You are on page 1of 2

Kzen Gokokuron, czyli Traktat o szerzeniu zen dla obrony narodu

Kzen Gokokuron to trzyczciowy traktat napisany przez mnicha Eisaia, twrcy japooskiej sekty rinzai, w 1198 roku. Jest on uwaany za najwczeniejsze dzieo buddyzmu zen. Eisai powrci ze swojej drugiej podry do Chin w roku 1191, przywoc ze sob nauki sekty Lin-chi chioskiej szkoy chan. W 1195 przy poparciu sioguna Minamoto Yoritomo zaoy pierwsz wityni rinzai, Shfukuji. Jednak kiedy Eisai zacz proklamowad wyszod buddyzmu zen nad innymi szkoami, spotkao si to z opozycj ze strony dawniejszych sekt buddyjskich, szczeglnie mnichw z Enryakuji (sekta tendai), ktrzy, bojc si utraty pozycji w zwizku z rosnc popularnoci nauk Eisaia, ogosili je witokradztwem i prbowali wymusid od dworu ich zakazanie. W odpowiedzi na te zarzuty Eisai napisa Kzen Gokokuron. W traktacie tym, opierajc si na sutrach, wyjani doktryny zen oraz dowodzi, e zen jako jedyny moe stand w obronie Japonii i zapewnid jej dostatek. Eisai dowodzi, e ojcowie filozofii zen pochodzili w prostej linii od Buddy Siakjamuniego. W Kzen Gokokuron rysuje on podzielony na trzy czci rodowd: najpierw byy nauki siedmiu buddw przeszoci, potem dwudziestu omiu indyjskich patriarchw, po nich za nastpuje lista chioskich nauczycieli, od Huiko (j. Eka) przez Hui-neng (j. En) i Lin-chi (j. Rinzai), a kooczc na nauczycielu Eisiaia Hs-an Huai-chang i samym Eisaiu. Ten rodowd by wedug Eisaia decydujcym argumentem za tym, e wadze Japonii powinny wspierad buddyzm zen. Twierdzi on, e sekta Lin-chi prosperuje najlepiej ze wszystkich sekt buddyjskich w Chinach wanie dlatego, e ma poparcie rzdu. Jednake w prbie uagodzenia mnichw tendai, Eisai podkrela rol Saich we wprowadzeniu praktyk medytacyjnych do buddyzmu we wczeniejszych latach. Dowodzi, e nauki zen oraz tendai maj wsplne korzenie, w zwizku z czym zen nie powinien byd stawiany w opozycji do tradycyjnych szk buddyjskich, ale traktowany jako ich rozwinicie czy kontynuacja. Z tego powodu, Eisaia oskarono pniej, e jego nauki nie byy czyste, gdy ze wzgldu na kompromisy, jakie musia zawrzed, zawieray w sobie elementy buddyzmu ezoterycznego. Nie jest

jednak atwo stwierdzid, czym w zasadzie jest czysty zen oraz czy nauki Eisaia faktycznie zbrukay pierwotne jego przesanie. Traktat Eisaia zaczyna si sowami, ktre po angielsku tumaczy si jako: How encompassingly great is the true mind of man!. Eisai nie operuje jednak w swoim trakcie sowem umys, tylko sowem kokoro, ktre mona rozumied jako syntez intelektu oraz istoty, esencji czowieka. Naley podkrelid, e kokoro nie jest adn bosk czstk, ale czym inherentnie ludzkim, czym, co moemy dwiczyd poprzez mudn dyscyplin. Wedug Eisaia, dziki kokoro moemy osignd bardzo wiele jak czytamy w angielskim tumaczeniu, There is nothing that is not founded through the operation of mind and heart. Wielu badaczom dawao to dalsze argumenty do potwierdzenia tezy, e nauki Eisaia byy nieczyste czy bowiem nie brzmi to, jakby mnich przypisywa kokoro magiczne waciwoci? Teza, e tak wiele rzeczy znajduje si pod kontrol czowieka, wydaje si niezgodna z nauk Buddy Siakjamuniego. Naley jednak pamitad, e kokoro w ustach Eisaia nie musiao rwnad si buddyjskiemu pojciu atmana, czyli czego niezmiennego. Koncepcja tego aktywnego kokoro jest tu stawiana raczej jako opozycja dla praktyk buddyjskich opierajcych si na cichej medytacji i wyjciu poza spoeczeostwo. Sowa Eisaia mona traktowad jednak jako swojego rodzaju zagrywk polityczn. w wstp moe sugerowad, e, analogicznie, za pomoc siy charakteru wadca mgby kontrolowad swych poddanych nawet wrd oglnego chaosu a ta idea moga wydawad si kuszca dla wadz Japonii. Oznaczaoby to wwczas, e doktryna zen za spraw Eisaia nabraa wydwiku politycznego.

rda: Wallace Gary , More Than A Bookmark: Eisai The Thanker, [w:] Journal of Chinese Philosophy 1986 nr 13 s. 49-67. dostpny w Internecie: http://ccbs.ntu.edu.tw/FULLTEXT/JR-JOCP/wallace.htm Steven Heine, Dale S. Wright, Zen Classics: Formative Texts in the History of Zen Buddhism Propagation of Zen for the Protection of the Country, The [w:] sglibrary.org

You might also like