e-B I U L E T Y N W I E D Z A ,

I N S T Y T U T
D E S I G N ,
W Z O R N I C T W A
M A R K A
P R Z E M Y S ¸ O W E G O

/1/ 2007

DOBRY WZÓR

BADANIA DESIGNU

SERENDIPITY – NIE!

DOBRE PRAKTYKI
rys. Marianna Sztyma

e-B I U L E T Y N /1/ 2007

© INS TY TUT WZORN I C T WA P R Z EM Y S¸O W EG O

Redaktor prowadzàcy
El˝bieta Opi∏a

e-BIULETYN dost´pny na www.iwp.com.pl

Opracowanie graficzne
Zdanowicz & Pawrowski

Ilustracje
Marianna Sztyma

Wydawca
INST Y TUT WZORN ICT WA P R Z EM Y S¸O W EG O

ul. Âwi´tojerska 5/7, 00-236 Warszawa

tel. +48 22 860 00 66, faks +48 22 831 64 78
biuletyn@iwp.com.pl
 Ostrzenie o∏ówków,
czyli jak wykorzystaç technologi´

Czy wiesz, ilu ludzi mieszka w Brazylii, Chinach, Pakistanie i Indiach?

Czy wiesz jakie majà PKB? Czy wiesz, ilu projektantów rocznie koƒczy
tam studia?
Czy wiesz, w jakie technologie inwestujà ich przedsi´biorstwa?
Czy wiesz, ile nowych marek powstaje rocznie w tych krajach?

Nie wiedzia∏am. A powinnam.

Takie pytania zadawano mi bowiem na ka˝dym spotkaniu w instytucjach zajmujàcych

si´ promocjà i rozwojem wzornictwa w Wielkiej Brytanii. Dzisiaj ju˝ wiem. Bardzo du˝o.
Od czasu, gdy Thomas L. Friedman w 2005 roku wyda∏ ksià˝k´ „Âwiat jest p∏aski”,
którà studenci, od MIT do uniwersytetu w New Delhi, omawiajà na zaj´ciach, nikt ju˝
nie ma wàtpliwoÊci, ˝e wyjaÊnienia typu: to jest zbyt daleko, koszty transportu sà zbyt
wysokie, komunikacja jest s∏aba, przesta∏y byç powa˝nymi argumentami w dyskusji o wspó∏pracy z odleg∏ymi krajami.
Centra kompetencji przenoszone do „taƒszych” krajów oraz relokacja produkcji sà dzisiaj oczywistym trendem; powstawanie
nowych rynków równie˝. Ale czy ktoÊ mówi o kszta∏ceniu dziesiàtek tysi´cy specjalistów i budowaniu efektywnych
struktur edukacyjnych? O tym zazwyczaj milczymy. Tysiàce mówiàcych po angielsku m∏odych specjalistów kszta∏cà si´
w laboratoriach Szanghaju, Pekinu, Bangalure i innych miast, których nazw nawet nie kojarzymy, a z których ka˝de jest
tak samo dost´pne dla pracodawców, jak dobrze kojarzone miejscowoÊci w Europie.
Kto nie wierzy, ˝e wiedza, badania i edukacja sà w tych krajach priorytetem, a nie tylko papierowymi deklaracjami, niech
zajrzy na listy pracowników naukowych prowadzàcych zaj´cia na lokalnych uczelniach. Zazwyczaj profesorowie najbardziej
uznanych oÊrodków, jak Cambridge, Oxford, MIT, czy Yale wyk∏adajà na Wschodzie, a na swoich uczelniach... te˝. Co
to dla nas oznacza? Ano to, ˝e jesteÊmy w Europie krajem Êredniej wielkoÊci, z niez∏ym PKB i ca∏kiem dobrze zreformowanymi
niektórymi obszarami naszej codziennoÊci (system bankowy, telekomunikacja) oraz z du˝ym przemys∏em, który robi
wra˝enie na rozmówcach, np. w Wielkiej Brytanii. Tam o produkcji praktycznie nikt ju˝ nie mówi, a i us∏ugi powoli stajà
si´ ma∏o intratne. Zdaniem kolegów z Londynu, najlepiej by∏oby przyjàç rol´ Êwiatowych konsultantów od tworzenia
kreatywnych, innowacyjnych produktów.
A co z nami? JeÊli chcemy si´ rozwijaç, to z roli poddostawcy i producenta ma∏o przetworzonych produktów, musimy
przebijaç si´ na wy˝szy poziom zaawansowania. Truizm? Mo˝e i tak, ale ciàgle mam wra˝enie, ˝e nie do koƒca okreÊliliÊmy
naszà rol´ w centrum Europy. Okres najdynamiczniejszego tworzenia firm i inwestowania w urzàdzenia mamy za sobà.
Dzisiaj nie mo˝emy ciàgle powtarzaç, ˝e zaczynamy si´ rozwijaç. Przyszed∏ czas na bardziej zaawansowane inwestycje:
w systemy zarzàdzania nowymi produktami, markami, w design. Mamy hoss´, to najlepszy czas na podejmowanie
decyzji, które do tej pory nie by∏y priorytetowe. Czas na design, na rozwój, na wiedz´, na zdobywanie przychylnoÊci
wymagajàcych dystrybutorów. Czas na odwa˝ne decyzje. JeÊli ich nie podejmiemy, to polskie przedsi´biorstwa b´dà
„ostrzy∏y o∏ówki” na najbardziej zaawansowanych cyfrowych obrabiarkach w Europie. Tylko kto za to b´dzie chcia∏
p∏aciç?

Beata Bochiƒska
Dyrektor IWP

INSTYTUT WZORNICTWA PRZEMYS¸OWEGO w w w. i w p . c o m . p l

e-B I U L E T Y N /1/ 2007

Dobry Wzór
Historia polskiego wolnego rynku.
Konkurs Dobry Wzór towarzyszy przemianom gospodarczym Polski od poczàtku lat 90., kiedy to IWP
opracowa∏ jego program i postawi∏ sobie za cel wspieranie rozwoju i promocj´ dobrze zaprojektowanego
polskiego produktu. Wtedy jeszcze nie na rynku europejskim i bez wykszta∏conych mechanizmów
rynkowych. Wolny rynek mia∏ stworzyç nowe mo˝liwoÊci produkcji, pi´kne i funkcjonalne projekty,
a konsumentom daç wi´ksze mo˝liwoÊci wyboru. Instytut wzià∏ na siebie rol´ eksperta. Od 1993 roku
rekomendowa∏ dobre wzornictwo. I t´ funkcj´ – eksperckiego audytu – pe∏ni do dzisiaj.

Dobry Wzór 2006 – finaliÊci konkursu:

Samolot dyspozycyjno-turystyczny ORKA EM-11C
—
Projekt:
Edward Margaƒski – kierownik zespo∏u projektowego
Grzegorz Sad∏ek, Tadeusz ZboÊ, Mariusz Wolak, ¸ukasz Kielar,
Tomasz Jasiƒski, Pawe∏ Zyzak
Producent:
ZAK¸ADY LOTNICZE MARGA¡SKI & MYS¸OWSKI

Dobry Wzór istnieje od 1993 roku. Inspiracjà by∏y europejskie konkursy o kilkudziesi´cioletniej tradycji: w∏oski „Compasso
d’Oro” i niemieckie „red dot” i „iF award”. Polski konkurs od poczàtku mia∏ charakter ekspercki – mogà w nim braç
udzia∏ wy∏àcznie produkty wskazane i wst´pnie zakwalifikowane przez ekspertów Instytutu od kilkunastu lat monitorujàcych
wzornictwo wyrobów rynkowych w kraju i na Êwiecie. W latach 1993-2005 do konkursu zg∏aszano wyroby wyprodukowane
w Polsce. W tegorocznej edycji o certyfikat Dobrego Wzoru walczy∏y tak˝e produkty zagraniczne.

2
Zmiany rynkowe
Produkty, którym przyznano tytu∏ Dobry Wzór, otrzymywa∏y
certyfikat i w drugim etapie konkursu mog∏y ubiegaç si´
o Wzór Roku – nagrod´ ministra gospodarki, a od 2002
roku równie˝ o nagrod´ dyrektora IWP. W latach
1993–2005 Dobry Wzór otrzyma∏o 430 produktów
zg∏oszonych przez 199 firm. Wzór Roku przyznano 14
produktom, a nagrod´ dyrektora Instytutu – 4 wyrobom.
i naÊladowcze. Wyró˝niajà si´ natomiast dobrze zaprojek-
towane, uwzgl´dniajàce nowe trendy kolekcje luksusowe,
nierzadko realizowane na zamówienie. Powstajà nowe
marki, od poczàtku budujàce swój wizerunek w oparciu
o wzornictwo, m.in. Sztuka Beskidzka, Moho Design.

Nagrody w konkursie Dobry Wzór w latach 1993–2005 – bran˝e

IloÊç Wi´cej ni˝ raz Dobry Wzór Roku Nagroda

firm w konkursie Wzór (od 1995) Dyrektora IWP (od 2002)
OGÓ¸EM 199 62 430 14 4
meble 59 18 127 7 1
sprz´t agd, akcesoria domowe 32 10 74 2 1
oÊwietlenie 14 4 23 1 –
tekstylia, odzie˝, galanteria skórzana 33 11 74 1 1
szk∏o i ceramika 18 8 59 3 –
urzàdzenia sanitarne 8 2 16 – 1
materia∏y wykoƒczeniowe 20 7 36 – –
sprz´t elektroniczny (lata 1993 – 96) 8 1 10 – –
artyku∏y biurowo-papiernicze 3 – 4 – –
zabawki (lata 1993 – 2000) 4 1 7 – –

Na przestrzeni kilkunastu lat rynek producenta przekszta∏ci∏
si´ w rynek konsumenta. Analiza iloÊci i struktury produktów
bioràcych udzia∏ w kolejnych edycjach konkursu
odzwierciedla zmiany polskiego rynku. Sà one wynikiem
wejÊcia obcego kapita∏u, restrukturyzacji i modernizacji
rodzimego przemys∏u, wzrastajàcej konkurencji. Te zmiany
znajdowa∏y swoje odbicie w strukturze uczestników
konkursu Dobry Wzór.
W drugiej po∏owie lat 90. bran˝e takie, jak sprz´t
elektroniczny, zabawki i artyku∏y biurowo-papiernicze
zosta∏y niemal ca∏kowicie zdominowane przez produkty
zagraniczne, zw∏aszcza z Dalekiego Wschodu. Z polskiego
rynku znikn´∏y firmy: Diora, Elemis, Tonsil, Unimor. Ich
miejsce zaj´∏y niskiej jakoÊci tanie wyroby z Azji, które
wzorniczo naÊladowa∏y renomowane firmy Êwiatowe.
Powa˝ne trudnoÊci dotkn´∏y równie˝ polskà bran˝´
tekstylnà. W latach 90. w konkursie licznie reprezentowane
by∏y dywany polskich fabryk: Kowar, Nowity, Agnelli,
Dywilanu, Weltomu, jednak taƒsze i atrakcyjne wzorniczo
wyroby produkowane w Indiach i Chinach wyeliminowa∏y
cz´Êç z nich. Dzisiaj oferta polskich fabryk dywanów jest
zró˝nicowana. Wzory przeznaczone na masowy rynek,
mimo niez∏ej jakoÊci, najcz´Êciej sà s∏abe wzorniczo
Wydaje si´, ˝e gwa∏towne zmiany nie dotyczà artyku∏ów
gospodarstwa domowego, które stale obecne sà w konkur-
sie w niemal niezmienionej liczbie. WejÊcie partnerów
zagranicznych przynios∏o inwestycje, nowe technologie
i nowe projekty, najcz´Êciej pochodzenia obcego. Z polskich
marek silnà pozycj´ na rynku utrzyma∏y Zelmer i Amica –
firmy, które, wspó∏pracujàc z designerami, systematycznie
inwestowa∏y we w∏asne linie wzornicze. Produkty Zelmera
dwukrotnie zdoby∏y nagrod´ Wzór Roku (1995, 2000),
a w 2002 r. nagrod´ dyrektora IWP. Polar, choç ciàgle
wyst´puje jako marka, niknie w cieniu wielkiego partnera,
jakim jest Whirlpool. Rozwija si´ nowa polska marka Ciarko
– producent okapów nadkuchennych. Co roku firma
oferuje produkty jeszcze lepszej jakoÊci i lepiej zaprojek-
towane (Dobry Wzór 2003 i 2005). Okapy Ciarko znalaz∏y
si´ tak˝e w finale tegorocznej edycji.
Materia∏y wykoƒczeniowe w konkursie Dobry Wzór
to przede wszystkim tapety, wyk∏adziny pod∏ogowe i p∏ytki
ceramiczne. Kapita∏ zagraniczny i inwestycje w park
maszynowy znacznie poprawi∏y jakoÊç tapet. Kolekcje sà
zró˝nicowane wyrazowo i skoordynowane kolorystycznie.
Niestety, wszystkie wzory sà projektowane za granicà.
Oferta krajowych wyk∏adzin pod∏ogowych nie zmienia si´

