Zwracam si wycznie do ciebie, szczliwa duszo, ktr Pan Bg powouje na pustyni, by mwi do twego serca; do ciebie wycznie, ktry Go wybrae jako Jedynego, a raczej ktrego On wybra na wieki jako hosti uwielbienia. Czy chcesz pon przed Jego godnym uwielbienia obliczem jak wieca z najczystszego wosku? Czy chcesz, jak cherubini i serafini, by opromieniony Jego blaskiem, rozpalony Jego mioci, a ze swej strony odbija tylko Jego wiato i Jego mio? Zapomnij dobrowolnie o wiecie, wszechwiecie i o sobie samym. Jeli si wahasz stracie swoje ycie w Nim i dla Niego, nie id dalej. To, co zawiera ta ksika, nie owieci ci. Jeli za przepa ci kusi, bagaj Pana, aby ci osoni samotnoci i rzuci w milczenie, w ktrym On sam mieszka, ktre Sob wypenia i gdzie si objawia. Do ze swej strony stara, abyw ten sposb y. Praktykujc w miar swych si cile posuszestwo i doskona mio, unikniesz czterech rzeczy, ktre s najwikszymi przeszkodami w milczeniu wewntrznym, uniemoliwiajcymi oddawanie si kontemplacji: wewntrznego haasu, wewntrznych dyskusji, wewntrznych obsesji oraz troski o samego siebie. Gdy to osigniesz, przekroczysz ZOTE BRAMY MILCZENIA! I. UCISZAJ WEWNTRZNY HAAS
Bg udzieli ycia aski twej duszy, gdy milczaa: na Chrzcie w., w niezmconej ciszy. Wypeni j samym Sob i tylko Sob. Dopiero pniej, stopniowo, wtargn do niej wiat. Ogarn j haas, zaguszajc cichy gos Boga. Odtd zgiek si wzmaga. Powr do milczenia chrztu, mj bracie! Haas ma trzy rda: wspomnienia, ciekawo i niepokoje. Udaremnij ich dziaanie.
1. Zaguszaj haas wspomnie
nie przywouj, nie oywiaj adnego ze zych wspomnie. Zo, za ktre aowae, zostao przebaczone. Wspaniaomylno obecnej mioci wynagradza dawne bdy. Zapomnij o ich konkretnych okolicznociach. Wystarczy, by pozostawa przed Bogiem jak grzesznik, ktry dozna nieskoczonego miosierdzia. Zo jest nicoci: po co je sobie przypomina? Myl tylko o asce, ktra ci zbawia, o jej rzutowaniu na wieczno. Bg wszystko zniszczy. Nie kolekcjonuje tego, co nie istnieje. Zachowaj dla Niego serce po synowsku skruszone, uciszonei czue: na tym polega al. Nie przywouj, nie oywiaj adnego ze wieckich wspomnie: ani tego, kim bye, ani tego, co zrobie, ani tego, co pozostawie w wiecie. Oddaj Bogu wszystko, co masz tam drogiego, rodzin lub przyjaci. Czy take oni nie s synami i crkami umiowanymi przez Boga? Czy zapomni o nich, dlatego e ty, dla Jego mioci, wyrzeke si ich ramion? Wszystkie myli i wyobraenia, jakie im powicasz, na nic si im nie przydaj, a odwracajc twj umys od Boga, czsto niepokoj twoje serce, twoj ufno w Opatrzno i twoj wiar w dobro Boga. Wyobrania twoja nie powinna nigdy wiadomie przekracza murw klauzury. Jedynie aska pomaga skutecznie tym, ktrych kochamy, a otrzymujemy j proporcjonalnie do swojej zayoci z Bogiem. Przyjrzyj si Maryi w Kanie. Nie opuszcza swego miejsca. Zrbcie wszystko, cokolwiek wam powie (J 2,5). Dobrowolnie podtrzymywane wspomnienia przeszoci s rdem wygrowanego mniemania o sobie, alw lub niepokoju. Rozkoszowanie si w duchu niegdy doznanymi przyjemnociami jest zmysowoci i szukaniem siebie; jest przedkadaniem marze i zudze nad istotn rado, rzeczywist, a niedocenian. Istnieje tylko jedna szczliwo, ktra si liczy: Bg. Pomylno doczesna ma warto wycznie dziki mioci, ktra j zrodzia. Mio, jaka nas oywia, jest jedyn przyczyn naszych radoci. Dozwl, by prne wspomnienia zatary si i zostay pogrzebane: one ci rozpraszaj, powstrzymuj, przywizuj do tego, co powinno zgin, i osabiaj twoje pragnienie wiecznoci. Jak w. Pawe patrz nie na to, co jest za tob, ale na to, co jest przed tob: na Jezusa Chrystusa (por. Flp 3, 13). Nie przechowuj adnej materialnej pamitki dotyczcej konkretnie tego czy