ISSN 1732-9000 ADWENT - BOŻE NARODZENIE (20) 2006

O K A Z J O N A L N I K A K A D E M I C K I

mały człowiek
w ramionach wielkich
miłości wiernej
przyszedł przypomnieć
że kochać coś znaczy
i że miłością
świat zbawić można
ks. J. Twardowski

W numerze
między innymi:

Gdyńsko-toruńskie przymierze
Marana tha !
2 ADWENT - BOŻE NARODZENIE (20) 2006
W NUMERZE
Słowo od Duszpasterza ...... 2
Gdyńsko-toruńskie
przymierze ................................................ 3
Marana tha ! .......................................... 4
Adwentowi święci ....................... 5
Choinka, choinka ......................... 6
Nasz zabłąkany świat ............ 7
Pieśń koni ................................................. 7
Jutro wigilia .......................................... 8
Kultura rozmowy
umarła .......................................................... 8
Prezentacje
wspólnot DA ....................................... 9
Tak czasem
kończy się miłość ...................... 10
Warsztat ................................................. 10
Propozycje duszpasterskie
na rok akademicki
2006/2007........................................ 11
Kalendarium na rok
2006/2007........................................ 11
Święta to czas, kiedy jedno serce po-
dróżuje do wszystkich. Niech to, co jest
pustką, tęsknotą, cierpieniem - tej nocy
ustąpi miejsca miłości w mocy długo
oczekiwanego, nowo narodzonego Chry-
stusa, który stał się człowiekiem dla Boga
i dla człowieka i zaprasza każdego, by
również stał się człowiekiem dla drugiego
człowieka, bo święta są po to, żeby nam się
Pan Jezus przypomniał i aby przemienił
nasze zatwardziałe serca i życie. Patrzcie
również na Maryję - milczącą w stajni,
rozważającą w swoim sercu wszystko to,
co przeżywała. Zachowujcie sprawy Wa-
szego życia w Waszych sercach i rozwa-
żajcie je. Niech Boże Narodzenie pobudzi
Was do kontemplacji, do milczenia przed
Bogiem.
Noc betlejemska, grota pasterska, ci-
cha noc… Cisza - jest dobrym nośnikiem
pokory.
Wsłuchajcie się w tę ciszę. Usłyszycie
coś więcej. To jest droga błogosławionych.
Tak rodzi się życie, tak rodzi się świętość.
Grudzień choinka
osioł zaszczycony
wół zarozumiały
tylko Bóg
się nie wstydzi
że jest
taki mały
Redakcja
Słowo od Duszpasterza
Wielce Szanowni Adwentowicze,
czyli oczekujący na przyjście Pana!
Adwent, czas poprzedzający Boże
Narodzenie, przeżywany jest w klimacie
następującego przesłania: „Nawróćcie
się, bo bliskie jest Królestwo niebieskie!”
(Mt3, 2)
Różnie można te słowa rozumieć.
Na przykład: przestańcie, bo pani nad-
chodzi; przestańcie, bo was złapie policja
i będą kłopoty; odczekajcie trochę, zaraz
stróż sobie pójdzie i znowu będzie moż-
na kraść. Ale można też tak: przestańcie,
bo to, co robicie, nie pasuje do tego, kim
jesteście. To oznacza co innego. Przestań-
cie, zmieńcie się nie dlatego, że tak na-
kazuje adwentowy zwyczaj i zbliżające się
święta, ale dlatego, że nie jesteście tym,
co robicie.
Jak bliskie jest Królestwo, pokazu-
je nam Boże
Narodzenie
od samego
początku, od
kiedy tylko za-
istniało, a kon-
kretnie od
czasu, gdy za-
częliśmy rozu-
mieć, że święta
to nie tylko
czas wolny,
inna atmosfera
i lepsze jedze-
nie. W centrum świąt Bożego Narodze-
nia stoi prawda o Narodzinach Mesjasza,
a tym samym o naszych narodzinach,
o narodzinach naszej nowej tożsamości.
Bóg stał się Człowiekiem, stał się jednym
z nas, stał się nami, aby nas uczynić sobą.
„Jam się po to narodził i po to przysze-
dłem na świat, aby dać świadectwo praw-
dzie”.( J 18, 37). Której prawdzie? Tej, któ-
ra jest zawarta w Dzieciątku. To prawda
o Bogu i o mnie. Skoro Królestwo Boże
jest w was, skoro jesteście Królestwem,
skoro należycie do królewskiego, Bożego
rodu, to nie pasuje, abyście postępowali
tak, jak postępujecie. To tak, jakby komuś
powiedzieć: zacznij wreszcie chodzić, bo
nie pasuje, aby w wieku 20 lat pełzać po
ziemi.
Adwent - to czas łaski, to czas tre-
ningu, czas poznania swego wnętrza,
czas uświadomienia sobie, jak bardzo to
wnętrze zostało ukochane, że aż stało się
świątynią Ducha Bożego oraz przyspo-
sobienia tego wnętrza do tego, aby moc-
niej niż zwykle prawda o nas, objawiona
w Bożym Narodzeniu, zabrzmiała. Mało
tego, wcieliła się w nas.
Po co są roraty, po co rekolekcje, po
co spowiedź, po co zalecenie trochę in-
nego trybu życia? Tylko w tym celu, aby
zadumać się nad sobą i otworzyć serce na
„więcej Prawdy” o mnie i o moim Bogu,
Najlepszym Ojcu.
„Rzekli (Żydzi) do Niego ( Jezusa):
Jednego mamy Ojca - Boga. Rzekł do nich
Jezus: Gdyby Bóg był waszym Ojcem,
to i mnie byście miłowali” ( J 8,41–42).
Wiara nie jest czymś automatycznym,
to nie jest narodowość, czy przynależ-
ność do jednej klasy. To osobisty wybór,
to osobista przygoda, choć przeżywana
we wspólnocie z innymi ludźmi, aby cały
czas podkreślać
tę prawdę, że
cała ludzkość,
to Ciało Boga.
Nikt mnie
w tym nie
może zastąpić.
To coś, co daje
nowe poczucie
fot.: archiwum redakcji
godności, war-
tości, sensu. To
nowe patrzenie
na siebie, na in-
nych, na Boga.
Jeśli chrześcijanin jest cały czas tylko
obserwatorem tego, w co wierzy, a nie ufa
temu, w co wierzy lub Temu, któremu
wierzy, nie staje się tym, w co wierzy lub
Tym, komu wierzy, to robi sobie krzywdę.
Bez tego nie ma świąt Bożego Narodze-
nia. „Nawróćmy się, bo blisko jest Króle-
stwo Boże”, bo jesteśmy inni, Boży...sta-
wajmy się coraz bardziej Prawdą o nas.
Składam całej Społeczności Aka-
demickiej serdeczne życzenia mądrego
i owocnego przeżycia adwentu, rozumia-
nego jako przygotowanie do tegorocznych
świąt Bożego Narodzenia, jak również
w sensie osobistego oczekiwania na Pana,
który obiecał przyjść, aby nas wprowadzić
do Jego Królestwa, którego dziedzicami
nas uczynił i które dla nas osobiście przy-
gotował.
Lesław Ptak SJ, duszpasterz
ADWENT - BOŻE NARODZENIE (20) 2006
Gdyńsko-toruńskie przymierze
Wydawać by się mogło, że Toruń
i Gdynię dzielą setki kilometrów. Nic
bardziej mylnego. Ktokolwiek miał oka-
zję poznać ludzi z gdyńskiego duszpaster-
stwa wie, iż są to osobistości niemałego
formatu (i wcale nie mówimy tu o wzro-
ście). Śmiało możemy ich nazwać zaprzy-
jaźnionym duszpasterstwem. Trudno od-
szukać w pamięci, jakie były
początki tego naszego paktu.
Zaczęło się chyba od Jezuic-
kich Dni Młodzieży, potem
był wspólny Sylwester i jakoś
od tej pory żadna ze stron nie
wyobraża sobie, że można by
spędzić Sylwestra inaczej niż
razem.
Wizyta pierwsza
- jedziemy nad
morze
Zachęceni serdecznie
przez naszych przyjaciół,
w drugi weekend październi-
ka udaliśmy się zobaczyć, czy
morze nadal jest słone. Z góry
odpowiadam, że w całym tym
zamieszaniu zapomnieliśmy
spróbować. Nie od razu bo-
wiem odkryliśmy, jaki był
chytry plan ludzi z Gdyni.
Najpierw przeciągnięto
nas przez plażę. Było to cał-
kiem miłe, bo widoki cud-
ne i póki co, morza nie ma
w Toruniu, więc mogliśmy się
napatrzeć na cały rok. Potem
w wielkim biegu udaliśmy
się do duszpasterstwa (które
znajduje się chyba na najwięk-
szej górze w tym mieście),
aby w tempie ekspresowym
przebrać się i udać się na salę
gimnastyczną, gdzie odbył się
blisko trzygodzinny mecz w siatkę. Nie
muszę chyba dodawać, że była to rozryw-
ka dość męcząca. Na to, co zdarzyło się
później nie możemy narzekać – zostali-
śmy nakarmieni i ugoszczeni w sposób
wprost znakomity. Nie dano nam jednak
chwili wytchnienia i zaproszono na noc-
ny spacer wybrzeżem. Było fantastycznie,
chociaż jako miłośniczka dużych statków
mogę być nieobiektywna. Ale to nie był
koniec atrakcji. Punkt kulminacyjny sta-
nowiła potańcówka do czwartej nad ra-
nem. A że w tej dziedzinie Gdynia nie
ma sobie równych, więc co tu ukrywać,
szybko wymiękliśmy... (w sumie to trud-
3
śmy się obejrzeć włości lokalnego poten-
tata radiowego. Nie zabrakło także zwie-
dzania starego miasta drużynowo i na
czas oraz lepienia z gliny. Szczególnie ta
ostatnia czynność sprawiła mnóstwo ra-
no się dziwić...) dości. Miała także walory edukacyjne, bo
Jednak już po miesiącu nadszedł czas do tej pory nie zdawaliśmy sobie sprawy,
na rewanż.... ile awangardowych ubrań można zrobić
Wizyta druga – morze z niebieskich worków na śmieci.
O to, żebyśmy nie pomarli z głodu, za-
przyjeżdża do nas dbał ojciec Krzysztof, przygotowując spa-
Przebicie atrakcji, które zorganizo- ghetti, którego nie powstydziłby się naj-
wano nam w Gdyni, okazało się nie lada większy mistrz sztuki kulinarnej. Jednak
kulminacyjnym momentem
dnia była urodzinowa impre-
za-niespodzianka dla Łuka-
sza z Gdyni (lepiej znanego
jako DJ Dzianisz). Krepowe
czapeczki i szachowy torcik
osiągnęły sukces, powodując
kompletne zaskoczenie ju-
bilata.
Nadeszła także pora na
rewanż w pojedynku na tań-
ce. W tym celu udaliśmy się
do zaprzyjaźnionego lokalu,
fot.: archiwum redakcji
który, mieliśmy nadzieję,
zaspokoi wielki zapał ta-
neczny naszych gości. Mie-
liśmy ogromną nadzieję, iż
zmęczeni atrakcjami całego
dnia szybko zniechęcą się do
pląsów na parkiecie. O jakże
byliśmy naiwni! Nie prze-
puścili żadnej piosenki, a my
o trzeciej nad ranem cieszy-
liśmy się, że DJ jest po naszej
stronie i postanowił zakoń-
czyć imprezę mimo głośnych
protestów ludzi z Gdyni,
którzy gotowi byli bawić się
dalej. Długo zastanawiali-
śmy się, skąd bierze się ich
niespożyta energia. Może to
fot.: archiwum redakcji
ten jod? Któż to wie? Jedno
jest pewne. Było wspaniale
i na pewno nie było to nasze
ostatnie spotkanie.
Marta Lis
zadaniem. Komitet organizacyjny długo
głowił się, jak przygotować coś, co powali Epilog - pocztówka z Gdyni
gości na kolana. Oczywiście chcieliśmy,
żeby było równie bogato i męcząco. W imieniu własnym i całego DA
Tym razem postawiliśmy na huczne Gdynia jestem Wam BAAAARDZO
przywitanie na dworcu – ogromny trans- wdzięczny za tak wspaniałe przyjęcie
parent trzymany dzielnie przez dwóch naszego Teamu. Jesteście niesamowici
przystojnych studentów i nieregularne pod każdym względem.
piski klaksonu rowerowego – oto, co za- Dziękujemy za wszystko:
stali nasi znajomi, wysiadając z pociągu. -gorące przyjęcie na dworcu (transparent,
Potem pokazaliśmy to, co w Toruniu naj- grzechotki, piszczałki... och!...)
piękniejsze – czyli olśniewającą panoramę -komfort jak w sześciogwiazdkowym
starówki zza drugiego brzegu Wisły. hotelu – prysznic, gorące kaloryfery (a tu
Następnego dnia w cyklu: spełniamy nie przesadzamy, bo pamiętają „weterani
marzenia (jednego z gości), toteż udali- z Dzianisza” jak się spało w szalikach
4 ADWENT - BOŻE NARODZENIE (20) 2006

