4

Humanistyczny szwedzki st
Czy monastudiowa trzy kierunki, naprawdstudiujc jeden?
Czy monaosign to, oczymmarzy kady student, czyli uczy
siwycznietego, cojest interesujcei przydatne?
Czy monastworzy zewspczesnymwykadowcrelacj
UczeMistrz? Mona, jeli jest sistudentemMISHu.
Uwolni ksik!
Jakpokaza Polakom, eksikaniegryzie? Czy przekonajich
MiejskieRegay Ksikowe, amoeCzytelnienaTorach?
Naszczciesludzie, dlaktrychczytanietostyl ycia.
Kilkaswotym, jakszalestwobookcrossingu
ogarnocay wiat.
Bezpatny dwumiesicznik
Nr 24 z MARZEC2013
MEDIAFICTION
To zdanie autorstwa Ryszarda
Kapuciskiego pasuje idealnie do
dyskusji o mechanizmach rzdzcych
mediami. Dla ukazania drugiej strony
medalu, podabymtutaj przykad me-
dium, ktre tej tezie przeczy i robi tyl-
ko to, co uwaa za suszne. Podabym,
ale nie zrobi tego z powodu prozaicz-
nego takie mediumnie istnieje. Opi-
sujc wiat medialny wPolsce musz
wyznaczy punkt, wktrymzaczn
jego analiz. Chc jednak unikn his-
torycznego, PRL-owskiego kontek-
stu, bo rozwaania o tym, czy Jacek
Federowicz wDzienniku Telewizyj-
nyminformacje przedstawia obiek-
tywnie, s pozbawione sensu. Kady
Polak by jednak wiadomy, e cenzo-
rzy sprawuj piecz nad wszystkim,
co do odbiorcwtrafiao, przez co do-
niesie medialnych nie traktowano
cakiemserio. Cofnijmy si o 8 lat.
Rok 2005, Prawo i Sprawiedliwo
wygrao wybory, stworzyo koalicj.
Aco z mediami?
W maju 2006 roku na czele Tele-
wizji Publicznej stan znany dzienni-
karz Bronisaw Wildstein, ktry sp-
dzi na stanowisku jedynie 9 miesi-
cy. Publicysta podejrzewa, e zosta
odwoany z powodu zbyt duej nieza-
lenoci i braku ulegoci wobec poli-
tycznych dysponentw. Trudno jed-
nak doszuka si takich manipulacji
w rodkach masowego przekazu, kt-
re zostay niepodwaalnie udowod-
nione. Co ciekawe, teza Wildsteina
moe by jedynie wymwk. Czego
jednak wczesny dyrektor stacji
miaby si wstydzi? Jak wynika z ra-
portu Najwyszej Izby Kontroli, TVP
przyniosa w roku 2006 zyski na po-
ziomie 142 mln zotych, w 2007 na-
tomiast zysk ten spad do poziomu 90
mln zotych. Wnioskiem, ktry z tych
faktw wynika jest to, e za rzdw
PiS-u Telewizja Polska bya nie tyle
manipulowana politycznie, co naj-
zwyczajniej nieudolnie zarzdzana.
Rok 2007 to ju pocztek epoki
zwanej rzdami Platformy Obywatel-
skiej, ktra trwa w najlepsze. Prze-
ciwnicy rzdu Donalda Tuska
twierdz, e taki stan rzeczy utrzy-
muje si dziki stronniczoci tele-
wizji prywatnych (Polsat, TVN) po-
zostajcych pod wpywem politycz-
nego establishmentu III RP. Byy
dziennikarz TVN, a obecnie pro-
wadzcy program w Telewizji Pol-
skiej Tomasz Sekielski w wywiadzie
dla tygodnika W Sieci mwi:
Wikszo mediw sympatyzuje z
Platform Obywatelsk. Z wielu po-
wodw, w tym estetycznych. Za
rzdw PiS wielu dziennikarzy po-
czuo, e ta partia sdzi, i wie lepiej,
jak powinny wyglda media. To
zrodzio protest. Odbiorca, ktrego
wiatopogld w duej mierze zaley
od sposobu, w jaki konkretny fakt
zostanie podany, niewtpliwie cierpi
na tym, e dziennikarz, bdcy po-
rednikiem midzy nim a wydarze-
niem, dodaje do sprawozdania ko-
mentarz narzucajcy okrelony tok
mylenia. Nie naley tutaj myli
wasnego zdania dziennikarza, ktre
jest konieczne, z indoktrynacj, celo-
wym dziaaniem zwizanym
wycznie z wasnymi upodobania-
mi, lecymi niekiedy w sprzeczno-
ci z faktami.
Dziennikarzowi, ktry wskazuje,
jak naley myle naley si zatem
pochwaa. Temu mwicemu, co
myle nagana.
Wspczesnemediaprzypominajczasemnarkomana on, ebyistnie,
musi pobiera narkotyk, one, abyutrzymywa sinarynku,
muszwstrzykiwa wswojeyycoraz wicej szoku, wstrzsu, horroru.
F
o
t
.
f
o
t
e
r
.
c
o
m
Zaleno wmediach, ekonomiczna
lubpolityczna, jest zawsze. Mediastaysidzi
scenwalki politycznej, gdziezaproszenie
dostudiadwchpolitykwz przeciwnychobozwzaatwia
sprawtwierdzi dr hab. DorotaPiontek
Niestety, zdarzay si sytuacje, w
ktrych dziaania mediw byy dale-
kie od ideau, pene za to brutalnoci
i bezwzgldnoci. 30. padziernika
2012 roku na amach Rzeczpospoli-
tej ukaza si artyku redaktora Ce-
zarego Gmyza na temat przeomo-
wego odkrycia w ledztwie smole-
skim. Wedug dziennikarza, ledczy
badajcy wrak prezydenckiego Tu-
154 wykryli na kadubie oraz we-
wntrz samolotu lady, wiadczce
o obecnoci materiaw wybucho-
wych trotylu i nitrogliceryny. Te-
mat tragedii z 10. kwietnia 2010
roku i bez tej sensacji nadal rozpala
polityczne emocje. Redaktor Rze-
py dziaa zgodnie z etyk dzienni-
karskiego rzemiosa, poniewa pub-
likowanie nawet tych najbardziej
kontrowersyjnych faktw ley w na-
turze tego zawodu. Mimo tego Ceza-
ry Gmyz zosta zwolniony, posad
straci rwnie Tomasz Wrblewski
redaktor naczelny gazety. Co wi-
cej, okazao si, e informacje s
prawdziwe, co podczas posiedzenia
sejmowej komisji sprawiedliwoci
potwierdzi szef wojskowej prokura-
tury Jerzy Artymiak: Wedug mo-
jej wiedzy niektre urzdzenia, de-
tektory w Smolesku (...) wykazay
faktycznie TNT (...), wykazay na
czytnikach czsteczki TNT trotylu.
Komfort dziennikarski powinien
oznacza moliwo pisania
o wszystkim bez obawy utraty pra-
cy. Jedynym warunkiem jest rzetel-
no. Czy zatem dziennikarz po-
dajcy fakty, sprzeczne z ustaleniami
rzdowej komisji Jerzego Millera,
moe dzi czu si bezpiecznie wy-
konujc swj zawd? Okazuje si,
e nie. Tajemnic poliszynela pozos-
taje odpowied na pytanie: dlaczego
tak jest i kto tym kieruje?
Zaleno w mediach, ekono-
miczna lub polityczna, jest zawsze.
Media stay si dzi scen walki po-
litycznej, gdzie zaproszenie do stu-
dia dwch politykw z przeciwnych
obozw zaatwia spraw twierdzi
dr hab. Dorota Piontek z Zakadu
Systemw Prasowych i Prawa Pra-
sowego Wydziau Nauk Politycz-
nych i Dziennikarstwa UAM. Rne
spojrzenia, pluralizm pogldw to
co, czego nie powinnimy zwal-
cza. Jedno jest jednak wsplne
kto na dany temat ma wasne zdanie,
ten musi by pewien, e jest ono w
istocie wynikiem jego przemyle.
Media mog nie by niezalene, my
tacy by musimy. Na koniec przyto-
czybym sowa rapera ony, ktry w
swoim tekcie ostrzega: Jeli
wszyscy wok Ciebie rwniuteko
id, przyjacielu, Ty bd uprzejmy
mie wtpliwo.
Baej LENDZINSKI
2 4
2 www.facebook.com/gazeta.fenestra
Midzykierunkowe (-wy-
dziaowe, -obszarowe nazwy mog
si rni, idea jest ta sama) Studia
Humanistyczne po raz pierwszy zos-
tay uruchomione na Uniwersytecie
Warszawskimwroku akademickim
1993/94. WPoznaniu mona wtym
trybie studiowa od 2002 roku. Stu-
dia o podobnymcharakterze, majce
na celu przede wszystkimrozwijanie
interdyscyplinarnych zainteresowa,
mona znale wofercie omiu naj-
wikszych uniwersytetwwPolsce.
Zasady studiowania i rekrutacji, kt-
ra podzielona jest na dwa etapy
najpierwustala si punkty na podsta-
wie wynikwmaturalnych, pniej
kandydaci z najlepszymi wynikami
zapraszani s na rozmow kwalifika-
cyjn mog si na poszczeglnych
uczelniach rni drobnymi elemen-
tami, ale wgruncie rzeczy s bardzo
zblione. Wszdzie rwnie pod-
krela si, e MISHto studia dla
osb majcych szerokie zaintereso-
wania, wykraczajce poza ramy do-
stpnych kierunkw, ktrzy za cel
stawiaj sobie intelektualny rozwj,
a wprzyszoci, kto wie, moe i ka-
rier naukow.
Programowymishmasz
Najwaniejszym elementem stu-
diw w ramach MISH jest stworze-
nie indywidualnego i interdyscypli-
narnego, czyli takiego, ktry bdzie
opiera si na czeniu rnych dzie-
dzin humanistyki, planu studiw. Na
pocztku 1. roku student musi wy-
bra kierunek wiodcy, czyli ten, z
ktrego, po zrealizowaniu minimum
programowego (na niektrych wy-
dziaach jest fikcj i trzeba realizo-
wa cay plan studiw), otrzyma dy-
Jeli nazajciachzauwaysz osob, ktracigle
gdzie pdzi, zawszesipieszy, wczeniej wychodzi
i czstosispnia, prosi owpisydopapierowego
indeksu, mimoeTwj rokwnajlepszeobsugiwany
jest ju przez systemUSOS, awykadowcy
czasempytaj, dlaczegoniemajej nalicies
tudentw, towiedz, enajprawdopodobniej masz
doczynieniazestudentemMISHu.
Czyli waciwieczego?
plom. W regulaminie wyranie za-
znaczone jest, e mona go dosta
na wikszej iloci kierunkw, co
oznacza wybr wicej ni jednego
kierunku wiodcego i realizacj
ustalonych minimw programo-
wych. Dodatkowo wybiera si, co
najmniej dwa kierunki uzu-
peniajce, w ramach ktrych reali-
zuje si wycznie indywidualnie
wybrane przedmioty.
Kierunki mona wybiera ze
wszystkich wczonych w program
MISH, czyli z wikszoci studiw
humanistycznych dostpnych w
ofercie uniwersytetu. Ich dokadna
lista dostpna jest na stronach inter-
netowych MISH.
Do zaliczenia roku konieczne jest
te uczestnictwo w zajciach zinte-
growanych, przeznaczonych
wycznie dla studentw MISH. Jest
to waciwie jedyna okazja, by stu-
denci jednego rocznika mogli si
spotka.
