You are on page 1of 4

Joanna Wgrzyk Politechnika Czstochowska

Elektrownie geotermalne alternatywa w produkcji energii elektrycznej


Energia geotermalna Energi z gbi Ziemi mona pozyskiwa na dwa sposoby: z zasobw hydrogeotermalnych, gdzie nonikiem ciepa s wody podziemne pozyskiwane przez otwory wiertnicze, z zasobw petrogeotermalnych, czyli suchych gorcych ska zwanych Hot Dry Rocks lub wysadw solnych, energi pozyskuje si przez wprowadzenie wody otworami wiertniczymi do nagrzanych formacji skalnych. Zoa par i wd geotermalnych eksploatowane s gwnie z gbokoci do czterech tysicy metrw, zbudowane s ze ska charakteryzujcych si wysokimi parametrami porowatoci, szczelinowatoci oraz przepuszczalnoci. Tradycyjne produkowanie prdu elektrycznego przez elektrownie konwencjonalne z powodu na niektre realizowane w nich procesy technologiczne ma znaczcy wpyw na rodowisko, a w szczeglnoci na powietrze atmosferyczne, gleby i wody. Problemy te mona eliminowa dziki elektrowniom geotermalnych, ktre zalicza si do odnawialnych rde energii. W przeciwiestwie do innych OZE energia geotermalna jest dostpna cay rok, niezalenie od warunkw pogodowych i klimatycznych. Posiada te wiksze ni OZE wspczynniki wykorzystania mocy i czasu pracy w cigu roku. Obecnie na wiecie energi geotermaln do produkcji prdu produkuje kilkaset instalacji znajdujcych si w 24 krajach, a ich moc szacowana jest na ponad 10000 MWel. Najwikszymi elektrowniami geotermalnymi na wiecie s: Geyers w Kalifornii 908 MW; Landarello we Woszech 420 MW.
Kraj Austria Francja Islandia Niemcy Portugalia Rosja Turcja Wochy Moc zainstalowana [MWe] 1 15 202 2,01 16 79 20 790 Cakowita produkcja [GWh/r.] 3,2 102 1406 1,5 90 85 105 5340

Tab. 1 Europa produkcja prdu elektrycznego w 2004 r.

Cakowita moc wszystkich europejskich elektrowni geotermalnych w 2004 r. wynosia 1125 MWe, a produkcja 7132,7 GWh, co w skali wiata stanowio odpowiednio 12,6% i 12,5% udziau. Schemat dziaania elektrowni geotermalnej 1. 2. 3. 4. Toczenie zimnej wody Ogrzewanie si wody Powrt na powierzchni Oddanie ciepa w wymienniku 5. Generator prdu napdzany turbin

Metody i technologie generacji prdu elektrycznego Przy wyborze metody pozyskiwania energii elektrycznej wpyw maj przede wszystkim parametry wody wydobywanej z wntrza Ziemi, czyli jej temperatura, stan termodynamiczny i skad chemiczny. Istniej dwa podstawowe rodzaje elektrowni geotermalnych: z bezporednim odparowaniem wody geotermalnej w rozpraczu systemy tego typu stosowane s w ukadzie z rozpraczem jednostopniowym lub dwustopniowym; lub kierowaniem pary bezporednio do turbiny parowej skd po ekspansji pynie do skraplacza jednak zastosowanie drugiej metody wymaga, aby woda termalna wystpowaa w stanie pary nasyconej suchej lub pary przegrzanej. Sprawno cieplna takich elektrowni siga 30%; elektrownie dwuczynnikowe (binarne). Gorca woda jest kierowana do wymiennika ciepa (parownika), ktry spenia rol kota parowego dla obiegu z czynnikiem roboczym o niskiej temperaturze wrzenia np. freon o temperaturze wrzenia 33 stopnie Celcjusza. Sprawno cieplna tych elektrowni mieci si w granicach 10 15%.

Przykadem systemu mieszanego moe by zastosowanie przy bardzo wysokim cinieniu rda czoowej turbiny wodnej i ukadu binarnego.