tych, o ktrych nie powiniene ju marzy: fotografii, listw, kwiatw, tych relikwii drogich istot. Nie przechowuj niczego. To nie prowadzi do Boga. Jeli wpatrujesz si w te rzeczy, odywaj na nowo dawne uczucia i wraenia. Jeli za nie patrzysz na nie, to po co je przechowywa? Stanowi tylko zbdny balast. Wszystko to szkodzi milczeniu serca i jego wolnoci. Dlaczego podtrzymywa t sta pokus sigania myl wstecz? Bd szczliwy z rozlunienia lub zerwania wszelkich wizi i nie gd si na ponowne ich nawizywanie. Unikaj o ile moesz ywych kontaktw ze wiadkami przeszoci: wizyty, odwiedziny, listy odwieaj w tobie obraz wiata, ktry z takim trudem daje si zatrze! Zmniejsz o ile posuszestwo i prawdziwa mio bliniego na to pozwalaj w duchu waciwym tradycji monastycznej czno ustn czy listown ze wiatem. Nie odnawiaj stosunkw ju zerwanych. Nie masz niczego do otrzymania od wiata, a sam, niestety, czsto tak mao mu dajesz, jeli w ogle nie pozbawiasz dusz prostych szacunku dla ycia zakonnego. Na nieskalanej szacie wida najmniejsz plam, a my jestemy tak niedoskonali! Twoja pami jest niebezpiecznym akumulatorem: magazynuje ziarna przyszych roztargnie. Im bardziej twj umys bdzie wolny od obrazw ludzi, tym ywiej rozbynie w tobie wiato Boego Oblicza. Ukryj w Boym sercu swoj czuo dla najbliszych. Kochaj ich w Nim. Taka mio jest nieskoczenie gbsza i skuteczniejsza. Pragnij dla swych przyjaci mioci Boga: jest to jedyne prawdziwe dobro. Twoja wierno powoaniu kontemplacyjnemu wyjedna je dla nich; wszelki kompromis bdzie utrudnia Bogu udzielanie si. Jeli jednak obowizek tego wymaga, bd ujmujco serdeczny zapominajc o sobie. Z zasady bd daleki dla wiata. Jezus opuci sw Matk, by nas zbawi. W rzeczywistoci odczajc si od niej, najcilej si z ni zjednoczy. Mio byo przy ognisku domowym w Nazarecie; tote poegnanie rozdaro serce oraz sprawio, e z oczu popyny zy. Pamitaj o tym...
2. Powcigaj ciekawo
Nie zasigaj adnej informacji dla samej przyjemnoci, aby wiedzie. Zrezygnuj z wszelkich naukowych poszukiwa, ktrych celem nie jest Bg. Nic nie jest bardziej przeciwne czystoci duszy ni ciekawo. Cel naszego ycia kontemplacyjnego oraz wymagania naszej ziemskiej egzystencji okrelaj zakres koniecznej dla nas wiedzy. Reszt pozostaw wieckim. Dla nas, ludzi samotnych i milczcych, poznawanie, adorowanie, miowanie i uwielbianie Boga jest wszystkimi w yciu, Jedyn koniecznoci. Nasza pielgrzymka jest krtka, nasz umys ograniczony, nasze wolne chwile s rzadkie. Wyrzu za burt to, co zbdne. Jeste jednym z aniow Apokalipsy, ktrzy maj za zadanie tylko piewa, padajc na twarz przed Boym tronem: Bogosawiestwo i chwaa, i mdro, i dzikczynienie, i cze, i moc, i potga Bogu naszemu na wieki wiekw (Ap 7, 12). Jeste bratem serafinw Izajaszowych, ktrzy woali jeden do drugiego: wity, wity, wity jest Pan Zastpw. Caa ziemia pena jest Jego chway (Iz 6,3). Kontemplowa bdziesz Go w Nim samym, na modlitwie, nie w uczonych ksigach. Powcigaj zwaszcza trzy rodzaje ciekawoci: nowin, zachowania si innych, a wreszcie intelektualn, najbardziej moe szkodliw, poniewa stroi si w wyrafinowane pozory i utwierdza nas w pysze. Bd zupenie obojtny na to, co si dzieje w wiecie: mdl si w Jego intencji, nie ogldajc si wstecz (por. k 9, 62). Jeli masz gbokiego ducha adoracji, jeli miujesz transcendencj Boga, szczegowa znajomo konkretnych potrzeb ludzkich nie doda nowego bodca twojej modlitwie ani nie zwikszy wspaniaomylnoci twojej ofiary. Mio Boga (obejmujca rwnie mio bliniego) jest w stanie bardziej ni jakakolwiek inna sia pocign w lady Jezusa ciebie i cay wiat z tob. Myl o wiecie w niczym nie wpynaby na skuteczno tego dziaania. Mao jest dusz zdolnych to