Utylitarne i wychowawcze aspekty sportw walki

Sporty walki ,,Sporty walki to oglne okrelenie sportowych wersji technik walki, w odrnieniu od sztuk walki bdcych nieusportowionymi systemami samoobrony, niekiedy poczonymi z deniem do psychofizycznego samodoskonalenia. Niektre sztuki walki zostay przystosowane do celw rywalizacji sportowej i s uznawane rwnie za sporty walki (np. judo czy savate)

Sport jako taki kojarzy si z wyczynem, wynikiem do ktrego dy dany sportowiec. Temu te wynikowi podporzdkowany jest trening, zmierza on do uzyskania, jak najlepszych wynikw podczas zawodw sportowych charakterystycznych dla odpowiedniego poziomu sportowego zawodnika, od zawodw lokalnych po Mistrzostwa wiata i Igrzyska Olimpijskie. Sporty walki wywodzce si ze sztuk walki zostay odarte z caej otoczki filozoficznej, skupiaj si na osiganiu okrelonego wyniku, nie maj tu wikszego znaczenia aspekty wychowawcze. W sporcie, jako takim bardzo wane miejsce zajmuje zasada Fair play. ,,Fair play (z ang. czysta gra) norma wartoci w sporcie. Jest wyrazem postawy reprezentowanej na boisku, gdzie zwycistwo nie jest celem, ktry naley osign za wszelk cen. Postawa ta cechuje si przestrzeganiem przepisw gry i odrzuceniem korzyci wynikajcych z bdw sdziego oraz rnego rodzaju oszustw sportowych. Sportowca przestrzegajcego zasad fair play mona pozna po godnym zachowaniu zarwno w wypadku zwycistwa jak i poraki

Mona miao powiedzie, e im wyszy poziom sportowy prezentuje zawodnik, im wiksze z danym wynikiem wi si gratyfikacje, tym bardziej na znaczeniu traci strona wychowawcza sportu. Przykadem takiego rozwoju sportw walki jest boks i kick-boksing. Mimo, e boks ma swoje miejsce w historii olimpizmu, zawodnicy nie pamitaj o zasadach francuskiego barona i traktuj ten etap kariery jako furtk do szeroko rozumianego sukcesu. W nieco mniejszym stopniu ta sama przypado dotkna judo i taekwondo. Sport coraz bardziej komercjalizuje si, ju nastoletni zawodnicy ,,wyawiani s przez ,,owcw talentw. Niestety denie do wynikw sportowych wypacza idee, trudno mwi tu o wychowawczej roli sportu.

Sztuki walki jako metoda wychowania

Zanim

przejdziemy do tematu rozdziau, sprawdmy jakie znaczenie w rozwoju dzieci i modziey maj zajcia wychowania fizycznego. ,,Jakie funkcje powinno spenia wychowanie fizyczne?

Gwnym stymulatorem biologicznym rozwoju organizmu jest ruch, poniewa aktywno ruchowa pociga za sob doskonalenie budowy i funkcji pracujcych narzdw. Dla modego organizmu dziecka jest on regulatorem procesw organicznych. wiczenia wzmacniaj organizm dziecka, ksztatuj i usprawniaj wszystkie jego ukady, gwnie ukad ruchowy, nerwowy, wegetatywny i dokrewny. Zgodnie z zasad niepodzielnej jednoci ustroju ruch jest take stymulatorem ycia psychicznego, staje si wanym rodkiem wychowania moralnego, estetycznego i spoecznego. [] W okresie najbujniejszego rozwoju, to jest w dziecistwie, wystpuje wzmoona ruchliwo, czyli tzw. zjawisko autostymulacji. Pod wpywem pracy powiksza si przekrj i objto wkien miniowych, wzrasta napicie, sia i sprysto mini. Nastpuje wzmocnienie i zgrubienie cigien, przyczepw i wizade. Od aktywnoci ruchowej zaley take mineralizacja tkanki kostnej. Wysiek fizyczny jaki towarzyszy wiczeniom, grom i zabawom wymaga zwikszonej dostawy rodkw odywczych i tlenu. Pod wpywem pracy nastpuje szybsze krenie krwi, wzmoona akcja serca i puc. Zwiksza si przyswajanie i spalanie produktw przemiany materii. Skurcze miniowe towarzyszce pracy i wiczeniom uatwiaj krenie krwi oraz chonki. Dziki temu wszystkie narzdy s lepiej w krew zaopatrzone, sprawniej funkcjonuj i lepiej si rozwijaj. wiczenia fizyczne pobudzaj dojrzewanie orodkw ruchowych w mzgu i przyspieszaj tym samym rozwj motorycznoci. Wzrasta szybko przewodzenia bodcw nerwowych, polepsza si koordynacja ruchw oraz ekonomika pracy.