INSTYTUT WZORNICTWA PRZEMYS¸OWEGO w w w. i w p . c o m . p l 3

 e-B I U L E T Y N /1/ 2007
Wzór Roku 1996
Kanapa z zestawu CELLO
Projektant: Jerzy Langier
Producent: Eliot
od lat – to podstawowy standard. Natomiast p∏ytki
ceramiczne to bran˝a o du˝ym potencjale i du˝ej dynamice
rozwoju. Decyduje o tym dobra jakoÊç produkowanych
w Polsce p∏ytek i po∏o˝enie w centrum Europy Ârodkowo-
Wschodniej, blisko rynków wschodzàcych. Polska staje si´
potentatem w tej bran˝y. Wzornictwo p∏ytek, g∏ównie
w∏oskie i hiszpaƒskie, przysz∏o wraz z nowymi liniami
produkcyjnymi, ale coraz wi´cej firm, m.in. Cerkolor,
Opoczno, Cersanit, Tubàdzin, tworzy w∏asne kolekcje,
projektowane zgodnie z najnowszymi trendami przez
polskich projektantów.
Bardzo powoli zmienia si´ sytuacja we wzornictwie bran˝y
oÊwietleniowej, zw∏aszcza w asortymencie opraw przezna-
Uczestnicy konkursu Dobry Wzór w latach 1993-1996 i w latach 2002-2005
w poszczególnych bran˝ach
DOBRE WZORY w bran˝ach
(w nawiasach podany wybrany asortyment)
meble (w tym meble biurowe i publiczne)
AGD, sprz´t instalacyjny i akcesoria (w tym sprz´t zmechanizowany)
tekstylia domowe (w tym dywany)
szk¸o i ceramika
oÊwietlenie i sprz´t elektroinstalacyjny (w tym oprawy oÊwietleniowe)
elektroniczny sprz´t powszechnego u˝ytku
ceramiczne urzàdzenia sanitarne, armatury
materia∏y wykoƒczeniowe (w tym p∏ytki ceramiczne)
4
czonych do wn´trz mieszkalnych. Poprawi∏a si´ jakoÊç
produktów, mi´dzy innymi, dzi´ki importowi cz´Êci i pod-
zespo∏ów. Konkuruje si´ ciàgle cenà – poziomem techniki
i wzornictwem oÊwietlenie nie dorównuje dost´pnym na
polskim rynku oprawom renomowanych firm w∏oskich,
niemieckich czy hiszpaƒskich. Tylko nieliczni producenci
wspó∏pracujà z projektantami, którzy wykorzystywani sà
raczej w roli stylistów. NaÊladuje si´ pomys∏y i wzory
w∏oskie, zw∏aszcza opraw z kloszami ze szk∏a. Jest to mo˝-
liwe dzi´ki polskim hutom szk∏a, które oferujà produkty
na wysokim, Êwiatowym poziomie. Interesujàce lampy
powstajà w firmach za∏o˝onych przez samych designerów,
takich, jak choçby Puff-buff Design, ale nie jest to oferta
dla odbiorcy masowego.
Silne bran˝e
Konkurs odzwierciedla mocnà pozycj´ przemys∏u meblar-
skiego w Polsce – meble zdoby∏y najwi´cej certyfikatów
Dobry Wzór i nagród Wzór Roku. WÊród nich znalaz∏y si´
firmy: Com.40 (2001), Balma (2005), Forte (1995, 1996,
2000), Haste (1993, 1994, 2000), Mikomax (1996, 1997,
2000), Maro (1995, 1996, 1998, 2000), Mebelplast (1998),
Nowy Styl (1996), Swarz´dz Meble (1995, 2001),
Wielkopolskie Fabryki Mebli (2000, 2002).
Co ciekawe, pierwsze nagrody Wzór Roku (1995, 1996)
otrzyma∏y meble poczàtkujàcych producentów, którzy
dzi´ki konkursowi i wystawie Dobry Wzór mogli zostaç
zauwa˝eni – Iker i Eljot. W latach nast´pnych Wzory Roku
otrzymali producenci znani, którzy pozycjonujà mark´:
Profim (2001, 2004), Fameg (2003), Klose (2005). Najlepsze
1993-1996 2002-2005
51 (15) 22 (4)
27 (15) 27 (16)
33 (15) 3 (2)
22 16
4 (2) 8 (5)
10 0
8 4
14 (8) 14 (9)
 Nagrody Wzór Roku w latach 1995-2005

WZÓR ROKU 1995

Ceramika Artystyczna zestawy naczyƒ kamionkowych proj. formy: Bronis∏aw Wolanin,
dekoracje: Anna Pasierbiewicz,
Teresa Liana, Maria Ciszewska
Iker s.c. kanapa Dudek Marek Gawlik
Zelmer SA urzàdzenie kuchenne Fenomen – typ 880 Marian Krzywda
WZÓR ROKU 1996
Boles∏awiec zestaw sto∏owy ALICJA Janina Bany-Koz∏owska
Eljot zestaw mebli wypoczynkowych CELLO Jerzy Langier
Tatratop s.c. Êpiwory puchowe
WZÓR ROKU 2000
Mediane Varsovie Sp. z o.o. seria lamp GALET Jerzy Olszewski
Zelmer S.A. odkurzacz ORION – typ 1500 Triada – Kraków, Zelmer
Art Wood sofa IZIS A. Rebejko
WZÓR ROKU 2001
PROFIm Sp. z o.o. fotele biurowe NIKO Tomasz Augustyniak – ABP Wzornik
WZÓR ROKU 2002
Krosno SA linia wazonów ARGES Magdalena Wójcik
WZÓR ROKU 2003
Fameg SA system meblowy TopSpin Stanis∏aw Charaziak
WZÓR ROKU 2004
PROFIm Sp. z o.o. rodzina foteli LINUS Piotr Kuchciƒski
WZÓR ROKU 2005
Kolekcja Mebli Klose Sp. z o.o. program mebli mieszkaniowych DUO Zenon Bàczyk

firmy w tej bran˝y wspó∏pracujà z projektantami,

a pozycjonowanie marki odbywa si´ poprzez wzornictwo.

Podobnie jest w bran˝y szk∏a i ceramiki, gdzie producenci

wspó∏pracujà z projektantami. To druga bran˝a, która
zdobywa∏a najwi´cej nagród Wzór Roku. Wyró˝niono
firmy: Spó∏dzielnia Ceramika Artystyczna (1995), Zak∏ady
Ceramiczne Boles∏awiec (1996), Krosno (2002). Dobre
Wzory trafi∏y do firm: åmielów (1993), Chodzie˝ (2002),
Krzysztof (1993, 2001, 2002, 2003, 2005), Ksià˝ (1995),
Lubiana (1998). Otrzyma∏y je te˝ naczynia sto∏owe
z porcelitu z Tu∏owic (1996, 2000) i Pruszkowa (1996),
wazony, naczynia i kieliszki z hut Deco-glass (1996, 1998,
Wzór Roku 2003
2000), oraz Irena (1994, 1995, 1996).
Krzes∏o z zestawu TopSpin
Projektant: Stanis∏aw Charaziak
Producent: FAMEG
Warto wymieniç ma∏à firm´ rodzinnà Barbara, która
w latach 2003 – 2005 otrzyma∏a dla swoich zestawów
sto∏owych cztery certyfikaty Dobry Wzór. Niestety,
nie wszystkie z wymienionych firm utrzyma∏y swojà pozycj´
na rynku i dzisiaj podlegajà kolejnym ju˝ przekszta∏ceniom.

