Termoregulacja Proces termoregulacji w organizmie czowieka podczas wysiku fizycznego,

Podczas wysikw fizycznych zwiksza si ilo ciepa powstajcego w organizmie !koo "#$ caej iloci energii uwalnianej podczas pracy miniowej czowieka przeksztaca si w energi ciepln Pomimo aktywacji mechanizmw termoregulacji temperatura wewntrzna ciaa wzrasta podczas wysikw fizycznych i po %#&'# minut sta(ilizuje si na poziomie odpowiadajcym ich intensywnoci Poziom sta(ilizacji temperatury wewntrznej ciaa podczas pracy miniowej zale)y przede wszystkim od wielkoci o(ci)enia ,a w mniejszym stopniu od temperatury otoczenia *skazuje to na to, )e temperatura podczas wysikw jest precyzyjnie regulowana, na poziomie wy)szym ni) w spoczynku Parowanie potu stanowi gwna drog eliminacji ciepa z powierzchni ciaa podczas wysiku +kuteczno termoregulacji wysikowej uwarunkowana jest nie tylko przez tempo wydzielania potu i warunki zewntrzne, lecz rwnie) przez sprawno funkcjonowania ukadu kr)enia, od ktrego zale)y transport ciepa z mini do skry *ydzielanie potu zwiksza si ju) w czasie pierwszych %&,s wysiku -o pocztkowe zwikszenie wydzielania potu wywoane jest na drodze odruchowej i dopiero po ,&.# min rozpoczyna si /termoregulacyjna0 aktywacja gruczow potowych, ktra jest reakcj na wzrost temperatury wewntrznej Przy o(ci)enia wikszych przepyw krwi przez skr maleje, poniewa) (ardzo znacznie zwiksza si przepyw przez pracujce minie * czasie (ardzo intensywnych wysikw faza sta(ilizacji temperatury wewntrznej zwykle nie wystpuje i jej wzrost postpuje przez cay czas pracy * czasie dugotrwaych wysikw o redniej lu( du)ej intensywnoci faza sta(ilizacji utrzymuje si krtko, po czym temperatura wewntrzna wzrasta nadal, nierzadko osigajc '#&'.stopni 1zynnikami przyczyniajcymi si do wzrostu temperatury ciaa podczas wysikw dugotrwaych i ci)kich jest postpujce odwodnienie organizmu, wzrost cinienia osmotycznego pynu zewntrzkomrkowego, przesunicia w skadzie elektrolitw oraz dziaanie hormonw kalorygennych 2koszt energetyczny3 4eakcje termoregulacyjne w znacznym stopniu zale) od stanu nawodnienia organizmu Podczas wysikw przy odwodnieniu organizmu nastpuje op5nienie aktywacji gruczow potowych i zmniejszenie oglnej iloci wydzielanego potu, co prowadzi do przyrostu temperatury ciaa 6wikszenie iloci wody w organi5mie zwiksza pojemno ciepln organizmu, sprzyja (ardziej rwnomiernej dystry(ucji ciepa, a tak)e zwiksza i przyspiesza pocenie 7 ludzi o du)ej wydolnoci fizycznej wzrost temperatury wewntrznej podczas wysiku jest ni)szy ni) u ludzi o maej wydolnoci 4)nice te zaznaczaj si szczeglnie wyra5nie przy wikszych o(ci)eniach Podczas treningu fizycznego poprawa skutecznoci termoregulacji postpuje wraz z czasem treningu 6 wiekiem sprawno termoregulacji maleje Przypuszczalnie przyczyn zmniejszenia sprawnoci termoregulacji w starszym wieku s zmiany strukturalne w naczyniach krwiononych skry, ograniczajce skrny przepyw krwi 7 ko(iet i m)czyzn przyrosty temperatury podczas wysikw o takim samym o(ci)eniu s podo(ne, chocia) u ko(iet tempo aktywacji gruczow potowych i iloci wydzielanego potu s mniejsze 6dolno do krtkotrwaych intensywnych wysikw w niskiej temperaturze zmniejsza si proporcjonalnie do stopnia o(ni)enia temperatury ciaa +twierdzono rwnie), )e podczas wysiku przy o(ni)eniu temperatury ciaa wiksze st)enie mleczanu w miniach z jednoczesnym zmniejszeniem jego st)enia we krwi 8kumulacja kwasu mlekowego w komrkach miniowych mo)e przyczynia si (ezporednio do szy(szego rozwoju zmczenia 9iewielkie podwy)szenie temperatury ciaa sprzyja zdolnoci do krtkotrwaych wysikw dynamicznych, dziki zwikszeniu szy(koci skurczw mini 9admierny wzrost temperatury wewntrznej, do ktrego dochodzi czasem podczas wysikw dugotrwaych, wywiera niekorzystny wpyw na zdolno do pracy :est to zwizane z wpywem temperatury na funkcje orodkowego ukadu nerwowego * praktyce sportowej przed wysikami stosuje si rozgrzewk polegajc na kilkuminutowym wysiku o umiarkowanej intensywnoci 4ozgrzewka powoduje szy(sze osiganie stanu rwnowagi czynnociowej ,zmniejszenie deficytu tlenowego, podwy)szajc temperatur mini zwiksza ich elastyczno i poprawia kurczliwo 4ozgrzewka nie powoduje podwy)szenia temperatury ciaa podczas nastpujcego po niej wysiku dziki temu, )e wczeniej dochodzi do aktywacji wydzielania potu