanki. Chcesz
jechać (dosł. przyjechać) ze mną?
venir(2) conmigo(3)? - Nie wiem... Jedziesz samochodem?
- No sé(4)... ¿Vas en coche? - Tak, oczywiście.
- W takim razie myślę, że mogę
- Sí, claro. jechać z tobą.
- Entonces creo(5) que puedo ir contigo. - Świetnie!
- Po co jedziesz?
- ¡Estupendo! - Żeby zobaczyć słynny Uniwersytet z
- ¿Para qué vas? Salamanki.
- Para ver(6) la famosa Universidad de
Salamanca.
1. czasownik nieregularny III grupy ir - iść, jechać
2. czasownik nieregularny III grupy venir (yo vengo, e:ie)- przychodzić,
przyjeżdżać
3. conmigo - ze mną, contigo - z tobą; pozostałe osoby tworzy się
zupełnie regularnie: con él, con ella, con nosotros, con vosotros, con
ellos
4. czasownik nieregularny II grupy saber (yo sé, reszta regularnie)-
wiedzieć, umieć
5. czasownik regularny II grupy creer - uważać, myśleć, sądzić, wierzyć
6. czasownik nieregularny II grupy ver (yo veo, reszta regularnie)-
widzieć, zobaczyć;
Strona: 24 z 88
- En otoño vamos a las montañas. ¿Venís - W jesieni jedziemy w góry.
Jedziecie (dosł. przyjeżdżacie) z nami?
con nosotros? - Tak! To świetny pomysł.
- ¡Sí! Es una idea estupenda.
- Wiesz, że już mogę mówić dosyć - ¿Sabes que ya puedo hablar bastante
dobrze (po) francusku?
- Jak dobrze! W takim razie już bien francés?
możesz jechać zamieszkać we - ¡Qué bien! Entonces ya puedes ir a(9)
Francji.
vivir a Francia.
9. niektóre czasowniki nie mogą stać bezpośrednio obok siebie, oddziela
się je wtedy odpowiednim przyimkiem; czasownik ir zawsze oddziela
się od innych czasowników przyimkiem a
Lekcja numer
Lección número doce 12
Strona: 25 z 88
- ¿Hay alguien en tu casa? - Jest ktoś w twoim domu?
- Nie, nie ma nikogo. Możemy iść się
- No, no hay nadie. Podemos ir a estudiar tam uczyć.
allí. - Dobrze, doskonale.
- Więc kiedy chcesz przyjść?
- Vale, perfecto. - Nie wiem, może o szóstej po
- Pues, ¿cuándo quieres venir? południu.
- Dobrze. W takim razie widzimy się
- No sé, a lo mejor(15) a las seis de la później.
tarde. - Tak, na razie.
- Cześć.
- Está bien. Entonces nos vemos(16) luego.
- Sí, hasta ahora.
- Adiós.
15. całe wyrażenie a lo mejor znaczy może, być może
16. czasownik ver może występować jako zwrotny verse - widzieć się
- Skąd wracasz (dosł. przychodzisz) z - ¿De dónde vienes con esas(17) bolsas?
tymi torbami?
- Wracam (dosł. przychodzę) z - Vengo del supermercado.
supermarketu. - ¿Y adónde vas?
- I dokąd idziesz?
- Idę do mojego domu. - Voy a mi casa.
17. ese/esa/esos/esas to coś pośredniego między este i aquel; gdy
mówimy esta casa - mamy na myśli ten dom tutaj (np. pokazując
dom na zdjęciu); esa casa - ten dom trochę dalej (np. wskazując
palcem dom stojący obok); aquella casa - tamten dom (np. dom poza
zasięgiem wzroku)
Strona: 26 z 88
- ¿De dónde venís tan morenos(21)? - Skąd wracacie (dosł. przyjeżdżacie) tak
opaleni?
- Venimos de Marruecos. - Wracamy (dosł. przyjeżdżamy) z
- ¿Y qué tal? Maroka.
- I jak tam?
- Pues muy bien. - (Więc) bardzo dobrze.
Lekcja numer
Lección número trece 13
Strona: 27 z 88
- Patrz, to (dosł. ta) jest zdjęcie mojej - Mira(10), ésta es la foto de mi familia.
rodziny. Rozpoznajesz kogoś?
- Zobaczmy (dosł. do zobaczenia)... ¿Reconoces(11) a alguien?
Sądzę, że (to) grubiutkie dziecko w - A ver... Creo que el niño gordito con
okularach i czerwonym podkoszulku
(to) jesteś ty. gafas(12) y camiseta roja eres tú.
- Ależ nie (dosł. Nie, człowkieku)! To (dosł. - ¡No, hombre(13)! Ése es mi hermano
ten) jest mój młodszy brat (dosł. brat
młodszy) David. Ja jestem tym w
menor David. Yo soy el(14) de pantalones(15)
(dosł. tym od) czarnych spodniach i negros y camisa azul.
niebieskiej koszuli.
- To prawda. Ale na zdjęciu
- Es verdad. Pero en la foto pareces mucho
wydajesz się dużo bardziej blond. más rubio.
- Tam mam tylko dziewięć lat.
Teraz moje włosy są dużo
- Ahí(16) sólo tengo nueve años(17). Ahora mi
ciemniejsze (dosł. badziej ciemne). pelo(18) es mucho más moreno.
- A kim jest ta dziewczyna tak ładna - ¿Y quién es esa chica tan guapa del
w (dosł. od) zielonej sukience?
- Nie poznajesz Marii Luisy? vestido verde?
- Nie może być! To (dosł. ta) jest - ¿No reconoces a María Luisa?
twoja siostra? Wydaje się bardzo
młoda... - ¡No puede ser! ¿Ésa es tu hermana?
- No cóż (dosł. dobrze), jest dziesięć Parece muy joven...
lat starsze ode mnie, więc na
zdjęciu jest (dosł. pojawia się) dosyć - Bueno, es diez años mayor que yo, pues
młoda. en la foto aparece(19) bastante joven.
- A ten mężczyzna w (dosł. od) żółtym
podkoszulku (to) jest twój ojciec?
- ¿Y ese hombre de camiseta amarilla es tu
- Tak, dokładnie. A kobieta w padre?
białym kapeluszu (to) jest moja
matka.
- Sí, exactamente. Y la mujer con
- Twoi rodzice wydają się tworzyć sombrero blanco es mi madre.
(dosł. robić) bardzo dobrą parę.
- Tus padres parecen hacer muy buena
- Tak, wszyscy mówią to samo. I
(to) jest prawda. Moi rodzice są pareja.
doskonałą parą. - Sí, todo el mundo(20) dice(21) lo mismo. Y
es verdad. Mis padres son una pareja
perfecta.
10. czasownik regularny I grupy mirar - patrzeć
11. czasownik nieregularny II grupy reconocer (odmiana jak conocer) -
rozpoznawać
12. las gafas - okulary
13. słowo hombre jest bardzo często używane jako wykrzyknik i wtedy
trudno jest o jakiekolwiek tłumaczenie
14. ponownie rodzajnik jest używany bez rzeczownika i tłumaczy się jako
ten
15. los pantalones - spodnie
16. aquí (tutaj) - ahí (tam trochę dalej) - allí (tam daleko)
17. el año - rok
18. el pelo - włosy (w hiszpańskim jest to liczba pojedyncza)
19. czasownik nieregularny II grupy aparecer (odmiana jak parecer) -
pojawiać się
20. todo el mundo - wszyscy (dosł. cały świat); polskie wyrażenie cały
świat tłumaczy się na el mundo entero
21. czasownik nieregularny III grupy decir (yo digo, e: i) - mówić,
powiedzieć
Strona: 28 z 88
Observaciones Obserwacje
W tej lekcji pojawił się kolejny typ czasowników nieregularnych: conocer, parecer. Nieregularność
dotyczy jedynie pierwszej osoby liczby pojedynczej i polega na wprowadzeniu końcówki -zco. Widać też,
że czasowniki, które zawierają w sobie inny czasownik nieregularny (jak np. reconocer, aparecer)
odmieniają się dokładnie tak samo jak ten czasownik nieregularny.
Lekcja numer
Lección número catorce 14
Strona: 29 z 88
- Nasza nauczycielka niemieckiego jest - Nuestra profesora de alemán es muy
bardzo miła i uczymy się (w sensie:
przyswajamy) z nią bardzo dużo. maja(6) y aprendemos muchísimo con
- Musicie się dużo uczyć? ella.
- Tak, oczywiście. Ale myślę, że jej
metoda jest bardzo dobra i - ¿Tenéis que estudiar mucho?
przyswajamy dużo na samej lekcji. - Sí, por supuesto. Pero creo que su
- Jaka jest jej metoda?
- Mówimy (rozmawiamy) dużo na lekcji i método(7) es muy bueno y aprendemos
nie koncentrujemy się na gramatyce. mucho en la propia clase.
- Wydaje się interesujące. Zwykle
zamiast mówić trzeba uczyć się dużo
- ¿Cómo es su método?
gramatyki. - Hablamos mucho en clase y no nos
- Nasza nauczycielka zawsze mówi, że
gramatyka nie jest tak ważna, bo nie
concentramos(8) en la gramática.
pomaga dużo jeśli boimy się mówić. - Parece interesante. Normalmente en
- (Więc) (to) jest prawda (dosł. pewne). vez de(9) hablar hay que estudiar mucha
gramática.
- Nuestra profesora siempre dice que la
gramática no es tan importante porque
no ayuda mucho si tenemos miedo de(10)
hablar.
- Pues es cierto.
10. majo - przyjemny, miły, ładny, piękny, etc.
11. el método - metoda
12. czasownik regularny zwrotny I grupy concentrarse - koncentrować
się
13. en vez de - zamiast
14. tener miedo de algo/alguien - bać się czegoś/kogoś
Strona: 30 z 88
- Zawsze zostawiam mój samochód - Siempre dejo(12) mi coche en la calle.
na ulicy.
- Dlaczego nie parkujesz w garażu? - ¿Por qué no aparcas en el garaje?
- No bo zawsze się śpieszę i tak (w ten - Es que siempre tengo prisa(13) y así es
sposób) jest wygodniej (dosł. bardziej
wygodnie). más cómodo.
