Choroby układu krążenia

Choroby układu krążenia stanowią w chwili obecnej obok chorób

nowotworowych najważniejsze zagrożenie dla zdrowia i życia ludności w Polsce.
Przyczyną ok. 50% zgonów są właśnie choroby układu krążenia. Takie dane są
charakterystyczne dla większości krajów wysokorozwiniętych, ponieważ te
choroby wynikają z trybu życia ludzi i warunków panujących w tych krajach.
Choroby układu krążenia są określane mianem „współczesnej epidemii”.
W encyklopedii czytamy, że choroby układu krążenia to: „schorzenia dotyczące
narządów i tkanek wchodzących w skład układu krążenia, a w szczególności
serca, tętnic i żył, dlatego często są też nazywane chorobami układu sercowo-
naczyniowego.”
Do najczęstszych chorób układu krążenia zaliczamy: miażdżyce, chorobę
wieńcową, zawał serca, nadciśnienie tętnicze, wady serca, zapalenie mięśnia
sercowego, kardiomiopatie.
Przyczyny chorób układu krążenia są bardzo podobne. To przede wszystkim:
nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, nadwaga, wysoki poziom cholesterolu we krwi,
palenie tytoniu, powtarzające się sytuacje stresowe, siedzący tryb życia,
nieprawidłowa dieta z dużą zawartością soli kuchennej i tłuszczów, głównie
pochodzenia zwierzęcego. Większe ryzyko zachorowanie występuje u mężczyzn.

1) miażdżyca
Miażdżyca jest chorobą ogólnoustrojową - polega na tworzeniu się w
naczyniach krwionośnych, a szczególnie w tętnicach, zmian nazywanych
płytkami miażdżycowymi. Płytki takie składają się głównie z substancji
tłuszczowych a zwłaszcza cholesterolu. Płytka miażdżycowa rośnie latami
zwężając światło naczynia.

Szczególnie groźne są te płytki miażdżycowe, w których wnętrzu toczy się

proces zapalny. W toku zapalenia może dojść do osłabienia i ostatecznie
pęknięcia błony oddzielającej zawartość płytki od krwi. Odsłonięcie
substancji tłuszczowych znajdujących się we wnętrzu płytki pobudza układ
krzepnięcia krwi i prowadzi do powstania zakrzepu. Zakrzep ten może z
kolei spowodować całkowite zamknięcie naczynia.
Objawy miażdżycy: objawy odczuwane przez pacjenta pojawiają się
zwykle przy dużym zaawansowaniu zmian. W zależności od umiejscowienia
mogą wystąpić: ból dusznicowy (zaburzenia rytmu serca - naczynia
wieńcowe), zaburzenia widzenia (zawroty głowy, utraty przytomności -
tętnice szyjne), oziębienie bóg (owrzodzenia, chromanie przystankowe,
 czyli konieczność odpoczynku po przejściu pewnego dystansu z powodu
bólu nóg - naczynia nóg), niewydolność nerek (naczynia nerkowe).
Powikłania miażdżycy to: zawał serca, niedokrwienie kończyn grożące
amputacją, udar mózgu, tętniak.
leczenie: leczenie miażdżycy (i towarzyszącej jej zwykle otyłości)
rozpoczyna się od zmodyfikowania diety (spadku masy ciała przez okres 3-
6 miesięcy), stosowanie aspiryny, witaminy E, leków obniżających ciśnienie
tętnicze, regulujących poziom glukozy we krwi i innych. W przypadku
niektórych powikłań miażdżycy konieczne może okazać się zastosowanie
leczenia operacyjnego.