zrozumie. Jeli potrafisz to poj, pod adnym pozorem nie dopytuj si o nic, co si dzieje na wiecie. Zakotwicz w Bogu samym wszystkie ywotne siy swojej duszy. Pytaj o nowiny jedynie z mioci: aby sprawi komu przyjemno, jeli to wypada, lub eby zrobi co dobrego, a nie, eby zadowoli samego siebie. Wszystko, co ci mwi o kim bliskim czy o kim dalekim, o ich krztaninie, wywouje obrazy, refleksje, dyskusje i krytyki wewntrzne. Krtko mwic, jest to haas, ktrego Bg nie znosi. Jeli nie przekazuj ci adnych wiadomoci o czym czy o kim, sam nie pytaj o nic; masz wyjtkowe szczcie! Nie czytaj dziennikw ani czasopism wieckich, chyba z obowizku stanu. Nie zwracaj uwagi na to, co przypadkowe. Skieruj wzrok na wieczno lub na to, co stanowi prawdziwy odblask jej pikna: natur i dusze, w ktrych Bg si przeglda. W twojej mioci do Boga i arliwoci o Jego chwa zawieraj si trzy pierwsze proby Ojcze nasz: obejmuj one take ludzi. Ty bd zajty wycznie Nim. Jeste serafinem (i nikim innym) przed Jego obliczem. Jeli musisz z obowizku zna wydarzenia ze wiata, czy to powierzchownie, nie interesujc si nimi ani nie angaujc si w nie. W ten sposb zachowuj swj umys i swoje serce niezalene i milczce. W przeciwnym razie twoja dusza popadnie w zamieszanie. Niech ci wystarczy wiadomo, e Bg bezgranicznie kocha ludzi, ma ich serca w Swej doni i rozlewa na nich. owoce zasug swoich witych. Co robi inni? To mao wane. Twoim powoaniem nie jest udzielanie pomocy w ich poczynaniach. Jak bogosawieni w niebie, patrz na wiat w Bogu, a nie na Boga poprzez wiat. Bd ofiar chway; dziki niej ziemia bdzie lepsza i bogosawiona. Oby mg sta si podobny do wiecy z prawdziwego wosku, ktra jasna i czysta ponie samotnie przed Hosti w cieniu pustej kaplicy, gdzie jednak zbiegaj si wszystkie serca wiata i skd rozchodz si wszystkie aski dla caej ziemi!... Nie zajmuj si niczym ani nikim poza zakresem swoich obowizkw. Bd szczliwy nie wiedzc, jak si ukadaj zajcia w klasztorze, jak s zorganizowane i jakie wynikaj z nich powizania. Kochaj wszystkich swoich braci mioci jednakow i bezinteresown. Nie dopytuj si w ogle o niezwyke wydarzenia we wsplnocie: kto przyby, kto odszed, jaki cel ma takie czy inne posunicie lub decyzja przeoonych. Miej wstrt do mieszania si w administracj klasztoru. Mdl si za tych, ktrzy maj ten obowizek. Sam natomiast nie zastanawiaj si nad tymi sprawami; nie mw o nich; nie staraj si dowiadywa, dlaczego zaszo to lub tamto. Nie wzbudzaj w sobie zainteresowania dla tego, czego si dowiadujesz. Innych obciono dan funkcj, by tobie umoliwi zajmowanie si jedynie Bogiem, w wolnoci i milczeniu ducha. Nic ci nie mwi? Nic ci nie przekazuj? Bogosaw Boga za to! Oszczdza ci On natoku myli i zawioci problemw. Z wdzicznoci kochaj tych, ktrzy za ciebie dwigaj ciar trosk. Pomagaj im swoj pogodn ulegoci. Ty za przyjmuj swj beztroski stan. Bg ci tu umieci, aby by twoj jedyn trosk. Taka jest Jego wola: by jedynym chlebem twojej duszy. Nie dawaj posuchu plotkom klasztornym ani nie zwracaj na nie uwagi. Masz si tylko modli za tych, ktrzy znajduj si w trudnym pooeniu; zachcaj ich (jeli zdarzy si sposobno), aby ukochali krzy Chrystusa. Ludzkie pociechy na nic si nie zdaj i osabiaj dusze. Nie bd skory do czynienia lub przyjmowania zwierze. Czy mylisz, e jest kto bardziej rozumiejcy ni Jezus? Czy chcesz zachowa przezroczyste zwierciado swojej duszy? Nie pozwalaj, aby mcia je zbyteczna myl o blinim. Jeli nie jeste odpowiedzialny za postpowanie innych, nie wypytuj o ich zachowanie si; nie snuj wewntrznych refleksji na ich temat, zwaszcza w odniesieniu do ich wad i win. Mdl si jedynie, by wszyscy kochali Boga i Jemu suyli. Zalenie od