Jest taka .opowiesc 0- pe:wnym spekulancie g;ieidowym", ktorego pragnienie sukcesu nasilalo me wraz 2; kazda kolej;ll4 klleskCl~ Na poczatku probow'al on opierac swoje' decyzje na analizle fundamentalnej. Stworzyl skompli .. kowane modele, k,t6:J:te dostarezaly prognoz na podstawte szeregu danych statystycznyeh dotyez,\cych popytu i, :podazy~ Niestety, prognozy bez pr.z~ rwy zawodzily na skutek jakichs niespodziewanych wydarze_n, jak SUSZI, Inb zaskakuj,\cy wzrost eksportu,
Z- d -t d·'''' ~ fu d 11' -.!._~:J." d
, -' ",_Ie,spemwany, porzueu po •.• ejscie ~_L .'" amentalne i zWrtil:b SIe, .: o ana-
l", hn ~ .. -8- dal k- oil -i '1"". f- '. ~ 'k:a.L. d I-
lZy' tee- ",lCZDe)~ , I. a'. ,:~l'Wy ,resy' cenowe, pOSZlU\ttJ~c tormaqt, ,·ftUre or ISI0;-
.. sek -,ej. sukees na r· ku 'Ib 0 ~al .. o ni-rw- '~7V od ll""ry'J, t"-k" 'I 'a formaeie jak nll4 ~"r~,,', r!,,~,i,!U _ J, yn: : I, ..!.~ .I:n J~. '.' r .. e'~.i '1 .. : &:1 ',·.la . ',~ j[,"'~JI,~,ltui ':-', '-
z'lb rekina i S,ZCZyt Everestu., Ale Dies,tetYI wydawaly sie wiarygodne tylko do ehwili, gdy probowal' op'ierac na nich ,swoje transakeje, Kiedy z:ajmowai
k ~ ti. .. ;: -- · . . 1., he t hi··1 ' -. d t
ro ::~ pozyqe, nastepowasa I,' '. SS8" a 50 '-a ~,: . 'fie' na pOZIOf trenc ,y wsros ;owe
-- ~ hyL,ru' iezmien ~aIy- sw ~ '- t .. "'er' un DL, k '1' ad- ot"'( .. 'rl·~o'r··,:l ...;il.l ~gl"' 0 p-- 0- "ycie
rnec u ',' U I,; e zn _M;iiLIi_: .....•.• o~ A.l: ; ,'~ft,.' ,..;..' :-y- ','} '.,. ,:o.;.,.':;;W IUI~, • ,~ ",-~: "-J -,~
""P:roblem, polega na tym, ze analiza wykresOw jest- malo precyzyjna ~ stwielLdzil~ - Potrzebny' mi jest skompute.ryzowany' system transakcyj-
~I A- ~- c J,............... If. -,-. . '"'f' l. ..... - ~"1 - b - "' ..... to--· - .iI. s.
nacciego, I ..• wac ra LOW .. anna 1 raz .Sl~yca - aie W3ZYS'''~ one osazai t'
.. , ;0; ., k W' , ed h~'7 ..... ll ... 1 .... , k .1' • L ....
si~, rowme nleS~·:~llteanei'>_ te c ry' 'us~J~.:n 0 ~wny.m guru.. ._tory mieszsa
w odleglych HimalaJach i udzlela odpowiedzi na pytania zadawane mu
przez od!.wied.za~Clcych. g:o pielgrzymow. Nasz bohater wsiadl zatem do samolotu lecacego do Nepalu, wyna;jetl przewodnikew i podjett dwumlesieezna piesza wypraw'~i W koncu, calkowicie wyczerpany, Idotari
do" guru
-,,) .-_;I· u-!
.f.IJestem bezradny ~ powied!.zia.t ~ Przez wie,le lat poszuklwalem klucza do SIUklOesU na. gieidzie; ale wszystko, czegP probowalem, zawodzi!o. 'Nat cZY" m. pi" cleo ~g- a ten sekret?" ..
__ _ ,~r ~l:3jl ~~_ ILi_
~. . ..
GUl"U :zamyslil s,~ na chw:ilfi- i patrzac uwaznie nil goscia, powiedzlah
KNlSW' Iii' " . "·lk~·1.
;~ ::.. i. zanu " 'll~~
-K-NI' 'S"-'W''''!IJiil 'N ~ . 'b h- f it d d N" ., ~ ~ · od
u .... ... r: •. r ... r '. _ ..•. asz ~. 0 . ater ·wrOC1.!.0 1 omu.. : .Iie rozumiat tel' ,.,. IpO-
wiedzi, Tluk~a sie bez p'lZ,erwy w j!ego growie~, ale nie patlan}' rozgry.ic
;, ~ .. n t - j. .... h" iIo .. ". . .. iii 1100" .. 'k" .. d~ . - ..
J~J sensu .. ,J['OW' arZeh d~clS'l .. orle. wieni 1.- _ ztom, az w . oncu ,e~ en z :lego
JesU jednak, jak sugerowal Wolter, zdrowy rozsadek nie jiest: tak pewszechny; weale nle jest: to takle banalne, ROiZwaimy na. przyklad nasiepu}itce' pytante:: 00 robic}.' kiedy rynek ustanawia nowe maksima 1 ,;.,ZdroWO-fOZ·-
·wlens. W'o"egoj co wynl 'a ze I." ZuTOW,orOZ5q)I AUWeJ ILeonl.· .. _ .,~, .... "
RzeC'z 'W t.ym}, iz wiele n .. aszych zdroworo~s4.d:kowych.r n.a:tu·ralnych przekonan na temat .zachow,a.-nia, 'rynku jest 'biednyc'h~ Analiza wykresow
11 k :J.......:" d eg ..... k'" .• ,. ,~1I ~ '1
~all,a WV~:'S}Zblil,;;lC Z;~:fiOWy·-. roz~e.· W 'lnwestow,a:n:IU - a. ·~t to C't:I 0 'Wlee
r"""'_d'l!" . i·.. J ' d' ~ ~.. ~ ~ .. . gI L," d ~ N·J·........ k' 1. d .. ~1:
"tru': .nlle]Szy ., 10, OSl,qgrtL9Cia, niz :moc.' OtjjY Sie wY' - awac" ". ,I 'przy ·la .. _ Jle~
Trzeba jednak przyzna,(, ze utyfecznnS-c: wykresow jako wskazowki do "'UiC"7'~loI[">QJ' m7::1JC~,j;O:<JiA k,- ~e- run' " ku .... ,ainil J'" est ba rd ,- "'7,0' kwestio 'no- W':" ana Z··' '0; m ~ -S' . st
Wlltam. panstwa, jestem 'Louis Puneyser Z n:Wallet Street Week~,1 Dzis'iaj' odrst~ujemy' od nasze] tra,dycyj;n,ej for my' wywiadu, by przeprowadzic dyskus~r:: na temat uzytecz-
I· t-" h e«; ;m .. ," k
nosci wyresow cenowyc .. ~y wszystkie te zygzakowa-
'te' Iinie i :ksztaity rzeczywisde pozwa~~aJ2l prognozowae p'rz,yszlooc? Czy moze takze do analizy wyk~es6w' odnoSZij si~ sJowa Szekspira 0' Zytiu,: nOpowiesc idiofyi pelna
Wct''''l~ a,k': Il-,o' s'" oi"'!'; '1" W"', rza sk .- 'U" a n 'I" i"! nie zn a ,.; '7 :iI''''~'''? N', 'a ~'Z" y'm- 11
",_.up 'I' rz,ymaJf ~ po ou lCZ(tt\IU OSZ.·.W prOW1Z]1i ..
R ,om d'
'_'. .._ .. -.It'
ar.u :··J1.~
R,egu.iy analizowane w badaniach .sq: na ogbt bardzo upraszczane, Badania d.owodzct t,@, akurat te regu.-ty sie
". dzai N"" dl d led ~l..· j,,_,""
Ole s.pra.w·· ,zaJ:"l~ < I.e.' OWOi.' .Z,' jec na.; ze penuejsza
. : ..... t_ ,,~ ... k _11::.,.. ~--- b
synteza :uuu'fm.aqi o ceme, Jlt): an~a wy~u czy ear-
d '. ". J, .. t t 'hn'" " b ,.
ZU~jl zrozony system I'eC miczny, rue m,ol.g:'il yc Z 'po-
wodzerdem wykorzystane p'r,z,Y' podeimewaniu decyzji
'". ,.- -h:r: ". -- h
mW'e!i''''llcy)!I1Yc .i,
Pmfe.wr .Mo:netR: Dlaczego nie ma zatem powainych 'badan., k16re' 'wykazy'l1l.I." t.·ii'bl ','t!" pro zvdatno ~'.J. a' Iizy t ...,ils.ru·ICZ1\··· Pi iia'ko-' narzed zia
,..,a:....J' i .. zy, mosc i n.alL:. .. ecnmczn :";..,, .t.:.' .1 · ... ~¥z '
P:1'Ogtlos,tycznego'?
Pttni Trend::
n_,.,£,.,;I ... .:. .... t 1, ........ ...1 . ~ . .. L ........... ,.'"··· .... a. - ". .. ~,·i...JI_-_ -J:,...,: . t..... .......
.L~ii1I,·~!'ii.E . ::m~JIUze:rue ws~u~e·]euvnll.e na '!l,.J. ~ULLJ~l W ~:v¥I:n-
"J.: !T'OIL iii.;&;
t ;t;::L... ~.. - - - :;'., -'h" ,. . .." :1.... - ~ ."! . .. . I. h .];.. t.. ,P' •• p'
yui.lfi".UIC)l teont 'lee mcznycn, a me na Ie. . s,~:auOSCl. . or-
. .'. - .... - .' d' .. . .. ..L __ .. ". t· .'. ·de.. .' ..... 'iI-n.r.A t . k' .. .t ................. ,_. of.. ".... .
maqa 0', wroeerua oren ··.U moze l.i!., ..... 'a .R lU1 .. l1lLCte], Jego
:kontynuacji. .Proba. matematycznego zdefinlowarda 'po ... ."Ji'N:'!.j.. ... '~r-v. ..... h foe - ,"'m' a····· iest W" nieuchro 'nny' s·p~.AL. a, . .A...': t "'a' In'l'' . a "' ",\41,.;,;;; i~' :'.' ~. . . I· . CJll J _ )L, .•... , ".. I!i.:U :.:,'., I ' ~ •.. , . 1.·~UlJl ·~['iUl&,'· . .~ I.
Profosor Moneta:: [C,6.,~ nie zmi.enia to. mojej tezy. Prosze. spojr,zec na ten wykres .. Mamy tu trend .. A to tubl} .... czy nle przypoeuna przypadkiem c.zep", co nazywacie forma.Cj" glowy i ramion?
Prowadz.qcy·: Mow:ittc 0 giowie. i ramiona,ch macie na :my.sU szampon?
.Profesor Moneta:' Qromynuuje) Te same rormu(je; ktOre majdujede na swoich ~kresach cenowych, pojawlaj, :S1¥ teZ 'W clagach ,c'atkowieie' przypadkowych,
Pani Trend:
Profosor Moneta:; Oczywiscie,
D'· ~ T. ....... ,.l. c[mn ,,t rt:11a,~
W dkowei ·..Lb 1 ~..., . ,. ...
pl,Zypa .:oWeJ prUl" ce 'popu. a'c~l :rowruez POWUllll zna-
I-"'..L 0; " d ~ .... 1I_~.~,. ., C _,:;""""' 1.. ~
t2,'L SI,= iU'~Zle ze stopmanu nauAUwyou..: .z,y WUJlWAO-
(dO' pro/esoml Panl Trend jest przekonu] ile8,. Czy m,oZna jalkot obalic te pr,zyklady?'
,PrQ/estJr Moneta:, C6~ pr,zymaj,er ze sa to' 'przyktady skrajne, ale nie dowodz~ one, ze na podstawie minionych oen moina prog~()zowac eeny p:rzyszle'.
Prowad'ztJcy:, Zanim nasz czas dobiegnie korica, cheialbym nieco zm,ien.ic ternat dyskusji, Co s~dlzj,cie panstwe 0 analizie fundamentalaej?