Zastosowanie dalekowschodnich sztuk walki w wychowaniu fizycznym nie ma w naszym kraju dugiej tradycji, inaczej sytuacja wyglda w krajach, z ktrych dane sztuki si wywodz. Karate wywodzi si z Okinawy, gdzie trafio do szk na pocztku XX wieku. We wspomnieniach G. Funakoshi opisuje ten wany historycznie moment nastpujco: ,,Pamitam, e byo to w pierwszym lub drugim roku obecnego stulecia. Szko nasz wizytowa wtedy Shintar Ogawa wczesny penomocnik rzdu do spraw szk w prefekturze Kagoshima. Wrd rnych prezentacji przygotowanych z okazji jego wizyty znalaz si rwnie pokaz karate. Wydawao si, e wywar on due wraenie na Ogawie. Dopiero pniej dowiedziaem si jak due, i wysa on do Ministerstwa edukacji raport, w ktrym z wielkim entuzjazmem donosi o zaletach tej sztuki. W rezultacie karate znalazo si w programach nauczania Prefekturalnej Szkoy redniej Daiichi i Mskiego Seminarium Pedagogicznego. Sztuka walki, ktr studiowaem w sekrecie bdc jeszcze ubogim czowiekiem, wysza nareszcie z ukrycia i nawet zyskaa aprobat Ministerstwa Edukacji.

W tym czasie na wyspach japoskich wan rol w edukacji sportowej odgrywao judo, wywodzio si ono bezporednio z ju-jutsu, twrc tego sportu by Jigoro Kano. Karate do Japoni trafio w roku 1922 wraz z przeniesieniem si Funakosiego do Tokio i od tego czasu wraz z judo oraz innymi sztukami walki jak kendo, aikido, ju-jutsu znalazo si w systemie szkolnictwa Japonii. Stao si to niejako naturalnie, poniewa sztuki te wywodziy si z wiekowych tradycji tego kraju. Drog japoskich sztuk walki na zachd zainicjowao judo. Ruszyo na podbuj wiata na przeomie XIX i XX wieku. Proces ten zapocztkowao pierwsze tournee po europie J. Kano, odbyo si ono w 1889 roku. W 1909 Kano zosta czonkiem komitetu olimpijskiego. Od tego czasu judo zdobywa coraz wiksz popularno, jako sport i sposb na wychowanie.

Judo jako sport walki zdobyo uznanie i przychylno wiata. Rozwj karate poza Japoni mia miejsce po II Wojnie wiatowej. Poza krtkim bumem lat osiemdziesitych, nie zdobyo takiej popularnoci jak judo. Znaczenie ma tu fakt, e jest sztuk nie sportem walki, cho przez dziesiciolecia wyksztaciy si i tu formy rywalizacji sportowej, jest ona jednak w przeciwiestwie do judo, efektem ubocznym, nie celem samym w sobie. Dziki swoim odmiennym zasadom, kadzie si w karate wikszy nacisk na elementy wychowawcze. Nie neguj tu wychowawczej roli judo, jak wszdzie liczy si czowiek, wychowawca i to co chce przekaza uczniom. To, e wschodnie sporty i sztuki walki s znakomitym rodkiem rozwoju dzieci i modziey nie ulega wtpliwoci. Odpowiednio dobrana aktywno ruchowa stymuluje rozwj fizyczny i psychiczny. ,,W dobie nieustajcego postpu we wszystkich dziedzinach ycia problemy rozwijania procesu dydaktycznego, a w nim rnych form sprawnoci i wydolnoci fizycznej dzieci i modziey, zajmuj jedno z waniejszych miejsc w edukacji zdrowotnej i sportowej. Osiganie optymalnych rezultatw w tej dziedzinie wymaga systematycznej i intensywnej pracy. Wie si z tym dostosowanie treci i metod pracy m.in. do wieku, potrzeb oglnego rozwoju i moliwoci percepcyjnych modego czowieka. Prawidowo dziaa w tym zakresie nabiera szczeglnego znaczenia w ksztaceniu dzieci i modziey zainteresowanych dan dziedzin sportu. Wymaga bowiem odpowiedniego przygotowania funkcji fizjologicznych organizmu i aparatu ruchowego zgodnie z rytmem biologicznego rozwoju.

