PORÓD

POŁÓG
HIGIENA i ZAGROŻENIA CIĄŻY
PORÓD
Poród (również rozwiązanie, narodziny) - zakończenie ciąży. W wyniku
porodu organizm potomny (noworodek) przemieszczany jest z macicy matki do
środowiska zewnętrznego.
Za początek porodu uważa się moment wystąpienia regularnych bolesnych
skurczów macicy, którym towarzyszą zmiany zachodzące w szyjce macicy,
głównie jej skrócenie i rozwarcie.

Klasyczny przebieg porodu podzielić można na trzy fazy:

• fazę rozwierania
• fazę wydalania
• fazę łożyskową.

Faza I (rozwierania)

W typowym przebiegu poród zaczyna się od delikatnych skurczów mięśni macicy.

Pierwsze skurcze pojawiają się cyklicznie i dość regularnie - co około 10–30
minut i trwają ok. 40 sekund każdy. Czasami już na tym etapie dochodzi do
przerwania błon płodowych i wypłynięcia przez szyjkę macicy płynu
owodniowego, jednak zwykle na tym etapie błony płodowe pozostają
nienaruszone. Zachodzą też różne zmiany w psychice kobiety. Niektóre mamy
odczuwają euforię i radość, inne złość, strach, albo zniechęcenie. Stopniowo
skurcze coraz bardziej się nasilają i stają się częstsze, powodując coraz większy
ból. Zazwyczaj, choć nie zawsze, pod koniec pierwszego etapu pojawiają się one
co dwie minuty i trwają przez 70–90 sekund. Najprostszym sposobem
przyspieszania pierwszego etapu, zazwyczaj najdłuższego w całym procesie
porodowym, jest utrzymywanie kobiety w ruchu tak długo jak długo jest ona
jeszcze w stanie chodzić. Ruch ten polega zwykle na spacerowaniu, ćwiczeniach
rozciągających na piłce lekarskiej, trenowaniu oddechu potrzebnego przy drugim
etapie porodu.

Faza rozwierana może trwać - w przypadku pierwszego porodu ok. 8 – 18 godzin.

Przy kolejnych czas ten skraca się do 6 – 12 godzin.

Faza II (wydalania)

Nazywana jest także okresem wypierania i zaczyna się w chwili, gdy szyjka
macicy już jest w pełni rozwarta. Etap ten jest najbardziej bolesny i niebezpieczny
dla matki i dziecka. Dziecko jest wypychane z brzucha matki przez kanał rodny,
poprzez zarówno skurcze macicy jak i bardzo silne wypychające ruchy przepony
(zwane popularnie parciem). W tej fazie porodu kobieta odczuwa nagły przypływ
sił, które i tak szybko zostaną wykorzystane przy coraz silniejszych skurczach
partych.
Zazwyczaj dziecko wychodzi z brzucha najpierw głową. Czasami jednak zdarza się
nieprawidłowe ułożenie płodu i jako pierwsze na świecie pojawiają się stopy lub
pośladki noworodka. W Polsce nieprawidłowe ułożenie płodu często jest
natychmiastowym wskazaniem do cięcia cesarskiego. Obecnie jednak uważa się,
że w wielu przypadkach poród nieprawidłowo ułożonego dziecka jest całkowicie
możliwy w normalny sposób.
Faza ta kończy się w momencie urodzenia dziecka i trwa zazwyczaj od 1 do 1,5
godziny przy pierwszym porodzie. Przy kolejnym może trwać 30 minut lub mniej.
Faza III (łożyskowa)

Ostatnia faza porodu rozpoczyna się z chwilą przecięcia pępowiny i trwa od 10

do 30 minut. Następuje wówczas poród łożyska i błon płodowych. Zjawisko to
następuje w 5 - 15 minut po urodzeniu się dziecka. Ból i zmęczenie zastępuje w
tym czasie poczucie spełnienia. Kobieta odczuwa potrzebę niewielkiego parcia.
Pod wpływem bezbolesnych skurczów, równie bezboleśnie rodzi się łożysko.
Bardzo ważne jest, aby organizm wydalił całe łożysko, gdyż fragmenty
pozostające w macicy po porodzie mogą powodować krwotoki i infekcje. Dlatego
położna zawsze sprawdza, czy wydalone łożysko jest kompletne.

POŁÓG
Połóg to naturalny okres poporodowy. Zaczyna się po wydaleniu łożyska i trwa
6-8 tygodni po porodzie. W tym okresie dochodzi do cofania się zmian, które
wystąpiły w organizmie kobiety podczas ciąży i porodu. W całym organizmie
proces ten może trwać nawet do pół roku. W tym czasie organizm nie tylko
regeneruje się i wraca do stanu sprzed ciąży i porodu, ale także podejmuje nowe
funkcje związane z karmieniem dziecka.