2) choroba wieńcowa
Choroba wieńcowa jest najczęstszym schorzeniem
układu krążenia ludzi żyjących w krajach wysoko
rozwiniętych.
Choroba wieńcowa serca zwana również chorobą
niedokrwienną serca, przewlekłą niewydolnością
sercową to choroba polegająca na niedostatecznym
ukrwieniu serca, a co za tym idzie niewystarczającym
zaopatrzeniu serca w tlen.
objawy: bóle zamostkowe, rozpierające, dławiące,
piekące z promieniowaniem do ręki, żuchwy,
początkowo pojawiające się po dużych wysiłkach,
następnie po coraz to mniejszych aż w końcu mogące pojawiać się w
spoczynku i w nocy, duszność wysiłkowa, bark "tchu", konieczność
zatrzymania się, zmniejszająca się tolerancja wysiłku, kołatania serca z i
utratą przytomności.
powikłania: zawał serca, udar mózgu, niewydolność serca
leczenie: Rzucenie palenia papierosów, aktywny tryb życia, dieta
niskocholesterolowa, obniżanie ciśnienia tętniczego

3) zawał serca

Zawał serca jest jedną z najbardziej znanych i najbardziej dramatycznych

postaci choroby wieńcowej, zwanej też chorobą niedokrwienną serca,
charakteryzującej się niedostatecznym ukrwieniem (i co za tym idzie
niedostatecznym zaopatrzeniem w tlen) serca, spowodowanym znaczącym
 zwężeniem (a niekiedy - zamknięciem)
światła tętnic wieńcowych, odżywiających
mięsień serca.
Do zawału mięśnia sercowego najczęściej
dochodzi na tle miażdżycy tętnic
wieńcowych w przebiegu choroby
wieńcowej (często utożsamianej z chorobą
niedokrwienną serca). Ognisko miażdżycy
w ścianie tętnicy wieńcowej nazywane jest
blaszką miażdżycową. Powoduje ona
zwężenie światła tego naczynia i
ograniczenie przepływu krwi - często w
tych przypadkach pacjent odczuwa objawy
dławicy piersiowej przy wysiłku czy
zdenerwowaniu.
Mechanizmem, który bezpośrednio
prowadzi do zawału, jest pęknięcie lub
krwotok do blaszki miażdżycowej albo
narastanie zakrzepu na jej powierzchni.
Jeśli średnica naczynia zostanie zwężona
powyżej 2/3 - 3/4 jego średnicy (krytyczne
zwężenie tętnicy wieńcowej) wówczas
zwykle dokonuje się zawał mięśnia
sercowego w obszarze zaopatrywanym
przez dane naczynie (mięsień sercowy ulega niedokrwieniu i w ciągu kilku-
kilkunastu minut rozpoczyna się jego nieodwracalne uszkodzenie, które w
wypadku nieprzywrócenia dopływu krwi prowadzi do powstania ogniska
martwicy tego fragmentu mięśnia sercowego).

objawy: ból w klatce piersiowej, ból za mostkiem, duszność, poty, uczucie lęku,
nudności, ewentualnie stany podgorączkowe. Ból może promieniować do
żuchwy, pleców, barków i nadbrzusza. Ból zawałowy trwa przeważnie nie
krócej niż 20 minut, często kilka godzin. Na intensywne długo utrzymujące się
bóle nie wpływają ani odpoczynek, ani nitrogliceryna. 15 – 25% zawałów
serca daje nietypowe, niewielkie dolegliwości lub przebiega zupełnie
bezbólowo (tzw. „nieme zawały”). Najczęściej zawały bezbólowe występują u
osób chorych na cukrzycę, u których neuropatia cukrzycowa jest przyczyną
zmniejszonej percepcji bólu. Zdarza się, że zawał serca objawia się w sposób
dramatyczny: nagłym zatrzymaniem krążenia i nagłym zgonem sercowym.