INSTYTUT WZORNICTWA PRZEMYS¸OWEGO w w w. i w p . c o m . p l 5

e-B I U L E T Y N /1/ 2007
Z satysfakcjà nale˝y odnotowaç, ˝e nie tylko du˝e
przedsi´biorstwa, ale przede wszystkim ma∏e i Êrednie
firmy coraz cz´Êciej podejmujà wspó∏prac´ z projektantami,
i swój rozwój ∏àczà z designem. Niewàtpliwe znaczenie
ma akcesja Polski do Unii Europejskiej, która stymulujàco
wp∏yn´∏a na zainteresowanie przedsi´biorców
wzornictwem jako jednym z istotnych elementów
innowacyjnoÊci produktów.
Rynek i konkurs dzisiaj
Przekszta∏cenia rynkowe i globalizacja gospodarki
zdecydowa∏y o zmianie formu∏y konkursu Dobry Wzór
i dostosowaniu zasad uczestnictwa do nowych warunków.
Dzisiaj rynek okreÊla konsument i jego si∏a nabywcza. O
sukcesie decyduje produkt i dobrze zorganizowana
sprzeda˝. Uczestnikami rynku sà wi´c producenci i
dystrybutorzy. Kapita∏ firm dla konsumenta nie ma
znaczenia, liczy si´ produkt. Polskie firmy majà kapita∏
zagraniczny, produkujà cz´sto na Wschodzie, aby obni˝yç
koszty, projektujà dla nich polscy i zagraniczni designerzy.
Zagraniczni dystrybutorzy dzia∏ajàcy na polskim rynku
zamawiajà us∏ugi polskich projektantów i dopasowujà
produkty do polskiego konsumenta. To on ostatecznie
decyduje, który produkt jest lepszy, bez wzgl´du na miejsce
pochodzenia.
Chcàc uczyniç konkurs Dobry Wzór bardziej atrakcyjnym,
na przestrzeni lat wprowadzono nast´pujàce zmiany:
• Konkurs zosta∏ otwarty dla produktów zagranicznych,
nie tylko polskich. Warunkiem jest dost´pnoÊç na
krajowym rynku.
• Produkty mogà byç zg∏aszane zarówno przez
producentów, jak i dystrybutorów.
• Wprowadzone zosta∏y trzy kategorie konkursowe:
Sfera Domu, Sfera Pracy i Sfera Publiczna.
W ka˝dej kategorii przyznawana jest nagroda
Dobry Wzór.
• Przyznano Wzór Roku 2006 –
nagrod´ ministra gospodarki dla
produktu najlepiej zaprojek-
towanego
Producenci i dystrybutorzy w konkursie Dobry Wzór 2006
Liczba dystrybutorów
polscy
5 2
Wzór Roku 2004
Fotel mened˝erski z linii LINUS
6 Projektant: Piotr Kuchciƒski
Producent: PROFIm
przez polskiego projektanta, produkowanego przez
polskiego producenta.
• Powo∏ano nagrod´ Designer Roku – przyznawanà przez
Dyrektora IWP najbardziej kreatywnemu projektantowi.
Podzia∏ na trzy kategorie konkursowe pozwala ekspertom
dokonaç wiarygodnej i profesjonalnej oceny. Wyroby
w poszczególnych sferach adresowane sà do innego nabyw-
cy/u˝ytkownika, majà wi´c odr´bnà specyfik´, którà
projektant musi uwzgl´dniç w procesie projektowania.
Ró˝ne muszà byç zatem kryteria oceny dla produktów
z ka˝dej sfery .
Sfera Domu: wyposa˝enie domu i ogrodu (przedmioty
u˝ytku osobistego, odzie˝). Sport, rekreacja, zabawa, nowe
technologie, transport.
Nabywca/u˝ytkownik: indywidualny (osoba prywatna,
rodzina)
Z uwagi na du˝e zró˝nicowanie spo∏eczne i ekonomiczne
odbiorców, i wynikajàce z tego ró˝ne potrzeby oraz pre-
ferencje, produkty powinny byç adresowane do wybranej,
dok∏adnie okreÊlonej grupy u˝ytkowników. Po˝àdane jest
zapewnienie odbiorcy mo˝liwoÊci indywidualizacji produktu.
W tej sferze równie wa˝ne jak cechy u˝ytkowe, estetyczne
i ekonomiczne sà wartoÊci dodatkowe produktu, odwo∏ujà-
ce si´ do emocji nabywcy.
Sfera Pracy: wyposa˝enie Êrodowiska pracy (biuro, sala
konferencyjna, recepcja, pomieszczenia socjalne).
Rozwiàzania systemowe, nowe technologie, akcesoria
biurowe, Êrodki transportu, odzie˝ specjalna.
Nabywca/u˝ytkownik: w∏aÊciciel firmy (prywatny lub paƒ-
stwowy), okreÊlona grupa pracowników, indywidualny
pracownik.
Produktom z tej kategorii stawia si´ wysokie wymagania
dotyczàce bezpieczeƒstwa u˝ytkowania, ergonomii
(przepisy i normy) oraz ekonomiczne. JednoczeÊnie muszà
spe∏niaç kryteria estetyczne odpowiadajàce przyj´tym
wzorcom Êrodowiskowym i wizerunkowi firmy. Preferowane
sà rozwiàzania systemowe, uniwersalne, elastyczne,
pozwalajàce na adaptacj´ do zmiennych potrzeb
wynikajàcych z organizacji pracy i na indywidualizacj´
poszczególnych stanowisk zgodnie z preferencjami
Liczba producentów
zagraniczni polscy zagraniczni
47 3
pracowników. Wspó∏czesne biuro jest po∏àczeniem miejsca
pracy z miejscem nieformalnych spotkaƒ i relaksu,
co powinno znaleêç wyraz w charakterze i rodzaju
wyposa˝enia.
Sfera Publiczna: zdrowie, edukacja, sport, komunikacja,
transport. Sta∏e i ruchome wyposa˝enie przestrzeni
publicznych; nowe technologie, zabawki edukacyjne
i rehabilitacyjne, sprz´t specjalistyczny i akcesoria, odzie˝
specjalna, Êrodki transportu publicznego i specjalistyczne.
Nabywca/u˝ytkownik: paƒstwo, organizacje samorzàdowe,
u˝ytkownicy masowi (okreÊlone spo∏ecznoÊci, grupy osób)
oraz u˝ytkownicy indywidualni.
Produkty z tej kategorii muszà spe∏niaç podwy˝szone
Liczba firm w poszczególnych kategoriach konkursowych Dobry Wzór 2006
Kategoria
OGÓ¸EM
Sfera Domu
Sfera Pracy
Sfera publiczna
wymagania dotyczàce bezpieczeƒstwa u˝ytkowania
(okreÊlone obowiàzujàcymi przepisami i normami), trwa∏oÊci,
niezawodnoÊci i ekonomicznej eksploatacji, nieucià˝liwej
dla Êrodowiska. Powinna je cechowaç odpowiednioÊç
u˝ytych Êrodków w stosunku do zamierzonych celów
i jednoznacznoÊç koncepcji wizualnej, zrozumia∏ej dla
masowego odbiorcy. Oczekiwane wartoÊci dodatkowe to
zdolnoÊç prowokowania nowych zachowaƒ, nowego
sposobu u˝ytkowania, poprawa jakoÊci ˝ycia, a niekiedy
odniesienie do tradycji lokalnych lub narodowych.
Konkurs Dobry Wzór 2006 po raz pierwszy odby∏ si´
w nowej formule. Trzykrotnie wi´ksza ni˝ w latach ubieg∏ych
liczba zg∏oszeƒ w tegorocznej, XIV edycji pokazuje,
Fina∏ konkursu Dobry Wzór 2006 – produkty i firmy
Kategoria Liczba zg∏oszonych
produktów
OGÓ¸EM 48
Sfera Domu 35
Sfera Pracy 7 –
Sfera Publiczna 6 –
INSTYTUT WZORNICTWA PRZEMYS¸OWEGO
˝e na znaczeniu zyskuje promocja produktów oparta na
rzetelnej ocenie ich jakoÊci, dzisiaj tak˝e wzorniczej.
W konkursie stan´∏y wi´c obok siebie produkty Êwiatowych
koncernów, ma∏ych firm autorskich i przedsi´biorstw
rodzinnych. Wszystkie te grupy zg∏osi∏y produkty wykonane
z wykorzystaniem nowych technologii. Cieszy fakt, ˝e prze-
∏amywany jest stereotyp ma∏ej polskiej firmy, zacofanej
technologicznie, a design staje si´ jednym z podstawowych
czynników decydujàcych o strategii promocji marki.
Do pierwszego etapu zakwalifikowano 81 produktów
w trzech kategoriach konkursowych. W konkursie wzi´∏y
udzia∏ produkty ca∏kowicie odmienne: pociàg, samolot,
Liczba zg∏oszonych produktów
81
59
11
10
meble, sprz´ty gospodarstwa domowego, lampy, naczynia
sto∏owe, akcesoria ∏azienkowe, tekstylia domowe, tapety.
Zdecydowanà wi´kszoÊç pojedynczych wyrobów, zestawów
i kolekcji zg∏osili polscy producenci, którzy ch´tnie podj´li
rywalizacj´ z producentami zagranicznymi, w 7 przypad-
kach zg∏aszajàc wi´cej ni˝ jeden produkt w tej samej lub
ró˝nych kategoriach. Siedmiu dystrybutorów, w tym dwóch
zagranicznych dzia∏ajàcych na polskim rynku, zg∏osi∏o 14
produktów.
Najliczniej reprezentowana by∏a Sfera Domu – zg∏oszono
oko∏o 60 produktów wyposa˝enia wn´trz: od kolekcji
tekstyliów po meble i sprz´t AGD. W Sferze Pracy i Sferze
Publicznej znalaz∏y si´ produkty najbardziej z∏o˝one
funkcjonalnie i zaawansowane technicznie: autobus
Liczba dystrybutorów Liczba producentów
polscy zagraniczni polscy zagraniczni
2 2 29 3
2 2 19 3
– 7 –
1 5 –
w w w. i w p . c o m . p l 7
e-B I U L E T Y N /1/ 2007
szynowy komunikacji lokalnej i samolot dyspozycyjno-
turystyczny.
Po przeprowadzeniu szczegó∏owej oceny, w której
punktowano cechy wizualne, u˝ytkowe, ekonomiczne
oraz wartoÊci dodatkowe produktów, inne w ka˝dej
kategorii, do fina∏u eksperci IWP zakwalifikowali 48
produktów.
Fina∏ konkursu Dobry Wzór 2006
W finale konkursu Dobry Wzór 2006 znalaz∏y si´ produkty
o bardzo wyrównanym poziomie wzorniczym. Wiele
z nich zg∏oszonych zosta∏o przez firmy, które po raz kolejny
uczestniczà w konkursie, m.in. Profim, Iker, Mikomax,
Zelmer, Cersanit, Opoczno, Instal-Projekt, Ciarko, Krosno.
Potwierdza to skutecznoÊç tego rodzaju promocji. W tym
roku w konkursie zadebiutowa∏y znane polskie i zagraniczne
marki, m.in. Noti, Sztuka Beskidzka, Hubertus, Dekorador,
Ikea, Hansgrohe, Kludi Armaturen, Samsung.
Analiza firm i produktów zg∏oszonych i dopuszczonych
do drugiego etapu konkursu Dobry Wzór 2006 potwierdza
zjawiska i zmiany, jakie obserwujemy na krajowym rynku.
Coraz wi´cej polskich przedsi´biorców inwestuje
we wzornictwo i podejmuje wspó∏prac´ z projektantami.
Polscy eksporterzy zatrudniajà designerów zagranicznych
lub projektantów polskich z doÊwiadczeniem w projekto-
waniu dla firm mi´dzynarodowych. Mi´dzynarodowi
dystrybutorzy obecni na naszym rynku wspó∏pracujà
z kolei z polskimi projektantami.
To znak czasu – produkt adresowany do okreÊlonego
konsumenta projektujà ludzie bliscy mu kulturowo i mental-
nie. Ogniwem rozpoznajàcym potrzeby odbiorcy jest
w∏aÊnie projektant.
Charakterystyczne dla polskich firm jest sygnowanie
nazwiskiem projektanta kolekcji i produktów luksusowych.
8 –
finalista konkursu Dobry Wzór 2006:
Autobus Szynowy 218 Mc
–
Projekt: Arkadiusz Sobkowiak
Sylwetka zewn´trzna pociàgu: Marek
Adamczewski, Jakub Go∏´biewski, Mariusz
Gorczyƒski, Barbara Kusz, Bartosz Piotrowski
Projekt wn´trza: Bartosz Piotrowski
Producent:
POJAZDY SZYNOWE PESA BYDGOSZCZ
Produkty adresowane do odbiorcy masowego pozostajà
bezimienne. Tymczasem firmy zagraniczne (np. IKEA) coraz
cz´Êciej podajà nazwiska projektantów wyrobów o charak-
terze popularnym i uniwersalnym wzornictwie, które
sprzedawane sà na globalnym rynku.
Wzornictwo si´ demokratyzuje – znani designerzy
projektujà przedmioty codziennego u˝ytku, powszechnie
dost´pne i tanie. Nazwisko projektanta podnosi
ich wartoÊç, nobilituje i sprawia, ˝e zostajà zauwa˝one
przez nabywców, a o to przecie˝ chodzi.
Rozwija si´ krajowy sektor zamówieƒ publicznych: powstajà
rozwiàzania dla komunikacji i transportu (autobus szynowy
firmy Pesa Bydgoszcz), szpitali (grzejnik firmy Instal-Projekt),
przestrzeni u˝ytecznoÊci publicznej (system siedzisk
modu∏owych firmy Iker, nagrzewnica powietrza produko-
wana przez Flowair Group), które poprawiajà jakoÊç ˝ycia
spo∏eczeƒstwa. Sfera publiczna staje si´ najwi´kszym
klientem dla firm i projektantów.
Polskà specjalnoÊcià pozostajà meble, licznie repreze-
ntowane we wszystkich kategoriach konkursowych:
ergonomiczne krzes∏a biurowe, systemy pracownicze,
meble gabinetowe, recepcyjne, mieszkaniowe,
wypoczynkowe, kuchenne. Zestawy i pojedyncze, o ró˝nym
przeznaczeniu. Polskie firmy zg∏osi∏y meble ze Êredniej
finalista konkursu Dobry Wzór 2006:
Kolekcja tekstyliów domowych BIRDS
Projektant: Ewa Szyszka-Oczkowska
Producent: GLOBALDOM
finalista konkursu Dobry Wzór 2006:
Dysk prysznicowy RAINDANCE S AIR
–
Projekt: Phoenix design
Producent: HANS GROHE