Pro/efior Monell1: Jest lepsza od techniczne], poniewaz potrafi pr,zynaj,mniej w,yjaS'nic ruchy cenowe, Ale obawiam sl'e,. if' jej proby prognozowarae kursow Sit rownie daremne, OtOi rynek w kazdym memencie dyskontuje wszystkie znane tnformaq~, zatem nie rna sposobu przewidzenia przystly!ch cen, chyba ze da si~' antycypowac nieprzewtdzfane zdarzenia, takie lak. susza czy embargo ekspertowe,
,Pani Trend: Na poczatek chcialabym odnies.,c s,ie' do sugesti~, ze anall-
.... L· '" • dO' f d 11, U ..
tyey techmczru 19nofUJil .~. ane tunc amentame.t . wazamy;
:ze wykres eenowy dajfe, jednoznaczne i natychmiastewe podsumowanle wplywu wszystkieh ezynnikow fundamentalnych. i psycbologicznych. Natomiast p:l1'ecyz.yjlle modele fundamentalne, jeU daioby si~ je W ogole skonstruowaCt bytyby bardzo skompUkowane. Ponadto dane ,fundame'ntalne dla pr~snozowa'J1;ego okresu musialyby bye szacunkami, 'co oznacza, ze pr,ognozy bytyby bardzo podatne na bt:edy~
p"row'tldZ€l:cy:: A zatem oboj)e panstwo ,zgadzacie, si~ ie' analiza fundamentalna nie moZe dac sensoiwnych 'wynik6w~
es i na p.rzyN,3 .... c llce~y stwler'~c~ rezy wy ncia Z presto ,. ~tow Siq
,. .• 1.,' t ] ... .-" .,. k-' . b ,J,. 'b
rzetelnymi $]ygnalami -mnS8lu:YJIlymm,jO pierwszym warun iem ·ry1.0 ,: y pre-
cyzyjIle okreslenie, czym jest prostokat i wybicie. Pr.zypuscmyf. ze przyjmujemy :n,asb:}1uj,ce definieje; (1) pmstot-qt to granice cenowe, ktOre, ,obej~muj(t
"'k-' kresi t ':,.~L ~.." d .' dd 111 '"
wszysl. . ae zmlany cen w -0 . resie os 'a' mtct L SZe.SCIU 'illygO am, 0..... atone rue
• ," ., +!: . ed" dl ·I.~ '1 n) :i. •.•
wu:ceJ DlZ 0 ~ procent m.~j_lally .'. ,11 ·tegn osresu \.~. Wyrl7lCte to cena za-
. knle ~ . ". +..', .' ./,. lot .' d' .... - ... " --. - - st .~ ..... t W.--,·: ' .. dzi - .' -- .
m '. I. lti:c~a powY·zeJl szesci _ -ygo-: ruowego pros o..i\ .8,.···· p.ra wozie mozna
"r-"iI!"at-'e~""""w -:; ... ~', .. '- zn 00;' =. -~. b- ~; .~. '. ·k· '.' , , . na1r·6· .' t· - '.' key jn y- ch de 1 . ..:II ft·· :l··q'! ~ p·~.~' .. u ... ac wa·. ,,;;::p"_' WY-1CJa .o.syg,··]j, w mnsaJtv;.;;,.· ... IC .• e- a u.el .. nr·_ljll
11 d f" , ,. ~ · 1 b .- k . ... 0'-'
a .. ~.e same te 1- e.; tn iq e mozna na Wle e s'.PrOSO·· Q-W ... westionowac, : Ito
PowYZua Iista obeJmu~e' tylko niektere mozltwe obiekcje wobec naszych hipo-tetycznych. definicji :pros:toki\ta i wybi.ci,a :i wszystkie one dotycza ~ednej z podst:awowych kwrrmacji cenowyeh, WyObraimy sobie, jakie dwuznacznosci i komplikacje p-ojawia~il. si~ przy okreslanlu taklch fo:r.macji
'W CtbOWloe przypac _<owym procesie wy nerarua tr,ansaJ(c]ll 'PO]a'w1l S,lt~'
j)akiS procent wygrany;chi.· _ . .
M~6 . 'k ... ..t ko ., d ,. 'L. ..t.. ,,",
!Wl~C.rut· .. , tego' sporu file': a. S'~ ,ZaA.-OitCZYl:.
T1r"z ·L .... ;1h,o,." zd w . t c.,..,.)W - it:'! . a'il'Jio" 76 --W' t g . ..:Il by- - ~ .. bvlo p --e.'p' iI""Ib...
.' . eea I!i.:CZ.t:. iawac some ~'pr,~ .j-!f~'oI' ze na '[EL :uY".~ mozrta [.:iU"' _rz.-:.:Ii'U=·
d- ; ~ 1. .. , 1. ... 1 . . ,...11 • b - .; tyb
wa _ ZiC .r-.:on.1!i.. u.z.ywne' ·test:y;. tWleru.ze:nlB 0.:: u stron sporu rue musra - .. , '.y
okazac sic: sprzeczne, jedno z motliwych 'wyjaSilien Jest. takie, .ze rynki moga podlegac bl(J,d.z,eniu losowemu przea druz'sze okresy przerywane kr6tszymi okresam~, w .ktorych zachow[anie' rynku nie jest przypadkowe ..
A t t" ';'1- . • ko 'I ~.J: ....... 1.,~,...t... d·l..-
za em nawet ,es 1 szereg cenowy Js. .' .• calo~ wy~Ud. na przype ... t .... nwy"
,. . "k~ "11'"' .,. kie ok k'6 ~ .. ;.
Jest cal. iem mOZll'iwe, ze Sq w rum ta '.le 0-:; resy~. W' ,t··. rym po]!awlal~ s~
k "1 s: .. ,..... ...... .1 '1' '11 .. - a, ~. )..~ ,P' , .•
o res one ][ormaC)0. ~Ile;m ana 11yM wyxresow jest w~snle rozpczname
tveh .-1~,· .' ..... .f. ... ' ." "11 ,. t· . d ~
''']''"'' . OAre~w, CZ,Y '1':retl._ OW~
D- .,.11. l!... d' '·.1 T_nJ..... ~ .n. .... -' .. d ..
przesonaro mrue, lie wy ".'reey sq, cennym, les, 1 nile wrecz po' .. stawowym na-
·rz~dzii.em dla. gracza gieldowegor Takie obserwacj!e nie majq_ jed;nak mocy dowodowej .. Zwolennicy teorii hhldzenia lasowego powiedzieliby~ .ze mojie· wnioski O:Pierajq sie na selektywne] pami~i ~ tendeneji do za,pamietywania sukcesow analizy 'wykres6w i zapommania 0.' jrej ntepcwodzeniach ~ lub na
Kaidy trader musi ocentac anaUze. wy resow semodsielnie .j wyciEl'" :gae wbsne wnlcski. N.aleZy· jednak zdecydowanie ·podkreiUc" .. ze wykresy uwazane 's, za bardzo (Jenne narzedzie przez wiel:u. sk:u.tec'zny;ch ttaderowJl'
". ~ .,; d ~'·iL."d" b ~ ..
a. zatem newtcjusz me powrmen 'a.' '_ rzncac :left! ,e. _. yme na ,··aZIe. tntu-
,. • O' . ;, . ~. ... In k' ". j,.".,."
lCYJnego sceptycyzmu. ' .. to :naJw,a:znreJs,ze· potenqa ne sorzysci POS'lu.g1:-
wania si~ 'wyIkresamt (ZwrOcmy uwa,se~ ze nie:itt,o.re z nich za1cbowuj,
.. .. .• ' • "'[I i 1-1_ .. ~ .:-., d L.J;; 'k .. dl'
waznosc nawet, ]e5.II. car .. owicie neguje Sle przyc atno~t wy.re;so·w ' . a.
~ .\
prognOZiOWilnla ·cen, ..
- W- . k' k" ~ "'1 hi - '1.....~. d- .. ~ .
1. . ... Y . resy u.:Cl.ZUjl\. ZWlt:L e .~ '[storlre kursow - .po •• ·Is'tawowa mrormaqa
dla, kazdego . radera, .
2 W· k '1" .. ~. I' ·i k '..,
t .' . .''Y,~resy mogil\ -poz;w[o JiC: na wycz,ucle' zmJ1ennrOscl 'f'yn·:.u .... Istotna
W k ...:J,..",. 1 ........ , ' ~ ~T'i" ,. '11~ dzai kresc h
Y .... resy O~U.plU)We to nilJCZ'i~le~ s-poty.Kany· roc ZelJ wyxresow cenowyc I ..
Na takim 'wykresU!' kazdy dzien reprezentowany jes't przez p.ionoWi\.lk:resk~'1 kt6ta s:~;:8a ad dziennego m:inimum do dziennego maksimum, Cena za ...
k· e- '.. dni ,-, 'In... 1... ,.
m mecia tego ' c rna oznaczana Jest pOZlom.ij ,~reSeCZ.Ai:l .Z praweJ streny
:L. 'm' 'It.. r'"_. . (ch " · .) ,., ~ '1'._
9,IUp.a .. \-.L~sto cr OC rue zawsze) zaznacza Sl~ tez ,cen~' otwarcta jaxo po-
,ziom4 kresec,zke.· z lewej :stJtony~ Diagram 2.1 poka.zuje ·wykres. slupkowy
~ · d- ~ k termi "
w UJ~CIU .. Z1ennym. z rynu . _ •. rmlnow1e,go SO:I.,
W:ykre.s przyjmujacy dzien za jednostke czasu jest najbard z.i[ej uzy:-' teczny w bie,z,cej p·r,aik.tyc,e' mw@,stycyjnej, ale wykf'eSy d.iu8orermi'n.owe' pozwalaja uchwy,cic bardzo is,tot:ni:\ perspektywe, Wykresy dtu.goteImino,.,,· we S4. c,alld.em podobne do zwyklych, .poniewaz kazdy pionowy slupek reprezsntuje zakres cenowy oraz cene zamkniecia dla danego okresu .. (W uje-au t.ygodniowy.m i miesi~!cznym ceny otwarcia i zamkniecia to po
~. k b~' _I 1~~
prostu cena otwarcia z pterwszego osresu o':J~tego snipxiem oraz cena
zamknieda z ostamlego okresu objetego shipkiem. Na przyklad kazdy
'c ...... _. ,CtUr ~IJ .. ' I\l"~ JO , I. '-w....o. _ 1[_ .,ow¥, ... L 1 _ 'F -II
Wy:kresy w uj~ci u tygodniowym i1 miesiecznym wykorzys'tywane s~ do uzyskania szerokie] perspekrywy i. s~£o'fmulowan~a opinii na ternat paten,cja~negp tr.endu dlugoterminowego, WYkre.sw· ujreau dziennym posruzy
d 1-. "'I ~ . d lli_.....· k ",. J ...... ~1 ~ dluzotermi b
.. ...
*. I ~
'1 l -
I . ,
.. , .-
_II 'I , _.J
II ~ :1
I'JO , I
'111 r J :
IMOI ..
I ~. I ~i.1 't, ,
_. .- -
.. -~ I 'II, [
I -'.t :
.' I
• I
,I I
... I .. - -
,
.,
f I i'
I
I [
, i -
, [
i
[ - _-_
-
I -. I f
,
-
I I I
- . ..
I
I L
, I_!F-._~~~~_I~~~_~~~·-~'~I~'I"~'=I·~~~~--~--+---+---~ MOF=--~~~~I~m~!--~.~~,~~~~.~~~I~~+- __ ~ __ -+ __ ~
III' Il!-I ~-+I _~~I j,~~IIIJii;.'M l[j.6f-.['~~"~~--+- I _....Ie+·~ ~~-----+' .. _A~'u-'. ___",''''ir.!' ~"""""_-+---~+I':' I
I I
I I
:
11 ,
: I
I ,
i I ~
I I
·N I
In ,
I -~U f\, I
1Jl I
, I
I I
~ II. .~ -Iii;
~ I , I
I
1II111.JIJt,li. l.r I
~ .. ' rJ I I
'11 1 I IIJ.~ ~ )JM
~~_\ ~
, I
T'" II~'~ II,
I ; L.
I \til;', .... , .. , I
I !r.~. ~ .. " !~
h .. .... " . .. .... ,," ",,' .. .. • ,,~ •• " .~ ••.• I. '" ill' L"~' • ~ .. 1.00
~ .: ':'- •• "'.' c .. . . .•.. ' . .. . ~ _.
. -- ~OOI ._
..
110
h . ,. d t· ~ , ,~ It.......·· b'
tee nu:zny' jest '. I05atecznl~ wym ,ownV' omme 0 rynxu mozna SO-lQ; wy-
'b'··r . d- b ~ . _ . it .. ',~ ,.. d '. J .. ~ , .
ro ,1(;, jeszcze p-rze. - 0 le)rrz.enle'm, wy.l'.:resow w UJr~C1U c ziennym, " eSt!' na
przykJad wykresy dlugoterminowe ·suge_mjq,., ,te na rynku uksztalrowal e;1p- lstotrt "y szczyt wy' kres k ,'Q''':-Il-1L. ..... i-'- ,'i!'m"~' dn y' ob d. ...... ,JI.,I!'UioCi s- ~,~ by . izyska --' ~\I,~ lb'.v,·, I, ~\,. zv il',' ._' ') " '.,;;~ :. I '11l,~~eJl.,;' I _ ow,- ,I S lit; ,:I, , '"' . '1~' "~ l~" :, U, ~K.: L::
drdowym moze bye uderzajlLtc!1 i dlatego nalezy analizowai oba 'te' rodzaie wykl@sow;, Na 'przyklad dzi~y wykres kontraktu na srebro "'Ypsa:j'lCe-
1995 (d' 'i 2 .A)~ ..• :1..- • ,. '. tu" dki' ,
go w marru .... , "'_ \' nagram " .. ~ , zcommowany Jest przez ZWU1S -' ,,,c'iI spac I~:
wyr,airut iormacje s.ze~ytow, .. Na wykresie w uj.;:ciu tygodniowyrn (dfagram 2.5) widzimy [ednak zupelnle inlUl sytuacje~ Wpr,;twdzie formacja z la't 1993~199' nadal wy,ghl.da. na nim na suzyw'W'itr ale widzimy teZ# ze
blo",,'!;. k . '1l,.-'90't ,.. "d ;0 b 'I
ceny Sit W POlZU szero lego pros,to~_a 1 ze :&"OlVOft, aaza cenowa powstata
w Iatach 1991"":]99,3,. A zatem 'e) Ue' ,000 'wykr:esy :sugeruj, kroHw,terminowe
,Ai'IL-4i 11~ .. ~ tu ·...11-· dei od I... d'l .'", i k '1 ,.
s'pa~ wy ... res w U)'eCIU ',,;,/cg:DUldowym, c aJe p~' j s.tawy; PY' s4!( Z1l(~, ze '-Ol!ejJ"
ny ruchspadkowy stworzy potencjalna okazie, do kupna choc nicna tOI me
1~ _., kresi ~.. dz"
wSAaZ'UJe na wy cresie W Uj;e.CllU " ':' lennym.