4) nadciśnienie tętnicze
Nadciśnienie tętnicze jest to choroba układu krążenia polegająca na stałym
lub okresowym
podwyższeniu ciśnienia
tętniczego krwi powyżej
wartości prawidłowych tj:
140/90 mmHg.
Nadciśnienie tętnicze z
reguły wykrywane jest
podczas przypadkowego
badania kontrolnego krwi.
Największa częstość
występowania nadciśnienia
występuje w grupie
 wiekowej pomiędzy 35 a 60 rokiem życia. W większości przypadków
choroba ta przebiega bezobjawowo. W Polsce nadciśnienie dotyczy ok.
20% dorosłej populacji.
objawy: Najczęściej wysokie ciśnienie tętnicze nie jest odczuwane i
wiele osób czuje się, mimo podwyższonego ciśnienia, przez długi czas
dobrze. Objawy, które bywają wymieniane przez pacjentów z
nadciśnieniem to:
uczucie kołatania i bóle w okolicy serca, bóle i zawroty głowy, duszność,
pobudzenie lub zmęczenie i senność.
przyczyny i leczenie: Zdrowy styl życia to najlepsza ze znanych metod
zmniejszających ryzyko wystąpienia nie tylko nadciśnienia tętniczego ale
również chorób serca, osteoporozy, nowotworów.
Nadwaga sprzyja występowaniu nadciśnienia. U ludzi z nadwagą
nadciśnienie tętnicze występuje dwa razy częściej niż u ludzi z normalnym
ciężarem ciała. Dlatego też, przy towarzyszącej nadciśnieniu nadwadze jej
zmniejszenie jest najskuteczniejszym środkiem leczniczym.
Zwiększenie aktywności fizycznej poprzez spędzanie swojego wolnego
czasu na aktywnym wypoczynku najlepiej na świeżym powietrzu,
uprawianie sportu, czy spacery w większość dni tygodnia to proste i
skuteczne metody zapobiegania wystąpieniu nadciśnienia oraz
zapewnienie sobie dłuższego życia bez leków.

5) wady serca
Wady serca, zniekształcenie anatomiczne zastawek serca, ścian lub
przegród samego serca, ujść tętniczych lub żylnych, bądź też dużych
naczyń w pobliżu serca. Ich skutkiem są zaburzenia przepływu krwi
pomiędzy poszczególnymi jamami serca, przedsionkami i komorami lub
pomiędzy jamami a dużymi naczyniami. Konsekwencją jest wytwarzanie
się zmian adaptacyjnych w sercu, następnie wtórnych jego uszkodzeń i
wreszcie zaburzeń krążenia krwi (niewydolność krążenia). Wady serca
mogą być nabyte lub wrodzone.

6) zapalenie mięśnia sercowego (Myocarditis)

Jest to uszkodzenie mięśnia sercowego wywołane zakażeniem wirusami,
bakteriami, paciorkowcami, robakami (infekcyjne zapalenie mięśnia
sercowego), związane z błonicą, nadwrażliwością na leki, płonicą, durem
brzusznym, reumatoidalnym zapaleniem stawów, nieznaną przyczyną
(nieinfekcyjne zapalenie mięśnia sercowego).
objawy: W zapaleniu mięśnia sercowego występują objawy choroby
podstawowej wywołującą zapalenie, m.in. gorączka, kołatanie serca,
podwyższona leukocytoza, tachykardia, przyspieszenie opadania krwinek
czerwonych, niewydolność serca.
przyczyny i leczenie: Przyczynami zapalenia mięśnia sercowego są
różnego typu infekcje (bakteryjne, wirusowe, grzybicze, pierwotniakowe,
itp.), reakcje immunologiczne (alergiczne, odrzucenia przeszczepu,
autoantygenowe)oraz czynniki toksyczne (jak leki, toksyny, metale ciężkie)
i fizyczne (porażenie prądem elektrycznym, wysoka gorączka, czy też
promieniowanie).
W zapaleniu mięśnia sercowego stosuje się leczenie przyczynowe w
zależności od czynnika wywołującego. Ponadto podaje się leki steroidowe,
immunosupresyjne oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne.
Pacjentom zaleca się prowadzenie oszczędzającego trybu życia (w
początkowym okresie choroby - leżenie. Istotne jest zapobieganie
powikłaniom zakrzepowo-zatorowym. Przy występowaniu objawów
 niewydolności krążenia lub zaburzeń rytmu - leczenie objawowe.
W celu określenia skuteczności leczenia ocenia się głównie zmniejszanie
sylwetki serca, poprawę kurczliwości i wyniki biopsji mięśnia sercowego.