10. czasownik regularny I grupy dejar - zostawiać
11. tener prisa - śpieszyć się
Observaciones Obserwacje
Chyba jest już zupełnie jasne jak tworzy się zaimki dzierżawcze (mój, moja, moje, itd.). W języku
hiszpańskim uzgadnia się te zaimki z rzeczownikiem po nich następującym (czyli dokładnie tak jak w
języku polskim). Większość z nich odmienia się jedynie przez liczbę. Tylko pierwsza i druga osoba liczby
mnogiej odmieniają się zarówno przez liczbę jak i rodzaj. Trzecia osoba liczby pojedynczej oraz mnogiej
są identyczne Tak więc mówimy np.:
Lekcja numer
Lección número quince 15
Strona: 31 z 88
- Merche, ¿las llaves que están en la mesa - Merche, klucze które są na stole
(to) są te twoje?
son las(1) tuyas(2)? - Nie, (te) moje są w mojej torebce.
- No, las mías están en mi bolso(3). - Jesteś pewna?
- Ależ tak! Te, które są na stole
- ¿Estás segura? muszą być (tymi) Felipe.
- ¡Sí, hombre! Las que están en la mesa - Nie, (te) jego są w jego pokoju.
- No to nie wiem... Może (to) są (te)
tienen que ser las de Felipe. Laury. Ona zawsze zostawia swoje
- No, las suyas están en su habitación. rzeczy po całym domu.
- Możliwe.
- Pues no sé... A lo mejor son las de Laura.
Ella siempre deja sus cosas por toda la
casa.
- Puede ser.
1. po raz kolejny rodzajnik określony jest używany samodzielnie, tutaj w
znaczeniu "te"
2. jest to długa forma zaimka dzierżawczego, używana gdy występuje on
samodzielnie (patrz: Obserwacje na dole lekcji)
3. el bolso - torebka (damska); należy odróżnić od la bolsa - torba
(wszystkie inne znaczenia)
Strona: 32 z 88
Por teléfono: Przez telefon:
- Restauracja Casa Valenciana, dzień
- Restaurante Casa Valenciana, buenas dobry.
tardes. - Dzień dobry. Chcę zarezerwować
stolik na dzisiejszy wieczór (dosł. ten
- Buenas tardes. Quiero reservar(8) una wieczór).
mesa para esta noche. - O której godzinie chce Pan przyjść?
- O dziesiątej.
- ¿A qué hora quiere venir? - Dla ilu osób chce Pan stolik?
- A las diez. - Dla pięciu.
- Może mi Pan podać (dosł. powiedzieć)
- ¿Para cuántas personas quiere la mesa? swoje imię i nazwisko, proszę?
- Para cinco. - Nazywam się John Smith.
- Może Pan powtórzyć swoje
- ¿Me(9) puede decir su nombre y apellido, nazwisko, proszę?
por favor? - Smith. Es-em-i-te-ha.
- Me llamo John Smith. - Już mam (dosł. jest), dziękuję. Tak
więc ma Pan stolik zarezerwowany na
- ¿Puede repetir(10) su apellido, por favor? ten wieczór o dziesiątej.
- Smith. Ese-eme-i-te-hache. - Bardzo dziękuję.
- Nie ma za co.
- Ya está, gracias. Entonces tiene una - Do zobaczenia.
mesa reservada para esta noche a las - Do widzenia.
diez.
- Muchas gracias.
- De nada.
- Hasta luego.
- Adiós.
8. czasownik regularny I grupy reservar - rezerwować
9. tego rodzaju zaimki będą skomentowane w kolejnych lekcjach
10. czasownik nieregularny III grupy repetir (e:i; np. él repite) -
powtarzać
Observaciones Obserwacje
Kiedy zaimek dzierżawczy występuje samodzielnie, bez towarzyszącego mu rzeczownika, należy w
hiszpańskim (podobnie jak chociażby w angielskim) użyć dłuższej formy tego zaimka. Te formy to:
liczba pojedyncza liczba mnoga
mío/-a/os/-as nuestro/-a/os/-as
tuyo/-a/os/-as vuestro/-a/os/-as
suyo/-a/os/-as suyo/-a/os/-as
Jak łatwo zauważyć, zaimki nuestro oraz vuestro wyglądają tak samo zarówno w długiej jak i krótkiej
formie.
Strona: 33 z 88
Lección número dieciséis Lekcja numer 16
Strona: 34 z 88
- Mamá, ¿puedo ir a la playa con mis - Mamo, mogę jechać na plażę z
moimi przyjaciółmi?
amigos? - Tak, ale o dziewiątej wieczorem
- Sí, pero a las nueve de la noche tienes musisz być w domu.
- Dobrze. Wrócę dokładnie o
que estar en casa. dziewiątej.
- Vale. Voy a volver a las nueve en punto.
- Mira papá, en ese reloj son las once. - Patrz tato, na tym zegarku jest
jedenasta. Myślę, że idzie trochę
Creo que va un poco mal... źle...
- ¿Qué hora tienes tú? - Którą ty masz godzinę?
- Ja mam szóstą.
- Yo tengo las seis.
Lekcja numer
Lección número diecisiete 17
Strona: 35 z 88
- ¿Cómo se dice(4) jeans en español? - Jak się mówi jeans po
hiszpańsku?
- Bueno, normalmente se dice vaqueros. - No więc zwykle się mówi dżinsy.
- Oiga, por favor, ¿sabe dónde está la - Przepraszam (dosł. proszę słuchać), wie
(Pan/Pani) gdzie jest Puerta del Sol
Puerta del Sol(6)? (Drzwi Słońca)?
- Sí, tiene que seguir(7) todo recto por - Tak, musi (Pan/Pani) iść dalej (dosł.
kontynuować) cały (czas) prosto tą ulicą.
esta calle.
6. zabytkowy budynek w Madrycie
7. czasownik nieregularny III grupy seguir (e:i) - kontynuować, robić
coś dalej (uwaga na pisownię: yo sigo; w tej osobie znika
niepotrzebna tu litera u, która we wszystkich innych osobach jest
konieczna do oddzielenia liter g oraz i/e)
- Bardzo źle cię słyszę (dosł. cię słyszę - Te oigo muy mal. ¿Puedes bajar(8) un
bardzo źle). Możesz przyciszyć (dosł.
obniżyć) trochę muzykę? poco la música?
- Słucham (dosł. jak)? - ¿Cómo?
- Muzyka jest bardzo głośna (dosł.
wysoka). Nie słyszę cię! - La música está muy alta. ¡No te oigo!
- Aha, że mnie nie słyszysz. Poczekaj, - Ah, que no me oyes. Espera(9), voy a
przyciszę troszeczkę radio.
bajar un poquito la radio.
8. czasownik regularny I grupy bajar - obniżać, schodzić
9. czasownik regularny I grupy esperar - czekać; mieć nadzieję
Lekcja numer
Lección número dieciocho 18
Strona: 36 z 88
Me gusta la cerveza. Lubię piwo.
- ¿Te gusta(1) salir por la noche? - Lubisz (dosł. podoba ci się) wychodzić
wieczorem?
- Sí, me encanta(2). - Tak, uwielbiam (dosł. zachwyca mnie).
- Pues te invito(3) a una copa. ¿Qué te - Więc cię zapraszam na jeden
kieliszek. Co lubisz (dosł. podoba ci się)
gusta beber(4)? pić?
- Me gusta la cerveza o whisky con coca- - Lubię (dosł. podoba mi się) piwo albo
whisky z coca-colą.
cola.
1. czasownik regularny I grupy gustar - podobać się
2. czasownik regularny I grupy encantar - zachwycać
3. czasownik regularny I grupy invitar - zapraszać
4. czasownik regularny II grupy beber - pić
Strona: 37 z 88
- Oye, perdona, ¿me puedes decir cómo - (Słuchaj) przepraszam, możesz mi
powiedzieć jak dojść do stacji metra?
llegar(6) a la estación de metro? - Tak, oczywiście. (To) jest bardzo
- Sí, claro. Es muy fácil. Tienes que łatwe. Musisz iść dalej cały (czas)
prosto, a potem skręcić w (dosł. wziąć)
seguir todo recto y luego coger(7) la pierwszą ulicę w prawo. Stacja metra
primera calle a la derecha. La estación de jest na końcu ulicy na lewo.
metro está al final de la calle a la
izquierda.
6. czasownik regularny I grupy llegar - przybywać, przychodzić,
przyjeżdżać
7. czasownik nieregularny II grupy coger - brać; nieregularność polega
jedynie na zmianie pisowni pierwszej osoby liczby pojedynczej: yo
cojo; zmiana jest konieczna, gdyż cogo trzeba by było przeczytać
jak kogo
- Zadzwonię do Luisa, żeby zobaczyć - Voy a llamar(8) a Luis para ver si quiere
czy chce przyjść dzisiaj wieczorem na
kolację (dosł. zjeść kolację). venir a cenar esta noche.
- (To) mi się wydaje bardzo dobry - ¡Me parece una idea buenísima! A lo
pomysł! Może możemy też zaprosić
jego siostrę Conchę. (To) jest bardzo mejor podemos invitar también a su
miła dziewczyna. hermana Concha. Es una chica muy
- Tak, (to) jest prawda. Zapytam o nią.
maja.
- Sí, es verdad. Voy a preguntar(9) por
ella.
8. czasownik regularny I grupy llamar - wołać, dzwonić
9. czasownik regularny I grupy preguntar - pytać
- ¿Qué te parece si vamos al cine esta - Jak ci się wydaje jeśli pójdziemy do
kina dzisiaj po południu?
tarde? - Wydaje mi się super (genialne).
- Me parece genial. ¿Qué tipo de películas Jaki rodzaj filmów lubisz (dosł.
podoba ci się) oglądać.
te gusta ver? - Lubię (dosł. podobają mi się) filmy akcji.
- Me gustan las películas de acción. - W takim razie już wiem jaki film
możemy zobaczyć. Zachwyci cię!
- Entonces ya sé qué película podemos
ver. ¡Te va a encantar!
Lekcja numer
Lección número diecinueve 19
Strona: 38 z 88
- A Pedro y a mí nos gusta mucho bailar(1). - Pedro i ja bardzo lubimy (dosł.
Pedrowi i mnie, nam bardzo się podoba)
Y a vosotros, ¿os gusta? tańczyć. A wy lubicie (dosł. a wam,
- No mucho. Pero nos gusta escuchar(2) la wam się podoba)?