Niestety do tej pory, sztuki walki nie znalazy si w programie wychowania fizycznego. Wyjtkiem, z ktrym spotkaem si osobicie jest Gimnazjum nr 9 w Bydgoszczy. W ramach wychowania fizycznego prowadzi tam zajcia karate sensei Grzegorz Cukrowski stopie mistrzowski V Dan Karate Shotokan. Stao si to tak dlatego, e nauczyciel w-f jest jednoczenie instruktorem karate i potrafi przekona do swej pasji kierownictwo szkoy. Wielu modych ludzi zaczynajcych swoj przygod z karate osigno wiatowe sukcesy. Sukcesy wychowawcze odnosi rwnie wychowawca sensei Grzegorz Cukrowski. To jest chlubny wyjtek, na szczcie dzieci i modzie mog zajmowa si dalekowschodnimi sztukami walki, poza szko, co wcale nie umniejsza zaj w dojo, wicej staj si one wanym uzupenieniem lekcji wychowania fizycznego. Dziki temu, e zajcia te odbywaj si w klubach sportowych, orodkach rekreacyjnych, trafiaj tam dzieci ju w wieku przedszkolnym. Co ma znaczcy wpyw na rozwj dzieci. ,,Umownie przyjte granice wieku przedszkolnego obejmuj przedzia od okoo 4 do 6-7 roku ycia dziecka. Dla tego okresu charakterystyczny jest szybki rozwj motoryczny. Do dalece zaawansowana jest ju w tym czasie aktywno o charakterze zabawowo-sportowym. [] Nastpuje dynamiczny rozwj zdolnoci koordynacyjnych. Midzy innymi z uwagi na to okres ten bywa nazywany ,,zotym okresem motorycznoci lub inaczej ,,pierwszym apogeum motorycznoci.

Wszechstronny rozwj dzieci w wieku przed szkolnym w znacznym stopniu zaley od aktywnoci ruchowej, ktra suy im nie tylko do poznawania otaczajcego wiata, ale take do ich rozwoju psychofizycznego. Adekwatno i wysoka efektywno wykorzystania rnych rodkw kultury fizycznej w wieku przedszkolnym przyczyniaj si do harmonijnego rozwoju dzieci, pozytywnie wpywaj na ich sfer umysow, podnosz poziom przygotowania do nauki w szkole. Wiesaw Bach doktor nauk o kulturze fizycznej, adiunkt w katedrze dydaktyki sportu, zastpca dyrektora Instytutu Sportu w Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocawiu i trener klasy mistrzowskiej judo. Jestem instruktorem karate, posiadaczem stopnia mistrzowskiego IV Dan. Std karate ley w obszarze moich cisych zainteresowa. Ze wzgldu na krtsz histori tej sztuki walki w naszym kraju, liczba dostpnych materiaw jest ograniczona, cho nie jest to sytuacja krytyczna. Wiele odpowiedzi na nurtujce mnie pytania znalazem w ksice dr Jadwigi Skurskiej, mistrzyni karate z wieloletnim staem i wybitnymi osigniciami. Sensei Jadwiga bya uczestniczk wielu midzynarodowych turniejw, jest instruktorem karate, sdzi klasy midzy narodowej, pracownikiem naukowo-dydaktycznym Uniwersytetu dzkiego, prowadzi w odzi szko karate ,,Chikara, posiada stopie mistrzowski IV Dan. A tak na pytanie: ,,Czy dziecko moe wiczy karate?, odpowiada J. Skurska: ,,Celem nadrzdnym pracy z dziemi jest stwarzanie warunkw dla wszechstronnego rozwoju caego organizmu dziecka. Czy karate moe by sprzyjajc form zaspokajania naturalnych potrzeb modego organizmu? O czym powinnimy pamita pracujc z dziemi?

