WPISUJE UCZE!

Kod ucznia Data urodzenia

dzie! miesi"c rok

UZUPE"NIA ZESP" NADZORUJ#CY

dysleksja

PRBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z ZAKRESU PRZEDMIOTW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH

Instrukcja dla ucznia 1. Sprawd!, czy zestaw zawiera 16 stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki zg"o# nauczycielowi. 2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swj kod i dat$ urodzenia. 3. Czytaj uwa%nie wszystkie teksty i zadania. 4. Rozwi&zania zapisuj d"ugopisem lub pirem tuszem/atramentem. Nie u%ywaj korektora. z czarnym

5. W zadaniach od 1. do 25. s& podane cztery odpowiedzi: A, B, C, D. Odpowiada im nast$puj&cy uk"ad na karcie odpowiedzi:
A B C D

Luty 2004

Wybierz tylko jedn& odpowied! i zamaluj kratk$ z odpowiadaj&c& jej liter& np. gdy wybra"e# odpowied! "A":

Czas pracy: 120 minut

6. Staraj si$ nie pope"ni' b"$dw przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale je#li si$ pomylisz, b"$dne zaznaczenie otocz k"kiem i zamaluj inn& odpowied!.

Liczba punktw do uzyskania 50

7. Rozwi&zania zada( od 26. do 36. zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomy"ki przekre#laj. 8. Redaguj&c odpowiedzi do zada(, mo%esz wykorzysta' wolne miejsca na marginesie. Zapisy te nie b$d& sprawdzane i oceniane. Powodzenia!

GM-A1-04

Parki Narodowe Polski Wykorzystuj$c informacje podane na diagramie s%upkowym rozwi$& zadania 1 3.
45 40 powierzchnia w tys. ha 35 30 25 20 15 10 5 0 Ojcowski Bia!owieski Wigierski S!owi"ski Tatrza"ski Kampinoski 2,1 1,5 10,5 9,6 18,6 15,1 9,2 4,6 21,2 15,2 27 og!em w tym le#na 38,5

)rd"o: #wiat w liczbach 1999/2000, WSiP 1999 r.

Zadanie 1. (0-1) Ca%kowita powierzchnia Parku Tatrza'skiego jest wi(ksza od ca%kowitej powierzchni Parku Bia%owieskiego o A. 16,3 tys. ha. B. 11,7 tys. ha. C. 10,7 tys. ha. D. 5,6 tys. ha. Brudnopis

Zadanie 2. (0-1) Powierzchnia le)na Parku Kampinoskiego stanowi oko%o A. B. C. D. 60% 70% 75% 80% powierzchni tego parku og"em. powierzchni tego parku og"em. powierzchni tego parku og"em. powierzchni tego parku og"em. Brudnopis

Zadanie 3. (0-1) Powierzchnia le)na Parku Wigierskiego jest wi(ksza od powierzchni le)nej Parku S%owi'skiego o A. 50% B. 100% C. 150% D. 200% Brudnopis

strona 2 z 16

Wykorzystaj podane informacje rozwi$zuj$c zadania 4, 5 i 6. W zbiorowiskach ro#linnych wielu parkw narodowych cz$sto spotykane s& porosty. S& to organizmy bardzo wra%liwe na zanieczyszczenia powietrza zwi&zkami siarki, dlatego nazywa si$ je wska!nikami czysto#ci powietrza. Plecha porostu jest zbudowana ze strz$pek grzyba, w#rd ktrych znajduj& si$ komrki zielonych glonw. Zale%no#', ktra je "&czy opiera si$ na wzajemnych korzy#ciach. Zadanie 4. (0-1) Zale&no)*, ktra %$czy glon i grzyb w porostach to A. B. C. D. drapie%nictwo. paso%ytnictwo. symbioza. konkurencja.

Zadanie 5. (0-1) Korzy)ci, jakie czerpie grzyb z zale&no)ci opisanej w zamieszczonym powy&ej tek)cie, to A. B. C. D. otrzymywanie produktw fotosyntezy. otrzymywanie wody i soli mineralnych. uzyskiwanie odpowiedniego kszta"tu plechy. ochrona przed wysychaniem.