- Nie bardzo. Ale lubimy (dosł. podoba
música. nam się) słuchać muzyki.
- Moje wujostwo nie lubi (dosł. mojemu - A mis tíos no les gusta en absoluto
wujostwu, im nie podoba się) wcale oglądać
telewizji. ver la tele.
- Więc co robią w domu wieczorami? - ¿Pues qué hacen en casa por las
- Uwielbiają (dosł. ich zachwycają) gry
planszowe (dosł stołowe). noches?
- Les encantan los juegos de mesa.
- (Słuchaj) Teresa, mam coś dla ciebie. - Oye, Teresa, tengo algo para ti.
- Dla mnie?
- Tak, proszę (dosł. weź). (To) jest - ¿Para mí?
prezent na twoje urodziny. Wszystkiego - Sí, toma. Es un regalo por tu
najlepszego (dosł, szczęśliwości).
- Bardzo dziękuję, Pepe. cumpleaños(5). Felicidades.
- A ta butelka wina jest od moich - Muchas gracias Pepe.
rodziców.
- Y esta botella de vino es de parte de(6)
mis padres.
8. el cumpleaños - urodziny (pomimo końcówki -s jest to rzeczownik
liczby pojedynczej)
9. de parte de alguien - od kogoś, np. de mi parte (ode mnie); de su
parte (od niej/niego/nich); de parte de Ana (od Anny)
Strona: 39 z 88
- Wiesz o której godzinie zaczyna się
- ¿Sabes a qué hora empieza la película? film?
- A las diez menos cuarto. Creo que no - Za kwadrans dziesiąta (dosł. o
dziesiątej minus kwadrans). Sądzę, że nie
vamos a llegar a tiempo al cine. przyjedziemy na czas do kina.
Observaciones Obserwacje
Podsumowując, tak oto przedstawia się odmiana zaimków osobowych (typu mnie, tobie, itd.) na
przykładzie czasownika gustar (podobać się).
Czyli mówimy np. me gusta ese chico (podoba mi się ten chłopak); a mi madre no le gustan esos chicos
(mojej mamie nie podobają się ci chłopcy).
Lekcja numer
Lección número veinte 20
Strona: 40 z 88
- Sabes, no tengo muchas ganas(1) de salir - Wiesz, nie mam dużej ochoty na
wyjście dzisiaj. Ale ty nie musisz
hoy. Pero tú no tienes por qué quedarte en (dosł. nie masz dlaczego) zostawać w
casa. Puedes ir al concierto sin mí. domu. Możesz iść na koncert beze
mnie.
- ¡Ni hablar! Sin ti no voy a ir a ninguna - Nie ma mowy (dosł. ani mówić)! Bez
parte. ciebie nie pójdę nigdzie (dosł. do żadnej
części).
- Macie ochotę na deser? Mam lody - ¿Os apetece(2) postre(3)? Tengo helados
waniliowe i czekoladowe.
- Nie, dziękuję. Nie bardzo mam de vainilla y de chocolate.
ochotę na loda. Ale (tak) mam - No, gracias. A mí helado no me apetece
ochotę na kawę.
- Dobrze, więc przygotuję ci kawę. A mucho. Pero sí me apetece un café.
ty Jaime, co mi powiesz (dosł. mówisz)? - Vale, pues te preparo(4) un café. Y tú
- A ja (dosł. ja tak, że) cię poproszę o
trochę loda. Jaime, ¿qué me dices?
- Yo sí que te voy a pedir(5) un poco de
helado.
2. czasownik nieregularny II grupy apetecer (yo apetezco) - chcieć,
pragnąć, mieć ochotę; zwykle używany w konstrukcjach typu: me
apetece algo dulce (mam ochotę na coś słodkiego); ¿qué te apetece
hacer? (co masz ochotę robić); jest to więc dokładnie taka sama
konstrukcja jak w przypadku czasownika gustar; znaczenie jest
podobne do pokazanego wyżej wyrażenia tener ganas
3. el postre - deser
4. czasownik regularny I grupy preparar - przygotowywać
5. czasownik nieregularny III grupy pedir (e:i) - prosić
- Nie pożyczę (dosł. zostawię) (jej) Marii - No voy a dejarle(6) mi coche a María.
mojego samochodu.
- Dlaczego nie? Przecież (dosł. już) wiesz, - ¿Por qué no? Ya sabes que conduce(7)
że prowadzi bardzo dobrze. muy bien.
- Nie wiem... Chodzi o to, że boję się
pożyczać samochód (jej) jakiejkolwiek - No sé... Es que tengo miedo de dejarle
osobie. el coche a cualquier persona.
6. warto zaobserwować charakterystyczne hiszpańskie powtórzenie:
zaimek le odnosi się do Marii, a jednak nie przeszkadza to
umieszczeniu obu tych słów w jednym zdaniu
7. czasownik nieregularny III grupy conducir (yo conduzco) -
prowadzić (np. samochód)
Strona: 41 z 88
- ¿Puedes llamar a los Señores Rodríguez y - Możesz zadzwonić do państwa
Rodríguez i powiedzieć im, że ich
decirles que su lavadora(8) ya está lista(9) pralka już jest gotowa do
para recoger(10)? odebrania?
- Dobrze, już w tym momencie.
- Vale, ahora mismo.
8. la lavadora - pralka
9. estar listo - być gotowym
10. czasownik nieregularny II grupy recoger (yo recojo - nieregularność
jedynie ortograficzna) - odbierać
ducharnos(11) y desayunar(12).
11. czasownik regularny zwrotny I grupy ducharse - brać prysznic
12. czasownik regularny I grupy desayunar - jeść śniadanie
Lekcja numer
Lección número veintiuno 21
Strona: 42 z 88
- Przepraszam, szukam ulicy Alcalá. - Perdone, estoy buscando(5) la calle
Może mi (Pan/Pani) powiedzieć gdzie
jest? Alcalá. ¿Me puede decir dónde está?
- Przykro mi, nie jestem stąd. - Lo siento, no soy de aquí.
5. czasownik regularny I grupy buscar - szukać
- Co się dzieje? Kto robi ten hałas? - ¿Qué está pasando(6)? ¿Quién está
- Bawimy się, mamo.
- I nie musicie się uczyć? haciendo este ruido?
- Nie. No bo nasza nauczycielka jest - Estamos jugando(7), mamá.
chora i jutro nie idziemy do szkoły.
- ¿Y no tenéis que estudiar?
- No. Es que nuestra profesora está
enferma y mañana no vamos al colegio.
6. czasownik regularny I grupy pasar - dziać się
7. czasownik nieregularny I grupy jugar (u:ue) - bawić się; grać
- A mi amigo Sergio.
Strona: 43 z 88
- Słuchaj, twój dom jest gdzieś tutaj - Oye, ¿tu casa está por aquí cerca?
blisko?
- Nie, jest dosyć daleko. Po drugiej - No, está bastante lejos. Al otro lado de
stronie miasta. la ciudad.
Observaciones Obserwacje
Hiszpańskie gerundio to odpowiednik angielskiego gerund. Tworzy się je przez dodanie do podstawy
czasownika odpowiedniej końcówki. Dla czasowników I grupy jest to końcówka -ando, np. bailar -
bailando; natomiast dla czasowników II i III grupy to końcówka -iendo, np. tener - teniendo, conducir -
conduciendo. Niektóre czasowniki mają nieregularną formę gerundio. Zostaną one stopniowo pokazane w
kolejnych lekcjach.
Jak już było wspomniane, konstrukcja estar + gerundio pozwala na opis czynności ciągłej, wykonywanej
w danym momencie, np. ahora no puedo jugar contigo porque estoy hablando por teléfono (teraz nie
mogę się z tobą bawić, bo rozmawiam przez telefon).
Lekcja numer
Lección número veintidós 22
Strona: 44 z 88
- Widzicie tamte domy? - ¿Veis aquellas casas?
- Które?
- Te, które są obok (dosł. po stronie) - ¿Cuáles?
parku. Widzicie je? - Las que están al lado del parque. ¿Las
- Tak, wydają się bardzo drogie.
veis?
- Sí, parecen muy caras.
- Nie wiesz gdzie jest Paloma? - ¿No sabes dónde está Paloma?
- Nie. Dlaczego?
- Czekam na nią, żeby napisać razem - No. ¿Por qué?
pracę, którą mamy na jutro. - La estoy esperando para escribir
- Więc wygląda na to (dosł. wydaje się), że
będziesz musiał napisać ją (dosł. jego - juntos el trabajo que tenemos para
praca po hiszpańsku jest rodzaju męskiego) bez mañana.
niej.
- Pues parece que vas a tener que
escribirlo sin ella.
Strona: 45 z 88
Observaciones Obserwacje
Kolejny typ zaimków osobowych (typu mnie, ciebie, jego, itd.) wygląda na przykładzie czasownika
conocer następująco:
Warto zaobserwować, że trzy rodzaje zaimków dotychczas przestawionych (zwrotne oraz dwa rodzaje
zaimków osobowych) wyglądają identycznie, z wyjątkiem trzeciej osoby liczby pojedynczej oraz mnogiej.
Tak więc we wszystkich pozostałych osobach można ich używać, nie zastanawiając się nawet nad ich
rozróżnieniem.
Przypomnę również, że w przypadku występowania obok siebie dwóch (lub więcej) czasowników, zaimki
mogą iść albo przed pierwszy, odmieniony czasownik, albo też przykleić się z tyłu do ostatniego
czasownika (który jest w bezokoliczniku lub gerundio). Mówimy więc np.:
Należy w tym miejscu również wspomnieć, iż panuje w Hiszpanii tendencja niewłaściwego używania
niektórych zaimków (jest to tzw. leísmo i laísmo). Zanim powiem na czym ono polega, podkreślam, że
jest to użycie niepoprawne i - przynajmniej jak na razie - na jakimkolwiek egzaminie z hiszpańskiego
byłoby to uznane za błąd. Mówię jednak o tym, gdyż bardzo wielu Hiszpanów nawet nie zdaje sobie
sprawy z popełnianych błędów do tego stopnia, że nawet w telewizji słyszy się je praktycznie na okrągło.
