Rozdział III.

Analiza wyników badań własnych

W rozdziale tym zostaną przedstawione wyniki badań na podstawie których

nastąpi weryfikacja postawionych wcześniej hipotez.

3.1. Charakterystyka badanej populacji

W charakterystyce ujęte zostały płeć i wiek badanych osób oraz niezwykle ważna dla
tej analizy dane na temat czym zajmowali się badani przed podjęciem się terapii.
W badanej grupie rozkład płci był następujący:

Tab.3.1. Rozkład płci w badanej grupie

X f %

Kobiety 11 29 f – badane osoby z Towarzystwa

„Powrót z U”
Mężczyźni 27 71

Σ 38 100%

Źródło: opracowanie własne

33%
29%
67%

71%
dziewczęta chłopcy

kobiety mężczyźni

Rys. 3.1. Płeć badanych osób

Źródło: opracowanie własne

33
 Jak więc widać w badanej grupie zdecydowanie przeważają mężczyźni których było
27 na 38 badanych osób.
Dane na temat płci uzupełniają dane z tabel nr 3.2. na temat wieku badanych osób

Tab. 3.2. Rozkład wieku w badanej grupie

X f %

poniżej 15 lat 10 26

16-18 18 47 f – badane osoby z Towarzystwa

19-21 6 16 „Powrót z U”

22-24 3 8

powyżej 24 1 3

Σ 38 100%

Źródło: opracowanie własne

3%
8% 26%
16%

47%

poniżej 15 lat 16-18 lat 19-21 lat

22-24 lata powyżej 24 lat

Rys. 3.2. Wiek badanych osób

Źródło: opracowanie własne

34
 Rozkład wiekowy w badanej grupie jest nierównomierny. Największą grupę stanowią
osoby w wieku 16-18 lat, następnie liczną grupą jest najmłodsza – poniżej 15 lat – stanowiąca
aż 26 %. Te dane wskazują , że problem uzależnienia dotyka coraz młodsze osoby, dopiero
wkraczające w dorosłe życie. Tym ważniejsza jest profilaktyka prowadzona w szkole
i różnorodne formy terapii prowadzone z osobami zagrożonymi uzależnieniem, już
uzależnionymi ale także z ich rodzinami (współuzależnionymi)
Tę analizę potwierdzają dane na temat czym badane osoby zajmowały się przed
poddaniem się terapii, co przedstawia tabela nr 3.3.

Tab. 3.3. Czym badani zajmowali się przed poddaniem się terapii

X f %

nauka 30 79
f – badane osoby z Towarzystwa
praca 6 16 „Powrót z U”

inne 2 5

Σ 38 100%

Źródło: opracowanie własne

5%
16%

79%

nauka praca inne

Rys. 3.3. Czym badani zajmowali się przed poddaniem się terapii
Źródło: opracowanie własne

35
 Rozkład odpowiedzi na postawione w ankiecie pytanie „Czym zajmowałaś (eś) się
przed poddaniem się terapii” w badanej grupie jest nierównomierny. Największą grupę
stanowią osoby które uczyły się (79%), następnie - pracowały (16%). 2 osoby (5 %) przed
poddaniem się terapii – odpowiedziały, że nie robiły nic (ani nie pracowały, ani nie uczyły
się). To potwierdza dane z tabeli 3.2. jak ważna jest profilaktyka i terapia dla tych osób
Uzupełnieniem charakterystyki badanej populacji są dane na temat ich środowiska
rodzinnego, przez kogo byli wychowywani.
W badanej grupie odpowiedzi na pytanie o strukturę rodziny rozkładały
się następująco:

Tab. 3.4. Przez kogo byłeś wychowywany

X f %

... matkę 19 50

....ojca 2 5
f – badane osoby z Towzrzystwa „Powrót
... matkę i ojca 12 32 z U”
...inne osoby 5 13

Σ 38 100%

Źródło: opracowanie własne

13%

50%
32%
5%

matkę ojca matkę i ojca inne

Rys. 3.4. Przez kogo byłeś wychowywany

Źródło: opracowanie własne

36
 Największą liczbę stanowią osoby wychowywane tylko przez matkę (50%), następnie
przez „matkę i ojca” – 32 %. Te dane wskazują, że pewna dysfunkcjonalność rodziny –
np. brak jednego rodzica – może powodować, że dziecko sięga po narkotyki.