Zadanie 6. (0-1) Mapa obok przedstawia rozk%ad przestrzenny emisji zanieczyszcze' tlenkiem siarki(IV) wed%ug wojewdztw w 1998 r.

ton/km2
powy&ej 10,0 5,0 2,5 1,0 0,0

)rd"o: E. Py"ka-Gutowska Ekologia z ochron" $rodowiska. Wyd. O#wiata 1996.

Uwzgl(dniaj$c powy&sze informacje, mo&na przypuszcza*, &e najwi(ksza liczebno)* i r&norodno)* gatunkowa porostw wyst(puje w A. B. C. D. #rodkowej Polsce. po"udniowo-zachodniej Polsce. p"nocno-zachodniej Polsce. p"nocno-wschodniej Polsce.

strona 3 z 16

Zadanie 7. (0-1) Jeden z najmniejszych polskich parkw narodowych, ktry znajduje si( w pobli&u Bia%egostoku, uznany zosta% za obiekt Dziedzictwa +wiatowego. W parku tym chroniony jest m. in. pierwotny las. Opis ten dotyczy A. B. C. D. Bia"owieskiego Parku Narodowego. Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Kampinoskiego Parku Narodowego. Wigierskiego Parku Narodowego.

Zadanie 8. (0-1) W Bia%owieskim Parku Narodowym &yj$ obecnie 542 &ubry, przy czym po polskiej stronie jest ich o 88 mniej ni& po bia%oruskiej. Na tej podstawie mo&emy stwierdzi*, &e po A. B. C. D. polskiej stronie %yje 227 %ubrw. polskiej stronie %yje 315 %ubrw. bia"oruskiej stronie %yje 359 %ubrw. bia"oruskiej stronie %yj& 454 %ubry. Brudnopis

32d ! 55 , gdzie 2 k roczny koszt, d liczba drzew b ( d $ cych pomnikami przyrody. Je ) li w Bia % owieskim Parku Narodowym ro) nie 1565 pomnikw przyrody, to roczny koszt utrzymania takiego rezerwatu jest rwny oko % o

Zadanie 9. (0-1)

Roczny koszt utrzymania rezerwatu mo&na wyliczy * ze wzoru k "

A. 5000 z". B. 25000 z". C. 50000 z". D. 250000 z".

Brudnopis

Zadanie 10. (0-1) Obwd pnia jednego z d(bw na pewnej wysoko)ci nad ziemi$ wynosi 7,85 m. Promie' przekroju pnia na tej wysoko)ci ma d%ugo)* oko%o A. B. C. D. 100 cm. 125 cm. 200 cm. 250 cm. Brudnopis

strona 4 z 16

Zadanie 11. (0-1) Przedstawiony na rysunku ptak siedzi na wysoko)ci A. 8 3 m nad ziemi&. B. 4 3 m nad ziemi&. C. 6 m nad ziemi&. D. 8 m nad ziemi&. Brudnopis

300

.
12 m

Zadanie 12. (0-1) R&nica d%ugo)ci geograficznej mi(dzy Bia%owieskim Parkiem Narodowym a Parkiem o Narodowym Uj)cie Warty wynosi oko%o 8 . Czas obserwacji wschodu s%o'ca w tych parkach r&ni si( o A. B. C. D. 8 minut. 2 minuty. 32 minuty. 60 minut.

Zadanie 13. (0-1) Szk%ka le)na zabezpieczona jest przewodem elektrycznym. Przewd otaczaj$cy szk%k( le)n$ ma opr 1000 ,, a zasilany jest z akumulatora o napi(ciu 20 V. Oznacza to, &e przez ten przewd p%ynie pr$d o nat(&eniu A. B. C. D. 20 A. 20 mA. 20 000 mA. 50 A. Brudnopis

Zadanie 14. (0-1) Po odparowaniu niewielkiej ilo)ci klarownej cieczy pobranej z Jeziora Wigry, na szkie%ku zegarkowym pozosta% bia%y osad. +wiadczy to o tym, &e ciecz poddana analizie jest A. B. C. D. pierwiastkiem chemicznym. zwi&zkiem chemicznym. mieszanin& jednorodn&. mieszanin& niejednorodn&.