Ktokolwiek jednak chce nauczyć się oficjalnie poprawnego mówienia, nie powinien zwracać uwagi na to
jak zaimki są używane w hiszpańskiej telewizji oraz przez wielu Hiszpanów. Tendencja, o której mówię
polega na nierozróżnianiu dwóch rodzajów zaimków osobowych, które zostały przedstawione w ostatnich
lekcjach. Widać to oczywiście jedynie w trzeciej osobie. Zanika zaimek lo, natomiast le używa się zawsze
i wyłącznie dla rodzaju męskiego, oraz la zawsze dla rodzaju żeńskiego. Można więc się spotkać z takimi
wypowiedziami: le conozco (jego znam - powinno być lo conozco) czy też la digo (jej mówię - powinno
być le digo).
Strona: 46 z 88
En una tienda: W sklepie:
- Dzień dobry.
- Hola, buenos días. - Dzień dobry. Mogę ci (w czymś)
- Hola. ¿Te puedo ayudar? pomóc?
- Nie, dziękuję. Tylko oglądam... Ile
- No, gracias. Sólo estoy mirando... kosztuje ta koszulka?
¿Cuánto cuesta esta camiseta? - Dwadzieścia euro.
- Mogę ją przymierzyć?
- Veinte euros. - Tak, oczywiście. Przymierzalnia jest
- ¿La puedo probar(1)? po prawej stronie schodząc po
schodach.
- Sí, claro. El probador está a la derecha (pięć minut później)
bajando las escaleras. - I jak (ci) leży (dosł. zostaje) koszulka?
- No więc prawda jest (taka), że nie
(cinco minutos después) jest w moim rozmiarze. Masz (je)
- ¿Y qué tal te queda(2) la camiseta? mniejsze?
- Bueno, la verdad es que no es de mi - Zobaczmy... Tak, została (dosł. zostaje)
mi jedna, ale jest w innym kolorze.
talla(3). ¿Las tienes más pequeñas? Podoba ci się?
- A ver... Sí, me queda una pero es de - Nie jest zła... Przymierzę ją sobie
(dosł. mnie).
otro color. ¿Te gusta?
- No está mal... Me la voy a probar.
1. czasownik nieregularny I grupy probar (o:ue) - próbować,
przymierzać
2. czasownik regularny I grupy quedar - ma wiele znaczeń, może być
używany w sensie leżeć, pasować (gdy mowa o ubraniu), lub też
zostawać (jak pokazane niżej w dialogu); istnieje też (jak to było
pokazane w poprzednich lekcjach) w formie zwrotnej quedarse -
zostawać, np. me quedo en casa (zostaję w domu)
3. la talla - rozmiar
Strona: 47 z 88
- Patrz, jest ogłoszenie o - Mira, hay un cartel(5) de clases particulares
korepetycjach (dosł. lekcjach
szczególnych) z angielskiego. de inglés.
- I co jest napisane (dosł. co kładzie)? - ¿Y qué pone(6)?
- Że to studentka (dosł. dziewczyna
uniwersytecka) z doświadczeniem. - Que es una chica universitaria con
- Jest jakiś numer telefonu? experiencia.
- Tak, zaraz ci go zapiszę.
- ¿Hay algún número de teléfono?
- Sí, ahora te lo apunto(7).
5. el cartel - ogłoszenie, plakat
6. czasownik poner ma wiele znaczeń; tutaj jest używany w sensie być
napisanym
7. czasownik regularny I grupy apuntar - zapisywać
Lekcja numer
Lección número veinticuatro 24
Strona: 48 z 88
- ¿Puedes decirle al Señor García que lo - Możesz powiedzieć (mu) panu
García, że czekam na niego w
estoy esperando en mi despacho? moim gabinecie?
- Sí, ahora se(1) lo digo. - Tak, zaraz mu to powiem.
- Jaki jest twój chłopak? Nosi brodę - ¿Cómo es tu novio? ¿Lleva barba(6) o
albo wąsy?
- Nie. Lubi być ogolony. bigote(7)?
- Nosi okulary? - No. Le gusta estar afeitado.
- Też nie.
- ¿Lleva gafas?
- Tampoco.
6. la barba - broda
7. el bigote - wąsy
Strona: 49 z 88
- Cada vez que mi hijo me pide el coche - (Za) każdym razem kiedy mój syn
mnie prosi o samochód, daję (dosł.
se lo dejo y al final yo tengo que coger el zostawiam) mu go i ostatecznie ja
metro. muszę jechać (dosł. brać) metrem.
- Dlaczego nie sprawisz (dosł. jego
- ¿Por qué no le haces coger(8) el metro a zrobisz), żeby to on jeździł (dosł. brał)
él? metrem?
Observaciones Obserwacje
W tej lekcji można było zaobserwować zachowanie dwóch zaimków osobowych stojących obok siebie. W
większości przypadków nie dzieje się nic nadzwyczajnego. Pewne zmiany następują tylko w trzeciej
osobie liczby pojedynczej oraz mnogiej. A tak to wygląda na przykładzie czasownika decir:
Zmiana ta wynika jedynie ze względów fonetycznych, aby nie powtarzać zaraz koło siebie litery l. Tak
więc zawsze gdy obok siebie miałyby występować zaimki le lo, le la, les lo, les la - ten pierwszy zamienia
się na se.
Strona: 50 z 88
- ¿Dónde has estado? ¡Te he llamado - Gdzie byłeś? Dzwoniłem do ciebie
dzisiaj cztery razy!
hoy cuatro veces! - Chodzi o to, że poszedłem do kina i
- Es que he ido al cine y al final me he ostatecznie zostałem, żeby zobaczyć
trzy filmy.
quedado a ver tres películas.
- Señor Hernández, ¿ha dormido bien esta - Panie Hernández, spał (Pan) dobrze
tej nocy?
noche? - Tak, bardzo dobrze. Dziękuję
- Sí, muy bien. Gracias.
- Uczyliśmy się cały tydzień do tego - Hemos estudiado toda la semana para
egzaminu...
- I jak wam poszło? este exámen...
- No więc dosyć źle. Myślę, że - ¿Y qué tal os ha ido?
wszyscy go oblaliśmy.
- Pues bastante mal. Creo que todos lo
hemos suspendido(1).
1. czasownik regularny II grupy suspender - nie zdać, oblać
- ¿Sabes si Jaime y Rocío ya han - Wiesz czy Jaime y Rocío już zaczęli
swoje lekcje?
empezado sus clases? - Myślę, że jeszcze ich nie zaczęli, ale
- Creo que todavía no las han empezado, na pewno już im bardzo mało
brakuje (dosł. zostaje).
pero seguramente ya les queda muy poco.
Strona: 51 z 88
- Odpoczęliście dobrze na waszych - ¿Habéis descansado bien en vuestras
wakacjach?
- Tak. Pojechaliśmy na plażę i było vacaciones?
genialnie. - Sí. Hemos ido a la playa y ha sido
genial.
Observaciones Obserwacje
Czas przeszły przedstawiony w tej lekcji to Pretérito Perfecto. W Hiszpanii jest to chyba najczęściej
pojawiający się w języku mówionym czas, rzadziej używany w pisowni. W Ameryce Łacińskiej raczej nie
jest w ogóle używany. Więcej o zastosowaniu można się dowiedzieć ze strony o gramatyce (Pretérito
Perfecto de Indicativo).
Jeśli chodzi o tworzenie tego czasu, to łatwo zauważyć, że posługujemy się tutaj czasownikiem
posiłkowym (haber). Czasownik ten odmieniamy przez osoby, a następnie dodajemy tzw. participio
czasownika, którego chcemy użyć. Participio tworzy się przez dodanie do tematu czasownika końcówki
-ado (dla czasowników I grupy) lub -ido (dla czasowników II oraz III grupy), np. hablar - hablado, tener -
tenido, dormir - dormido. Niektóre czasowniki mają niestety nieregularną formę participio. Szczegóły
można znaleźć na stronie gramatycznej (Participio Pasado).
Tak więc wygląda odmiana przez osoby w Pretérito Perfecto na przykładzie czasownika conocer:
yo he conocido - ja poznałem/-am
tú has conocido - ty poznałeś/-aś
él/ella/usted ha conocido - on/ona/Pan/Pani poznał/-a
Lekcja numer
Lección número veintiséis 26
viene.
1. wiele z poznanych już wcześniej czasowników występuje również w
formie zwrotnej; np. apuntar - zapisywać, apuntarse - zapisywać się
Strona: 52 z 88
- Trzeba mieć 21 lat, żeby wejść - Hay que tener 21 años para entrar en ese
do tego baru. Ja mam tylko 19. Ile
ty masz lat? bar. Yo sólo tengo 19. ¿Cuántos años tienes
- Ja mam dokładnie 21. tú?
- Yo tengo justo 21(2).
2. warto zaobserwować, że mówi się veintiuno, ale veintiún años; liczba 1
(tak jak 21, 31, 41 itd.) zawsze występuje w formie skróconej, gdy stoi
tuż przed rzeczownikiem rodzaju męskiego; np. jeden chłopiec to un
chico (a nie uno chico); natomiast jedna dziewczyna to una chica; czyli
liczba 1 jest w tym wypadku tożsama z rodzajnikiem nieokreślonym
- Ya cumplo 25 años.
3. czasownik regularny III grupy cumplir - spełniać, wypełniać;
kończyć (lata)
Strona: 53 z 88
Observaciones Obserwacje
Nadszedł już czas, żeby usystematyzować wiadomości dotyczące liczb. Niektóre z nich odmieniają się
przez rodzaj!
0 cero
1 uno/una
2 dos
3 tres
4 cuatro
5 cinco
6 seis
7 siete
8 ocho
9 nueve
10 diez
11 once
12 doce
13 trece
14 catorce
15 quince
16 dieciséis
17 diecisiete
18 dieciocho
19 diecinueve
20 veinte
21 veintiuno/a
22 veintidós
23 veintitrés
30 treinta
31 treinta y uno/a
32 treinta y dos
40 cuarenta
41 cuarenta y uno/a
42 cuarenta y dos
50 cincuenta
60 sesenta
70 setenta
80 ochenta
90 noventa
100 cien
101 ciento uno/a
102 ciento dos
157 ciento cincuenta y siete
200 doscientos/as
300 trescientos/as
400 cuatrocientos/as
500 quinientos/as
600 seiscientos/as
700 setecientos/as
800 ochocientos/as
900 novecientos/as
1000 mil
1998 mil novecientos noventa y ocho
2000 dos mil
2003 dos mil tres
1 000 000 un millón
2 000 000 dos millones
Strona: 54 z 88
Lekcja numer
Lección número veintisiete 27
2. forma gerundio nie tylko występuje z czasownikiem estar, ale też np. z
czasownikami seguir czy llevar, nadając znaczenie kontynuacji,
ciągłości robienia czegoś
- No sales con nosotros desde hace dos - Nie wychodzisz z nami od (robi)
dwóch tygodni. Co ci się dzieje?
semanas. ¿Qué te pasa? - No bo nie mam ochoty wychodzić.
