f

o
t
.
_
M
.
_
M
u
r
a
w
s
k
i
_
A
l
t
e
r
_
A
r
t
5
Prawdanagwat potrzebna
Niewieledzi potrzebadowywoaniamidzynarodowej histerii.
Studentowi ASPwGdaskuwystarczyotrochgipsui trudny,
bobolesny temat. Sprawazapewneniebawemcakiem
ucichnie, alez pewnociniedugoznwusyszymy
opolskichzmaganiachz histori.
Bezpatny dwumiesicznik
Nr 26 z GRUDZIEN2013
2
Niedawnewydarzenia
skaniajnas dorefleksji,
wktrstronzmierza
Ameryka. Potgaokazu-
jesiczym naprawd
kruchym, kiedymamydo
czynieniaz politykza
wszelkcen.
S
tany Zjednoczone praktycz-
nie na caymwiecie
utosamiane s z pojciem
sukcesu. A trudno uwierzy, e
krainie, wktrej narodziy si wiel-
kie potgi gospodarcze jak Exxon
Mobil, IBM, Apple czy Microsoft,
moe grozi utrata pynnoci finan-
sowej, co jest rwnoznaczne z ban-
kructwem. Do takiego stanu rzeczy
doprowadzio nie tylko gigantyczne,
liczone na ponad 14 bilionwdola-
rwzaduenie, lecz take skompli-
kowana sytuacja polityczna midzy
dwiema konkurencyjnymi partiami
Demokratw(Partia Demokra-
tyczna) i Republikanw(Partia Re-
publikaska). Sytuacja ta cile
wie si z funkcjonujc od 1 pa-
dziernika, ustaw o systemie ubez-
piecze spoecznych ObamaCare,
ktr to Republikanie usilnie chcieli
zablokowa, nie zgadzajc si tym
samymna podniesienie limitu
zaduenia. Miaoby to katastrofalne
skutki nie tylko dla gospodarki Sta-
nwZjednoczonych, ale take
caego globu. Gdyby nie silne lobby
gigantwz Wall Street, koniec wia-
towego mocarstwa byby niezwykle
spektakularny. Wikszo specjalis-
tw(m.in. Paul Krugman) twierdzi,
e kryzys spowodowany upadkiem
banku Lehman Brothers, byby przy
tymzwykympotkniciem. Warto
zatemodpowiedzie sobie na pyta-
nie, jak daleko s wstanie posun
si politycy wcelu osignicia swo-
ich korzyci.
Taktosizaczo
Pocztek istnienia obydwu partii
przypada na okres jeszcze sprzed woj-
ny secesyjnej (1861-1865). rodowis-
ka skupione wok Republikanw z
pnocy sprzeciwiay si niewolnic-
twu, naraajc si tymsamymDemo-
kratomz poudnia. Ma to zwizek z
bardzo duymzrnicowaniemgos-
podarczympomidzy tymi regionami.
Na poudniu kwity plantacje ba-
weny, tytoniu, cukru, konopi i ryu,
ktrych uprawa nie wymagaa specja-
listycznych umiejtnoci. Mogli j
wic prawie za darmo wykonywa
czarnoskrzy niewolnicy. Natomiast
na pnocy w bardzo szybkimtempie
rozwija si przemys, w ktrympraca
wymagaa wysoko wykwalifikowa-
nych robotnikw, imigrujcych czsto
ze Starego Kontynentu. Stanowio to
podoe do ogoszenia secesji stanw
poudniowych, ktre po wybraniu na
prezydenta Abrahama Lincolna, wy-
wodzcego si z ramienia Partii Re-
publikaskiej, obawiay si, e jego
priorytetembdzie walka z niewol-
nictwem. Wefekcie doprowadzio to
do wojny secesyjnej, ktra pochona
620 tys. ofiar i spowodowaa znisz-
czenie mienia wynoszce 5 mld dola-
rw. Po zakoczeniu konfliktu wadz
przeja Partia Republikaska, utrzy-
mujc j a do koca XIX wieku.
Trway podzia
Podobny stan utrzymywa si
przez cay XX wiek i wpywy partii
na poszczeglne obszary byy tak
silne, e w niektrych poudnio-
wych stanach jak Wirginia czy Te-
ksas wszyscy urzdnicy stanowi po-
chodzili z ramienia Partii Demokra-
tycznej, podczas gdy Republikanie
nie wystawiali nawet swojego
kontrkandydata.
Z zaoenia Demokraci tworzyli
parti lewicow i centrolewicow,
opart na konserwatyzmie, nato-
miast Republikanie centroprawi-
cow i bardziej liberaln. Dopiero
po tym jak zarzd Grand Old Party
(Demokraci) odszed od segregacji
rasowej, cz jej czonkw zasi-
lia szeregi Republikanw. Na-
stpio wtedy swoiste przebieguno-
wanie wartoci, tak, e dzi m-
wic o konserwatystach mamy na
myli wanie Republikanw. Jest
to konserwatyzm czysto spoeczny,
oparty na wartociach chrzecija-
skich.
Trzeba przede wszystkim pami-
ta o tym, e pojcie lewicy i prawi-
cy za oceanem ma zupenie inne
znaczenie i nie naley go porwny-
wa w odniesieniu do pastw euro-
pejskich. Pogldy uwaane za libe-
ralne w Europie, w Stanach
mogyby zosta uznane za co naj-
mniej centrolewicowe. Nie naley
jednak sdzi, e obydwie partie
stanowi wewntrzny monolit. Za-
rwno w Partii Republikaskiej jak
i Demokratycznej moemy spotka
odpowiednio Republikanw tylko z
nazwy czy Demokratw Tylko z
Nazwy. Maj nieco odmienne po-
gldy od kierownictwa swoich par-
tii, zasadniczo nie stanowic
gwnych zarzewi konfliktw. Jed-
nak tym razem nie tylko dziaania
najbardziej radykalnego ruchu o na-
zwie Tea Party, mogy doprowadzi
do blokady wydatkw rzdu i w
konsekwencji do bankructwa USA.
Bya to caa 231 osobowa grupa Re-
publikanw, zasiadajcych w Izbie
Reprezentantw, dla ktrych
waniejsze od utrzymania funkcjo-
nujcego rzdu, byo sparaliowa-
nie systemu opieki zdrowotnej.
Walka
Od 2010 roku, po tym jak Kon-
gres przegosowa ustaw Obamaca-
re, czyli Patient Protection and Af-
fordable Care Act (Ustawa o Do-
stpnoci Opieki Medycznej i
Ochronie Praw Pacjenta), podpisan
nastpnie przez prezydenta Baracka
Obam, Republikanie ponad 40 razy
starali si storpedowa to przed-
siwzicie. Doprowadzio to w ko-
cu do blokady uchwalenia nowej
ustawy budetowej, a tym samym
uniemoliwio podniesienie limitu
zaduenia Stanw Zjednoczonych.
Konsekwencj tego byo zamknicie
wszystkich instytucji pastwowych,
ktrych dziaalno nie bya ko-
nieczna do normalnego funkcjono-
wania pastwa. Wten sposb gos-
podarka wiatowego kolosa, zalena
bya od kaprysu grupy rozwcieczo-
nych Republikanw, ktrzy za
wszelk cen chcieli pokrzyowa
plany ekipie Baracka Obamy.