i wy˝szej pó∏ki cenowej, zagraniczni dystrybutorzy – meble który go zaprojektowa∏; producent, który wprowadzi∏ go
popularne, ale wykonane w nowych technologiach na rynek oraz dystrybutor, który rekomenduje dobry
i materia∏ach. produkt odbiorcom. Prawdziwym beneficjentem konkursu
Coraz powszechniejszym zjawiskiem, nie tylko w Polsce, pozostaje jednak konsument, któremu wskazanie dobrego
jest zak∏adanie przez m∏odych projektantów firm autorskich, produktu u∏atwia wybór z szerokiej oferty rynkowej. Mamy
w których sami zajmujà si´ organizacjà produkcji nadziej´, ˝e konkurs Dobry Wzór 2006 w takich wyborach
i sprzeda˝à zaprojektowanych przedmiotów (Puff-Buff w∏aÊnie jemu pomo˝e.
Design, Jacek Wojciech Suszek), np. za poÊrednictwem
Internetu. Nowoczesne technologie umo˝liwiajà wytwarza- Mo˝liwe, ˝e zmiany na polskim rynku w nadchodzàcych
nie obiektów o charakterze unikatowym w skali latach wymuszà na instytucie wprowadzenie kolejnych
przemys∏owej. To produkty niszowe, nierzadko luksusowe, zmian w zasadach konkursu. W przysz∏ym roku IWP
kierowane do wàskich grup u˝ytkowników i realizowane wskazywaç b´dzie najlepiej zaprojektowane us∏ugi, które
w ma∏ych seriach bàdê na zamówienie: meble, lampy, sta∏y si´ produktem masowo nabywanym przez
tekstylia domowe, szk∏o i ceramika u˝ytkowa. Przy post´pu- konsumenta. Bez wzgl´du na rozszerzanie bran˝
jàcej indywidualizacji rynku cieszà si´ one coraz wi´kszym czy kategorii konkursowych, nie zmieni si´ rola Dobrego
zainteresowaniem odbiorców. Wzoru. Pozostanie on audytem wzorniczym polskiego
rynku, a Instytut Wzornictwa Przemys∏owego eksperckà
Tegoroczna edycja konkursu Dobry Wzór pokazuje wyraênà „wyszukiwarkà” najlepszego wzornictwa.
popraw´ wzornictwa produktów oferowanych na
krajowym rynku. Coraz wi´cej producentów inwestuje
w technologi´ i profesjonalny projekt wzorniczy,
przywiàzujàc wag´ do odpowiedniego zaprojektowania
detalu, precyzyjnego wykoƒczenia, doboru materia∏ów.
Niestety, nie zawsze atuty dobrego projektu sà w pe∏ni
wykorzystane marketingowo, co zobaczyliÊmy, przyjmujàc
zg∏oszenia do konkursu. Nades∏ane zdj´cia i informacje
rzadko ujawniajà wszystkie walory produktu, które z pew-
noÊcià doceniliby konsumenci.
Na aran˝owanych zdj´ciach eksponowane sà g∏ównie
cechy wizualne, cechy u˝ytkowe prezentowane sà w opisie.
Tymczasem to w∏aÊnie one, w∏aÊciwie przedstawione
wizualnie, mogà zdecydowaç o odmiennoÊci produktu
i jego ostatecznym sukcesie rynkowym.
Co ciekawe, ten b∏àd pope∏niajà najcz´Êciej du˝e firmy
z profesjonalnymi strukturami marketingowymi. Wyglàda
na to, ˝e to rutyna. Itta Karpowicz-Starek
przewodniczàca komisji ekspertów
konkursu Dobry Wzór 2006
W konkursie Dobry Wzór nagradzany jest dobrze
Zak∏ad Upowszechniania Wzornictwa
zaprojektowany produkt, ale laureatami sà: projektant,
itta_karpowicz@iwp.com.pl

INSTYTUT WZORNICTWA PRZEMYS¸OWEGO w w w. i w p . c o m . p l 9

 e-B I U L E T Y N /1/
i
Badania w Instytucie
Nowe dane antropometryczne
dzieci i m∏odzie˝y
Populacja dzieci i m∏odzie˝y podlega dynamicznym
zmianom – dzieci z dekady na dekad´ stajà si´
wy˝sze, wczeÊniej dojrzewajà, a w efekcie zmieniajà
si´ proporcje ich cia∏. Dane antropometryczne nie-
zb´dne do projektowania tym samym si´
dezaktualizujà. Na podstawie badaƒ przeprowadza-
nych na reprezentatywnej próbie dzieci i m∏odzie˝y
w wieku 4-18 lat, Instytut opracuje ponad 50 cech
i wskaêników antropometrycznych, które s∏u˝yç
b´dà do projektowania. Zaktualizuje w ten sposób
swojà baz´ danych ERGODESIGN. Projekt jest
wieloletni, w kwietniu zakoƒczy∏ si´ jego pierwszy
etap – badania dzieci w wieku przedszkolnym.
Wyniki badaƒ majà podstawowe znaczenie spo-
∏eczne – nieergonomicznie zaprojektowane meble,
urzàdzenia, zabawki niedostosowane do wymiarów
i w∏aÊciwoÊci rozwijajàcego si´ organizmu, sà po-
wa˝nym zagro˝eniem zdrowia dzieci i powodujà
wiele dolegliwoÊci w doros∏ym ˝yciu.
Wi´cej informacji udziela Zak∏ad Badaƒ Ergonomicznych.
Badania klawiatury
D∏ugotrwa∏e pisanie na klawiaturze powoduje bóle
ràk i nadgarstków. Na rynku dost´pne sà modele
ergonomicznych klawiatur. Dzi´ki wyprofilowaniu
uzyskujà taki kàt nadgarstka, który zmniejsza ryzyko
zwyrodnieƒ. Nie cieszà si´ jednak du˝ym powodze-
niem. Dominujà klasyczne p∏askie klawiatury w u-
k∏adzie prostokàtnym. Mo˝na zmniejszyç przecià˝e-
nia mi´Êni i Êci´gien bez wymiany klawiatury.
Jednym ze sposobów jest zmiana wysokoÊci jej
umieszczenia i kàta pochylenia. Instytut prowadzi
badania biomechaniczne, których celem jest dok∏ad-
ne opomiarowanie optymalnej dla zdrowia pozycji
klawiatury. Ich wynikiem mo˝e byç wskazanie no-
wych wytycznych do projektowania mebli kompute-
rowych, które uwzgl´dniaç b´dà inne ni˝ dotàd
usytuowanie klawiatury w obr´bie stanowiska
pracy z komputerem.
Wi´cej informacji udziela Zak∏ad Badaƒ Ergonomicznych.
WysokoÊç monitora
Nieprawid∏owo ustawiony monitor komputera wy-
wo∏uje bóle g∏owy, dr´twienia karku i prowadziç
mo˝e do powa˝nych schorzeƒ neurologicznych.
Pozycja monitora „przed sobà” zmusza mi´Ênie szyi
i barków do ciàg∏ego napi´cia. IWP rozpoczyna ba-
dania nad obcià˝eniem mi´Êni, jakie determinuje
wysokoÊç ustawienia ekranu monitora i pochylenia
oparcia fotela. JednoczeÊnie na podstawie badaƒ
10
2007
BADANIA DESIGNU
W ciàgu ostatnich lat wzros∏o zainteresowanie badaniami wzornictwa.
Wielka Brytania i kraje skandynawskie mierzà ju˝ wp∏yw designu na kon-
kurencyjnoÊç i rentownoÊç firm.
Badania w Europie
Od 2000 roku Design Council co roku prowadzi wÊród przedsi´biorstw badania obejmujàce
firmy ró˝nej wielkoÊci, z ró˝nych obszarów dzia∏alnoÊci i regionów geograficznych.
Badane sà zmienne: zysk, obrót, poziom zatrudnienia w firmie. Za pomocà ankiet i ba-
daƒ dodatkowych znajduje si´ zale˝noÊci pomi´dzy designem a efektywnoÊcià biznesu.
Metody statystyczne (analiza wariancyjna) pozwalajà zmierzyç wp∏yw samego designu
na ca∏oÊç biznesu, z wy∏àczeniem wp∏ywu innych czynników.
W Norwegii Institute for Research in Economics and Business Administration realizuje
dwuletni projekt badawczy, który ma okreÊliç, w jaki sposób organizowany i prowadzony
jest proces projektowania. Wyniki powinny daç odpowiedê na pytanie, jaki jest poziom
us∏ug wzorniczych w gospodarce kraju i ich wykorzystywanie przez odbiorców. Zostanà
zbadane równie˝ relacje pomi´dzy projektantami, przedsi´biorcami a odbiorcami designu.
Projekt ma zidentyfikowaç sposoby wykorzystywania designu jako Êrodka promocji pro-
duktów innowacyjnych i eksplorowania nowych rynków.
Badania w Polsce
W Polsce ani GUS, ani ˝adna inna instytucja nie prowadzi∏y tego typu badaƒ. OczywiÊcie,
mo˝na przyjàç, ˝e w warunkach globalizacji rynku mo˝liwe jest prze∏o˝enie wyników
z rynków europejskich oraz dokonaç próby przeniesienia ich na warunki polskiej gospodarki.
Polski poziom wdra˝ania wzornictwa jest jednak na tyle inny, ˝e wyciàgane wnioski
mog∏yby staç w sprzecznoÊci z rzeczywistoÊcià.
Trudno zak∏adaç, ˝e polskie badawcze know-how odbiega od standardów istniejàcych
na rynkach europejskich. Mamy narz´dzia i mo˝emy monitorowaç rynki w ich ró˝nych
obszarach. We wzornictwie jednak trzeba opracowaç odpowiednià metod´. Na jej
opracowanie i na zrealizowanie ogólnopolskiego przedsi´wzi´cia badawczego potrzebne
sà pieniàdze. Jak dotàd nikt ich nie zainwestowa∏, mimo ˝e wyniki mog∏yby daç interesujàce
wnioski w ró˝nych obszarach: innowacyjnoÊci, poziomu wiedzy polskich przedsi´biorstw
w zakresie wprowadzania nowych produktów na rynek, umiej´tnoÊci zdobywania nowych
rynków, a w konsekwencji – ocen´ potencja∏u wzrostu polskich przedsi´biorstw. S∏owem,
mog∏yby odpowiedzieç na pytanie, jakie mamy szanse na bycie partnerem w globalnej
gospodarce.
Zak∏ad Rozwoju Nowego Produktu, który powsta∏ w Instytucie Wzornictwa Przemys∏owego,
w marcu tego roku rozpoczà∏ prace nad projektem opracowania metodologii badaƒ
wzornictwa w Polsce. Jego celem jest tak˝e wypracowanie standaryzowanych procedur
wprowadzania i zarzàdzania rozwojem nowego produktu. Zebrane w manual, mogà
staç si´ podstawà dzia∏ania przy projektowaniu nowych produktów. S∏u˝yç b´dà przed-
si´biorcom i projektantom. Uzupe∏nieniem projektu o pragmatyk´ b´dà szkolenia i war-
sztaty organizowane dla przedsi´biorstw. Instytut chce bowiem wykszta∏ciç kadr´ me-
ned˝erskà wyspecjalizowanà w zakresie zarzàdzania rozwojem nowego produktu, która
Êwiadomie stosuje wzornictwo jako element innowacyjnego rozwoju i wzrostu firmy.
 i

Badania w Instytucie
Design jako strategia narodowa okreÊlona zostanie taka pozycja g∏owy, w której
napi´cie mi´Êni szyi i ramion jest najmniejsze.
W Finlandii design jest traktowany jako êród∏o kreatywnoÊci spo∏eczeƒstwa i czynnik
Badania przeprowadzane sà na nowoczesnej apara-
rozwoju konkurencyjnoÊci ekonomicznej. Jest tak˝e powodem do narodowej dumy.
turze do zapisu EMG, wykorzystane zostanà gonio-
Po recesji w poczàtkach lat 90. fiƒski rzàd i przemys∏ opracowa∏y d∏ugofalowy program metry optoelektroniczne do pomiaru kàtów oraz
rozwoju kraju, w którym inwestycje na badania, rozwój i innowacje potraktowane zosta∏y platforma dynamometryczna 3D, Êledzàca drog´
priorytetowo. Design sta∏ si´ cz´Êcià narodowego programu innowacyjnego, którym Êrodka ci´˝koÊci cia∏a.
obj´to przemys∏ i szkolnictwo, w tym szkolnictwo wy˝sze. Jego skutki sà do dzisiaj widocz- Wyniki badaƒ majà du˝e znaczenie poznawcze
ne we wzroÊcie konkurencyjnoÊci i wielkoÊci sprzeda˝y, czego dowodem sà marki i po- i pragmatyczne. Mogà dostarczyç kluczowych
danych do projektowania ergonomicznych kompute-
zycja rynkowa firm: Nokia, Kone (dêwigi) i Metso (maszyny do produkcji papieru). Dzisiaj
rowych stanowisk pracy, konsoli sterowniczych (np.
to Êwiatowi liderzy w swoich bran˝ach, a wywodzà si´ z kraju, który ma 5 milionów
w przemyÊle aeronautycznym i motoryzacyjnym)
mieszkaƒców. oraz wszelkich stanowisk wymagajàcych d∏ugo-
trwa∏ej pracy z monitorem.
Inwestycja w przysz∏oÊç Wi´cej informacji udziela Zak∏ad badaƒ Ergonomicznych.