- Es que no tengo ganas de salir...
Strona: 55 z 88
- ¿Todavía seguís trabajando? - Jeszcze pracujecie (dosł. kontynuujecie
pracując)?
- Sí, pero ya nos queda poco. Vamos a - Tak, ale już nam mało brakuje
acabar(5) en una hora. (dosł. zostaje). Skończymy za godzinę.
Observaciones Obserwacje
Oto dziesięć pierwszych - najczęściej używanych - liczb porządkowych:
1. primero/a
2. segundo/a
3. tercero/a
4. cuarto/a
5. quinto/a
6. sexto/a
7. séptimo/a
8. octavo/a
9. noveno/a
10. décimo/a
Liczby primero oraz tercero przyjmują formę skróconą, gdy stoją tuż przed rzeczownikiem rodzaju
męskiego, np. primer piso (pierwsze piętro), tercer curso (trzeci rok studiów).
Lekcja numer
Lección número veintiocho 28
lado de tu cama.
1. nieregularna forma participio od czasownika poner
Strona: 56 z 88
- Którego jest (dosł. jesteśmy) dzisiaj? - ¿A cuántos estamos hoy?
- Dzisiaj jest (dosł. jesteśmy) 21 grudnia.
- Hoy estamos a 21 de diciembre(4).
4. można równie dobrze zapytać ¿Qué día es hoy?, oraz odpowiedzieć
Hoy es 21 de diciembre
- W którym roku skończysz studia? - ¿En qué año vas a acabar tu carrera(5)?
- W 2005. Już mi mało brakuje (dosł.
zostaje). - En 2005. Ya me queda poco.
5. la carrera - bieg, wyścig; studia
Strona: 57 z 88
Observaciones Obserwacje
Przyszła kolej na dni tygodnia oraz miesiące.
Lekcja numer
Lección número veintinueve 29
Strona: 58 z 88
- Robiliście coś ciekawego w ten - ¿Habéis hecho algo interesante este fin
weekend?
- Poszliśmy na imprezę do domu de semana?
Enrique. - Hemos ido a una fiesta en casa de
- Dobrze się bawiliście (dosł. spędziliście
to dobrze)? Enrique.
- Tak, świetnie się bawiliśmy. - ¿Lo habéis pasado bien?
- Sí, nos hemos divertido(3) muchísimo.
3. czasownik nieregularny zwrotny III grupy divertirse (e:ie) - bawić
się, rozerwać się
Brakuje wam witamin. Jedzcie dużo Os hacen falta(4) vitaminas. Comed mucha
owoców (dosł. owocu).
fruta.
4. hacer falta - brakować, być potrzebnym; np. me hace falta un buen
amigo - potrzebuję dobrego przyjaciela
- Rafa jest wyższy niż Sergio. - Rafa es más alto que Sergio.
- Tak, ale Jorge jest najwyższy ze
wszystkich. Ma (dosł. mierzy) 1 metr - Sí, pero Jorge es el más alto de todos.
98 centymetrów. Mide(5) 1 metro 98 centímetros.
5. czasownik nieregularny III grupy medir (e:i) - mierzyć
Strona: 59 z 88
Observaciones Obserwacje
Ta lekcja rozpoczyna dłuższy temat, jakim jest tryb rozkazujący. Tu pojawiają się podstawowe zasady
jego tworzenia dla drugiej osoby liczby pojedynczej oraz mnogiej. Jeśli chodzi o liczbę pojedynczą, to
wystarczy z trybu oznajmującego obciąć końcową literę s, np.:
hablas (mówisz) - habla (mów)
bebes (pijesz) - bebe (pij)
vives (żyjesz) - vive (żyj)
Czyli forma ta wygląda identycznie jak trzecia osoba liczby pojedynczej w trybie oznajmującym (np. él
habla, ella bebe, etc.). Od tej reguły można znaleźć trochę wyjątków, gdyż niektóre czasowniki
przyjmują tu skróconą formę.
Natomiast druga osoba liczby mnogiej w trybie rozkazującym jest zawsze tworzona w sposób regularny.
Warto o tym pamiętać, gdyż nawet jeśli wszystkie inne osoby mają w tym trybie formę nieregularną,
druga osoba liczby mnogiej pozostaje regularna. A tworzy się ją poprzez odcięcie od bezokolicznika
końcowej litery r oraz zastąpienie jej literą d, np.:
contar (opowiadać) - contad (opowiedzcie)
tener (mieć) - tened (miejcie)
venir (przychodzić) - venid (przyjdźcie)
W tej lekcji pojawiły się również zasady stopniowania rzeczowników. W hiszpańskim wygląda to bardzo
prosto, np.:
grande (duży) - más grande (większy) - el/la más grande (największy/a)
Lekcja numer
Lección número treinta 30
Strona: 60 z 88
- ¿Tenéis vuestros libros de matemáticas - Macie wasze książki do matematyki?
- Tak, oczywiście.
(4)? - Więc otwórzcie je na stronie 57.
- Sí, por supuesto.
- Pues abridlos(5) por la página 57.
4. las matemáticas - matematyka (w hiszpańskim rzeczownik ten
występuje w liczbie mnogiej)
5. czasownik regularny III grupy abrir - otwierać
- Decidnos lo que habéis hecho este fin - Powiedzcie nam (to) co robiliście w
ten weekend.
de semana. - No więc nic ciekawego. Spędziliśmy
- Bueno, nada interesante. Hemos cały weekend w domu.
- Merche, pomóż (mu) twojemu bratu - Merche, ayúdale a tu hermano con los
z zadaniami.
- Już idę. deberes.
- Ahora voy.
Strona: 61 z 88
Observaciones Obserwacje
Oto ciąg dalszy trybu rozkazującego. Gdy chcemy połączyć czasownik w trybie rozkazującym z jakimś
zaimkiem, musi on zostać umieszczony tuż za czasownikiem, np.:
Czasowniki nieregularne pozostają zwykle nieregularne w trybie rozkazującym (oprócz oczywiście drugiej
osoby liczby mnogiej), np.:
http://jezykhiszpanski.chost.pl/index.html
Jeżeli jesteś głodny nauki (smacznego!) lub właśnie siedzisz w kawiarence internetowej
gdzieś na południu naszego globu i "kombinujesz" jak wytłumaczyć policji (policía), że
"buchnęli" Ci (robar - łatwiej zapamiętać niż hurtar) portfel (la cartera) to już teraz kliknij
myszą na "Wymowa" lub inny link po lewej lub prawej stronie. Radzę Ci jednak doczytać
tę stronę do końca - może będzie mniej nudna, a już na pewno bardziej odkrywcza i
pouczająca.
Strona ta to minimum gramatyki oraz bardzo dużo ćwiczeń. Niestety, jak ktoś słusznie
zauważył (też go nie lubię), tylko wprawa czyni mistrza - "La práctica hace al maestro" i
nie da się tego uniknąć. Bardzo mocno namawiam żebyś powtarzał ćwiczenia jak
najczęściej - wielokrotnie wracaj do ćwiczeń z uprzednio przerobionego materiału !
Strona: 62 z 88
gramatyce. Póżniej możesz przerobić także, mam nadzieję, jeszcze jeden czas przeszły -
Imperfect oraz zarys strony biernej, trybu rozkazującego i Gerundio.
Dla zaawansowanych umieściłem duży wykaz czasowników nieregularnych oraz
Koniugator - czyli automat do odmiany czasowników (Dodatki - linki na lewo). Jeżeli jesteś
początkujący(-a) to lepiej jeszcze tam nie zaglądaj.
Mam nadzieję, że w niedalekiej przyszłości, pojawią się również inne ciekawe rzeczy,
zaglądaj więc tu czasami.
Strona jest tak "ułożona", aby przechodząc kolejno od materiału "Wymowa" poznawać
stopniowo i metodycznie język hiszpański. Oczywiście, jeżeli znasz już trochę hiszpański
bądż lubisz sobie "poklikać", możesz skakać po odnośnikach w sposób dowolny.
Praktyka, praktyka i jeszcze raz praktyka. Niestety, jeżeli nie przebywasz w słonecznej
Hiszpanii lub innym fajnym miejscu pozostaje Ci kontakt pośredni. Dlatego gorąco
zachęcam do korzystania z Forum (link znajdziesz także po prawej), które pozwoli Ci na
kontakt z językiem, jak również umożliwi rozwiązanie bieżących problemów. Staraj się
także czytać hiszpańskie teksty. Szczególnie polecam teksty z Centro Virtual Cervantez
(link po prawej). Próbuj również wsłuchiwać się w słowa hiszpańskojęzycznych filmów lub
piosenek (gorąco polecam radio COPE - link na prawo). Ze zdziwieniem stwierdzisz, po
pewnym czasie, jak dużo rozumiesz.
Jeżeli uważasz, że możesz się uczyć tylko z podręczników (tak, tak, są tacy), bądż
komputer zostawiasz czasami w domu, to wybrałem kilka książek, które, wg. mnie
powinny Ci się przydać - Mój wybór książek.
No dobrze, dla zachęty - pierwszy, kultowy tekst piosenki. Zwróć uwagę, że w piosence tej
nikt nie jest rybą - "ay arriba"(jak tego chciał komisarz Ryba z "Kilerów 2"), ani nikt nie drze
sobie portek - "por ti seré" (jak chcą inni).
Strona: 63 z 88
itd.
"La Cucaracha"
La cucaracha, la cucaracha
(Karaluch, karaluch)
Ya no puede caminar
(Już nie może chodzić)
Porque no tiene, porque le falta
(Ponieważ nie ma, ponieważ mu brakuje)
Unas patitas pa(ra) andar.