7) kardiomiopatia
Schorzenie to rozpoczyna się w mięśniu serca. Polega na powiększeniu,
przeroście tego mięśnia lub sztywności komór serca. Zajęciu mięśnia
sercowego mogą towarzyszyć nieprawidłowości budowy i czynności
osierdzia, wsierdzia, innych narządów. Stwierdza się różne typy zmian
chorobowych.
Trzy główne typy kardiomiopatii to kardiomiopatia: rozstrzeniowa,
przerostowa i restrykcyjna. Każda z nich jest niejednorodną jednostką
chorobową i zawiera różne podtypy:
• kardiomiopatia rozstrzeniowa
objawy: Charakteryzuje się powiększeniem serca spowodowanym
stosunkowo niewielkim przerostem mięśnia serca, za to znacznym
rozciągnięciem. Upośledzona funkcja komór daje symptomy
niewydolności krążenia. Są to objawy małego rzutu (zmęczenie,
zawroty głowy, duszność wysiłkowa), czyli niedostatecznego
ukrwienia tkanek obwodowych oraz zastoju w krążeniu płucnym i
obwodowym (zadyszka, duszność nasilająca się w pozycji leżącej,
napadowa duszność nocna i obrzęki). Chory może także zauważyć
znaczny przyrost masy ciała, spowodowany obrzękami.
przyczyny: Większość przypadków kardiomiopatii rozstrzeniowej
określa się jako idiopatyczne, czyli o nieznanej przyczynie, ale
najczęściej czynnikami wywołującymi to schorzenie są wirusy i
toksyczne działanie alkoholu. Do rzadszych przyczyn należą choroby
tkanki łącznej, sarkoidoza, ciąża (tzw. kardiomiopatia
okołoporodowa), leki cytostatyczne (np. adriamycyna), przewlekłe
znaczne niedobory wapnia lub fosforu i dystrofia mięśniowa.
leczenie: Postępowanie w kardiomiopatii rozstrzeniowej obejmuje,
o ile to możliwe, leczenie choroby podstawowej, ale najczęściej jest
objawowe i polega na podawaniu leków odciążających serce,
poprawiajacych kurczliwość mięśnia, regulujących rytm serca i
zapobiegających powstawaniu skrzeplin.
Czasami konieczne jest wszczepienie stymulatora serca lub
defibrylatora chroniącego przed nagłym zgonem z powodu
migotania komór.
Część chorych z kardiomiopatią rozstrzeniową wymaga przeszczepu
serca. Rokowanie w tej chorobie jest niepewne i zależy od stopnia
uszkodzenia mięśnia serca.
• kardiomiopatia przerostowa
objawy: duszności i bóle wieńcowe tuż po wysiłku fizycznym,
zaburzenia rytmu serca, czasami groźne, prowadzące do
zatrzymania pracy serca. Opisano rodzinną postać kardiomiopatii
przerostowej, w której występowały nagłe zgony wśród młodych
ludzi cierpiących na tę chorobę. Na szczęście takie postaci są
rzadkie. W badaniu lekarskim można stwierdzić u pacjenta szmery
nad sercem naśladujące wady zastawkowe.
Duże zmiany obserwuje się zwykle w badaniu EKG, które może
wykazywać cechy przerostu komór, bloki odnóg, bliznę pozawałową.
Zmiany te nie odzwierciedlają stanu faktycznego i są skutkiem
zmienionego toru przewodzenia prądu w przerośniętym mięśniu
lewej komory.
 leczenie: Polega na podawaniu leków zmniejszających kurczliwość
mięśnia, poprawiających podatność i zwalniających częstość rytmu
serca. Stosuje się zatem beta-blokery i blokery kanału wapniowego.
Czasami konieczne jest też podawanie leków antyarytmicznych. W
kardiomiopatii przerostowej obowiązuje profilaktyka infekcyjnego
zapalenia wsierdzia, któremu ona sprzyja. Tak więc konieczne jest
leczenie antybiotykami wszelkich zakażeń, likwidacja przewlekłych
ognisk infekcji w organizmie i osłona antybiotykowa podczas
zabiegów zagrażających wysiewem bakterii do krwi, przede
wszystkim stomatologicznych.
W niektórych przypadkach kardiomiopatii przerostowej stosuje się
leczenie chirurgiczne polegające na wycięciu części przerośniętego
mięśnia.
Od pewnego czasu wykorzystuje się też stałą stymulację elektryczną
serca, która zmienia kierunek rozchodzenia się fali pobudzenia i
kolejność skurczu poszczególnych fragmentów mięśnia, co może
zapobiec zawężaniu drogi odpływu lewej komory.
• kardiomiopatia restrykcyjna
Jest to najrzadziej spotykana i najgorzej rokująca postać
kardiomiopaii. Charakteryzuje się patologiczną sztywnością komór z
istotnym upośledzeniem rozkurczu i napełniania komór, przy
zachowanej kurczliwości i prawidłowych wymiarach serca. Sztywność
mięśnia może być spowodowana różnymi czynnikami - zwłóknieniem
lub zbliznowaceniem endomiokardium (czyli wsierdzia - wyściółki
wewnętrznej jam serca i mięśnia serca), nieprawidłowym
odkładaniem się w mięśniu pewnych substancji, np. amyloidu.
Zmniejszona podatność komór prowadzi do zastoju żylnego
obwodowego i płucnego w następstwie utrudnienia spływu krwi do
serca z żył obwodowych i płucnych. Pacjenci mają więc obrzęki,
wodobrzusze, powiększenie wątroby i poszerzone żyły szyjne.
leczenie: Konieczne jest różnicowanie kardiomiopatii restrykcyjnej z
zaciskającym zapaleniem osierdzia, które można leczyć
chirurgicznie.
Leczenie kardiomiopatii restrykcyjnej jest objawowe i polega na
ograniczeniu soli i podawaniu leków moczopędnych. Czasami
konieczne jest stosowanie leków przeciwkrzepliwych, ponieważ
niektóre kardiomiopatie restrykcyjne zwiększają ryzyko powikłań
zakrzepowo-zatorowych.