przyjtych zwyczajw powiedz wprost lub porednio przeoonym o uchybieniach, ktrych bye wiadkiem. Nie szukaj jednak takich okazji i unikaj wewntrznych komentarzy co do intencji czy sposobu, w jaki twj przeoony przyjmie lub wykorzysta twoje doniesienie. Jemu pozostaw trosk o poprawianie innych, a Bogu sd o nich. Bd zawsze cay zwrcony jedynie do Boga. Wszelka myl, skierowana na stworzenie, prowadzi ci do ciebie samego; ostatecznie oceniasz je zwykle ze wzgldu na siebie, a nie ze wzgldu na Boga. Gdyby nawet wszyscy inni nie byli tacy, jakimi by powinni, zachowaj pokj. Ty bd taki. Twoja wierno, milczca i spokojna, uczyni o wiele wicej dla postpu twych braci ni twoje wzburzenie i twoje upomnienia, czsto bezskuteczne. Przykad twojej pogody, twoje promieniowanie Bogiem, ktry w tobie mieszka, bd skaniay bardziej do dobra ni wszystkie twoje gadania i ostre wymwki. Twoja dusza musi odbija tylko Boga. Nie dozwl stworzeniu przeglda si w niej, zwaszcza jeli jest ona wykrzywiona lub znieksztacona. Jednocz si z Bogiem ywym i osobowym. To zbyt mao, jeli masz upodobanie w idei Boga; jeeli nasycasz si ideami o Bogu lub w zwizku z Bogiem. Sowa, ktre Go objawiaj, zasaniaj Go. Wszelka naukowa ciekawo, nawet wita, powiksza nieprzenikalno zasonyi przeszkadza duszy w spotkaniu Umiowanego. Powoli, w wewntrznym milczeniu, moliwie najgbszym, przycigaj Go do siebie gwatownoci pragnienia. Ze wzrokiem utkwionym w dobro Boga mw jak w. Katarzyna ze Sieny: chc. On rwnie chce. Przyjdzie nie w nazwach, schematach czy dowodach; przyjdzie w gorejcym wietle, nieobrazowym, bez konturw, lecz promieniujcym. Usu z rozkadu swych zaj wszelk lektur, wszelkie studium o charakterze czysto informacyjnym lub erudycyjnym, chyba e wymaga tego obowizek twego urzdu czy potrzeba wytchnienia. Boisz si, e nie umeblujesz swego umysu? eby jednak znale Boga, czy nie trzeba wanie zniszczy wszelkich mebli lub te wyrzuci ich do lamusa? Uchodzi bdziesz za nieuka? Lecz przecie Ojciec objawia si pokornym, maym, prostaczkom. Nie potpiaj bezwzgldnie wiedzy; zdaj sobie tylko spraw, e w twoim kontemplacyjnym powoaniu mao przyniesie ci ona poytku. Rozmiuj si w powolnym czytaniu: jak dziecko przy swej matce, z rkoma zoonymi na kolanach Boga, czy taj jak dobr ksik, ktra mwi o Nim ex corde, o Jezusie, o Najwitszej Pannie lub o twojej duszy, wychwytujc zdania czy sowa, ktre rozkwitaj w tobie modlitw. Jest to chwila spotkania! Pismo w. stanic si twoj ulubion ksik. Dziki niemu bdziesz owiecony przez Sowo. Jest to pokarm wyjtkowy. Czytaj je pokornym sercem jak przyjmujesz komuni i w tym samym celu: znalezienia Boga. Zasmakuj w Pimie w.; nasycaj si nim wiersz po wierszu, w atmosferze modlitwy. Kade sowo podyktowane przez Boga jest pene Niego. Uwielbiaj Go ukrytego pod liter. Zakosztujesz upojenia t cznoci ze wiatem, ze Sowem, ktre Bg wypowiedzia w czasie za porednictwem sw o wiecznym oddwiku. Tutaj zdobdziesz wiedz witych, wobec ktrej wszelka inna tak niewiele znaczy...3. Nie dopuszczaj do siebie niepokojw. Niepokj ciy na umyle, na sercu, na duszy. Zatruwa istnienie. Cokolwiek miaby do zrobienia, jakakolwiek byaby twoja odpowiedzialno materialna czy duchowa, nie angauj w to swojej duszy i nie pozwl, aby kiedykolwiek opanowa j jaki lk. Jest to brak wiary i zaufania Bogu. Wszystko, co masz do zrobienia w zakonie, jest Jego wasnym dzieem. Czy wspaniaomylnie to, co moesz, wiedzc, e powodzenie zaley jedynie od Niego, a nie od twoich zdolnoci. Jeeli nie bdziesz szuka w niczym swojej chway, bdziesz y w niezakconym pokoju, cho miaby bardzo wiele do zrobienia; jednej tylko rzeczy naley si ba; grzechu. Drogi Boe nie s naszymi