WY.K,RES·Y ~OLEJNYCH' KONTRAK.T6w I 'WYKRE·SY KONTYNUACYJNE
Kontrekty terminowe l'lczy si~' zwykle, stol.suj,c~ metode kolejnych kon-
k i' ( fu 1\; + iek 1.... k . ..1." .. .. •.
tra tow nearest ."tilre81= rysuje .S1~ xurs kontra .·tu co Jego wyg,asn;lecl~, na-
s~pnie kotejny kon,trakt potem k,olejtny i tak dale], 'Wykres taki moze jednak
.. Z ~. P' • t.~_ . kens ;o,;'I:ida:~" d · 1 'mil·'
rua .. ,"'Wlocmy U.W~I· ze rormaqe .-_ isonc ._ qii prze ·Zlt!· ane Sit reguiarrue
100 trzy mlesl4:O! QStrymi wzrostarni, Czy co- '~rzy miesi2t,c,e.' nasb:(pow'aty jakieS korzystne wydarzenla dla euromarki? Nie, Te regulame II'·z,wyzkit-i' nie byly wzrostami cen, ,a~e iluzlo:ryezn, konsekwencja przechodzenia do ko~.ych kontrak~6w,. .kt6rymi handlowano zawsze z dui'1, premia
'W rzeczywistosci :przez niemal caly ten. okres ceny spadaly~. to, znaczy utrzymywana. stale dluga pozY'c;ja rolowana z kazdym kol.ejnym kontrak-
.......... ilab II- t jl W' ld i ;a...;., di ~ 2' iI"iI' k .. d t ~
rem przynosuaoy stra y~'lzlmy to na I~ iagranue .· . .it,lOIY przec stawia
wykres kDrl'tynuacyjny (cont,inuousfu,tures) dla tego samego rynku w tym
1[" ,. (R ,1:.., k "k' .. d ladai
samym osresie, .,._UCJl[~y cenow@ na wy cresie ,I,', ontynuaeyjnym 0 c, pow.la.' aJE!
Diagram 2 .. 6
ZnieKsztalceni,a na wykres.i@ kol@jn¥Ch. .kon~r.ak~6w,r
],.....,., • ,. I:, ,~ ,
euromarka, UJec.12 ·I;Y6~1110W-e.
1&.
-
" ~ ii I : , ~ l ! I' 'II , :1
I I
I [ i i
I I
,
- [ -- , I
I' I , .. -
I I ttl
I i
" 1 I , -, i~ I. ...
. " i I , '·r' .. ~+~~ 1 -
I i I f; .
:1-1
-~ [ . r,~ ....
L--.
I " ,- , ~~ ~d{ f,.r"T~ r
I I ~~ rn
I I .
I,
, '1".,1 ! 1 , I
, , I r~ I
l'i~ , I
" .~ .
~ , I I' .-=+
! .- -
I' 't·, '~ "
tit' I 1 I
~ , l' I ~ [
.[:_. • I
. - _ . I
I 1'1" I I' I
ht Ii I
, I i r
'irrJ 4'" :
~fl I " "-if -, , I I
'lJ ! , ,
I I
"f - ~ - -
I ~i [(il I ! ' . I I . . I
[ I
I 1 ,
rl J , i
" I ,I ., ' ,
.- , .. "
I .1 '1 I
, I. [ I
.1 , J ! I
, , ! , 1 , [I I
- I , ,,-
I I , I I
,
[lot' , I I I I [
.1 ! m
i I [ " ,~, " . 1._._ •. L , ,I.
. , - '-' -_._. - .. " ;
-'-.. IDR' _, [Mil .. ":-.' ;',_ ~l lUi - ., hpoGi .... r_. ,JMM ._,_,
. . PJo¥ 1I.CIi'
'ok'" .. ~lr..,;:r. "hw:h, I... 'i h n.... d .. ~ .(,_J._ ........... ' .......
wynl[·lt OS~~Vl~j Sl~ W Fzeczywla!",J~~ transa~CJac- ~ UiJJ1'I' De] :sz.czeSUl.VJwe
.' 'ru1o!l1ociri i;afti;,~ na' ten I-_ .... t ·¥il"iln,.;Fna· - ,.".,. "*'11~C~' w rozd !!J!'1:a.·.'~e d'li· ... l"irlii'n~ii!:I·tym
W f,~!!Ik~.&· . I R:llil,IID_. :":'f~iLll~ L4i~!l~. ' r : .L'U.iIi;.,' ~(!l: ·¥TU~~~,c.' _.,
'WYK.]tESY lJNIOWI[ 21
Diagram 2.,8
'Wykre's, ceny gotowkowej; pszrenica.
'!.!~'
I , I
~. I I J~""
~A. I ,I i .r ~
Iii_! III
i'l III I I
,I
~ I
: I
; I
1 I
"
I
I I
I Ifl.
,"iii, ... , ,J
,. •
..... I. _, L'" . Ii I.'" 1 1i.. ... 1
J ,I I:.! . ,1"; ......
"""'I; I'L ,1!"!f."'I n... Ii!!" II-
'!I!Jo; .... 1-, I -, I' IL, I
I ~ 7" -I""
: I 1 ,
1 II ~.
WYKRES,Y UNIO'WE
1 1
-"';
I .~ ,;/
Jilt r- .. '
S.I.;=;. k k.... ..:1'........ h k ~ . · ~
, it to wyr:esy 'I~n"orzone na po~la.Wle samycr cen zam emecia Z pom 1 rut:-·
ciem informacji. 0' maksimach i rnmlmach. 'Nie,kt6re szeregi cenowe moZna przedstawic '~lko na 'wykresach tego rodzaju, poniewaz inne dane nie S4 dostepne, Dwa przyklady to (1) ceny got6wklowe (diagram 2.8) oraz (2)1 spre.ady (dj"agr.am 2,.9) (Wykres spreadu przedstawia r6Znic~ pomiedzy dwoma mstnimentami finansowymi),
Niekt6rzy uZytlrow,[1icy 'wykresow mog~ wo~, 'tak4. £o'rm~ pre;zent.ac~i cen nawet W' o~·wc-'7·"'''s C1Id'-'y' wszystkie dane C!:~ d'-·o-~,tppn· - e poniewaz W' l'C:L
czeniu ,emy zamkniecia, ale' wielte istotnych f.orm.acji mozna dostrzec tylko wtedy~ ,gdy d08ttP'l1e Sil, dane 0 eenach minimalnych i maksymalnych, a. zatem trzeba bye ostroznym z ig;norowaniem tyeh inforn-u\cji" Ponadto
kr,,.-'IL ~ym-'" L. .... ;- '. . ale ~ - I b .-..I ... ,~ - ~ d '" 1I'r ......... f - '. -..i;, ...A...,.. .. , ~ 'Ie ~ d ..... LIi n ~ ~". ~ 18" '" J ,UI1, ." ... ,:. - uu t Z:~l~Zec ·~~:lfe 0: Wl~lWS.Cl OUW I. o~enJa, a ~ ~:._,~. - ;]),Cjll m ...... l
bye jeji pr,zynajim:niej :r6w·nm. PrzyjlDluje Si~'i .ie' pierwsay symbol 10 'W kolumnie w,pisywany 'jest jedna kra.tkfi' poniz'ej ostatniego maku X. w poprzedniej
'.1_ 1 · 'W b ~ . 1,k j ~ k k·'·· d ~ '... d! 1IJ 'I • k
~n Umnl€..:: y oor ·Wie.'JJ . oscrm.t a l 0 ~ wrocema Jest c owo,~ny. tm W1e,·:szy
Diagram 2JO przedstawta wyk'l'es z. 'kratkil 0 wiel~osci 03 i odwroceniem trzykratkowym, czyli 9 punkt6lw~ Ina·czej m6wi'El~ j,esli cena n.me spada 000 najmniq 9 punkt6w, do kolumny X dodaje si~· ko1tejne symbole' za kai:d.y
. - t . '0' 5 1:_tu- V··~..;6 . . . - d -'.' .," • 9'- . k ~j,'I' . . ..
WZIOS' OJ'':'' pun~A._ ": r I'!.~~y cena ,spa' a o 00 napmrue] ,pun' 'l,-\,1n/ rozpoezyna
s~, nowEL kolumnq 0, z pierwszym symbolem ponizej ostatniego X.,
J. 'k" , . ,. d' '''1'· .P' k k 001 ., • ~ 1..:::Jit..1 .,
akjuz stwier . Z]lls.my~ 'wy,:res,pun town .. sym aouczrry rue U.wzgl~l,.:..n a.
'T"",,,.I 'ko'l ., ... ., d d-".r 1 b d .. ,.
czasu. jeana ~L:_': umna moze reprezentowac Je ien c .. Z1fenu ,', '., wa nnesiace,
Na przyklad diagram 2..'1l1 to wykres slupkowy odpowiadajacy wyk.reso,wi
'I;... 'b- 11" d"" 2' 1110' Z" . d d . ,.
punktowo-sym noucznemu z r nagramu ~.1Il1 1.. > arowno pOJe .. ynlczy~zllen
na wykresie shipkowym (zaznaczony jako "l"'),t jak 'i nastepujilcy po nim 'pieciodniowy okres (zazn.a.czony jake ,,2'/) ,odpowiadajret jednej ,kolum.nie (po dobnie oznaczonej) na wykr.es,ie pU'nktowo-symbolicznym~
WYK.R,E,SY S'WIECOWE
Wykresy swiecowe S&\ bogatsze od slupkowych 0 wymiar i kolo!:', C~sc slupka r-ep"ezenruj2{ca zakres cenowy po:mi~zy otwarciem :i zamkniedem to dwuwymtarowy korpus, z ktorego dwnch konrow' wychodza wypust'ki
1l I- ".- - - - - --- z w- '--v-~'- -!7;i1"!i; ~'7'jIf!7Vh1 '!' d \J"iIoIl,Ll..~ ,
1UJ!€jne cola·- '.: .J.Ztl~ '~;'_,J';' J I .: !.UU!i.. I
'W' podobny' sposob mozna okreS]ic trend spadkowy Jako kolejne coraz nizej pofozone dotki i szc:zy'ty (diagram 3·.3),. Trend spadkowy mozna uwazac' za nienaruszony; jeBli rtie dojdzie do pr.~ekroczenia :po.ziio.mu
'.,,' .' 'd' .'" .. , . -.,. ·t,·
poprze .. nuego szczy ~,U"
Trendy' wzrostowe 'i Rnadkowe ~ czeeeo defmiowane za PO' omoca kate-
~ - 5.
, -
, , i ~-~~
,
1 f'il ~, 'Ii I
'S,~ r-D If -~]
, M ~~ Iii
, · .!itl . "·~gl
I ,
, I II
i ! I~.D_ ...
I . - - I~rzetiimani@' '1'''
- hndu
I ,
, - m~eg!J1 - ---~
, S _l . ,
JI ; " I
,III s I I
- , I
~ 1 1J!:.lj~" I I I
'. , 1Ii.11 II -
-I I 'll- '~ .. ~ .. JII .
,
~- , [J
,
- ~I U~_~ l,"I. - .~~
.- - -" :11
-~ '" i~ D , ,
1 1
... I 1 1M
II
, I ~I .. ,I~
I
I - :1tY c·
- .-- - . -
. . -"_ . - - - - - tr- - - , . - - - - _ . '11.1 ~
' ....
I!U 'INA ... z
•
-~ - I
S
-
I 1 !~
s
I
. J JI - I I
1 I·· ' 1 J' I
I ~ "
i l'
, ~.~
I
I 1 D I I' I
, S
! ~
: ~,. I N,I:' _ Ii " ill ,
1 ,,~ I
~m--I@
f I ___ !illi1'-_
I,f ~'l " tlfeOOWl
I I ri. D' I ~owegO,
r n I I s i ~, 1
;i ,
- ~J 1\~1 ~-tWi1 ,
,
,
I ,;." ,
'-"" pI!! ~/I, . ~ 1 -
I I
, ,~ D
I
-
- I ,. - I
Ii' 1 I I
.. -
; - . 11 -, -- - -I -.~ _ - - - - -- - - - D" '2 j' ,>·u'gtam,.~,J
, 1
.' I I
I 1
1 I ..
.' I
.1 I I
1 I ,
.. I
1 ~
..
.
..
.... ' /'
L
.. I,
I~ 1 ~ ,.,'
..
~ _i, 'HI ,
.. i.t ,
'f"'&"" ~,'\t J\\,N ~llf1. i"'~ / I
.' I
1". 111 ,ty i
[ I
"1, 1"" 7 :
1 I
I I " " ! "
~' , __ , ~ .... ,ApI I .,. .. 35
IP18 reno' u W,z.ros"v,rwegQ, eU:i[llNo~r.f czerwiec .w.,,:'-.
1 I
I
I
..... '
...... ' .• r"'
..
....
-
".---...
I~
DitrgnlM 3.,6
Liny trendu sp adlro~o:
,,' , , "" '"' ~ ...... '0, I'
bl'~a, e . M:ATTr, kl ", 'Il..-nnni ' ',""
e 'u.filqe ',I',:ur" wy,:res,~u ... ,j ..... iIJlaCfJnyi
Iii
I r" ~\ " '" .. '"
i ,
i _j
1 ~ ~'~I1it\ " " 1
" - ,_ I,
""I ~uI I II~J' "
..
I '"- ,J, I~ 'I ,
I ~, __ II..
, ~.'
1f'I" , Il~~1 , ~ \
L~ " 'I 'I
I 1' .. ,lIIlIil III "',
,
.1/~r'y" "" 'R~ I j i"
I, " 1 I, 't\. I
..IL I, . I
v« - Lr:~, .. \
,
'1'1 I I ." - I "
, ,~ I
I "" "" ...
,i I I, I :~l ~
, ..