Cofanie zmian ciążowych to głównie drogi rodne, inwolucja (rozwój wsteczny)

mięśnia macicy, wydalanie resztek endometrium, gojenie miejsca łożyskowego.
Na skutek zmian hormonalnych, skurczy połogowych zmniejsza się masa macicy
z 1000 gramów do 50-70 gramów. Macica zwija się ok. 10. dnia połogu, wtedy też
zamyka się kanał szyjki. Gojenie się rany jamy macicy kończy się z chwilą
pokrycia nabłonkiem ok. 6 tyg. po porodzie. Objawem dokonujących się zmian w
macicy są odchody połogowe: w 1.-6. dobie - krwiste, koniec 1. tyg. - brunatno-
krwiste, koniec 2. tyg. - brudnożółte, koniec 3. tyg. - szarobiałe, po 4.-6. tyg.
rozpoczyna się zanikanie odchodów. Urazy kanału rodnego goją się przez
rychłozrost (sposób gojenia rany; brzegi rany sklejają się, odtwarza się ciągłość
skóry, powstaje linijna blizna) lub ziarninowanie (w dnie rany powstaje ziarnina z
wrastających naczyń krwionośnych. Ziarnina jest podłożem do regeneracji
powierzchownych warstw skóry i naskórka, który narasta z brzegów rany na
ziarninę) ok.7-10 dni.

W czasie połogu następują zmiany w układzie krążenia (spadek objętości krwi i

czynności serca, normę osiąga się ok. 4-6 tyg.) i w układzie moczowym (istniejące
rozszerzenie dróg moczowych ustępuje ok. 2 tyg. Filtracja kłębuszkowa i klirens
endogennej kreatyiny wracają do normy ok. 8 tyg.)

Bardzo ważnym pojęciem związanym z połogiem jest laktacja, czyli rozpoczęcie

wydzielania pokarmu przez gruczoły mleczne. Karmienie piersią jest
propagowane jako najzdrowszy sposób żywienia noworodków i niemowląt.
Wytwarzanie pokarmu składa się z faz: mamogeneza - przygotowanie gruczołu
piersiowego do podjęcia produkcji mleka, laktogeneza -przygotowanie do
wydzielania mleka, galaktopoeza - utrzymanie wydzielania mleka, galaktokineza -
wydalanie mleka. Karmienie piersią przyśpiesza zwijanie mięśnia macicy. Główne
znaczenie w utrzymaniu laktacji ma bodziec pochodzący z odruchu ssania oraz
opróżniania piersi. Pierś wytwarza w 1.- 4. dobie siarę, od 4. doby do ok. 21.
mleko przejściowe, a od 21. doby mleko dojrzałe ok. 700 ml. na dobę.
Po porodzie powrót cykli miesiączkowych jest uzależniony od ponownego
sprzężenia zwrotnego między przysadką mózgową i podwzgórzem a jajnikami.
Brak miesiączki w czasie karmienia to tzw. laktacyjny brak miesiączki. U
większości kobiet cykle miesiączkowe pojawiają się pod koniec okresu karmienia
lub po jego zaprzestaniu. U kobiet niekarmiących pierwsza miesiączka występuje
w 5.-6. tyg. po porodzie.

W czasie połogu kobieta powinna pamiętać o wzmożonej higienie osobistej.

Kobieta nie powinna unikać ruchu i ciągle leżeć. Wczesna aktywizacja fizyczna
położnicy ma bowiem wpływ na prawidłowy przebieg połogu. Ruch po porodzie
powoduje wzmożony przepływ krwi, poprawia stan mięśni i ułatwia wydzielanie
odchodów połogowych. Pobudza prawidłowe funkcjonowanie jelit, ułatwia
oddawanie moczu. Jednak należy pamiętać o unikaniu długiego stania, dźwigania
i dużego wysiłku fizycznego. Kobieta powinna przestrzegać odpowiedniej
bogatoresztkowej diety (spożywać białko, owoce, jarzyny, produkty mleczne) oraz
pić dużo płynów, które działają rozluźniająco. Dobrze, jeżeli pokarm zawiera
odpowiednią ilość błonnika, który pobudza perystaltykę jelit i zapobiega
powstawaniu zaparć.

Bibliografia:

www.resmedica.pl
www.wikipedia.pl
www.wczesniak.pl
www.dzidziusiowo.pl
www.ciaza.babskiesprawy.info
www.tik-tak.pl
www.puellanova.pl