Studentowi MISHu przysuguje
rwnie indywidualna organizacja
studiw, a korzystanie z niej jest
niekiedy jedynym wyjciem pozwa-
lajcym jako pogodzi wszystkie
zajcia, w ktrych chce si uczestni-
czy.
Bardzo wan kwesti jest ko-
nieczno wsppracy studenta i tu-
tora opiekuna naukowego. Poma-
ga on w ukadaniu planu studiw i,
co podkrela regulamin, jest
wspodpowiedzialny za jego reali-
zacj. Tutor suy take swoj po-
moc w tworzeniu pracy rocznej,
ktr pniej ocenia i recenzuje, co
konieczne jest do zaliczenia roku.
Powinien rwnie zachca do po-
dejmowania prb naukowej dziaal-
noci: pisania publikacji czy uczest-
nictwa w konferencjach.
Podskrzydami Mistrza
Wsppraca z tutorem w
zaoeniu ma by oparta na zasadzie
ucze mistrz, jednak wytworze-
nie takiej relacji nie jest atwe, gdy
tutora trzeba wybra ju na samym
Studentowi MISHuprzysugujeindywidualna
organizacjastudiw, akorzystaniez niej
jest niekiedyjedynymwyjciempozwalajcym
jako pogodzi wszystkiezajcia, wktrychchcesi
uczestniczy.
Zmiany. Dla jednych zo konieczne,
dla innych szansa na dowiadczenie
nieznanego. Wedug mnie zmiany,
czego by nie dotyczyy, s korzystne.
Od czasu wydania ostatniego numeru
Fenestry, czyli od kwietnia 2012 roku
sporo si wydarzyo wnaszymkraju, a
wiele kwestii miao szans si zmie-
ni, przynajmniej nieznacznie. Miao,
ale niestety pozostao wswoimpier-
wotnymksztacie. Nie bd szuka
przykadwwodleglejszej historii.
Wystarczy sign pamici do dwch
wydarze z ubiegego miesica.
Pierwszy z nich dotyczy sukcesu pol-
skiej dyplomacji na lutowymszczycie
UE. Sukcesu niepodwaalnego, bo po-
mimo oszczdnoci wbudecie Polska
otrzyma do 2020 r. wicej pienidzy
ni zakadano. Nie to jest jednak
wedug mnie najwaniejsze. Istotniej-
szy jest sposb wjaki my, Polacy,
przyjlimy ten fakt. Wwikszoci
zosta on przemilczany. Oile to mona
jeszcze zrozumie (nie kady przecie
musi interesowa si budetempa-
stwa, wmyl zasady mylimy tylko o
swoimpodwrku), o tyle kompletnie
nie jestemwstanie poj negatywnych
goswwtej sprawie. Narzekaj i kry-
tykuj wszyscy, ponarzekami ja.
Chciaabymdoczeka dnia, gdy w
Polsce minie epidemia ciagego maru-
dzenia oraz krytykowania. Czy nie
moemy po prostu zacz y wasny-
mi sukcesami i porakami, a z pomyl-
noci innych tylko si cieszy? Na-
wizujc do kwestii czerpania radoci
ze szczcia innych, warto przej do
tematu nieco bardziej kontrowersyjne-
go obok chorobliwego narzekania
cierpimy rwnie (nie wszyscy, rzecz
jasna) na chorobliwy brak tolerancji,
zazwyczaj poparty niewiedz. I jeli
brak ten dosy atwo wybaczy lu-
dziomo ograniczonych horyzontach
mylowych, o tyle trudniej przekn
go, gdy mwimy o naukowcu. Nie-
dawno na scenie politycznej na 1. plan
wysun si nowy, charakterystyczny
aktor, a raczej kontrowersyjna aktorka
wpostaci posanki Krystyny
Pawowicz. Nie mamzamiaru ocenia
tu zachowa Pani posanki. Wiadomo
ile pogldw, tyle opinii. Nie mog
jednak oprze si pokusie podsumo-
wania konsekwencji postawy prezen-
towanej przez t osobisto wiata po-
lityki. Mianowicie staa si ona sym-
bolembraku tolerancji i poszanowania
prawa do szczcia homoseksualistw.
Nie tylko to mnie jednak oburza. Za-
dziwiajce jest, e pewnych przywile-
jwwynikajcych z bycia wzwizku
odmawia si rwnie heteroseksualis-
tom, sprowadzajc ca dyskusj do
kwestii wiary i Kocioa. wietnie
podsumowuje to Gracjan Jamroszczyk
wswoimkomentarzu. Jak wida
zmiany wnaszymspoeczestwie nie
nastpi szybko. Nie wiemczy na-
stpi wogle.
Doszo do nich natomiast w Fe-
nestrze. Co nowego moemy Wam
zaoferowa? Przede wszystkim pub-
licystyk na najwyszym poziomie
w czterech dziaach tematycznych.
Oprcz wspomnianego wyej tekstu
w dziale Polityka, polecam szcze-
glnie artyku Aleksandry Laps o
bookcrossingu, a take peen traf-
nych spostrzee felieton Jamesa
Behra dotyczcy dewaluacji
wyszego wyksztacenia. Jestem
przekonana, e zainteresuj Was
rwnie inne, niebagatelne arykuy.
Wsplnie z ca redakcj oddaj
wic odnowion Fenestr, liczc na
to, e wprowadzi ona powiew
wieoci w Wasze postrzeganie po-
lityki i spoeczestwa.
BeataKAPUSTA
Redaktor naczelna
Od pocztku podejrzewaem, e
gdy tylko temat zwizkwpartner-
skich ponownie wkroczy midzy
sejmowe awy, zaraz zrobi si z tego
typowa jatka tych za Kocioemz
tymi przeciwko niemu. Nie pomy-
liemsi, tote w caej dyskusji nie
chciaemw ogle uczestniczy, ale
po sowach posanki Pawowicz i
reakcjach na nie, czuj si niejako
zmuszony zabra gos.
Waciwie sowa jak sowa.
Prawica zdya nas ju przyzwy-
czai do tego poziomu wypowiedzi
wobec osb posiadajcych odmien-
ne pogldy, szczeglnie w kwes-
tiach draliwych typu seksualno
czy wiara. Jak jednak wspom-
niaem, wartym skomentowania
wydaj si reakcje na sowa posan-
ki, w tym oczywicie list Akade-
mickiego Klubu Obywatelskiego
im. Lecha Kaczyskiego w Pozna-
niu. I nie mam tu za ze podpisanym
pod listem, e homoseksualizm stoi
im oci w gardle. Zawsze byem za
wolnoci, wic bd sta zarwno
za wolnoci w mioci, jak i w wy-
raaniu swoich pogldw. Boli
mnie jednak, e podpisani pod tym
listem pracownicy naukowi odrzu-
caj lata nomen omen naukowej
pracy psychologw oraz WHO.
Mam wraenie, e byo to stwier-
dzenie typowo dogmatyczne, pod-
czas gdy od naukowcw wymaga-
my raczej podejcia krytycznego.
Mam te nadziej, e list ten pozo-
stanie w umysach ludzi listem
AKO im. Lecha Kaczyskiego w
Poznaniu. Jak co nazywa si imie-
niem Lecha Kaczyskiego, to
mona z gry domyle si, jakie
stanowisko bdzie reprezentowa.
Nie chciabym za to, aby ludzie za-
pamitali to jako list, pod ktrym
podpisao si kilkuset naukowcw
UAM. Std byaby ju krtka droga
do wrzucenia UAM do jednego
wiatopogldowego worka z
Wysz Szko Ojca Dyrektora, a
tego chyba bymy nie chcieli.
GracjanJAMROSZCZYK
Wstpniak Wracamyjeszczelepsi
Komentator Zwizekpartnerski zOjcemDyrektorem
Ciemnechmury
nad Bamako
midzynarodowe sankcje gospodar-
cze. Pod koniec roku 2012 stao si
jasne, e siy rzdowe nie poradz so-
bie z zagroeniem. Co gorsza na sku-
tek rozamu islamici przejli kontro-
l nad podbitym terytorium i zapro-
wadzili surowe porzdki opierajce
si na prawie szariatu. USAi UE do
tej pory tylko przygldajce si roz-
wojowi sytuacji, teraz postanowiy
zareagowa. Zaistniao powane nie-
bezpieczestwo powstania, tu pod
nosem Europy, kolejnego przyczka
terrorystw, ktry byby idealn baz
wypadow na pastwa zachodnie i
sojusznikw USA. Wysanie wojsk
do Mali stao si oczywistoci. Za-
stanawiano si tylko, kto za operacj
stabilizacyjn zapaci.
Due zaangaowanie w kwestii
zlikwidowania zagroenia zamanifes-
towaa Francja, ktra ponosi aktualnie
gwny ciar misji i wysaa spory
kontyngent wojskowy. Wsparcie za-
powiedziaa te Unia Afrykaska. Na
terenie Mali wsppracuj obecnie ze
sob siy zbrojne kilkunastu pastw.
Ofensywa wojsk sprzymierzonych
poprzedzona nalotami lotnictwa trwa,
a Al-Kaida oddaje wane miasta
praktycznie bez walki. Istnieje oba-
wa, i jest to celowa taktyka, a terro-
ryci wycofaj si na grzyst pnoc
kraju i podobnie jak wAfganistanie
bd prowadzi wojn partyzanck.
W ramach Operacji Serval wiele pa-
stw w tym take Polska wysaa in-
struktorw wojskowych, ktrzy maj
szkoli wojsko malijskie i przygoto-
wywa je do trudnej walki z party-
zantami. Koca konfliktu nie wida.
JacekJWIAK
Wadze wstolicy Mali bo-
rykaj si ju od ponad roku z po-
wanym, zoonym, wewntrznym
problemem. Stao si o nimgono w
wyniku wojny domowej pomidzy
siami rzdowymi, a nacjonalistami
tuareskimi marzcymi o wasnym
pastwie Azawadzie.
Bojownicy z plemienia Tuaregw
czynnie brali udzia w wojnie domo-
wej w Libii jako najemnicy po stronie
Kadafiego. Po upadku reimu zrabo-
wali magazyny z broni swojego
byego pracodawcy, co zapewnio im
rodki i umoliwio walk o niepo-
dlego. Wsparci dodatkowo przez
islamistw z Al-Kaidy, szybko opano-
wali pnocn cz kraju stanowic
poow terytorium Republiki Mali.
Wydarzenia te doprowadziy do woj-
skowego buntu, ktry odsun prezy-
denta od wadzy. Mali spotkay za to
3 marzec 2013
pocztku przygody z MISHem.
Mona bowiem trafi na osob, kt-
ra jest wietnym wykadowc, cie-
kawie prowadzi zajcia, ale nieko-
niecznie nadaje si do roli pomocni-
ka i przewodnika. Michalinie, stu-
dentce II roku MISH na UAM, na
odpowiedniego tutora udao si tra-
fi dopiero za drugim podejciem:
Zmieniam tutora, bo ten pierwszy
podpisa owiadczenie, e zostanie
moim opiekunem naukowym, po
czym oznajmi, i ma nadziej, e
jestem ogarnita i nie bd mu zbyt
czsto zawraca gowy.
W wikszoci przypadkw insty-
tucja tutora jest jednak oceniana
przez studentw bardzo pozytywnie:
Jedynym pozytywem, jaki kojarzy
mi si z MISHem, jest wanie moja
tutorka. Wykazaa niespoyte
pokady wyrozumiaoci dla mnie i
dla mojego skomplikowanego trybu
studiowania, polecia mi sporo przy-
datnych ksiek, dokadnie skomen-
towaa i poprawia prac roczn, a
poza tym jest zwyczajnie ciekaw
osob mwi Kamil, rwnie stu-
dent II roku MISH.