1 , " .. I ,
" - r"
I I 1
1
I "" "
J 1
I I i
I :c
" ,. __._ '" "
- - - -" , .~- . - ..
to' ~ygnai kupna, jako potw~.erdzenie' sysnatu przyjmuje· sie zwykle .. kas . ,. ". -} .. 'Ik I i' b.,. 'm b · ~ 1- '0" b ... J8 . 'y rrumma 'n,(:} W,lell-OSC' 'procenrowl\ rucnu cen .~u:~ mnumama :' CZ~
_,L_" ~ 1· * t d
cen ,Zau.~,Lleaa POZD rma trenc u,
3 00· Ina ;i'!j- b~ kanah '. soadkoweeo l' - .~. n ~ c,.,.. .... ,();, kana .l.... ' zr'O' ~''''"''''W to i ',~ .,,,,',Ii, '.' i.;;Z~~ sa il~llU ;;;'r~' •... :":',r:iu goF: .y,', ~ "' .• ' ; lU. W:_ .. ~!li,u·ego ., .•
. 'In b I' '.'. 1<6 d'll k .. L1........ • h.
potenqa ne 0 oszary rea lzaC~l ,:ZYS:'.,iW , .•. Il.a ,graiCZY .·'WLNumrmlnowyc. .
L" '. t du i ·1.......h,.·' I · h .. .,
_lnleren~ U 1 .Mna .. :" s~ uzytsczne, a e Ie " znaczerue c~s,to Jest prze-
cenfane, Latwo 0 pr,zesa.d.~ W' uznawaruu wiarygodnood, Iinii trendu, k.i.edy 'wyznacz-a sie je Po £ak,cie~ Wa.rto pamiieta~ z,e Iinie trendu ~sto[ 'trzeb-a 'wytyczae na nowo, kiedy hossa lub bessa si~ wydluza~ A zartem mimo .z:e
bi ,. I"' i •. ......, ~....I., .i-,...... ... d f
,staw.iany okres jest dlutszy 0 pitt miesi~cy .. Nizsza Imia z dia,gra'mu 3.12 reprezentuje Hni~ trendu wzrostowego, ktOfi\ mozna byio wytyczyc' pofakJcle~ 'Wyzsu !inial pochodzi z diagramu 3.5 i jest linUi trendu, ktora biegla
d ,. P"']I, ~ ~ I~ .. , - . ."' .. ' lo ed ,.L .......... _'.
o s,tYCZD:ra. '. rzeramame tejJ rmi w s!'tyczn u rue ,oma,czalo oc wroeerua
,-,...,,~ .. dv ' .1 lri·· • 1i.:_ • ~
'lli,.l'~i:i.u,~ ,a Jee.~ :,j.me wymagalo Wi ... yczenlA na nowo .Jeg:o nidI,.
Dia,g)ram 3,.13 poka.z,uje analogiczny :przykla.d tre:ndu s!:padkow~ Jest 11-0' 'pow~'r'~eru"e dt'1a'g"I"a- mUI 3-:-! 6' tvla';,ft O,iI·'fa.c· ]~a~t w··-ud:lU';'i"'W!"Iir.- 0- d' u~ ft'iI;~eQ'ii;!i,ce
Li '.- , .. :' ..... trO __ ~ . !,[ -:!.: ,Jjl_ '" ~.·I- ,1 I i'. -,,: .;.:, ,it 11;;,~ '.-!.N ~-~ . ~ _=- .' .... :tJ'··[ 'I _LJU.Ii.·lY i '.1' _ I··¥¥.·~ lJI.y:-~~·.'-· .. iI'
~ - .. ..
, i
':\.... . !
-;/ ~"II1Q ! "
, s,
"
I , I
.
.. ,JI 1l""~ I
~ ... ~N ~
l~1
. .iII" _, , II . 1
i/J """if ''II I "'II' . 1 iL~' ~
I I I ~ I
.
, I
. ,_ ..
I '1!fN
I r-, ,
[ I ~" :
I i 1 .,iA
I , , .
1 1,1 ~r'~ ~". II
i
.. I i,; <, ..
I I I,
, "' I I
I .... ','t "
1 I
I
I .. I "' ~
.,
I .. I 1 1 I
r'
[ I
I. I, " l
. , .
. , . . .' .. .. .. .'. .. ., 'f.
dhti:ony o awry mi@sit}ce~ 'NiZsze linie przenlesione z di~gr.am.6w; 3 .. 6 ii 3~13 reprezentuPl. odpowiednio spadlkowe' linie trendu bi@!gn,~ do maja i llpca, Ich przelamanie nie pr- • :'?yn--" ~,~ '0'· d·., Iw'~,ai1~o trend '1'1. ~I jed yn r .: lila, W'-_·y,· r m ,,, .;:!i;ga_''- W,':"Y'-'_-'_
D Ma 1\", ~~'r i, d -"...4 11.... ~ ~""""-, ' I' , .' d
e.:·····.I···rA, SII.,wlier-_za,jiI ,teo l:u.d J~-toz,:na(zne,g~) wyznaczenlB mn treru u
-Ii t.. 'i ~ i, _.J: d "".:i!.. W t.... b ~ ~
rrzeea J'l precyzY)nlf!' oprzE'C' na r 'WUCJJ,IL p-unA~aCli 1 w_:,I"eW ,z,wycza'rOWl po-
Prowadzj,c od pra~i strony .... do lewej:J' ~oniewaZ ,~,ostatnie netowania .$,
= '9, , r
.. - - .' .' ,'i - d 1 '. ,L:l .j$: -M' .II. d n......M··'·k .. ..
~stotn]'e:Jsze mz be Z I a szeJ przeszroser. _: el(;i~~a ,U~I,_:aJ':a opJf!J'a Sll.~ n.B,
naste'pujq,cych. pof,~ciach::!!
Rel,atglVtJ,y ISZiCzyt,~ Szczyt wy,iszy' ad szezytu W' ,okresi.e' N :pop:rmdzaj',cych :i N nastepnych 001, ,gPzie' ,N naleiy ok.reSlit~ JeSH .ilia przykmd N = 5,. :rela~ tywny szczyt, 'tn naj!wyzszy ,sz~zyt dla okrlesu p~ ani 'wczesniejaego
'm John Wiley I&; Sons me", N~ YOrk_. 1994.
,;ll :J?bn~tsze defin'wCje i ~n:tin.OlogiaJ :m~rl.lit sD;' ad. uzyty.ch p::rzez lJe'?\;1arta.., ale m,etoda lOx .. 'po~!nawanr~a, HnU treIiLd'U jest dt):ktadl1lite ta'k~ sam"a., Ten 5pos6b preze:nta,cji. 'wydai mi. ;~~ jasrdejszy [ ooldziej zwi,zly ~'wz uj~cte De:Mark~.
LINIE·fU
3- !~ r.l..}
.. ...-' d- . if"; (1·.1 . b ~. dIN·
i p:le~ ... m pozruejszego .... nterw,all, czasowy maze . 'ye' owoI_ny~, a przy-
klad 'na wvkresie ~dzino,wy.··· in re~atyl" wny·.' szczyt 'bvlby .. ' n~W"l1iszy:" m
re atyw.ny szczyt, IJowry Jest. 0 :, mego Wy2SZy~ ·:_:arlllne" ten jest xo-
., b li"· '. d- b d 1 h I :1-. *
rneczny, ''1 ma trenc U ,_~cZ21ca .: wa reiatywne szczyty nac . 'Y _}a~ sit:.
d "j '1'·' ,. 11~ d la di 315' (N. ,. -',.
'W I os, Im~ ta~" ,prze " StaW18, c lagram. ,... .' .... ,~3).,
L-;' ., .,.,_"" ..J t TD· 'n_.. ., 'I" '. t d '" "
tHle ,.,~ ~.n"rU wz:ro6_ow8go ," I. vtiiiillfiuJq;ca nrua tren ~ U wzrostowego Jest
m ... ·1i1_ ..... 1· .. ~ t tni 11" dolek i _ ..... ".;1 " ' •
wyznaczana ~~ ima :l21Cztlca osean 1 IeJJatyw~ny c VJ,I';'.,: 1 przedoseami
r,ela,tYWIlY dmek, ktOry jest po!oz"ony nitej~ Lini~ tak~, przedstawia diagram, 3..1.6 (N == 8)~
W mlare pojawtanla si.e kolejnyeh sz.czytorw i db.Ik6w lillie' trendu bt.d~ stale na nowo wyznaczane, Na prz:yktad diagram ,3,.17' pokazuje ,s.ukoesj-: w,zrostowydllinH trendu TO (N '- 10), :kt6ra P08te:puj)E!' az do poj'a,wieni,a, s:b.j C';vgn . j.. od W'·· rocen ".' tr:en.Jl. .. , .(.'!' _ st t"· '~'y'l_,_~·tn· "7 am· kn l·,t:J-n'·,a ., 0,;1"' poni ,t_,·, -II- ."
~,J.',:c . ar U ,.,.. ..' "'~~ !!!Ia ~,,'; uu. Je~:L '0 ~~'~,'!I'il~u.:' e ;WQ, I ',', l-t~l~ se~:.. I IV, ~'~91
18gramy t» ... ~_/ ~~'.~ .2Jes . aWlaj'l Z &OIJ€'l, WZI'OSlluwe ,[nle l,il~ l.··· U . gene-
rowane p,rzl!lz trzy I1'ome w.amsci ,N' dla tego samego 'wykresu~ Jak 'wioat na diagramie .3 .. 22, kiedy N jest niskje (na prz~ldild N' =; 2),.. Iinia 'I:rendu jest cz~sto redeftniowana i wykazule dui, ,c,zurosc. W' okr;esie W'ZfOstow (tderp,ieI1.~grudzi.en) powstaio 16 rO,wych, linii trendu, Dla N ~ 51iczba
1 ~ .. t d d k7ft'!il kresi d h ~. dl N ;1'0' lRU :~rerl U SIpi' . ,a W' oj. j!Ul.'~ samyrn oreSie .•.. 0 trzec . 11 natonuast c a. .... ._ il :
mamy 'tylko j'edn.i\ lin~ trendu, Jak mozna sie ~o,rien.towac~ wybor war-
II. .. .. N' -- - ·"nhr· I" _1\.. 11~ ~.. . d '. hr idzi
'1!:08CI ." : rna ogromny w y.ll. yW na lCa.t~ JJMlI, trenc n I (:0. za .... ym l' :1lC _, na
decyzje doty'cz'\ce' tr,ilnsakcjL
D· 318 ~grM1' ~.'"' ,)
S '~~-' spadkowyc' a, I:" ." rut TD' aT' 8}, u.1J[~.t:~s~a. s 'C:.";,/,'---.t_, unu tre _-__ uJ '" '.1.:,,;' !: .' •
~ID s I
I L1 ~ ~~ ~I n MID_s
I U
IIP" t II~ I'" ~"1I ~
II
i~ I~ J1i . \ I
I.~ ~.~ ~l i
, I
I !\f 1>s I
I·~~! ... s I
I
~ .~
.iI ~
I !~ ,~ .~
: i
1 ~I[~ \flJ. :s~ -:-. . rl
I I
~~I t I~""'S ~.
S~ij i 'I\J ~.1 r~ I '
I
I I~ I rut. ~
,
.. ' I I Til ~HI ~'
~~' I
, I
I
I I I
"
DIS _, I If'.' lID ,\iIM' ... J 'I tM
111
1,. 1101
fi d . ...:I~ .. .' I'" ... d D·· ... '..... k ..-...:iII .• d' e
Podstawowa ~-=Ji.iLn eja nnn trenc u. ,e.I'Vliii:"a ,wpOWiCl· 1,1 powy.zszy.m.
,it-, I' N' :I W dzi ,. i 1" .. t nd ..
stormu owaruom ,przy rv= . "'praw zie ums]!' on, ze ,_lni€' trer I: u mozna
de,G;,_ ~ j •.• -"_. N 1 11"' '.. d- .
z nmowac .. · stosulilC wyzsze wartosct , '.'. ~ a e. WOd UJ~C1e po stawowe,
Moj d ~ ~ d ~ d' . d -~ .... :1.-. ~ -e N 1 d· ..
. e (;~OSWU~t . czent€ po.~ pow,ll,a ' a cos ,ZUPIi:1U de mnego, '. =. . a OCZyWl""
nych ,sygnalo'w nit szybkie reagow,anie na s[y'gnaly dobre, Dlatego 'tez zdecydowanie wol~ wyzsze' wartosci ,N' (od 3 do 1.2) do. wyznac:za nia UnU. trendu,
praw .tW.r"~:~ m"~SlmOW li DU.nimoW Jest llntUiCy)nle UZasSlildone"
,Diagram 3,.26
W~lI'Znl i trad!ycyjna lima 'trendu,. bawehIa" marzec 1991
I
I
I ij :~
I
l I
I I
,
I
I 'WEWN~TRZNE, 'lINIE TR'ENDU
Konwencjona.l.ne linie tre'ndu. wytycza s~, po to" by obj~, skrajne punkty zwrotne, Moina :iednak twierdzic, ,ie 'lalde' ekstrema 'to 'ernocjona),ne' skraj-' nosci na rynku, k.t6re nie musz, nalei:ycie, reprez,entowa~ dominuji\cego trendu, Wewn,etrzna lini" trendu pozwala un'ik.mlc lege. prriblemu. Jest to Iinia
1 Aby za.chowaC. czyte,]noee 'wybesu, zaznDcnr ~ti, z,wykle tylka; jedmt lub dwie tr,ady'cyjne lime trenou 'wynU~aj~c@: z flJ.1C:hu. re.fiow!~go.
WFWNlp.'RZNE .UNIIE 'TltBNDU 45·
Diagram 3 ... 27
WevJ1u:tr.ma i IIa~ycyjna Iinia trendu, delar ka_QadyjlBk~ wyk1'e8lrontynuacyjny.
I 1" .
.. I ~i .A!
I ,
.' I
I . •. "'. I
1"" I ' . rr ~
II ~ i ",'
1D I j' ~ ~I ~ ~'
k--- !.--' l#'
,.' ,
I '" ,'r .~II ~~ ,/ [I' I
.; .- rt'" "'"
1:""- , ~ .....
I ~' ' ~~_..,.! l\ .....