Pojawio si take wiele zarzutw
skierowanych pod adresem obecnie
rzdzcych, m.in. o to, e chc oni
regulowa kady aspekt ycia oby-
watela. Oczywicie ocena ta nie ma
na tyle racjonalnego oparcia, aby
mona j byo umieci w encyklo-
pedii, lecz taki, a nie inny pogld
wynika z bardzo prostego faktu.
USA pastwo, wktrym
koczsisentymenty
h
t
t
p
:
/
/
h
d
w
a
llp
a
p
e
r
s
z
o
n
.
c
o
m
/
b
a
r
a
c
k
-
o
b
a
m
a
-
w
a
llp
a
p
e
r
s
.
h
t
m
l/
b
a
r
a
c
k
-
o
b
a
m
a
-
w
a
llp
a
p
e
r
s
-
1
0
Od2010roku, potymjakKongres przegoso-
wa ustawObamacare, czyli Patient Protec-
tionandAffordableCareAct (UstawaoDo-
stpnoci Opieki Medycznej i OchroniePrawPacjenta),
podpisannastpnieprzez prezydentaBarackaObam, Re-
publikanieponad40razystarali sistorpedowa toprzed-
siwzicie.
dokoczenie na str. 3
Drodzy Czytelnicy, yczymy Wam
zdrowych, spokojnych i rodzinnych
wit Boego Narodzenia
oraz szampaskiej sylwestrowej zabawy.
Niech przyszy rok przyniesie Wam
wiele wspaniaych chwil
i powodw do radoci.
Redakcja Fenestry
2 www.facebook.com/gazeta.fenestra
Usyszaam ostatnio na jednym z
wykadw, e demokracja to dyktat
wikszoci. W idealnej sytuacji po-
winna ona ochrania przed wik-
szoci mniejszo i jej prawa. W
rzeczywistoci spycha jej racje na
margines. Trudno si z tym nie zgo-
dzi. Chociaby jedno z podstawo-
wych zaoe demokracji w naszym
pastwie powszechne wybory,
majce na celu wyonienie przedsta-
wicieli narodu wcale nie skutkuje
zasiadaniem w Sejmie reprezenta-
tywnego grona posw. Brakuje
grupy, ktra przedstawiaaby intere-
sy wszystkich wyborcw i miaa
wystarczajco du si przebicia w
przypadku koniecznoci zaznacze-
nia praw pomijanych, a czsto na-
wet dyskryminowanych spoecz-
noci. Co za tym idzie, czsto wiele
ustaw niezwykle wanych dla pew-
nych rodowisk nie ujrzy wiata
dziennego.
Wemy pod lup ostatnie wybory
parlamentarne z 2011 roku. Skoro
frekwencja wyniosa 48,92%, a na
Platform Obywatelsk zagoso-
wao 39,18%, atwo obliczy, e
tak naprawd ta zwyciska partia
prawo do wspudziau w sprawo-
waniu wadzy otrzymaa zaledwie
od 19,17% uprawnionych obywate-
li. W tym momencie pojawia si
dosy nieatwa, niestety, kwestia,
mianowicie funkcjonowanie (a
waciwie po czci brak)
spoeczestwa obywatelskiego w
Polsce. Wyobramy sobie sytuacj,
e gos w wyborach oddaoby 90%
Polakw. Jakie przyniosoby to
skutki? Przede wszystkim
zakadajc, e gosowano by zgod-
nie z osobistymi preferencjami, a
nie wedug podejcia gosuj na
mniejsze zo wybierajc jedn z
dwch partii o najwikszych szan-
sach, bo przecie ugrupowanie, z
ktrym sympatyzuj i tak nie wy-
gra polska scena polityczna au-
tomatycznie byaby faktyczn re-
prezentacj narodu. Istotne jest
rwnie to, jakie nastroje pano-
wayby w spoeczestwie. Naresz-
cie ludzie zaczliby postrzega po-
litykw, jako tych, ktrych sami
wybrali. Dziki takiemu poczuciu
wspodpowiedzialnoci sko-
czyoby si by moe narzekanie na
poziom wadzy i podejmowanych
przez ni decyzji. Cz z Was po-
wie, e moje rozwaania to czysty
populizm, albo a moe przede
wszystkim naiwny idealizm. By
moe tak jest. Uwaam to jednak za
wiar w zmienianie wiata rozpo-
czte od szukania niedoskonaoci
w sobie i poprawianie ich.
Pierwszy przykad z brzegu, kt-
ry mg poskutkowa tak po-
praw? Warszawskie referendum
ws. odwoania prezydent Hanny
Gronkiewicz-Waltz. Nie bd roz-
wodzi si nad kwesti namawiania
przez politykw do wzicia udziau
w referendum lub jego bojkotu.
Myl, e kady, kto rozumie istot
zasad pastwa demokartycznego,
jednoznacznie ocenia kade z po-
wyszych zachowa. Interesuje
mnie natomiast jedno dlaczego
Warszawiacy rzeczywicie nie od-
dali gosu? Maa liczba komisji ob-
wodowych, zbyt krtki czas ich
otwarcia, problemy z dojazdem do
lokali? aden z tych argumentw
nie ma racji bytu. Najbardziej lo-
gicznym wytumaczeniem wydaje
si zwyky brak zainteresowania lo-
sami kraju, a nawet gorzej swoje-
go najbliszego otoczenia, poczo-
ny z lenistwem. Nawet jeli miesz-
kacy stolicy nie chcieli odwoania
Pani prezydent, mogli przecie wy-
razi to wanie w gosowaniu,
dziki czemu poznalibymy ich
rzeczywiste zdanie. Niestety, tak
si nie stao.
Pozostawiajc temat polityki
wrmy do spoeczestwa obywa-
telskiego. Chodzi w nim przede
wszystkim o zdolno do samoor-
ganizacji i podejmowania dziaania.
Przygldajc si uwaniej iloci
rnorodnych inicjatyw, jakie po-
wstaj w naszym pastwie, mona
szybko orzec, e nie jest wcale tak
le, jak mona by przypuszcza.
Problem tkwi jednak nie w iloci
przedsiwzi tworzonych przez
obywateli, ale w niewielkiej liczbie
osb, biorcej w nich udzia. Nie-
korzystny jest te powszechny
sceptycyzm wobec wszelkich od-
dolnych projektw i natychmiasto-
wa ch niszczenia inicjatyw przez
grupy, ktre si z nimi nie utosa-
miaj. Z czego wynika bierno i
negatywne nastawienie? Czsto z
braku dobrego poinformowania i
rozumienia tematu. Aby wyrobi
sobie zdanie i wiadomie dziaa,
trzeba najpierw posiada okrelon
wiedz, a nierzadko rwnie za-
sign opinii u fachowcw czy au-
torytetw. Dlatego te warto czer-
pa ze rde mniej popoularnych,
otworzy si na alternatywy. Nie
przyjmowa za jedyn prawd tego,
co podaj nam mainstreamowe me-
dia, a ju na pewno nie media z naj-
wikszymi wskanikami sprzeday.