Falstart wszczurzymwycigu
Kiedy na spotkaniu organizacyj-
nym przestraszony, przyzwyczajony
do licealnych standardw, to znaczy
do tego, e wszystko jest podane na
tacy, student 1. roku dowiaduje si,
e od tej chwili zaczyna si wycig
szczurw, ktrego celem jest mi-
dzynarodowy doktorat, a rodkami
do jego osignicia, czste naukowe
publikacje i udzia w konferencjach,
a sowa: najlepszy i elita intelektual-
na, syszy odmieniane chyba przez
wszystkie przypadki, moe poczu
si zagubiony i ciko przestraszo-
ny, wiem to z wasnego dowiadcze-
nia. Niczego wtedy nie chce si bar-
dziej, jak tylko tego, by wzi nogi
za pas i zosta zwyczajnym studen-
tem. Jeli jednak wytrzyma si t
chwilow presj, bardzo szybko
okazuje si, e nie trzeba zostawa
zwykym studentem, bo si nim po
prostu jest. Rozwj naukowej karie-
ry, owszem, moe by dziki MIS-
Howi uatwiony, ale niekoniecznie
trzeba poda w t stron. Nie dla
wszystkich studentw MISH jest
ona celem: Nie popieram samej
idei MISHu. MISH od pocztku by
dla mnie jedynie rodkiem do
osignicia podwjnego dyplomu
podkrela Michalina.
Amoe... wolno dotego?
To, jak student wykorzysta moli-
wo studiowania w takim trybie,
jest tak samo, jak wszystko na tych
studiach, kwesti indywidualn.
Naukowa kariera to tylko jedna z
moliwoci, najbardziej uwypuklana
i propagowana, ale nie jedyna.
MISH mona traktowa rwnie
dobrze, jako narzdzie pozwalajce
zdoby dwa dyplomy, np. jeden na
kierunku oglnym, drugi na
wszym, bardziej specjalistycz-
nym, plus jeszcze poszerza inne
swoje zainteresowania na kierun-
kach uzupeniajcych. Dzisiaj, kiedy
co roku tysice nowych absolwen-
tw wypuszczanych jest na rynek
pracy, wyspecjalizowanie w pewnej
dziedzinie z jednej strony, z drugiej
szerokie horyzonty i rozwinite za-
interesowania, mog zaway na
tym, e pracodawca zdecyduje si
przyj wanie absolwenta MISH.
Efekt taki mona osign przede
wszystkim dziki wolnoci wyboru,
jak ta opcja daje.
Gwnym atutem tego typu stu-
diw jest moliwo profilowania
swojego planu zaj z do bogatej
oferty edukacyjnej. Daje to poczucie
wolnoci dziki temu uwaam, e
jest to kierunek stworzony dla mnie
mwi studentka II roku, Kamila.
W podobnym tonie wypowiada si
Marysia Tak dua dowolno w
wyborze zaj i ukadaniu planu
daje ogromne moliwoci rozwoju.
Gdybym teraz miaa wybiera stu-
dia, myl, e znowu zdecydo-
waabym si na MISH.
AgnieszkaKWIATKOWSKA
Humanistyczny
szwedzki st
Prosz zrobi list obecnoci
coraz czciej mona usysze te
sowa od prowadzcych wykady na
Uniwersytecie. Jeeli chodzi o sy-
tuacje z obecnociami to odkd jes-
temna 3 roku studiwzauwayam,
e wykadowcy zaczli sprawdza
obecno prawie na kadymwykad-
zie. Jeden wykadowca za obecno
zalicza przedmiot na ocen dosta-
teczn, ale to nie by egzamin jak
kto nie by na dwch listach mia
problemy. Inny prowadzcy wykad
sprawdza obecno i mwi, e 2
razy mona nie by, ale kady kade-
go wpisywa na t list. Zkolei na
jeszcze innymprzedmiocie pro-
wadzca tak po prostu robia zawsze
list, ale nawet, jak kogo nie byo
ani razu adnych konsekwencji z
tego tytuu nie wycigaa mwi
Sylwia studentka Pedagogiki.
Zgodnie z obowizujcym regula-
minem studiw na Uniwersytecie
im. Adama Mickiewicza w Pozna-
Wykad kontrolowany
niu, Dziekan (w porozumieniu z kie-
rownikami jednostek organizacyj-
nych) okrela sposb zaliczania
przedmiotw (w tym kwestie nie-
obecnoci). Zastrzeone jest jednak,
e nie mona zobowiza studenta
do obowizkowego uczestnictwa w
wykadzie. Co do zasady, to ile nie-
obecnoci przysuguje nam na wi-
czeniach i konwersatoriach zaley
od decyzji Dziekana i prowadzcych
zajcia. Jeli chodzi za o wykady
obecno na nich jest nieobowizko-
wa. Gdy zdarzy si, e profesor zro-
bi list, to nie powinien on wyciga
adnych negatywnych konsekwen-
cji, jeli nas na niej nie bdzie.
Regulamin swoje, prowadzcy
swoje dodaje studentka Stosunkw
Midzynarodowych przecie zgod-
nie z regulaminem obecno na
wykadzie nie jest obowizkowa,
jednak, jeli nie uczszcza si na te
nieobowizkowe zajcia mona
mie problemy z zaliczeniem przed-
miotu i pisa np. karne referaty za
kad nieobecno.
Lektoraty z jzyka obcego trakto-
wane s inaczej tutaj znajduje za-
stosowanie regulamin Studium Nau-
czania Jzykw Obcych, ktry sta-
nowi, e mona mie bez usprawied-
liwienia 2 nieobecnoci w semestrze,
jeli lektorat jest realizowany w wy-
miarze 120 godzin rocznie. Propor-
cjonalnie do tego, jeeli mamy 30
godzin zaj z jzyka obcego
przysuguje nam jedna nieobecno
w semestrze. Jednak w przypadku,
gdy zgromadzimy ponad 30% nie-
obecnoci (nawet tych usprawiedli-
wionych np. zwolnieniem lekar-
skim), moe to oznacza brak zali-
czenia z lektoratu (moe nie znaczy,
e musi wszystko zaley od indy-
widualnej sytuacji).
Dla porwnania na Uniwersytecie
Przyrodniczym w tym roku akade-
mickim wpisano do regulaminu
Sprawdzanieobecnoci nawykadziestaosi
ostatniobardzopopularnymmotywatorem
dlastudentw, abynatezajciauczszcza.
Stawkajest niekiedywysoka podwyszenieoceny
czyatwiejszepytanianaegzaminie.
przepis, ktry mwi o tym, e
wszystkie zajcia s obowizkowe
(w tym take wykady). Wedug ja-
ki nowych programw jest obo-
wizkowa obecno. Niektrzy do-
piero po odrobieniu wykadw mog
dostpi do egzaminu czy zaliczenia
poprzez napisanie referatu bd in-
nej pracy albo odpowiedzi ustnej z
wykadu, na ktrym si nie byo.
Szczerze mwic, to tylko u mnie
dwch profesorw patrzyo na obec-
no, reszta tylko straszya a nic nie
day te obecnoci stwierdza Darek,
student rolnictwa.
Od dobrej woli prowadzcego
wykad zaley, czy bdzie on spraw-
dza na nim obecno. Na pytanie:
czy chodzi na wykady? trudno jed-
noznacznie odpowiedzie. Jeli
chcemy mie dobre notatki, wie-
dzie, na jakie zagadnienia zwrci
uwag przygotowujc si do egzami-
nu, to z pewnoci odpowiedzie na-
ley twierdzco. Jednak pamitajmy,
pki co wykady na Uniwersytecie
im. Adama Mickiewicza s nieobo-
wizkowe.
DariaDREJZA
F
o
t
.
f
o
t
e
r
.
c
o
m
Quovadis Janusz?
Poncyljusz. Powiedzmy, e w Kosza-
linie. Przycigaby jak koszaliskie
piwo, ktre wedug pewnej anegdoty
posiada walory moczu konia chorego
na cukrzyc.
Mwi si, e gwiazdeczki PJN
wystartuj z list Ludowcw do Euro-
parlamentu. To przejaw ich realizmu.
W 2014 roku skocz si mandaty
Kowala, Kamiskiego, czy Migal-
skiego. Popularne pjonki, zdradzo-
ne nie o wicie, lecz przed wyborami
w 2011 roku przez charyzmatyczn li-
derk, czytajc przemwienia z kart-
ki, Joann Kluzik-Rostkowsk, te
musz z czego y.
Piechociskiemu odmwia Soli-
darna Polska. Jak to piknie uja Pani
Kempa: ziobrzyci id po zwyci-
stwo, a marsz bdzie dugi. Po co im
zatem PSL, ktry ostatni raz najwi-
cej gosw spord wszystkich partii
zdoby w 1947 roku. Niestety Solidar-
na Polska nie wygrywa nawet w son-
daach przeprowadzonych wrd jej
czonkw.
Pan minister Piechociski wie do-
skonale, e prg wyborczy w wybo-
rach do sejmu dla koalicji partii wy-
nosi 8%. Nie bdzie zatem ryzyko-
wa, bo poparcie dla PJN na poziomie
0,5% jest jak betonowe koo ratunko-
we. Najprawdopodobniej gwiazdy
PJN wystartuj z list PSLdo Europar-
lamentu i na tym program Centrum
dla Polakw si skoczy.
Mikoaj ZAJCZKOWSKI
Zwycistwo Janusza Piecho-
ciskiego wlistopadowych wyborach
na prezesa PSLbyo szokiemnie tylko
dla Waldemara Pawlaka, ale dla caej
opinii publicznej. SamPiechociski
by tymwyboremmocno zaskoczony,
o czymwiadczyo jego zachowanie
po ogoszeniu wynikw. Teraz wszyst-
kich zaskakuj koncepcje nowego mi-
nistra gospodarki.
Na pocztku stycznia w mediach
pojawia si informacja o rzekomym
sojuszu ugrupowania Polska Jest
Najwaniejsza z PSL. Oczywicie ter-
min ugrupowanie uyty w tym
przypadku jest doskona hiperbol.
Na dzie dzisiejszy PJN jest tylko i
wycznie nazw grupki byych
posw PiS. O co chodzio wic Pie-
chociskiemu?
Kiedy na pocztku lutego Elbieta
Jakubiak wystpia na wsplnej konfe-
rencji prasowej z przewodniczcym
klubu parlamentarnego PSLJanem
Burym, w mediach zawrzao. Zoliwi
zauwayli, e by to powrt w blask
jupiterw, ktre niegdy byy dla Jaku-
biak jak solarium. Na konferencji Bury
zapowiedzia, e PSL bdzie realizo-
wa elementy programu rodzinnego
PJN. No c. Przyszed kryzys i trzeba
szuka oszczdnoci. Owszem think
tank w postaci programu PJN jest dar-
mowy, ale skuteczny jak i sam PJN.
Niektrzy twierdz, e Piechociski
chce stworzy parti centrow, otwo-
rzy si na miejski elektorat. Piecho-
ciskiemu bdzie znacznie atwiej
otworzy centrum, ale handlowe. S
w Polsce takie okrgi miejskie, w kt-
rych PSL od lat nie zdoby mandatu, a
gwiazdy PJN mogyby przycign
tam rzesze wyborcw. No tak. Taki
Piechociskie-
mubdzie
znacznie
atwiej otworzy centrum,
alehandlowe.