3.2. Terapia jako podstawowa forma pomocy dla dzieci i młodzieży mającą na celu
zmniejszenie uzależnienia i wyjście z nałogu.

Celem pracy jest ukazanie jak ważna rolą w wyjściu z nałogu odgrywa terapia.
Młodzi ludzie, którzy sięgnęli po narkotyki – niezależnie od tego jaki był tego powodu –
rzadko kiedy wychodzą z nałogu bez odpowiedniej terapii wspartej oczywiście pomocą
ze strony rodziny i przyjaciół. Jednak można stwierdzić jednogłośnie, że to prawidłowa
terapia – dostosowana do potrzeb osoby uzależnionej – da efekty w postaci wyjścia z nałogu.
Pierwszą z postawionych w pracy hipotez szczegółowych została sformułowana
następująco: Osoby badane przed poddaniem się terapii miały mało przyjaciół.
W ankiecie zadano dwa pytania dotyczące przyjaciół:
- Czy przed poddaniem się terapii miałeś przyjaciół?
- Czy obecnie masz przyjaciół?
Pytanie drugie miało dać pomocniczy obraz w jakiej obecnie znajdują się osoby
badane. Posiadanie przyjaciół jest rzeczą niezmiennie ważną w tak trudnym momencie
życiowym w którym znajdują się osoby uzależnione – w momencie terapii i próby wyjścia
z nałogu.
Rozkład odpowiedzi na te pytania przedstawiają kolejno tabelka nr 3.5. oraz tabelka
nr 3.6.

Tab. 3.5. Posiadanie przyjaciół przed poddaniem się terapii

X f %

tak 3 8
raczej tak 1 3
f – badane osoby z Towarzystwa
raczej nie 12 32
„Powrót z U”
nie 22 57

Σ 38 100%

Źródło: opracowanie własne

37
 8% 3%

32%

57%

tak raczej tak raczej nie nie

Rys. 3.5. Posiadanie przyjaciół przed poddaniem się terapii

Źródło: opracowanie własne

Rozkład odpowiedzi na pytanie: „Czy przed poddaniem się terapii miałeś przyjaciół?”
jest nierównomierny wśród badanych. Największą grupę stanowią osoby które uważały,
że przed poddaniem się terapii nie miały przyjaciół (57%), a następnie że „raczej nie miały”
(32 %). Wskazuje to wyraźnie, że osoby które sięgnęły po narkotyki – w większości
przypadków nie miały przyjaciół, a więc nie posiadały blisko siebie osoby, która
by we właściwym momencie im pomogła.

Tab. 3.6. Posiadanie przyjaciół obecnie

X f %

tak 1 3

raczej tak 12 34 f – badane osoby z Towarzystwa

raczej nie 15 43 „Powrót z U”