Wyniki polskiej gospodarki cieszà. Wydaje si´, ˝e to dla przedsi´biorstw najlepszy czas
Wygodne uchwyty
na inwestycje, wprowadzanie i rozwijanie w∏asnych linii wzorniczych. Wprawdzie kusi IWP realizuje projekt, którego celem jest zbadanie
teza, ˝e jeÊli coÊ si´ rozwija, to nie ma po co tego zmieniaç, ale globalna gospodarka mo˝liwoÊci funkcjonalnych r´ki osób starszych.
pokazuje, ˝e w biznesie zadowalanie si´ sukcesem w teraêniejszoÊci oznacza pora˝k´ Na ich podstawie opracowane zostanà dane
w przysz∏oÊci. do projektowania i modernizacji uchwytów dla
Pieniàdze na innowacyjnoÊç i wzornictwo sà – w funduszach unijnych. Trzeba tylko wie- osób z dysfunkcjà r´ki, które sà skutkiem wieku
i nast´pstwem urazów, wylewów, schorzeƒ neurolo-
dzieç, jak je wykorzystaç i jak pokierowaç procesem zmiany zarzàdzania wzornictwem
gicznych. Wyniki badaƒ mogà tak˝e pos∏u˝yç za
w firmie. Zatem – po pierwsze, wiedza.
wytyczne do projektowania uniwersalnych przedmio-
tów u˝ytkowych wyposa˝onych w ergonomiczne,
wygodne i przystosowane do ludzkiej r´ki uchwyty.
Do badaƒ wykorzystuje si´ unikalnà i jedynà w Pol-
sce aparatur´ najwy˝szej technologii – ultracienkie
sensory nacisku firmy Tekscan (USA). Opracowanà
w Instytucie metodyk´ badawczà i aparatur´ mo˝na
zastosowaç podczas realizacji wdro˝eƒ w przedsi´-
biorstwach.
Wi´cej informacji udziela Zak∏ad Badaƒ Ergonomicznych.

Projektowanie dla dzieci

IWP prowadzi badania, które b´dà podstawà
do zaprojektowania stanowiska do usprawniania
i rozwoju r´ki dzieci w wieku przedszkolnym.
Stanowisko przeznaczone dla dzieci zdrowych,
∏àczyç b´dzie funkcj´ rehabilitacyjnà z edukacjà,
zabawà i nowoczesnym designem. Wykonane
zostanie w technologiach materia∏owych najnowszej
generacji, które charakteryzujà si´ doskona∏ymi
w∏aÊciwoÊciami mechanicznymi i termicznymi.
rys. Marianna Sztyma

Integracyjne stanowisko odwo∏uje si´ do najnow-

szych Êwiatowych trendów projektowania uniwer-
salnego, które przedefiniowuje poj´cie niepe∏no-
Anita Putkiewicz sprawnoÊci, a jego efektem sà przedmioty i prze-
Zak∏ad Rozwoju Nowego Produktu strzenie projektowane w sposób, który uwzgl´dnia
anita_putkiewicz@iwp.com.pl zró˝nicowanie poziomu sprawnoÊci ró˝nych grup.
èród∏a: Wi´cej informacji udziela Zak∏ad Badaƒ Ergonomicznych.
GUS: Rocznik Statystyczny RP, 2005; Biuletyn Statystyczny Nr 2/2007;
„Cox review of Creativity in bussiness: building on the UK’s strengths” George Cox; 2005
„Design in Britain 2005-06”; Factfinder; Design Council 2006;
www.nsd.uib.no
www.finnfacts.com
INSTYTUT WZORNICTWA PRZEMYS¸OWEGO w w w. i w p . c o m . p l 11
 e-B I U L E T Y N /1/
i
Badania w Instytucie
Vademecum dla projektanta odzie˝y
W∏àczenie polskiego rynku odzie˝y, szczególnie
odzie˝y specjalnej, w obieg rynku europejskiego
mo˝liwe jest po spe∏nieniu wymogów zawartych
w mi´dzynarodowych normach i dyrektywach.
Instytut przeprowadzi analiz´ aktualnego stanu
regulacji prawnych i wymagaƒ normatywnych oraz
wymaganych procedur normalizacyjnych z uwzgl´-
dnieniem funkcji przeznaczenia odzie˝y. Na jej
podstawie opracowany zostanie poradnik „Vademe-
cum normalizacyjne projektanta odzie˝y”, który
b´dzie kompleksowym zbiorem obowiàzujàcych
norm dla odzie˝y ochronnej i rynkowej.
Wykorzystane zostanà w nim doÊwiadczenia w∏asne
IWP w zakresie projektowania i badania odzie˝y
specjalnej, których efektem by∏o uzyskanie certyfika-
tów przez producentów odzie˝y.
Wi´cej informacji udziela Zak∏ad Badaƒ Ergonomicznych.
Wystawa Dobry Wzór 2006
i Od 27 kwietnia do 24 czerwca trwaç b´dzie
wystawa pokonkursowa na najlepiej zaprojektowa-
Upowszecnianie
ne produkty na polskim rynku, która prezentuje 48
polskich i zagranicznych produktów zakwalifikowa-
nych do fina∏u tegorocznej, XIV edycji ogólnopol-
skiego konkursu Dobry Wzór 2006 w kategoriach:
sfera domu, sfera pracy, sfera publiczna.
Warsztaty dla dziennikarzy
„Dziecko w mieszkaniu” – to aran˝acja pokoju
dla niemowlaka, przedszkolaka i ucznia, przygotowa-
na przez IWP w Centrum Wyposa˝enia Wn´trz Do-
moteka w Warszawie. Elementem wystawy jest
prezentacja multimedialna „bezpieczny dom”, która
wskazuje potencjalne miejsca zagro˝eƒ dla ma∏ego
dziecka. W jej ramach odb´dà si´ warsztaty
dla dziennikarzy z zakresu projektowania dla dzieci,
a w ich ramach prezentacje, m.in. prac projektów
dla dzieci, badaƒ i wskazaƒ z zakresu ergonomicz-
nego stanowiska do pracy i nauki dla dziecka.
Designer Roku 2006
We wrzeÊniu w salach wystawowych IWP zorgani-
zuje wystaw´ prac, projektów i produktów projektan-
ta nagrodzonego w konkursie Dobry Wzór 2006
god∏em „Designer Roku.”
Konferencja Ergonomiczna
10 paêdziernika IWP zaprasza na mi´dzynarodowà
konferencj´ naukowà pt. „Projektowanie ergonomicz-
ne dla szkó∏. Zintegrowane stanowisko pracy z kom-
puterem”. Tematem przewodnim III ju˝ edycji sà
12
2007
SERENDIPITY – NIE!
Po 18 latach od wyjÊcia z centralnie sterowanego systemu, zmiany widoczne
sà nie tylko w gospodarce, lecz równie˝ we wzornictwie przemys∏owym.
Lata sytuowania wzornictwa przemys∏owego gdzieÊ na peryferiach kultury,
bez dostrzegania zwiàzków z gospodarkà, min´∏y bezpowrotnie.
Dzia∏alnoÊç w warunkach konkurencji rynkowej dobitnie pokaza∏a, ˝e wzornictwo
przemys∏owe to nie tylko zjawisko w kulturze, ale przede wszystkim instrument
konkurencyjnoÊci produktów. Sami projektanci przekonali si´ zaÊ, ˝e wzornictwo
przemys∏owe bez rynku nie ma racji bytu.
By∏oby jednak naiwnoÊcià sàdziç, ˝e weszliÊmy w Êwiat idealny, w którym wszyscy
rozumiejà sens zmian, a wszystkie przedsi´biorstwa produkcyjne znakomicie sobie radzà
z konkurencjà i nie tylko widzà sens wykorzystania wzornictwa przemys∏owego, ale umie-
jà równie˝ korzystaç z projektów wzorniczych. NaiwnoÊcià by∏oby te˝ wierzyç, ˝e wszyscy
projektanci potrafià zrezygnowaç z szat maga-uszcz´Êliwiacza ludzkoÊci i wspó∏dzia∏aç
z producentami. Owszem, sà firmy, które zrozumia∏y jak dzia∏aç w nowej rzeczywistoÊci,
i sà projektanci, którzy Êwietnie si´ w tej rzeczywistoÊci odnaleêli. Niestety, tylko niektóre
firmy i niektórzy projektanci.
Wiele wskazuje na to, ˝e w wi´kszoÊci mamy do czynienia z nieuzasadnionà wiarà przed-
si´biorców, i˝ da si´ prze˝yç bez ˝adnych innowacji, a nawet jeÊli podejmie si´ dzia∏ania
innowacyjne, zainwestuje w zakup projektu, przygotuje produkcj´, to te˝ jakoÊ to b´dzie.
Taka naiwna wiara w cuda, jak w perskiej bajce „Trzej ksià˝´ta z Serendipu”, w której
tytu∏owi bohaterowie posiadali zdolnoÊç znajdowania rzeczy cennych lub przyjemnych,
których wcale nie szukali, doczeka∏a si´ w j´zyku angielskim ˝artobliwej nazwy „serendipity”.
A przecie˝ ju˝ od dawna wiadomo, ˝e projekt to nie wszystko, ˝e projekt jest tylko
czàstkà ca∏ego procesu rozwoju produktu, oraz ˝e aby projekt przyniós∏ oczekiwany
sukces, konieczne jest w∏aÊciwe zarzàdzanie procesem rozwoju. Takie sà realia konkuren-
cyjnego rynku.
W krajach, które stopniowo, niejako w naturalny sposób rozwija∏y si´ w gospodarce
rynkowej, które ten typ gospodarki tworzy∏y, tworzy∏a si´ równie˝ wiedza na temat
zarzàdzania rozwojem nowego produktu. Proces ten nieustannie trwa, a jego podstawà
sà badania nieod∏àcznie ju˝ zwiàzane z wzornictwem przemys∏owym. DziÊ, w warunkach
Êwiatowego, nieustannie zmieniajàcego si´ rynku i nies∏ychanego rozwoju technologii
komunikacyjnych, przetrwanie firmy bez innowacji, bez badaƒ i bez racjonalnego zarzàdza-
nia rozwojem nowego produktu jest niemo˝liwe. Powinno to dotrzeç do powszechnej
ÊwiadomoÊci. A wi´c doÊç ju˝ serendipity, teraz wiedza i màdre zarzàdzanie.
Nie ka˝da firma, zw∏aszcza ma∏a, mo˝e sobie pozwoliç na prowadzenie badaƒ.
Nie ka˝da dysponuje odpowiednià wiedzà i kompetencjami do zarzàdzania rozwojem
nowych produktów. W Instytucie Wzornictwa Przemys∏owego zosta∏ wi´c utworzony
Zak∏ad Rozwoju Nowego Produktu, którego celem jest pomoc firmom w radzeniu sobie
na konkurencyjnym rynku, a tak˝e przygotowywanie szkoleƒ – tak dla kadry przedsi´biorstw,
 i