4 www.facebook.com/gazeta.fenestra
Uwolni
ulotki. Projekt, ktry opiera si na
wzajemnej uczciwoci, natrafi nie-
stety na jeszcze jeden problem. Do
organizatorw docieraj informacje,
e Poznaniacy zabieraj ksiki i nie
tylko, nie zostawiaj adnej w za-
mian, ale te wypoyczone sprze-
daj np.: na aukcjach internetowych
lub w antykwariatach. Mimo to, na
pkach Miejskich Regaw
Ksikowych czasem mona znale
naprawd wartociowe pozycje.
Wydzia Kultury i Sztuki pozy-
tywnie ocenia funkcjonowanie Re-
gaw i ich rol w uatrakcyjnianiu
Centrum Miasta Poznania oraz popu-
laryzacji czytelnictwa - mwi An-
drzej Luka z Wydziau Kultury i
Sztuki Urzdu Miasta Poznania.
Wskazuje on take na due zaintere-
sowanie projektem ze strony miesz-
kacw, przedstawicieli mediw,
przedsibiorcw, ale te wadz in-
nych miejscowoci. - Z pewnoci
potrzeba czasu, aby spopularyzowa
ide bookcrossingu wrd mieszka-
cw Poznania na tyle, by regay jak
najrzadziej byy puste, jednake za-
rwno Wydzia, jak i zajmujce si
regaami miejskie instytucje kultury,
nadal dysponuj pul ksiek, ktr
staramy si je systematycznie uzu-
penia koczy.
Nie jest to jedyna tego typu inicja-
tywa w Polsce. Wraz z pocztkiem
roku w 35 gdaskich tramwajach, na
oparciach siedze zawisy siatki z
ksikami. Miao to zachci miesz-
kacw do czytania podczas podry
komunikacj miejsk. Pomys czy-
telni na torach tak spodoba si Kra-
kowiakom i odzianom, e i tam ru-
szyy prace nad takimi przedsiwzi-
ciami. Niestety, w Gdasku wystar-
czyo kilka dni, aby z pojazdw znik-
ny nie tylko ksiki ale i siatki.
Mimo to, wadze nie zamierzaj re-
zygnowa z akcji, a po prostu zmie-
ni nieco jej form np.: poprzez spe-
cjalne znakowanie tramwajowych
ksiek.
To oczywicie nie jedyne
przykady prb uwalniania ksiek
w naszym kraju. W wielu miastach
znajduj si specjalne pki book-
crossingowe: w domach kultury, ka-
wiarniach, bibliotekach, klubach stu-
denckich czy restauracjach. Oprcz
tego na idei bookcrossingu opieraj
si spontaniczne, jednorazowe
dziaania, szczeglnie popularne w-
rd uczniw szk w caej Polsce .
Wszystko zaczo si w marcu
2001 roku w Stanach Zjednoczo-
nych. Informatyk, Ron Hornbaker,
wpad na pomys, aby uwalnia
ksiki, a nastpnie ledzi drog
jak przebywaj. Kilka tygodni p-
niej uruchomi w tym celu stron in-
ternetow, ktra szybko zdobya po-
pularno na caym wiecie. Rok p-
niej autor pomysu opublikowa w
poczytnym magazynie literackim
Book Magazine zasady bookcros-
singu. Gwnym zaoeniem stao si
nieodpatne przekazywanie ksiek,
bez adnych formalnoci, najczciej
Co jest wsplnei darmowe, alewymaga
zaangaowaniamieszkacw. Czytakaidea
maszanspowodzenia? Zapewneto
chciaysprawdzi wadzePoznania,
gdywczerwcu2011r. nagrodziy
inicjatywMiejski Rega Ksikowy
wkonkursieCentrumWartePoznania.
Projekt, ktrego autork jest
Agata Tryksza, zaj trzecie miejsce.
Idea jest prosta: regay maj by plat-
form darmowej wymiany ksiek
midzy mieszkacami Poznania. We
wrzeniu na ulicach naszego miasta
stany cztery takie meble (obok
CollegiumMaius, Biblioteki Raczy-
skich, Teatru Polskiego i Galerii Miej-
skiej Arsena). Pomys od pocztku
by wspierany przez Wydzia Kultury,
CKZamek oraz Wydawnictwo Miej-
skie Posnania, poprzez zbirki ksiek
i regularne uzupenianie regaowych
pek. Urzd Miasta podkrela, e po-
mysy zgoszone wplebiscycie miay
wzbogaci atrakcyjno centrumPoz-
nania. Czy tak si stao?
W grudniu, w jednym z regaw
zostaa wybita szyba. Bezmylny akt
wandalizmu to tylko jeden z proble-
mw. Mieszkacy narzekaj, e na
pkach mona znale jedynie
Kady, ktochceoficjalnieprzyczy sido
spoecznoci bookcrossingu, musi zarejestrowa
sinastroniebookcrossing.com.
ZapomocnumeruISBN, wpisujesitamkad
odnalezion, atakepozostawionksik.
Amerykaskie pokolenie beat
generation powrcio na dobre wraz z
pojawieniemsi filmwSkowyt,
Wdrodze oraz wydaniemlistw,
ktre przez lata wymieniali midzy
sob duchowi przedstawiciele bun-
towniczego ruchu: Jack Kerouac i Al-
len Ginsberg.
Dzi bitnicy postrzegani s
gwnie, jako zbkani szalecy, kt-
rych dziaalno bya odpowiedzi na
frustrujc rzeczywisto powojen-
nych Stanw Zjednoczonych. Ich ni-
hilistyczna postawa miaa by prze-
ciwiestwem wizji amerykaskiego
snu, jego niedorzecznoci i niespra-
wiedliwoci. Gardzili oni masowym
konsumpcjonizmem, pozornie po-
ukadanym yciem, populacj tzw.
white collar. Dziaania bitnikw na-
stawione byy na przeywanie emocji
oraz stworzenie autentycznej kontr-
kulturowoci wobec wczesnych cza-
sw. Nie trudno zgadn, e dla Ame-
ryki, dziaania inteligenckiej, biaej
modziey byy wstrzsem.
Uderzeniewrytmiejazzu
Pojcie beat generation narodzio
si w Village, artystycznej dzielnicy
Nowego Jorku. To wanie tam swoje
skupisko miaa artystyczna cyganeria
lat 50-tych. Z bitnikami spleciona
bya subkultura hipstersw, ktrzy
stanowili swoist inspiracj dla Gin-
sberga i jego przyjaci. To wanie w
synnym poemacie Skowyt padaj
sowa: anielogowi hipsterzy sprag-
nieni pradawnego niebiaskiego
podczenia do gwiezdnej prdnicy w
maszynerii nocy. 7. padziernika
1955 roku, podczas pierwszego od-
czytania tego poematu, dokona si
przeomowy moment, w ktrym
twrczo Ginsberga staa si rodza-
jem perfomanceu z udziaem pub-
licznoci, ywo reagujcej na dekla-
macje pisarza. Nie bez przyczyny po-
ezja bitnikw bliska jest w swojej
spontanicznoci muzyce jazzowej. To
wanie improwizacje tego gatunku
muzycznego towarzyszyy najcz-
ciej bitnikom podczas ich nocnych
eskapad, koczcych si w zadymio-
nych knajpach. Co ciekawe pierwszy
polski przekad Skowytu zosta
opublikowany w magazynie Jazz.
Nazwa beat generation w pewnym
stopniu odnosi si do beatu, tempa
muzyki jazzowej, co prowadzi do
dalszych skojarze z szybkim tem-
pem ycia wczesnego podbitego po-
kolenia modych ludzi, ktrzy nazna-
czeni byli dowiadczeniem wojny i
okruciestwa.
Hipsterzywczoraj i dzi
W listach wymienianych midzy
Kerouackiem a Ginsbergiem padaj
liczne okrelenia wobec wczesnych
hipsterw. Wspominajc zwaszcza
Carla Salomona, koleg z psychiatry-
ka, pisz: "Zna wszystkich hipsterw
z Village i ca ferajn trockistowskich
intelektualistw, kojarzy mnstwo
awangardowych stylw - do tego bar-
dzo rimbaudowski typ, i to od
najmodszych lat. Co zabawne dzi-
siejsi hipsterzy s zupenym zaprze-
czeniem swoich poprzednikw, ktrzy
charakteryzowali si czsto destruk-
cyjnym sposobem bycia, postaw na-
stawion na poszukiwanie it, cze-
go, co odmieni ich ycie. Wspcze-
nie mamy raczej do czynienia z oso-
bami, ktre pyn wraz z nurtem kon-
sumpcjonizmu, nadajc swoim posta-
wom jedynie pozory alternatywnoci.
Nie stanowi oni inspiracji dla ad-
nych dziaa twrczych, jeli oczywi-
cie nie liczy serii memw powico-
nych tej subkulturze. Dzi hipsterzy
nie s jednostkami twrczymi, a ra-
czej przemielonymi przez kultur po-
staciami. Ci, ktrzy chcieliby by
twrczy, okazuj si czsto odtwrczy.
W latach 50-tych hipsterzy skadali
pokon temu, co naprawd ich pory-
wao. By to bebop, literatura Dosto-
jewskiego, francuscy potes maudits.
Bez wtpienia wspczeni hipsterzy
wiele mwi o wycinku rzeczywisto-
ci, w ktrym si obracaj. Stanowi
element kultury zdominowanej przez
obraz, mod oraz trendy.
Bitnicywpopkulturze
Powtrna fascynacja zwizana z
ekranizacj przygd Jack Kerouaca
zawartych w jego ksice W dro-
dze i wydaniem listw przekazywa-
nych sobie przez bitnikw, wskazuje
na to, e beat generation stao si
czci popkultury. Powie W dro-
dze pozostaje uniwersalna, gdy
bunt i artystyczne zagubienie jest
wci aktualnym problemem. Ekrani-
zacja utworu literackiego zostawia
jednak sporo do yczenia, gdy nie-
ktre wtki potraktowane s pobocz-
nie, a yciorysy bitnikw w rzeczy-
wistoci byy bardziej szalone, ni
wida to na ekranie. W filmie bitni-
kw odgrywaj bogaci, pikni i uta-
lentowani aktorzy modego pokole-
nia, ktrzy staj si na ekranie poszu-
kiwaczami przygd bez grosza. Pod-
sumowa mona to cytatem z samego
Kerouaca: Rnica midzy mn a
Wami jest taka, e ja mam rozlege
ycie wewntrzne, ktre paradoksal-
nie ywi si tym, co na zewntrz.
JoannaDZIEL
Powtrne uderzenie
pokoleniabitnikw
F
o
t
.
M
i
c
h
i
e
l
H
e
n
d
r
y
c
k
x
5 marzec 2013
ksik!
poprzez zostawianie ich w specjalnie
oznaczonych miejscach, by kto
mg je zabra, przeczyta i znw
zostawi w tym samym lub innym
wyznaczonym do tego miejscu. Ten
sam magazyn nazwa bookcrossing
nieprawdopodobnym socjologicz-
nym eksperymentem, obejmujcym
cay wiat.
Kady, kto chce oficjalnie
przyczy si do spoecznoci bo-
okcrossingu, musi zarejestrowa si
na stronie bookcrossing.com. Za po-
moc numeru ISBN, wpisuje si tam
kad odnalezion, a take pozosta-
wion ksik. Dziki temu mona
odtworzy podr, jak przebya lek-
tura. Krc ksik poznajemy
po tym, e znajduje si na niej spe-
cjalna nalepka. W marcu liczba
uwolnionych ksiek na wiecie
przekroczya 8,5 miliona!