,Rozwj osobniczy czowieka jest procesem niezwykle zoonym. Ze wzgldu na t zoono istnieje konieczno posugiwania si, przy opisie i analizie tego procesu pewnymi pojciami okrelajcymi poszczeglne jego przejawy. Wszystkie sfery osobowoci czowieka s ze sob powizane, istnieje ciga dno do ich harmonijnego rozwoju. Obserwuje si jednak okresowe przyspieszenie lub opnienie rozwoju okrelonych cech w stosunku do innych. Pracujc z dziemi trzeba zna prawidowoci kolejnych okresw rozwojowych, rozumie potrzeby dziecka, jego reakcje i przewidywa je. Jako rozwoju zaley, z jednej strony, od zespou cech wrodzonych, a z drugiej strony, od jego wasnej wszechstronnej aktywnoci., ktra przebiega pod wpywem okrelonych warunkw zewntrznych (rodowiska rodzinnego, szkolnego, grup rwieniczych, pod wpywem oddziaywa ze strony telewizji, filmu, literatury, zorganizowanych zaj pozaszkolnych) oraz warunkw wewntrznych (nastawie, przekona, emocji). Std u poszczeglnych dzieci wystpuj due rnice rozwojowe. Mimo tych rnic okazuje si, e dla pewnych przedziaw wiekowych mona okreli cechy charakterystyczne.

poszczeglnych dzieci wystpuj due rnice rozwojowe. Mimo tych rnic okazuje si, e dla pewnych przedziaw wiekowych mona okreli cechy charakterystyczne.

W pierwszych latach szkolnych (7-10 lat) rozwj fizyczny dziecka charakteryzuje si zwolnieniem, [] Koczy si to uzyskaniem duej harmonii w proporcjach, poprawieniem stosunku siy miniowej do masy ciaa, wzmocnieniem koca, usprawnieniem funkcji oddychania i krenia. Stwarza to coraz lepsze moliwoci biologiczne dla wzmoenia aktywnoci dziecka w zakresie czynnoci ruchowych. U dziecka w tym okresie obserwuje si naturaln siln potrzeb ruchu, ograniczan niestety przez tryb pracy szkolnej.[] Dzieci w tym wieku odczuwaj rado z podejmowanych czynnoci ruchowych. Jest to wic okres sprzyjajcy ksztatowaniu zainteresowa sportowych. Wzrostowi dojrzaoci biologicznej towarzyszy w tym okresie intensywny rozwj psychiczny dziecka. Dziki intensyfikacji procesu uczenia si, wynikajcej z uczestnictwa w systemie szkolnym, poszerza si znacznie zakres wiedzy i umiejtnoci dzieci. Obserwuje si wzmoony rozwj pamici i umiejtnoci logicznego mylenia. Podejmowane s prby przechodzenia od mylenia konkretno -obrazowego do mylenia abstrakcyjnego. Ksztatuje si rwnie poczucie przynalenoci spoecznej wyraajce si w koleeskoci i liczeniu si z opini spoeczn, ksztatuje si zdolno do krytycznej samooceny oraz do wsplnej realizacji zada. Przy prowadzeniu zorganizowanych form aktywnoci ruchowej trzeba te pamita, i dzieciom w tym okresie nie wystarcza satysfakcja z dobrego wykonania wiczenia. Kade dziecko chce by w centrum zainteresowania. Oczekuje ze strony instruktora autentycznego zaangaowania we wszystko co robi.