drogami. Jezus triumfuje przez klsk. Nic si nie zmienio od dwudziestu wiekw. Bd gorliwy i zwikszaj swoje moliwoci: taka jest wola Boa. Bd jednak przekonany, e wszystko dokonuje si tylko przez Niego. Jeli On nie chce twego sukcesu, zgd si na niepowodzenie, ze wszystkimi jego upokarzajcymi i nieprzyjemnymi skutkami. Wwczas bdziesz wolny. Wane jest jedynie czyni to, czego Bg chce, nie za osiga powodzenie. Bardzo kojca jest myl, e Ojciec trzyma w swojej doni cay wiat i serca wszystkich ludzi. Wszystko pochodzi z Jego woli; nic si nie zdarza, czego by On nie dopuci. Po co si niepokoi prnymi obawami? Wprowadzaj w czyn swoje moliwoci tylko w stosownym czasie. Nie dopuszczaj do zastanawiania si nad nimi w chwilach, ktre nale do Boga, jak: modlitwa, czytanie, wielkie milczenie od Komplety do Prymy. W przeciwnym razie skoczy si pogoda twojej duszy. Podziwiaj cudowny spokj Jezusa wobec zadania obejmujcego wiat i cay rodzaj ludzki. Owieca niewielu sowami. Zbawia przez unieruchomiony i milczcy krzy. Caa ludzka roztropno nie podway Jego sw: Gdy zostan nad ziemi wywyszony, przycign wszystkich do siebie (J 12, 32). Apostoowie, wielcy kaznodzieje, wici nigdy nie powicali swojej rozmowy z Bogiem na rzecz apostolskiego zapau. Powierzali wszystko Jego Opatrznoci i nigdy w Niego nie wtpili. Dokonania doczesne prawdziwych kontemplatykw s zadziwiajce w zestawieniu z bezowocnoci rozgosu dziaalnoci zewntrznej. Czysta mio Boga jest filtrem. Usunie z twojej duszy nie tylko to, co jej si sprzeciwia, ale i to, co jej nie oywia. Przeciwstawi si wszelkiemu haasowi, ktry mgby zaguszy lub zmieni Jego os: Gdy gboka cisza zalegaa wszystko, a noc w swoim biegu dosigaa poowy, wszechmocne Twe Sowo, Panie, zstpio z krlewskiej stolicy 1 . Bg przychodzi, kiedy na ziemi wszystko, co ziemskie, pogrone jest we nie.
II. UNIKAJ WEWNTRZNYCH DYSKUSJI
Zaobserwuj w cigu jednego dnia bieg swoich myli; uderzy ci zadziwiajca czsto i ywo twoich wewntrznych dyskusji z urojonymi rozmwcami. Chociaby tylko z tymi, ktrzy ci otaczaj. Jakie jest tego zwyke rdo? Nasze niezadowolenia w stosunku do przeoonych, ktrzy nas nie kochaj, nie doceniaj, nie rozumiej; s surowi, niesprawiedliwi lub te zbyt ciani wobec nas czy innych ucinionych.
1 Dum medium silentium tenerent omnia, et nox in suocursu medium iter perageret, omnipotens Sermo tuus, Domine, a regalibus sedibus venit. Antyfona do Magnificat i Benedictus dawnej niedzieli w oktawie Boego Narodzenia. Por. Mdr 18, 14-15. Niezadowolenia w stosunku do wspbraci, mao wyrozumiaych, upartych, bezceremonialnych, niezrwnowaonych czy ubliajcych... Powstaje w naszym umyle trybuna, w ktrym jestemy prokuratorem, przewodniczcym, sdzi i awnikiem; rzadko za adwokatem, chyba e w naszej wasnej sprawie. Przedkada si krzywd, way racje, broni sprawy, usprawiedliwia samego siebie, skazuje nieobecnego. Moe opracowuje si plany odwetu lub mciwych forteli. Jest to strata czasu i si dla kogo, kto wszystko uwaa za niewane oprcz mioci Boga. W gruncie rzeczy s to wyskoki mioci wasnej, sdy pochopne lub zuchwae, poruszenia namitnoci, za ktre paci si utrat pokoju wewntrznego, zmniejszeniem szacunku dla naszych przeoonych i naszych braci oraz godnym poaowania umocnieniem szacunku, jaki mamy w stosunku do siebie samych. Ciki to bd i niewtpliwa szkoda. Kiedy kto le ci traktuje, w istocie rzeczy nie szkodzi ci. Uwierz w to. Jest to bez wtpienia przykre. Chciej by nieznany i wzgardzony. Chrystus milcza doznajc obelg i drwin. Przyjmij wszelkie ze traktowanie sercem agodnym i cichym. Czowiek jest tylko narzdziem. To miujca i mocna rka Boga nim kieruje, usiujc przez niego zama twoj pych, ugi twj