Gazeta San Francisco Chronicle
okrelia bookcrossing jako nowo-
czesn wersj listu w butelce. Ide
bookcrossingu jest make the whole
world a library, czyli uczynienie z
caego wiata biblioteki. Bookcros-
sing jest najbardziej popularny w
Stanach Zjednoczonych, Wielkiej
Brytanii, Niemczech, Francji i Ho-
landii, ale w tych krajach take po-
ziom czytelnictwa jest do wysoki.
Nieformalna wymiana ksiek jest
obecna w Polsce od 2003 roku. Ist-
nieje polska strona internetowa (bo-
okcrossing.pl), dziaajca na podob-
nych zasadach, jak ta oglnowiato-
wa. Podobno po naszym kraju kry
ju ponad 160 tysicy uwolnionych
ksiek! Ponadto od 9 lat (obecnie
20 czerwca) obchodzone jest oglno-
polskie wito Wolnych Ksiek. F
o
t
.
A
l
e
k
s
a
n
d
r
a
L
a
p
s
F
o
t
.
A
l
e
k
s
a
n
d
r
a
L
a
p
s
Ma na celu promowanie czytelnict-
wa, a koordynatorzy staraj si, aby
idea bookcrossingu dotara do jak
najwikszej liczby osb.
Oczywicie, bookcrossing spotyka
si take z krytyk, gwnie ze strony
wydawcw. Jest to jednak nieuzasad-
nione. Bookcrossing nie zajmuje si
drukowaniem ksiek, a ich prze-
mieszczaniem. Kada z krcych
ksiek zostaa kiedy zakupiona.
Akcja ma zaszczepi w ludziach na-
wyk czytelnictwa, a nie, jak twierdz
przedsibiorcy, zniszczy wydaw-
nictwa.
Bookcrossing by inspiracj dla
wielu innych inicjatyw np.: post-
crossingu. Dziaajcy od 2005 roku
projekt polega na wysyaniu sobie
wzajemnie pocztwek przez uyt-
kownikw zarejestrowanych na
portalu postcrossing.com. Uczestnicy
akcji nie znaj si nawzajem i miesz-
kaj w zupenie rnych czciach
wiata. Wedug statystyk, zostao
wysanych ju ponad 15 milionw
pocztwek!
Projekty zwizane z bookcrossin-
giem, mimo tego, e natrafiaj na
przeszkody, powinny by stwarzane
i kontynuowane. Wedug bada czy-
telnictwa, w 2011 roku 56 procent
Polakw nie przeczytao ani jednej
ksiki. Ludzie uzasadniaj to bra-
kiem czasu, ale przede wszystkim
zbyt wysokimi cenami ksiek. Dra-
matyczne wyniki sonday udowad-
niaj, e kada akcja, majca na celu
popularyzowanie czytania jest po-
trzebna. Ale co wtedy, gdy Polacy
czyta po prostu nie chc?
AleksandraLAPS
Jak zwykle zmczeni po week-
endzie wpozycjach p i wier
lecych czekalimy na wejcie profe-
sora i rozpoczcie wykadu. Wkocu
jest! Wyoni si z min i fryzur jak-
by jego weekend by rwnie obfity w
przygody i brak snu jak nasz. Po kilku
krytycznych zdaniach wkierunku Mi-
nisterstwa Nauki i Szkolnictwa
Wyszego wyrazi ubolewanie nad
tym, e prawdopodobnie wikszo z
nas bdzie chciaa opuci ojczyzn
po zakoczeniu edukacji. Kraj pozo-
stanie wrkach starcw, zmczonych
powstaniami, walk z komun i trage-
di smolesk. Dlaczego zatemmod-
zi ludzie decyduj si przyj rol
obywateli drugiego lub trzeciego rz-
du na obczynie?
Nie potrzeba tu Sherlocka, aby
udzieli prostej odpowiedzi, ktr
jest brak pracy. Stopa bezrobocia w-
rd ludzi poniej 25. roku ycia jesz-
cze nigdy nie bya tak wysoka.
Szczliwcy, ktrzy za upokarzajce
wynagrodzenia z dum i dyplomem
magistra mog pracowa na tamach
fabrycznych lub przy zlewie z brud-
nymi naczyniami nie maj szans na
myl o kredycie, urlopie czy nawet
samodzielnym utrzymaniu mieszka-
nia. W naszym pastwie uczelnie
wysze przecigaj si w przedsta-
wianiu danych, ilu absolwentw
otrzymao prac po otrzymaniu dy-
plomu, natomiast w cywilizowanym
wiecie uczelnie rywalizuj przedsta-
wiajc statystki dotyczce tego, ile
ich absolwenci zarabiaj. Moe warto
zastanowi si nad owym prestiem
naszych uczelni. Zestawiajc je z naj-
lepszymi uniwersytetami wiata wy-
padamy gorzej ni porwnujc baz
szkoleniow Warty Pozna do tej
Realu Madryt. Jak wiadomo w na-
szym kraju wszystko, co jest za dar-
mo, przyciga. Moglimy zaobserwo-
wa ten proces podczas tegorocznej
wigilii organizowanej na rynku w Ra-
domiu. Podobnie jest z uczelniami w
Polsce. Skoro s za darmo, to dlacze-
go by nie studiowa. Ot tak! Dla sa-
mego faktu bycia studentem. Brzmi
niele, ale co dalej. Ot odsetek
osb studiujcych mamy jeden z naj-
wyszych w Europie. Nijak si to
jednak przekada na warto mode-
go, polskiego magistra na rynku pra-
cy. Pastwo, inwestujce w z pew-
noci ciekawe kierunki produkujce
setki nadzwyczajnych ekspertw bez
szans na godn przyszo, zachowu-
je si nieodpowiedzialnie. Zupenie
jak matka kupujca dziecku zim
sanday zamiast kozakw tylko dlate-
go, e s modne i jest na nie przece-
na. Edukacja jest jedn z ostatnich
dziedzin ycia, ktra powinna by
wykorzystana do walki z deficytem
budetowym. Warto si jednak zasta-
nowi czy uniwersytet powinien
peni rol darmowych pkolonii dla
niezorientowanych w potrzebach ryn-
ku penoletnich dzieci. Ambitny ab-
solwent szkoy redniej wybierajcy
si na uczelni wysz, aby speni
swe marzenia o znikach studen-
ckich, powinien przemyle, co zrobi,
kiedy za par lat w kinie nie bdzie
mg ju kupi biletu z napisem
ulgowy.
P inteligentny obywatel kupujcy
najlepiej sprzedajcy si dziennik w
Polsce zwrci uwag, e co tu nie
gra. Nie wiadomo, o co chodzi? Kie-
dy tak jest to chodzi o pienidze.
Wie si z tym kolejny problem do-
tyczcy tego, e wszelkiej maci
Wysze Szkoy mno si szybciej
ni mieszkacy Ugandy. Podobnie
jak w Ugandzie nic dobrego nie moe
wynikn z takiego przyrostu. Mamy
do czynienia z targowiskiem dyplo-
mw. Obecnie, kiedy moliwoci in-
telektualne modego czowieka nie
pozwalaj mu na otrzymanie indeksu
uczelni pastwowej lub gdy obywatel
osignie kryzys wieku redniego i
przypomni sobie o zalegociach edu-
kacyjnych, moe zapaci i zosta
studentem przykadowo Wyszej
Szkoy zajmujcej si hodowl byda.
W Stanach Zjednoczonych tak oso-
b okrela si mianem kowboja, ale u
nas nic nie stoi na przeszkodzie, eby
by magistrem w tej dziedzinie. Oso-
bicie znam politologw z dyploma-
mi Wyszych Szk, ktrzy nie
wiedz ilu posw zasiada w Sejmie.
Od razu wyobramy sobie matematy-
ka znajcego tabliczk mnoenia do
piciu. To tak, jakby pozwoli
karowi na gr w reprezentacji kraju
w koszykwk, kiedy odpowiednio
za to zapaci. Ubolewam rwnie nad
wycofaniem testw sprawnocio-
wych podczas przyjcia do Akademii
Wychowania Fizycznego. Studentem
wspomnianej Akademii moe zosta
osoba majca problem ze zapaniem
oddechu po krtkim biegu na tram-
waj lub kto majcy tyle wsplnego z
pywaniem, ile Biaoru z demo-
kracj.
Obecnie modzi Polacy po studiach
myl, e s nauczeni posugiwa si
przysowiow wdk, jednak przy
zderzeniu z brutaln rzeczywistoci
okazuje si, i rynek pracy jest jezio-
rem zamarznitym i zanim zowi na-
wet najmniejsz potk musz wy-
wierci przerbel w grubej warstwie
lodu. Najgorszy jest jednak fakt, e
polskie uniwersytety mimo szczerych
chci nie daj swoim absolwentom
odpowiednich narzdzi do wywierce-
nia tego przerbla. Mody Polak ska-
zany jest na wiercenie w zamarzni-
tym jeziorze goymi rkoma. Jak za-
tem si dziwi, e wikszo
modych ludzi wyjeda tam, gdzie
przysza ju ciepa wiosna i atwiej
jest zarzuci wdk, eby co zowi.
James BEHR
Zamarznitejezioro
F
o
t
.
f
l
i
c
k
r
.
c
o
m
6 www.facebook.com/gazeta.fenestra
Dzieje si tak gwnie za
spraw modych i ambitnych wyko-
nawcw, zwizanych z rnymi ni-
szowymi gatunkami muzycznymi.
Popularno, ktr zdobywaj spra-
wia, e cae reprezentowane przez
nich rodowiska zyskuj na
rozgosie. Na pierwszy rzut oka zja-
wisko to wydaje si pozytywnie
wiadczy o gustach przecitnych
odbiorw. Jednak ma ono drugie
dno, bowiemwarto si zastanowi,
czy rzeczywicie masowy suchacz
zaczyna docenia bardziej wyma-
gajcy przekaz? Czy moe muzyka,
majca powaanie w znacznie
wszych krgach i cieszca si sza-
cunkiemswych odbiorcw, dostoso-
wuje si do mas?
Ogromn rol w promocji takich
artystw speniaj, liczne ostatnio,
programy typu talent show. Na cas-
ting moe przyj kady, a ze
wzgldu na liczb i rnorodno
tych programw prezentuje si
waciwie dowolny talent (a czasem
nawet jego brak). To wanie tam
przychodz modzi muzycy, woka-
lici lub cae zespoy w poszukiwa-
niu swojej szansy. Czsto s to ar-
tyci grajcy muzyk z pewnej ni-
szy i przez to niemajcy innej szan-
sy na wypromowanie jej w radiu
czy telewizji muzycznej. W nie-
male kadym przypadku wyglda
to tak samo: na casting przychodzi
skromny, niepewny siebie artysta,
ktry zaskakuje wszystkich, bo po-
kazuje co innego, nowego,
wieego i zaczyna by o nim
gono w mediach. I to wystarczy,
nie trzeba wygrywa programu, by
zyska popularno. Po zakocze-
niu show, muzyk moe dalej two-
rzy swoj muzyk, lecz najczciej
na fali szumu medialnego wok
niego, zaczyna by okrelany celeb-
ryt, a nie za docenionym artyst
tworzcym muzyk niszow. Pynie
std refleksja: Czy programy talent
show faktycznie daj szans
modym i ambitnym? Amoe nie-
spodziewajcych si tego niszo-
wych idealistw popychaj w stron
komercji?