nie 7 20

Σ 38 100%

Źródło: opracowanie własne

38
 20% 3%
34%

43%

tak raczej tak raczej nie nie

Rys. 3.6. Posiadanie przyjaciół obecnie

Źródło: opracowanie własne

Rozkład odpowiedzi na pytanie „Czy posiadasz obecnie przyjaciół?” – jest

nierównomierny. Największą grupę stanowią osoby, które uważają, że raczej nie posiadają
przyjaciół (43%), a następnie że raczej posiadają (34%).
Analizując odpowiedzi na te dwa pytania:
1) Czy przed poddaniem się terapii miałeś przyjaciół?
2) Czy obecnie masz przyjaciół?
widać różnice w odpowiedzi – w pierwszym przypadku „nie” zaznaczyło 57% badanych, w
drugim – już tylko 20%. Łącząc ze sobą odpowiedzi „raczej tak” i „tak” oraz „raczej nie” i
„nie” – widzimy ze w pierwszym przypadku ku odpowiedzi „tak” skłaniało się tylko 11 %,
natomiast w drugim – już aż 37 %, natomiast ku odpowiedzi „nie” – odpowiednio 89 % i
63%. Zauważyć więc można znaczną poprawę w postrzeganiu posiadania przyjaciół wokół
siebie. Osoby podczas terapii najprawdopodobniej zaprzyjaźniają się ze sobą, lub odzyskują
przyjaźnie zatracone gdzieś podczas okresu zażywania narkotyków.
Widać więc wyraźnie że, biorąc pod uwagę iż największą grupę stanowią
osoby które uważały, że przed poddaniem się terapii nie miały przyjaciół (57%), a następnie
że „raczej nie miały” (32 %) – hipoteza pierwsza pt. Osoby badane przed poddaniem się
terapii miały mało przyjaciół – znalazła potwierdzenie w przeprowadzonych badaniach, a
więc została przyjęta.
Drugą z postawionych w pracy hipotez szczegółowych została sformułowana
następująco: Osoby badane miały problemy wychowawcze

39
 Rozkład odpowiedzi na pytanie zadane w ankiecie: Czy w szkole miałeś obniżone
stopnie ze sprawowania? Przedstawia tabelka nr 3.7.

Tab. 3.7. Obniżone stopnie ze sprawowania

X f %

tak 28 74
raczej tak 7 18
f1 – badane osoby z Towarzystwa
raczej nie 2 5
„Powrót z U”
nie 1 3

Σ 38 100%

Źródło: opracowanie własne

5% 3%
18%

74%

tak raczej tak raczej nie nie

Rys. 3.7. Obniżone stopnie ze sprawowania

Źródło: opracowanie własne

Rozkład odpowiedzi na pytanie: „Czy miałeś w szkole obniżone stopnie

ze sprawowania” pokazuje, że 78% badanych uważa, że „tak, miało obniżone stopnie
ze sprawowania”, 18 % uważa, że „raczej miało”, natomiast tylko 3% uważa, że „nie miało”,
a 5% że „raczej nie miało”. Wskazuje to wyraźnie, że osoby które sięgnęły po narkotyki
miały w większości obniżone stopnie ze sprawowania, a więc branie narkotyków miało
wyraźny wpływ na zachowanie się tych osób w szkole. Należy tu wziąć pod uwagę, że branie
narkotyków ma znaczący wpływ na zachowanie się młodych ludzi i zmianę nastroju u nich -
od apatii po otwartą agresję. Zachowania takie nie mogą pozostawać bez wpływu na oceny

40
z zachowania, ponieważ w szkole młoda osoba spędza zbyt dużo czasu, aby ukrywać swe
zmiany nastroju.
Z powyższych danych wyraźnie widać, że przyjęta w pracy hipoteza pt. Osoby badane
miały problemy wychowawcze znalazła potwierdzenie a więc została przyjęta.
Trzecią przyjętą w pracy hipotezą jest: Osoby badane miały problemy z nauką.
Rozkład odpowiedzi na pytanie „ Czy miałeś trudności w nauce?” przedstawia tabela 3.8.

Tab. 3.8. Trudności w nauce

X f %

tak 32 74
raczej tak 4 18
f1 – badane osoby z Towarzystwa
raczej nie 2 5
„Powrót z U”
nie 0 3

Σ 38 100%

Źródło: opracowanie własne

5% 0%
11%

84%

tak raczej tak raczej nie nie

Rys. 3.8. Trudności w nauce

Źródło: opracowanie własne

Drugim postawionym w ankiecie pytaniem jest „Czy powtarzałeś jaką klasę”? Odpowiedzi na
to pytanie zawiera Tab. 3.9.