jak i dla projektantów. Zak∏ad b´dzie, mi´dzy innymi, opracowywa∏ przyk∏ady sukcesów
rynkowych odniesionych przez produkty wprowadzone na rynek w oparciu o badania
i racjonalne zarzàdzanie rozwojem. Przekonujàcych przyk∏adów (case studies) sukcesów
rynkowych, odniesionych dzi´ki designowi i badaniom z nim zwiàzanym, mo˝na znaleêç
wiele w zagranicznych publikacjach. Przyk∏ady takie sà i w Polsce, ale nieufnoÊç producen-
tów sprawia, ˝e trudno uzyskaç o nich informacje. Zak∏ad Rozwoju Nowego Produktu
istnieje zbyt krótko, by mo˝na by∏o pos∏u˝yç si´ w tym miejscu takim przyk∏adem. Przyjdzie
na to czas. Na poczàtek niech wystarczy wybrany przyk∏ad amerykaƒski, przedstawiany
w wielu publikacjach.
Firma OXO, produkujàca od dziesi´cioleci utensylia gospodarstwa domowego, dostrzeg∏a
sposobnoÊç wprowadzenia na rynek nowego skrobaka do ziemniaków. ¸atwo powiedzieç
„dostrzeg∏a sposobnoÊç” – w rzeczywistoÊci dokonanie tego pierwszego kroku w warunkach
ogromnej niepewnoÊci jest szalenie trudne. Nie bez powodu ta pierwsza faza procesu
rozwoju jest w j´zyku angielskim nazywana Fuzzy Front End (m´tny, niewyraêny poczàtek).
Czynniki spo∏eczne
Rosnàca ÊwiadomoÊç potrzeb
ludzi niepe∏nosprawnych.
Regulacje prawne odnoszàce si´
do „designu uniwersalnego.”
S Starzejàce si´ spo∏eczeƒstwo.
Wzrost liczby ludzi gotujàcych
w domu.
atrakcyjny
obierak
E pasujàcy
Upowszecnianie
meble szkolne przystosowane do nowoczesnych
pracowni informatycznych. Prelegenci z Polski i za-
granicy przedstawià wyniki badaƒ ergonomicznych,
analiz´ wyposa˝enia polskich szkó∏ w meble spe∏nia-
jàce wymogi ergonomii i ich przyk∏adowe zastosowa-
nia na Êwiecie. Konferencja adresowana jest do spec-
jalistów z zakresu ergonomii, projektantów, produ-
centów mebli szkolnych i sprz´tu komputerowego.
Dzieƒ Barwy
To konkurs, wystawa i konferencja poÊwi´cona za-
gadnieniu koloru w architekturze i wyposa˝eniu
wn´trz, którà organizuje Instytut 16 paêdziernika.
Has∏em V edycji Dnia Barwy jest „Kolor jako komuni-
kat”. Wystawa zaprezentuje zastosowanie efektu
koloru w oÊwietleniu, eksponowane b´dà prace
konkursowe studentów architektury. Konferencja
skupiajàca prelegentów polskich i zagranicznych
poÊwi´cona b´dzie barwie u˝ywanej jako komunikat
w identyfikacji wizualnej firm, jej roli w architekturze
i wn´trzu, podstawom percepcji i zachowaniom
konsumpcyjnym. Dzieƒ Barwy adresowany jest do
Êrodowiska architektów, projektantów i studentów,
przedsi´biorstw oraz szerokiej publicznoÊci.
Projektowanie uniwersalne
Tematem tegorocznej konferencji jest projektowanie
us∏ug bran˝owych, m.in. turystycznych, dla ludzi
z ograniczonà sprawnoÊcià: osób starszych, niepe∏no-
sprawnych i dzieci. Konferencja po∏àczona jest z wy-
stawà, na której zostanà zaprezentowane wdro˝enia
projektów uniwersalnych. Jej adresatem sà projektan-
ci produktów i us∏ug, przedsi´biorcy, instytucje
zainteresowane rozwiàzaniami dla grup o ró˝nym
stopniu sprawnoÊci fizycznej.

Seminarium dla przedsi´biorstw

do d∏oni „Design/wzornictwo w strategicznym rozwoju innowa-
Czynniki ekonomiczne cyjnej firmy” – to temat seminarium i warsztatów
Rosnàce mo˝liwoÊci nabywcze
seniorów. T dla wy˝szej kadry mened˝erskiej przedsi´biorstw,
jakie w paêdzierniku organizowane sà przez IWP
Wzrost wydatków na przedmioty we wspó∏pracy ze specjalistami z zakresu wdra˝ania
gospodarstwa domowego. Czynniki techniczne wzornictwa.
Doros∏e dzieci kupujàce pomoce Nowe zastosowanie neoprenu.
dla starych rodziców. Ulepszanie technologii wtrysku. Warsztaty z zarzàdzania produktem
Marketing niszowy. Nowe normy tolerancji wykonania. W listopadzie IWP organizuje seminarium i warsztaty
dla kierowników produktu i kierowników dzia∏ów
marketingu przedsi´biorstw pt. „Design/wzornictwo
w procesie zarzàdzania produktem”.

Okno szansy rynkowej dla obieraka w uk∏adzie czynników SET Seminarium dla dziennikarzy
„Wzornictwo – peryferium sztuki czy kluczowe narz´-

INSTYTUT WZORNICTWA PRZEMYS¸OWEGO w w w. i w p . c o m . p l 13

 e-B I U L E T Y N /1/ 2007

i
dzie w zarzàdzaniu nowym produktem” – to tytu∏ Opracowanie oparto na metodyce SET, poszukiwania tzw. okna sposobnoÊci nowego
Upowszecnianie

wyk∏adów i seminarium organizowanych przez IWP
dla dziennikarzy i publicystów.
S∏ownik Projektantów
„S∏ownik projektantów polskich” – wydanie on-line
pierwszego kompletnego S∏ownika projektantów
Polskich i historii polskiego designu od lat 50.
do czasów obecnych. Pierwsza cz´Êç udost´pniona
w serwisie internetowym IWP obejmie lata 50.,
i 60., 70. i 80.
Digitalizacja zbiorów
Biblioteka i Multimedia
produktu mi´dzy grupami czynników spo∏ecznych (S), ekonomicznych (E) i technicznych
(T). Czynniki te nieustannie si´ zmieniajà, wi´c dostrze˝enie chwilowej szansy mo˝na
porównaç do zobaczenia kawa∏ka niebieskiego nieba pomi´dzy szybko p∏ynàcymi
chmurami.
Opracowany skrobak charakteryzowa∏ si´ nowà r´kojeÊcià, o wi´kszym przekroju i kszta∏-
cie u∏atwiajàcym u˝ytkowanie przez osoby starsze i niepe∏nosprawne. Zosta∏ wprowadzony
na rynek pod markà „GoodGrip” (dobry uchwyt), odnoszàc ogromny sukces. Firma OXO
wykorzysta∏a ten fakt, stosujàc podobne uchwyty do ca∏ej linii innych przyrzàdów
kuchennych, szczypiec do sa∏aty, otwieracza do konserw, no˝yc kuchennych, krajarki do

Biblioteki Wzornictwa pizzy, uchwytu dzbanka.

Biblioteka Wzornictwa i Multimedia IWP rozpocz´-
∏a digitalizacj´ kolekcji najcenniejszych zbiorów,
które nale˝à do skarbca narodowej i Êwiatowej
kultury. Jako pierwsze cyfrowo opracowane zostanà
bia∏e kruki. Trafi∏y do Biblioteki Wzornictwa w latach
50. Przetrwa∏y wojny, zmienia∏y w∏aÊcicieli i dzisiaj
stanowià cennà kolekcj´ wydawnictw z XIX i po-
czàtków XX wieku. Nale˝à do nich zbiory z zakresu:
historii kultury materialnej, cywilizacji, etnografii i
tradycji; estetyki, zdobnictwa i sztuki u˝ytkowej;
kostiumologii i mody; architektury, wn´trz, meblars-
twa; ceramiki; przyrody, motywów roÊlinnych i
zwierz´cych w ornamentyce; sztuki chiƒskiej i ja-
poƒskiej.
Âwiatowy rynek zmienia si´ nadzwyczaj szybko. Dlatego zasoby wiedzy wymagajà ciàg∏ej
aktualizacji i uzupe∏niania. Zaskakujàce zjawiska na rynku wymagajà coraz nowszych
metod radzenia sobie z nimi, bo konwencjonalne przestajà byç skuteczne. Wiedza coraz
szybciej si´ starzeje i wymaga nieustannych badaƒ dla swego rozwoju.
Tak wi´c doÊç ju˝ dzia∏ania na Êlepo. Zast´pujmy serendipity rzetelnà wiedzà. Nowe wy-
zwania stajà przed Instytutem Wzornictwa Przemys∏owego. Krystalizuje si´ jego nowa
rola.
prof. Jerzy Ginalski
Zak∏ad Rozwoju Nowego Produktu
jerzy_ginalski@iwp.com.pl

Oferta Biblioteki Wzornictwa

dla przedsi´biorstw
Biblioteka Wzornictwa dysponuje bogatym, wielo-
dziedzinowym ksi´gozbiorem i komputerowymi
SERENDIPITY
– NIE!
bazami danych, które odpowiadajà na potrzeby
biznesu zainteresowanego wdra˝aniem wzornictwa
i innowacji. Posiada zbiory z zakresu historii designu,
rys. Marianna Sztyma

trendów wspó∏czesnego wzornictwa przemys∏owe-

go w poszczególnych bran˝ach, projektowania,
zarzàdzania nowym produktem, metodologii wdra˝a-
nia nowego produktu, zarzàdzania markà, obszarów
marketingu, zagadnieƒ ekologii, baz danych o pro-
jektantach, firmach projektowych i przedsi´biorstwach
zwiàzanych ze wzornictwem.
Biblioteka dysponuje pozycjami ksià˝kowymi i naj-
bardziej cenionymi czasopismami z zakresu wzorni-
ctwa, które posiada od kilkudziesi´ciu lat, co sytuuje
jà w gronie czo∏ówki najlepszych bibliotek wzorni-
czych w Europie.
Na zlecenie biblioteka opracowuje bibliografie
z wyznaczonego obszaru wzornictwa, wyszukuje
i przygotowuje zbiory materia∏ów merytorycznych
i informacji z okreÊlonego zakresu. Korzystanie

èród∏a:
Cagan J., Vogel C.-M. “Creating Breakthrough Products”, Financial Times – Prentice Hall
14
DOBRE PRAKTYKI
i
W ka˝dym biuletynie b´dziemy zamieszczaç cykl „Dobre praktyki”. z wypo˝yczalni oraz czytelni ksià˝ek i czasopism

Badania w Instytucie
Przedstawiamy w nim firmy, które zastosowa∏y wzornictwo odpowiadajàce jest bezp∏atne.
Cennik us∏ug na www.iwp.com.pl
na konkretne potrzeby rynkowe i odnios∏y sukces. Opisywaç b´dziemy
przyk∏ady diagnozowania potrzeb rynku, procesu projektowania i wdra˝ania Badanie wzornictwa w Polsce
produktu. Zak∏ad Rozwoju Nowego produktu IWP prowadzi
Zaczynamy od przyk∏adów zagranicznych, majàc nadziej´ na prezentacj´ badania rynkowe z zakresu analizy wiedzy i kompe-
w przysz∏oÊci tak˝e polskich. Naszych czytelników prosimy o przysy∏anie tencji polskich przedsi´biorstw w obszarze wdra˝a-
nia nowych projektów wzorniczych. W pierwszym
ciekawych przyk∏adów wdro˝eƒ nowych produktów opartych o wzornictwo.
etapie zrealizowane zostanà wywiady pog∏´bione
Czekamy! z przedsi´biorcami reprezentujàcymi bran˝e: meblar-
skà, ceramiki i szk∏a, tekstyliów, wyrobów agd i rtv,
sprz´tu komputerowego, wyrobów inwestycyjnych.
Wywiady obejmà tak˝e problematyk´ wspó∏pracy
z projektantami i jej ograniczenia, w których uczestni-
czyç b´dà projektanci. JakoÊciowa cz´Êç badaƒ b´dzie
podstawà opracowania narz´dzi iloÊciowych
drugiego etapu, które obejmie prób´ reprezentatyw-
nà Êrednich i du˝ych przedsi´biorstw polskich.
Szeroko zakrojone badania pozwolà zdiagnozowaç
poziom wdra˝ania wzornictwa w Polsce i okreÊliç
potrzeby edukacyjne, w tym szkoleniowe dla przed-
si´biorców i projektantów. Badania zostanà zakoƒ-
czone do czerwca 2008 roku.