O przykady powyszego sche-
matu nie trudno. Kontrowersyjn
postaci w swoim rodowisku jest
Kamil Bednarek. Przed jego wyst-
pem w talent show ze wiec mona
byo szuka wzmianek o muzyce
reggae w mediach. Jednak, jak si
okazao, ta muzyka i zwizany z ni
wiatopogld znalaz nowych sym-
patykw wraz z zaistnieniem Bed-
narka. Chopak robi to, co kocha,
tworzy muzyk, ktr czuje, wic
dlaczego nie moe z tego y i ko-
rzysta z popularnoci? C, ina-
czej twierdzi wielu przedstawicieli
rodowiska zwizanego z muzyk
reggae. Uwaaj bowiem, e popu-
laryzacja nie suy muzyce, ktra
wczeniej trafiaa tylko do nielicz-
nych, wiadomych jej przekazu od-
biorcw. Jednak, co ciekawe,
znacznie trudniej usysze muzyk
Bednarka w mediach, ni zobaczy
go w kolejnym programie rozryw-
kowym.
Nastpnym, cho nieco innym
przykadem jest Ewelina Lisowska,
ktrej nowy singiel szturmem pod-
bija listy przebojw. Moe zdziwi
wspomnienie o niej przy temacie
muzyki niszowej, poniewa niewie-
lu pamita jej pocztki. Przypo-
mnijmy, e przysza do programu
X-Factor jako wokalistka zespou
post-hardcoreowego, czyli o zde-
cydowanie cikim brzmieniu. Ob-
serwujc aktualn karier Eweliny,
trudno pozby si myli o tym, e
porzucia rodowisko muzyczne, z
ktrego si wywodzi na rzecz popu-
larnoci.
Podobnych przykadw mona
przytoczy wicej, lecz ju po-
wysze po czci wyjaniaj zjawi-
sko, o ktrym mowa. Zjawisko nie-
dajce si tak naprawd jedno-
znacznie zinterpretowa. Bo czy
mona mie komu za ze, e chce
zarobi i y z robienia tego, co
uwaa za suszne, co sprawia mu
przyjemno? Z drugiej za strony
trudno pozby si poczucia niesma-
ku, kiedy niszowy artysta sprzeda-
je si na naszych oczach, tracc
przy tam wiarygodno wrd od-
biorcw. Warto rwnie zrozumie
fanw danego niszowego gatunku
muzycznego, ktrych bulwersuje
fakt, e media ukazuj niedokadny
lub znieksztacony obraz ich
wiata.
Na adne z postawionych tu licz-
nych pyta nie sposb odpowie-
dzie jednoznacznie. Ile osb, tyle
opinii i prawdopodobnie kady ma
troch racji. Moe rozwizaniem
byoby zaprzestanie oceniania in-
nych i skupienie si na robieniu
tego, co sami uwaamy za najwa-
ciwsze? Suchajmy muzyki, ktr
lubimy i artystw, ktrych cenimy.
Nie osdzajmy, by sami nie zosta
osdzonymi.
MagdalenaWITEK
Moda na niemodnych
Niejest tajemnic, epopularnestacjeradioweczy
telewizjemuzyczne, dostosowujc sidomasowego
suchacza, nieracznas wyszukanmuzyk. Trudno
uzna tozazarzut, bowiemwynikatoz samej defini-
cji mass mediw. Prostemelodie, nieskomplikowane
i atwowpadajcewuchoteksty, ktrekadyjest w
staniezanuci z tegoyjczoowi nadawcymuzyki.
Jednakodpewnegoczasuwida wiatekowtunelu.
Osoba bronica dostpu do
bramki jest szczeglnie wana w
kadymzespole pikarskim. Bardzo
czsto to wanie od czowieka
stojcego midzy supkami zale
losy meczu. Reprezentacja Polski
nigdy nie cierpiaa na brak solidnych
zawodnikwna pozycji bramkarza,
a obecnie w tej kwestii pojawi si w
naszej druynie narodowej wrcz
kopot bogactwa.
Wybitnych fachowcw od apa-
nia piki mielimy w Polsce prak-
tycznie od zawsze. Poczwszy od
lat 50. ubiegego stulecia, w biao-
czerwonych barwach wystpowali
tak znakomici bramkarze jak Ed-
ward Szymkowiak, Hubert Kostka,
Jan Tomaszewski, Jzef Mynar-
czyk czy Jzef Wandzik.
Lata 2000-2004 stay pod zna-
kiem hegemonii Jerzego Dudka.
Zcaego wiata spywaj in-
formacj o nieustajcymkryzysie
gospodarczym. Co roku eksperci
wieszcz w Polsce nadejcie naj-
wikszej jego fali. Jeli masz wtpli-
woci co do jego istnienia nie
zwlekaj: przyjrzyj si finansowaniu
sportu przez miasto Pozna.
Z roku na rok wydatki na kultur
fizyczn w stolicy Wielkopolski ma-
lej. W budecie na 2011 rok przewi-
dziano na t dziedzin prawie 180
mln zotych. Rok pniej kwota zma-
laa do 70, a w 2013 roku zostaa
ograniczona do okoo 28. To suma
czterokrotnie wysza ni w Gorzo-
wie Wielkopolskim, a jednoczenie
prawie trzykrotnie nisza ni w
Gdasku. Jaki kawaek tego tortu
otrzymuj poszczeglne kluby, ktre
reprezentuj miasto w krajowych
rozgrywkach? Wedug wodarzy wie-
lu z nich zdecydowanie za may.
Na swoj sytuacj finansow nie
powinien narzeka Lech Pozna,
ktry wedug zestawienia tygodnika
Pika nona z sierpnia 2012 roku
moe pochwali si drugim, co do
wielkoci budetem w Ekstraklasie.
Kwota 47 mln zotych jest o 2 mi-
liony wysza ni w poprzednim
roku. To sprawia, i Lech jest jedy-
nym klubem w najwyszej klasie
rozgrywkowej, ktrego budet
wzrs. Czci z nich udao si
utrzyma swoje notowania, ale np.
Wisa Krakw wyranie musiaa
ci koszty. Z 55 milionw zostao
jej 40. Najpopularniejszy poznaski
klub moe zarabia na stadionie
przy ul. Bugarskiej, lecz, co roku
Bramkarzami
Ten pewny punkt w kadrze Jerzego
Engela wystpi we wszystkich me-
czach eliminacji, a pniej w dwch
spotkaniach turnieju finaowego
Mistrzostw wiata w Korei
Poudniowej i Japonii w 2002 roku.
Po mundialu Dudek wci by nu-
merem 1 midzy supkami repre-
zentacji Polski.
Podczas Mistrzostw wiata w
Niemczech w 2006 roku oraz Mist-
rzostw Europy wAustrii i Szwajca-
rii rozgrywanych dwa lata pniej,
najlepszym zawodnikiem polskiej
druyny narodowej by Artur Boruc.
Za kadencji Franciszka Smudy w
biao-czerwonych barwach wy-
stpio w sumie dziesiciu bramka-
rzy. Na organizowane w Polsce i na
Ukrainie Mistrzostwa Europy w
2012 roku Smuda powoa Sando-
mierskiego, Szczsnego i Tytonia.
Wojciech Szczsny udzia w turnie-
ju zakoczy ju po 68 minutach
meczu otwarcia z Grecj. W dalszej
czci EURO w polskiej bramce
sta Przemysaw Tyto. Zawodnik
PSV Eindhoven by rwnie pod-
stawowym bramkarzem w trzech
pierwszych meczach eliminacji do
Mistrzostw wiata w Brazylii. 26-
latek od dugiego czasu przesiaduje
jednak na awce rezerwowych w
swoim klubie, przez co straci szan-
s na gr w kadrze.
Wydawao si wic, e pozycja
Wojciecha Szczsnego w bramce
reprezentacji bdzie niezagroona.
Pewnie taka wanie by bya, gdyby
nie zmiana klubu i powrt do wyso-
kiej formy Artura Boruca. W prze-
dedniu pierwszych tegorocznych
meczw eliminacyjnych do mist-
rzostw wiata, selekcjoner Walde-
mar Fornalik ma spory dylemat
zwizany z obsad bramki. Mecz z
Irlandi, w ktrym Boruc i Szczs-
ny zagrali po 45 minut, nie da od-
powiedzi na pytanie, ktry z nich
jest obecnie lepszy. Obaj pretenden-
ci do zakadania bluzy z numerem
1 w polskiej kadrze, znajduj si
*Miasto
musi wpaca miastu 3,1 mln
zotych.
Szczebel niej w pikarskich roz-
grywkach znajduje si Warta, ktra
na p roku gry otrzymaa od miasta
40 tysicy zotych. Tak dotacj jej
zaproponowano, cho klub ubiega
si o kwot o 70 tysicy wicej. Aby
mg gra na Stadionie Miejskim
przy ulicy Bugarskiej musiaaby
wyda ponad milion osiemset
zotych brutto. Kwot, jak miasto
przeznacza na drugi, co do ligowej
hierarchii, poznaski klub warto ze-
stawi z pienidzmi, jakie otrzymuje
jeden z beniaminkw grajcych w
tych samych rozgrywkach.
Jaki czas temu gono mwiono
w I lidze o wycofaniu Stomilu
Olsztyn. Warmiski klub boryka
si ze sporymi problemami finanso-
wymi. Sytuacja zmienia si, gdy
Urzd Miasta przeznaczy na zesp
300 tysicy zotych. Dodatkowo w
cigu trzech najbliszych lat ma po-
wsta nowy stadion. Warta wci
walczy o to, aby miasto zgodzio si
na przejcie przez ni gruntw przy
Drodze Dbiskiej, na ktrej chc
zbudowa nowoczesny obiekt. Klub
sam zadbaby o pokrycie kosztw
inwestycji, lecz radni wci maj
wtpliwoci, czy na ni zezwoli.
Bardziej dramatyczna w Pozna-
niu jest sytuacja koszykwki. W se-
zonie 2011/2012 w najwyszych
klasach rozgrywkowych wystpo-
way trzy druyny reprezentujce
stolic Wielkopolski. Z ekstraklasy
koszykarek spady INEAAZS oraz
MUKS Pozna. Brak pienidzy w
drugiej z tych druyn zmusi j do
wycofania si z rozgrywek. Msk
koszykwk na najwyszym
szczeblu reprezentowa PGB Bas-
ket, ktry z ligi nie spad, lecz w
7 marzec 2013
Kolarska afera dopingowa,
z Armstrongiemw roli gwnej,
sprawia, e media na caymwiecie
wrciy do dyskusji o najwikszym
problemie wspczesnego sportu.
