You are on page 1of 27

EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE


1
EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z MATEMATYKI
Z ZAKRESU LICEUM OGLNOKSZTACCEGO DLA DOROSYCH

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE WRAZ Z ROZWIZANIAMI


Poniej prezentujemy przykadowe zadania, ktre znalazy si na egzaminie eksternistycznym
z matematyki z zakresu liceum oglnoksztaccego w latach 2008 i 2009, pogrupowane w zalenoci
od sprawdzanych treci.

I Liczby, wyraenia algebraiczne, rwnania i nierwnoci

Zadanie 1. (4 pkt)
Zaznacz na osi liczbowej liczby i
.




Rozwizanie
Obliczamy liczb a, korzystajc z definicji potgi o wykadniku wymiernym oraz twierdze
o dziaaniach na potgach:
z definicji potgi o wykadniku cakowitym ujemnym:
.
z definicji potgi o wykadniku wymiernym:

Z powyszych definicji oraz twierdzenia o mnoeniu potg o tych samych podstawach
obliczamy licznik:

Z definicji potgi o wykadniku wymiernym oraz twierdzenia o potdze potgi obliczamy
mianownik:
.
Obliczamy liczb a, korzystajc z twierdzenia o dzieleniu potg o tych samych podstawach:
.
EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
2
Obliczamy liczb b, korzystajc ze wzoru skrconego mnoenia na sum i iloczyn takich
samych skadnikw:

Liczby a i b zaznaczamy na osi liczbowej:



Schemat punktowania
Nr
zadania
Nr
czynnoci
Nr
standardu
Sprawdzana umiejtno
Zdajcy:
Etapy rozwizania zadania
Liczba
punktw
1.
1.1
II.4)a)
wykonuje dziaania na
potgach
Zastosowanie wzoru na iloczyn
potg o tych samych podstawach
do zapisania licznika liczby a w
postaci:
3
5 lub 125.
1
1.2
wykonuje dziaania na
potgach
Obliczenie a: 5 a = . 1
1.3
wykonuje dziaania na
liczbach
niewymiernych
Obliczenie b: 15 b = . 1
1.4 I.1
zaznacza liczby na osi
liczbowej
Zaznaczenie a i b na osi liczbowej. 1

Zadanie 2. (1 pkt)
Warto liczbowa wyraenia to
A.
B.
C.
D.

Rozwizanie
Przede wszystkim sprawdzamy, czy liczba naley do dziedziny wyraenia. W tym celu
wstawiamy j w miejsce x w mianowniku (mianownik powinien by rny od 0!).

Liczba naley do dziedziny wyraenia.

a b
EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
3
I sposb
Przeksztacamy wyraenie do prostszej postaci, wyczajc wsplny czynnik poza
nawias w liczniku i skracajc uamek, czyli:

Nastpnie w miejsce x wstawiamy i obliczamy warto liczbow wyraenia:

II sposb
Wystarczy, wykonujc proste obliczenia w pamici, zauway, e dla zeruje si
licznik. W takim razie uamek przyjmuje warto 0 dla , poprawn odpowiedzi jest
odpowied wskazana w punkcie D.
Schemat punktowania
Nr
zadania
Nr
czynnoci
Nr
standardu
Sprawdzana umiejtno
Zdajcy:
Etapy rozwizania
zadania
Liczba
punktw
2. 1 I.2
wycza wsplny czynnik poza nawias
w celu uproszczenia wyraenia i oblicza
warto liczbow wyraenia
algebraicznego
przedstawione
wyej
1

Zadanie 3. (1 pkt)
Agata wpacia do banku 5000 z na lokat roczn. Oprocentowanie tej lokaty w skali roku
wynosi 4%. Jak kwot bdzie dysponowaa Agata po trzech latach? (Przyjmujemy, e w tym
okresie Agata nie dokonuje adnych operacji bankowych i bank nie pobiera podatku
od lokaty).
A.
3
5000
100
4
1 5000 |
.
|

\
|
+
B.
3
100
4
1 5000 |
.
|

\
|
+
C.
4
5000 5000 3
100
+
D.
4
3
5000 1
100
| |
+
|
\ .


EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
4
Rozwizanie
Zadanie sprawdza znajomo wzoru na procent skadany i jego zastosowania w sytuacji
praktycznej. Jeeli kapita pocztkowy K zoymy na n lat w banku, w ktrym oprocentowanie
lokat wynosi p% w skali rocznej, to kapita kocowy K
n
wyraa si wzorem
.
Prawidow odpowiedzi jest odpowied B.
Schemat punktowania
Nr
zadania
Nr
czynnoci
Nr
standardu
Sprawdzana umiejtno
Zdajcy:
Etapy rozwizania zadania
Liczba
punktw
3. 1 I.1
stosuje wzr na procent skadany w
sytuacji praktycznej
przedstawione
wyej
1

Zadanie 4. (3 pkt)
Rozwi rwnanie
Rozwizanie
I sposb
Rozkadamy wyraenie na czynniki, grupujc wyrazy, wyczajc
wsplny czynnik poza nawias i stosujc wzory skrconego mnoenia:

Rwnanie przyjmuje posta:

Iloczyn jest rwny 0, gdy przynajmniej jeden z czynnikw tego iloczynu jest rwny 0. Std:
lub lub czyli
lub lub
II sposb
Wymiernych pierwiastkw rwnania wielomianowego, o wspczynniku przy x w najwyszej
potdze rwnym 1, szukamy wrd dzielnikw wyrazu wolnego, czyli dzielnikw 24.
Dzielniki 24:

Sprawdzamy, ktra z ww. liczb jest pierwiastkiem wielomianu :
EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
5
czyli 1 nie jest pierwiastkiem
wielomianu.
czyli -1 nie
jest pierwiastkiem wielomianu.
czyli 2 jest pierwiastkiem
wielomianu.
Znajc rozwizanie rwnania wiemy, e wszystkie pierwiastki tego wielomianu znajdziemy,
podstawiajc kolejne dzielniki 24. Wielomian moe mie jednak pierwiastki niewymierne,
ktrych w ten sposb nie znajdziemy. Dlatego te, gdy mamy jeden pierwiastek wielomianu,
korzystamy z twierdzenia Bezouta i dzielimy wielomian przez dwumian .
Najprociej wykonamy dzielenie, korzystajc ze schematu Hornera:



1 -6 -4 24
2 1 -4 -12 0

Moemy take wykona pisemne dzielenie wielomianw:







Pozostaych pierwiastkw rwnania szukamy wrd rozwiza rwnania kwadratowego:



Odpowied moemy zapisa na rne sposoby, np. czy lub lub
czy te: rwnanie speniaj liczby -2, 2, 6.

EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
6
Schemat punktowania
Nr
zadania
Nr
czynnoci
Nr
standardu
Sprawdzana umiejtno
Zdajcy:
Etapy rozwizania zadania
Liczba
punktw
4.
4.1
II.4)d)

stosuje algorytm do
rozwizania rwnania
wielomianowego
Zapisanie rwnania w postaci,
np.
(lewa strona rwnania musi mie
posta sumy iloczynw, w ktrych
wystpuje ten sam czynnik).
1
4.2
Przeksztacenie rwnania do
postaci iloczynowej, np.

1
4.3
Wyznaczenie zbioru rozwiza
rwnania: np. czy
lub lub czy
te rwnanie speniaj liczby -2,
2,6
1


Zadanie 5. (3 pkt)
Cen telewizora obniono w styczniu o 10%, a nastpnie w lutym o 140 zotych. Po obu
obnikach telewizor kosztowa 1300 zotych. Oblicz cen telewizora przed obiema
obnikami.
Rozwizanie
Niech x bdzie cen telewizora przed obnikami. Wwczas cena telewizora po pierwszej
obnice bdzie rwna:

Cena telewizora po nastpnej obnice o 140 z wynosi . Std dostajemy rwnanie
, ktre rozwizujemy.





Odpowied: Cena telewizora przed obnikami wynosia 1600 z.


EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
7
Schemat punktowania
Nr
zadania
Nr
czynnoci
Nr
standardu
Sprawdzana umiejtno
Zdajcy:
Etapy rozwizania zadania
Liczba
punktw
5.
5.1
II.3)a)
rozwizuje zadanie
tekstowe prowadzce
do oblicze
procentowych
Zapisanie ceny telewizora po
pierwszej obnice, np. 0,9x ,
gdzie x jest cen pocztkow
telewizora.
1
5.2
Zapisanie ceny po drugiej obnice
i uoenie rwnania:
0,9 140 1300 x = .
1
5.3 Rozwizanie rwnania: 1600 x = . 1





II Funkcje

Zadanie 6. (3 pkt.)

Na poniszym rysunku przedstawiono wykres funkcji f.



Na podstawie tego wykresu:
a) podaj liczb miejsc zerowych funkcji f,
b) zapisz maksymalny przedzia, w ktrym funkcja f jest rosnca,
c) rozwi nierwno ( ) 0 < x f .
EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
8
Rozwizanie
a) Zadanie sprawdza umiejtno odczytywania wasnoci funkcji z wykresu. W tym
podpunkcie przypominamy sobie, e geometrycznie miejsca zerowe znajdujemy
w przeciciu wykresu funkcji z osi OX. Std natychmiastowa odpowied mamy
3 miejsca zerowe.
b) Funkcja jest rosnca w przedziale , gdy dla
, czyli wraz ze wzrostem argumentw w tym przedziale rosn wartoci
funkcji. Odpowied funkcja f jest rosnca w przedziale .
c) Rozwizanie nierwnoci take odczytujemy z wykresu s to te x, dla ktrych wykres
jest pod osi OX, czyli .
Schemat punktowania
Nr
zadania
Nr
czynnoci
Nr
standardu
Sprawdzana umiejtno
Zdajcy:
Etapy rozwizania zadania
Liczba
punktw
6.
6.1
II.4)e)
odczytuje wasnoci
funkcji na podstawie jej
wykresu
Zapisanie liczby miejsc zerowych
funkcji f: 3
1
6.2
Zapisanie maksymalnego
przedziau, w ktrym funkcja f
jest rosnca:
3 , 0