W wieku 10-12 lat, u dziewczt mniej wicej o rok wczeniej, osigany jest szczytowy dla dziecicego rozwoju poziom zdolnoci ruchowych oraz ustalaj si waciwe proporcje somatyczne. Okres ten jest swoist mobilizacj si do wejcia w burzliwy okres dojrzewania. Dzieci w tym okresie wykazuj si duymi moliwociami pod wzgldem sprawnociowym. Jest to okres sprzyjajcy ksztatowaniu siy i wytrzymaoci. Istotny jest sposb rozwijania siy. Specjalne wiczenia siowe stawiaj organizmowi due wymagania, zarwno ukadowi krenia jak i oddychania, jak te ukadowi ruchu. [] Organizm dziecka w tym okresie doskonale przystosowuje si do systematycznie zwikszanych obcie wytrzymaociowych w ramach regularnego i racjonalnego treningu. Powoduje to korzystne procesy przystosowawcze. Wyraaj si one midzy innymi zmniejszeniem czstotliwoci skurczw serca, regulacj objtoci skurczowej, a take podwyszeniem si poziomu maksymalnego zuycia tlenu. Okres ten jest dla sportu najwdziczniejsz faz rozwojow. Dzieci wci odczuwaj rado z efektw osiganych w czynnociach motorycznych. Ich ruchy cechuje wysoka koordynacja. Wiksza jest zdolno koncertowania si, wiksza pynno przebiegw ruchowych, ich dynamika, harmonia, dokadno. W nauczaniu, oprcz caociowych poprawnych pokazw, mona ju wprowadza analityczny rozbir ruchu na skadowe z jednoczesnymi wskazwkami i uwagami siowymi. Systematyczny trening w tym okresie ma ogromny wpyw na przebieg kolejnego, burzliwego etapu dojrzewania, w ktrym obserwuje si wyrane zmniejszenie aktywnoci ruchowej, nawet do lenistwa ruchowego wcznie. Dlatego tak wane jest rozwinicie potrzeb i zainteresowa zwizanych z aktywnoci ruchow poprzez proponowanie rnych treci i form ruch. Wielu badaczy podkrela, e reakcje adaptacyjne wywoane w dziecistwie energicznymi wiczeniami stale oddziaywuj korzystnie na organizm w czasie wzrastania i rozwoju. Wypracowanie w tym okresie szerokiego potencjau motorycznego zapewni wszechstronne korzyci funkcjonalne, zdrowotne i spoeczne. Waciwie przeprowadzone treningi karate s sprzyjajc form zaspokajania naturalnych potrzeb modego organizmu. Celem nadrzdnym takich zaj jest stwarzanie warunkw dla wszechstronnego rozwoju caego organizmu dziecka. wiczcy maj moliwo opanowania nowych niecodziennych form ruchu. Podstaw aktywnoci w tym okresie jest waciwa pozycja ciaa, zgranie oddechu z ruchem, waciwe rozlunianie i kurczenie mini, odpowiedni wewntrzny stan psychiczny. Wsplny trening w dobrej atmosferze, charakterystycznej dla praktykujcych waciwie rozumiane karate, jest wspaniaym rodkiem oddziaywania na psychik i wpywa na ksztatowanie pozytywnych postaw. Niezwykle wan rol odgrywa poczucie przynalenoci do wsplnej spoecznoci karatekw, przyjcie obowizujcych norm zachowania, odpowiedzialnoci za wspwiczcego, za jego zdrowie, bezpieczestwo, za jako jego wiczenia. Wsplne denie do celu, przeamywanie wasnych saboci, ksztatowanie wiary we wasne siy, spontaniczno, otwarto i yczliwo, panowanie nad emocjami jako warunek waciwego reagowania na dochodzce z otoczenia bodce oraz ksztatowanie osobowoci poprzez systematyczn prac i trening, nie tylko na sali treningowej, to istota i sens prawidowej drogi karate. W treningu bardzo istotne jest stwarzanie, ju od pierwszych zaj, waciwej atmosfery. Wiele dzieci przychodzcych na trening ma ju silnie uksztatowan, gwnie przez rodowisko szkolne i grupy rwienicze, ch dominowania nad rwienikami oraz przejawia do innych swego rodzaju agresywno. Wszystkie natomiast chc by je zauwaa, docenia oraz chwali. Musimy wic, z jednej strony zaspokaja im te potrzeby, a z drugiej strony, pokaza w praktyce inny system wartoci. Na treningu karate obowizuj pewne normy zachowania, obowizuje etykieta. Bardzo wane jest, aby dzieci wdraa do przestrzegania tej etykiety w sposb wiadomy. Musz one wiedzie i rozumie co oznaczaj oraz jakie maj znaczenie ukony w rnych sytuacjach, na przykad ukon do partnera przed rozpoczciem wsplnego wiczenia i po jego ukoczeniu, ukon do swojego mistrza nauczyciela, czy te ukon przy wejciu i wyjciu na sal treningow. Musz rozumie dlaczego wiczenia mona rozpoczyna tylko na komend i natychmiast przerywa na okrelony sygna. Musz by wiadome zada, jakie stawia si przed nimi. Gdy nie uda im si wykona czego dobrze, gdy ich zachowanie nie bdzie godne maego karateki, musz mie szans zrozumienia na czym polega ich niewaciwe zachowanie i mie natychmiastow szans poprawienia si. Wana jest ch i wysiek pracy nad sob, przeamywanie wasnych oporw i napotkanych trudnoci. Wielka jest rado i satysfakcja na dziecicych twarzach, gdy uda im si poprawnie wykona zadanie, gdy uda im si odwanie przyzna do jakiego bdu. Jeli dziecko chce by ju prawie dojrzaym karatek, lub wyobraa sobie, e ju nim jest, zdolne jest do duej koncentracji i wytrwaoci w wiczeniach. W treningu karate, w ktrym bior udzia dzieci, wane jest wywoanie rnorodnych nastrojw i inicjowanie rnych form aktywnoci, na przykad przechodzenie od aktywnoci do uspokojenia, od gonych krzykw do milczenia, od koncentracji do relaksu, naladowanie ruchw partnera lub instruktora, improwizacja ruchowa przy naladowaniu zabaw maych kotkw, pieskw i innych zwierzt. Bardzo istotne jest rwnie ksztatowanie u dzieci umiejtnoci analizowania, poprawnoci zarwno wasnego ruch jak i poprawnoci wykonania zadania ruchowego przez wspwiczcego, korygowanie bdw i pomoc w prawidowym wykonaniu. Tre kadych zaj musi by przemylana i zaplanowana, a w czasie zaj musi by elastycznie modyfikowana w zalenoci od dynamicznie zmieniajcych si warunkw. Nie ma tu miejsca na popiech. Zadania stawiane dzieciom musz by dostosowane do ich moliwoci i potrzeb. Niezbdne jest stopniowanie trudnoci tak, aby dzieci mogy odnosi sukcesy, gdy one s motorem ich dalszej aktywnoci. To s opinie karateki z dugoletnim staem instruktorskim.