O dopingu napisano wiele ksiek
i artykuw. Powstay specjalne try-
bunay i instytucje prawne, ktre
miay to zjawisko zniszczy. Jednak
rzeczywisto jest brutalna. adne z
igrzysk, zarwno letnich, jak i zimo-
wych, ktre odbyy si po 1945
roku, nie przebiegay bez dopingo-
wych wpadek. Oczywicie nie jest
tak, e doping pojawi si dopiero po
II wojnie wiatowej. Historycy spor-
tu pocztki nielegalnego wspomaga-
nia przed zawodami sportowymi da-
tuj na XVI wiek p.n.e. Ju w sta-
roytnej Olimpii sportowcy przed
zawodami uli specjalne licie roli-
ny zwanej ephedra. Kto by ww-
czas przypuszcza, e za 3000 lat
jednymz gwnych rodkw pobu-
dzajcych stanie siefedryna. Na-
tomiast pierwsza afera dopingowa w
dziejach sportu nowoytnego to rok
1904 i Olimpiada wSt. Louis. Ame-
rykanin, Thomas Hicks, zosta
przyapany na 30 kilometrze biegu
maratoskiego, gdy w zarolach po-
pija brandy i jad surowe jaja. P-
niej okazao si jeszcze, e Hicks
przed startemspoywa strychnin,
czyli popularn wwczas trutk na
szczury. Na met wbieg drugi, ale
ostatecznie zdoby zoto, gdy zdys-
kwalifikowano Fredericka Lorza,
ktry du cz trasy przeby samo-
chodem. Hicksowi nie mona byo
odebra medalu, bo strychnin jako
rodek dopingujcy uznano dopiero
w 1912 roku. Hicks po igrzyskach
w St. Louis zakoczy karier.
Wraz z postpem farmakologii
i medycyny rozwija si rwnie
doping. Jego techniki i rodzaje to
temat doskonay na niejedn dok-
torsk dysertacj. Po 1945 roku naj-
wiksz popularno zdobyy stery-
dy anaboliczne, transfuzje krwi oraz
narkotyki, a zwaszcza amfetamina.
Doping stosoway rwnie kobiety.
Podczas Igrzysk w Monachium w
1972 roku pywaczki z NRD bar-
dziej przypominay mczyzn ni
kobiety. Osigay zreszt lepsze od
mczyzn wyniki. Z dopingiem nie
radzi sobie MKOL. Podejmowane
przez ten komitet inicjatywy byy
nieskuteczne i przede wszystkim
spnione. Warto doda, e wiato-
wa Agencja Antydopingowa po-
wstaa dopiero w 1999 roku.
Lista wspczesnych sportowych
oszustw jest bardzo duga. Arm-
strong, Ben Johnson, Katrin Krab-
be, Mariano Puerta, Ivan Basso, Jan
Ulrich, Floyd Landis, Marion Jones,
czy Alberto Contador. Wyniki i
osignicia wyej wymienionych
pseudo-sportowcw zostay wy-
krelone z oficjalnych statystyk.
Odebrano im medale, ale niesmak
pozosta. Na tej niechlubnej licie
s rwnie Polacy. Bokser Mariusz
Wach, narciarka Kornelia Marek-
obecnie znana jako Kornelia Kubi-
ska, chodziarz Tomasz Lipiec, czy
pywaczka Alicja Pczak. Trudno
wrzuci wszystkich do jednego
worka, bo w niektrych przypad-
kach zawodnicy stosowali doping
niewiadomie. Ofiar niewiado-
moci bya chociaby Justyna Ko-
walczyk, ktra zostaa ukarana, bo
zaywaa lek zawierajcy minimal-
ne iloci pochodnej pewnej niedo-
zwolonej substancji. Niestety w
wikszoci przypadkw sportowcy
stosowali doping wiadomie i z pre-
medytacj. Takie zachowania trzeba
gani.
Ludzki organizm ma swoje barie-
ry. Obecnie w naturalny sposb bar-
dzo ciko jest pobija wyrubowa-
ne rekordy, ale media i spoecze-
stwo chc wicej. Na sportowcw
wywierana jest ogromna presja.
Sponsorzy obiecuj za rekordy
wielkie pienidze. Bardzo czsto
sportowcy ulegaj tej presji i si-
gaj po doping. Ostatnio w jednym
z wywiadw Przemysaw Saleta
stwierdzi, e doping powinno si
zalegalizowa, bo wwczas sport
stanie si atrakcyjniejszy. Taki spo-
sb mylenia jest bdny i szkodli-
wy dla sportu. W momencie, gdy
zalegalizuje si doping, to rywaliza-
cja ze stadionw przeniesie si do
laboratoriw, a medale przyznawa-
ne bd za wynalezienie najskutecz-
niejszego specyfiku.
Cech wielkich mistrzw nie jest
tylko i wycznie wygrywanie, i to
wygrywanie za wszelk cen.
Cech wielkich mistrzw jest umie-
jtno szlachetnej walki i trakto-
wanie ewentualnych poraek z ho-
norem. wiadome stosowanie do-
pingu to sportowa mier, po ktrej
nie ma zmartwychwstania.
Mikoaj ZAJCZKOWSKI
Sportowaimpotencja,
czyli o dopingu wsporcie swkilka
Wdzisiejszymsporciewyczynowymdrogaodwiel-
kiegomistrzostwadowielkiej habyi kompromitacji
jest bardzokrtka. Bolenieprzekona siotym
LanceArmstrong, ktrypodkoniec ubiegegoroku
przyzna sidowszystkichzarzutw, postawionych
muprzez organizacjewalczcez dopingiem. Niestety
sportowegrzechyArmstronganaledotych
z kategorii miertelnych, ktrych
niezmaenajsurowszanawet pokuta.
w bardzo wysokiej formie. Zarw-
no Artur Boruc, jak i Wojciech
Szczsny, regularnie graj w me-
czach swoich druyn klubowych,
podczas ktrych nale do najlep-
szych pikarzy na boisku.
Wbrew pozorom, konkurenci do
gry w bramce reprezentacji Polski
maj ze sob sporo wsplnego.
Przede wszystkim, obaj wystpuj
obecnie w jednej z najlepszych lig
pikarskich na wiecie angielskiej
Premier League. Obydwaj byli w
przeszoci pikarzami warszawskiej
Legii. Zarwno jeden, jak i drugi,
syn z silnego charakteru. Boruca i
Szczsnego cz take okolicznoci
debiutu w reprezentacji. Obaj swoje
pierwsze mecze w dorosej kadrze
rozegrali na Stadionie Miejskim im.
Zdzisawa Krzyszkowiaka w Byd-
goszczy. I Boruc, i Szczsny, w de-
biutanckich wystpach nie grali w
pierwszym skadzie, ale pojawiali
si na boisku w trakcie meczu. War-
to te przypomnie, e obydwaj w
premierowych meczach z orem na
piersi zachowali czyste konto.
Artura Boruca i Wojciecha
Szczsnego wicej jednak dzieli ni
czy. Tym, co w pierwszej kolej-
noci przemawia za byym graczem
Celticu Glasgow i Fiorentiny, jest
dowiadczenie. Boruc ma 33 lata, w
reprezentacji zagra w 47 spotka-
niach, ma na koncie po trzy mecze
na Mundialu w Niemczech w 2006
roku oraz na Euro 2008 rozgrywa-
nym wAustrii i Szwajcarii. O deka-
d modszy Szczsny moe po-
chwali si zaledwie 13 wystpami
w najwaniejszej polskiej druynie,
a na wielkich imprezach zaliczy
tylko jeden, w dodatku niepeny
mecz. Niewtpliwie atutem Wojcie-
cha Szczsnego jest klub w ktrym
trenuje i gra na co dzie. Arsenal
Londyn to druyna z czowki ligi
angielskiej, a jeszcze do niedawna
jeden z najlepszych klubw w Eu-
ropie. Na tym polu Szczsny dys-
tansuje Boruca grajcego w prze-
Polska stoi
citnym FC Southampton. Syn Ma-
cieja Szczsnego, od siedmiu lat
uczcy si bramkarskiego fachu w
Londynie, ma wszelkie predyspozy-
cje ku temu, aby doczy kiedy do
grona najlepszych specjalistw w
swojej dziedzinie w Europie.
Niespena 23-letni bramkarz to
wci melodia przyszoci w kadrze
narodowej. Aktualnie, talent i mod-
ziecza fantazja Szczsnego ust-
puj dowiadczeniu i charyzmie
Boruca. W nadchodzcych meczach
druyny prowadzonej przez Walde-
mara Fornalika powinien zagra
polski bohater z Mundialu 2006 i
Euro 2008. Artur Boruc w obecnej
dyspozycji, czyli efektownie bro-
nicy strzay najlepszych napastni-
kw Premier League, bez komple-
ksw stawiajcy czoa potgom an-
gielskiego futbolu, jest potrzebny
reprezentacji. Tez, e Wojciech
Szczsny nie jest w peni gotowy do
dwigania reprezentacyjnego
ciaru, udowodniy finay Euro
2012. Czas bramkarza Arsenalu w
druynie narodowej jeszcze nade-
jdzie. Jedno jest pewne o przy-
szo reprezentacji Polski, przynaj-
mniej na pozycji bramkarza, nie
musimy si martwi.
KonradWITKOWSKI
lipcu prezes klubu ogosi, i zesp
nie przystpi do rozgrywek PLK.
Powd? Dramatyczna sytuacja fi-
nansowa. Zebrany budet nie po-
zwoli take na utrzymanie PGB
w I lidze. W tym sezonie na tym
szczeblu rozgrywek miasto repre-
zentuje AZS Politechnika.
Wedug zarzdzania wydanego
przez Prezydenta Miasta Poznania
dnia 14 stycznia 2013 roku do-
tyczcego konkursu Wspieranie
i upowszechnianie kultury fizycz-
nej, spord czoowych pozna-
skich klubw uczestniczcych w
grach zespoowych INEAAZS oraz
Politechnika otrzymaj cznie 80
tysicy zotych. Kluby ubiegay si
odpowiednio o 54 000 i 60 400, ale
oba dostay tak sam, nisz kwo-
t. Identyczn przyznano rwnie
zespoowi siatkarskiemu AZS
sportu
UAM, ktry od tego sezonu repre-
zentuje Pozna w I lidze.
W sezonie 2011/2012 w tych roz-
grywkach uczestniczy GTPS Go-
rzw Wielkopolski, ktry w
poowie sezonu alarmowa, i b-
dzie zmuszony wycofa si z roz-
grywek. Powodem byo obnienie
dotacji przez miasto. W 2011 roku
klub mg liczy na 400 tysicy
zotych, a w nowym roku mia do-
stawa o 100 tysicy mniej. Zarzd
GTPS-u uzna, i budet, ktry
udao im si zgromadzi jest zbyt
niski by wystpowa w I lidze.
cznie miasto Pozna na udzia
czoowych poznaskich zespow
w rozgrywkach ligowych zamierza
przeznaczy 280 tysicy. Kwota ta
podzielona jest na dwanacie pod-
miotw. Wspomniane druyny, a
take WKS Grunwald (I liga piki
rcznej mczyzn) otrzymay naj-
wysze z przydzielonych sum.
cznie wszystkie zespoy ubiegay
si o dotacj dwukrotnie wysz ni
t, ktr maj otrzyma.
Pienidze, przeznaczane przez
miasto na sport, nie s wprost pro-
porcjonalne do sukcesw pozna-
skich druyn. Gdyby byy, prawdo-
podobnie kilka klubw musiaoby
poegna si z I ligowymi rozgryw-
kami. To moe nastpi ju
niedugo, gdy widmo spadku wisi
nad Politechnik, a problemy z
utrzymaniem ma rwnie siatkarski
zesp. Jeli te druyny spadn,
miasto prawdopodobnie zmniejszy
wydatki na sport, bo przecie nie
bd one nalee do czoowych.
Tylko czy dzi w sporcie bez pie-
nidzy mona jeszcze osign suk-
ces?
JarekWICAWSKI
F
o
t
.
F
o
t
.