Pamitajmy, e czsto to, co wyda-
je nam si biae, po gbszym zba-
daniu, okazuje si wielobarwne.
Dobrze jest wic budowa oso-
bist opini na podstawie rnych,
atwiejszych i trudniejszych w od-
biorze rde, a zdobytymi infor-
macjami dzieli si na publicznym
forum. Jako przedstawicielka grupy
aspirujcych dziennikarzy wierz,
e kada opinia moe by suszna.
Musi by jednak oparta na moc-
nych argumentach i konstruktywnej
dyskusji. Dlatego te, jeli nie zga-
dzacie si ze sposobem, w jaki pre-
zentujemy rne kwestie i proble-
my lub alternatywnie patrzycie na
rzeczywisto, napiszcie do nas.
Chtnie podejmiemy z Wami pole-
mik i poznamy Wasze zdanie.
Beata KAPUSTA
Redaktor naczelna
Wstpniak Demokracja to dyktat wikszoci
Afery, wewntrzne kon-
flikty i kryzys zaufania
spoecznego. Platforma
miaa przesta zajmowa
si sama sob, teraz my
zajmiemy si Platform.
T
o sowa premiera jeszcze
sprzed kilku lat. Tymczasem?
Najwiksza (przynajmniej
wedug CBA) afera korupcyjna III
RP. Co prawda dotyczy raczej urzd-
nikw niszego szczebla ni polity-
kw, ale za to opiewa w wielkie pie-
nidze. Chodzi m.in. o przetargi in-
formatyczne. Zatrzymani s urzdni-
cy GUS, MSW i MSZ. Do tego
genera Skrzypczak (wiceszef MON),
ktry jeszcze przed przetargiem
(wedug doniesie Wyborczej) wska-
za izraelsk firm jako dostawc dro-
nw do Polski. Co wane Minister-
stwo Obrony Narodowej na naj-
blisze lata ma naprawd wielkie pie-
nidze do wydania na modernizacj
polskiej armii. Na dokadk nagrania
dowodzce korupcji politycznej pod-
czas partyjnych wyborw na Dolnym
lsku. Akcja praca za gos miaa
pomc Jackowi Protasiewiczowi
zdetronizowa Grzegorza Schetyn.
Mona powiedzie biedny Grze-
siu. Jednak w ostatnich dniach
mona byo przeczyta, e by na
swoim terenie niepodzielnym wadc.
Wadc okrutnym, ktrym czsto kie-
roway motywy mao merytoryczne.
Ale Dolny lsk to nie jest jedyne
Platforma ma dwa lata. Dobrze by byo, gdyby
przestaa zajmowa si sama sob, kupia
dobre elazko (do wypalania korupcji) i wzia
si do naprawd cikiej pracy. Polska czeka! Polacy mog
wybaczy bdy przy pracy, drobne potknicia, ale nie wy-
bacz korupcji ani cynizmu. I nawet straszenie PiS-em i Ma-
cierewiczem wtedy nie pomoe. Nie pomoe nikt i nic.
CZEGO POLACY
NIE WYBACZ
Prawda na gwat potrzebna
Zdumiewajce, jak nie-
wiele dzi potrzeba do
wywoania midzynaro-
dowej histerii. Studento-
wi ASP w Gdasku wy-
starczyo troch gipsu i
trudny, bo bolesny te-
mat. Sprawa zapewne
niebawem cakiem ucich-
nie, ale z pewnoci
niedugo znw usyszy-
my o polskich zmaga-
niach z histori.
R
zeba Jerzego Szumczyka,
przedstawiajca drastyczn
scen gwatu dokonanego
przez radzieckiego onierza na
ciarnej kobiecie, staa w miejscu
publicznym zaledwie kilka godzin.
Usunito j bardzo szybko po zawia-
domieniu policji przez mieszka-
cw. Miejsce autor wybra nieprzy-
padkowo ustawi pomnik na Alei
Zwycistwa w Gdasku, tu obok
rosyjskiego czogu T-34, ktry suy
Armii Czerwonej midzy innymi w
walce o zdobycie Gdaska. Student
chcia w ten sposb przypomnie o
gwatach dokonanych w miecie
przez Rosjan. Prokuratura niemal
natychmiast umorzya spraw nie
doszukujc si znamion przestp-
stwa, ale fala skrajnych opinii zalaa
opini publiczn niczym tsunami.
Antyradziecka pseudo sztuka
Osob najostrzej krytykujc
dziaanie studenta by chyba rosyj-
ski ambasador w Polsce, Aleksan-
der Alekseev. Na stronie interneto-
wej placwki nazwa zachowanie
artysty chuligastwem o charakte-
rze blunierczym. Doda rwnie:
Wulgarna rzeba na jednej z
gwnych ulic miasta uraa uczucia
nie tylko Rosjan, ale rwnie
wszystkich rozsdnych ludzi, pami-
tajcych, komu oni zawdziczaj
wyzwolenie spod okupacji nazistow-
skiej. Wedug niego incydent by
elementem trwajcej od pewnego
czasu kampanii dcej do
zniesawienia pamici 600 tysicy
onierzy rosyjskich polegych w
walce o niepodlego Polski. Wy-
razi te nadziej, e ten konkretny
przypadek spotka si z potpieniem
wadz polskich i ogu spoecze-
stwa. Do gosu ambasadora
doczy si rosyjski deputowany do
Dumy Pastwowej, Franc Klince-
wicz. Zada oficjalnych przepro-
sin od polskiego parlamentu.
Sprawc zamieszania nazwa
chopcem, ktry nasucha si cze-
go i prbowa wywoa skandal.
Taka jest historia
Jerzy Bohdan Szumczyk broni
si, tumaczc: Wyrzebiem to, co
dla mnie wane. Zarwno rzeba,
jak i caa akcja s powicone
prawdzie historycznej oraz losowi
kobiet podczas wojny. Jednoczenie
zdaje on sobie spraw z drastycznej
formy pracy: Ale taka jest wanie
historia dodaje.
Pord opinii na forach interneto-
wych dominuj wypowiedzi popie-
rajce zachowanie studenta. Zdaje
si, e wikszoci nie przeszkadza
dosadny charakter rzeby, a bar-
dziej oburzajca wydaje si im
obecno czogu, bdcego elemen-
tem proradzieckiej propagandy.
Tych zreszt jest wicej w pol-
skich miastach nie trudno znale
chociaby nazwy ulic upamit-
niajcych radzieckich bohaterw
i idee. Zostay one nadane w PRL
i utrzymay si w duej czci do
dzi, z czym stara si walczy m.in.
Instytut Pamici Narodowej.
Popyt na prawd
Tego typu incydentw budzcych
wiele emocji naley si spodziewa
coraz czciej. Spoeczestwo pol-
skie powoli otrzepuje si z komu-
nistycznych przesdw, ktrymi
machina propagandowa karmia ich
przez dziesiciolecia. Ponadto wy-
rasta pokolenie urodzone ju po 89.
roku; co wicej dochodzi ono do
gosu i wyraa swj sprzeciw wo-
bec gloryfikowania Rosji jako wy-
zwoliciela. Domaga si rzetelnej
wiedzy historycznej, nieskaonej
polityczn poprawnoci. Nawet
kosztem uraenia uczu rosyjskich
urzdnikw.