"I II .- I
~,.... ,I I,,~ ~ /' I
~ !l1Iiii!' I,QI::- [~JIIia ~~u I ...... ~
.. ,r I ~ .....
ii r.... .f.!
tI iWl I ~
v 1[\ T'" .... "" ==~, '
_,. I '~J!N:J
.. ' I , ,; I I
I ... ...,.
:a, I , I 1 I
I I 1 .,' : I I
I .... I
[,..--' I ,
I
;. ~~r I I I
,
!.,9-, 0 M .1' • J ., A' I Q H'D: ' .. : '. .. -''''iill '';1 J It\ I !Q ·)il'" 46
T iI!Ii '1I!:':1!;.;rT'i:'rif ,JL,~IJ:",u-:i
Diagr~m 3.29 Wewn~trzna. i tradYicy]na Ifnia trendu, obli!gaqe~ kolejne kontrakty,
u
I,
I
., [' I .
• - e n e m n.e nu. "',' "., _,.,., ,,,.'u ~'., .. . Hh, I .', • I.~' I.".'" " •..
D" '::Ji:Ji1l'1
zagram ;i",J.'I!}'
Wewnttrzna i tradycyjna hrua trendu, cukier, kolejne 'kontrakty.
, I
I II
, £'~l i ~ l-
I Mftl i
,
I I rl,
,I ! , .LJ II
,
. I ' 1 I ,,- I,
I , I
J~ 1. • 11.1' J
, I _'I ~-'I
I~' _,,_WU~ .~ ~.
.t~ ~ .... -
",.'
I t I !I 'I, lirili'trend!.! v~. ',." . ,
I
III . "'"
II . / ~~ "1\
,
,~ I¥ .~ ~ r -' ~ ...... , i""- ~
" n ...... 1"".01 I ID, I mia' i <.~ U'
I , ...... '
, 1~ k v~ ~ ..... ...-
- ~
:1 ~ ...-- ~-
,..#" I
... 'J ..... I ,
... ' ..... , , ,."" ... '-", ......... ' 'i" , "", L' .... '''L , i ". L ..
- ',-,. '," - "" '!'~.~.! ,-.- , -~: ". ";:., 12
I I
.. I
'T ,~ .~ .,:;.... ,-, 'jia J!m~ ~ fmtd~
.... ' ~ ,.~-'~ '~,'_:
.~ roo ~.::: i I
- I :~ .... II
If ...... ' ~" .....:.~ ..... ,
-I :"'"'-- I"-.... I ..... ...... 1
...... - r-.. k I~ I~u~ Ill1a trendui
""'" ,~ - ..... !!I~"'" ~~I!'! ~.
.. ,
1 II i '"II I .tli ....... '~ ~ ~ I .... - l
.' ... . 1' .... , ......... ' .... ,
~~I ~fi' 1,1t- I' ..... ...... '~~ ~
, _._ .... ~ r--..... -
, I II~ U'l ItJI~ ILl1:,1, ...... ---,
... , . ~ , , .......
'~ ill Il~"~" , ~'r n 1
:
.. .1: ~ ~,r'" "'~' ~r I IA~~I
1 , I
'., ~ ! , I, I ii~ , I '1 11 , • IJJ ,~
.' 1'" I , t I'll ,
1M i 1
I i I r I l
- '" I 1
.ll 1"'1" ,
.. IftII i
..
_I' I I
m ,V'
.. ,
I I I
I
a Ai 1111 'J' _~~ A " 0 Ii D 'N' if II A .. 'II' "Ji ' 4' A a iDM bi '.':f 50
TRENDY'
-- '
D;Qor4.m; .3 - 37-,:' '
iIi-=--'l)L - '. ~
Wewn~t:r,Znia. i 1tradycyjina 1ini,a trendu, Ollej' opaloYfY;. kolejne konttrakty.
~ ! II
- .' I"~ .. --",-' [Iimi '
IIi ~ .'I.. : -;- ;:NrJ''''l r JllCla IJI: '!aI ""''"',
" ",,' ~UJlft.,' 'Ilfnii trE!iYJu I~,~
""'- ''11I ... 'I'iUqy~ILG _ ' , - 1\ :
I' J ,
"- I ;lIU11 '\
- ...... , I
-..... ~ \ \ , ,
"-
I
1W1 i ...... ~ \
I -~ ~
- ~"'UI I " ............ \ """
... ! ..... I I
• II' , IIIII~I ~~ ~\ \
I "
n I .,1 ", ~
, I I I
......
YO,;,. JI i\, JAn --....... .,
.. ,0,
I iL :Ii iII'l \ ~ ,r~
II
10 I ~J_~ ~I I~'W-
.. ~~ ~ '~ I
41'i 1" '" I ;11'1,
.' I
I, I" r 1 I
g,
,
10
,
•••• , I ' ." 'I" 0"" , ' I ..... " ••• " Lnu.'o :'" " ...... , 1 .... "" II< l" . ... , .0".',
-, ~ - .. - - , , , -- . , , , " .-.- . • • ..
prz:ynajmn'ie~ ~e' warto dodac je do zestawu narz¢.zi analityka,
SREDNIE KROCZl\CiH
'Srednia kroczaca ~o bardzo proste narzedzie sluZ4ce do ·wygl:a.dzania szere-
..( . . h ~ d- . · . d ~. 'm - t- d ~ 11~"'_..J, •.
guw cenowyc ',' I uwydatniaruutren c J()W~ JrIos.ta, sre - tma xroczaca t-o sreama
cen zamknieeta z N ostat~mi(h dni, Na p:fzykmd 40-dniowa srednia kroczaca to Sred.ni,a, Z ostatnich 40 om, zamkni~ia4. (wty'm kursu biezacego),
'Iermln sf1ednia krvczqca: odlwoiuje sUi do faktu, ze usredniany zestaw liczb
'1.......... . .. N"· di .. ;;Ji' 4'1 ld .'J.... A -~:~ 40 dni
.AJI-UCZY W CZ8Sle.·· a ,-lagra-j e d,~:1 Wi5.~y- srearua '-. ' ,- OWq, z szeregu
cenowego .. Zvv.rocmy uwag~,. ie srednia til .ad.zwierc:iedla 'bend i eliminuje nieistotne t1uktuacje cenowe, No, chwiejnych rynkach :Sr1ed.nie kroczace 'bed, os..cylowac w formaeji horyzontalne] (pa.trz na p:rzykl,a.d okres od
.. Bardzo peosta metoda vrylmrzysty¥la.nia. Smdnich ~ych do -WYZlla,czania trend6w' opiera sie, na kierunkn mllimy wartoSci Srndni~ w stosunku do popraedniego drua, Na pr;zyklad s"ednia kroczaca (i ;00 za tym idlzie - 'trend) bedzie rosnaca, jeSli dzisiejsza wa'rtosc jest wyZszil 00. wcZOIaiisze~ oraz spadkowa, je.sU dzlsiiejsza wartoSC: jest: nizsza,
Zauw8irrtyi ,ze wzrost S1edniej k;rocz'l~j zalezy po prostu ad tego, by dzisi,emsza rena zamknU,:cia byhi wyZsza. 00, emy zamkni¢ia. sprzed N dni, Dlaczego? 'Poniewaz, wczorajsza ,s.rOOniJa jest Identyezna ,2: dzis~ '~Ie ze obejmuje zamlmiede spImd N dni, a me obejmuj;e dzisiej~ej. Podobnle spadek
; 111:' .k. h :LL k d -"'_..::11_' :1 '. k·...tJ. ) r' 1,.. id ..L
n~ :~alOzywyC' I, sy:g OOl'U WI' ··.·ie:, y sreor ua oscyuae WO_ ~ti1' zera· •. , , aA, 'W icac na
di " '3 Ai~ " kleoi d 'd ,. d ~,1ii~ 1- .... "&
m:gra.mte" ... ~, ta :nuezwy ... ' e prosta metoda .•.. ~Je'~ o~onate sygnm:y trans-
akcyjne, Podczas widocznego okresu 17 miesi~y ~ja('W'Hy siE: tylko 'trzy S'YB,nair: pierwszy :sygnal' p,ozwolit uc'hwyclc is'totll4\, czesc, spadku IOd.
. ;, . ..1,..... ~'" DIu" + d .... ;~i!o d ,. ~ lk'o 0, ~hll' • '
..... i.e I. . •• ,·~-oa Am ';c' " ze 0 .' e 5.re.W,l ·e· ...... Czq;ce uuu:rze SPI '. -"iEl SlI~'
podczas wyratnyich -trend6w;.. to jedna:k dCl:~'ltt wiele .falsz,yw,ych. s,ygnalo1w' na sennych rynkach, pcdczas ruchow bocznyeh. Diagram. 3.44 . przed .. · st.awia wykres z diagramu 3.,42 z sygna.bmi kupna :i sprz!!dazy" Metodai
iLlo.A. .' ... d j. ta 11... . .. . k' . . .. !! . .... d· . . ....... '3 A'!!; . 1_· . '. . ~ .........., 1J., -t"
uczesmlctwa w takich rynkach, ale ldtwil.ej to powiedziec, niz zrobie,
iii' t ~ , d . 1i.,F.I1 atn d ...;i.. ~ '11... ~.I.- t, . .IS, .nlfJll pewne narzec zia pr.z j~ I. ae poe czas rucnow JJ.:loryzontw::.. tYCIi
- na pr.z)11kiad oscy~atory omawiane w rozdziale pit;tnastym, ...... ale z kolei , ... , .. ' "'d'7'~ .- --, .'- .:-. - dze 'p' '0': d - .... trend t.. , iriIi !'ll·e··, . : ,- ....... -i-. ,'k· atv -1-' c tw-· .' .' . jest rc -' . zar.wO' . ...A.t,one 8.m ~ .1~ .. ·;czas ... ~I!_ow~ a v IJ!·. pros. .. o '1;. y at -'.0 . > Iii.. roz.po'"
" .J-.....~' ~ .. 1- +. • ·t'· ,. - ~d' I ,'0 h ~
mac W' przeszmsct, 'Olema ruemoz lwe Jest przewr .... zeme l,C.I powstania ..
'''i!1 11...' ., .P' ~ ° k ,~'" .t.. +i 'L (t k o. 0 ~ ~t )
rrzeea tez zauwazyc, ze wu:' .SZOSl: lo:rma.Cjll ce:nOWYCI.l ,.ill. '1." n __ agt J.p,,'.
° a. ,1... ° kied ° '... . 'l.-'!iri h F' ~
rue ma WJ.eASZego znaczerua soeay pOJaWUl S~ w pro8·to~~tac' c: ° ormaqe
tec:hnilC'zne omawtane S1 w rozdziale s.zOStynto
Prns,t-ok2!ty mogtt utrzyrnywac sie' przez cale lata, N a, p'l'zyklad w chwiU
gd 'j . ·ID"n"II t - <I - wa rynek srebra p".' -b- . '[_ ... ~t 'W erostokaci t waiacvm .. 'Y pIsa. ,~U:L ie SmO.",,· >..:~'.. c"_ ~ii '.. ,.':;" ze ~ y:rT .~.' .' ... ' p .... ~, · .' . "I;"ue _r· -'- :.p,'"i:" j '~'~ •.
juz ponad cztery lata. (d~aglr'am 4J).. Diagram 4.2 przedstawla czrer,oletni prost-okq,t :na rynku soi, Dlagramy ·4.3 i ,~t4 przaistawiaj. wleiotmnie[ p·~o .. ·
1'... k ~ Z 1" .. h d .. 11.. - h
sto~'lty na ryn I'U ta.rc'.u:y~ ·····.wrocmy' uwa~f ze 'W tyci 'I, '~_·WOCI.i ostatnich
dk h k bj- ~ ......... t,.' ... r - • _..LA........... 1·~';'·~ d °
wypa· ,:a,cc_-J 0' ,esy o~:~te PWSll.ijAqItamlli;.Lti'IUll Slle' w za eznesci au:oo' zaJu
:MIi I tJ I ,
'~' I,ili i 1
-
,
too, ' I ~
"~~ ~&~ ~Ji '~ ~~ I
1 1
I II
1. ,rtf rt II , j" I ~ • • ..,..,.-' r· ~J'
!
I I I
til, l , " I I 'lfIP '
, j ,
~i I
'.
"I' , ~
I,,, ' I, • I, I. .... " ,'" . .J ." ." I,', "
-" --- ~ - - - -, , fID
WYbieie· Z prostokata Cpa·trz na pr.zy.khtd diagramy 4.5 ,i 4~·6) j.est .zapowiedzUt ruchu cenow~g(o zgodnego z kierunkiem wybicta, Znaezenie i ~r-i.a.ryg.od-
nose wybicia zalei,,Y czesto od nastepuj,cycb czynnikow: .
'1' C·: ". ~.,... ". . .' ..... t -:roO": T- - d-]....""·'··, '" ."' t·,· . ~. ,--. .. j" . k' ." t - .. -
I ,~.·zas r:.,u.tanta p-rOS .. oA4"a .. Jim ruzszy c:za.s Ilwanm presto <1;\. a, 'ilym
wleksze potencjalne znaczenie ewentualnego wybicia (diagramy 4.7 I 4.,8.)+
2;,1] Szerokosc .prosfokq·tai Wybi'cia x 'wq,skld\ zakresow Sil szcz·e:g6Inie wiarygodnyml sygnalami (dJia.gramry 4.,9 i 4,.10)~ S.ytuacje ·takie s~ bardzo
" 'k' ~. ~. '1· F 1...
all:.1"'3.cY]lle, pomewaz sensowrue urmeszczona uua oerony oznacza
1 d·· .. . 'I'k' k
'wzg e': nw mewie cte ryzyxo,
3- D .. ,..:; ! L '1'.; n,_" .. . d' biiai -s
~ .I.;.omn:e'Hz;e1ue· W'ypiJCla~, uo~c czes'to S:l.~' zc arza, ze ceny wy~'l])a]il Slot:
z P rostokata nieznaeznie .rub t.y: Iko na .kinca dru, no czvm wralcaJ'~::iII, do
. ,~ ~-!~ ~
t: , •• J d d~" + I' " ,. -
... ormacu, el ,n.y:' m z 'p'owo" ow '~est to ze z ecenia stnn umieszczane sa
czesto W' onszarze tuz poza pros.t·o'ttem~. ··.lewie'_;1 ru~~u poza presto-
kqt moze zatem uruchomic bardzo wlele stopow, K~:edy ta gru.pa zlecen zosranie zrealizowana, wybicie zatamuje sle, 0 ile nie rna soUdnych, fundamenta.lnycb powodow do kupna (1ub ;gwa.lt·Q1wnej w'ypr.zedazy w przypadku wybmci.a w dol) pod·tr.zy:muj,ey,eh zapocZQ,t:kow,auy 'b'end ..