strona 5 z 16

pH

Zadanie 15. (0-1) W stacji monitoruj$cej stopie' zanieczyszczenia )rodowiska przyrodniczego w Wigierskim Parku Narodowym, dokonano pomiaru warto)ci pH opadw atmosferycznych. Wyniki przedstawiono na diagramie obok. Na podstawie informacji: &e kwasowo)* roztworu maleje wraz ze wzrostem pH, mo&na stwierdzi*, &e opady o najbardziej kwasowym odczynie mia%y miejsce w miesi$cach A. B. C. D. listopadzie i styczniu. grudniu i lutym. lipcu i wrze#niu. marcu i pa!dzierniku.

7 6,5 6 5,5 5 4,5 4 3,5 XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X rok 2002

)rd"o: www.wigry.win.pl (opracowanie w"asne na podstawie danych stacji bazowej Wigry).

Zadanie 16. (0-1) Wyniki pomiarw ci)nienia na r&nych g%(boko)ciach Jeziora Wigry przedstawiono na wykresie A.
10000 ci#nienie [hPa] ci#nienie [hPa] 8000 6000 4000 2000 0 0 20 40 60 80 g!"boko#$ jeziora [m]

B.
10000 8000 6000 4000 2000 0 0 20 40 60 80 g!"boko#$ jeziora [m]

C.
10000 ci#nienie [hPa]
ci#nienie [hPa]

D.
10000 8000 6000 4000 2000 0 0 20 40 60 80

8000 6000 4000 2000 0 0 20 40 60 80 g!"boko#$ jeziora [m]

g!"boko#$ jeziora [m]

strona 6 z 16

Zadanie 17. (0-1) O drapie&nym trybie &ycia ptaka )wiadcz$ A. B. C. D. haczykowaty dzib i kontrastowe upierzenie. haczykowaty dzib i szpony. kontrastowe upierzenie i szpony. bia"y wierzch g"owy i szpony.

Zadanie 18. (0-1) W Wigierskim Parku Narodowym &yje 25 gatunkw ryb, gadw o 8 gatunkw mniej ni& gatunkw ryb i o 3 gatunki ssakw wi(cej ni& gatunkw ryb i gadw %$cznie. Je&eli wprowadzimy oznaczenia: g - liczba gatunkw gadw, s - liczba gatunkw ssakw, wwczas prawid%owa zale&no)* to A. B. C. D. s>g s<g s=g+3 g=s8 Brudnopis

Zadanie 19. (0-1) Powierzchnia Parku Kampinoskiego na mapie w skali 1 : 500 000 jest mniejsza od rzeczywistej powierzchni tego parku A. 5 # 10 25 razy. B. 25 # 1010 razy. C. 25 # 10 5 razy. D. 5 # 10 5 razy. Brudnopis

A. nie ma lodu na polanie. B. polan$ zalega ld i woda powsta"a ze stopionego lodu. C. polan$ zalega tylko woda powsta"a ze stopionego lodu. D. polan$ zalega tylko ld, ktry intensywnie paruje.

temperatura [oC]

Zadanie 20. (0-1) O p%nocy le)n$ polan( pokrywa%a gruba warstwa lodu. Na postawie odczytu danych o temperaturze przy gruncie (wykres obok) mo&na stwierdzi*, oo &e o godz. 22

6 4 2 0 -2 -4 -6 -8 -10 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22

godzina

strona 7 z 16

Zadanie 21. (0-1) Radio "Puszcza" nadaje audycje ekologiczne z wykorzystaniem fali no)nej o cz(stotliwo)ci 1 m 108 Hz [1Hz " ] . Fala no)na tego radia rozprzestrzenia si( z szybko)ci$ 3 #108 i jest s s

A. B. C. D.

fal& d!wi$kow& o d"ugo#ci 0,3 metra. fal& d!wi$kow& o d"ugo#ci 3 metrw. fal& elektromagnetyczn& o d"ugo#ci 0,3 metra. fal& elektromagnetyczn& o d"ugo#ci 3 metrw.

Brudnopis

Zadanie 22. (0-1) Podstawowymi sk%adnikami substancji zapachowych wielu ro)lin s$ estry. Mo&na je przedstawi* wzorem oglnym

O R
Estrem jest zwi$zek o wzorze

C O R1

R, R1 grupy w$glowodorowe

A.

