Grupa społeczna (wg R.

Merona) jest to pewna grupa ludzi między którymi zachodzą interakcje wg ustalonych wzorów lub ustalona liczba
osób pozostająca w ustalonych stosunkach społecznych.

Trzy czynniki grupotwórcze:

- normy
- samookreślenie się
- określenie przez innych

Grupa społeczna (wg F. Znanieckiego) to każde zrzeszenie ludzi, które w ich świadomości tworzy odrębną całość, odosobniony układ.
Podstawową cechą każdej grupy jest świadomość.

Podstawowe cechy grupy społecznej to :

- spójność
- struktura (min. 3 osoby)
- więź
- wzory członka grupy
- funkcje grupy

Liczebność – cecha dzieląca na typy, im więcej osób tym słabsze więzi i kontakt międzyposzczególnymi8 członkami
Wzory – zespół norm określający te właściwości, które członek grupy powinien wykazywać, i te zachowania, które powinien przejawiać jako
członek grupy. ( np. wzór przeciętny, wzór idealnie pozytywny i wzór negatywny; wzór stopy życiowej, wzór zainteresowań kulturalnych,
wzór obyczajowy wzór wykonywania funkcji zawodowych.)
Funkcje –
a) funkcje jawne i ukryte
b) funkcje intencjonalne i nieintencjonalne
c) funkcje przypisane i rzeczywiste
Więzi społeczne – wewnątrz grupy istnieje więź grupowa, nie istnieje poza grupą, wpływa ona na trwałość grupy i jej integracje
Spójność grupy – stan wewnętrznej unifikacji grupy, stan, w którym członkowie podzielają te same zainteresowania, cele; mają
wykształcone podobne cechy osobowościowe, spójność grupy może przekształcić się w syndrom myślenia grupowego, wtedy to jednostka
nie chce i nie potrafi funkcjonować poza grupą, jest od niej uzależniona

TYPOLOGIA GRUP SPOŁECZNYCH

Typy sposobu funkcjonowania jednostki:

1. Agregaty – proste skupiska ludzi, bez specjalnych interakcji, powiązań
2. Kategorie społeczne – skupiska ludzi, które posiadają podobne lub takie same statusy społeczne
3. Grupy społeczne
a) Pierwotne (relacje pierwotne) – ścisłe, osobiste relacje oparte na miłości, przyjaźni, współpracy i przyczyniają się do powstania
grup pierwotnych, czyli zbiorowiska ludzi połączonych silnymi więziami, kontaktami opartymi na relacjach face to face, np.
rodzina, grupy przyjacielskie, relacje partnerskie. Kształtują się w małych społecznościach lokalnych – silne kontakty i zależności
sąsiedzkie
b) Wtórne (relacje wtórne) – rodzą się na skutek wypełnienia określonych ról społecznych, relacje o charakterze formalnym,
wynikające z zasad realizowania określonych ról społecznych; dotyczą osób o takim samym statusie i rolach społecznych.
Relacje wtórne prowadzą do zawiązania się grup wtórnych, jest to grupa duża, oparta na wspólnych interesach i realizacji
wspólnych celów; z grup wtórnych mogą się kształcić grupy pierwotne.
c) Grupy odniesienia – są to wyznaczniki i cele naszych zachowań, grupy odniesienia pozytywnego - dostarczają modeli i wzorów
kim chcielibyśmy być w społeczeństwie, i grupy odniesienia negatywnego – określają kim nie chcielibyśmy być w
społeczeństwie (np. rodzina patologiczna)
d) Grupy wewnętrzne – również określane jako grupa własna, grupa z którą się identyfikujemy, do której przynależymy, wobec
której budujemy w opozycji grupę zewnętrzną, która reprezentuje idee, wartości i normy społeczne z grupą własną na obszarach
kulturowych i etnicznych, obszar subkultur młodzieżowych, gdzie występuje podział na grupę zewnętrza i własną

• Podział wg Floriana Znanieckiego:

I Grupy pierwotne i wtórne
II Grupy genetyczne – wyodrębniają się na zasadzie rzeczywistej lub domniemanej wspólności pochodzenia. Podstawowe rodzaje grup
genetycznych to:
- rodzina
- ród
- plemię
- związek rasowy
III Grupy obce i własne (analogicznie do wewn i zewn)
IV Grup otwarte i zamknięte
V Grupy miale i duże (analogicznie do pierwotnych i wtórnych)
VI Grupy terytorialne – kryterium podziału jest odrębność wyrażana przez granice terytorialne, ważny jest fakt urodzenia w danym
miejscu
VII Grupy religijne – kryterium jest wyrażanie określonego kultu lub wieżenia religijnego
VIII Grupy kulturalne – ludzie o podobnych zainteresowaniach kulturalnych, drugim kryterium jest twórczość kulturalna
IX Grupy ekstrapunitywne, intrapunitywne i niepunitywne
Ekstrapunitywne – występuje silna więź identyfikacyjna, jest wyraźnie określona hierarchia grupy, charakteryzuje się silnym antagonizmem,
struktura autoterytorialna, wewnętrzne konflikty rozwiązuje się poprzez szukanie kozła ofiarnego, np. naziści
Intrapunitywne – występuje w nich mechanizm kozła ofiarnego, ale nie jest on dominujący, są to grupy mniej agresywne niż
ekstrapunitywne, są również oparte o organizacje hierarchiczne, grupa skoncentrowana wokół przewodnika o silnej osobowości (np. sekty
religijne)
Niepunitywne – są nieagresywne, niehierarchiczna, prawie anarchistyczne, występują silne więzi między członkami, brak jakiegokolwiek
nacisku między członkami, jest to grupa otwarta na wszystkich