1
6.3
Zapisanie rozwizania
nierwnoci
( ) 0 < x f
dla
( ) 1 , 3 x
.
1

Zadanie 7. (1 pkt)
Dziedzin funkcji przedstawionej na
wykresie jest
A. 3, 4
B.
) (
3, 0 0, 4
C. 2 , 1
D.
(
2, 0 1, 2



Rozwizanie
Zadanie na odczytywanie dziedziny funkcji z wykresu. Dziedzin odczytujemy rzutujc
prostopadle wykres na o OX, w tym wypadku jest to przedzia - odpowied A.
EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
9
Schemat punktowania
Nr
zadania
Nr
czynnoci
Nr
standardu
Sprawdzana umiejtno
Zdajcy:
Etapy rozwizania zadania
Liczba
punktw
7. 6.1 II.4)e)
odczytuje wasnoci funkcji na
podstawie jej wykresu
Zapisanie dziedziny
funkcji f.
1

Zadanie 8. (3 pkt)
Funkcja kwadratowa f okrelona jest wzorem . Zapisz wzr funkcji f
w postaci kanonicznej.
Rozwizanie
I sposb
Wzr funkcji kwadratowej moemy zapisa w trzech postaciach:
oglnej, tzn. , gdzie to wspczynniki.
kanonicznej, tzn. , gdzie to wsprzdne
wierzchoka paraboli, ( .
iloczynowej, tzn. ,
posta iloczynowa nie istnieje.
Mamy podan posta ogln funkcji kwadratowej, gdzie , musimy
obliczy i podstawi odpowiednie wielkoci do wzoru


Podstawiamy do wzoru

Oglnie w wikszoci zada na rozwizywanie rwna kwadratowych, czy te dotyczcych
funkcji kwadratowej, wane jest, aby wypisa wartoci , a nastpnie podstawi je do
odpowiednich wzorw, zwracajc uwag na znaki liczb!
II sposb
Przeksztacamy tak dugo wyraenie , a zapiszemy je w postaci kanonicznej:
EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
10
1
1 .
Korzystalimy z wyczania wsplnego czynnika poza nawias i wzorw skrconego mnoenia.
Oczywicie, mimo e w schemacie oceniania nie jest przewidziane takie postpowanie, za to
rozwizanie egzaminatorzy przyznaj maksymaln liczb punktw.
Schemat punktowania
Nr
zadania
Nr
czynnoci
Nr
standardu
Sprawdzana umiejtno
Zdajcy:
Etapy rozwizania zadania
Liczba
punktw
8.
8.1
I.4
zapisuje wzr funkcji
kwadratowej w postaci
kanonicznej
Wyznaczenie p:
1
4
p = . 1
8.2 Wyznaczenie q:
7
8
q = . 1
8.3
Zapisanie wzoru w postaci
kanonicznej:
2
1 7
2
4 8
y x
| |
= +
|
\ .
.
1



III Cigi

Zadanie 9. (4 pkt)
Cig arytmetyczny
( )
n
a okrelony jest wzorem 4 5
n
a n = + , dla 1, 2, 3... n = . Oblicz
a) pierwszy wyraz i rnic tego cigu.
b) sum trzydziestu pierwszych wyrazw tego cigu.
Rozwizanie
a) Obliczamy pierwszy wyraz cigu , czyli wstawiamy w miejsce n jedynk: .
.
Aby obliczy rnic tego cigu wystarczy obliczy jego drugi wyraz , wstawiajc w miejsce
n dwjk: , a nastpnie obliczy rnic ,


b) Aby obliczy sum trzydziestu pierwszych wyrazw tego cigu, korzystamy ze wzoru
na sum n wyrazw cigu arytmetycznego . Obliczenia robimy dla
EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
11


Schemat punktowania
Nr
zadania
Nr
czynnoci
Nr
standardu
Sprawdzana umiejtno
Zdajcy:
Etapy rozwizania zadania
Liczba
punktw
9.
9.1
II.2
stosuje wzr na n-ty wyraz
cigu arytmetycznego do
obliczenia wyrazu pierwszego
i rnicy
Obliczenie pierwszego
wyrazu cigu
( )
n
a :
1
9 a = .
1
9.2
Obliczenie rnicy cigu
( )
n
a : 4 r = .
1
9.3
stosuje wzr na sum n
wyrazw cigu
arytmetycznego