Wprowadzenie konkurencyjnego
projektu wzorniczego na rynek
Zak∏ad Rozwoju Nowego Produktu IWP opracowuje
procedury wdra˝ania nowego produktu na rynek.
Metodologia wdro˝enia konkurencyjnego projektu
wzorniczego zostanie przygotowana w formie pisem-
nego jednolitego podr´cznika (manual) dla przed-
si´biorstw i projektantów (zespo∏ów projektowych),
definiujàcego proces przygotowania, rozwoju i ˝y-
cia produktu wzorniczego: poczàwszy od badania
Xerox Document Centre 265
— rynku, poprzez przygotowanie zamówienia projek-
Xerox Document Centre 265 - linia produktowa opracowana w projekcie „Lakes” (1997). Stanowi∏a towego – brief, projekt koncepcyjny, opracowanie
baz´ dla póêniejszych rozwiàzaƒ z serii CopyCentre, WorkCentre oraz WorkCentre Pro.
Zdj´cie dzi´ki uprzejmoÊci Xerox Polska. dokumentacji konstrukcyjnej i techniczno-technolo-
gicznej, wykonanie modelu i prototypu, wykonanie
Design w strategii biznesowej partii testowej, przygotowanie projektu ostatecznego,
a˝ po osadzenie nowego produktu na rynku.
Wzornictwo przemys∏owe (design) to nie tylko zewn´trzna forma, graficzne przyozdobienie Podr´cznik uka˝e si´ w grudniu 2008.
produktu lub us∏ugi. W dzisiejszych czasach wzornictwo jest w strategii biznesowej jednà
ze strategii szczegó∏owych. W∏aÊciwie zastosowane decyduje o funkcjonalnoÊci produktu,
jego dopasowaniu do potrzeb konsumenta i zmieniajàcych si´ warunków na rynku.
Ma te˝ istotny wp∏yw na stron´ finansowà dzia∏alnoÊci przedsi´biorstwa, poniewa˝
decyzje zwiàzane z wzornictwem mogà wp∏ywaç zarówno na cen´ produktu, jak i na
ogólne koszty produkcji.
Oprócz wzornictwa elementami strategii biznesowej sà tak˝e:
– przewaga technologiczna – tu firma k∏adzie nacisk na prowadzenie badaƒ i rozwój

INSTYTUT WZORNICTWA PRZEMYS¸OWEGO w w w. i w p . c o m . p l 15

e-B I U L E T Y N /1/ 2007
nowych technologii;
– przewaga kosztowa – firma konkuruje na rynku niskimi
cenami, osiàgni´tymi np. dzi´ki efektywnoÊci produkcji
czy niskim kosztom pracy;
– zorientowanie na konsumenta – firma na bie˝àco bada
potrzeby i preferencje konsumentów (aktualne i potencjal-
ne). Efektem mo˝e byç szeroki wachlarz produktów
odpowiadajàcych na zapotrzebowanie klientów
z ró˝norodnych (heterogenicznych) segmentów rynku;
– imitacja – firma Êledzi trendy na rynku i poczynania firm
wiodàcych w danym segmencie rynku, by szybko wpro-
wadzaç kopie wyrobów konkurencyjnych, które odnios∏y
sukces.
Jednak do stworzenia nowego produktu, który odniesie
sukces, nie wystarczy sama przewaga technologiczna.
Niezb´dne sà tak˝e wysokiej klasy umiej´tnoÊci, zarówno
w projektowaniu wzorniczym, jak i w biznesie, oraz krea-
tywnoÊç i funkcjonalnoÊç, b´dàce odpowiedzià na potrzeby
rynku i konsumenta.
Technologia dla konsumenta
Przyk∏adem firmy, która stara si´ ∏àczyç strategi´ opartà
na przewadze technologicznej i zorientowaniu na konsu-
menta, jest amerykaƒski koncern Xerox, oferujàcy systemy
drukujàco-kopiujàce, ich serwis i rozwiàzania odpowiednie
dla biznesu. Za swojà misj´ firma uwa˝a bycie liderem
w zakresie zarzàdzania dokumentem na rynku Êwiatowym,
poprzez dostarczanie rozwiàzaƒ, które wp∏ywajà na popraw´
produktywnoÊci i efektywnoÊci jej klientów. Jednym z kluczo-
wych elementów konkurencyjnoÊci Xeroxa jest wykorzysty-
wanie technologicznych innowacji na szybko zmieniajàcym
si´ rynku.
Rezultatem takiego podejÊcia by∏o stworzenie platformy
produktowej Xerox Document Centre – rodziny kopiarek
cyfrowych, opartej na tym samym rozwiàzaniu technologicz-
nym (platformie). By∏a to odpowiedê na zmieniajàce si´
otoczenie rynkowe – rosnàce znaczenie Internetu i rozwiàzaƒ
cyfrowych stosowanych w biurach. Xerox wierzy∏, ˝e Internet
zmieni podejÊcie w praktykach biznesowych z dotychczaso-
wego „drukuj i dystrybuuj” na „dystrybuuj i drukuj”. Rozpo-
cz´to wi´c projekt, który mia∏ byç odpowiedzià na nowe
(przysz∏e) trendy na rynku.
Zespó∏ projektowy (in˝ynierowie, projektanci, kierownicy
16
produktu) wyszed∏ z za∏o˝enia (mission statement),
˝e powstaç ma produkt cyfrowy, który b´dzie pracowa∏
w sieci, z funkcjami: kopiowania, drukowania, faksowania
i skanowania. Przyj´to tak˝e kilka istotnych za∏o˝eƒ zwiàza-
nych z serwisem i Êrodowiskiem naturalnym.
W biznesie, gdzie serwis naprawczy i gwarancyjny mogà
byç punktem krytycznym na drodze firmy do sukcesu, ko-
nieczne jest stawianie sobie celów strategicznych, zwiàzanych
z jakoÊcià tych us∏ug. W przypadku projektu XDC celem
by∏o stworzenie urzàdzenia z minimalnà liczbà cz´Êci i ze-
spo∏ów do serwisowania, ∏atwych do wymiany, dzi´ki czemu
naprawa u klienta trwa∏aby krótko.
Zespó∏ postawi∏ sobie za cel tak˝e to, by ˝aden z komponen-
tów nowego urzàdzenia nie zanieczyszcza∏ Êrodowiska
naturalnego. Wszystkie zu˝yte cz´Êci mia∏y nadawaç si´
do ponownej produkcji lub recyklingu. By chroniç Êrodowisko,
nowy produkt mia∏ byç energooszcz´dny, b´dàc równoczeÊ-
nie najbardziej wydajnym urzàdzeniem w swojej klasie.
W rezultacie powsta∏ produkt ceniony przez firmy wykorzystu-
jàce przestrzeƒ internetowà w swojej pracy – urzàdzenie,
które jest zintegrowanym systemem umo˝liwiajàcym dobrej
jakoÊci kopiowanie cyfrowe, drukowanie, faksowanie i ska-
nowanie przez sieç internetowà.
Wirtualne biuro w banku
Za∏o˝ony w 1784 r. BankBoston jest 16-tym pod wzgl´dem
wielkoÊci bankiem w Stanach Zjednoczonych z siedzibà
g∏ównà w Bostonie. Jednà z jego ostatnich inicjatyw by∏
innowacyjny projekt Alternatywne Biuro – umo˝liwiajàcy
utworzenie wirtualnych biur dla dla prawie 200 pracowni-
ków banku, którzy zwykle podró˝ujà i biura potrzebujà je-
dynie na kilka godzin. Wirtualna przestrzeƒ mia∏a im umo˝li-
wiç pod∏àczenie si´ z laptopem i sprawne zarzàdzanie
dokumentami. Ze wzgl´du na specyfik´ pracy, system musia∏
charakteryzowaç si´ elastycznoÊcià, ∏atwoÊcià u˝ytkowania,
szybkoÊcià, mo˝liwoÊcià pracy w sieci i zachowania poufnoÊci.
BankBoston zdecydowa∏ si´ na zakup Xerox Document
Centre i chwali sobie t´ decyzj´. Pracownicy, którzy u˝ywajà
przestrzeni wirtualnej, potrzebujà wysokiej jakoÊci dokumen-
tów natychmiast, a poniewa˝ sà w biurze tylko przez krótki
czas, to nie mogà sobie pozwoliç na jego marnowanie.
Jak w wi´kszoÊci instytucji finansowych, cz´Êç dokumentów
jest poufna.
Przy stosowaniu Document Centre pracownicy banku