i czapkach i jeszcze było zimno – kto wdzięczność za birthday surprise

nie wierzy, niech zapyta DJ’a – czyli mnie -rewelacyjne Bizon party
- było ostro. P.S. Rada DA Gdynia zadecydowała,
-kanapencje przepyszne, rogaliki i ciacha że pokazaliście, iż macie w sobie prawie
wspaniałe z megapysznym Tortem na tyle energii do tańca, co my, a wytrzyma-
czele łościowy konkurs uważa za zakończony
-spaghetti Ojca, które można by wy- remisem.
chwalać godzinami (tu info dla Ojca P.S.2 Rada kazała także przekazać, że nie
– jedzenie nikomu nie zaszkodziło, było snu w pociągu, a niektóre „twar-
wręcz przeciwnie – dzięki niemu nikt nie de sztuki” nie spały do chwili obecnej
zemdlał na parkiecie, a energii poszło tu (12.11.2006, godzina 20:05).
co niemiara) -Za to, że wstaliście tak wcześnie, by

fot.: archiwum redakcji

-organo concerto nas pożegnać (aż mi się łezka zakręciła
-rzeźbowe szaleństwa (mogliśmy się po- w oku).
czuć jak współczesne Michały i Michałki Powiem krótko: Dziękujemy !!!
Anioły)
-oczywiście nie mam słów, by wyrazić mą DJ Dzianisz