41
Tab. 3.9. Powtarzanie klasy

X f %

tak 28 74
f – badane osoby z Towarzystwa
nie 10 26
„Powrót z U”
Σ 38 100%

Źródło: opracowanie własne

26%

74%

tak nie

Rys. 3.9. Powtarzanie klasy

Źródło: opracowanie własne

Rozkład odpowiedzi na pytanie – „Czy powtarzałeś klasę” – pokazuje wyraźnie, że

osoby badane miały problemy z nauką do tego stopnia, że konieczne było powtarzanie klasy
Rozkład odpowiedzi na pytanie” Czy miałeś trudności w nauce” pokazuje, że aż 84 % osób
uważa, że „tak, miało trudności w nauce”, a 11% że „raczej miało”, tylko 5 % uważa, że
„raczej nie miało”, natomiast żadna z badanych osób nie zaznaczyła odpowiedzi że „ nie
miała”.
Wskazuje to wyraźnie na fakt, że podobnie jak na zachowanie – branie narkotyków
ma ogromny wpływ na naukę młodych ludzi. Ma to związek nie tylko z trudnością w
koncentracji po zażyciu narkotyków, ale także z tym, że system wartości młodych ludzi
biorących narkotyki ulega ogromnej przemianie. Na pierwszym miejscu stoją narkotyki,
droga ich zdobycia i towarzystwo osób dzięki którym można je zdobyć. W związku z tym
dodatkowo brak jest czasu na naukę. To wszystko sprawia że pojawiają się problemy z nauką.

42
 Przyjęta więc w pracy hipoteza pt. „Osoby badane miały problemy z nauką” znalazła
potwierdzenie w przeprowadzonych badaniach w więc została przyjęta.
Kolejna postawiona w pracy hipoteza brzmiała: Według badanych osób najlepszą
formą terapii jest rozmowa indywidualna z terapeutą.
Odpowiedzi na pytanie zadane w ankiecie: Jakie formy zajęć terapeutycznych
uważasz za najlepsze dla siebie? przedstawia Tab. 3.10.

Tab. 3.10. Formy zajęć terapeutycznych

X f %

rozmowa
indywidualna z 30 79
terapeutą
rozmowa w grupach 2 5
f – badane osoby z Towarzystwa
luźne spotkania i
„Powrót z U”
rozmowy z osobami 6 16
uzależnionymi
inne 0

Σ 38 100%

Źródło: opracowanie własne

0%
16%
5%

79%

rozmowa indywidualna z terapeutą

rozmowy w grupach
luźne spotkania i rozmowy
inne
Rys. 3.10. Formy zajęć terapeutycznych
Źródło: opracowanie własne

43
 Rozkład odpowiedzi na pytanie: Jakie formy zajęć terapeutycznych uważasz
za najlepsze dla siebie? rozkłada się nierównomiernie. Najwięcej osób uważa, że najlepszą
formą terapii jest indywidualna rozmowa z terapeutą (79%) , a następnie, że „luźne rozmowy
i spotkania z osobami uzależnionymi (16%), tylko 5 % uważa, że rozmowy w grupach są
właściwą dla nich formą terapii. Żadna z osób badanych nie napisała innych form terapii,
które byłyby pomocne w wyjściu z nałogu.
Hipoteza szczegółowa, która brzmiała „Według badanych osób najlepszą formą terapii
jest rozmowa indywidualna z terapeutą” znalazła potwierdzenie w badaniach a więc została
przyjęta.
Kolejną hipotezą postawioną w pracy jest: Skuteczność stosowanych metod zależy
według badanych osób od zaangażowania terapeuty, osoby uzależnionej i wsparcia bliskich.
Rozkład odpowiedzi na pytanie: „Od czego według Ciebie głownie zależy skuteczność
stosowanych metod?” przedstawia Tab. 3.11

Tab. 3.11. Skuteczność stosowanych metod

X f %

zaangażowanie terapeuty
i osoby uzależnionej
wyłącznie od wiedzy i
zaangażowania terapeuty
wyłącznie od
zaangażowania osoby
uzależnionej
od wsparcia bliskich
9 29
8 21
2 5
f – badane osoby z Towarzystwa
„Powrót z U”
8 21

odpowiedzi a i d 11 24

innych 0 0

Σ 38 100%

Źródło: opracowanie własne

44
 29% 0% 24%

21%
21% 5%

od zaangażowania terapeuty i osoby uzależnionej

wyłącznie od wiedzy i zaangażowania terapeuty
wyłącznie od zaangażowania osoby uzależnionej
od wsparcia bliskich
odpowiedzi a i d
inne