(Nóżek do chodzenia.)
Ya murió la cucaracha
(Już umarł karaluch)
Ya la llevan a enterrar
(już go niosą by pogrzebać)
Entre cuatro zopilotes
(pomiędzy czterema sępami)
Y un ratón de sacristán.
(i myszą kościelną.)
Ten tekst był chyba zabawniejszy, chociaż niepełny, gdyż istnieje olbrzymia ilość wersji tej
piosenki. Pierwsza zwrotka, czasami z ostatnim wersem marihuanowym (podobno
oryginalnym) lub pieniężnym - jest zawsze, druga zaś bardzo często. Gwoli ścisłości -
karalucha niosą sępy i mysz - do grobu karaluch trafia samotnie.
Oczywiście możesz sobie podśpiewywać inne piosenki, których teksty np. znajdziesz w
Internecie. Są to, najczęściej, teksty bez tłumaczenia, ale przecież możesz (???) sobie je
przetłumaczyć - słownik na prawo. Pamiętaj, że słownik zawiera tylko formę podstawową
słowa, więc czasami będziesz musiał(-ła) pokombinować np. espina-kolec, espinado -
kłucie.
Na początek spróbuj z "Corazon Espinado" Carlosa Santany (pamiętaj! "está" to także 3-
cia forma od "estar"-zobacz link Czas trażniejszy;
??ciekawe jak sobie poradzisz ze świniobiciem, "matanza" - "matando" - he, he, he ??) :
Mi alma no da razon
Mi corazon aplastado
Herido y abandonado
Aber aber tu sabes dime mi amor por favor
Que dolor nos quedo
Ah ah ah corazon espinado
Strona: 64 z 88
Ah ah ah como me duele el amor
Corazon espinado
Niniejsza strona ma charakter rozwojowy, więc jeżeli masz pomysł lub materiały do
publikacji to zapraszam na Forum lub bezpośrednio na e-mail. Z przyjemnością to
zamieszczę.
iSuerte!-Powodzenia!!!
Wymowa
Na początek, jak zwykle, dwie wiadomości - jedna dobra, druga zła (nie wiem dlaczego
one zawsze chodzą parami). Zacznę od dobrej. Wystarczy nauczyć się wymowy kilku liter
i znaków, by prawie jak rodowity Hiszpan (Meksykanin, Argentyńczyk,... itp.) odczytywać i
wymawiać słowa hiszpańskie. Oczywiście dla każdej nacji będą to różne litery i znaki. Kto
uczył się lub uczy języka angielskiego wie, że ta wiadomość oznacza dla uczącego dużo
więcej przespanych nocy ( lub, jak kto lubi, nocy i dni).
Jak słusznie zauważyłeś, brak jest na tej stronie plików audio (na razie), które pozwoliłyby
na "osłuchanie się" z wymową i akcentem, dlatego zachęcam do korzystania z nagrań na
stronie www.studyspanish.com (link na prawo-learn spanish) oraz do słuchania piosenek
bądż oglądania filmów - np. z Natalią Oreiro vel Kachorra (żartowałem, ale uwaga na
podróbki - vide Arnold w Terminatorze). Na stronie polecam COPE - radio internetowe
(link na prawo - naprawdę dobra jakość dzwięku!). Posłuchaj sobie "melodii" języka -
nawet jeżeli jeszcze nic nie rozumiesz.
Na koniec jedna uwaga. Jeżeli zobaczysz w tekście znaki "ú", "é", "í", "á" to wymawiaj je
jak "u", "e", "i", "a" - ta krecha nad literą mówi nam o akcencie.
No to cóż - do roboty.
Zasady wymowy
C - wymawiaj jak K - przed " a " , " o " , " u " (Carlos)
Strona: 65 z 88
G - wymawiaj jak G - przed " a " , " o " , " u " (guitarra)
C-S H - brak RR - RR
Ch -Cz LL - J X - KS
G-H ñ - Ni Y-i
Czas terażniejszy
Na początek, jak zwykle, dwie wiadomości - jedna dobra, druga zła (ciągle nie wiem
dlaczego one zawsze chodzą parami). Zacznę od dobrej. Wystarczy nauczyć się
Strona: 66 z 88
końcówek dla trzech grup wyrazów, by prawie jak rodowity Hiszpan (Meksykanin,
Argentyńczyk,... itp.) odmieniać przez osoby czasowniki hiszpańskie. Natomiast
rzeczowniki i przymiotniki (uwaga!, uwaga!) nie odmieniają się przez przypadki (hurra!),
lecz tylko przez rodzaje (męski, żeński itd.). Jeżeli nie wiesz dlaczego "hurra" to Ci
przypomnę: mianownik (kto?co?) - jajo, dopełniacz (kogo? czego?) - jaja, itd. itp... . Już
wiesz dlaczego hurra?
Druga wiadomość, ta zła, dotyczy wyjątków i oznacza trochę nieprzespanych nocy i dni,
gdyż każdy czasownik, którego chcesz się nauczyć musisz pomnożyć przez 6. Niestety,
tak jak w języku polskim, wyjątki te to bardzo ważne słówka: być (ser), mieć (tener), iść
(ir), dać (dar), robić (hacer) itd. itp. i niestety nie da się ich ominąć. Oczywiście możesz się
nie uczyć ich odmiany i mówić w stylu: "Kali robić dużo dobrego", co niewątpliwie
wystarczy przy zbieraniu truskawek. W takim przypadku naucz się tylko słownika na
pamięć. Jeżeli jednak chcesz zostać dyrektorem banku to twoja wypowiedż w stylu :"Ja
być dobry manager" raczej Ci w tym nie pomoże.
Dla zaawansowanych umieściłem duży wykaz czasowników nieregularnych oraz
Koniugator - czyli automat do odmiany czasowników (Dodatki - linki na lewo). Jeżeli jesteś
początkujący(-a) to lepiej jeszcze tam nie zaglądaj.
No to cóż - do roboty.
Zaczynamy...
Strona: 67 z 88
Yo - ja nosotros - my (faceci))
Tú - ty nosotras - my (kobietki)
El - on vosotros - wy (faceci)
Ustedes - Państwo
Zasady końcówkowe
Czasowniki regularne dzielą się na czasowniki z końcówką -ar, -er i -ir. Dla każdego z nich
odmiana jest inna, ale (rewelacja!) jest taka sama dla innego czasownika z tą samą
końcówką (nie dotyczy to, niestety czasowników nieregularnych). Dlatego jeżeli
przyswoisz sobie odmianę tych trzech grup to dasz sobie radę także z odmianą innych
czasowników.
Zaczynamy...
Strona: 68 z 88
trabaj-ar-pracować corr-er - biec escrib-ir- pisać
es está tiene
hace da va
Strona: 69 z 88
Uwaga! Ważne! W języku hiszpańskim po czasownikach, które odnoszą się do osób
(celownik) występuje dodatkowo "a" np. "Kocham Natalię" - "Amo a Natalia". Samo "a" w
języku hiszpański jest dosyć ciekawe i ma wiele znaczeń, dlatego polecam sprawdzenie w
słowniku po prawej.
Słówka 1
Z doborem słówek miałem pewien problem, gdyż trudno jest wybrać zestaw słówek "dla
każdego". W większości przypadków książki do nauki języka preferują słówka typu: uczeń,
klasa, szkoła itp., gdyż są przeznaczone dla "kałamarzy". Jednak, gdy wybierasz się np.
na zbiór truskawek, znajomość tych słówek niewiele Ci pomoże (no chyba, że pole leży
przypadkiem zaraz za szkołą). W takiej sytuacji ważniejsze są słówka typu: truskawka
(fresón) i zbierać (recolectar) oraz (czego Ci nie życzę) - policja (policía) i deportować
(deportar). Więc potraktuj mój wybór jako pewien szeroki kompromis, a brakujących słów
(mam nadzieję niewielu) szukaj w słowniku - np. link na prawo.
Uwaga! Uwag! Jeżeli klikniesz tutaj - słówka 1 to ściągniesz sobie zestaw słówek i
wyrażeń w formacie .rtf (Word, StarOffice itp.). Jeżeli go wydrukujesz i potniesz na
mniejsze karteczki to otrzymasz idealny format do codziennego, wielokrotnego użytku.
Zestaw ten pozwoli Ci na "szlifowanie", w dogodnym dla Ciebie momencie, słownictwa
hiszpańskiego. Siedzisz na nudnym zebraniu - karteczka, chemiczka "truje" na lekcji -
karteczka, stoisz w "korku" - karteczka, "topless" na plaży ma powyżej sześćdziesiątki
(lat,a nie obwodu w biuście) - karteczka itd. itp. Jak widzisz czasu by je wykorzystać może
być naprawdę sporo. Jeżeli jakiś malkontent właśnie narzeka, że to nie multimedialne - to
trudno. Na pewno jest to metoda bardzo skuteczna.
Po "przerobieniu" porcji karteczek - zapraszam do ćwiczeń. Ach, jeszcze jedno - możesz i
powinieneś tworzyć własne karteczki, ale nie bedziesz mógł ich przećwiczyć na tej stronie.
Na początek grzeczności tzn. cześć, dziękuję itp. Ważna rzecz, jeżeli nie chcesz być
uznany za impertynenta, albo, co się czasem zdarza, po prostu zastrzelony.
Strona: 70 z 88
Adiós - Żegnaj
Gracias - Dzięki
Perdón - Przepraszam
si - tak
no - nie
Jeżeli masz mocne ręce ( i możesz nimi wyrazić wszystko) to po nauce typowych zwrotów
grzecznościowych nie potrzebujesz już niczego więcej. Sądzę jedna, że skoro dotarłeś aż
tutaj (no chyba, że na skróty) to będziesz zainteresowany np. rzeczownikami. Na początek
kilka uwag ogólnych.