kark. Unikaj wiadomie wewntrznego narzekania, chociaby przez sekund, na to, co ci uczyniono zego. Nie odniesiesz adnej korzyci z takiego poktnego trybunau. Przed sdem jerozolimskim Jezus milcza. Gdy powstaje w tobie nawanica oburzenia, powtarzaj ze spokojem i agodnoci: Chwaa Ojcu i Synowi, i Duchowi witemu. Pogr si w mioci, chwale i radoci Osb Boskich; nie zwracaj najmniejszej uwagi na samego siebie. Nic nie zakca promiennej i niezmiennej szczliwoci Trjcy Przenajwitszej. Ludzka opinia nie ma znaczenia ani niczego ci nie dodaje: jeste taki, jakim Bg ci widzi. Czy nie jest to niewypowiedzian radoci, e jedynie On raduje si tym, co w tobie jest najpikniejsze i najczystsze? Mj bracie, oby mg zrozumie i znale smak w tym, eby by znanym tylko samemu Bogu! Bd szczliwy, e promieniujesz Chrystusem, ale nie martw si bynajmniej, gdy to promieniowanie jest jeszcze zbyt mae. Czy nie jeste ju do zmczony rozmowami z ludmi, e przywoujesz ich jeszcze w wyobrani, aby zarzuca swymi racjami? Sam z Bogiem samym! Bg wszystko wie, wszystko moe i kocha mnie. Gdyby wiedzia, jak dobrze jest mie gow woln od wszelkiego stworzenia, aby dopuci tylko obraz Jezusa Chrystusa i Maryi, najczystszych stworzonych odblaskw Niewidzialnego! Zajmuj si Nimi: dokonuje si to bez haasu sw. Sowa s mao przydatne: patrz, rozwaaj, kontempluj. W Nich widzisz wiat; wszyscy ludzie s dla Nich. Czy czonki nie s chwa gowy? Nie tra z oczu boskiego oblicza Gowy Ciaa mistycznego. Jest to twoja rola kontemplatyka. Nasze wewntrzne dyskusje s czsto jedynie dalszym cigiem sporw dnia. Wierz mi: nie sprzeczaj si nigdy z nikim, bo to nie suy niczemu. Wszyscy s pewni swoich susznych racji i mniej zaley im na tym, aby by przekonanymi, ni eby zwyciy w walce sownej. Rozstaj si niezadowoleni, utwierdzeni w swoich pozycjach i ktnia toczy si dalej wewntrz. Nie ma mowy o milczeniu i pokoju. Jeeli nie masz takiego obowizku, nie staraj si przekonywa. Jeli za chcesz zachowa spokj, raczej odwr zrcznie kart, jak tylko zaczyna si dysputa. Zgd si by powalonym przy pierwszym uderzeniu i pro pokornie Boga, aby pozwoli zatriumfowa swojej prawdzie w tobie i w innych. Potem usu si: twoja dusza jest nie rynkiem, lecz wityni. Chodzi przecie nie o to, eby mia racj, ale eby promieniowa Bo mioci. Prawda twojego ycia wiadczy bdzie o prawdzie twej doktryny. Patrz na Jezusa w czasie Jego procesu: milcza, godzc si na niesprawiedliwy wyrok; teraz jest wiatoci, ktra owieca kadego czowieka, gdy na wiat przychodzi (J 1, 9).
III. ZWALCZAJ WEWNTRZNE OBSESJE
Nie opanujesz cakowicie i raz na zawsze tych myli czy obrazw, ktre spitrzone narzucaj si uporczywie i natrtnie twojej uwadze oraz przeladuj ci stale i wszdzie. Kiedy konfrontuje si je spokojnie z prawdami wiary, ich krucho rzuca si w oczy, a ich warto upokarza ze wzgldu na pozorne znaczenie, jakie sobie przypisuj. Nie powinny one gra adnej, roli w naszym zachowaniu si lub przynajmniej niewielk. Tymczasem zajmuj pierwsze miejsce i domagaj si przejcia steru. Jak przybieraj form w naszym yciu klauzurowym?Uwaa si za mniej kochanego, nienawidzonego, przeladowanego, niezrozumianego; by zazdrosnym lub zbuntowanym przeciwko czyjej rzeczywistej lub wyimaginowanej wyszoci, ktra rzuca na nas cie w sprawach duchowych, estetycznych, intelektualnych czy moralnych; niepokoi si o swych najbliszych, o ich albo nasz przyszo; drczy si i oburza niedoskonaociami innych; zabiega usilnie o wpywanie na osoby, ktre nie podlegaj naszej wadzy ani naszemu autorytetowi. Temperament, w ktrym przewaa wyobrania i uczuciowo, pewna wrodzona skonno do naduywania wadzy lub do pychy, nieprzezwyciony czy sabo zwalczany egoizm