Nie zapominajc o tym, e sztuki walki wywodzce si ze redniowiecznych dalekowschodnich systemw walki, bdcych systemami szkolenia wczesnych wojownikw, zmierzay do pozbawiania ycia wrogw na polu walki. Uczc dzieci i modzie sztuk walki, trzeba ka nacisk nie tylko na stron techniczn, ale rwnie, a moe przede wszystkim na moraln, wychowawcz, duchow. ,,Deniu do osignicia doskonaoci w wykonywaniu chwytw obronnych, uderze, rzutw, itp. jest podporzdkowana metodyka nauczania i trening. Chodzi wic przede wszystkim o wielokrotne powtarzanie w dugich okresach wicze fizycznych, ktre bezporednio maj przygotowa czowieka do walki. [] Osiganie w ten sposb biegoci w walce wrcz ma prowadzi co wynika, cho nie zawsze wprost, z wypowiedzi propagatorw tego typu szkolenia do wewntrznej (w domyle: pozytywnej) przemiany trenujcych osb. W przygotowaniu obronnym, [] akcentuje wprowadzanie rwnowagi midzy wiczeniami fizycznymi a innymi oddziaywaniami pedagogicznymi i wychowawczymi, bez ktrych ksztatowanie postaw rzeczywicie obronnych jest mao efektywne, albo wrcz niemoliwe. Jednoczenie wyranie akcentuje, i nie sposb przeceni znaczenia wicze fizycznych jako zasadniczych rodkw walki w starciu bezporednim. ,,Gwnym celem sztuk walki jest samo perfekcja. Droga duchowego rozwoju, droga ycia i autokreacji jest tu waniejsza ni sama technika. Nie znaczy to, i take w samej praktyce nie naley dy do mistrzostwa []. W klasycznej sztuce walki (chi. Bushu, jap. Bujutsu) dono do optymalizacji wynikw w zakresie: 1) walki, 2) dyscypliny, 3) moralnoci.