Obliczenie do
wykorzystania we wzorze na
sum 30-tu wyrazw cigu
arytmetycznego ( .
1
9.4 oblicza sum wyrazw cigu
Obliczenie sumy
.
1


Zadanie 10. (4 pkt)
Dany jest cig arytmetyczny ( )
n
a , w ktrym 5
2
= a , 14
5
= a .
a) Oblicz rnic i pierwszy wyraz tego cigu.
b) Wyznacz wzr na n-ty wyraz tego cigu.
c) Oblicz sum dziesiciu kolejnych pocztkowych wyrazw tego cigu:
1 2 3 10
... a a a a + + + +
Rozwizanie
a) Korzystamy ze wzoru na n-ty wyraz cigu arytmetycznego , std


Ukadamy ukad rwna z dwiema niewiadomymi

Rozwizujemy ukad rwna np. metod przeciwnych wspczynnikw (inaczej dodawania
stronami).



EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
12



Zamiast ukada i rozwizywa ukad rwna, moemy skorzysta z zalenoci .
Wwczas
b) Ponownie korzystamy ze wzoru na n-ty wyraz cigu arytmetycznego ,
wstawiajc obliczone wartoci
wzr na n-ty wyraz .
c) Aby obliczy sum dziesiciu kolejnych pocztkowych wyrazw tego cigu, korzystamy ze
wzoru na sum n wyrazw cigu arytmetycznego . Obliczenia robimy dla
.


Schemat punktowania
Nr
zadania
Nr
czynnoci
Nr
standardu
Sprawdzana umiejtno
Zdajcy:
Etapy rozwizania zadania
Liczba
punktw
10.
10.1
II.2
I.3
I.5
stosuje wzr na n-ty wyraz
cigu arytmetycznego do
obliczenia wyrazu
pierwszego i rnicy

zna algorytmy potrzebne do
rozwizywania ukadw
rwna.
Zapisanie ukadu rwna
pozwalajcego wyznaczy
rnic i pierwszy wyraz
cigu:

= +
= +
14 4
5
1
1
r a
r a
.
Zamiast ukadu rwna moe
to by zapisanie zalenoci
5 2
3 a a r = .
1
10.2
Obliczenie pierwszego
wyrazu i rnicy cigu
( )
n
a :
.
1
10.3
II.2
stosuje wzr na n-ty wyraz
cigu arytmetycznego
Wyznaczenie wzoru na n-ty
wyraz cigu: 1 3 = n a
n
.
1
10.4 oblicza sum wyrazw cigu
Obliczenie sumy dziesiciu
kolejnych wyrazw cigu
( )
n
a : 155
10
= S .
1


EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
13
Zadanie 11. (3 pkt)
Dany jest cig geometryczny
( )
n
a dla 1 n , w ktrym
1
8 a = i
1
2
q = . Oblicz dziesity wyraz
cigu
( )
n
a i sum piciu pocztkowych wyrazw tego cigu.
Rozwizanie
Korzystajc ze wzoru na n-ty wyraz cigu geometrycznego , obliczamy 10-ty
wyraz cigu

Korzystamy ze wzoru na sum n wyrazw cigu geometrycznego

Schemat punktowania
Nr
zadania
Nr
czynnoci
Nr
standardu
Sprawdzana umiejtno
Zdajcy:
Etapy rozwizania zadania
Liczba
punktw
11.
11.1
II.2
posuguje si wzorami
dotyczcymi cigu
geometrycznego do rozwizania
problemu matematycznego
Zapisanie wzoru
oglnego cigu w
postaci np.:
1
1
8
2
n
n
a

| |
=
|
\ .
.
1
11.2
Obliczenie dziesitego
wyrazu cigu:
10
1
64
a = .
1
11.3
Obliczenie sumy piciu
pocztkowych wyrazw
cigu:
5
1
15
2
S = .
1

EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
14
IV Geometria

Zadanie 12. (1 pkt)
Z faktu, e proste k i l s rwnolege wynika,
e odcinek x ma dugo
A. 3
B. 6
C. 9
D. 12
Rozwizanie
Typowe zadanie na zastosowanie podobiestwa trjktw, z ktrego w oczywisty sposb
otrzymujemy proporcj

z wasnoci proporcji otrzymujemy proste rwnanie

Schemat punktowania
Nr
zadania
Nr
czynnoci
Nr
standardu
Sprawdzana umiejtno
Zdajcy:
Etapy rozwizania
zadania
Liczba
punktw
12. 12.1 I.6
stosuje wasnoci figur podobnych (lub
twierdzenie Talesa)
jak wyej 1