W systemach binarnych czynnik roboczy pracuje wedug obiegu porwnawczego ClausiusaRankinea lub obiegu Kaliny, ktry czsto jest uwaany za modyfikacj obiegu C-R. Obieg Clausiusa-Rankinea skada si z procesw izentropowego rozprania pary w turbinie parowej, izobarycznego skraplania rozpronej pary w skraplaczu, izentropowego pompowania kondensatu w pompie oraz przegrzania w kotle parowym lub wytwornicy pary. Czynnik organiczny o niszej ni woda temperaturze wrzenia przy cinieniu wyszym od otoczenia pracuje wedug obiegu C-R w ukadzie zamknitym. Pozwala to na prac przy niszych temperaturach grnego rda. Czynniki robocze w obiegu C-R powinny mie wysz lub rwn temperatur krytyczn ni grne rdo ciepa. Natomiast temperatura punktu potrjnego powinna by nisza od temperatury dolnego rda ciepa. W obiegu Kaliny woda geotermalna przekazuje ciepo czynnikowi roboczemu w parowaczu. Jako czynnik roboczy cykl Kaliny wykorzystuje mieszanin amoniak-woda, stosunek zawartoci amoniaku do wody jest indywidualny dla kadej elektrowni binarnej. Szacuje si, e takie rozwizanie moe by sprawniejsze od obiegu C-R nawet o 25%. Cykl Kaliny moe zawiera wewntrzny system odzysku ciepa. Sytuacja w Polsce Polska naley do krajw, ktre posiadaj bogate zasoby wd geotermalnych o niskiej i redniej entalpii. Wody te nie nadaj si do wykorzystania dla produkcji prdu elektrycznego z powodu niekorzystnych parametrw temperaturowych, gdy temperatura przydatnych wd geotermalnych nie przekracza 120 stopni Celcjusza. Dotychczas woda geotermalna wykorzystywana bya tylko w celach ogrzewczych. Uywamy wd geotermalnych przede wszystkim w balneologii i rekreacji oraz mamy ciepownie geotermalne takie jak np. w

Baskiej koo Zakopanego. Jedyn moliwoci dla kraju byoby zbudowanie elektrowni, ktra opieraaby si na niskotemperaturowym obiegu Clausiusa-Rankinea. Problemy Jednak, energia czerpana z wntrza Ziemi nie jest nieskoczona. Po duszym okresie eksploatacji spada temperatura pobieranej wody, zmniejsza si cinienie pary. Dzieje si tak, poniewa proces odnawiania zoa jest znacznie wolniejszy ni tempo eksploatacji. W The Geysers rozpoczto projekt pompowania pod ziemi ciekw zbieranych rurocigami z okolicznych miejscowoci. Emisja siarkowodoru znajdujcego si w zoach wykorzystywanych geotermicznie wd powoduje negatywne oddziaywanie na rodowisko. Musi on by pochonity w odpowiednich instalacjach, co znaczco zwiksza koszty produkcji energii elektrycznej. Problemem jest rwnie, negatywnie oddziaujcy na zdrowie czowieka, radon produkt rozpadu radioaktywnego uranu. Radon wydobywa si ze studni geotermalnej wraz z par, jest to jak na razie nie rozwizany problem techniczny. Wad energetyki korzystajcej z HDR (Hot Dry Rocks) jest wzrost sejsmicznoci. Szczelinowanie hydrauliczne jest operacj mogc prowadzi do gronych incydentw. Pkajce skay generuj drgania i jak na razie wydaje si, e nie da si ich unikn, mona ograniczy stosowanie tej metody do obszarw sejsmicznie stabilnych dla eliminacji niebezpieczestwa drga. Uaktualnione, szczegowe dane zostay przedstawione podczas IV wiatowego Kongresu Geotermalnego, ktry odby si 20.04 30.04.2010 r. w Indonezji organizowany przez Midzynarodowe Zrzeszenie Energii Geotermalnej (IGA) oraz indonezyjskie ministerstwo energii i zasobw mineralnych. Bibliografia
[1] Nowak W., Stachel A., Borsukiewicz-Gordur A., Zastosowania odnawialnych rde energii, Wyd. Uczelniane Politechniki Szczeciskiej, Szczecin, 2008, [2] Pawlik M., Strzelczyk F., Elektrownie, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2009 [3] Gronowicz J., Niekonwencjonalne rda energii, Wyd. Instytutu Technologii Eksploatacji, Radom-Pozna, 2008 [4] Kpiska B., Energia geotermalna, w: Czysta energia, nr 9(97)/2009 [5] Kpiska B., Energia geotermalna, w: Czysta energia, nr 10(98)/2009 [6] Kaczmarczyk M., Systemy binarne w geotermii, w: GlobEnergia, nr 4/2009 [7] Rutkowski M., Elektrownie wykorzystujce naturalne ciepo Ziemi, w: http://www.polityka.pl/nauka/1503532,1,elektrownie-wykorzystujace-naturalne-cieplo-ziemi.read

You might also like