You are on page 1of 5

Bch Ch (bai zhi)

DC DANH Angelicae dahuricae Radix


H Apiaceae
LOI CHUN
Angelicae dahuricae (FISCH. Ex HOFFM.) BENTH. & HOOK f.
( bai zhi)
Angelicae dahuricae (FISCH. Ex HOFFM.) BENTH. & HOOK
f. var. formosana (BOISS.) SHAN & YUAN ( hang bai zhi)
TING ANH angelica root
TING NHT byakushi
TING HN baekji
SCH XUT HIN U TIN
Thn Nng Bn Tho Kinh
TNH CHT cay, m
QUY KINH Ph, V, T
C TNH CHNH thm, cay, gii phn Biu, thng khiu (c bit l mi), lm kh Thp;
thng c dng cho nhc u vng trn do Phong Hn.
LIU DNG 3-9 g
CN TRNG & CHNG CH NH Chng ch nh cho cc bnh do H m hoc Nhit Huyt.
Sau khi mn lot, vic dng v thuc ny nn gim dn. Xem T di.
Tc dng & Ch nh
Trc Phong, loi b Thp, thng ng mi, v gim au: cho mu trng ngoi cm Phong Hn,
c bit vi nhng ngi nhc u. Cng cho au trn mt, nght mi, v au rng. Trong khi
ch yu c xem l v thuc lm m, n c th c dng cho bt k bnh no do Phong xm
phm kinh Dng Minh ca u.
- Vi Co Bn (Ligustici Rhizoma gao ben) cho nhc u do nhim Phong Hn, c bit nh
u.
- Vi Ct Cn (Puerariae Radix ge gen) cho Phong Hn kp phn c v khe h.
- Vi T Tn (Asari Herba xi xin) cho nhc u do Phong Hn gy ra, nhc xoang, v nhc hc
mt.
- Vi Xuyn Khung (Chuanxiong Rhizoma chuanxiong) cho nhc u:
Thm Kinh Gii (Schizonepetae Herba jing jie) v T T Dip (Perillae Folium zi su ye) cho
nhc u Phong Hn, nh trong (Chuanxiong Powder to be taken with Green Tee chuan xiong cha
tiao san).
Thm Cc Hoa (Chrysanthemi Flos ju hua) v l ch cho nhc u Phong Nhit.
- Vi T Tn (Asari Herba xi xin), Tn Di Hoa (Magnoliae Flos xin yi hua), v Thng Nh T
(Xanthii Fructus cang er zi) cho nght mi, nh trong Thng Nh T Tn (Xanthium Powder
cang er zi san).
- Vi Khng Hot (Notopterygii Rhizoma seu Radix qiang huo) cho Phong Hn Thp gy ra st,
rng mnh, nhc u nh trong Cu V Khng Hot Thang (Nine-Herb Decoction with
Notopterygium jiu wei qiang huo tang).
- Vi Bch Cng Tm (Bombyx batryticatus bai jiang can) cho nhc u phn trn.
- Vi Hong Cm (Scutellariae Radix huang qin) cho nhc u Phong Nhit.
- Vi Thch Cao (Gypsum fibrosum shi gao) v Thng Ma (Cimicifugae Rhizoma sheng ma) cho
au rng.
Gim sng v thc m: cho cc chng u ca mn v nht b mt. Nu mn, nht hoc inh c
vn cha mng, v thuc ny s gip gim sng. Nu m c hoc mn lot, v thuc ny c
th c dng gip mng m.
- Vi Ct Cnh (Platycodi Radix jie geng) cho mn lot cc trng hp khi m khng mng.
- Vi Kim Ngn Hoa (Lonicerae Flos jin yin hua) v ng Quy (Angelicae sinensis Radix dang
gui) cho mn v nht lc u, nh trong (Sublime Formula for Sustaining Life xian fang huo ming
yin).
- Vi B Cng Anh (Taraxaci Herba pu gong ying), Qua Lu (Trichosanthis Fructus gua lou), v
Bi Mu (Fritillariae Bulbus bei mu) cho p xe v.