sprzyjaj powstawaniu obsesji. Pewien kartuz proponuje nastpujce skuteczne leczenie. Pierwszy przypadek: obsesja nie ma rzeczywistego podoa (najczstszy z przypadkw). Obsesja ta jest chimer, ktr rodzi wybujao naszej wyobrani, nasza nadwraliwo, brak zapomnienia o sobie lub zbyt maa wzgarda samego siebie. Mnich ten uwaa, e najwaciwszym postpowaniem byoby skorygowanie samej zdolnoci osdzania (uznanej za bdn), poniewa nie widzi rzeczy takimi, jakimi s w rzeczywistoci. Czyby wic naprostowanie byo moliwe? W kadym razie pisze on zostaw sobie czas na zastanowienie si. Zanim zaczniesz rozmyla ka uspokoi si swoim nerwom i swojej wybujaej wyobrani. Zdobd si na dystans: kilka dni cierpliwoci. Wtedy, dziki oddaleniu i uciszeniu, zobaczysz, jak wszystkie rzeczy nabior z powrotem waciwych proporcji. W czasie wzburzenia wystrzegaj si dyskusji decyzji, dziaania. Silne wzruszenie mci rozum; namitno sprowadza sd na manowce; mio wasna czyni niesprawiedliwym. Bd pokorny, przynajmniej na tyle, by podda swj sd pod kontrol kogo innego, nie majcego korzyci z zaangaowania si w to, co ciebie przejmuje, zwaszcza jeli jest kapanem: ma on ask stanu dla rozeznania sprawy. Dusza, w maym stopniu obdarzona jasnoci umysu koczy wspomniany kartuz ktra jednak umiaaby to uzna i podda si rozstrzygniciu kierownika (nawet gdyby ten ostatni posiada przecitny osd), byaby dziki temu uwolniona od wielu skrupuw, od wielu niedorzecznych myli, drczcych inne dusze. Pozosta skromny, otwarty, ulegy: to bardzo skuteczne rodki przeciwko tym faszywym ideom, ktrych natarczywo moe jednoczenie spowodowa, e ycie samotnika stanie si nieszczliwe i utraci sw godno. To doskonaa rada. Drugi przypadek: obsesja ma rzeczywiste podoe. Zdarzaj si takie sytuacje. Kt nie bywa czasem chory, zmczony, niezrozumiany, przeladowany? I to jak najbardziej prawdziwie. W yciu witych roi si od takich przykadw. Opatrzno ociosuje, obi, poleruje, wykuwa dusze, posugujc si otoczeniem. Przeladowanie ze strony ludzi dobrych jest rwnie jednym z tych dowiadcze. Myl drczca obsesyjnie, tyranizujca, moe okaza si uzasadniona i suszna; lecz znaczenie, jakiego nabiera w naszym yciu, staje si nadmierne. Nie jest prawd, e ju nie moemy y szczliwie, kocha Boga w spokoju, uwica si w radoci. Wady, namitnoci, winy, niesprawiedliwoci innych oczyszczaj ci i uwalniaj od mioci wasnej. W wierze i pokorze poddaj si ciosom Boga i miuj Jego narzdzia. Jest to zbyt mao ugi si, ucieka, gdy si nie ma racji. Z Jezusem Chrystusem przyjmuj sercem spokojnym i milczcym wyrzdzane ci niesusznie przykroci. Caa twoja istota si buntuje; twoja duma si opiera; twoja wraliwo dry. Ponad burz byszczy wiato Jezusa: suga nie jest wikszy od swego Mistrza (por. J 15, 20). Wszelkim niepokojom narzu to, co ci dyktuje wiara i mio: tu jest nasz krzy, a w krzyu znajduje si nasze zbawienie. Z siebie na ofiar z oczyma utkwionymi w Chrystusa zakrwawionego, ponionego przez bicie, pot i plwociny... Daj si przenikn na modlitwie duchem bogosawiestw. Dojdziesz do tego, e bdziesz osdza wszystko jak twj Mistrz i wszelki bl stanie ci si radoci. Jeli kto chce pj za Mn, niech si zaprze samego siebie, niech wemie krzy swj i niech Mnie naladuje (Mt 16, 24). Istotnie, czy znasz inn drog?
IV. ODDALAJ TROSK O SAMEGO SIEBIE
Nie mw do siebie o sobie. Chwile rachunku sumienia s rzadkie i krtkie: kilka minut w poudnie i wieczorem. Poza tym nie myl o sobie ani dobrze, ani le, eby nie rozbudza maoci wasnej ani nie upada na duchu. Kiedy zastanawiasz si nad sob, twj obraz z gruba ciosany zajmuje w zwierciadle twojej duszy miejsce najczystszej Piknoci Boga. Trzy rzeczy mc przejrzysto duszy: unikaj ich.