Zadanie 13. (1 pkt)
Prostokt jest podobny w skali 2 do prostokta , ktrego pole jest rwne
. Pole prostokta jest rwne
A.
2
1,44cm
B.
2
2,4cm
C.
2
4,8cm
D.
2
1,2cm



EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
15
Rozwizanie
Przypominamy sobie, e stosunek pl figur podobnych jest rwny kwadratowi skali
podobiestwa, czyli prostokt ma pole 4 razy wiksze ni prostokt ,
. Poprawna jest wic odpowied C.
Schemat punktowania
Nr
zadania
Nr
czynnoci
Nr
standardu
Sprawdzana umiejtno
Zdajcy:
Etapy rozwizania
zadania
Liczba
punktw
13. 13.1 I.6
stosuje wasnoci figur
podobnych
jak wyej 1

Zadanie 14. (4 pkt.)
Punkty s wierzchokami trjkta . Napisz
rwnanie prostej zawierajcej bok i oblicz obwd tego trjkta.
Rozwizanie
Najprociej znale rwnanie prostej wykorzystujc wzr na rwnanie prostej
przechodzcej przez punkty o wsprzdnych i
, czyli




Aby obliczy obwd trjkta , musimy obliczy dugoci jego bokw
Korzystamy ze wzoru na dugo odcinka, majc dane wsprzdne jego kocw
i .
czyli




EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
16
Schemat punktowania
Nr
zadania
Nr
czynnoci
Nr
standardu
Sprawdzana umiejtno
Zdajcy:
Etapy rozwizania zadania
Liczba
punktw
14.
14.1
II.2
wyznacza
rwnanie prostej
Wyznaczenie rwnania prostej :
2
3
4
+ = x y .
1
14.2
oblicza odlego
dwch punktw
Prawidowe obliczenie dugoci trzech
bokw 2 pkt.
Prawidowe obliczenie dugoci
jednego lub dwch bokw 1 pkt.
2
14.3
oblicza obwd
trjkta
Obliczenie obwodu trjkta
:
1


Zadanie 15. (5 pkt.)
W ostrosupie prawidowym czworoktnym krawd boczna 10 b = jest nachylona do
paszczyzny podstawy pod ktem 45 =

. Kt nachylenia ciany bocznej do paszczyzny
podstawy wynosi . Sporzd rysunek pomocniczy. Oblicz:
a) objto V tego ostrosupa.
b) tangens kta .
Rozwizanie
We wszystkich zadaniach ze stereometrii zasadnicz rol odgrywa tzw. rysunek pomocniczy.
Na nim zaznaczamy wielkoci, ktre znamy, jak rwnie te, ktre musimy obliczy. Bardzo
wana jest dobra analiza zadania, szczeglnie, gdy jest wiele rzeczy do zrobienia. Proponuj
wykonanie tej analizy zgodnie z zamieszczonym poniej schematem.
1. Rysunek pomocniczy

S





b




D C


a



S E



A a B




EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
17
2. Dane


3. Szukane zasadnicze


4. Szukane pomocnicze


5. Rozwizanie

Zadanie sprowadza si do obliczenia wielkoci i . Szukamy na rysunku trjktw
prostoktnych, ktre moemy rozwiza i tym samym obliczy brakujce wielkoci. Z
i funkcji trygonometrycznych moemy obliczy i .
, czyli ,
(poowa przektnej kwadratu o boku ), czyli

Wielkoci i moglimy take obliczy inaczej. Z warunkw zadania wynika, e jest
trjktem prostoktnym rwnoramiennym, gdzie jest jego przeciwprostoktn. Wwczas
, , czyli ,
W tym momencie pozostao nam tylko podstawienie obliczonych wielkoci do wzoru na
objto ostrosupa i




Odpowied. Objto ostrosupa wynosi , .


EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
18
Schemat punktowania
Nr
zadania
Nr
czynnoci
Nr
standardu
Sprawdzana umiejtno
Zdajcy:
Etapy rozwizania zadania
Liczba
punktw
15.
15.1 I.6)d)
wskazuje kt dwucienny oraz kt
midzy prost a paszczyzn na
rysunku
Sporzdzenie rysunku i
zaznaczenie ktw
i .