Pralka ∏adowana od góry firmy Haier Group
— U˝ytkownicy podkreÊlajà te˝ korzyÊç z zaoszcz´dzonej
model HWM150-0523S o ∏adownoÊci 12kg; zaprojektowana na rynek Arabii
Saudyjskiej. Zdj´cie dzi´ki uprzejmoÊci Haier Poland.
po wydrukowaniu poufnego dokumentu nie muszà biec
do drukarki, aby przechwyciç dokument. Mogà wypuÊciç
wydruk ze swojego stanowiska pracy, ale zostanie on
wydrukowany dopiero, kiedy podejdà do Document Centre
i wprowadzà swój indywidualny kod. A przede wszystkim,
urzàdzenie to pozwala pracownikom z w∏asnego komputera
wybraç czy chcà dokument powieliç, po∏àczyç, zszyç, itp.
Istotnà dla banku bostoƒskiego cechà tego systemu jest
∏atwoÊç jego u˝ywania – pracownicy nie muszà byç szkoleni,
by korzystaç z urzàdzenia, poniewa˝ panel kontrolny jest
przejrzysty i przyjazny dla u˝ytkownika.
Wirtualni architekci
Innym przyk∏adem Êwiadczàcym, ˝e projekt Xeroxa
odpowiedzia∏ na potrzeby klienta, jest przypadek Absher
Construction.
Absher Construction to amerykaƒska firma za∏o˝ona
w 1940 r. w Seattle, jedna z wi´kszych w pó∏nocno-
zachodnich Stanach Zjednoczonych, zajmujàca si´ projek-
tami budowlanymi – od drobnych rekonstrukcji po wysoko-
bud˝etowe inwestycje. W ostatnich latach firma wprowadza
agresywny plan wzrostu, do realizacji którego ma
si´ przyczyniç m.in. zwi´kszenie udzia∏u technologii
w procesach budowlanych i praktyce biznesowej.
INSTYTUT WZORNICTWA PRZEMYS¸OWEGO
Zastosowany projekt zarzàdzania przez Internet ∏àczy wszyst-
kie osoby w projekt ten zaanga˝owane. W∏aÊciciele
i architekci majà mo˝liwoÊç sprawdzania post´pów
na budowie, u˝ywajàc kamer internetowych sterowanych
za pomocà pilota.
Dla tego projektu firma szuka∏a wielofunkcyjnego systemu
zintegrowanego do obs∏ugi dokumentacji, który
wspó∏pracowa∏by sprawnie z internetowym systemem
zarzàdzania. Tradycyjnie dokumenty projektowe firmy
w´drowa∏y tam i z powrotem pomi´dzy placem budowy,
a architektami, in˝ynierami, w∏aÊcicielami firmy i innymi
kluczowymi osobami, cz´sto przebywajàcymi w oddalonych
od siebie miejscach. Dokumenty i plany by∏y przesy∏ane
faksem, pocztà lub przez kuriera. Drobna zmiana w planach
konstrukcyjnych lub zatwierdzenie nowego kosztorysu
zabiera∏o nawet ponad 2 tygodnie. Przy u˝yciu Document
Centre czas ten zredukowany zosta∏ do 2 – 3 dni.
przestrzeni biurowej, gdy jedno urzàdzenie zast´puje kilka
(kopiark´, drukark´, faks i skaner).
Ukryty design, przyczajony smok
Rynkiem powszechnie kojarzonym ze stosowaniem strategii
imitacji sà Chiny. Jednak w ostatnich latach nawet tam
dostrze˝ono, ˝e wzornictwo jest elementem kluczowym
dla osiàgni´cia przewagi strategicznej. Wprawdzie wiele
firm nie nauczy∏o si´ jeszcze, ˝e warto wydaç pieniàdze
na projekt wzorniczy, by wyró˝niç si´ na rynku, ale te˝
coraz wi´cej zaczyna inwestowaç w design. Przyk∏adem
mo˝e byç producent komputerów Lenovo, który od 2002
r. podwoi∏ swój zespó∏ projektancki do 80 osób. Z kolei
Haier Group zatrudnia 120 projektantów wzornictwa
przemys∏owego i 25 osób odpowiedzialnych za badania
konsumenckie.
Frontem do klienta
Haier Group jest firmà chiƒskà, która sprzedaje swoje
produkty (g∏ównie sprz´t AGD i TV) do ponad 100 krajów,
tak˝e na rynek polski. . Kierownicy produktu w Haier Group
sà odpowiedzialni za Êledzenie trendów w ró˝nych krajach,
a produkty sà projektowane zgodnie z oczekiwaniami
i zapotrzebowaniem danego rynku.
Na przyk∏ad, na potrzeby rejonów wiejskich w Chinach
zaprojektowano bardzo ma∏à, tanià pralk´, a na rynek
w w w. i w p . c o m . p l 17
 e-B I U L E T Y N /1/ 2007
Pralka ∏adowana od góry firmy Haier Group
—
model GDZ22-2; zaprojektowana na rynek amerykaƒski.
Zdj´cie dzi´ki uprzejmoÊci Haier Poland.
indyjski, gdzie sà problemy ze sta∏ym dop∏ywem pràdu –
pralk´, która radzi sobie ze zmiennymi napi´ciami
i kontynuuje prac´ po przerwie w dostawie pràdu.
Dla Amerykanów, którzy narzekali na niewygod´ zwiàzanà
z obs∏ugà programów i funkcji umieszczonych z przodu
pralki, firma zaprojektowa∏a modele odpowiadajàce na ich
potrzeby (jeden z przyk∏adów na za∏àczonym zdj´ciu).
Sukces w wytrwa∏oÊci
W przypadku projektu pralki na rynek Arabii Saudyjskiej
Haier Group wykaza∏a si´ ˝elaznà konsekwencjà w poszuki-
waniu w∏aÊciwego designu. Badanie rynku pokaza∏o, ˝e
mieszkaƒcy Arabii Saudyjskiej preferujà pralki o du˝ej
pojemnoÊci, poniewa˝ majà zwyczaj gromadziç w pralce
rzeczy przeznaczone do prania. Firma zaoferowa∏a wi´c
pralk´ o pojemnoÊci 6 kg, ale nie sprzedawa∏a si´ ona zbyt
dobrze. Po dwóch latach producent zwi´kszy∏ pojemnoÊç
do 9 kg, lecz sprzeda˝ nadal nie by∏a satysfakcjonujàca.
Dopiero wprowadzenie pralki o pojemnoÊci 12 kg by∏o
18
strza∏em w dziesiàtk´ – produkt okaza∏ si´ hitem i firma
osiàgn´∏a wysokie wskaêniki sprzeda˝y.
Dla ka˝dego coÊ dobrego (z designu)
Nawet ma∏e firmy chiƒskie zaczynajà rozumieç korzyÊci
wynikajàce z dobrego wzornictwa. Firma Soleil China Ltd.
eksportujàca zabawki dla zwierzàt domowych istnieje od
1994 r. Kiedy w 2000 r. by∏o ju˝ ponad 200 zak∏adów
produkujàcych tego typu asortyment, Soleil wynaj´∏a
projektanta opakowaƒ, a wkrótce tak˝e projektanta
produktów. Decyzja ta przynios∏a natychmiastowà popraw´
wyników finansowych firmy. Obecnie producent zatrudnia
4 projektantów, którzy co miesiàc opracowujà co najmniej
5 nowych produktów. Ka˝dy mo˝e byç sprzedany z 10%
mar˝à, znaczàco wy˝szà w porównaniu do 2 – 4% mar˝y
za zabawki wyprodukowane na zlecenie wed∏ug projektu
zagranicznych kontrahentów.
Design jest praktykà, która podnosi wartoÊç produktu,
wyró˝nia wÊród konkurencji, przynosi korzyÊci przedsi´biorcy
i konsumentowi. To dzi´ki niemu firma staje si´ innowacyjna.
A trwa∏y sukces w biznesie, niezale˝nie od sektora, w coraz
wi´kszym stopniu zale˝y od zdolnoÊci do innowacji –
wykorzystania nowych pomys∏ów, nowych mo˝liwoÊci
i nowych rozwiàzaƒ, zastosowanych zanim je wymyÊli
i wdro˝y konkurencja.
Jeszcze raz zapraszamy do zg∏aszania swoich przyk∏adów
udanych wdro˝eƒ wzorniczych. Ch´tnie zamieÊcimy je na
∏amach drugiej edycji Biuletynu IWP.
Kontakt: anita_putkiewicz@iwp.com.pl
Anita Putkiewicz
Zak∏ad Rozwoju Nowego Produktu
anita_putkiewicz@iwp.com.pl
BIBLIOTEKA WZORNICTWA I MULTIMEDIA
nowoÊci w zbiorach
Woodham Jonathan M.
A Dictionary of Modern Design
– New York
Oxford University Press, 2004; 487 s.;
bibliogr., kalendarium, ind.;
– Wobec zmieniajàcej si´ gospodarki polskiej
S∏ownik encyklopedyczny poÊwi´cony problematyce
wspó∏czesnego wzornictwa. Has∏a osobowe i przed-
miotowe u∏o˝one w porzàdku alfabetycznym zawiera-
jà: nazwiska wybitnych projektantów z ca∏ego Êwiata
wraz z notami biograficznymi i omówieniem ich
dzia∏alnoÊci w dziedzinie wzornictwa, informacje
na temat instytucji i firm zatrudniajàcych najlepszych
projektantów, mi´dzynarodowych i krajowych stowa-
rzyszeƒ designerskich. S∏ownik zawiera bibliografi´
i kalendarium wydarzeƒ, które wywar∏y znaczàcy
wp∏yw na rozwój wspó∏czesnego wzornictwa
Êwiatowego. WÊród hase∏ wyst´pujàcych w s∏owniku
znajdujà si´ nazwiska polskich projektantów,
przedstawiona zosta∏a tak˝e dzia∏alnoÊç Instytutu
Wzornictwa Przemys∏owego w Warszawie.
Shetty Devdas
Design Product Success
Deaborn, Michigan : Society of
Manufacturing Engineers, 2002, 298 s.;
bibliogr., tab., rys.;
– szkodliwych czynników na Êrodowisko.
Wydawnictwo poÊwi´cone problematyce teorii
i metodologii projektowania form przemys∏owych.
Omawia poszczególne fazy procesu powstawania
nowego produktu od pomys∏u do wprowadzenia
na rynek. Przedstawia uczestnictwo wzornictwa
przemys∏owego we wszystkich etapach rozwoju
nowego produktu jako narz´dzia gwarantujàcego
sukces rynkowy przedsi´biorstw.
Loyaute Benjamin
Pierre Cardin evolution furniture and
design
Paris, Flammarion, 2006, 213 s.; il. kolor.;
–
Bogato ilustrowane wydawnictwo przedstawiajàce
ewolucj´ firmy Pierre Cardin; od kreowania mody
do projektowania przez Pierre Cardin Design Studio
form przemys∏owych, wn´trz, przedmiotów dekoracyj-
nych. Prezentuje prace zaprojektowane przez designe-
rów projektujàcych dla firm takich jak Francesco
Boccola, Francois Cante-Pacos, Yonel Lebovici,
podkreÊlajàc rol´ designu w sukcesie firmy.
INSTYTUT WZORNICTWA PRZEMYS¸OWEGO
Mruk Henryk, Rutkowski Ireneusz P.
Strategia produktu
Warszawa, PWE , 2001, 230 s., tab.,
wykr., bibliogr.;
–
w∏aÊciwa strategia produktu jest podstawà
osiàgni´cia sukcesów przedsi´biorstwa na
rynku. W ksià˝ce czytelnik znajdzie ca∏oÊciowe
omówienie problematyki strategii produktu.
Autorzy przekonujà, ˝e firma powinna ofero-
waç klientom przede wszystkim korzyÊci,
a nie produkty. Pokazujà ró˝nic´ w strategii
dzia∏ania na rynku produktów konsumpcyj-
nych i na rynku produktów przemys∏owych.
Omawiajà wp∏yw marki i opakowania na
postrzeganie produktu przez konsumenta,
a tak˝e poszczególne fazy cyklu ˝ycia produktu.
Adamczyk Wac∏aw
Ekologia wyrobów
–
Warszawa: PWE, 2004, 240 s.; bibliogr.;
Ksià˝ka poÊwi´cona problematyce wp∏ywu
G∏ównym zagro˝eniem dla Êrodowiska
sà pozosta∏oÊci wszelkich u˝ytkowanych
przez cz∏owieka produktów stanowiàcych
póêniej odpady pou˝ytkowe. Autor
przedstawia problematyk´ ekologicznych
aspektów jakoÊci wyrobów, ich oddzia∏ywania
na Êrodowisko. Wskazano na koniecznoÊç
symbiozy wyrobu ze Êrodowiskiem w pe∏nym
cyklu jego ˝ycia tzn. od procesu projektowania
do likwidacji pou˝ytkowej.
Krawczyk Janusz
Meble jako przedmioty u˝ytkowe
i zabytki u podstaw problematyki
konserwatorskiej mebli zabytkowych
Toruƒ Wydaw. Uniw. Miko∏aja Kopernika,
2006 .-314 s.il. tak˝e kolor.; bibliogr.;
–
Autor rozwa˝a konserwatorskie i ogólnokul-
turowe aspekty problematyki dawnych mebli,
a tak˝e histori´ mebli z uwzgl´dnieniem
genezy procesu wytwórczego. Postrzega meble
jako przedmioty poÊredniczàce mi´dzy cz∏o-
wiekiem a Êrodowiskiem. Poznawanie ludzkich
postaw i motywacji towarzyszàcych powsta-
waniu formom u˝ytkowania mebli pozwala
na zrozumienie ich funkcji spo∏ecznych, wy-
ró˝niajàcych t´ grup´ przedmiotów spoÊród
innych wytworów dzia∏alnoÊci cz∏owieka. Autor
zaprezentowa∏ tak˝e g∏ówne momenty
w ewolucji postaw wobec dawnych mebli,
a tak˝e problem autentycznoÊci mebli
zabytkowych.
w w w. i w p . c o m . p l 19
e-B I U L E T Y N /1/ 2007

Bernstein David Design Diffusion News. (DDN)

Billboard! –
reklama otwartej przestrzeni miesi´cznik publikowany przez Design
Diffusion Editioni, Milano jest
Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN 2005.-240
mi´dzynarodowym magazynem
s.: il. kolor.; prezentujàcym strategie globalnego
– wzornictwa. Przedstawia przyk∏ady
AMS, jedna z pierwszych firm, na polskim ynku innowacyjnych rozwiàzaƒ designerskich
reklamy zewn´trznej zainicjowa∏a publikacj´ polskiej przyczyniajàcych si´ do sukcesu rynkowego
edycji tego uznanego w bran˝y reklamowej firm, które je produkujà. Prezentuje tak˝e
wydawnictwa. Autor dzieli si´ z czytelnikami swojà sylwetki wspó∏czesnych projektantów i ich
wiedzà dotyczàcà projektowania reklamy twórczy dorobek.
zewn´trznej umieszczanych na drogach i ulicach
miast. JednoczeÊnie podkreÊla, ˝e w epoce
stechnicyzowanej informacji opartej na nowoczesnej
technologii, plakat jest stale popularny i odgrywa
czo∏owà rol´ w reklamie.

New Design Icon. Monthly Magazine of the Year.

–
– Miesi´cznik wydawany przez Media 10 Limited,
Miesi´cznik publikowany przez DWB
Epping Essex, prezentujàcy innowacyjne pod
Associates Ltd, Warwick, poÊwi´cony
wzgl´dem wzornictwa i technologii produkty
najnowszym osiàgni´ciom Êwiatowego
Êwiatowych firm. Bogaty materia∏ ilustracyjny
wzornictwa. Zawiera artyku∏y na temat
odzwierciedla najnowsze osiàgni´cia
dzia∏alnoÊci najlepszych projektantów i firm
projektantów w poszczególnych dziedzinach
designerskich projektujàcych dla odnoszàcych
wzornictwa.
sukcesy firm. Zamieszcza tak˝e informacje
dotyczàce aktualnych wydarzeƒ w dziedzinie
wzornictwa, architektury i sztuki jak wystawy,
konkursy i konferencje.

20
I N S T Y T U T
W Z O R N I CT WA
P R Z E M Y S ¸O W E G O

d
e

INSTYTUT INAUGURUJE <

O
w

z
+

=
IN
+

()
SZKOLENIA IN

^
e
z
<
d
e

r
p
w
^ z
O
()
= w

dla przedsi´biorców – mened˝erów produktu, pracowników

marketingu, wy˝szej kadry zarzàdzajàcej, w obszarach:
– projektowanie wzornictwa a rozwój i zarzàdzanie nowym produktem
– projektowanie wzornictwa jako element strategii rozwoju firmy
– znaczenie badaƒ rynkowych i ergonomicznych dla projektowania wzornictwa
– wzornictwo jako narz´dzie innowacyjnoÊci i rozwoju przedsi´biorstw

dla projektantów i zespo∏ów projektowych w obszarach:

– potrzeby konsumenta i rynku jako wytyczne dla projektowania
– wymogi ergonomiczne jako podstawa funkcjonalnego projektu
– dzia∏ania rynkowe, marketingowe i sprzeda˝owe jako wymóg
wspó∏pracy z przemys∏em
– projektowanie w procesie zarzàdzania nowym produktem

dla dziennikarzy i publicystów w obszarze:

– wzornictwo jako element strategii rozwoju firmy
– pozaestetyczne aspekty rozwoju produktu
– interpretacja i wartoÊciowanie stylistyki produktu

wi´cej informacji
Zak∏ad Rozwoju Nowego Produktu
anita_putkiewicz@iwp.com.pl
www.iwp.com.pl
rys. Marianna Sztyma