Ukara za wszelk cen
Min miesic od ustawienia kon-
trowersyjnej rzeby na Alei Zwy-
cistwa w Gdasku. Gdy wydawao
si, e w tej sprawie ju nic
znaczcego si nie wydarzy, kolej-
ny rozdzia historii napisaa policja.
W pierwszych dniach po incyden-
cie prokuratura nie dopatrzya si
znamion przestpstwa, jednak prze-
kazaa spraw policji. Ta miaa zba-
da j pod ktem zgodnoci z kode-
ksem wykrocze.
Jak podaje Lucyna Rekowska,
rzeczniczka prasowa gdaskiej poli-
cji, Jerzemu Szumczykowi posta-
wiono zarzut zachowania nieoby-
czajnego, mogcego wywoa nega-
tywne odczucia.
Pocztkowo zastanawiano si nad
oskareniem studenta o wykorzys-
tanie cudzego dziea bez zgody
waciciela. Rzeba zostaa bowiem
stworzona na zajciach w gdaskiej
ASP, wic formalnie naley do
uczelni. Jednak nikt z ich wadz nie
zoy wniosku o ciganie.
W rozmowie z radiem RMF w
obronie studenta stan wykadowca
gdaskiej uczelni, prof. Wojciech
Zamiara: Wol rzeb ni rzucanie
rac powiedzia, odnoszc si do
wydarze z obchodw wita Nie-
podlegoci. Sam zarzut uwaa za
mocno przesadzony: ieobyczaj-
noci tam w ogle nie ma. Tam nie
ma elementw nagoci. Mona
oczywicie domyli si, co gesty
znacz, ale nie widz tam ani goliz-
ny, ani niczego co mogoby urazi
kogo. Chocia mog sobie wyobra-
zi, e jakie dziaania tego mode-
go czowieka kogo uraziy. Mog
wyobrazi sobie, e policja taki za-
rzut w tej chwili stawia. Trudno mi
jednak wyobrazi sobie, eby sd
potwierdzi ten zarzut. Trudno mi
wyobrazi sobie, eby zamyka usta
na temat rozmw historycznych, bo
wtedy zaczniemy dyskutowa o tym,
czy ten czog powinien tam sta...
Za nieobyczajno swojego wy-
bryku Szumczykowi grozi nagana,
grzywna, a nawet areszt i ograni-
czenie wolnoci. Materiay do-
tyczce sprawy na dniach trafi do
sdu rejonowego.
Micha RADZIMISKI
3 listopad 2013
miejsce ostrej politycznej walki. Nie-
ktrzy pewnie zapomnieli ju o licie
dziaaczki PO z lubuskiego, w ktrym
oskaraa swoj partyjn koleank o
przekupywanie dziaaczy. Ludzie z
jednej partii wzajemnie siebie
oskaraj, a nawet skadaj zawiado-
mienia do prokuratury (jak europose
Borys na Dolnym lsku). Do nie-
smaczny by widok Sawomira No-
waka zdymisjowanego po doniesie-
niu CBA ws. jego owiadczenia
majtkowego i niewpisanego zegarka
w drugim rzdzie, tu za premierem,
podczas Konwencji Krajowej Platfor-
my. W tym przypadku Platforma stan-
dardw uczy moe si od PiS-u.
Adam Hofman po wszczciu wobec
niego podobnego postpowania, zre-
zygnowa ze wszystkich funkcji par-
tyjnych i usun si w cie do czasu
wyjanienia sprawy.
Modzi nacigacze
Jakby tego byo mao, Newswe-
ek donosi, e Stowarzyszenie
Modzi Demokraci, mod-
ziewka partii rzdzcej, w
zaoeniu miao by szko obywa-
telskoci i ksztatowania prospoecz-
nych postaw. Tymczasem okazao
si uniwersytetem bezkarnego omi-
jania prawa i nacigania pastwa.
Od 11 lat, a wic od momentu wpi-
sania do rejestru sdowego, Modzi
nie zoyli w Krajowym Rejestrze
Sdowym sprawozdania finansowe-
go ze swojej dziaalnoci. A jako
stowarzyszenie prowadzce dziaal-
no gospodarcz (a taka jest zapi-
sana w statucie SMD) musi takie
dokumenty skada co roku w urz-
dzie skarbowym i wanie w KRS.
Jak sprawa si skoczy? Moe by
rnie. Organem nadzorujcym w
tym przypadku jest prezydent War-
szawy i wiceprzewodniczca Plat-
formy, Hanna Gronkiewicz-Waltz.
Sd nad emerytami
Platforma ma te problem z sys-
temem emerytalnym. Nie do, e
si nie dopina, wielu ekspertw ra-
dzi modym Polakom, by na emery-
tur z ZUS-u za bardzo nie liczyli
(a jak ju to godow), to przeciw-
nikw ograniczania OFE mona
znale te w samej Platformie
(chociaby Jerzy Buzek lider plat-
formerskiej listy do Parlamentu Eu-
ropejskiego). Byy ju minister
Platformy, Jarosaw Gowin, mwi
wrcz o nacjonalizacji prywatnych
oszczdnoci Polakw. Krytykuje
te Leszek Balcerowicz.
Nowy zesp nowe zadania?
Rekonstrukcja rzdu troch wy-
muszona (przez prokuratorskie za-
rzuty wobec ministra Nowaka),
bya ciekawa. Nowe zadania dla
Elbiety Biekowskiej wymagaj
tytanicznej pracy, ale w jej przypad-
ku mona mie przeczucie gra-
niczce z pewnoci, e da sobie
rad, a unijne pienidze s w
dobrych rkach. Jednak inne ruchy
budz duo wtpliwoci. Skupi si
na dwch. Dymisja minister sportu
wydaje si bardzo dziwna. Pocztki
jej urzdowania byy trudne, ale czy
teraz zaliczya jak wpadk? W
komentarzach po jej dymisji
syszaem wikszo tych, ktre
broniy Joann Much i wyliczay
sukcesy: m.in. upowszechnienie
sportu, dobry rozdzia funduszy.
Odwoanie minister wydaje si
sabo uzasadnione. Uzasadniona na-
tomiast byaby dymisja Bartosza
Arukowicza. Instytut Ochrony
Zdrowia wyda raport, ktry poka-
zuje smutny (i to bardzo) obraz pol-
skiej suby zdrowia.
Platforma Obywatelska
Niepokoi musi te sprzeciw
Platformy, nomen omen Obywatel-
skiej, wobec wszelkich inicjatyw
obywateli. Oczywicie, mamy de-
mokracj przedstawicielsk, a nie
bezporedni. Jednak jeli wniosku
o referendum nie przesya si nawet
do pierwszego czytania, to musi to
niepokoi. Zapis o referendum w
konstytucji po co jest.
Wszystko na nie?
