H Apiaceae LOI CHUN Angelicae dahuricae (FISCH. Ex HOFFM.) BENTH. & HOOK f. ( bai zhi) Angelicae dahuricae (FISCH. Ex HOFFM.) BENTH. & HOOK f. var. formosana (BOISS.) SHAN & YUAN ( hang bai zhi) TING ANH angelica root TING NHT byakushi TING HN baekji SCH XUT HIN U TIN Thn Nng Bn Tho Kinh TNH CHT cay, m QUY KINH Ph, V, T C TNH CHNH thm, cay, gii phn Biu, thng khiu (c bit l mi), lm kh Thp; thng c dng cho nhc u vng trn do Phong Hn. LIU DNG 3-9 g CN TRNG & CHNG CH NH Chng ch nh cho cc bnh do H m hoc Nhit Huyt. Sau khi mn lot, vic dng v thuc ny nn gim dn. Xem T di. Tc dng & Ch nh Trc Phong, loi b Thp, thng ng mi, v gim au: cho mu trng ngoi cm Phong Hn, c bit vi nhng ngi nhc u. . - Vi Xuyn Khung (Chuanxiong Rhizoma chuanxiong) v Bch Ch (Angelicae dahuricae Radix bai zhi) lm l ra tc dng gii au ca n. Ba v thuc ny thng c dng cng nhau cha nhc u. - Vi Bch Ch (Angelicae dahuricae Radix bai zhi) lm kem thoa mt cho Phong hoc/v Thp tc ng n mt biu hin nh mn trng c, mn u , hoc da trc ra. S kt hp ny cng cn c dng, khi thch hp, tng cng da. Trc (xua ui) Phong, nh bi Thp, v lm du au: cho tc au Phong Hn Thp cng nh au lng di cp do xm phm ca Phong Hn, v n cha c hai u ca kinh, nh (Notopterygium Decoction to Overcome Dampness qiang huo sheng shi tang). Cng cn c dng cho Thp tc ng n h tiu ha. - Vi Thng Trut (Atractylodis Rhizoma cang zhu) cho au lng v au khp i km vi chng u ca tc au. - Vi Khng Hot (Notopterygii Rhizoma seu Radix qiang huo) cho nhc u v cng gy do Phong Thp kinh c. - Vi Hng Ph (Cyperi Rhizoma xiang fu) cho au thng v do Thp lm tc ng Kh vi cm gic nhy ming, qu nhiu nc bt, nhc m vng thng v v xng sn, v phn lng. - Vi Ng Th Du (Evodiae Fructus wu zhu yu) cho au bng v cc bnh phng ln do Hn Thp. Thng c dng cng vi Tiu Hi Hng (Foeniculi Fructus xiao hui xiang). Nhn xt Co Bn (Ligustici Rhizoma gao ben) c tnh cht cay, m, i ln v pht tn vi hng mnh m hon ton lm kh. Nhiu sc ghi nhn kh nng ca n i vo kinh c cng nhng kinh Bng Quang, do n c th tt cho ti chm ca u v cha mi bnh Phong lin quan n phn trn sau ca c th. Tuy nhin, quan h ca kinh Bng Quang v kinh c vi Thn cng cho php Co Bn (Ligustici Rhizoma gao ben) cha au lng di v tng ph khoa, sng m h, hoc au do Phong Thp phn L (trong) ca c th, cng nh gii nhc u lin quan ti rng. N cng gii au bng cp v tiu chy i km vi au bng di Phong Thp. Tnh cht trc Phong c biu l tt nht phn trn ca c th, cn kh nng lm kh Thp ng vai tr nhiu hn phn di c th. Seeking Accuracy in the Materia Medica thy l Bt c khi no dng Co Bn (Ligustici Rhizoma gao ben) cha nhc u nh, n nn c kt hp vi Phng Phong (Saposhnikoviae Radix fang feng) thm vi Thng Ma (Cimicifugae Rhizoma sheng ma) sao ru v Si H (Bupleuri Radix chai hu) sao ru. Hai v sau sao vi ru tng cng kh nng nng Dng trong ca chng. Khi xem xt Co Bn (Ligustici Rhizoma gao ben) trong cha nhc u nh, nh l au ch ny cng xy pht th cp ti bnh Quyt m, m v thuc ny khng ph hp. Cc du hiu v triu chng thm vo ca bnh Quyt m