Higiena układu krwionośnego

Układ krwionośny to jeden z najważniejszych układów całego organizmu, dlatego
też odpowiednie dbanie o niego może pomóc nam uniknąć wielu niebezpiecznych
chorób, często prowadzących do śmierci. Oto kilka zasad, do których stosowanie
się z pewnością zmniejszy ryzyko zapadnięcia na niektóre choroby:
  prz
ede wszystkim należy pamiętać o odpowiedniej diecie; powinna być
ona urozmaicona, z dużą ilością produktów bogatych w nienasycone
kwasy tłuszczowe (należy unikać nasyconych kwasów
tłuszczowych!); idealna jest tzw. dieta śródziemnomorska –
uznawana za najzdrowszą wśród diet. Można ją stosować przez całe
życie. Pozwala utrzymać dobre zdrowie i znakomitą kondycję.
Stosując dietę śródziemnomorską, spożywa się duże ilości warzyw i
owoców, kasz, makaronów, ryb, owoców morza i pełnoziarnistego
pieczywa. Pokarmy te są bogate w błonnik, witaminę C, mikro- i
makroelementy oraz nienasycone kwasy tłuszczowe. Z codziennego
menu należy zupełnie wykluczyć wieprzowinę. Do potraw dodaje się
dużą ilość czosnku i cebuli, do sałatek, zup i sosów - oliwę z oliwek,
zamiast masła i tłuszczu pochodzenia zwierzęcego

 odpowiedni tryb życia – zdrowy i aktywny; zaleca się dużo ruchu,

który dobrze wpływa właściwie na każdy układ w organizmie
człowieka; poza tym ważne jest życie bez różnego typu używek,
zwłaszcza papierosów, które działają niszcząco na serce oraz inne
narządy
 Bibliografia:
www.wikipedia.pl
zdrowie.flink.pl
www.wiem.onet.pl
www.choroby.biz
www.interna.com.pl
www.resmedica.pl
www.biomedical.pl
www.zdrowie.med.pl
www.cai.pl
www.kardiolo.pl
www.kardiolo.pl
www.gotowanie.v9.pl/diety/19.php