Tr Thp v lm r kh h: thng cho r kh h do Hn Thp H Tiu nhng vi cc v thuc
ph hp cng c th c dng cha r kh h do Thp Nhit.
- Vi Phc Linh (Poria fu ling), Bch Trut (Atractylodis macrocephalae Rhizoma bai zhu), v Hi
Phiu Tiu (Sepiae Endoconcha hai piao xiao) cho r kh h Hn Thp.
- Vi Hong B (Phellodendri Cortex huang bai) v Xa Tin T (Plantaginis Semen che qian zi)
cho r kh h Thp Nhit.
Cc cch dng khc:
- Vi Cam Tho (Glycyrrhizae Radix gan cao) cho au i km vi lot.
Nhn xt
i vo cc kinh Ph, V, v T, Bch Ch (Angelicae dahuricae Radix bai zhi) cay, pht tn, thm,
thng, lm m, lm kh. Tt c nhng tnh cht ny lm cho n rt hiu qu trong vic loi b Thp.
N tt nht trc Phong, gii Biu, lm kh Thp, thng khiu (c bit mi), v gim au. N
c bit hiu qu trong vic cha cc triu chng trn u v mt, chng hn nh nhc u phn trn
do Phong Hn hoc au xng di lng my, sng v au rng v li, v tc xoang. Tuy nhin,
do kh nng nng Dng cng nh tr Thp ca n, n cng hay c dng trong cha ra kh h,
c bit khi c ch bng sao kh.
Seeking Accuracy in the Materia Medica tng qut ha nhiu c tnh ca v thuc ny:
Bch Ch (Angelicae dahuricae Radix bai zhi), m v y sc mnh, thng khiu v i khp bn trong. N l v thuc
ch yu cho trc Phong v tr Thp khi kinh Tc Dng Minh. Nh th n cha tt c cc triu chng u v mt
theo kinh ny, ci i ln t mi v ni vi mtm do liaan quan ton mtnhng v bn tnh ca n i ln v pht
tn, nhng ngi co Nhit Huyt v Ha H m phi trnh n.N c th c sao nh.
C ch ca s Kt hp Chn lc
VI CT CNH (Puerariae Radix ge gen)
S kt hp ny c thit k ti mt v tr c th. Trong khi c hai v thuc cay v i v Dng
Minh, Bch Ch (Angelicae dahuricae Radix bai zhi) m cn Ct Cnh (Puerariae Radix ge gen)
mt. Cng vi nhau chng tuyt vi cho gii rng mnh v st phn c v khe h ca Biu. Phn
ny ca Biu gn vi Th v c bit l phn Biu Dng Minh. Khi Phong Hn xm phm v
thm nhp (thng l nhanh) ti su ny, n c th tr nn b kt, sinh ra Nhit, v dn ti rng
mnh, st, khng ra m hi, cng gy, nhc ng, lo bn chn ngc, v mch Ph, Khn.
Tuy nhin mc ny, khng ph hp dng cc v thuc phn da nh Ma Hong (Ephedrae
Herba ma huang), hoc cc v thuc phn c nh Qu Chi (Cinnamomi Ramulus gui zhi), hoc
cc v thuc thanh (lm sch) Phong Nhit chng hn nh Tang Dip (Mori Folium sang ye) hoc
Cc Hoa (Chrysanthemi Flos ju hua) chng t c kt qu mong mun. iu ny l v t bnh
gc l Phong Hn, d nhit to ra t s giam hm ca n cc mng v khe h ca phn Biu. Ch
dng hai v thuc kinh Dng Minh pht tn mt m, mt mt c th to ra c hiu qu
phn ph hp gii phng t bnh b dn nn, a n ra ngoi qua phn Biu.
Cn Ct Cnh (Puerariae Radix ge gen) pht tn v lm ngui nhit khi s dn nn v gii
phng t bnh khi mng v khe h phn Biu, Bch Ch (Angelicae dahuricae Radix bai zhi) m
lm tng hot ng Dng Kh ti ch trc t Hn ang b tc ra ngoi qua da.