A
g
m
i
e
s
z
k
a

c
z
y
s
k
a
8 www.facebook.com/gazeta.fenestra
Potna sia kibicw
Egipscy kibice nie byli osamotnie-
ni w antyrzdowej walce. Swoje po-
stpowanie konsultowali midzy in-
nymi z fanami z Tunezji, gdzie do
pierwszych wystpie doszo ju w
grudniu. Bylimy w staym kontak-
cie ze znajomymi ultrasami z Tunez-
ji. Mwili nam, eby kupi jak naj-
wicej pepsi i wsmarowywa j w
oczy po atakach gazem zawicym.
To dziaao opowiada, w rozmowie
z Jamesem Montaguem, Mohamed,
jeden z gwnych ultraswAl-Ahly.
Bakaski charakter
Dziaania egipskich kibicw nie
byy jednak odosobnione. W walkach
politycznych brali udzia rwnie
chorwaccy i serbscy fani w trakcie
wojny na Bakanach. Znaczc rol
odegrali zwaszcza ultrasi Crvenej
Zvezdy Belgrad. Serbowie i Chorwa-
ci od wiekw paali do siebie
ogromn nienawici. Funkcjonowa-
nie w ramach jednego pastwa ju-
gosowiaskiego nie zmienio tej sy-
tuacji, a momentami wrcz zaogniao
konflikt midzy zwanionymi naro-
dami. Konflikt, ktry podsycany by
take przez kibicw, wznoszcych
nacjonalistyczne hasa na meczach i
wzajemne oskarajcych si o zbrod-
nie wojenne. Serbscy fani rozprowa-
dzali na stadionie ulotki z patriotycz-
nymi utworami, wzywajce do budo-
wy oddzielnego pastwa. Crvena
Zvezda Belgrad staa si kolebk ru-
chu odbudowy Serbii.
Wan postaci okaza si Zeljko
Raznatovic, znany midzy innymi
pod pseudonimemArkan. To on zor-
ganizowa kibicw Crvenej w zdys-
cyplinowan grup, poddan
cisemu rygorowi treningowemu.
SamArkan, o czym wspomina rw-
nie Franklin Foer, mwi pniej w
wywiadzie: My, kibice, najpierw
trenowalimy bez broni. Od samego
pocztku kadem nacisk na dyscypli-
n. Kibice haasuj, chc si upi i
powydurnia. Ukrciem to. Kazaem
im obci wosy, goli si regularnie,
przesta pi, a wreszcie udao mi si
zaprowadzi porzdek. W momencie,
gdy Serbia przystpia do wojny z
Chorwacj, Arkan wraz z Tygrysami
(tak nazwa grup podlegych mu fa-
nw) stan do walki. Niektre rda
mwi nawet, i w trakcie wojny Ty-
grysy zabiy okoo 2000 osb. W Ser-
bii nikt jednak nie napitnowa za to
Arkana. Wrcz przeciwnie, uznawano
go za bohatera, a fani Crvenej do dzi-
siaj chwal si, e przyczynili si do
politycznych zmian.
Zaczosinatrybunach
Istotn rol w historii przemian po-
litycznych odegrali rwnie kibice w
Polsce. W latach 70. i 80. jednym z
gwnych orodkw walki o odzys-
kanie niezalenoci by Gdask, a
dokadniej stadion tamtejszej Lechii.
Po wydarzeniach Grudnia 70 obiekt
Biao-Zielonych sta si miejscem,
gdzie urzdzano antykomunistyczne
demonstracje, domagano si wolno-
ci sowa, przestrzegania praw
czowieka i wyjawienia prawdy o ko-
munistycznych zbrodniach. Ana
drzewach zamiast lici, bd wisie
komunici znana w caym kraju
przypiewka zostaa wymylona i
rozpowszechniona przez fanw Le-
chii Gdask. Dzisiaj stanowi ona je-
den z symboli oporu przeciw komu-
nistom, jednak gdyby nie sympatycy
znad morza, prawdopodobnie nigdy
Kibice grupaspoeczna, oktrej opiniapublicznarzadkowypowiadasiwpo-
zytywnymwietle. Czstolekcewaonajest takeichsiamobilizacyjna
potraficadoprowadzi dopowanychreformwpastwie. Whistorii kibicenie-
jednokrotnieodegrali znaczcrolwprocesietransformacji politycznych. Nie-
zalenieodszerokoci i dugoci geograficznej, fani wielerazybyli ostojana-
wet inicjatoremgwatownychi niespodziewanychzmianwposzczeglnychpa-
stwach. Zmian, ktredoprowadziydopowanychprzetasowanaszczytach
wadzy, lecz rwnie cakowicieodmieniylosyEuropyi wiata.
Egipt, 11 lutego 2011 roku,
Plac Tahrir tysice Egipcjan wi-
tuj ustpienie Hosniego Mubaraka z
urzdu prezydenta. Wrd nich s ki-
bice dwch zwanionych klubwka-
irskich: Al-Ahly i Zamalek. Wydawa
si mogo, i stanowi tylko niewielk
cz ogromnego tumu. Niewielk,
lecz jak si okazuje niezwykle istotn.
To wanie oni wduej mierze przy-
czynili si do wybuchu rewolucji w
Egipcie i obalenia dyktatury Hosniego
Mubaraka.
Zjednoczeni wewsplnymcelu
Na co dzie wrogo nastawieni do
siebie fani Al-Ahly i Zamaleku w
trudnych czasach potrafili zjednoczy
siy i razem wystpi przeciwko
wadzy. Ultrasi (grupa fanatycznych
kibicw przygotowujca choreografie
w trakcie meczw) Al-Ahly ju kilka
lat przed wybuchem rewolucji zaczli
manifestowa na swoim stadionie
niezadowolenie z amania praw
czowieka. Doskonale zdawali sobie
spraw, e nie mog utworzy legal-
nej opozycji ani zwoa zgromadze-
nia w centrum miasta. Dlatego te
sercem ich oporu by stadion. Anty-
rzdowe pieni oraz hasa wzywajce
do przeprowadzenia reform stay si
nieodzownym elementem meczw
Al-Ahly. Przez dugi czas nie przyno-
siy one adnych efektw, tym bar-
dziej, e wszelkie prby oporu brutal-
nie tumia policja.
W styczniu 2011 roku doszo jed-
nak do przeomu. Fatalna sytuacja ma-
terialna wielu Egipcjan, wysokie bez-
robocie oraz korupcja na najwyszych
szczeblach wadzy przyczyniy si do
zmiany postawy spoecznej wobec
rzdzcych. Ludno dostrzega, e
konieczne s reformy, o ktre na-
woywali kibice. W kocu doszo do
wystpie. Du rol fani Al-Ahly, a
zwaszcza Zamaleku, odegrali pod-
czas tak zwanego dnia gniewu.
Wymylilimy plan. Kada grupa, po
dwadziecia osb, podrowaa od-
dzielnie. W porwnaniu do liczby
czonkw ogem to niemal nic, bo
nas wszystkich jest od dziesiciu do
pitnastu tysicy osb. Ultrasi byli
jednak najbardziej aktywni w bitwie
opowiada Amir, jeden z fanw Zama-
leku, w rozmowie z brytyjskim dzien-
nikarzem Jamesem Montaguem. Kil-
kanacie dni krwawych walk z
udziaem kibicw, przynioso zamie-
rzony efekt. 11 lutego Hosni Mubarak
ustpi z urzdu prezydenta. Fani obu
klubw, podobnie jak wikszo Egip-
cjan, mogli witowa sukces.
Jeste kibicemlub ich prze-
ciwnikiempodyskutuj
na naszymfacebookowym
profilu
by nie powstaa. Rwnie ciko
stwierdzi, jak wygldayby poczyna-
nia Solidarnoci, gdyby nie dziaalno-
rozpoczta przez gdaskich fanw,
ktra nastpnie zostaa rozpowszech-
niona na ca Polsk.
Ksidz Jarosaw Wsowicz, kibic
Lechii Gdask i jeden z inicjatorw
oglnopolskiej pielgrzymki kibicw
do Czstochowy, w rozmowie z Prze-
wodnikiem Katolickim nastpujco
wspomina narodziny oporu ze strony
fanw: Kibice byli bowiem pierw-
szym rodowiskiem w Polsce, ktre
wymkno si spod kontroli wczes-
nych wadz. Komunici przespali zu-
penie lata 70., kiedy to pod ich nosa-
mi zacz si formowa cakowicie
niezaleny ruch kibicowski i pierwsze
nieformalne kluby kibica, czyli grupy
ludzi zczonych jedn ide kibicowa-
nia swojemu klubowi. Tyle tylko, e
w Polsce to kibicowanie przyjo
wwczas take wymiar polityczny.
Jeden z najwikszych pokazw
opozycyjnej siy kibicw mia miejs-
ce w trakcie meczu Lechii z Juventu-
sem Turyn w ramach rozgrywek Pu-
charu Zdobywcw Pucharw. Kilka
dni przed spotkaniem uwolniono Le-
cha Was. Kiedy kibice na stadionie
dowiedzieli si, e lider Solidarnoci
jest na trybunach, zacz si anty-
rzdowy festyn. Momentalnie poja-
wiy si flagi, hasa antykomunistycz-
ne niosy si po caym stadionie, a to
wszystko nagryway kamery zachod-
nich stacji telewizyjnych. Wadze
byy zszokowane takim obrotem sy-
tuacji.
Przeszo napisaa niejedn nie-
zwyk histori. W ostatnich kilku-
dziesiciu latach doszo do wielu prze-
mian politycznych, w ktrych aktyw-
ny udzia brali kibice. Czsto byli oni
rwnie inicjatorami dziaa potra-
ficych urosn do skali oglnokrajo-
wej, niezalenie od czasu i miejsca.
Polska, Serbia, Egipt to tylko niekt-
re pastwa, w ktrych fani przyczynili
si do niebywaych transformacji poli-
tycznych. Dlatego te warto mie na
uwadze, i ta niedoceniana przez wie-
lu grupa spoeczna, potrafi zmobilizo-
wa si i doprowadzi do znaczcych
zmian w pastwie.
Norbert KOWALSKI
Wwalceowsplneideekibicezapominajopodziaachi wzajemnej niechci.
f
o
t
.
i
r
i
s
h
a
n
t
i
w
a
r
.
o
r
g
f
o
t
.
b
r
a
c
i
a
w
a
s
o
w
i
c
z
.
b
l
o
g
s
p
o
t
.
c
o
m
Redaktor naczelna
Beata Kapusta
Zastpca redaktor
naczelnej
Mikoaj Zajczkowski
Redaktor dziauPolityka
Maciej Kluczka
Redaktor dziau Sport
Mikoaj Zajczkowski
Redakcja
James Behr
Daria Drejza
Joanna Dziel
Gracjan Jamroszczyk
Jacek Jwiak
Norbert Kowalski
Agnieszka Kwiatkowska
Aleksandra Laps
Baej Lendzinski
Jarek Wicawski
Magdalena Witek
KonradWitkowski
Korekta
Katarzyna Banasiak
Specjalistka
ds. promocji
Aneta Lis
Grafika
Marta Jasiska
Opieka nadredakcj
red. LesawCiesika
Skadkomputerowy
Tomasz Szukaa
Druk
Drukarnia Prasowa
ul. Malwowa 158, Skrzewo
Redakcja zastrzega sobie prawo
do redagowania i skracania
nadesanych tekstw.
Redakcja nie ponosi odpowie-
dzialnoci za tre zamieszcza-
nych reklam.
Wydawca: Wydzia Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, ul. Umultowska 89a, 61-614 Pozna.
Redakcja: Wydzia Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, ul. Umultowska 89a, pokj 144, 61-614 Pozna
email: fenestra.uam@gmail.com, facebook: www.facebook.com/gazeta.fenestra
ISSNXX