CH3

B.

O CH3 C O H

O C. CH3 C O Na D. CH3 C

O O CH3

Zadanie 23. (0-1) Elementy kolejki atrakcji turystycznej Kampinoskiego Parku Narodowego wykonuje si( ze stopu, w ktrego sk%ad wchodzi &elazo. Pierwiastek ten w reakcji z pewnym kwasem tworzy chlorek &elaza(II). Rwnanie opisuj$ce t( reakcj( to

A. B. C. D.

Fe + Cl2 = FeCl2 2 Fe + 3 Cl2 = 2 FeCl3 Fe + 2 HCl = FeCl2 + H2$ 2 Fe + 6 HCl = 2 FeCl3 + 3 H2$

strona 8 z 16

Zadanie 24. (0-1) Poni&sze wykresy klimatyczne wykonano w stacjach meteorologicznych po%o&onych nad morzem, w grach, w pasie nizin oraz w pasie pojezierzy.
tem. [0C] opady [mm] tem. [0C] opady [mm]

25 20 15 10 5 0
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

25 100 20 15 50 10 5 0 0 -5
opady [mm] tem. [0C]
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

100

50 0

-5
tem. [0C]

Wykres 1

Wykres 2
opady [mm]

25 20 15 10 5 0
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

250 100 20 15 50 10 5 0 0 -5 -10

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

200 150 100 50 0

-5

Wykres 3

Wykres 4

-50

Wykres klimatyczny wykonany w stacji klimatycznej po%o&onej nad morzem przedstawiony jest na

A. B. C. D.

wykresie 1. wykresie 2. wykresie 3. wykresie 4.

Zadanie 25. (0-1) Przez rezerwat le)no wydmowy w S%owi'skim Parku Narodowym prowadz$ cztery szlaki turystyczne z Roww do "eby. Na ile sposobw turysta mo&e zaplanowa* wycieczk( na trasie Rowy "eba Rowy, je)li z "eby do Roww nie chce wraca* tym samym szlakiem, ktrym szed% z Roww do "eby?

A. 7 B. 8 C. 12 D. 16

Brudnopis

strona 9 z 16

Zadanie 26. (0-2) G%wnym sk%adnikiem piasku jest tlenek krzemu(IV). Zapisz jego wzr sumaryczny i oblicz stosunek masowy krzemu do tlenu w tym zwi$zku wiedz$c, &e mSi=28u, mO=16u.

Zapisz obliczenia

Zadanie 27. (0-1) Sukcesja ekologiczna to naturalne zmiany sk%adu gatunkowego i typu biocenoz w )rodowisku. Poni&ej przedstawiono etapy sukcesji ekologicznej na wydmie: I trawy i turzyce II las sosnowy III krzewinki Prawid%owa kolejno)* nast(powania po sobie gatunkw na wydmie w trakcie sukcesji to:

....................................................................................

Zadanie 28. (0-2) Na powierzchni Czarnego Stawu znajduje si( spoczywaj$ca kra lodowa. Nanie) na rysunku wektory si% dzia%aj$cych na t( kr(.

tafla wody kra lodowa

strona 10 z 16

Zadanie 29. (0-2) Goprowcy za pomoc$ liny wci$gn(li ruchem jednostajnym prostoliniowym na wysoko)* 4 m skrzyni( ze sprz(tem ratowniczym o ca%kowitej masie 500 kg. m' * Oblicz prac(, jak$ wykonali Goprowcy. Nie uwzgl(dniaj oporw ruchu. ( g + 10 2 % s & )

Zapisz obliczenia

Zadanie 30. (0-3) W rozpadlinie skalnej powsta%o jeziorko, ktrego powierzchnia ma kszta%t ko%a o )rednicy 20 m. Oblicz pole powierzchni tego ko%a. Podaj wynik dok%adny.

Zapisz obliczenia

strona 11 z 16

Zadanie 31. (0-2) Na mapie zaznaczono miasta i ich wysoko)ci nad poziomem morza.

"eba 6 m n. p. m

Pozna' 66 m n. p. m.