Stefan Niesioowski oburza si,
e trwa zmasowany atak na Platfor-
m, e codziennie w mediach tylko
si ich krytykuje. Pan pose chyba
zapomnia, od czego s media i e
partia rzdzca ma wicej obo-
wizkw ni przywilejw. Oczywi-
cie, trzeba dostrzega te plusy. To
niewtpliwie budet europejski, kt-
ry w listopadzie przyj Parlament
Europejski. Niektrzy powiedz: te
pienidze naleay si nam jak psu
zupa. Nasz awans w raporcie Doing
Buissness te musi cieszy. Wska-
niki gospodarcze rwnie si popra-
wiaj, cho to pewnie bardziej
zasuga tego, e rzd przynajmniej
nie przeszkadza przedsibiorcom,
ni im pomaga. Minister pracy
wprowadza (oby skuteczn) reform
urzdw pracy. Urzdnicy maj by
doradcami dla tych, ktrzy pracy
szukaj i powinni by regularnie
rozliczani z efektw swojej pracy.
Oby dobrych. Plusy wic s, ale nie
wyrwnuj bilansu nawet na zero.
Platforma ma dwa lata. Dobrze
by byo, gdyby przestaa zajmowa
si sama sob, kupia dobre elazko
(do wypalania korupcji) i wzia si
do naprawd cikiej pracy. Polska
czeka! Polacy mog wybaczy
bdy przy pracy, drobne potkni-
cia, ale nie wybacz korupcji ani
cynizmu. I nawet straszenie PiS-em
i Macierewiczem wtedy nie po-
moe. Nie pomoe nikt i nic.
Maciej KLUCZKA
Prawda na gwat potrzebna
n
a
t
e
m
a
t
.
p
l
Jerzy Bohdan Szumczyk broni si, tumaczc:
Wyrzebiem to, co dla mnie wane. Zarwno
rzeba, jak i caa akcja s powicone prawdzie
historycznej oraz losowi kobiet podczas wojny. Jednoczenie
zdaje on sobie spraw z drastycznej formy pracy: Ale taka
jest wanie historia dodaje.
Ot Republikanie w przeciwie-
stwie do Demokratw opowiadaj
si za jak najmniejsz ingerencj
pastwa, w ycie obywateli, a Oba-
maCare po prostu im t wolno
ogranicza, zmuszajc wszystkich do
obowizkowych ubezpiecze.
Triumf Baracka Obamy
Od 1965 roku, czyli od wprowa-
dzenia przez prezydenta Lyndona B.
Johnsona Medicaid i Medicare
(ubezpiecze zdrowotnych dla ludzi
z niskimi dochodami i dla emery-
tw), ObamaCare ma stanowi
prawdziw rewolucj. Stany Zjed-
noczone s jedynym rozwinitym
krajem, ktrego nie wszyscy obywa-
tele s objci ubezpieczeniem zdro-
wotnym. A jest to a 15%
spoeczestwa. Tym 50 milionom
obywateli pracodawcy nie zapew-
niali polis ubezpieczeniowych, a na
osobisty wykup po prostu nie byo
ich sta. Reforma ma pooy kres
wyzyskowi i nieuczciwoci firm
ubezpieczeniowych, ktre do tej
pory skupiay si tylko na osiganiu
jak najwikszego zysku. W sposb
niezwykle wyrachowany odmawiay
one ubezpieczenia osobom chorym
lub w podeszym wieku. Wykorzy-
styway najrozmaitsze luki prawne.
Teraz kady pracodawca bdzie
mia obowizek ubezpieczy swoje-
go pracownika, a w przypadku
ubezpiecze indywidualnych, koszt
polisy wynosiby zaledwie niecae
100 dolarw. Niestety ju 1 pa-
dziernika, czyli w dniu startu syste-
mu, zaczy pojawia si problemy
techniczne dotyczce strony health-
care.gov. Nielicznym udao si
przebrn przez wszystkie fazy re-
jestracji. Jak podaje administracja
rzdowa, jest to spowodowane
ogromn liczb wej, nawet 15
mln przez pierwsze 10 dni i prawie
20 mln w cigu 3 tygodni. Spotyka
si to z coraz wiksz krytyk ze
strony spoeczestwa, poniewa
cay system zosta sfinansowany
dziki pienidzom podatnikw
i kosztowa ich do tej pory ok. 400
milionw dolarw. Na domiar zego
ca sytuacj komplikuj Republi-
kanie, ktrzy jeszcze bardziej utrud-
niaj dostp do systemu.
Przykadem moe by Teksas, gdzie
podobnie jak w 26 innych stanach,
nie otworzono stanowych gied
ubezpiecze, zmuszajc tym samym
mieszkacw do korzystania z nie
do koca sprawnego portalu inter-
netowego. Powodem tak niebywaej
niechci do reformy jest fakt, e
uderza ona w firmy ubezpieczenio-
we, ktre s gwnymi sponsorami
Partii Republikaskiej. Oprcz sil-
nego lobby jest jeszcze jedna rzecz,
ktra ma istotny wpyw na tak ze
nastroje Republikanw. Jest to nie-
nawi do samego Baracka Obamy,
ktry przez wielu z nich uwaany
jest za socjalist i ukrytego mu-
zumanina, ktry nie rozumie pro-
blemw Ameryki.
Przez to cae zamieszanie, najbar-
dziej sfrustrowan osob jest za-
pewne sam prezydent USA. Oba-
maCare miao by w kocu swoist
wisienk na torcie jego pierwszej
kadencji.
Grzegorz IWASIUTA
dokoczenie ze str. 1
USA pastwo, w ktrym
kocz si sentymenty
4 www.facebook.com/gazeta.fenestra
Przed takim zadaniem stan
Andrzej Wajda. Od pocztku pa-
dziernika polscy widzowie mog
oglda w kinach film Wasa,
czowiek z nadziei. 18 wrzenia
PISF poinformowa, e najnowsze
dzieo Wajdy bdzie polskim kandy-
datem do Oscara w kategorii Najlep-
szy film nieanglojzyczny.
Jest to kolejny z polskich filmw
historycznych lub biograficznych,
ktre pojawiaj si na ekranie. Nic
dziwnego. Historia Polski jest ideal-
nym scenariuszem filmowym. Pena
tak samo wielkich, jak i kontrower-
syjnych wydarze oraz postaci.
Mimo to, wiele tego typu filmw
zaraz po premierze jest miadona
ocenami krytykw filmowych. War-
to przypomnie dwie skrajne i naj-
bardziej komentowane produkcje
historyczne w ostatnich latach.
Nie tylko guziki
Zanim Wajda wyreyserowa bio-
grafi lidera Solidarnoci, zaj si te-
matem zbrodni katyskiej. Po premie-
rze w 2007 roku pojawiy si gosy, e
jest to polski film wszechczasw. Bez-
dyskusyjnie jest to jednak film wany
i potrzebny, a przy tym przepeniony
emocjami. Po obejrzeniu go dugo nie
mona zapomnie ostatniej sceny
egzekucji polskich oficerw. Katy
zdoby wiele nagrd, w tym Ora 2008
dla najlepszego filmu, by take nomi-
nowany do Oscara jako najlepszy film
nieanglojzyczny. Dystrybuowany do
wielu pastw wiata na niemal
wszystkich kontynentach. Zosta wy-
emitowany nawet w rosyjskiej tele-
wizji, gromadzc przed telewizorami
okoo 2,8 mln widzw. Mao ktry
polski film mia a taki zasig odbior-
cw. Z budetem wynoszcym okoo
16 milionw zotych jest na 10 miej-
scu najdroszych polskich filmw po
1989 roku. Wajda pokazuje, e rwnie
okropne jak sama zbrodnia, jest kam-
stwo katyskie, w ktrym musieli y
Polacy w czasach komunizmu. W jed-
nej ze scen porucznik Jerzy przepo-
wiada, e po wywiezionych oficerach
zostan tylko guziki. Dziki przypomi-
naniu o tamtych wydarzeniach zosta-
nie co wicej pami.