VI XUYN KHUNG (Chuanxiong Rhizoma chuan xiong)
Xuyn Khung (Chuanxiong Rhizoma chuan xiong) cay v m i vo kinh Thiu Dng; bn tnh
ca n chnh xc l pht tn v i ln, nhng ci cho php n i quanh mt v u. N l v thuc
cao cp (thng phm) cho vic loi tr Phong v gim au. Extension of Materia Medica ch dn:
Xuyn Khung (Chuanxiong Rhizoma chuan xiong) l v thuc ngy nay rt hay dng, nhng khi
n khng th lm sch Phong hon ton khi mt v u, cc v thuc khc nn cho thm vo
gip n. Do Bch Trut (Angelicae dahuricae Radix bai zhu) c thm vo cho mc ch
ny, tc dng trc Phong v gim au ca n b vo cho nhng tc dng ca Xuyn Khung
(Chuanxiong Rhizoma chuan xiong), v n dn tc dng ca Xuyn Khung (Chuanxiong Rhizoma
chuan xiong) vo kinh Dng Minh. V nhng l do ny, cp ny thng hay c k cho nhc
u lin quan ti c c cc vng Thiu Dng v Dng Minh ca u, c bit nhng s nhc
u mn tnh ny nhng chng b nng hn khi phi Phong v Hn v lin quan au nhi, r rt.
Dng to bi Phong, nhng chng nhc u mn tnh ny khc vi nhng chng nhc u do
ngoi cm Phong mi b, v ci trc thng dnh dng ti s xm phm bi Phong ln cc khiu
trong trn u. Nhng bnh di ngy nh th i vo lc v lm tc dng Kh v Huyt, v cc v
thuc trc Phong Hn thng thng l khng ph hp cho n. Xuyn Khung (Chuanxiong
Rhizoma chuan xiong) c cn n v kh nng ca n va trc Phong v di chuyn Huyt (hnh
Huyt). cc trng hp nghim trng hn, vic thm vo cc v thuc khc di chuyn Huyt
c cho php.
VI BCH CNG TM (Bombyx Batryticatus bai jiang can)
Bch Cng Tm (Bombyx Batryticatus bai jiang can) mn, cay, v bnh, v ging Bch Ch
(Angelicae dahuricae Radix bai zhi), n c kh nng trc Phong v gim au mnh. Hai v thuc
kt hp sc mnh ca chng lnh vc ny, v do vy thng hay c dng cho nhc u phn
trn i km vi Phong t kinh Dng Minh. S kt hp ny sau c iu chnh theo bn tnh
ca Phong t: vi Phong Nhit, dng tng i nhiu Bch Cng Tm (Bombyx batryticatus bai
jiang can) hn, v ngc li cho Phong Hn.
Ngoi ra, v hai v thuc ny c th lm kh Thp, trong khi Bch Ch (Angelicae dahuricae
Radix bai zhi) cng nng Dng ln v Bch Cng Tm (Bombyx batryticatus bai jiang can) cn
ha m, chng c ch cng nhau trong vic cha ra kh h lin tc do Thp c rt xung. V
mc ich ny, chng thng ng vai tr l cc v thuc thm vo bn trong mt bi thuc.
So snh
VI C HOT (Angelicae Pubescentis Radix du huo), CO BN (Ligustici Rhizoma gao
ben), v T TN (Asari Herba xi xin)
Tt c nhng v thuc ny rt cay v m, v c th c dng pht xua i (trc) Phong Hn,
Phong Thp, Hn Thp v gim au.
Bch Ch (Angelicae dahuricae Radix bai zhi) tt nht cho au trn, ch lng my, rng v li,
nhng cng c th gim sng, lm mng m, ngng nga, v ra kh h.