Rzeczowniki
Rzeczowniki w języku hiszpańskim, tak jak w języku polskim są określonego rodzaju tj.
męskiego, żeńskiego lub nijakiego. Każdy słownik poinformuje Cię o męskości lub
kobiecości rzeczownika. Niestety w języku hiszpańskim rzeczowniki występują z
rodzajnikiem. Rodzajniki to takie małe słówka przed rzeczownikiem np. "El Presidente" ,
"el profesor" (męski) lub "la casa" (żeński - dom), albo "Los Lobos" (męski, l.mnoga -
Wilki), "Las Palmas" (żeński, l.mnoga - Palmy). Dlatego proponuję byś ucząc się
rzeczowników, uczył się ich dodając sobie rodzajnik. Jak by tego było mało są jeszcze
rodzajniki nieokreślone - un, una itd. Mówię Ci o nich, żebyś nie był zaskoczony. Ogólnie
rzecz ujmując występują, gdy mówimy o czymś pierwszy raz lub o czymś mało
konkretnym. Pomimo, że to mało poprawne proponuję uczyć się rzeczowników razem z
rodzajnikami określonymi - El, La, Lo, Los, Las.
Strona: 71 z 88
W powyższym mogłeś domyślić się (??) pewnej użytecznej prawidłowości - rzeczownik
męski zmienimy na żeński zamieniając -o na -a ( "el gato" - kot; "la gata" - kotka ) lub
dodając -a ("el doctor"; "la doctora"), natomiast liczbę mnogą otrzymamy dodając -s lub
-es ("la casa"; "las casas"). Oczywiście mamy jakieś wyjątki, ale o nich ewentualnie
póżniej.
Jeżeli nie ściągnąłeś sobie jeszcze słówek to kliknij tutaj - słówka 1 lub przejdż
bezpośrednio do ćwiczeń.
Różne różności
Znasz już (???) podstawowe czasowniki i rzeczowniki. Jednak to nie wszystko. Jeżeli
chcesz powiedzieć: "Mieszkam w Polsce" to musisz wiedzieć jak po hiszpańsku wygląda
"w" ("en"). Gdy idziesz do muzeum to wart wiedzieć jak powiedzieć "do" ("a") itd. itp. Aby
wyrazić się w pełni, potrzebne Ci są właśnie takie różności jak: "w", "i", "do", "od", "z",
"ale", "także" itp. (dla dociekliwych: spójniki, przyimki, zaimki itd.). Zauważ, że bez nich
trudno ułożyć jakieś sensowne zdanie.
Jak zwykle kilka uwag. Jak już wspomniałem przy omawianiu czasu terażniejszego "a"
potrafi wyrazić dużo więcej niż "do", dlatego poczytaj sobie o nim w słowniku-link na
prawo. To samo dotyczy słówek "por" i "para". Druga uwaga dotyczy połączeń: "a"+"el" -
wówczas otrzymujemy "al" oraz "de"+"el"="del". Jeżeli nie ściągnąłeś sobie jeszcze
słówek to kliknij tutaj - słówka 1 lub przejdż bezpośrednio do ćwiczeń.
Przymiotniki
Tak jak w języku polskim przymiotniki są określonego rodzaju tj. męskiego lub żeńskiego
oraz występują w liczbie mnogiej. Przymiotniki "męskie" mają, przeważnie, końcówkę -o
lub -or. Aby sobie "zrobić" przymiotnik "damski" zamieniasz "o" na "a" lub dodajesz "a".
Oczywiście, a jakże by inaczej, są wyjątki - opisane w słówka 1 (jeżeli ich jeszcze nie
masz).
Uwaga!!! Ważne! Przymiotnik, odwrotnie niż w języku polskim "stoją" po rzeczowniku -
casa blanca (dom biały), a nie blanca casa (biały dom).
1-10 uno, dos, tres, cuatro, cinco, seis, siete, ocho, nueve, diez.
11-19 once, doce, trece, catorce, quince, dieciséis, diecisiete, dieciocho,
diecinueve.
20, 30,...,90 veinte, treinta, cuarenta, cincuenta, sesenta, setenta, ochenta, noventa.
100, 200,..., 900 cien, doscientos, trescientos, cuatrocientos, quinientos,
seiscientos, setecientos, ochocientos, novecientos.
Strona: 72 z 88
1000, 2000,..., 10000 - mil, dos mil,..., diez mil.
milion - un millón.
W przypadku liczebników porządkowych tj. pierwszy, drugi itp. wystarczy nauczyć się
pierwszych (primeros) dwunastu (duodecimos). Powyżej dwunastego można je nazywać
tak: el numero trece, catorce itp.
Pytania?
"Kto pyta, nie błądzi" jest stwierdzeniem absolutnie prawdziwym i ma podkreślić ważność
tej strony. Oczywiście jest jeden warunek - pytający musi rozumieć odpowiadającego.
Mam nadzieję, że solidnie (???) przerobiłeś(-aś) poprzednie strony i spełniasz ten
warunek chociaż trochę.
Z doborem pytań, tak jak z doborem słówek, miałem pewien problem, gdyż trudno jest
stworzyć zestaw "dla każdego". Więc potraktuj mój wybór jako pewien szeroki kompromis,
a brakujące pytania spróbuj utworzyć za pomocą słownika - np. link na prawo.
Uwaga! Uwag! Jeżeli klikniesz tutaj - słówka 2 to ściągniesz sobie część drugą zestawu
słówek i wyrażeń w formacie .rtf (Word, StarOffice itp.). Jeżeli używałeś(-aś) już zestawu
pierwszego to znasz "instrukcję obsługi". Jeżeli nie to zobacz do "Słówka" - link na lewo.
Jak zwykle kilka uwag. Zapewne zdziwiło Cię "ż" w nagłówku strony. To nie pomyłka.
Zapis pytań w języku hiszpańskim ma określoną formę tzn. na początku pytania występuje
odwrócony znak "?" np. "żHabla inglés?" ("Czy mówisz po angielsku?"). Ponieważ jest to
symbol specjalny więc często używa się "zastępczo" litery "ż".
Uwaga druga dotyczy szyku pytania. Pytania w języku hiszpańskim mają podobną budowę
jak w języku polskim. Możesz np. zadać pytanie intonacją, jak w powyższym "żHabla
inglés?" lub "Esto es una casa"("To jest dom") - "żEsto es una casa?" ("To jest dom?").
Możesz też użyć słówek: Qué, Quién itp. Przykłady pytań w języku hiszpańskim - poniżej.
Spróbuj "wyłapać" różnice w stosunku do języka polskiego.
Strona: 73 z 88
żQuién es él? - Kim on jest?
żCuánto?,żcuánta?,żcuántos?,żcuántas?-ilu?,ile?
żDonde?-gdzie?
żPor qué?-dlaczego?
żPor qué Pablo vive en Polonia? - Dlaczego Paweł żyje (mieszka) w Polsce?
Dialogi
Strona: 74 z 88
powstała z potrzeby chwili, na prośbę beztroskich globtroterów, którzy właśnie stwierdzili,
że nie nauczą się hiszpańskiego w dwa tygodnie. Tak więc starałem się tutaj umieścić
niezbędne dialogi (i porady), które ułatwią podstawową komunikację w czasie
wakacyjnego wyjazdu.
Jak zwykle miałem problem z doborem materiału, gdyż ilość możliwych zdarzeń (i wrażeń)
jest praktycznie rzecz biorąc nieograniczona. Jedocześnie, pomimo wytężonej pracy
(???), Twój zasób wiedzy nie pozwala bym umieścił tutaj rozmowę na temat nowatorskich
koncepcji architektonicznych Gaudiego (to taki gość od Sagrady Familii i fantastycznych,
bajkowych domów w Barcelonie). Dlatego umieściłem tu tylko niezbędne minimum.
No i na koniec bardzo ważna sprawa "No entendí. żMe lo puedes repetir?" (Nie rozumiem.
Możesz powtórzyć) lub żMe lo puede repetir?" (Może Pan/Pani powtórzyć)."Zakuj" ten
zwrot, gdyż będzie Ci często potrzebny.
Uwaga! Uwaga! Jeżeli klikniesz tutaj - dialogi 1 to ściągniesz sobie zestaw dialogów i
wyrażeń w formacie .rtf (Word, StarOffice itp.). Jeżeli go wydrukujesz i potniesz na
mniejsze karteczki to otrzymasz idealny format do codziennego, wielokrotnego użytku.
Zestaw ten pozwoli Ci na "szlifowanie" dialogów w dogodnym dla Ciebie momencie.
Choroba
Jeżeli się nie dogadasz w innych sprawach to pół biedy. W przypadku choroby jednak,
najlepiej jeżeli będziesz mógł powiedzieć jak najwięcej. Dlatego dobra rada. Jeżeli
chorujesz często lub przewlekle na jakąś chorobę to sprawdż w słowniku jak się ona
nazywa po hiszpańsku. Dotyczy to również miejsca występowania dolegliwości (żołądek,
jelita itp.). Oczywiście powinieneś(-aś) znać również takie choroby jak: przeziębienie (el
resfriado), grypa (la gripe), ból głowy, gardła, zębów (dolor de cabeza, garganta, muelas)
Może trochę mało, ale życzę Ci byś i z tego nie musiał(-a) korzystać.
Poznawanie innych
Strona: 75 z 88
"dla każdego" i "o wszystkim", ale spróbujmy:
• iHola!
• iHola!
• żCuál es tu nombre?
• Mi nombre es Eva. żY tú?
• Soy Fernando López. żQuién eres tu?
• Yo soy polaca y estudio marketing en la universidad en Varsovia. żY tú?
• Soy español y trabajo en una companía en Barcelona.
• żY para qué companía trabajas?
• Trabajo para BleBle Internacionales. Soy economista.
• Es una muy buena companía. Te felicito.
• Si. żConoces España o estás aquí por primera vez?
• Primera vez.
• żTe gusta España?
• Sí, me gusta mucho.
Strona: 76 z 88
żTienes algo qué hacer el sábado? - Czy robisz coś w sobotę?
No, no tengo nada planeado todovía. - Nie, nic jeszcze nie planowałam.
żQueria invitarte a la discoteca? - Czy mogę Cię zaprosić na dyskotekę?
żQuieres venir? - Czy przyjdziesz?
También van a estar unos amigos . - Będą także (moi) znajomi.
Me encantaría conocer a tú amigos. - Miło mi będzie poznać twoich znajomych
W sklepie
W kawiarni/barze
I znowu jestem w kłopocie. Pewnie narażę się na zarzuty, że preferuję takie, a nie inne
napoje lub dania - trudno. Weż słownik i w miejsce "coca cola" i "frytki" (Unas patatas
fritas) wstaw co lubisz. Mam nadzieję, że wybierzesz zdrowiej.