Słowniczek adwentowy, czyli

trochę o zwyczajach
Marana tha! Roraty. Msza ku czci Maryi, odpra-
wiana każdego dnia adwentu przed świ-
Czyli o adwencie słów kilka... tem. Nazwa pochodzi od pierwszych słów
dawnego introitu Mszy św: Rorate coeli de
super, czyli: Spuśćcie rosę, niebiosa. Podob-
Adwent jest okresem liturgicznym, mającym przygoto- no roraty odprawiane są tylko w Polsce,
wać wiernych do dobrego przeżywania świąt Narodzenia od XIII wieku. Podczas Mszy zapala się
Pańskiego. Według Calendarium Romanum trwa on od 23 świecę roratnią oraz przyniesione przez
dzieci lampiony. Świeca roratnia symbo-
do 28 dni – rozpoczyna się w niedzielę najbliższą uroczy- lizuje Maryję, jako światło prowadzące do
stości św. Andrzeja Apostoła, a kończy w wigilię Bożego Boga.
Narodzenia. Pierwsza niedziela adwentu jest jednocze- Ligawki. Drewniane instrumen-
ty muzyczne, dęte, służące otrąbywaniu
śnie pierwszym dniem nowego roku liturgicznego. początku adwentu przez chłopców. Na
Nazwa okresu poprzedzającego Boże przygotować wiernych do Uroczystości ligawkach grano również podczas rorat.
Narodzenie pochodzi od łacińskiego sło- Objawienia Pańskiego (Epifanii), najstar- O ligawkach mówiło się, że są symbolem
wa adventus, oznaczającego oczekiwanie, szej formy świętowania narodzin Chrystu- trąby Archanioła, który zwiastował światu
przyjście. Ze źródeł wiadomo, że w cza- sa. Zaczynał się 11 listopada, czyli w dniu przyjście Zbawiciela albo też innej trąby,
sach rzymskich mianem adventus określa- św. Marcina (Quadragesima Sancti Marti- zwiastującej sąd ostateczny. Na ligaw-
ło się pierwsze oficjalne odwiedziny mo- ni) i początkowo miał charakter pokutny kach grano na Mazowszu i Podlasiu. Na
narchy po objęciu władzy, a w tradycjach (nakaz postu w poniedziałki, środy i piąt- Podkarpaciu na trombitach, na Pomorzu
pogańskich było to doroczne wystawienie ki). Ze względu na długość trwania zwa- na bazunach, a w innych częściach Polski
podobieństwa bóstwa w świątyni. Chrze- ny był czasem postem świętego Marcina, na rogach. Wszystkie te instrumenty były
ścijański adventus ma dwa wymiary: jest a według niektórych źródeł jego początki (lub są) pokaźnych rozmiarów, mające
oczekiwaniem na przyjście Boga jako miały charakter chrzcielny – tak, jak Epi- dźwięk wyrazisty, donośny, dający się sły-
człowieka (wcielenie, narodziny) i jako fania, służąca kiedyś także celebrowaniu szeć na dużych odległościach.
sędziego na końcu czasów. O tym, że Bóg chrztu. Na przestrzeni wieków zmieniały Wieniec adwentowy. Po raz pierw-
ma ponownie przyjść na Ziemię, pamię- się nieznacznie ramy czasowe adwentu szy taki wieniec przygotował pastor
tamy między innymi w codziennej mo- na obszarze Hiszpanii i Galii, ustanawia- z Hamburga, Johann Heinrich Wichern
dlitwie Ojcze nasz – jedynej, jakiej Jezus ne przez kolejne synody (niektóre źródła w 1839 roku. Wieniec miał wprowadzić
chciał nas nauczyć – mówiąc przyjdź Kró- mówią nawet, że jego początek przypadał świąteczny nastrój do świetlicy w prowa-
lestwo Twoje, oraz podczas Mszy Świętej, na święto Podwyższenia Krzyża Święte- dzonej przez pastora szkole dla sierot.
kiedy wspólnie wyznajemy wiarę słowa- go we wrześniu). Warto jeszcze pamiętać, Wieniec pastora był okręgiem o średnicy
mi: oczekujemy Twego przyjścia w chwale. że w tradycji galijsko-hiszpańskiej (gela- około dwóch metrów, na którym znajdo-
Adwent, obejmujący cztery niedziele, zjańskiej) adwent oznaczał koniec roku wały się 24 świece. Zielonymi gałązkami
symbolizuje oczekiwanie i tęsknotę czło- liturgicznego, nawiązując w ten sposób zaczęto go ozdabiać dopiero po jakimś
wieka za powtórnym przyjściem Boga na do końca świata i ostatecznego przyjścia czasie. Wieniec Wicherna rozprzestrzenił
Ziemię, symbolizuje naszą wiarę w wy- Chrystusa. się po całym świecie, ale obecnie zamiast
pełnienie się Słowa Bożego oraz w to, że W Rzymie adwent pojawił się w VI 24 świec, umieszcza się na nim cztery,
wszystko, co robimy, całe nasze życie pro- wieku i trwał początkowo dwa tygo- symbolizujące niedziele adwentu. Ma on
wadzi nas na spotkanie z Chrystusem. dnie. Tutaj bardzo szybko nabrał cech bogatą symbolikę – światło świecy, czyli
Adwent jako okres liturgiczny pojawił przygotowania wiernych do świętowania światło Chrystusa, zielone gałązki, czyli
się po raz pierwszy w IV wieku na ob- konkretnego wydarzenia, czyli narodzin życie wieczne, kształt okręgu, co przypo-
szarze Hiszpanii i Galii i miał za zadanie Chrystusa, ustanowionego prawdopo- mina, że Bóg nie ma początku ani końca.
ADWENT - BOŻE NARODZENIE (20) 2006
dobnie w latach 320-336 na dzień 25
grudnia, które zastąpiło pogańskie święto
ku czci boga słońca. Już wtedy czytano
Ewangelię o zwiastowaniu i działalno-
ści Jana Chrzciciela. Od czasów papieża
Grzegorza Wielkiego adwent trwał czte-
ry tygodnie i nie miał charakteru pokut-
nego, który jednak przywrócono ostatecz-
nie w XIII wieku w całym Kościele (VIII
wieku Galia przyjęła liturgię rzymską,
wprowadzając formalnie pokutny cha-
rakter adwentu). Obecnie adwent nie jest
czasem pokuty, a radosnego oczekiwania
na przyjście Pana.
Według tradycji, cztery niedziele
adwentu mają symbolizować cztery ty-
siąclecia oczekiwania na przyjście Boga
na świat. Liturgia pierwszej niedzieli
adwentu mówi o powtórnym przyjściu
Chrystusa i naszym czuwaniu przed tym
przyjściem. Druga niedziela nakazuje
przygotować Panu drogi i prostować Mu
ścieżki. Liturgia tych dwóch pierwszych
niedziel ma wymiar bardziej eschatolo-
giczny, dotyczy spraw ostatecznych, odno-
si się do przyjścia Pana na końcu czasów.
Trzecia niedziela adwentu upływa pod
znakiem głoszenia Dobrej Nowiny, rado-
ści z obecności Boga, będącego już teraz
pośród nas. Tej niedzieli księża sprawu-
jący Mszę Świętą mają na sobie różowe
szaty. Liturgia czwartej niedzieli adwentu
związana jest ze świętem Zwiastowana
Najświętszej Maryi Panny. Maryja przed-
stawiana jest nie tylko jako Matka Boga,
ale także jako (Stary Testament) świąty-
nia Ducha Świętego i arka przymierza,
a przede wszystkim jako wzór przyjmo-
wania Słowa Bożego. Druga połowa ad-
wentu ma za zadanie przygotować wier-
nych do dobrego i radosnego przeżycia
świąt Bożego Narodzenia.
Widzimy, że w liturgii adwento-
wej pojawiają się przede wszystkim trzy
postacie: Maryja, prorok Izajasz i Jan
Chrzciciel. Bez Maryjnego fiat nie byłoby
radosnego celebrowania Narodzin. Ona
stanowi dla nas wzór realizowania Bożych
zamysłów. Ona jest pełna łaski, Bożej ła-
ski, która jest naszym celem i naszym pra-
gnieniem. Jako niepokalanie poczęta daje
nadzieję, jest światłem w mroku grzechu,
a nade wszystko Matką Boga, niosącego
odkupienie i miłosierdzie.
Prorok Izajasz nazywany jest księ-
ciem proroków. On ogłaszał przyjście
Boga na Ziemię, on przedstawił ludziom
osobę Zbawiciela i to on wyrażał tęskno-
tę i nadzieję ludzkości. To w jego księdze
czytamy o Emmanuelu, Dziecięciu, które
5
narodzi się z Dziewicy. On głosił wielkie
panowanie Boga na tronie Dawida. Jan
Chrzciciel natomiast zwany jest ostatnim
prorokiem Starego Testamentu. On także
głosił ludziom radość i podobnie jak pro-
rok Izajasz mówił o przygotowaniu Panu
drogi na pustyni. Stojąc pomiędzy Sta-
rym a Nowym Przymierzem, nie przepo-
wiada Zbawiciela, ale wskazuje na Niego.
O Janie Chrzcicielu mówi prorok Izajasz
– Głos wołającego na pustyni: przygotujcie
drogę Panu, Jemu prostujcie ścieżki.
Powtórne przyjście Chrystusa na Zie-
mię jest podstawową prawdą wiary chrze-
ścijańskiej. Coroczne celebrowanie świąt
Bożego Narodzenia pozwala nam, chrze-
ścijanom, głosić światu, że Bóg przyszedł
na świat i zamieszkał wśród ludzi, przyj-
mując postać sługi. Przedstawienia końca
świata i ostatecznego przyjścia Chrystusa
mogą wzbudzać ogromny lęk, jednak my
wiemy, że zbliża się nasze odkupienie (św.
Paweł), zwłaszcza, że w ostatnich wer-
setach Pisma Świętego czytamy: Zaiste,
przyjdę niebawem... I dalej: Przyjdź, Panie
Jezu! Łaska Pana Jezusa ze wszystkimi!
Iza Pawłowska