Rys. 3.11. Skuteczność stosowanych metod

Źródło: opracowanie własne

Odpowiedz na pytanie zadane w ankiecie „Od czego według Ciebie zależy głownie
skuteczność stosowanych metod?” rozkłada się równomiernie z wyjątkiem odpowiedzi
„wyłącznie od osoby uzależnionej” – gdzie tylko 5% odpowiedziało. W pozostałych
przypadkach – 24 % badanych uważa, że od „zaangażowania terapeuty i osoby uzależnionej”,
następnie 21 % że „wyłącznie od zaangażowania osoby uzależnionej”, taka sama liczba osób
napisała że „od wsparcia bliskich” (21 %), 29 % osób napisało, że skuteczność terapii zależy
od „zaangażowania terapeuty, osoby uzależnionej i wsparcia bliskich”. Żadna z badanych
osób nie wpisała innych metod które według nich są skuteczne. Jak widać aż 21 % uważa że
skuteczność stosowanych metod uzależniona jest „wyłącznie od zaangażowania terapeuty” –
wynika to zapewne z tego, że wiele z osób uzależnionych ma jeszcze bardzo małą wiarę w to,
że bardzo dużo zależy od niego samego – jego zaangażowania, chęci, wiary w to, że potrafi
sobie poradzić z nałogiem.
Hipoteza jaką przyjęto w pracy - Skuteczność stosowanych metod zależy według
badanych osób od zaangażowania terapeuty, osoby uzależnionej i wsparcia bliskich – nie
została potwierdzona w badaniach a więc nie została przyjęta.

45
3.3. Wnioski z badań

Podjęty w pracy temat okazał się być trudny złożony. Analiza wyników badań
pokazuje że z 5 przyjętych w pracy hipotez szczegółowych – 4 zostały zweryfikowane a jedna
została odrzucona.
Badane osoby z Towarzystwa „Powrót z U” to w większości mężczyźni (71 %).
Najczęściej (79 %) osoby te przed poddaniem się terapii uczyły się.
Przeprowadzone badania pokazują, że najwięcej osób rozpoczęło branie narkotyków
w wieku 13-15 lat (45 %) i 16-18 (45 %), natomiast tylko 5 % w wieku poniżej 12 lat 5 % w
wieku powyżej 18 lat. Widać więc wyraźnie że wiek , kiedy dziecko sięgnęło po raz pierwszy
po narkotyki jest bardzo niski i wynosi w do1nej granicy 13 lat.
Najwięcej badanych osób interesuje się muzyką (42 %) a następnie sportem (26%) .
Na uwagę zasługuje fakt, że tylko 1 % osób zaznaczyło że interesuje się „nauką” oraz 1 % że
„zajęciami szkolnymi”.
Z przeprowadzonych badań wynika, że aż 58 % badanych przed poddaniem się terapii
spędzało czas poza domem, a tylko 5 % z rodziną. Widać więc wyraźnie, że osoby te nie
potrafiły zagospodarować sobie czasu wolnego na np. hobby czy rozmowy z rodziną.
Spędzając czas poza domem narażały się na kontakt z różnymi osobami, nie zawsze
odpowiednimi dla nich, a rodzice nie byli w stanie kontrolować tych spotkań.
Równą grupę stanowią osoby, które same podjęły decyzję o poddaniu się terapii
(26 %), i przekonali ich do tego rodzice (26 %), a następnie, że przekonali badane osoby
zaznaczyły odpowiedź „inne” – wpisując najczęściej, że zmusił ich do tego zły stan zdrowia i
skierowanie do zamkniętego oddziału.
Największa liczbą osób sięgnęła po narkotyki pod presją grupy (21 %) i w celu
zwrócenia na siebie uwagi (21 %), następnie z ciekawości (18 %) oraz z nudów (16 %).
Przeprowadzone badania dały obraz osób, które sięgnęły po narkotyki, a następnie
postanowiły wyjść z nałogu, pokazały dlaczego osoby sięgnęły po narkotyki po raz pierwszy,
a także dzięki komu postanowiły poddać się leczeniu.

46