WiarygodnoSt wybi,ei.a jako sygnaru nowego trendu znaeznle wzrasta ...
.. il' . t.~.. ]I." k "'11. • i· lL d · (
]ieSl eeny .pozos'taJ4 poza .Plosto~te'm, pal uplY""!e' o "r,eSt.one]: ti'iCZuY-, ru 1'00
przyklad 5),. Stosuje sitt'r6wniez lnnego rodzaju potwierdzenta, jak mint-
In . ·l·l... .. ~ b' '. .' d···· 'b~ d "(' d ~ 'I.
ma " wie "~osc pJ."oc,entowll·P'r:z·e '-lO,i. przy ·.an.e, tez "Ie .... rn . pa-trz rozc ZUll
.,. .) S d W'" ....;3,,,,~ .-.1-." .• d · b'O " ,. •
Wybic.ie' W' dM z pmst(}tkilt~a;r Zywiec wolowy~, wyk1"es, korl'tynuaq1ny.
•
I . L~ i ; _! 1
I !
I ~ I I[b , !
,W .. ~
:1' ~ 'wr \.~ I' Ill, ,.,!"""r
~ .MA' '1 ~. :
!~t :
j, 'Iii I~ [ ..I,
, J '\11 .. , ,~
,
I I i
,
I I i lin !,
I
J~ I ~:iHI. ,,"'}.LL • .# I/" t--....o
I
",,10" .. ;[1;;;: , !
,M liP I , I I I
I ,
I • ,
r I I
,
"
,
I I I '~
I , ~ Vt
f I ~!
I
!'
F
i
I
I , , :
-Jjj'IM [., ., . ..., ... ~ r:jiior;t"_ .'; .... ' 'M,.· __ '."JurI _- -,
.. .. .. D
a .1
II
•
P~~'~.d':rv
~.., .II.V'"" ..... It;iI, :I,
Viagrtun ,4. i
W L.- • ,. dhi · . ,t.. .... , .
. ·.···'Y!Lik:te w :g:Ore z wy . mzonego PIlosto~a",
miedz, kolejne kon.~rak~y,
;
". ! .
I I
, , i
I , i
1.
, I
I
11. ,
i I I I,
.. to
I
tID
I , I
1M , I I
I , I ' I
,
I ! '
WVdl~·tonv ~I HI ~-++-+-t=I=t+l1 H ,~",,~,.~- ;;1WII~ . i :
, II w~~~
~I'I I . 'II ~ I ~ I
,~ I,~' " t. It.. ~~~il~ ~~ ~'-t'
U:~'~H+~i~~~I~&'~H;~I~'~~:"~~I~H+~~~~~~~H+~~H'
!till." ~~E_., .' I
_*l_
~ I
I ,
I :
~ I I !
I :
I
!
I
I ;
, I ,
II
,
I
,
,
, i
Dia;gmm ,4. B
Wybide W' g6~" z wydruzon,eg~o' prostokqta" tti4,cz'ka sojow~ lipiec: 1.'9516.
........ y;""'~, wy !J.~~y~Je ,zwy. e w po ',' lZU pop.aew ncn b"'"OWfiJy~;.-., sza j' .. ow,, ,8, wspar-
cie ~ w plbliru poprzedrdeh ,gfOiJN1lych dDlk6w. OD.fe te s.yhmcje przedstawione sq_ na diagramach ~~!5-5.Z Na przyklad na djja.,gr:amie 5.5 widac, ,ze
66
J'""\...,.e_ 7' A uy'- ~iLfi:'D. 'II!'),('""fA I Of, 'OR'· ''0
~.a~,.n.' "~1£~~1;'" ." ...
D' 51
" " ~.' _, ~',
Jd8mm,c;'"
'Wsparcile w pdbUzu gmmej gra,nicy prostokata, miedz; ko~ejne ko.n~rakty.
I~·=~~' ---
I I I
I
~~-
ft I I
! .
I i I
, III .
l' ,
,
I ! , rn ~ &'1 - .~
. ,M IU ,
I I .. d ~ i
I
; , .... , 'I' 11""
I I i 1,1, .~.
'!Tr '~ Ifl~
1 ~~ lr ~J
I I
~~:., J , ,
'~f'lL" ,'I .
iI . . r~I,!u'1i:
IirIIi rr '" '"l ,-
I
, 'co e u ... nco " h. ,
.~' ~ ~ ~ , " , . ~ ~- ~ ~ ,
, . '10
I I
~.
'r
"tj
, ': ,-:,,"
-I'~ "" ,
,
• .;r'lllJ
,
-~ ,"
!i;r \' :""r r-r !~"l,\
I~'~_, JJII ". I;
,J[~, :\ p .. ~~ f' .,L I Ir'1lIl'li tl OpOr
, 'LI .t ~ I'~'"'' l'
. ~
, ~1' if1 \" i
,
1 I I
I .. L ~
I I 'II' 1J ,
: I ~[ .'\ I'
,
I 'II
, I
I 1
•• OK :m~ M, '.1- 1!M1' J. -~ AiII .. ' ad ,Mi¥' IDM :11
gl6wny :szczyt z 1.988 roku ufcrmowal s~ tuz ponize] 'poziomu szczytu z roku 1.985:1' natomiast poziem dolka ,Z 1989' roku stanewll wsparcie dla spaJi.k6w w lafJtach 1991 i 1992~
Na diagramie 5,,6 widacl' ze spadki z konca 1990 roku zarrzymaly si~
tuz poruzej poziomu :: ·Ol~ ,Z ,J[ '.00 roxu, a 0·' wroceme 'U 11:'1 II' .IU Z~7:)'.L FO~U
dokonalo si.~ tu,z powy%ej poziemu SZK:ZYtu z roku 1'989~ Konc.epcj.a oporu na pezlomie poprzednich szczy'tow i wsparcia na po;ziomie ostatnich dol'kow rna najwif;'k:s,ze znaczenie na wykresach 'W ujie.ciu, ,tygodniowym (diagramy 5.,5, i 5~6)~ ale' zasada ta odnosi me r6'wnilez do zwyklych wy-
'k f' (d' . 5 7) z' j .' ~ di .. 5' 'FT d 6 a,
, resow « ']i,agr,am '-' .. - ,.~;wrocmy uwag~ ze na iagrarrue \F oawr cerua
trendu z maja iL994 i grudnia 1'994 nastqpily tuz powyze] poziomu szczytu ze stycznia 1994" a doiek z pazdzierruka uksztaltowal si~ tuz ponad poziomem dol'ka z lipca '1,994,.
N·'· ;,. '1 ~ dok ]l.~d . .
ie zna,czy to" ze wzrost zawsze must 81~ zaramac c _ .: _'.~. ' rue na pOZIO~
. d . b -i .' d ." ,' ...... :I • L ; l' .
mie poprzec mega SiZ'CZy~LIU r a le_ yme, ze 'W' iill~(itZCaCrt tego poziomu naiezy
. seodzi ,lop' Oo1!"lll D - d o' b . n'O-· . est '':i' pop' - ednim . ,·,.J; ...... Jl.]k1 . ~." m'" ~l' wC!pa un iem
~ ~
I
'N -'Mu d,
~' I I
• I,
111' , i I
; I
,
I~ I
,
i
~ ~"''' ,
, ! -,
I
I "', ,;" II. I
...... , ;,"" .. ,"",;i" , , .. '" '" , "'",''''' .., "
"
. ,"-_ ., -- , .. DIagram 5,.7
Op6r i w,spamej. olej' sojowyl.' wYkres kontynuaqrjny.
tr
-
I I
I I I
I 1 [
, I I i
I "
I I I ~,J
1 ! [ LJ
1 : ,
, ,
-, I ,I 1 - ;I~~rr 'l~'~
I ~t _"J " ;
I
---- I 'f 111 Ml~ I I I
Ll'
I ,
, l.J
; " , I 1
---- - - ~ " ~ "
i ~~ I~I' Illf' '
i I,
I 'i I ' i
1 !, I i I
i .. -
I I 'JI J I
I
I I'
i ' " , I
.. I,
I 'I ' " ' , I
: rt iJ" ! ,
, ,
i r
; ! I . ' I ~,
, -
I ! I I I ~' M'r
I II ... I ;
, ... --
I I I 'I fl ;:Vlj p ~, ' .. I
I I ,
~ L, Wi5pafde, --
'M ~ Il, '.". I I '. .' . .,_. I I
~ ! 1 I
,
I : _,I
" _I__" I~r I J -[ I,
I J 1 J
I
I ' ,j i
, " I
". _' .. , I ','
',- "'11" A II" ~ 'J A • '0".' a .. 'M F .. .. ."'~,j J J'il , 0 Iii b ..
• , •
,III
~ OnszAR.y WSPARCI'A I O:PORU'
Zauwazmj; ze choc poprzednie szezyty i dolki wyznaczaly bardzo is~tutne poziomy oporu i wsparcia na wszystkich trzech diag ramach ~ 5~5i S?6
. 5'7 ~ ....... "J ,. d' + II: 5 h .h.i!' d osi
1 ~: ~:. ~ to J~yn'ie na . lagram~e o, • rue. y cenowe ,Z8WI,ae3.Li prze.. OSl"~
gnieciem tych ~,-,o:zlomi6w a. D{)dajfmy~ ze sytuaeje przedstawione ne tych diagramach sa bardzo typowe,
Przelamarue poziomu poprzedruege szczytu mozna traktowac jake sygnal" kupna, a Przela:manje' poziomu poprzednlego dolka ~ jako sygna)
d ~ 'p db' ., d ~-' k .Jrlt.. bi .~' " ..... k .~ ,
sprze azy.. '.0 oeme jec nak J8 w wypauAu wymc Z P-roS..u<ll~ulw,r. wiary-
d I' i' h .... ].,_ ~ . b" . _,;ar ~ ~ 00' '. d' '. 1
go nose tycn p:rz'i:1.aman ·powmna._yc potwlerU;(.Una :":POWle,.: met, Wle' _'
kosciq, ruchu jego czasem trwania lub obema tyrrd k.ryt-eriamt I tal" co
.::11... di ,;. 5 6' . 5 .,. 'L.. ... d + ,""".,
wyruxa z : lag1l"amOw .. ', .... 1. i • .i" przeramame pozl,o:mu. poptze: ruego SZCZyllW
'~1 b d· ..... J.'... .. d dzi t. 1 b d" l' dk k . d
.II!U' '. 'w~~a na re:~,en. azien u> ·tyi'.zlen. 'W' przypai !u wy r resu sporzac zo-
... odni ~ ~ d d·Sy],.' 1.~'
nego w ufi~ciu ·tyg:-:' ,- ruowym mczego me '.' o'wo. ,ZL ... ·gnal tr.a:nsaA.cYJrty
... bvc l ... + d
:powlnien. .- 'f~' ,eplE!:J potwier - zony~
Diagramy S.,S i S.9 ukazulij. przelamanla POZimnDW poprzednich SZ(zy-' tow jako sygnarly knpna, przy zalezeniu, ze potwierdzeniem ;S'l 'tr,zy reny
- - .j...L~ .. - ~ .. ed ." ',~ .. ~~. 1". 5' IA '~511· N · . d;·· . , .... 5 S·· ida ~ d ·b·-
gna1.Uw sprzeaazy z, ·c' LIgr-amow ". 'U 1 .'~ ..• . a, .' iagranue .. /.' WI' C' 0, ry
przyldad poprzedniego s.zc~ytu. wyzna.czaj~ego poziom oporu przed prze.. lama:niem, 'natcmiast na diagramie 5..11. pekazany zostal klasy~zny przykbd po.przedniego $2jczytu wyznaczajQrcego poziorn istioitnego oporu,
Po :t"riaalytR. przelaman tu poziorrur poprzedniego szczytu lub dolka obszar ten staje s.i~ oporem Iub wspareiem. Na przyklad na dia_gmmie 5..14 :ktory jest powtorzeniem diagramu 5,'9, poziom szczytu z lll'tego 1991 prze-
ramany W l:PCU. 1'.'·.·. skutecznie ' .. Zimi:l, jako ooszar wsparcia : a spa ·~tQw
II ~ '':I9i'Y't lPo ., ~ " dofk ..... :i ~ d +
we wrzesruu ;L~ .. :;::;'-'L~ ~ oziom wrzesruowego , .. til . ilj pTZit:lamany w paz' izier ...
"k ""'.... ~ .. 'L..... dl ,. k 1l..... 1-' da i d
nl! ·.~U, oMzuJe, tUe oeszarem oporu ,··.a zwyze ... z przelU1m:u, tstopac a 1 grua-
rda. Na diagramie 5.13· powi.elajqcym obraz z diagramu 4;20 doI'ek z 1987 roku przelamany 'W " 989 ekazuie si~ obszatem silnego OPO'lU powstrzy-
,. . "by . ,. la .... L llVl£'li ~ Itll.ll (-N d .... , . ....II ... .Jt
mUJqcego pro,!·' wzrostow w Iatach : .::7;1-0 l : a, ~~·I ...:', ... a I.· lagramr,e tym WHJlttL:
r6wniez doskonaly przyklad opmu na pozJomie poprzedniego S2C'Zyto.,. kiedywzrestw 1994· roku zatrzym.a~· sit: poniZej poziomu ;szC'zytu z 1986 :roku.) ..