• żQué desea?
• Una Coca-Cola, por favor.
• żAlgo para picar?
• Unas patatas fritas.
• La cuenta, por favor.
el camarero - kelner
żQué desea(n)? - Co Pan/Pani(Państwo) sobie życzą.
żAlgo para picar?- Coś na przekąskę?
Rachunek dostaniesz (La cuenta, por favor), więc będziesz wiedział(-a) ile to kosztowało,
a menu to po prostu menú.
Lotnisko
Strona: 77 z 88
Kilka użytecznych słówek i zwrotów użytecznych na lotnisku. Jeżeli jedziesz autokarem (to
chyba ta wycieczka, gdzie jedziesz dwa dni i po drodze zwiedzasz wszystkie zamki nad
Loarą w trzy godziny - iSuerte!) tych słówek nie potrzebujesz, ale przyswój sobie
koniecznie zwrot "Me he perdido" (zgubiłem się).
Czas przeszły
Na początek, jak zwykle, dwie wiadomości - jedna dobra, druga zła. Zacznę od dobrej.
Wystarczy nauczyć się odmian czasowników dla jednego czasu przeszłego o nazwie
"pretérito", by porozumiewać się w języku hiszpańskim .
Druga wiadomość, ta zła, to istnienie również innych czasów przeszłych np. imperfecto lub
pasado compuesto. Aby Cię zbytnio nie odstraszać powiem tylko, że pasado compuesto
jest rzadko używany i go nie omówię, natomiast na "imperfecto" zapraszam poniżej, ale
możesz go sobie przerobić lub nie (Uwaga!!! potencjalni dyrektorzy banku hiszpańskiego -
przerobić!!!).
Niestety, tak jak w czasie terażniejszym, przy odmianie mamy wyjątki i tak jak w języku
polskim, wyjątki te to bardzo ważne słówka: być (ser) , mieć (tener), iść (ir), dać (dar),
robić (hacer) itd. itp.
Dla zaawansowanych umieściłem duży wykaz czasowników nieregularnych oraz
Koniugator - czyli automat do odmiany czasowników (Dodatki - linki na lewo). Jeżeli jesteś
początkujący(-a) to lepiej jeszcze tam nie zaglądaj.
No to cóż - do roboty.
Strona: 78 z 88
innego czasownika z tą samą końcówką (nie dotyczy to, niestety czasowników
nieregularnych). Dlatego jeżeli przyswoisz sobie odmianę tych trzech grup to dasz sobie
radę także z odmianą innych czasowników.Zaczynamy...
Strona: 79 z 88
ser - być estar - być tener - mieć
hice di fui
Strona: 80 z 88
habl-ar - mówić com-er - jeść viv-ir- żyć
Strona: 81 z 88
Czas przyszły
No cóż mam dla Ciebie dobrą wiadomość. Przedstawię Ci tylko jeden czas przyszły.
Druga dobra wiadomość to taka, że podobnie jak w języku polskim możesz tworzyć "czas
przyszły" (futuro) bez znajomości odmiany czasowników w czasie przyszłym. Jak to
możliwe? - porównaj "Idę w sobotę do kina" z "Pójdę w sobotę do kina". Prawda, że to
samo. W języku hiszpańskim, jeżeli użyjesz określenia czasu (np. dzień), możesz użyć
czasu terażniejszego do wyrażenia przyszłości. Drugi sposób to użycie konstrukcji "ir"(iść)
+"a"+"czynność"(np. voy a comer - "zjem" lub "idę zjeść", też (?) podobne do polskiego).
Jeżeli właśnie podjąłeś decyzję by nie uczyć się odmiany czasu przyszłego (trochę
mniejsze kłopoty niż przy czasie przeszłym) to muszę Cię rozczarować. Pomimo
powyższego "odkrycia" znajomość odmiany czasowników w czasie przyszłym niestety się
przydaje (możesz np. nie wiedzieć, w który dzień do tego kina pójdziesz). Tym bardziej, że
(rewelacja!) odmiana dla końcówe -ar, -er i -ir jest taka sama. W czasie przyszłym dotyczy
to też "ser" i "estar" oraz "dar" i "ir".
Niestety tak jak w czasie przeszłym przy odmianie mamy wyjątki, chociaż jest ich mniej, i
tak jak do tej pory, wyjątki te to bardzo ważne słówka: mieć (tener),robić (hacer) itd. itp.
Dla zaawansowanych umieściłem duży wykaz czasowników nieregularnych oraz
Koniugator - czyli automat do odmiany czasowników (Dodatki - linki na lewo). Jeżeli jesteś
początkujący(-a) to lepiej jeszcze tam nie zaglądaj.
No to cóż - do roboty.
Zasady końcówkowe
Tak jak w czasie terażniejszym czasowniki regularne dzielą się na czasowniki z końcówką
-ar, -er i -ir. Dla każdego z nich odmiana jest taka sama (nie dotyczy to, niestety
czasowników nieregularnych - ale "odwyjątkowiły" się "ser" i "estar" oraz "dar i "ir").
Uwaga!-Zauważ, że inaczej niż w czasie terażniejszym i przeszłym nie odrzucamy
końcówek -ar, -er i -ir lecz zostawiamy je i do całej formy dodajemy końcówki czasu
przyszłego.Zaczynamy...
Strona: 82 z 88
trabajar-ar-pracować correr-er - biec escrib-ir- pisać
Strona: 83 z 88
Po przerobieniu czasów (czy aby na pewno?) niewątpliwie przydadzą Ci się nowe słówka
określające czas np. dni tygodnia, miesiące itp. Dołożyłem również trochę innych, moim
zdaniem, ważnych słówek, które nie zmieściły się na karcie "słówka 1".
Uwaga! Uwag! Jeżeli klikniesz tutaj - słówka 2 to ściągniesz sobie zestaw słówek i
wyrażeń w formacie .rtf (Word, StarOffice itp.). Jeżeli "przerobiłeś" słówka 1 to wiesz co
robić, jeżeli nie to:
• Krok 1 - wydrukuj
• Krok 2 - potnij na mniejsze karteczki
• Krok 3 - "zakuj"
Na początek dni tygodnia i miesiące. Tak jak w przypadku liczb, najlepiej, chyba, uczyć się
"ciurkiem" powtarzając je jak mantrę.
Dni tygodnia
lunes - poniedziałek
martes - wtorek
miércoles - środa
jueves - czwartek
viernes - piątek
sábado - sobota
domingo - niedziela
semana - tydzień
mes - miesiąc
año – rok
Miesiące
enero - styczeń
febrero - luty
Strona: 84 z 88
marzo - marzec
abril - kwiecień
mayo - maj
junio - czerwiec
julio - lipiec
agosto - sierpień
septiembre - wrzesień
octubre - pażdziernik
noviembre - listopad
diciembre - grudzień
anteayer - przedwczoraj
mañana - jutro
Strona: 85 z 88
dentro de cinco minutos - w ciągu pięciu minut
Różne różności
Na początek słówka, które już znasz, ale w innym wydaniu. Tak jak w innych
językach, poszczególne słówka mogą mieć wiele znaczeń, szczególnie wtedy, gdy
występują z innymi elementami języka. I tak np. "ir" oznacza "iść", ale "ir de"
oznacza też "być ubranym", a "ir por" -szukać. Dotyczy to również innych słówek t.j.
acabar, dar, gustar itp. , o których patrz-słówka 2.
Uwaga: w słowniku "gustar" tłumaczy się w pierwszej kolejności jako "lubić", a
dopiero póżniej "podobać się". Natomiast, by zrozumieć konstrukcję zdań
hiszpańskich, powinno być raczej "zadowala". I wtedy tłumaczenie zdania "Me
gusto el libro" (Mnie zadowalają książki) brzmi logiczniej niż "Lubię książki" (no
może bardziej dziwnie).
I cała reszta
Tryb rozkazujący
No i mam pierwsze spotkanie z tajemniczym Subjuntivo, który jest zmorą wszystkich
uczących się hiszpańskiego. Ale ja sprytnie uwolnię Cię od niej (przynajmniej chwilowo) i
skoncentruję się na trybie rozkazującym 2-ej osoby l.p i l.mn. tzn. "ty" i "wy". Akurat tryb
rozkazujący, najczęściej, dotyczy właśnie tych osób (idż!, idżcie!, jedz ! itd. itp.).
Aby "zrobić" sobie tryb rozkazujący dla "Ty" należy końcówkę czasownika -ar, -er, -ir
zastąpić odpowiednio -a, -e, -e.
Strona: 86 z 88
Aby "zrobić" sobie tryb rozkazujący dla "Wy" należy końcówkę czasownika -ar, -er, -ir
zastąpić odpowiednio -ad, -ed, -id.
Strona bierna
W języku potocznym strony biernej mamy, zazwyczaj, mało. Jest to raczej domena języka
literackiego (no może się trochę mylę). Dlatego przedstawiam, z uwagi na charakter
strony, tylko kilka niezbędnych przykładów, które spotkacie na codzień.
A przykłady te to:
Czasowniki zwrotne
Jeżeli nie lubisz się myć, kąpać, czesać, ubierać itp. to i tak musisz znać czasowniki
zwrotne (przez zaprzeczenie). Czasowniki te określają czynności dokonywane "na sobie".
A oto przykłady:
Strona: 87 z 88
vestirse - ubierać się
Odmiana tych czasowników wygląda tak jak dla czasowników regularnych, z tym że
odrzucamy np. dla lavarse końcówkę -arse, a odmiana jak dla czasowników
zakończonych końcówką -ar. Niestety taka odmiana poprzedzona jest słówkami me, te,
se, nos, os, se.
Przykład (czas terażniejszy):
Gerundio
Dla Polaków zastosowanie Gerundio jest trochę dziwne, natomiast kto się uczył
angielskiego odnajdzie tu czas The Present Continuous (to be -ing). Ogólnie rzecz
ujmując jest to forma wyrażająca czynność trwającą właśnie w tej chwili. Najczęściej
czasownik w Gerundio występuje z czasownikiem estar, a tworzy się go zastępując
końcówkę czasownika -ar końcówką -ando,a -er oraz -ir końcówką -iendo.
A oto przykłady:
estar amando
estar corriendo
estar escribiendo
ir (iść) - yendo
Strona: 88 z 88