UNIWERSYTET GDASKI

Zakad Pedagogiki Spoecznej, Instytut Pedagogiki,

Wydzia Nauk Spoecznych
oraz Europejskie Centrum Solidarnoci
zapraszaj na

Oglnopolsk Konferencj Naukow

UNIWERSYTET GDASKI
Zakad Pedagogiki Spoecznej
Instytut Pedagogiki
Wydzia Nauk Spoecznych
Europejskie Centrum Solidarnoci

BIEDA
Edukacja wobec ekonomii wykluczenia
pod patronatem
Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, Oddzia w Gdasku
i Gdaskiego Funduszu Stypendialnego MENTOR

Gdask, 23 maja 2014 roku

Wydzia Nauk Spoecznych UG
ul. Bayskiego 4, Audytorium S-209

Patroni i sponsorzy konferencji:

Program Oglnopolskiej Konferencji Naukowej

BIEDA
Edukacja wobec ekonomii wykluczenia
Gdask, 23 maja 2014 roku
Wydzia Nauk Spoecznych UG, ul. Bayskiego 4, aula S -209 (parter)

BIEDA
Edukacja wobec ekonomii wykluczenia


Spoeczny dobrostan uzaleniony jest od poziomu nierwnoci, ktry najpeniej wyraa
zrnicowanie w zakresie dochodw. Stwierdzenia o zalenoci midzy wzrostem PKB, a dobrobytem
spoeczestwa s jednak dalece przesadzone. Wzrost gospodarczy w polskim wydaniu raczej nie suy
ubogim czciom spoeczestwa i jest dla nich niekorzystny. Paradoksalnie, wspwystpuje tu wzrost PKB
wraz z powikszeniem si sfery ubstwa, przy czym beneficjentami tego pierwszego s najczciej osoby
zamone. W wynikach bada odnale mona zaleno midzy poziomem zamonoci, a dynamik
wzrostu PKB, podczas gdy w tym samym czasie, w latach 2000 2007, w grupie najuboszych nastpi
realny spadek dochodw.
Niepokojcym zjawiskiem jest powikszanie si liczby rodzin yjcych poniej poziomu skrajnego
ubstwa. Po okresie spadku i pniejszej stabilizacji, od roku 2011 liczba ta ronie. W 2011 roku poniej
granicy ubstwa yo 6,7 % rodzin, co - biorc pod uwag poprzedzajcy, picioletni okres spadku i
stabilizacji - jest wyjtkowo niepokojce. Liczebno tej grupy, obejmuje 2,6 mln osb, ktrych miesiczne
dochody na gospodarstwo domowe nie przekraczaj 495 PLN. Rwnie niepokojcym zjawiskiem a zarazem
wskanikiem, obrazujcym skal problemu, jest wystpowanie ubstwa wrd dzieci, ktre w przypadku
Polski - jak szacuje UNICEF - wystpuje u co pitego dziecka. W przypadku krajw skandynawskich ubstwo
dzieci jest najnisze w Europie, podczas gdy w Polsce dotyczy 1,3 mln dzieci, pozbawionych podstawowych
dbr. Sytuuje to Polsk na dwudziestej czwartej z dwudziestu dziewiciu pozycji krajw, analizowanych pod
wzgldem wskanika deprywacji, odzwierciedlajcego dostp do zasobw koniecznych dla prawidowego
rozwoju.
W perspektywie porwnawczej, Polska charakteryzuje si stosunkowo wysok wartoci
wspczynnika Giniego, ktry w badaniach OECD sytuuje kraj na pitym miejscu krajw o wysokim
poziomie rozwarstwienia spoecznego. Naley podkreli, e Polska wyrnia si na tle innych krajw Unii
Europejskiej pod wzgldem proporcji midzy zarobkami najbiedniejszych i najbogatszych obywateli,
osigajc pozycj skrajn. O ile wedug OECD - przecitne zarobki najbogatszych 10% obywateli s
rednio 9-krotnie wysze (w Danii i Szwecji 5-krotnie) od zarobkw 10% najbiedniejszych, to w przypadku
Polski wielko ta wynosi 13,5. Jest to najwyszy wskanik rozwarstwienia w cae Europie.
Sytuacja ta stawia pod znakiem zapytania funkcjonowanie mechanizmw redystrybucyjnych, a take
skania do przemylenia paradygmatw, w ramach ktrych prowadzi si dziaania zwizane z pomoc
spoeczn.
Sytuacj t raczej nie przejmuj si ani politycy, ani klasy rednie i wysze, przewanie
przejawiajce brak zainteresowania podnoszeniem warunkw ycia warstw najuboszych. W zwizku z tym
zauway mona deficyt w ramach dyskursu publicznego, w ktrym przestaje mwi si o biedzie, a mwi
si o wykluczeniu, w ktrym tematyka nierwnoci spoecznych ugruntowanych w rozwarstwieniu- coraz
wyraniej aktualna - staje si tematem archaicznym, kojarzonym z ideologi PRL-u. Problem
rozszerzajcego si ubstwa i wielowymiarowej biedy oraz marginalizacji wanie dzi staje si nad wyraz
aktualny. Wymaga pilnego rozwizania, do ktrego prowadzi droga przemian mentalnociowych i -
podajcych wraz z nimi - przeksztace o charakterze politycznym i gospodarczym. Pierwszy krok na tej
drodze, to zakcenie spoecznej opacalnoci zakrywania problemu biedy, ktre dokonuje si w grze
pozorw, jak bywa walka z wykluczeniem, pochaniajc rodki nie przynoszce adnej poprawy jakoci
ycia osobom najbardziej problemem tym dotknitych. Ten pierwszy krok jest wyzwaniem edukacyjnym.
Ekonomie wykluczenia mona i trzeba postawi w centrum spoecznej debaty, doprowadzajc do
przeoenia jej wynikw na rozwizania legislacyjne, dajce grunt zmianom orientacji oraz wynikw
spoecznego (wsp)dziaania, urealniajcego walk z nierwnociami, bo to one le u podstaw biedy.