N d . 5 '1A1 'ih-Al~, . .. ~ di 5 II '. d 't1L. .... a c 'lagramle .'.,: I~ lLi9;:.~cym powtorzeruem aiagramu : .r I )JOZlom I.; 01Aa
'k ,. . laD .... ii"ri"7,,06.n'!II k ~'I!... •
z I: wtetma . 7:7-':t ~~o~~""I.U .. I.lL~Y' w czerweu 0' aza Sl~ oeszarem powaznego
-k e d d !]l. d ...... _.I. ~ ~ ........ ...:1 ,,-~
PF.ze·-la,man.Th~e po~iomnJj, poprzedniege szczytu jam sygnu kupna, m,anka. ,~mieckar. wykre.s 'kontynJt!lJf}cy.;ny.,
. ~ i [
74 !
n I I
i
n , I
,t! I,
I
to
• , , I
!
.. I i
,
'1;1' I
I
.. ! I ,,~I
•
I ~
I
, ,
I : ,.
, I~i
, , 1-,
I I ~J,l
I illi i
W' _nr~ ,I'~
,
! SVgni!at [~. Ii=-
, , ' , I , .. ~.
~ I I
, ,
,!,~ ~ '~' ~ Ir \1
,r" ,I I I jl; ~ ! J~ f' I
i ,
, 14 I
, :~ I 'l'Uy~
, I
i ., I
~. I ' -. ,
! £'iJ I :
I ~ ~.~
i "t .til
I I !
,l i I
I .~ , i , [
I,~ " i
,
, , , , !
".,' ':1 'I ·'IM 'f 'I!! "I.. ',; .II A 101M 1£Ii '12 '" II A :11 ,.I' ' ~ 'A ,'i) N D lI~n':' •
DO
" , !
,
I ,
;D
1A' I
I ,
l! I ,
' .. r F--
-~ I , U ,J
1-40 ,- IWf ~ I
I I
,1(1] j ~
~V Sygnal' sp.rmda-ZV
~o.o. I, i I
I I ~ ~I
,
.. £i. ~
1', " -'!!II ~." I '~,rr'
• I rry. ~'\1"
,
",I I
'" .. I", ... L'" I, .... " ., •• I •• '.'J"
"'- - ,- -- -
.. - - - .... - ,__ '1.-r ,. 1_ ',.. ....., 1112, '1.. 'tIM
-q- I
, Qp6r
I ;Ii
I ] I
I .. ~
I I , 'J
I I ]
i It: ~! ! .,~,
I I
.. r if r l.J
I
I
I I I
! ItTlml I
.J I
I V ,
I Syglili:d spzedB!y ! I
I I
] I ]
, :M. 1 'I
I iftJ
,
i 1,lr ~'.J' I lV
I~ I
r~ , l,jP "!!' I
. ~,
I'" ,
."W ' i ,
] !
I "I~ , , 1
] i I
,
rq-. A." .. ,I ., '-,.: -:0' iii '1); "'N" i,IM' "I '-ii' -J" ...,. 'A. I·O,N' -D'.· , Iii _ .. I I -, 1 1 "1 I
I , I [ I
I
. I i I : I
I I ,. I
i I I "
I ~
I I I I .]
,
] , , -
'I I I Op[ir -1
I I 1 I .' I
I I .I'\m .111 I
I I I
I I I .. I \ ~II\ I p
I I ....
;, i
_ .. , -, .. .t ,
I ~I- I I ~ 4- I,IILI\. ~'
,
,I· ., , I
}~i I,~ ~. ;11' I I"r Jl
_j I , ~rd~,' ,'.
jil:~ ;
r~- ~~~ ~ ,. " I
r l~ I , . J'i W ~I I I ,
. JJi '_j
l'~. I I ,,'1 ·r ~rf~_rl I. r
,
I' , I I
I ..
I I , I I :
'. iI 1:a.J ! !
:
I ~I:UA I~i r ~ I I l I
i i 1Il Hi I I
I "I ... ' .
. - , -~ . - ~1II ~ "', I
I !
I I
-, r. I I
,. : ..
I r ,~ I - .1
.1 I
i .. -.' .. - --. -.- .,- " -. - __ -
" -iN til "1'11 . IF 1M ·.A. 'Ii-' ," ;J' . A Ii 0 _. ID a ,:'Ii A "--.: :, ,J'--A is 0: NOI I.", ..
a
.;11
I
Op:i'
.
I
,
p
~. I I
,
I :..-.."
~ iii .ai, ,
a
r . ..., ~ '~~" I II :
~ .It " , ~
1 Op&
'\J' III t·
i .L& rNf::i I
.Ji
" ..,. ,,~., I 1,,1'f_
'1 '
, "rry J1f'" I
, I " ...
,
I",.] , "'] '""' ],,,.,1 .. "" I" , u ••• .. , . I .... :
I - - ,-.- . ,.
Ohszar wsparcia wyznacznny przez skupiska wzglQdnych
"""~ ..... ',, ·,'!I"~'" " d ,,1;ii ... ,L .. , ,.'b,to kol .:", . 1""·'n'lIl-a.kllio' o;:u.II;,.ZYLm,O'W 1- O:aJ",QW:" Zl'U, f ,iii!;.! eJoe J:!i,iQ n, Joy.
• I ~ ~
, L
.1
- 'e
.••.... , ,,1[', "
""l
,.,.... ", " J. L .,m •• • •• :
I ... " .,0 _.. . ..
. .- ....•• ' .. '.'., . . .
..... ,.
. - '
1 ..
, ,".,' " .
1., iM
• J " __ ."_'. ",_ ••
'iI_ 1_ '11110
:'. l J _. ,
't_: 'fta' 1 •
D.fagtiam 5~17
Obszar wsparcia wyznacZon:y P~[zez Skllpis,ka w·zgltdnycb dolk,llw, 'bawema", k.ole'irne kontmkty~
"I 1
"' "I
11 I
10 i
I
.. ,
01, . j
I
'H' ,
I I
iii!
I r
.. J
j} ~ I
• ,.
r I 11. .L!!I 1\1 I Iljf'
.,. ,
!~ r~ M I ~I • ~jl'
70 lL ut ." I I , .. II , ~rirl
• I lit II i
'II' iriLAi .,. :UiT 1'~ ~' ".11\ ~I' I,
• ,... , ~~. W' , , Inu ~
. : ~&: , " . " '1II:r I'l ".~
.' < : . . ' ' . -! ~' ~1!~ ~: ..:_[ i) .. .=',.
I • 'f I I "
41
~- I I ,1l"U ~ir-
..
[ I ~Ii(ia·
,
u I ~
;11 I
" ... , I.". , .. ,," . ,,' '0 ... ' ". , ,'"'',''' I ••••• "" ...... ,"", .. , .... ". I
"", I -- .... - . ~ . . . ~ . ~ . ....
- . ,. - [
I .
,
I I
I
I I
1 i
Iii ,~ :
I" ' " ,
I ~r I
I i
~rdal 1K f--' I--
I -, III
; 1111
. I
d~ JMu ~ 'i
Pft· II ;,
TU\ I III I}.'. ~W~i_ .V-I ~J
;
,'; , '1' 'i"'~ I}, ?11::1" , ""- , .t' rr .:~, t",",-: : ,!I!" .''I'i ~< .. ~:, ;y'
, I i~~"," I' , ~
,_ . I . ~ : L
,# T T I
,
" ,., ... " ... 1,,,,;, h"" ,m
,~"".'-"~_~-' - "
..... ' 1_ ,... ,. t-· . .. : 1 11M, 1111 1_ __
(na przyklad dwa laJt;a,)., W:meks,zosc wykresew 'pos,zcz'eg61nych konrraktow obejmuje zbyt kr6t:kite o:kresy,. by stosowac t~ metode, Na przyklad na diegramach ,!t22, 5.23, i 5;.241 widzimy wykresy kon~yrtuacyjne w ujeciu dziennym Z obszaram! oporu wy.z:naczonymi pr.zez peprzednie wzgledne SlCZyty i dolki,
LINIE TR'END'U, 'KAN,AI.Y 'I WEWN~TRZNE LINIE 'TRENDV
Koncepcja, w:edlug k-~6I'ej Unie trendu, Iinie kanalu j, wewnetrzne Iinie trendu wskazuja obszary potencjalnego wsparcia i oporu, zostala [uz SZ'C . eg6lo,wo ombwiona W rozdzlale trzecim, Na podstawie wlasn.ego do.. ~ dczeni t ,. ," -Ii 11' • t d b d·"
'1l ......... .A 1: t 3"" k d ;; D" DI"'1" ~ 'LA toJ:.-' 6'1'8 d 111 58· ;; xosc procen:owa ,:'.,j ,go rna, , rawe z _"-~uzte m'la1.a war_ sc i.~'Ji', laJ ., •• oma .IL.
·W·.'··lIk ' i! . d' bi .' 'k~'b b~.t' . k .. " _,lL. .j"
.: ······18'11 . osc procentowa .' 10 mera Sl~' tak, ,:y 01, J~c Wl~' ,. SZOSC W anan ceno-
wych; to znaczj; by gorna kra:w.;edz l~zyJ.at 'wz,gl-e.dne' szc.zyt:y! a dolna - wzw.~ne dolkt
Diagram 5.25 przedstawia kopet1e, ceno:w~ dla kontraktu na obUgacje skarbowe z marta 1994 z 20-dnilowQ srednict i wm elkoocictprocentnw;~ 2J!5. Jak w,idac,.. koperta ttl. dobrze okresla obszary wsparcia i opcru Moina
KOPERTY CENOWE
79
.
• B
..
I I I I
i [ dI,
; II ,
, I i j
i 'otrsza~ , ,
I
~ J~ 'I l(ii~
I. I \
;~ I .:I:. .r, ,
, I e- ] 111 .i'" ' I ""
, UI I !IlI'I'l I
I U'I~I tI' Nr r
J lljlJ II 1 j, 'I
, I ~1.1i
I " 1 I
iI_ i rl-flY' , ~ ~~I
I I
j fr , &l
I
l'lj 1 1 P"II
,j
, 11
I I
, _.jl~1
Wit ,'I ! , I
I .
I ,i, . i.o, i I I
12 ,. I. J "c,A 'j' -'0 'N II; '. 'p III A .1 ," Ji Ii,; '-j- "0 "iN '11 'M IF ..
... II 12 It
D ;iClmll"m'tifl' 5 "3)
,~ ~II _III'(~ .~~
Obszar oparu wyznaczon:y przez skupiska wzgl~dnych. szcq'rowj' dolol.' 'wyktes lkontymtuacyjny.
:110,1
:' I I
.lID I
I
I I i
8(J OsszAR.Y WSPARClA I 'OP01W
Diagmm $ . .24,
Obsur oporu ~Wy.ln.2tCzcmy przez skup~slka wzglednych
, . M" '. d' .,..]..l_L,.'r "" . kre , '. l' ....... ·c ,t, ",,' -'
aczyl~uw l .', UlJ!lo'UW, SOj\fi .. wy' .8 ~n ynuacYl I y+.
~ -
..
I
:
, I
i L
, r
: ,
,
- I I I i
I 'JI I
.. I
II I I
• ~ II·
.,I4i' '~r'opo.filDj'
I I
Cit ,I'll *'"
I ,
'1
, ,; ;, .~ Ij,:< I;~., I" !~ ,. I I !~. '.
I' ". ! 1 '
'I" ". 1
- ~"'"
_·l ;: '~ I J
~;;o .... . I .'
'lr\l I ~,
I ~ 1 ~
- . : I , . I
I'¥ Wl.L ,Ill
I~
I ~' ~ rl ' I If
, , I
.'·~T~~~~'.~~#W',r~~r.'~~'~'O·.d'.'~.·~.'J·J 110
koperte cenowa 1.12 procent ze stupkami 9 O..,minutowyml. Je·st to ten sam rynek co na poprzed'nim wykresie, choc oczywi~cie kretszy jest prz!edzial czasu.