Khng Hot (Notopterygii Rhizoma seu Radix qiang huo) c hng thm mnh m i ln trc
Phong chy lung tung c v phn Biu. N tt nht cho au gy v vai. N cng gii phng khp
bng vic thng thot t bnh khi vng gia gn v xng. Khng Hot (Notopterygii Rhizoma
seu Radix qiang huo) v Co Bn (Ligustici Rhizoma gao ben) c hai i vo mch Nhm, nhng
xu hng ca ci trc i ln l mnh hn; Co Bn (Ligustici Rhizoma gao ben) th tt hn c
th c nh cc bnh phn di ca c th.
Co Bn (Ligustici Rhizoma gao ben) cn c bn tnh i ln mnh m, ti tn nh ca u v
cha nhc u dnh dng ti rng. N cng c th gim au bng v tiu chy do Hn Thp, hoc
sung v tng ph khoa.
T Tn (Asari Herba xi xin) vt hiu qu vic pht tn Phong Hn Thp, v c bit tt cho thng
cc khiu v gim au. Sc m ca n cng c th chuyn ha m long lnh.
Chng ch nh truyn thng
[Tnh] kh ca n c th lm hi Huyt, [tnh] pht tn ca n c th lm hi Kh, v n b cm cc trng hp
Ha do H, cng bt k trng hp no ca ma do Ha. N khng th c dng cho kh h v trng do Ha
tch li do H hoc Nhit Huyt. N c th c dng mng v p mn, nhng khi m mn c u v v,
liu dng bn gim dn dn. (Harm and Benefit in the Materia Medica)
c t
Liu dng cao (30-60g) c th gy tc dng c. Cc triu chng gm bun nn, ma, chng mt,
tim p nhanh, th gp, v m hi, huyt p cao, co git, tinh thn khng yn, kh th, au vng
trc tim v thm ch ngng th.
D ng tc ng n da cng c bo co. Ngoi ra, tip xc ca v thuc ti vi da c th
gy vim da tip xc.
V thuc ny cha cc cht furocoumarin, c bit ti do hiu ng nhy sng ca chng
(xanthotoxin bergaptenalloisoimperatorin). Nhng cht ny c th gy vim da bt sng (ban
, sng, thay mu, dy biu b). Trong khi khng c cc bo co bit v vic ung Bch Ch
(Angelicae dahuricae Radix bai zhi) dn ti nhng vn ny, l an ton, nhng ngi dng v
thuc ny hn ch ra nng.
Danh php & Bo ch
SAO BCH CH ( chao bai zhi dry-fried Angelica root)
Sao hoc nng vi nhit thp n khi hi nu s gim kh nng lan ta v thng thot ca v
thuc, sau khi sao th lm kh tr thnh hiu qu u th ca n. Phng php bo ch ny dng
cho kh h Hn Thp.
BCH CH THN ( bai zhi tan charred Angelica root)
V thuc c sao hoc nng trn ngn la to n khi n xm. Trong qu kh, dng ny c
dng ngng xut huyt, c th cho m kinh nguyt, nhng vic dng ny t c dng thi
gian gn y.
Tiu chun Cht lng
Cht lng tt nht gm cc r n to (khng qu 36 r trn mt cn). R c b ngoi mu nu xanh
hoc nu vng, mt ct trng, bt, hng thm m, v khng c l, chm en, hoc cc rnh du
gia.
Cc cht gi
Hng Bch Ch ( xiang bai zhi Heracleum scabridum): V ny c b mt hi m (vng
nu) v c cc vt nhn dc. V cay v ng.
Nham Bch Ch ( yan bai zhi Seseli mairei): r di v nh (ch 0.5-1cm ng knh), vi b
ngoi nu vng hoc nu, v v hi ngt (khng cay).
Tn gi khc
Xuyn Bch Ch
Hng Bch Ch
Hi Bch Ch
K Bch Ch
Hng Bch Ch
Hng i Hot
V Bch Ch
Tu M Cn ng Bc Trung Quc
Thng tin thm sn phm
Cht lng tt nht l t T Xuyn, c bit l Xuyn BchCh chuan bai zhi, hoc t
Hng Chu ca tnh Trit Giang, c gi l Hng Bch Ch hang bai zhi. Loi trc hay gp
nhiu hn.

You might also like