Zapraszamy do tej debaty!

9:00
10:00

Rejestracja uczestnikw, kawa na powitanie

10:00 Powitania
10:30
Uroczyste zakoczenie kursu UG Szkoa Mentor dla Stypendysty, prowadzonego w ramach
Gdaskiego Funduszu Stypendialnego Mentor
10:30 Sesja I OBLICZA I EKONOMIE UBSTWA
13:00
Prowadzenie: Dr Jacek Kotan, Dyrektor Wydziau Myli Spoecznej Europejskiego Centrum
Solidarnoci
Ubstwo jako rdo cierpie
Profesor Anna Michalska, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Konstruktywistyczne i narracyjne aspekty ubstwa
Profesor Krzysztof Frysztacki, Uniwersytet Jagielloski

Wykluczenie spoeczne, ubstwo, jako przejaw nieefektywnoci r ynku
Dr Wadysawa Kiwak, Ewa Ignaciuk, Uniwersytet Gdaski
Od ekonomii wykluczenia do ekonomii cierpienia. O antropologicznych kontekstach ycia
w pnym kapitalizmie
Dr Marcin Boryczko, Uniwersytet Gdaski
Bieda na jzykach
Profesor Maria Mendel, Uniwersytet Gdaski
13:00 Obiad
13:30
13:30 Sesja II BIEDA I EDUKACJA
14:30
Prowadzenie: Profesor Jolanta Wojciechowska, Uniwersytet Gdaski
O uytecznoci radykalnej pedagogiki dla pracy socjalnej
Dr Piotr Staczyk

Bieda i bezrobocie na terenach wiejskich a zmiana spoeczna przez edukacj.

Przykad dziaa na rzecz aktywizacji spoeczno-zawodowej bezrobotnych kobiet 50+ w ramach
projektu Akademia Eko-logicznego Rozwoju
Dr Dorota Jaworska, mgr Dominik Krzymiski
14.30 PANEL DYSKUSYJNY z uczestnictwem przedstawicieli instytucji pomocy spoecznej i
15.30 integracji.
Podsumowanie i zamknicie konferencji: prof. Maria Mendel