1
15.2
II.3)c)
wykorzystuje zwizki miarowe w
ostrosupie do obliczenia dugoci
odpowiednich odcinkw
Obliczenie wysokoci
ostrosupa h: 2 5 = h .
1
15.3
Obliczenie dugoci
krawdzi podstawy
ostrosupa a: 10 = a
lub dugoci przektnej
podstawy d: 10 2 d = .
1
15.4 II.4)f) oblicza objto ostrosupa
Obliczenie objtoci
ostrosupa V:
3
2 500
= V .
1
15.5
wyznacza warto funkcji
trygonometrycznej kta ostrego
Obliczenie tangensa
kta : 2 tg = .
1



Zadanie 16. (3 pkt.)
Oblicz warto wyraenia sin cos tg + , wiedzc e tg 2 = i 0 < 90 <

.
Rozwizanie
Zadanie na zwizki midzy funkcjami trygonometrycznymi tego samego kta:
, czyli tzw. jedynka trygonometryczna oraz . Z drugiej
rwnoci wynika, e , wic Wstawiajc w miejsce w jedynce
trygonometrycznej , otrzymujemy rwnanie z jedn niewiadom .



h
EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
19


.
Poniewa kt jest ktem ostrym, to w rozwizaniu rwnania kwadratowego z niewiadom
bierzemy pod uwag jego rozwizanie dodatnie

Przeksztacamy usuwajc niewymierno z mianownika:

std
, , .
Obliczone wartoci wstawiamy do wyraenia


Schemat punktowania
Nr
zadania
Nr
czynnoci
Nr
standardu
Sprawdzana umiejtno
Zdajcy:
Etapy rozwizania zadania
Liczba
punktw
16.
16.1
II.2
wykorzystuje zwizki midzy
funkcjami trygonometrycznymi
tego samego kta do wyznaczenia
wartoci wyraenia
trygonometrycznego
Wykorzystanie zwizku

cos
sin
tg = do
zapisania zalenoci np.:
sin 2cos = .
1
16.2
Wykorzystanie zwizku
2 2
sin cos 1 + = do
wyznaczenie cos :
5
cos
5
=
1
16.3
Wyznaczenie sin :
2 5
sin
5
= i obliczenie
wartoci wyraenia:
lub2,4.
1


EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
20
V Statystyka i rachunek prawdopodobiestwa

W wielu zadaniach z rachunku prawdopodobiestwa przede wszystkim musimy wypisa
elementy zbioru zdarze elementarnych i obliczy moc tego zbioru. Przy maej liczbie
zdarze elementarnych wypisanie ich wszystkich nie stanowi problemu, atwo wwczas
wypisa zdarzenia sprzyjajce zajciu zdarze A, B, C, , obliczy ich moce
i prawdopodobiestwa. Przy wikszej liczbie zdarze elementarnych musimy korzysta z
kombinatoryki. Wybieramy spord czterech moliwoci s to: kombinacje bez powtrze,
wariacje bez powtrze, wariacje z powtrzeniami i permutacje. Czsto trudno podj
decyzj w sprawie wyboru waciwego sposobu oblicze, wwczas moemy zastosowa
poniszy algorytm, w ktrym jest liczb losowanych elementw, a to liczba wszystkich
elementw w danym zbiorze (z nich losujemy).

Czy istotna jest kolejno losowanych elementw?





Czy elementy mog si powtarza?


Kombinacje bez
powtrze, losujemy
elementw z ,
oczywicie



Wariacje
z powtrzeniami,
typowe losowanie
ze zwracaniem

Czy losujemy wszystkie elementy?


Permutacje
bez
powtrze

Wariacje bez powtrze,
typowe losowanie bez
zwracania



Zadanie 17. (4 pkt.)
Ze zbioru liczb
{ } 2, 3, 4, 5, 6 losujemy kolejno dwa razy po jednej liczbie bez zwracania.
Oblicz prawdopodobiestwa zdarze:
A iloczyn wylosowanych liczb jest liczb nieparzyst,
B wrd wylosowanych liczb jest liczba 4,
C mniejsz z wylosowanych liczb jest liczba 4.
TAK
TAK
TAK
NIE


NIE
NIE
EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
21
Rozwizanie
I sposb
Jest to losowanie bez zwracania, do obliczenia mocy zbioru stosujemy wzr ,
czyli:

jeden ze sposobu zapisu mocy zbioru, czyli przy zbiorach skoczonych
liczby elementw tego zbioru; inny zapis oznaczajcy moc zbioru .
Aby obliczy moc zbioru zwracamy uwag na fakt, ze iloczyn dwch liczb bdzie liczb
nieparzyst gdy dwie wylosowane liczby bd nieparzyste, czyli pierwsz liczb moemy
wylosowa na dwa sposoby (dwie liczby nieparzyste w zbiorze) a drug na jeden sposb (bo
jest to losowanie bez zwracania).

Prawdopodobiestwo zdarzenia obliczamy korzystajc z klasycznej definicji
prawdopodobiestwa.

Obliczamy moc zbioru , liczb 4 moemy wylosowa na dwa sposoby, jako pierwsz
z wylosowanych liczb lub jako drug. Pozostae liczby moemy wybra na cztery sposoby,
czyli:


Podobnie obliczamy moc zbioru , liczb 4 moemy wylosowa na dwa sposoby, jako
pierwsz z wylosowanych liczb lub jako drug. Pozostae dwie liczby wiksze od 4, czyli 5 lub
6, moemy wybra na dwa sposoby, std:


II sposb
Wypisujemy wszystkie elementy zbioru (wszystkie zdarzenia elementarne).