Trenowanie karate zaspokaja potrzeby przynalenoci, grupa wiczcych jest kolektywem, razem trenujemy, razem wyjedamy na obozy i zawody, wsplne starty integruj grup. Zaspokaja potrzeb uznania, dobrze wykonane wiczenie, nauczenie si nowej formy, docenienie tego przez prowadzcego sprawia wiele radoci. Udany wystp na pokazie lub zawodach, budzi uznanie, sprawia satysfakcje. Potrzeba poznawcza realizowana jest przy przyswajaniu sobie nowych technik, podczas poznawania moliwoci swojego ciaa, jego sprawnoci i wytrzymaoci. Potrzeba estetyczna odnajduje si w szukaniu pikna w ruchu, w sprawnoci. I najwaniejsza z potrzeb, potrzeba samorealizacji osigana jest w deniu do doskonaoci, do mistrzostwa w sztuce walki, czasami idcego w parze z doskonaleniem sztuki, sukcesem sportowym

o sprawia, e karate niesie w sobie tak wysoki potencja wychowawczy, tajemnicy tej naley szuka ,,zaoeniach programowych, ktre okreli mistrz Gichin Funakoshi w zasadach Karate Shotokan. Po pierwsze, rzecz w tym, aby doskonali charakter. Po pierwsze, rzecz w tym ,aby rozwija si ducha. Po pierwsze , rzecz w tym , aby broni prawdziwoci drogi. Po pierwsze , rzecz w tym, aby szanowa etykiet. Po pierwsze, rzecz w tym, aby gorco serca nie przesaniaa mstwa. Kierujc si tymi zasadami kady dobry instruktor osignie w swojej pracy nie tylko sukcesy sportowe, ale i wychowawcze. Kierujc si tymi zasadami dymy do ksztatowania umysw i charakterw, jeeli przy okazji osigniemy sukces sportowy, to ma to take znaczenie, suy on popularyzacji karate, zaspokaja potrzeby, ucznia i mistrza. Wynik nie moe jednak przysoni dobra oglnego, jakim jest wychowanie modego czowieka.

,Wpyw karate na zdrowie czowieka. Niewiele jest dyscyplin sportowych, ktre tak wspaniale wpywaj na oglna sprawno i wydolno fizyczn. Karate mog uprawia zarwno dzieci, doroli, jak rwnie ,,seniorzy. W trakcie treningu karate angaowane s wszystkie grupy mini, zwiksza si znamiennie wydolno fizyczna (w kadej grupie wiczcych niezalenie od wieku). Warunkiem dobrego rozwoju fizycznego i psychicznego jest umiejtne prowadzenie treningw karate przez instruktorw z odpowiednimi kwalifikacjami. Nie ma lepszej formy profilaktyki, a take leczenia wielu chorb ukadu krenia, nadcinienia ttniczego, miadycy, cukrzycy, otyoci i wielu innych schorze, jak regularne treningi karate pod okiem odpowiedzialnego trenera.

Przygotowa Bartomiej Salczyski WSSP Lublin