św. Mikołaja lub Niepokalanego Poczę-

Adwentowi święci
cia, rozpoczynały się pochody maszkar.
Przebierańcy - kozy, bociany, konie, wilki,
niedźwiedzie, krowy, gdzieniegdzie zwane
turoniami - chodząc po domach, liczyli
W niedzielę 3 grudnia rozpoczął się adwent - czas ak- na poczęstunek, toteż w tym okresie pie-
tywnego, radosnego i pełnego nadziei oczekiwania na czono ogrom tzw. adwentowych bułeczek.
przyjście Chrystusa.Trwamy w duchowym przygotowa- Smakołyki z mąki gryczanej wymieszanej
z mąką razową z dużą ilością przypraw
niu się do najbardziej rodzinnych polskich świąt: Wigilii korzennych i rodzynek stanowiły przed-
i Bożego Narodzenia.Towarzyszące adwentowi święta smak świątecznych pierników.
bardzo silnie wpływają na jego przeżywanie i są wyra- 13 grudnia to dzień świętej Łucji,
męczennicy z Syrakuz, patronki chorych
zem przybliżającego się czasu wybaczenia i pojednania. dzieci, ludzi ociemniałych i skruszonych
W Polsce od wieków niezwykle żywy medaliki, krzyżyki, święte obrazki. Póź- prostytutek. Stare polskie przysłowie
jest kult świętej Barbary (4 grudnia). niej prezentami stały się słodycze, orzechy głosi: Święta Łuca dnia przyrzuca – dzień
Wszyscy, których życie może zakończyć i zabawki, a dorośli, którzy pozazdrościli św. Łucji jest dniem astronomicznego
się nagle, obrali ją sobie na patronkę – m. dzieciom prezentów w dniu świętego, „zatrzymania się słońca” (ok. 20 grudnia
in. więźniowie, rybacy, marynarze. Nie zwracali się doń z prośbami: ustanowione proporcje długości dnia i no-
można zapomnieć, że jest też Barbara Święty Mikołaju wewieź nas do raju, cy przechylają się na korzyść dnia). Mię-
patronką górników, kamieniarzy, żołnie- Daj nam tyle złota, ile mamy błota. dzy 13 a 22 grudnia dni są coraz krótsze,
rzy i tajnych drukarzy. Dzień św. Barbary, Komercjalizacja pozbawiła to radosne ale to nie znaczy, że przysłowie jest myl-
czyli Barbórka, najważniejszy jest jednak święto dawnego uroku i uczyniła je kolej- ne. Dawniej dzień świętej przypadał na
dla górników – znanych z pobożności, nym „świętem handlu”. 23 grudnia, a zmiana podyktowana była
ciągłego narażania się na niebezpieczeń- Na dzień 8 grudnia przypada Uroczy- gregoriańską reformą kalendarza z 2 poł.
stwo i ciężkiej pracy. stość Niepokalanego Poczęcia Najświęt- XVI w. (odjęto z kalendarza 10 dni). Tak
Niezwykle uroczyście obchodzo- szej Marii Panny, zwana też świętem Matki więc na świętą Łucę noc się z dniem tłuce.
ny jest 6 grudnia, tak oczekiwany przez Boskiej Adwentowej. Tajemnica Niepo- Istotną część wszelkich uroczystości
dzieci dzień świętego Mikołaja, opiekuna kalanego Poczęcia to objawiona prawda, od wieków stanowiło jedzenie i napitki –
chłopów i pasterzy. Zwyczaj obdarowy- że Najświętsza Maryja Panna od chwili przysmaki, napoje kojarzone z określony-
wania się prezentami przyszedł do nas swego poczęcia mocą szczególnej łaski mi świętami. W Andrzejki przygotowy-
z Zachodu. Mikołajki urządzano głównie została zachowana nietknięta od zmazy wano portugalski deser Czekając na męża.
dzieciom, a prezentami początkowo były grzechu pierworodnego. W adwencie, od Podczas Barbórki można napić się „wa-
6 ADWENT - BOŻE NARODZENIE (20) 2006
Choinka, choinka...
Przystrajanie choinki to jeden z naj-
bardziej rodzinnych zwyczajów bożona-
rodzeniowych. Któż z nas nie wspomina
z dzieciństwa oczekiwania na tę chwilę,
gdy w Wigilię cała rodzina przystrajała
ozdobami świerkowe drzewko?
Według wierzeń ludowych świerk, jo-
dła i sosna zawierały w sobie życiodajne
moce i miały niezwykłe właściwości. Po-
dobno strzegły przed chorobami i poma-
gały w sprawach miłosnych, ściślej - zwią-
zanych z życiem erotycznym (wierzono,
że drzewko kojarzy małżeństwa i sprowa-
dza miłość). W krajach Europy Północnej
choinka była najważniejszą ze wszystkich
dekoracji bożonarodzeniowych. Dekoracje
te wywodzą się z obrzędów pogańskich.
Rzymianie ozdabiali świątynie zielonymi
gałązkami, celtyccy druidzi dekorowali
jemiołą, Anglosasi ostrokrzewem, blusz-
rzonki” – alkoholu z korzeniami i mio-
dem podawanego na gorąco w ogrzanych
kamionkowych garnuszkach. Święty Mi-
kołaj przynosi przepyszne ciasteczka cy-
namonowe. Zamieszczamy poniżej prze-
pis na adwentowe ciasteczka korzenne,
nie w celu namawiania do rozpasanego
ucztowania, ale dla prostej diety, służącej
duchowym refleksjom i czuwaniu, by „na-
brać ducha i podnieść głowę” na przyjście
Mesjasza. Smacznego!
Adwentowe ciasteczka korzenne
250 g krupczatki, łyżeczka proszku do pie-
czenia, 100 g cukru pudru, 100 g masła,
jajko, 50 g drobno usiekanych orzechów wło-
skich, pół łyżeczki mielonego cynamonu, pół
paczki cukru waniliowego, ćwierć łyżeczki
mielonych goździków, po szczypcie imbiru
i szafranu
Mąkę wysypujemy na stolnicę, sie-
kamy nożem z masłem i proszkiem do
pieczenia i korzeniami i drobniutko usie-
kanymi orzechami. Dodajemy cukier, jaj-
ko i cukier waniliowy. Ciasto dokładnie
zagniatamy, owijamy w celofan lub folię
aluminiową i wstawiamy na 1-2 h do
lodówki. Rozwałkowujemy na oprószo-
nej mąką stolnicy, wycinamy foremkami
ciasteczka, układamy na wysmarowanej
masłem blasze, wstawiamy do nagrzanego
piekarnika i pieczemy ok. 10-15 minut. Po
ostudzeniu można ciasteczka posmarować
lukrem. (H. Szymanderska, Polskie tradycje
świąteczne, Warszawa 2003, s. 18.)
DonLubranco
czem i wawrzynem.
Pierwsze wzmianki o bożonarodze-
niowej choince pochodzą z Alzacji z koń-
ca XV w. W następnych wiekach zwyczaj
ten rozprzestrzenił się w całych Niem-
czech. Rozpowszechnianie się obyczaju
stawiania bożonarodzeniowego drzewka
odbywało się w sposób do dziś nie w peł-
ni wyjaśniony. W niektórych krajach po-
jawiała się, potem znikała, następnie po-
nownie się pojawiła (np. Francja). Większa
popularność choinki w Europie przypada
na okres od wojen napoleońskich do woj-
ny francusko-pruskiej (1870). W Polsce
zwyczaj strojenia choinki przyjął się do-
piero ok. 1910 r. na rzeszowszczyźnie,
a w górskich wioskach dopiero w okresie
dwudziestolecia międzywojennego.
Polskim pierwowzorem bożonarodze-
niowej choinki były jodłowe lub świer-
fot.: Tośka Kacprzak
kowe gałązki, którymi dekorowano izby.
Stanowiły symbol trwającego życia, zapo-
wiedź odnowy i wzrostu plonów. Bardziej
wyszukaną formą dekoracji świątecznej
była zawieszona u powały paradnej izby
podłaźniczka, zwana również sadem bądź
rajskim albo bożym drzewkiem. Mogła to
być gałąź, wierzchołek jodły czy świer-
ka lub nawet mała choinka powieszona
czubkiem do dołu. Podłaźniczki ozdabia-
no jabłkami, złoconymi orzechami, wy-
cinankami z kolorowego papieru i słomy.
W środku poniżej ozdób wieszano „świa-
ty” wykonane z barwionych opłatków -
kule, gwiazdy, żłóbki betlejemskie. Nazwa
padłaźnik oznaczała w dawnej Polsce ko-
goś, kto w dzień Bożego Narodzenia jako
pierwszy wszedł do domu z życzeniami.
Wierzono, że osoba ta przekazuje swoje
cechy mieszkańcom odwiedzanego domu,
np. zdrowie lub powodzenie. Chodzeniem
„na podłazy” zajmowała się młodzież mę-
ska, dziewczęta nie były mile widziane;
nie przynosiły pomyślności.
Nie od razu choinka została życzli-
wie przyjęta. Pomimo początkowej nie-
przychylności Kościoła, doszukującego
się w nowym zwyczaju pogańskiego ro-
dowodu, urok świątecznej choinki prze-
zwyciężył wszelkie opory. Kościół przyjął
choinkę i nadał jej chrześcijańską symbo-
likę „biblijnego drzewa wiadomości dobra
i zła”. Miała ona też oznaczać wieczną
zieleń, nadzieję nieba, symbolizować
potężną i niezbadaną siłę wciąż odra-
dzającego się życia, płodności i dobro-
bytu. Świece na drzewku przypominały
o przyjściu na świat światłości świata – Je-
zusa Chrystusa, ale wywodzą się zapewne
z pradawnego kultu ognia, który chrze-
ścijaństwo wypełniło nową treścią. Inne
ozdoby wigilijnego drzewa mają symbo-
lizować dary i łaski Boże, jakie spływają
na świat z przyjściem Odkupiciela, choć
nie tylko. Rozwieszone na choince łań-
cuchy to wąż-kusiciel, jabłuszka rajskie
przypominają legendarne owoce grzechu
z rajskiego drzewa, a błyszcząca na czub-
ku gwiazda – ewangeliczną gwiazdę be-
tlejemską. Orzechy i jabłka w czasach po-
gaństwa uznawano kiedyś za pokarm dla
zmarłych, ale stanowiły także obrzędowe
jadło na stypach. Całe zielone drzewko, ze
wszystkimi pełnymi znaczenia ozdobami,
miało czarodziejską żywą moc, niszczącą
zło i chroniącą przed złymi urokami.
Don Lubranco
ADWENT - BOŻE NARODZENIE (20) 2006
Nasz zabłąkany świat
Wielu twórców piszących o Bożym
Narodzeniu osadza to wydarzenie w re-
aliach współczesnego sobie świata. Dla
niektórych taka aktualizacja jest zabie-
giem wręcz podstawowym; ewangeliczni
świadkowie stają się wtedy uczestnikami
bliskich wydarzeń, biblijne symbole –
ważnym elementem świata doświadczeń,