Jest ich 20, std
EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
22
Wypisujemy zdarzenia sprzyjajce zajciu zdarze A, B, C, zapisujemy moce zbiorw A, B, C
(czyli liczb elementw tych zbiorw) i obliczamy ich prawdopodobiestwa wedug definicji
klasycznej prawdopodobiestwa.









Schemat punktowania
Nr
zadania
Nr
czynnoci
Nr
standardu
Sprawdzana umiejtno
Zdajcy:
Etapy rozwizania zadania
Liczba
punktw
17.
17.1
I.7)b)
II.4)g)
zlicza obiekty w prostej
sytuacji kombinatorycznej

oblicza
prawdopodobiestwo
zdarzenia wg definicji
klasycznej
Zapisanie liczby wszystkich
zdarze elementarnych:
5 4 = .
1
17.2
Zapisanie liczby zdarze
elementarnych sprzyjajcych
zajciu zdarzenia A i obliczenie
prawdopodobiestwa zdarzenia
A:
( )
1
2,
10
A P A = =
1
17.3
Zapisanie liczby zdarze
elementarnych sprzyjajcych
zajciu zdarzenia B i obliczenie
prawdopodobiestwa zdarzenia
B:
( )
2
8,
5
B P B = = .
1
17.4
Zapisanie liczby zdarze
elementarnych sprzyjajcych
zajciu zdarzenia C i obliczenie
prawdopodobiestwa zdarzenia
C:
( )
1
4,
5
C P C = = .
1

EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
23
Zadanie 18. (3 pkt)
Rzucamy dwa razy symetryczn szecienn kostk do gry. Oblicz prawdopodobiestwo
otrzymania w kadym rzucie liczby oczek podzielnej przez 3. Wynik zapisz w postaci uamka
nieskracalnego.
Rozwizanie
- dwuelementowe wariacje z powtrzeniami zbioru szeciocioelementowego,


- otrzymanie w kadym rzucie liczby oczek podzielnej przez 3, dwuelementowe wariacje z
powtrzeniami zbioru dwuelementowego (wybieramy dwie liczby z liczb 3 i 6).

Z definicji klasycznej prawdopodobiestwa

Schemat punktowania
Nr
zadania
Nr
czynnoci
Nr
standardu
Sprawdzana umiejtno
Zdajcy:
Etapy rozwizania zadania
Liczba
punktw
18.
18.1
I.7)b)
II.4)g)
zlicza obiekty w prostej
sytuacji kombinatorycznej

oblicza
prawdopodobiestwo
zdarzenia wg definicji
klasycznej
Obliczenie mocy zbioru :

1
18.2
Obliczenie mocy zdarzenia A:

1
18.3
Obliczenie
prawdopodobiestwa
zdarzenia A i zapisanie
w postaci uamka
nieskracalnego:

1

Zadanie 19. (1 pkt.)
Wykonano 11 rzutw kostk do gry i otrzymano, po uporzdkowaniu, nastpujce liczby
oczek: 1, 1, 1, 2, 2, 3, 3, 4, 5, 6, 6. Mediana uzyskanych wynikw wynosi
A. 1
B.
3
2

C. 3
D.
5
2

EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
24
Rozwizanie
Korzystamy z definicji mediany dla nieparzystej liczby uporzdkowanych wyrazw cigu
jest to wyraz rodkowy ,czyli 3 (odpowied C).
Schemat punktowania
Nr
zadania
Nr
czynnoci
Nr
standardu
Sprawdzana umiejtno
Zdajcy:
Etapy rozwizania
zadania
Liczba
punktw
13. 13.1 I.7)a)
wyznacza median podanych
wynikw
jak wyej 1


VI Rne
Zadanie 20. (5 pkt)
W tabeli zapisano pi zda. Wpisz w woln rubryk liter P, jeeli uwaasz, e zdanie jest
prawdziwe, albo liter F, jeli uznasz zdanie za faszywe.
L.p. Zdanie P / F
1.
1 2
1 2
1
=
+


2.
Ukad rwna
5
2 3 8
x y
x y
+ =

+ =

jest ukadem rwna sprzecznych.