gm nn khan, ma ra m long, chn v tay lnh, v i khi tiu chy. Vic cha bn l lm m v lm trn V v Can, nhng ci s xua ui i Thi m l ci trnh cho Dng trong i ln. Ng Th Du Thang (Evodia Decoction wu zhu yu tang) l bi thuc ph hp. V Co Bn (Ligustici Rhizoma gao ben) lm vic nh u loi b Phong Hn, hn l xua ui Thi m, n nn trnh nhng trng hp ny. Qun cc bnh v mch lin quan ti co cng c ( jing bnh co gn, xng sng cng, mnh my un cong nh bnh phi gi). Khi c tn hi do Phong khng c ra m hi, n c gi l co cng c; c ra m hi n c gi l co c mm. Cng c co c H Huyt. Ni chung, c Khng Hot (Notopterygii Rhizoma seu Radix qiang huo) v c Hot (Angelicae pubescentis Radix du huo) l ph hp cho cc bnh Phong, nhng cm cho co H Huyt. Treasury of Words on Materia Medica gii thch vic dng tnh cay, pht tn ca Khng Hot (Notpopterygii Rhizoma seu Radix qiang huo) cho mn v nht v dng kh nng y m v ht c ca n, a thng tn ra ti u (mn, nht) v ti sinh m. C ch ca s Kt hp Chn lc VI PHNG PHONG (Saposhnikoviae Radix fang feng) Phng Phong (Saposhnikoviae Radix fang feng) c Kh mng (bc) v tnh i ln v khng gt cng khng lm kh. N rt hiu qu cho vic xua ui Phong i. Khng Hot (Notopterygii Rhizoma seu Radix qiang huo) rt (lm) kh v hiu qu trong vic pht tn Hn phn Biu, vi s tp trung ca n cc phn (kha cnh) trn v b mt hn (nng) ca c th. Vic kt hp cc v thuc Thi Dng Phong ny cho mt hiu qu mang tnh tng hp v c th c ch trong vic xua ui Phong, pht tn Hn, v nh bi Thp ngng au, nh ngoi cm Phong Thp. Ngoi ra, b c hai v thuc ny i ln v pht tn v tnh, khi c dng mt lng rt nh, s kt hp ca chng c th nng Trung Kh chm. So snh VI C HOT (Angelicae Pubescentis Radix du huo) Hi xa, Khng Hot (Notopterygii Rhizoma seu Radix qiang huo) v c Hot (Angelicae pubescentis Radix du huo) khng b phn bit. Thc t, mt on trong Thn Nng Bn Tho tham kho ti mt v ch l khc tn cho v kia: c Hot, cng c tn Khng Hot. Thc vy, tc dng ca hai v thuc ny gn ging nhau: c hai trc Phong Thp, loi tc au, v lm du au. Tuy nhin, Khng Hot (Notopterygii Rhizoma seu Radix qiang huo) c hng thm trong, mnh m i vo tt nht phn Kh, iu ny lm cho n tt hn cho cha cc phn (kha cnh) Dng hn hoc nng (gn b mt) hn ca c th. N cng m v (lm) kh hn c Hot (Angelicae pubescentis Radix du huo), ci c hng m (nng) hn v sc m tit ch hn, i chm hn, v d dng hn i vo phn Huyt. V v thuc ny c xu hng i xung, n tt hn cho Phong Thp chn v lng di m i su v trong c th. Do , s kt hp ny c th cha Phong Thp phn bt k, trn hoc di v n tt hn vic lm du au hn l mi v ring r. Harm and Benefit in the Materia Medica lm s so snh sau: Khng Hot (Notopterygii Rhizoma seu Radix qiang huo) tm, c v gt hn v tnh v tt hn iu (chnh) Phong lang thang; c Hot (Angelicae pubescentis Radix du huo) vng, trung bnh hn v tt hn c th iu (chnh) Phong n np. VI CO BN (Ligustici Rhizoma gao ben) Hng thm mnh ca Khng Hot (Notopterygii Rhizoma seu Radix qiang huo) i ln trc Phong lang thanh c v phn Biu. N tt nht cho au gy v vai, nhng cng cho gii phng khp bng vic thng thot t bnh