myśli czy obserwacji. Widać to dobrze
w wierszach Józefa Czechowicza. Oto je-
den z nich pt. Zjawiska:
wszystkie dni oszalały nieprzytomny zbłąkany jest
świat
nie wiemy już kto jest wrogiem ten obcy czy nasz brat
w rozhuku życia wszystko przekrzyczeć chcą wielkie
maszyny
od gwizdów tlenowej gwizdawki błękit na niebie
jest siny
a czasem gdy groza wśród ludzi to niebo płonie
czerwone
i nikogo nie widzi wśród gwiazd siwy astronom
tylko mnie w cichej ulicy zwiduje się jasna stajenka
wyciągam ręce i wołam i na płytach z betonu klękam
po dawnemu są dni oszalałe nieprzytomny zbłąkany
jest świat
nie wiadomo kto wrogiem obcy czy brat
ale świeci zjawisko złote kolędę wygrywa fujarka
aniołowie chodzą ulicą rajskie ptaki obsiadły parkan
wieczór śnieg i siano pod ciszą obrusów choinki
pod kościołami z zapałkami zmarzłe dziewczynki
teraz dziecinne są usta dziecinna tęsknota (za czym)
już nie wiem modlę się śmieję śpiewam żałuję
i płaczę
U Czechowicza nie znajdziemy wiele
sielankowego, bożonarodzeniowego na-
stroju i ciepła. Przeciwnie, przedstawiony
w wierszu świat jest zbłąkany, nieprzy-
tomny i oszalały. Człowiek nie czuje się
w nim dobrze; jest niepewny, przytłoczo-
ny i zagrożony. Częściej się boi o jutro niż
cieszy radosną chwilą. Czy istnieje jednak
coś poza grozą i lękiem? Czy są tu jakieś
oznaki lepszego, przyjaznego dla czło-
wieka świata? Czechowicz przywołuje je
na zasadzie kontrastu, tak jak pozytyw
wobec fotograficznego negatywu. Jest to
obraz „jasnej stajenki”, który pojawia się
– jak mówi poeta: „zwiduje się” – w ci-
chym zakątku wielkiego miasta, repre-
zentanta wielkiego świata. To małe, moż-
na by rzec: „prywatne Betlejem” bohatera
zapada mu w myślach i sercu, mimo że
na zewnątrz niewiele się zmienia i „po
dawnemu są dni oszalałe”. Przypomina
to czas narodzenia samego Jezusa, któ-
rego nie zauważył ówczesny, wielki świat
rzymskiego imperium. I choć - jak pisze
Czechowicz - nadal „zbłąkany jest świat”,
to jednak pojawiło się coś nowego, bo
„świeci zjawisko złote”. Jest więc jakaś na-
dzieja. Można by tu dopowiedzieć zdanie
św. Jana: „a światłość w ciemności świeci
i ciemność jej nie ogarnęła”. Wiersz lu-
belskiego poety kończy się wyznaniem
dziecinnej tęsknoty. Za czym? Być może
za prostymi, ale i najgłębszymi wartościa-
mi, których zabrakło tak we wczorajszym,
jak i w dzisiejszym, zbłąkanym świecie.
Mówiąc o poetyckim osadzaniu Bo-
żego Narodzenia w realiach dzisiejszego
świata nie sposób pominąć ks. Jana Twar-
dowskiego, który pozostaje współcze-
snym mistrzem aktualizacji Ewangelii.
W jego poezji sprawy Boskie ściśle łączą
się ze sprawami ludzkimi, czego przykła-
dem jest wiersz Na miejskim placu.
Królów wiodła w Betlejem gwiazda przeogromna
tocząc złote obręcze nad wielbłądzie głowy –
mnie ku Bogu zwróciła w poranek grudniowy
na miejskim brudnym placu – gwiazdka śniegu
drobna.
Spadła sobie – i nagle ta czystość i jasność, i ciepło...
a mróz mi kości lizał przez palto zimowe.
Podobnie jak u Czechowicza, scenerią
wiersza ks. Jana jest miasto: o tej porze
roku brudne i zimne. Ale w takich, zaska-
kujących okolicznościach: w nieoczeki-
wanym miejscu – „na miejskim brudnym
placu” i o dziwnej porze – „w poranek
grudniowy” dokonuje się coś niezwy-
kłego. Pretekstem jest, wydawałoby się,
nieznaczący szczegół: „gwiazdka śniegu
drobna”. Ona zwraca ku Bogu. „I nagle
ta czystość i jasność, i ciepło...” – wyzna
z dziecięcym zachwytem bohater wier-
sza Twardowskiego. Tak opisuje chwilę,
w której nieoczekiwanie dostąpił tego,
za czym jedynie tęsknił bohater wiersza
Czechowicza.
Krzysztof A. Dorosz SJ
7
Pieśń koni
Czy wiecie, że istnieje Kolęda koni?
Napisał ją Jerzy Harasymowicz, który jest
też autorem Kolędy ptaków. Utwory te są
mocno zakorzenione w wyobraźni lu-
dowej, w folklorze, gdzie zwierzęta mają
swoje ważne miejsce i spełniają daleko
ważniejszą rolę niż w kulturze miejskiej.
Obok bogactwa folklorystycznych wy-
obrażeń i przedstawień wiersze Hara-
symowicza zawierają także teologiczną
prawdę o tym, że Boga chwali wszelkie
stworzenie. Zresztą, zwierzęta mają do
tego swoje prawo, bo – jak przekazuje tra-
dycja bożonarodzeniowa – były wierny-
mi stróżami Bożego Dziecięcia leżącego
w żłobie. Dlatego w szopkach ustawia się
woły, osły, wielbłądy czy owce, by otacza-
ły zwartym kręgiem Jezusowy żłóbek –
pierwszy na ziemi tron Pana Stworzenia.
Do tego sakralnego kręgu Harasymowicz
wprowadza też konie:
My konie kasztany bułany i siwy
co go oświeca droga gwiaździsta
raz nocą stoimy w stajni od zmęczenia ledwie żywe
aż tu ktoś do nas mówi o lokach złotych jak oko liska
Wyjdźcie ze stajni konie
i idźcie tędy
kędy szata moja
modra wionie
poszliśmy więc przez zimę aż do leśnej polany
łby z derek kudłatych jak z dziupli wysuwając
i patrzymy na niebie drzemiącym jak stare organy
anioł w radości gwiazdę jak brata obejmuje i śpiewają
A niżej w aniołów różowych pnączach
szczyty modrzewiowe i świerków
a jeszcze niżej z grzyw koni złotych
daszek nad lipową kolebką
I przychodziły długim sznurem konie z całego świata
żeby użyczyć dzieciątku grzywy na krokiewkę
i był jeden pegaz co miał skrzydła takie
jak anioł co latał
i koń w sukience niebieskiej z pióropuszem
jakby w bukiet zwinięto śpiewkę
Były też zwykłe konie woziwody lecz wszystkie
służyły jednako
Jednako cukrem karmił je Józef święty
czerwieniły się na mróz ośnieżone głogi i ptakom
zakazano treli żeby nie budziły więc trzepotały tylko
u głowy Panienki.
W religiach i kulturach starożytnego
Wschodu koń – najszybsze zwierzę, ja-
kie człowiek zdołał sobie podporządko-
wać – był symbolem ruchu planet: słońca
i księżyca. Natomiast w tradycji biblijnej
koń jako zwierzę szlachetne był między
innymi symbolem przekazywania, roz-
8 ADWENT - BOŻE NARODZENIE (20) 2006
przestrzeniania się Bożego objawienia;
wysyłane przez Boga konie uważano za
przedstawicieli mocy anielskich. Obrazy
te upowszechniły się głównie za sprawą
proroka Zachariasza. Bogatą symbolikę
konia, którego dosiada Ten, co sprawiedli-
wie sądzi i walczy, znajdujemy też w Apo-
kalipsie.
Choć w wierszu Harasymowicza nie
ma aż tak głębokich odwołań, to jed-
nak rola przypisana koniom jest bardzo
symboliczna. „Daszek nad lipową ko-
lebką” utworzony „z grzyw koni złotych”
jest pięknym obrazem hołdu stworzenia
składanego samemu Bogu w Osobie Je-
zusa. Hołd ten można sobie równie do-
brze wyobrazić w formie plastycznej, jako
element konstrukcyjny bożonarodzenio-
wego żłóbka. Wśród koni „ze złotymi
grzywami”, koni cyrkowych „w sukience
niebieskiej z pióropuszem”, koni „zwy-
kłych woziwodów”, pojawia się też koń ze
skrzydłami – Pegaz – symbol poetyckiego
natchnienia. Czy przy Jezusowej kolebce
znajdzie nowe inspiracje i natchnienia?
Konie odnalazły się w nowym miejscu.
Stojąc w kręgu tworzą całość, tak jak ele-
menty świata wyobraźni i słowa układa-
ją się poecie w sens. W ten sposób świat
prostych, może często naiwnych wierzeń,
zamienia się w sens i prowadzi ku sło-
wu, które najpełniej wypowiedział Bóg
w swoim Słowie.
Krzysztof A. Dorosz SJ
Jutro wigilia
Jutro wigilia, czas powrotów z bar-
dzo daleka, czas bliskości, łagodności. Na
chwilę zejdziemy z miejskich autostrad,
pójdziemy ścieżką, polem... Każdy ma
w sercu taką mapę, która zawsze dopro-
wadzi do domu. Niezwykła chwila przed
nami - piękny powrót do tych, których
kochamy, których w kieracie codzienno-
ści czasem gubimy. W starym piecu jakby
ten sam ogień, który rozpaliliśmy przed
laty, na stole talerz pełen potraw, do któ-
rych przyrównujemy wszelkie smakołyki.
I jeszcze ręce mamy i taty - dłonie, które
wyrzeźbiły nasze postacie, które chleb dla
nas kroiły... Kogoś przy białym obrusie
zabraknie, ktoś inny dziecięcym szczebio-
tem wszystkich skupi w cudownej radości
życia. W starym domu drzwi znowu za-
skrzypią, co chwilę ktoś będzie wchodził,
sąsiad zapuka. Jutro, już jutro te piękne
chwile powrotów, uściski dłoni, pocałunki
ust pełne najlepszych życzeń.
Dariusz Grożyński
Kultura rozmowy umarła
Bywanie na imprezach, czy też jak-
by to nazwali starzy - w gościach, stało
się ostatnio nie do zniesienia. Napić się
mogę w domu, mogę też posłuchać mu-
zyki, którą naprawdę lubię, w domu nie
muszę jeść smakołyków - rarytasów, czyli
resztek pozostawionych z myślą o piąt-
kowych czy sobotnich stałych bywalcach
domówek. W domu mam zatem lepiej,
niż w gościach, ale bywa samotnie. Poza
tym, zdrowy na umyśle człowiek powi-
nien od czasu do czasu wykazywać chęć
poznania nowych, ciekawych ludzi. Może
poznam niewiastę, która stanie się moją
przyjaciółką na śmierć i życie albo nie-
zwykle utalentowanego VIP-a, który da
mi szansę zaistnienia w branży? Otóż
stwierdzam: kultura rozmowy umarła.
Kilka lat temu przestaliśmy czytać, dziś