Wiedeska maszkara
Drugi najbardziej kasowy film w
III RP. Bitwa pod Wiedniem to za-
prezentowana w zeszym roku pro-
dukcja polsko-woska. Kompletnie
zmiadona przez krytykw, ktrzy
zarzucali jej nieudane komputerowe
efekty, groteskowo i tandet. To po-
liczek, wymierzony kademu widzowi
z choby uamkiem procenta wrali-
woci estetycznej (Sobczyski, Gos
Wielkopolski), pseudofilmowa masz-
kara (P.Felis, Co jest grane), religij-
no-militarna bajka klasy C (J.Szczer-
ba Gazeta Wyborcza) to tylko
niektre z okrele padajcych w re-
cenzjach pod adresem tego filmu. Co
wane, obraz promowano jako pol-
skie zwycistwo, ktre zmienio losy
wiata. I tu niespodzianka, bo w fil-
mie jest zaskakujco mao Polakw.
Krl Jan III Sobieski odgrywa rol
wrcz drugoplanow. Co do oceny
filmu, rzadko krytycy i widzowie s
a tak zgodni. Nawet sam producent
powiedzia przed premier, e ten film
nie powinien by okrelany jako his-
Historia jak z filmu
h
t
t
p
:
/
/
f
r
a
n
k
t
a
l
k
e
r
5
.
b
l
o
g
s
p
o
t
.
c
o
m
Biaoruska uczelnia
na wygnaniu
Europejski Uniwersytet Hu-
manistyczny to prywatna instytucja
powstaa w 1992 roku w Misku.
Uniwersytet mia osiem wydziaw:
prawa, filozofii, literatury, sztuki,
psychologii, ekonomii, francusko-
biaoruski wydzia, wydzia nauk
politycznych i integracji europej-
skiej, wydzia teologii im. w. Cyry-
la i Metodego. Oglnie EHU propo-
nowa program studiw licencjac-
kich, skadajcy si z 13 specjalno-
ci. Ponadto aktywnie rozwijay si
programy studiw magisterskich,
doktoranckich i podyplomowych. W
uniwersyteckiej bibliotece znajdo-
wa si wyjtkowy zbir nowoczes-
nych i klasycznych ksiek z wielu
obszarw nauk humanistycznych i
spoecznych oraz zbir wspczes-
nej literatury francuskiej i niemiec-
kiej, ktry by bezkonkurencyjny na
Biaorusi.
EHU by jedyn uczelni w his-
torii biaoruskiego szkolnictwa
wyszego, ktra osigna praw-
dziw uniwersyteck autonomi i
utrzymaa j, mimo silnej presji ze
strony wadz. To cud, e w kraju, w
ktrym nie byo historycznej, poli-
tycznej, socjalno-kulturowej at-
mosfery dla europejskiej kultury
akademickiej powsta uniwersytet.
Praktycznie nie rni si on od
znanych uczelni z Europy czy
Ameryki.
Przez wszystkie lata swojego ist-
nienia Europejski Uniwersytet by
szans na wprowadzenie midzyna-
rodowych standardw i liberalizacji
szkolnictwa wyszego na Biaorusi.
Proces boloski, ktry zjednoczy
40 krajw dawa nadziej na to, e
Biaoru te rozpocznie proces inte-
gracji europejskiej edukacji. To do-
wiadczenie miao pomc innym
uczelniom na Biaorusi. Krtki
okres nadziei na przyszo europej-
skiego szkolnictwa wyszego na
Biaorusi skoczy si atakiem poli-
tyki rzdowej na akademickie pra-
wo i wolno. Cel by jeden izola-
cja Biaorusi od Europy i przywr-
cenie systemu sowieckiego szkol-
nictwa wyszego jako instrumentu
kontroli politycznej nad studentami.
Od stycznia 2004 r. Ministerstwo
Edukacji prbowao zmusi Rekto-
ra do dymisji, ale przy duym
wsparciu wyraonym przez pracow-
nikw uniwersytetu, a take po kon-
sultacjach z partnerami midzyna-
rodowymi, oferta rezygnacji zostaa
odrzucona.
Aktywny nacisk rzdu i jego
przywdcy na EHU spowodowa
liczne protesty, w ktrych grupa
wykadowcw, pracownikw i stu-
dentw nie tylko bronia swojego
rektora, ale take ca misj i war-
toci uczelni. Ze wzgldu na odpor-
no korporacyjnego uniwersytetu,
wadza wybraa now metod
presj administracyjn. W cigu
ostatniego roku istnienia uniwersy-
tet w Misku sta si przedmiotem
cigego monitorowania przez
rne organy regulacyjne, ale adna
komisja nie moga znale nawet
kilku powanych nieprawidowoci
w pracy uczelni. W maju 2004 r.
Ministerstwo Edukacji bezzasadnie
zatrzymao proces wydania decyzji
o nowej licencji, co doprowadzio
do tygodniowego zawieszenia
uczelni. Potem jednak, poprzez ak-
tywne wsparcie wsplnoty midzy-
narodowej, EHU udao si uzyska
licencj.
W lipcu 2004 r., po kolejnym nie-
powodzeniu z dymisj rektora,
Urzd Prezydenta poprosi o opusz-
czenie budynku, w ktrym miecia
si wikszo akademickich i ba-
dawczych jednostek EHU. Kilka
dni pniej, na podstawie braku wy-
maganej liczby edukacyjnych i ad-
ministracyjnych pomieszcze, Mi-
nisterstwo Edukacji odmwio
Ekscytujemy si, gdy po raz kolejny w imi to-
lerancji i wolnoci ludzkiej media przywal
Kocioowi. A przecie bez tego Kocioa nie
byoby ani Nas, ani tych mediw.
Europejski Uniwersytet Humanistyczny jest unikatow uczelni
w Europie Wschodniej. Jest to tak zwany uniwersytet na wygna-
niu. To biaoruska uczelnia, ktra znajduje si poza granicami
kraju na terenie Unii Europejskiej i zarazem jedyny biaoruski
uniwersytet, bdcy uczestnikiem procesu boloskiego.