1. Nie narzekaj na trudnoci swego ycia
ycie jest walk: czy nie wiesz o tym? Jeli trzeba wyrzeka si siebie, bra swj krzy i i za Jezusem na Kalwari, to c dziwnego, e trzeba walczy, cierpie, krwawi, paka? Twoje trudnoci pochodz z twego otoczenia, z twoich zaj oraz z twoich wasnych saboci fizycznych i moralnych; moe z tych trzech przyczyn naraz. Ustal sobie raz na zawsze w stosunku do nich wytyczn lini postpowania swej duszy, powzit przed Bogiem, i kiedy je napotkasz, nie pozwalaj sobie na dyskutowanie. Panikarskie monologi do niczego nie prowadz. Czy, co moesz; reszt zdaj na miosierdzie Boe. Bg wszystko wie, wszystko moe i kocha mnie: Oto podstawa zdania si na Niego. yj pocieszajcym stwierdzeniem Psalmisty: Pan jest moim pasterzem, nie brak mi niczego. (Ps 23, 1). Co wieczr zasypiaj szepczc: Okryje ci swymi pirami i schronisz si pod Jego skrzyda (Ps 91,4). Zaufaj: nigdy nic zego ci nie spotka!
2. Nie przeceniaj swoich cierpie ani swych ofiar
Czy skadajc swoj profesj nie zgodzie si z gry na wszystko? Przyjmij, Panie... Kadego dnia we Mszy w. Koci ofiarowuje ciebie razem z Jezusem jako ofiar czyst, wit i doskona (Kanon rzymski) i ty potwierdzasz to. Jeeli rozumiesz tajemnic krzya oraz sens swojego ycia monastycznego, nie lituj si nad sob samym. Bg kocha tego, ktry daje z umiechem. Pozwl wic Chrystusowi cierpie w tobie; oddaj Mu swoje ciao i swoje serce, aby mg dopenia w swoim Ciele mistycznym to, co zapocztkowa na Kalwarii (por. Kol 1, 24). W przeciwnym razie nie jeste godny wyboru, jaki Jezus uczyni w stosunku do twej osoby. Jego wite Oblicze o piknej twarzy, znieksztaconej i zbolaej, zwrcone ku tobie chce si w tobie odbija. Zjednoczony i uspokojony, ofiaruj Mu czyste zwierciado swojej duszy: na ziemi obraz ten, odbity w tobie, podoba si Bogu.
3. Nie zabiegaj o pikno swojej duszy
Speniaj w kadej chwili wol Bo, wykorzystujc moce i aski dane ci na t chwil. Niczego wicej od ciebie si nie da. Zgd si caym sercem na granice swych moliwoci. O tym, do jakiego stopnia witoci Bg chce ci doprowadzi, dowiesz si dopiero w niebie. Nie badaj Jego tajemniczych planw; nie odmawiaj Mu wiadomie niczego. Usiuj podoba si Mu W danej chwili na miar swych si i pozwl prowadzi si, dokd On sam zechce, Jego wasnymi drogami, bez gorczkowego popiechu. Nie martw si sw bezsilnoci ani nawet, w pewnym sensie, swoj ndz moraln. Chciaby widzie siebie piknym, nieskazitelnym. To chimera, moe pycha. Do koca ycia zostaniemy grzesznikami, przedmiotem nieskoczonego miosierdzia, ktre Bg tak bardzo pragnie nam okazywa. Nie wchod nigdy w konszachty ze zem, ale bd oderwany od swej moralnej doskonaoci. wito naley przede wszystkim do porzdku teologicznego i to Duch wity rozlewa j w naszych sercach (por. Rz 5, 5), a nie my j fabrykujemy. Porwnywa si z innymi co do cnoty, zamartwia si swoj przecitnoci, ustawia si na szczeblach doskonaoci, wszystko to zawadza i czyni haas. wici s rnych wymiarw. Twoje wyniesienie pozostaje tajemnic Boga i On zapewne nic ci o nim nie powie. Czy to, co jest w twojej mocy. Pokochaj zwyczaj ofiarowywania Bogu niezrwnanej witoci Jezusa Maryi oraz witych, zmarych i yjcych: wszystko to naley do ciebie, czerpicego z bogactw witych obcowania. Ofiaruj ca wito mistycznego Ciaa Chrystusa: to ona wielbi Boga. Jeste jedn z czstek tego Ciaa. Moe najmniej szlachetn, ale jednak przydatn. Mw z przekonaniem, lecz i z ufnoci: wita Maryjo, Matko Boa, mdl si za mn biednym grzesznikiem i yj w pokoju pod opiekuczymi skrzydami Boga, ktry ci kocha.
ZAKOCZENIE
Przy pomocy aski Boej przestrzegaj tych wskazwek z ca cierpliwoci i wiernoci. Pokj zstpi do twej duszy; milczenie j ogarnie. Na spokojnym zwierciadle oczyszczonych wd zajanieje obraz Trjcy Przenajwitszej. Jake pikne w oczach Boga jest serce czyste i samotne! Jest tylko jedna pie. Pie wiecznoci: Chwaa Ojcu I Synowi I Duchowi witemu AMEN.