przestaliśmy mówić. Kto na spotkaniu to-
warzyskim kulturalnie, acz nieśmiało za-
gaja do nieznanej osoby, postrzegany jest
jako żałosny dziwoląg. Żyjemy obok sie-
bie, a nie razem z sobą. Tak, jak rzeczy nie
mijają, tylko oddalają się od nas, widzisz
Żyjemy obok siebie, a nie razem ze sobą
je, tylko coraz mniej wyraźnie - tak samo
jak my - ludzie nie odchodzimy, a oddala-
my się i stajemy się sobie obcy.
Poznać kogoś, będąc w gościach nie
jest łatwo. Nawet dla cool’owych mło-
dziaków to nie lada wyczyn. Wszyscy
stoją pod ścianami w swoich paczkach
lub obściskując się z drugimi połówkami.
Możesz liczyć jedynie na to, że obrzucą
cię lustrującym spojrzeniem, które powie
im o tobie wszystko, co ich interesuje: co
masz na sobie, twoja nadwaga, fryzura,
cena i marka okularów, model obuwia
i dane techniczne pozostałych gadżetów
i błyszczących cacek, jakimi tylko zdołasz
się obwiesić. Trzeba przyznać, to dość
komiczne, ale to, że wyglądasz, jak bożo-
narodzeniowe drzewko, wcale ci nie prze-
szkadza. Przeciwnie - cel został osiągnię-
ty, forma przerosła treść. Pewnym siebie
krokiem zmierzasz do paru inteligentnie
milczących dziewcząt, przedstawiasz się
i tym samym wzbudzasz totalne zdziwie-
nie i skrępowanie. Widzisz przerażenie
i współczucie. One myślą: biedaczka, nikt
jej nie lubi, nie ma przyjaciół i dlatego
próbuje się do nas przykleić. Lub wręcz
odwrotnie: widzisz, jak marszczy się im
twarz, na czole i na szyi wyskakują roz-
grzane do czerwoności żyły, a skrzywiony
grymas zdaje się wykrzykiwać: Czego tu
szukasz?! Nie zbliżaj się, bo…!!! Mimo
obaw, podejmujesz wyzwanie. „Witam,
chyba się jeszcze nie poznałyśmy” i tu
pada twoje imię. Jedyne, co w tym mo-
mencie dostrzegasz, to wybałuszone oczy
zaskoczonych ofiar, które z trudem i za-
żenowaniem wybąkują: Jestem Matylda,
Roksana… I koniec. Teoretycznie teraz
kolej na nie, ale cisza. Po kilku nie dają-
cych rezultatów próbach, poddajesz się.
Panienki, które wydawałoby się, że zosta-
ną twoimi ziomalkami (bo tak teraz na-
zywa się przyjaciół), są robotami i wgrano
im w mózgi tylko kilka skromnych wa-
riantów wypowiedzi. Szkoda, że ich pół-
kule mózgowe nie posiadają już szuflady
pod tytułem ciekawość drugiego czło-
wieka. Miło było postać z luzakami i …
pomilczeć. W kącie siedzi cudna para.
Zakłócasz im rajskie chwile i tu następuje
lawina słów. Wydaje się, jakby ta zapie-
rająca dech w piersiach historia przygód
zakochanych, którzy chyba zupełnie za-
pomnieli, że to ma być rozmowa, a nie
monolog radiowy, trwała całą wieczność.
To sobie pogadaliście, aż ci zaschło w gar-
dle.
Może kulturę rozmowy zniszczyły
komputery i komórki? Wysyłanie e-ma-
ili i komórkowych sms-ów sprowadza
konwersację do żałośnie tępych, krótkich,
wręcz zdawkowych:„ Elo, się masz, pyk-
nij dziś, to wyskoczymy do clubu na małe
co nieco”. O poprawnej polszczyźnie nie
ma co marzyć, ale czy tak trudno stoso-
wać kilka prostych, a jakże ważnych zasad
takich, jak chociażby używanie znaków
interpunkcyjnych?! Przede wszystkim
dowiodłoby to o choć podstawowym po-
ziomie inteligencji, a także o posiadanej
przez nadawcę smsa wiedzy. Niewątpli-
wie ułatwiłoby też odczytywanie zawiłych
form, które rzekomo mają pełnić funkcję
zdań. Pominę już kwestię skrótów wszel-
kiego rodzaju i zapożyczeń językowych,
co zdecydowanie utrudnia odnalezienie
się w gąszczu informacji, jakie przesyłają
nam sms-em znajomi. Ale już słyszę głosy:
Czy ta wstrętna baba nie wie, że komór-
ka służy do przesyłania jak najkrótszych
newsów? Aż strach pomyśleć, co będzie
później, skoro już dziś z ust nastolatków
padają deklaracje:„ Kocham mój telefon
komórkowy. Nie wyobrażam sobie życia
bez niego. Zawsze miałam tendencje do
obdarzania przedmiotów martwych,
 ADWENT - BOŻE NARODZENIE (20) 2006
z którymi mam często styczność, ce-
chami istot żywych. Wiem, to, co myślę
i czuję na temat mojego telefonu, to już
przesada, ale tak wiele mu zawdzięczam.
Dał mi poczucie bezpieczeństwa. Dzięki
niemu jestem mniej samotna”. To widać
na każdej prywatce, na której stado koły-
szących się samotnie osób wysyła sms-y
siedząc w fotelu czy na kanapie lub pod-
pierając ściany, a z ciemności wyłania się
blask kolorowych wyświetlaczy.
Tyle jest pytań. Dlaczego ich sobie
nawzajem nie zadajemy, tylko siedzimy
w kącie? Jesteśmy na balandze, a to taki
specyficzny teatr: tu wszyscy powinni grać,
nawet jeśli nie do końca szczerze. Jeżeli
nie zależy nam na manierach (bo o bogac-
twie językowym dialogów młodzieżowych
nie wspomnę!), to powinno nam chociaż
zależeć na komunikacji z człowiekiem.
Trochę pokory: może ten gruby dresiarz
z pięciotonowym łańcuchem wiszącym na
szyi, jak kula u nogi albo ta chuda blondi
w różowiutkim, plastikowym topie z tip-
sami w tym samym kolorze, który oślepia
i mieni się z odległości kilku metrów, piszą
piękne wiersze, rewelacyjnie gotują, tro-
skliwie opiekują się schorowanym dziad-
kiem? Może stoją obok, a chcieliby stać
razem? Czy zdolność nawiązywania kon-
taktu, relacji, porozumiewania się umarła?
Śmierć każdego jest bardzo bolesna. Ale
z czasem człowiek przyzwyczaja się. I to
najbardziej boli. Zobojętnienie. Ratuj Pa-
nie, byśmy nigdy nie musieli powtarzać za
Edwardem Stachurą: „Chodzę tu, chodzę
tam, w tłumie ludzi zawsze sam…”
Kasia Wiśniewska
fot.: Dariusz Grożyński
Prezentacje wspólnot DA
Grupa La Storta
Dawno, dawno temu żył sobie Ignacy.
Wędrował z Pampeluny przez Manresę,
Jerozolimę, Barcelonę, Paryż oraz Wene-
cję, aż w końcu trafił do Rzymu i założył
zakon jezuitów. Skutkiem ubocznym, zu-
pełnie przez św. Ignacego nieprzewidzia-
nym jesteśmy
my, czyli „La
Storta”.
W zeszłym
roku śledzi-
liśmy i ana-
lizowaliśmy
posz cz ególne
etapy ducho-
wego rozwoju
św. Ignacego,
począwszy od
ujeżdżania mu-
licy i konflikt
z Maurem, poprzez zapuszczanie paznok-
ci i chodzenie w butach bez podeszwy,
na gimnastyce duchowej skończywszy.
Potem przyszły wakacje. W obecny rok
akademicki weszliśmy z nowym zasobem
ludzkim, co wraz z podjęciem nowych za-
gadnień zmieniło oblicze naszej wspólno-
ty. Zdążyliśmy już dowiedzieć się ździeb-
ko o duchach, które w nas zamieszkują
i na nas wpływają.
Grupa teatralna „Zasłuchani”
Jesteśmy grupą osób lubiących „ba-
wić” się w teatr. Wsłuchujemy się w Boga,
siebie, drugiego człowieka. Z tego zasłu-
chania czerpiemy nasze inspiracje i nowe
pomysły. Część z nas znacie z zeszłorocz-
nego spektaklu na Boże Narodzenie pt.
„Głosy”. W tym roku przygotowaliśmy
na Dzień Zaduszny wieczór „Nasze Verba
Sacra. Sztuka Słowa w Księdze Psalmów”.
Była to nasza interpretacja Psalmów
w oparciu o Biblię Poznańską i przekłady
Czesława Miłosza. Wybraliśmy datę 2 li-
stopada dlatego, że Dzień Zaduszny jest
świętem nadziei - Psalmy ową nadzieję
przekazują… a my chcieliśmy się tym
spostrzeżeniem w nieco odmienny spo-
sób podzielić.
W tym roku zobaczycie nas jeszcze
17 grudnia, zaraz po Mszy św. w krótkim
programie słowno-muzycznym. Jak łatwo
się domyślić, myślą przewodnią wieczo-
ru będzie Boże Narodzenie. Postaramy
się, wsparci „głosami” z innych grup DA,
wprowadzić was w świąteczny nastrój
i wspólnie z wami cieszyć się tym, że lada
chwila narodzi się „Maleńka Miłość”
9
Jakie mamy plany? Wgryzając się
w duchowość ignacjańską zamierzamy
wspiąć się na szczyty doskonałości po-
przez ćwiczenie się w rozeznawaniu du-
chów, mistrzowskie radzenie sobie z cza-
sem strapienia i pocieszenia oraz pokorne
słuchanie na-
szego opieku-
na! W dalszej
perspektywie
po prostu po-
staramy się
dojść do świa-
domego chrze-
ścijaństwa.
fot.: archiwum redakcji
P.S. Nazwa
naszej grupy
pochodzi od
miejsca, któ-
re za czasów
Ignacego Loyoli było miejscowością od-
daloną kilkanaście kilometrów od Rzymu,
a dzisiaj jest jego częścią. Tam założyciel
Jezuitów doznał łaski silnego i nieodwra-
calnego przylgnięcia do Jezusa Chrystusa.
Jest to propozycja dla tych, którzy ciekawi
są duchowości jezuitów i chcieliby z ich
charyzmatu skorzystać w życiu codzien-
nym.
i odmieni świat…
Planów na przyszły rok nie będę zdra-
dzała, choć są i to ambitne. Jeśli chcecie je
poznać, to serdecznie zapraszam na spo-
tkania grupki w każdy wtorek o 20.00
w domku DA.
Podziel się z nami swoim talentem,
pomysłami, chęcią tworzenia… Czeka-
my.
Na koniec, z okazji nadchodzących
Świąt Bożego Narodzenia, w imieniu ca-
łej grupy „Zasłuchani”, życzę wszystkim
zapatrzenia w maleńkie Dzieciątko Jezus,
zasłuchania w Jego cichy szept, radości
w sercu przepełnionym pokojem i miło-
ścią.
Jest cicho. Choinka płonie.
Na szczycie cherubin fruwa.
Na oknach pelargonie,
blask świeczek złotem zasnuwa,
a z kąta, z ust brata płynie
kolęda na okarynie:
Lulajże, Jezuniu...
/Konstanty Ildefons Gałczyński/
10 ADWENT - BOŻE NARODZENIE (20) 2006