gia gn v xng. Khng Hot (Notopterygii Rhizoma seu Radix qiang huo) v Co Bn (Ligustici Rhizoma gao ben) c hai i vo kinh c, nhng xu hng i ln ca Khng Hot (Notopterygii Rhizoma seu Radix qiang huo) mnh hn; cn Co Bn (Ligustici Rhizoma gao ben) c th ln ti thp, n tt hn Khng Hot (Notopterygii Rhizoma seu Radix qiang huo) cho cha cc bnh phn di c th. Kh nng ca Khng Hot (Notopterygii Rhizoma seu Radix qiang huo) i vo cc kinh Can v Thn ch yu ch hiu qu ca n phn gn (Can) v xng (Thn) ca cc khp. Chng ch nh truyn thng C Khng Hot (Notopterygii Rhizoma seu Radix qiang huo) v c Hot (Angelicae pubescentis Radix du huo) l cc v thuc Phong, quan trng cho trc Phong, (pht) tn Hn, v loi b (tr) Thp. Tuy nhin, c hai b cm cho chn thng bn trong gy nhc u H Huyt v au khp mnh, to thnh rng mnh v mt bng, v nhng v thuc ny c th lm kh Huyt. (Harm and Benefit in the Materia Medica) c t D ng tc ng ln da v h tiu ha c ghi nhn. Danh php & Bo ch SAO PHNG PHONG ( chao fang feng dry-fried Saposhnikovia) Sao hoc nng vi nhit trung bnh n khi mu vng sm s gim tc dng trc Phong v gii phn Biu ca n, nhng ci thin (lm tt ln) kh nng nng T Dng. V l do ny, n c bit c ch cho cha tiu chy H T, nh trong Trng Tiu Dc Phng (Important Formula for Painful Diarrhea tong xie yao fang). PHNG PHONG THN ( fang feng tan charred Saposhnikovia) V thuc c sao hoc nng vi nhit trung bnh n khi n chuyn mu en, nhng gi c hnh dng gc. c ch theo cch ny, n s i vo phn Huyt vi hiu qu hon ton mnh trong vic lm m Huyt v ngng xut huyt. Vi mc ch ny, n thng c kt hp vi Bo Khng (Zingiberis Rhizoma preparatum pao jiang), ng Sm (Codonopsis Radix dang shen), v A Giao (Asini Corii Colla e jiao) cho nhng tnh trng nh ra mu kinh khng u c mu nht do Hn t H. Tiu chun Cht lng Cht lng tt gm cc r di, dy, khng c nhnh v thng c cc vng kt dy nh u (ging u con giun t). Mt ct biu l mu nh hoa cc gia. Loi thay th & bin th a phng Xuyn Phng Phong (Ligusticum branchylobum chuan fang feng ) T Xuyn. Trc Dip Ty Phong Cn ( zhu ye xi feng qin), Vn Phng Phong ( yun fang feng), Tng Dip Ty Phong Cn ( song ye xi feng qin) Vn Nam Thch Phng Phong ( shi fang feng) H Bc Thim Ty Thy Phng Phong ( shan xi shui fang feng) Thim Ty Cc cht gi Khoan Ngc Nham Phong ( kuan e yan feng): y l r di (5-15cm) v nh (0.3-0.8cm), hi nh, v i khi c nhnh gn u. Mt ct cho tht cc m nu v v g hi vng, bao quanh bi mt vng nu. M Anh T Phng Phong ( ma ying zi fang feng Carum carvi), Cu Anh T ( gou ying zi Carum buriaticum): y l r nu xm, hi sng, c vng kt dy nh. V d tch v c vn lng. Mt ct thng cho thy cc rnh v nt. Cc cht gi khc c th l D H La Bc ( ye hu luo bo) Ngnh A Ngy ( ying a wei) Tn gi khc ng Phng Phong Ct Lm, Liu Ninh, Hc Long Giang Quan Phng Phong Ct Lm, Liu Ninh, Hc Long Giang Bng Phong Thy Phng Phong H Nam, Thim Ty, Cam Tc Thng tin thm sn phm Cht lng tt nht l ng Phng Phong ( dong fang feng) t tnh Hc Long Giang ng Bc Trung Quc. Ty Phng Phong ( xi fang feng) th vn tng i cng v cht lng hi km.