Komentarz Aleny
studentki EHU:
Obecnie Europejski Uniwersytet Humanistyczny przeywa znaczce
zmiany, ktre wpywaj zarwno na wykadowcw, jak i uczniw. Uczelnia
rozwija si, ale s te pewne negatywne zmiany. W duym stopniu dotyczy
to staych podwyek kosztw edukacji, coraz bardziej ograniczonej liczby
bezpatnych miejsc i stypendiw. Prowadzi to do tego, e edukacja na uni-
wersytecie staje si ograniczona dla wikszoci Biaorusinw. Rwnocze-
nie niemal wszyscy studenci mog powiedzie, e EHU zapewnia bardziej
aktywne uczestnictwo w rnych projektach i praktykach ni jakakolwiek
uczelnia na Biaorusi. Co wicej, jestemy dumni z naszych wysoko wykwa-
lifikowanych wykadowcw, ktrzy przyjedaj do Wilna i dziel si swoj
wiedz i dowiadczeniem.
O tym filmie dyskutowano od kiedy tylko pojawi si
pomys jego realizacji. Niezwykle trudno jest nakrci
film biograficzny o czowieku, ktry wci yje i ma si
cakiem dobrze.
Ju na samym pocztku roku na
polskiej scenie muzycznej pojawia si
posta, ktr warto zapamita. Pat-
rick the Pan nagra pyt Something of
an End w zaaranowanym przez siebie
domowym studiu. Krek zebra nie-
zwykle pochlebne opinie, jak na wy-
dawnictwo chopaka, o ktrym Inter-
net milcza. Zapewne niejeden
suchacz zachodzi w gow, czy aby
na pewno Patrick the Pan jest produk-
tem krajowym. Muzyka 24-latka z
Krakowa obronia si sama, bo pyta
Something of an End urzeka smaczka-
mi w postaci wkomponowanego mru-
czenia kota w utworze Slowly, piewu
ptakw wBubbles oraz genialn parti
klawiszow w Moon and The Crane.
Kolejnym wartym uwagi debiutan-
tem jest duet Lilly Hates Roses, ktry
nagra swj debiutancki longplay pod
skrzydami Macieja Cielaka. W
pycie wydawanej przez Sony palce
macza take Smolik, wic Lilly ju
na samym pocztku drogi mieli okaz-
j wsppracowa z czoowymi pol-
skimi producentami. Spotkanie to za-
owocowao niezwykle wraliwym i
niebanalnym muzycznie materiaem.
Zupenie niespodziewanie na polskiej
scenie muzycznej zacz dominowa
folk, w mniej lub bardziej czystej
postaci. Doceni naley rwnie za-
uwaonego przez sam Kasi No-
sowsk Fismolla oraz Tobiasza Bili-
skiego wydajcego jako Coldair.
Ponowni debiutanci,
niewdziczne powroty
Mianem ponownego debiutanta na-
zwa mona Tomka Makowieckiego,
ktrego kawaek Holidays in Rome za-
powiedzia wyran zmian stylistyczn.
Nie obyo si bez porwna do Kamp!
oraz Cut Copy, ktre ukrcio wydanie
longplaya Moizm. Nowe wydawnictwo
Makowieckiego okazao si nudne
i mniej energetyczne ni sam singiel.
Powroty po latach s tym, czego
w 2013 roku nie brakowao. ywa le-
genda, czyli David Bowie wyda ext
Day, udowadniajc, e nie wybiera
si jeszcze na muzyczn emerytur.
Bowie wiadomie odnosi si do prze-
szoci, o czym wiadczy moe
okadka wydawnictwa, bdca prze-
rbk obwoluty Heroes z 1977 roku.
Muzyk nie spoglda jednak z roz-
rzewnieniem wstecz, lecz wyciga ze
swojej twrczoci to, co najlepsze,
odnoszc j do wspczesnoci.
Niewdzicznym powrotem okaza
si album The Knife Shaking the Habi-
tual. Nazwa krka zaczerpnita od
francuskiego filozofa Michela Foucault
sygnalizowaa, e wydawnictwo nie
bdzie zwyk pyt, lecz muzycznym
manifestem. Szwedzkie rodzestwo
bierze na warsztat tematy dotyczce
niesprawiedliwoci, seksualnoci i po-
dania, a warstwa muzyczna wprowa-
dza suchacza w hipnotyczn senno,
po to by za chwil potraktowa go ka-
kofonicznymi dwikami. Pyta na-
jeona jest puapkami, numery s
wyjtkowo dugie, co sprawi moe, e
przycignici synnym Pass This On
suchacze odwrc si od Szwedw na
dobre. Karen i Olof udowodnili jednak,
e zadaniem muzyki nie jest tylko i
wycznie sprawianie przyjemnoci.
Longplay Skandynaww otworzy
przed nimi nowy, fascynujcy rozdzia
peen podskrnych emocji. Podobne
uczucia towarzyszyy premierze Ran-
dom Access Memories Daft Punk. Tu
te, podobnie jak u The Knife, zesp
zszed nieco z wczeniej wytyczonej
muzycznie cieki i uciek od klimatu
electrouderzenia. Na longplayu Francu-
zw krluj syntezatory i vocoder,
a take gitary, perkusja oraz bas. Instru-
mentarium oraz wyjtkowi gocie po-
zwolili obudowa utwory w ciekawe
konstrukcje, czerpice zarwno z este-
tyki lat 70. jak i z wspczesnoci.
W 2013 roku w dobrym stylu po-
wrcili Depeche Mode krkiem Delta
Machine oraz Moderat albumem II.
Na ywo
Festiwalowa mapa Polski rwnie
prezentowaa si wyjtkowo dobrze.
Na Openerze wystpili Arctic Mon-
keys, ktrzy genialnym koncertem za-
tarli wspomnienia o wystpie z 2009
roku przerwanym problemami tech-
nicznymi. Czwrka z Shieffield pod
wodz Alexa Turnera nabraa wiatru w
skrzyda, o czym wiadcz nie tylko
wystpy na ywo, ale take doskonaa
pyta AM. Kolejnym ciekawym mo-
mentem festiwalu w Gdyni by wystp
Alt-J, ubiegorocznych zwycizcw
prestiowej Mercury Prize. Cho mod-
zi Brytyjczycy wydawa si mogli nie-
co wycofani, to dali jeden z ciekaw-
szych wystpw. Gos wokalisty Joe
Newmana brzmia lepiej ni na pycie,
co nie czsto zdarza si podczas wyst-
pw na ywo. Wydarzeniem nie do po-
minicia by rwnie wystp ru-
dowosej Florence Welch podczas
Coke Live Music Festival. Nastrojowe
dwiki harfy, szalona Flo biegajca po
scenie, wzruszajce do granic moli-
woci Cosmic Love byo tym, na co re-
kordowa liczba festiwalowiczw cze-
kaa. Na OFFie genialnie sprawdzi si
Zbigniew Wodecki i Mitch&Mitch. Po
zakoczonym sezonie festiwalowym
koncerty przeniosy si do klubw.
Zwaszcza stolica nie moga narzeka,
gdy w tym roku odwiedzili j m.in.
Foals, Editors, Austra oraz Karin Park.
Rwnie interesujco pod wzgldem
koncertw zapowiada si kolejny rok.
Zapowiedzieli si ju Moderat, Disclo-
sure oraz Ellie Goulding. Czy bdzie
rwnie smacznie jak w mijajcym
2013 roku? To dopiero si okae.