Chodzili za nimi, depcząc ich cienie nie-

Tak czasem kończy się miłość

rozłączne, upychali im w garście ulotki
o radości, której oni – kochankowie rze-
komo nie znali. Krzyczeli w ich stronę,
coraz głośniej roztaczając cudowne
Spotkali się w zamęcie studenc- wizje światów, które mogły do nich
kiego święta, w samym środku dzi- należeć za jeden ukłon w stronę Ma-
kich podskoków. Ich oczy zapłonęły mony. I nagle przyleciał wiatr – hu-
jaśniej od juwenaliowych ogni, ich ragan napadł na ich ogród, rozerwał
dłonie sploty się niczym młode ga- ramiona z uścisku, poplątał ścieżki!
łązki i szybko stały się drzewem, Ona chwyciła latawiec, on ugrzązł
którego najmocniejszy z wiatrów w błocie bezdroży! Boże, Boże! Bo-
miał nie przewrócić. Od tej chwi- leli nad nimi ich aniołowie, wyciągali
li, z szeptów, zapewnień, przysiąg do nich ręce. Jednak ten wiatr wzma-
- budowali swoją powieść. Zanim gał się! I nagle ona na wzgórzach,
hałas rozkołysanego tłumu zamilkł on w bluszczu dolin. I zgasły ognie
na dobre, oni byli już dla siebie ich oczu, w grudę sadzy zmienił się
jak studnia i woda, jak zapalniczka płomyk, zimny deszcz spłukał z ust
i ogień. Od teraz nie przynależeli miłosny balsam. Teraz na wzgórzach
do świata – sami stali się światem. rozdzielonych przepaścią stoją osa-
Do nich teraz należały zachwyca- motnieni niczym dwie sarny ze stada
jące kłębowiska żeglujące oceanem rozgonionego przez wilki. Nie zer-
błękitów, ich stopy cieszyły pia- kają już w swoją stronę, drżą wśród
skowe ścieżki, ich dłonie wznosiły zawiei. I nie modlą się już przed
wykwintne pałace czułości, ich usta ołtarzem pachnącym liliami, ale zło-
nie ustawały w recytowaniu miło- rzeczą; na drogi coraz bardziej kręte,
snych litanii. Wieczność uśmiecha- na ten siwy falban niepogody, który
ła się do nich, wychylając się spod fot.: Dariusz Grożyński w środku dnia ukradł słońce.
peleryny tajemnic. Byli piękni, dzień mi. Trwaliby tak idąc za rękę, gdyby nie
i noc nucąc Pieśń Nad Innymi Pieśnia- zapukali do ich serc handlarze szczęścia. Dariusz Grożyński