Z'auwatmy jednak, ze koperta eenowa nie; jest tak skutecznym narze-
d c.' '" : .. ,'. ja k- '. ' ... ~by' . ~.. w- .... d' ... C'3' ,t. 'D- 1....... . '1" ',' -na' -:;- .', 1i"\1!"~'jjj;l;7'id- ... ,. 'k'··, d '.' , "yn' --: ek ziem, . m06J.'",,"·. sl~yaw, 'c., IrIU,AA;tzuJe 0' '.' wr~~nl zte, ,le~_y ,r."II;;.<.
ilia ""/" .oper . , raz za razem sygna lZO . ", '_ wyprzec arne rynzu, a curs
caiy czas ~padat" A. zatem wyjScia. ce'l1Y poza koperte moga Dye rzadkie ikretk :b.. I 'L" lednei 11\.. d·· .. ,. 1 krot .' o'rrwa~c;, a e prze(u,ywanle cen przy je ntfJ z J!ii,.ra.w~' ,ZI me musr
,J: ~ 'I!...I ~ • '" d ~ ~ ~ ........... _,j, K'" t lh-;; ..J
oznaczac, ze ZU1lza SIC' o_wroc~llie rrenau. r .• operry cenowe iii ,me'('V'UI,
okreslania potencjalnych obszarew ws,paflci.a. i operu, ale nie jest to narzedzie niezawodne,
Luka pmv.stajie w dniu, ktorego minimnm znaiduje sit:, powyzej maksimum dnia poprzedniego, tub ktorego maksimum jest niZs,ze od minimum dnia poprzedrdego. S~ cztery podstawowe rodzaje' hik:
1.~ L Jl. k fl, zwy',k-la ~ Luki '~ego 'rrodza~u powstaja podez as ruchow bocz-
h I ni ' - 'Il.. • K'lk 'k' h I' k ldac
nyc i rue m.aJit WI!e',li.szeg'o znaezerua, --' J ~ ~ ..• a, ta ,.K' , us Wl ac na
diagramach 6J,-li3~
2. L'Rka sta,tu~ Luki 'tie go rodzaju pOWSJtaj;i\r ki1edy emy wybij,aj,at sile: pOIZa ograniczenia ruchow bocznych, pozosta,wmjitc' obszary, 'W' k~t6rych nw. ma tadnyeh. transakcji (diagra'my' 6.1 i,6.2)I. Luka startu, kt6ra 'Ole zostaje zapehriona w ~u kUk.u drti, Jest jed:nym, z :najsi niiejszych i najba~dziej wiarygodnych .sygna16w 'pojaw'iai~ilcyeh :sie na wykresach,
3,. Luka uc.ieczki,., Loki te, powstajll~e w momencie przyspieszenia trendu, typo ... ' ... :rQ c:!~, dla s~lnvc-h- ry- n' -1 ... A·W bvka . - "edzW1- iedzi .-. P-:-: ..... dczas .. --
gO]:nie silnej 'bossy lub bessy W IlastepUjilcych po sobie dmach mega pDWstaw,ac kolejne luki ucleczki (d'iagramy 6.1.-6 .. 3),
4,. ,tuka wJJczerpania ~ Luki te po,wst"ajlct po wydlutonym ruchu cenowym i wkro~ 'po nieh doehodzl do odwrocenia trendu (diagramy 6J i 6,.2)~ Moie site 'wyda.w8!C.r ze Sil to zatem szczegolrue uzyteczne sy~ ,go,aryi aie r6Zni1c~' :pom:iedzy nimi a lukami ueleczkt 'widac dop&ero 'po fakcie .. W' pe'wnyc:h przypadkach jednak .h:lke wyczerpania mozna
'" b .... ..1........... P'" t ..., '" · .... A'· t da111 ~
f~ :
,
Il'iJ(a ~nla =-.J.
'.~I
1 : i rl ~~)n ...
~
,
I
= ~ ~~'P "~I
i -' ~,
I
7 -, II I: Ir
I I
I "II I~, 't
t t ~. I ~'~ J "Ji. . ~
lJ]k.iud~ 1 I\'j
l J" / -~,~ l~ R}m I
I
! ,~ ~ \ rv III I~IIL
,
I ~.' luki ,zwykie -'il-
I , I .~: i1, I~
I rt' '~I ~ I~ I
I ,,~ {
~,,, ~
1,~l1 '" Irljl'
h
'.' ,~' , rV·
l
1 I ;
j ,
I ~I ~
U6 ,itaHru
j, _____ ,
l~ 1h!~J' ,1
1
" .
.. • .., !f JU!I'I JiiJl ,Aug -, 'Od MIn' p.c S '''k'~
cia. w takim dniu .ies~: bliska dolnemu zakresowi cenowemu tego dnia, Pormaeja szpi'kulea ma znaczenie tylko w6wczasl, gdy :k'szta'!tuje sile. po wzroscie cenowym, kiedy oznacza kulminacje presji popytu :i staje s:i~ wzglednym szczytem Czasaml okazuie si[~' '[e,Z szczytem 0 znaczeniu dlugo ·.·'~~~Iii"'i',wvm·-
"'. _ - :. '1" _" fIl.,It:J.IJ. ,1_llJbJ. LU '_ J' I ~
. Znaczenie £-0> rma ,FIJ~i S'-- zp-; -~ ikulca n a szczy .. \...,-j~ zwieksza ~llP! 'I""~:~.~y"."
,fJ\.lrl I
1
_ ... .J~ [J):r'~'" ~~
, ~~ I
: , 'If V Lu~._o
-'" I T
, ~
~ I
~ IJ.J(alud~ ,
I I
I I !
I ! IL Ii.
l,i ~JIt.\ 1 1
! 'f. I 1
1 lukl~~
A-' .. '
~/ II I
.' I I ,I
~1W1 ~: I'
I -~
, I .,. I 11 ~ li
." . tuka zwykJa ,frl~n
- - ,~ -
I \I{ 1
.~ llil
\ WlAl :
I I
r ~~
I
I
1 Lu1ka~ia :
I I
. . I " ; . . . , " j J " ..
DD 'Jai "if..,,' [Mat 'Apr I., JUn I ' Juil Aug I 8iji' 'OCt [1IrI¥ I DiM .ill • ..
SZCZ, ""ow, 0 znaczemu r .. rugoternunowym, ; 'mgramy e,o I e.e zawleraJt~
przyklady zarowno w.z;g:l~dny'ch szczy't6w:~ jak i wzglednych dolkow utworzonych przez formaicjre szpikulce,
Wy.m~@11Uismy wczesniej warunki uksztaltowanla sie f()rm.a'cji szpikulca ale' byl:y one 'malo precy.zyjn.el~ J ak dub mUM bye: rO:znica, pomi~zy ma:' .. simum dlanego dnia (tub mlntmum) j, maksimamt (lub minimami)
11100 [
11&7.
1 lID
,tW ,
'1>1OG I
tAl" IFORMACIE J,EDNODNJO'NE 81'
D ~: I
, I
,
" I
l~ I I
I
,
" J' ~ 1'1 l , i
,
.. I
I~ '_.1 ~~r!lfti If..:oi
01 ,7
jj 1.1 ~_hk., 1 ~
01 J ' '~,L Til'll I
r.
III I I
~~If ' I .1 I I
.. ~ I I
,I , 1A~ ~~I I .~
." ,d! ,,~
'. I
lif: :'r~ 1'1 ¥
•• I
I ,
• Szp'lkUeC . r [I
tl~ "
~
• ' II •
, i~~ I'~
, [
M· ,
, 'r 11
ilb,
II
1 , I ,
I ;
I
I_I. , ..• i., , , . ,
- AUG '''p , Dei" 'rIDY' DR Ji1 '''i .... , Air '. 'J., ~I
, t1 UII
~. mnotnik,.. b.6ry trzeba ,okreSUc (00 przyldad. Ie ~ 0./75) ~·.p'rzeci~tny rz,e(:~ywisty zakres zmia:ny W' ostatmeh ....I" .... "!e· "",' A '''u dni ~'chL:il,
ULlc6!1"i:'C'!' __ :. ,I.m.· ~
'~H' C' .'" 3 ~·C·" L)
,L.'. .~'..:>" x·:.' 'I ..... ~ , ". '
_'" 'I. . 1-·" '
gdzie C~. - ,zamkni1ecie w danym dniu ~~. ~. minimum w danym dniu ..
'j Pmwdziw~t zakR8 to prawdzfW'e- m~ksimum mlnus prawdz~we minimum. Prawdziwe' .maks;mum w"\yZSza 'warto:U z maksimum Ifri4,oo.i ses~j~, za:mkn~cla, ,$eSji poprzednie'·r. Prawd.zirwe :minimum to wym:za. warkiSC z mjn~mUN bi~.ce~ SeeSp i zamkni.:,da sesji poPl.zedlnie~ (Plll!t:rz rDZ!dzial 'lI'zleci).
FORIMACIB JEDNODNU1WE 89
Diagram 6.6 S,z,pikil;dce}' baweb\~, marzec 1991.
"
: 1
I
I • [I .
I I
I
I I I
1
1 I
I
:
i SzF:;it!~ I
I I
I
I
, :
I 1,' ~ .~
I I
, ~A i. ~lrJ ~.'~,:
I -'1'! LL l J.,;:;,I ....
I II.
i ! I'~ .~~['~·'ll· :II~~'"
1 ,
~ 't ~. 1
I 1
~V~~ .,
I smkJJler;
I , I
i.J,~1 I!I' I
:Ip.~ 1
I ]
,. 'IIi fOC" I
I
. . . L _ .. ' .. . I ... ,;, ] • t • I
Iii) APr .., "J" ".,.. AlIi ",- Oct " 'DIC m M -. I'
•
'.
Pierwszy z warunkow gw;aran~J;el ze szpikulec przewyiszy Si;}siednie :szczy~y 0 wilelkosc rOWN). eo :najmniej trzem ezwartym rzeczywistego zakresu zmiany Z (lsta.tnich dziesiE:CiU dni (zakladi!j4~ ze Ie = 0;75)" Drugi
~'1_ ~.., • d '. bed · . . k t
warunex zapewma, zoe rmmmum rego' '.~ rna ::.~Zle W ruzszym I·.war;~'y u,
Trzeci warunek, ]k,tory wyma,ga, by maksimum tego dnia przewyiszalo
-- - - k imu ost .... t '. b 50" dnl C' r"'y N~ .',. 50) ,or n· ... -uJ .. iIi:ii; ... - d.1""e-'· t n
ma :S.J. ... _m Z:·_,'p".ruC, .: . nl.p' . .ii!::a· "'.' a: : ',[, t,wara 'L.'';';', ze ' L,;""U el
zestal peprzedzony ruehem wzrostowym, (Og.olnie rzecz hloFiI,Cf wyZsze wartosci, N 'wym,a8aj~1 wi~ks,zych uprzednlch w,zT-os,t;6w)~
Przedstawiona definicja je'st tylko przykladem 'mo!zliwpsci matematycznego skons truowania precyzyjne] definlcji, M'ozliwyc'h jest
"'II ,. h
WleJ.e Inn:yc.] ~
Dniodwrotu
Standardowa definicja dnla o dwroeu Z'@' szczytu m6wi, ,;!e. jest to Qzien",
11. ... ' /' d . 1i............. -, '. ,. k . "
'W ~torym poaczas wzrostu ~ta-f;~e S1~. no-we maksimum, a nastepnle
kurs zawraca i zamyka si:e poniie:i' eeny zamkniecia z dnia poprzedln:iiego, . . Anakieicznie, dlzieD odwJiotu ad dna to dzien 'W kt-brym '~wsta~e nowe
~i;;i~~-p~'tic~~'~-~'p.-adkI6~ --a~~s-~p~'ni~ ku'rsl~awmca i za~;kasi; ,~~ .
~eJ ,cellY zamkniecia z peprzedniego dnia" Poniisze om6wieni.e dotyczy t.YUw dni odwrons ze s_zcz.yt~ ale w przypadku dni odwretu ad dna mamy' do czynienia p,o prostu ,Z; ~us,fr,zany.m, odbiciem tej ;sytUtlC,ji.,
PodolLmie jak 'W wypadku szpikulca, dzieI\ odwroeu ze :S2iCZytll interp,retowany jest na 08\61 jako kulminaeja popytu, podczas ktOrej ksztaltuje
'. '~ d . W" t_"' '1:_ ':1-..:. • '. tak , .. :Ii:_ .. , ~
Sl~ w~g1e' - ny szczyt, .. ~a:runlf;;ll uksztattowame S,le ta 'le] rormacn rue SI1
jednak talk. rygorystyczne :i, dni odwrotu ze szczytu, 'wyS'b;ptl{1' doSe c~sto.
O "'ll - ~ 1"", - ., 11...-..... h d ,. d-' '. - 1!....11 1
ue zatem WleJ.e SzczytOw ryn~wyC.':· 'to .. ~. 'till. 0, wrotu, to proUl~ po ega
na tym, 2Je' 'wiekszosc dni odwrotu ze szczyt.u nie jest :szczytami. Diagram
inn:yc'h dni odwrotu, k,t-bre' 'b'Ylyb~,. przedwczesnymi sygnalami sprzedazy (zaznacwne s, tylko coraz wy,zq pohoEone dni odwrotu), Na diagramie 6,,8 widzi:my Inny przyklad przedwezesnych .sy,gnai6w wysym.nyeh przez dnf o dwrotu, W' tym wypadk.u dzien odwrotu pokryw,at :sjje dolda,d'nie
~1: ~ h ''1'''''' ~ - '1,...1 ..... , ...... ''i '"...ll ..... , k
WS cazowka 'W p,ra .. tyce 'kan~YJn@J~ ,~iO!i}/llem. PO~B''"'' na tyOlI ze wyma:--
:gmlie j'edyn_ie loony zamknieeia pordie:ji zall1kni~cia, z :po,pfZ!OO'niego dnia -to
L_ d 1, k '1 ~ p' __". ~, __ It-, k ~1 ~ d ·
waruneI( I, i21.,eO 'nlewy:8tarczaJilcy~roponuw muym. za:tero, 0_' teSlleItU!' 'nUl
::FOR~MACJ,E JEDNODNIOWE '91
I
I
: I
~
I ,
,~I I!!-"
b
~ I ;
....... ... ;
. - r""'I": , I
~ ~ [
I
...... , ,,~,
I i
, , I
1'0 A~ [
..I
I
,1 ~ I
I
..... ~ I '.
"1"1:
' ...
.1"
"
"
" I
92
1t;I,o» 't. .• A r-TI:ir r: .... _1~~'iI&III
I I ·
I I ·
.&:1::. I ·
:
.~ I -
!
~ ·
:
~.
I c::::..-. ·
~ ..
'.;;;;.." A
I """" I" C
,~ ·
I
-=r I
;;€ I
I ·
~ [
........ I [ [
I I a.. ·
~: I , ~
'- ~ I .. ,
:
... I
·
I
i 8 E; ·
, ~~
0# ""' , II
0. ~- •
I ~ ~
·
i IQ ~
, I I~
! ~ :
·
I ·
~, e
- I3:IiiIf
~~ ·
·
~~ , ·
I ~ ~ ~, '.
8,
""'OIiS rt · ..
B I- ,·t
:
~ ~ ·
~
-
: F~~I
- ·
.......
.< ~ · -
!to o "
..
t Ii,
z
"I!'"' .' c
I =: I I' I II I ! A ! 0- W :1 n
-, :1
'",",'
'. II!';! . [MI 'N
. I, . .