3.
1 0,5
3 3 3

=

4.
Cig ( )
n
a okrelony wzorem 1 + = n a
n
jest arytmetyczny.
5. Funkcja ( ) 2 3 = x x g jest funkcj malejc.


Rozwizanie
Zadania tego typu nie wymagaj pracochonnych oblicze, najlepiej przyjrze si uwanie
przykadowi i skorzysta ze swojej wiedzy na temat, ktrego dotyczy zadanie.
1. Najprociej przeksztaci rwno, korzystajc z wasnoci proporcji. Proporcj
moemy zapisa w postaci (iloczyn wyrazw skrajnych rwna si iloczynowi
wyrazw rodkowych). Natychmiast dostajemy rwno prawdziw:
. Std:


,
Moemy take usun niewymierno z mianownika uamka , czyli:
EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
25

Zdanie prawdziwe
2. Podany ukad rwna nie jest ukadem sprzecznym, nie trzeba go rozwizywa, aby
zauway ten fakt. Byby sprzeczny, gdyby drugie rwnanie powstao przez pomnoenie
obu stron pierwszego rwnania przez t sam liczb rn od 0, a nastpnie zmieniono
by wyraz wolny. Jednym sowem wspczynniki przy x i y byyby takie same. Natomiast
rozwizujc ukad rwna doszlibymy do sprzecznoci:




Ukad rwna ma dokadnie jedno rozwizanie. Zdanie faszywe.
3. Wystarczy pamita, e oraz fakt, e mnoc potgi o tej samej podstawie
dodajemy ich wykadniki. Zdanie prawdziwe.
4. Wystarczy wiedzie, e cig okrelony wzorem takiej postaci jak funkcja liniowa jest
cigiem arytmetycznym. Oczywicie mona sprawdzi, czy jest to cig o staej rnicy,
zgodnie z definicj cigu arytmetycznego. Wwczas . Czyli:



Cig jest cigiem arytmetycznym o rnicy Zdanie prawdziwe.
5. Funkcja liniowa jest funkcj malejc, gdy wspczynnik We wzorze funkcji
wspczynnik Zdanie faszywe.
Schemat punktowania
Nr
zadania
Nr
czynnoci
Nr
standardu
Sprawdzana umiejtno
Zdajcy:
Rozwizanie
zadania
Liczba
punktw
20.
20.1 I.1
stosuje wasnoci proporcji lub usuwa
niewymierno z mianownika
P 1
20.2 I.3
np. rozwizuje ukad dwch rwna z
dwiema niewiadomymi
F 1
20.3 I.1 wykonuje dziaania na potgach P 1
20.4 I.5 sprawdza, czy cig jest arytmetyczny P 1
20.5 I.4 stosuje wasnoci funkcji liniowej F 1
EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
26
Zadanie 21. (4 pkt)
Wrd uczniw pewnej klasy przeprowadzono ankiet pytajc, ile czasu codziennie, poza
lekcjami wychowania fizycznego, przeznaczaj na uprawianie sportu. Wyniki ankiety
przedstawiono w tabeli.
Czas (w minutach) 0 30 60 90 120
Liczba uczniw 6 5 10 3 6

a) Narysuj diagram supkowy przedstawiajcy wyniki ankiety.
b) Oblicz redni liczb minut, jak uczniowie przeznaczaj codziennie na uprawianie
sportu.
c) Zapisz w procentach, ilu spord ankietowanych uczniw nie uprawia wcale sportu.
Rozwizanie
a) Rysujc diagram supkowy ,musimy pamita o dobrym opisie osi poziomej i pionowej!
Na osi poziomej zaznaczamy czas w minutach, a na osi pionowej liczb uczniw.
Przykadowy diagram wyglda tak:










b) redni liczb minut, jak uczniowie przeznaczaj codziennie na uprawianie sportu,
obliczamy ze wzoru na redni arytmetyczn:

c) Sportu nie uprawia szeciu uczniw z 30, co stanowi wszystkich uczniw. Upraszczamy
uamek , skracajc go przez 6, co daje , zamieniamy na procent, mnoc uamek
przez



0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
0 30 60 90 120
Czas w minut ach
L
i
c
z
b
a

u
c
z
n
i

w
EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z ZAKRESU LO DLA DOROSYCH MATEMATYKA

PRZYKADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
27
Schemat punktowania
Nr
zadania
Nr
czynnoci
Nr
standardu
Sprawdzana umiejtno
Zdajcy:
Etapy rozwizania zadania
Liczba
punktw
21.
21.1 I.7
wykonuje ilustracj
graficzn zbioru
danych /diagram
supkowy/
Narysowanie diagramu supkowego z
opisem osi.








1
21.2
II.4)a)
oblicza redni
arytmetyczn
Zapisanie metody obliczenia redniej
liczby przeznaczanej na uprawianie
sportu:
1
21.3
Obliczenie redniej liczby minut
przeznaczanej na uprawianie sportu:
58 minut.
1
21.4 I.1
oblicza, jakim
procentem jednej
liczby jest druga
liczba
Obliczenie, jaki procent stanowi
uczniowie, ktrzy nie uprawiaj sportu:
20%.
1


0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
0 30 60 90 120
Czas wminut ach
L
ic
z
b
a
u
c
z
n
i
w

You might also like