Warsztat
Tam daleko
Kolęda dla tych co zwątpili Tam daleko
nie zapiał kogut.
kolęda dla tych co zwątpili Tam daleko
dla tych co w grudniu zamykają oczy nie zaśpiewał słowik.
łykają płatki śniegu Tam daleko
uciekają od barwnych neonów Świąt Wesołych nie zapłakał nikt.
dawno zgubiła się gwiazda jedna wśród gwiazd wielu Tam daleko
serce, które dzwoni kolędą -cisza krzyczy najgłośniej.
przez ułamek sekundy z przeszłości
Kasia W.
Magdalena Jóźwiak

Gdzie jesteś ? Supermarket

Gdzie jesteś ? supermarket
Gdybyś chociaż prowadził półki pełne świństw
zimno – ciepło. koszyki pełne kłamstw
Ale nie kolejki bzdur
Ty milczysz. w portfelach nienawiść
Tak bardzo Cię to bawi?! w kasach broń

Kasia W. Mariusz ES
 ADWENT - BOŻE NARODZENIE (20) 2006 11
doskonalenia „swojego angielskiego” po-
Propozycje duszpasterskie na rok przez swobodną rozmowę na tematy re-
ligijne i nie tylko.

akademicki 2006/2007 Soboty dla narzeczonych - kurs przed-

Grupa Studnia Jakubowa - studencki ze-
spół wokalno-instrumentalny, zajmujący
się przede wszystkim oprawą muzyczną
niedzielnej Akademickiej Mszy Świętej
o godz. 19.00. Zespół zaprasza do współ-
pracy osoby muzykujące.
19.00 – NIEDZIELA - AKADEMIC-
KA MSZA ŚWIĘTA
Po Mszy św. ok. 20.00 Wieczór przy
herbacie dla głodnych i spragnionych.
W domku DA okazja do spotkania
wszystkich ze wszystkimi, bez względu
na przynależność lub nieprzynależność
do DA. Bywa też coś do herbaty.
Dzieci Starówki - różne zajęcia z dziećmi
toruńskiej Starówki.
Grupa La Storta. Nazwa pochodzi od
miejsca, które za czasów Ignacego Loy-
oli było miejscowością oddaloną kilka-
naście kilometrów od Rzymu, a dzisiaj
jest jego częścią. Tam założyciel jezuitów
doznał łaski silnego i nieodwracalnego
przylgnięcia do Jezusa Chrystusa. Jest to
propozycja dla tych, którzy ciekawi są du-
chowości jezuitów i chcieliby z niej sko-
rzystać w życiu codziennym.
Grupa tańca liturgicznego - to propozy-
cja dla tych wszystkich, którzy chcą się
modlić nie tylko swoją duszą, ale i ciałem,
którzy czują, że nie wszystko da się wyra-
zić słowami, którzy dążą do wiary rado-
snej, ufnej, w pełni delektującej się Bożą
obecnością. UWAGA! Grupa spotyka się
małżeński prowadzony metodą nie kon-
ferencyjną, ale na zasadzie przeżywania
nieregularnie. w parach istotnych treści dotyczących
Szkoła medytacji chrześcijańskiej. UWA- Sakramentu Małżeństwa. Najblizszy kurs
GA! Kurs okresowy. wiosną. Informacje u o. W. Aramowicza.
Grupa medytacyjna – jako owoc szkoły Katechumenat. Ma na celu przygotowanie
medytacji - modli się, rozważając Pismo osób dorosłych do przyjęcia Sakramen-
Święte. tów: Chrztu, Bierzmowania i Euchary-
stii.
Grupa Oaza. Spotyka się raz w tygodniu,
aby modlić się i wspólnie spędzać czas SOBOTA jest w Duszpasterstwie czasem
zgodnie z charyzmatem Ruchu Światło- na aktywny wypoczynek, a więc: wyprawy
-Życie. Grupa zaprasza wszystkich zain- piesze lub rowerowe, plenery fotograficz-
teresowanych. ne, piłka nożna i siatkowa.
Wolontariat Misyjny. To grupa ludzi, któ- UWAGA!
rzy nie szczędzą swojego życia na działal- W każdy DRUGI CZWARTEK MIE-
ność dla dobra braci z różnych kontynen- SIĄCA zapraszamy na szczególną mo-
tów i narodów. Udajemy się z pomocą do dlitwę po Mszy Świętej Akademickiej
misjonarzy Afryki, Ameryki Łacińskiej, o godz. 19.00. Proponujemy spotkanie
a także Albanii, Rosji i Ukrainy. Głównie z Jezusem w Najświętszym Sakramencie,
jednak działamy tu, gdzie przebywamy: aby wielbić Go. Modlitwę prowadzi Gru-
świadczymy o Chrystusie, służymy mo- pa Taize. Wszystkich, którzy chcieliby do-
dlitwą i pomysłowością dziełu animacji łączyć do Grupy serdecznie zapraszamy.
misyjnej.
RAZ W MIESIĄCU, RÓWNIEŻ
Czwartek godz. 19.00 – MSZA ŚWIĘ- W CZWARTEK, zapraszamy na szcze-
TA AKADEMICKA gólną Mszę św. połączoną z modlitwą
wstawienniczą, w czasie której będziemy
Spotkanie dla młodzieży – modlitewno- oddawać Bogu to wszystko, co nie po-
-dyskusyjna grupa gromadząca w swych zwala nam przeżywać siebie i innych jako
szeregach młodzież szkół średnich. Na ludzi, jako dzieci Boga, jako braci Jezusa,
spotkaniach: dyskusje na ciekawe tematy, jako synów Bożych.
niekoniecznie religijne. Istnieje perspek- Jednocześnie informujemy, że istnieje
tywa wspólnych wypadów, a nawet waka- STUDENCKA GRUPA MODLITWY
cji. WSTAWIENNICZEJ. Zapraszamy
wszystkich zainteresowanych.
O Panu Bogu po angielsku – możliwość

Kalendarium na rok 2006/2007

GRUDZIEŃ
17 Po Mszy św. Akademickiej w domku
DA tradycyjny opłatek.
21 Msza św. z modlitwą wstawienniczą.
27.12-02.01 Wyjazdy sylwestrowe - „kra-
jowy” do Szklarskiej Poręby oraz na spo-
tkanie Taize do Zagrzebia.
STYCZEŃ
fot.: Dariusz Grożyński
miejsce specjalna modlitwa o jedność
chrześcijan.
11 Po Mszy św. Akademickiej modlitwa
kanonami Taize przed Najświętszym Sa-
kramentem.
18 Msza św. z modlitwą wstawienniczą.
25 Spotkanie z o. Edwardem Torończa-
kiem na temat: Czym są Rekolekcje w życiu
codziennym?

W ciągu miesiąca - WIZYTA DUSZ-

PASTERSKA W AKADEMIKACH.
6 UROCZYSTOŚĆ OBJAWIENIA
PAŃSKIEGO (Trzech Króli). Podczas
Mszy św. Akademickiej będzie miała
12 ADWENT - BOŻE NARODZENIE (20) 2006

Stuknęła nam dwudziestka!!!

1 2 3 4 5-6

7 8 9 10 11

12 13 14 15 16

Okazjonalnik akademicki
Adwent - Boże Narodzenie (20) 2006
Wydawca:
Duszpasterstwo Akademickie
Ojców Jezuitów
Adres:
ul. Piekar y 24, 87-100 Toruń
e-mail:
podaj@poczta.onet.pl
podaj_dalej@wp.pl
www.da.uni.torun.pl/podaj_dalej/
Redakcja:
Mariusz ES - Redaktor Naczelny
o. Krzysztof Dorosz SJ - opiekun
17 18 19 fot. na okładce - Dariusz Grożyński
Fragmenty wiersza ks. Twardowskiego pochodzą
z tomu „Utwor y zebrane ks. Jana Twardowskiego”