846 m n. p. m. Zakopane

Na podstawie mapy wyja)nij, dlaczego zazwyczaj latem a) w "ebie jest ch%odniej ni& w Poznaniu.

....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

b) w Zakopanem jest ch%odniej ni& w Poznaniu.

....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

strona 12 z 16

Zadanie 32. (0-2) W tabeli podano pi(tra ro)linno)ci w Tatrach oraz zestawy ro)lin, ktre je zasiedlaj$.
Wysoko)* w metrach n. p. m. powy%ej 2250 oko"o 1800-2250 oko"o 1550-1800 oko"o 1200-1550 oko"o 900-1200 Pi(tro ro)linno)ci turnie alpejskie (hale, "&ki wysokogrskie) kosodrzewina regiel grny regiel dolny Dominuj$cy typ ro)linno)ci porosty, mchy murawy wysokie (np. szarotka alpejska, sit skucina) kosodrzewina #wierk pospolity, limba jod"a pospolita, buk zwyczajny

Dobierz ro)lin( do pi(tra, w ktrym ona wyst(puje.

Rysunek 1. Pi$tro ro#linno#ci ...................................

Rysunek 2. Pi$tro ro#linno#ci ...................................

Rysunek 3. Pi$tro ro#linno#ci ...................................

Rysunek 4. Pi$tro ro#linno#ci ...................................

strona 13 z 16

Zadanie 33. (0-3) Ojcowski Park Narodowy zosta% utworzony w XX wieku. Rok utworzenia tego parku jest liczb$, ktrej suma cyfr jest rwna 21 i cyfra dziesi$tek jest o 1 mniejsza od cyfry jedno)ci. Oblicz, w ktrym roku zosta% utworzony Ojcowski Park Narodowy.

Zapisz obliczenia

Zadanie 34. (0-2) Charakterystyczny krajobraz i ro)linno)* Ojcowski Park Narodowy zawdzi(cza wapieniowi. Jego g%wnym sk%adnikiem jest praktycznie nierozpuszczalny w wodzie CaCO3. Korzystaj$c z poni&szej tabeli napisz wzr zwi$zku wapnia, ktry jest dobrze rozpuszczalny w wodzie i podaj jego chemiczn$ nazw(. Mg 2+ Ca 2+ Pb 2+ Fe 3+ Na + K+

Cl NO3 SO42CO3 2-

R R R R

R R R R

R R R N

R R S N

S R N N

R R R S

R - substancja dobrze rozpuszczalna w wodzie S - substancja s"abo rozpuszczalna w wodzie N - substancja praktycznie nierozpuszczalna w wodzie

)rd"o: Tablice chemiczne, Wydawnictwo Adamantan, 1997.

Uzupe%nij tabel(: Wzr zwi$zku Nazwa zwi$zku

strona 14 z 16

Zadanie 35. (0-4)

x D
Strza%kami zaznaczono tras(, ktr$ przebyli tury)ci zwiedzaj$c jedn$ z jaski' Ojcowskiego Parku Narodowego. Zapisz d%ugo)* tej trasy za pomoc$ wyra&enia zawieraj$cego zmienn$ x.

Zapisz obliczenia

strona 15 z 16

Zadanie 36. (0-2) Korzystaj$c z mapy uzupe%nij tabelk(.

Nazwa parku narodowego

Numer na mapie

Ojcowski Park Narodowy

19
Woli(ski Park Narodowy

12
Karkonoski Park Narodowy

strona 16 z 16

WYPENIA UCZE Data urodzenia ucznia

dzie miesic rok

GM-A1-04
WYPENIA ZESP NADZORUJCY

A B C D E F G H I

K L M N O P Q R S

T U V W X Y Z 1 2 3

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

KOD UCZNIA

Nr zad.

Odpowiedzi
A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

dysleksja

nieobecny

WYPENIA EGZAMINATOR
Nr zad.

26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36

N N N N N N N N N N N

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

N N N N N N N N N

0 0 0 0 0 0 0 0 0

1 1 1 1 1 1 1 1 1 N 0 1 N 0 1 N 0 1 N 0 1

SUMA PUNKTW

D J

D - dziesitki J - jednoci

D 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 J

D D D D

miejsce na naklejk z kodem