Joanna DZIEL
5 listopad 2013
365 dni muzyki
Fantastyka, horror i za-
gadki psychologiczne nie
s mu obce. Odnosi suk-
cesy, jest bardzo poczyt-
nym pisarzem. Wci jed-
nak pamita czasy, kiedy
zarzucano mu tworzenie
niezrozumiaej mieszani-
ny gatunkw, ktrej nikt
nie chcia wydawa.
Mowa o amerykaskim
literacie i wykadowcy akademic-
kim Jonathanie Carrollu. Jest on
nazywany mistrzem realizmu ma-
gicznego, a swoim pirem zrcznie
czy rne wiaty. Rzeczywisto
jest dla niego przestrzeni otwart
i niczym nieograniczon, dlatego nie
lubi, gdy jego ksiki przypisuje si
do okrelonego, zamknitego
w pewne ramy gatunku.
Typ niepokorny
Ten wyksztacony i znany
mczyzna by kiedy niepokornym
modziecem. Mia problemy z pra-
wem, obraca si w niewaciwym
towarzystwie. Przede wszystkim
nigdy nie by molem ksikowym.
Nieobce byo mu jednak rodowi-
sko artystyczne, do ktrego naleeli
jego rodzice. Mimo wszystko
mody Carroll nie chcia poda za
nimi. Co ciekawe, do przeczytania
pierwszej ksiki skoniy go
wycznie pienidze, ktre otrzyma
w zamian za lektur. To do niety-
powe pocztki jak na znanego dzi
twrc literatury.
Polska drugim domem
Pisarz wielokrotnie pojawia si
w naszym kraju. 23 padziernika
2013 r. goci w C.K. Zamek w
Poznaniu. Z czytelnikami spotka
si rwnie w Warszawie i Krako-
wie. Okazj do odwiedzenia Polski
bya premiera najnowszej ksiki
Kpic lwa, zyskujcej pozytywne
recenzje i cieszcej si wrd od-
biorcw du sympati. Ameryka-
nin ma wicej wsplnego z naszym
krajem, ni mogoby si wydawa.
Jego talent odkry Polak Sta-
nisaw Lem, ktrego syn by
uczniem Carrolla w Wiedniu. Pisarz
wci podkrela, e chtnie przyla-
tuje do Polski, bo czuje si tu
cakiem swobodnie, nic jednak nie
zastpi mu ukochanej i osobliwej
stolicy Austrii. Mimo, e urodzi si
w USA woli w mieszka w pa-
stwie, ktre zapewnia mu spokj.
Cel zaczarowa czytelnika
Kada z jego ksiek zachwyca,
zdumiewa w wikszym lub mniej-
szym stopniu, ale adna nie przecho-
dzi bez echa. Potrafi zachci czy-
telnika ju pierwszym zdaniem, a
kiedy ten niewiadomie wpada w t
sown puapk, wciga go coraz
gbiej i gbiej, nie dajc moliwo-
ci ucieczki mwi Jagoda, mio-
niczka twrczoci Carrolla, student-
ka II roku dziennikarstwa i komuni-
kacji spoecznej. Wspomina te nie-
dawn wizyt pisarza w Poznaniu.
Mwi, e byo to jej pierwsze spot-
kanie z literatem, ale obiecuje sobie,
e z pewnoci nie ostatnie.
Odniosam wraenie, e rozmowa
z fanami dawaa mu wiele przyjem-
noci. Ludzie chtnie zasypywali Car-
rolla kolejnymi pytaniami, a on nie-
zraony bezmylnoci niektrych,
cierpliwie na nie odpowiada. Zasko-
czyo mnie jego poczucie humoru i
dystans, cho prawd mwic troch
si tego spodziewaam. Suchajc nie-
ktrych jego sw, nie mona byo
czasem opanowa miechu, zwaszcza
wtedy, kiedy ze mierteln powag
opowiada o okolicznociach, jakie
podobno towarzysz mu przy pisaniu
albo te o swoich pocztkach opo-
wiada Jagoda.
Wida, e pisarz potrafi znosi
bariery nie tylko na kartach swoich
ksiek, ale i w yciu, wrd ludzi.
Myl, e wanie to go wyrnia.
W jego powieciach pojawia si
magia, ktra nie pozwala oderwa
si od ksiki. Nie kady ma dar,
by tak magi zaraa czytelnikw
i przekada j na sowa.
Ewa NOWAK
Nawet najwiksi muzyczni malkontenci nie mogli narzeka w 2013 roku. Zarw-
no wiatowa, jak i polska scena muzyczna wzbogacia si o najlepszej klasy de-
biutantw. Z pytami powrcili David Bowie, The Knife, Daft Punk, a koncertowe
wydarzania w Polsce stay na najwyszym poziomi dziki Arctic Monkeys, Floren-
ce and The Machine oraz Alt-J.
toryczny, lecz jako przygodowy, na-
kierowany na du ogldalno, na
podstawie faktw historycznych
(wprost.pl).
Lekcja historii
Oczywicie po 1989 roku ukazao
si wiele wicej filmw historycz-
nych, np.: Genera Nil, Po-
pieuszko. Wolno jest w nas, Ta-
jemnica Westerplatte czy Czarny
czwartek. Produkcje dotyczce
rnych okresw historycznych z in-
nymi sposobami ich przedstawienia.
Mimo wszystko modzie, ktra ma
znikom wiedz historyczn, cht-
niej dowie si historii z filmu, ni
signie po ksik. I chociaby dlate-
go naley je tworzy. Jednak pozos-
taje pewien niedosyt. Jak napisaa
Maja Katz w recenzji 1920. Bitwy
Warszawskiej na portalu
filmweb.pl: Ja osobicie czekam na
film, ktry nie bdzie laurk histo-
ryczn wystawion samemu sobie,
ale w sposb inteligentny bdzie za-
dawa trudne pytania o nasz tosa-
mo. W moim przekonaniu, tylko
kino opowiadajce lokaln histori
w sposb niebanalny i niedajcy at-
wych odpowiedzi ma, paradoksal-
nie, szans zosta zrozumiane i do-
cenione na wiecie.
A czy film o Wasie zostanie do-
ceniony nominacj do Oscara? Do-
wiemy si ju 16 stycznia.
Aleksandra LAPS
Odrobina magii
przeduania licencji na dziaalno
edukacyjn uczelni. Po zlikwidowa-
niu placwki w Misku w 2004 r.,
Europejski Humanistyczny Uniwer-
sytet udao si wznowi na Litwie i
ju od 2005 r. rozpocz program
studiw licencjackich i magister-
skich dla studentw z Biaorusi. W
lutym 2006 r. rzd litewski ogosi
wprowadzenie Litewskiego EHU.
Europejski Uniwersytet Humanis-
tyczny jest miejscem wanych wy-
darze kulturalnych, konferencji,
warsztatw i seminariw o znacze-
niu midzynarodowym. Przyciga
najwybitniejsze postaci nauki, kul-
tury i polityki z kraju i zagranicy. W
ramach wsppracy midzynarodo-
wej na uczelni aktywnie dziaaj o-
rodki badawcze, instytuty i progra-
my, ktre stanowi podstaw bada
w rnych dziedzinach wiedzy hu-
manistycznej. Studenci mog bra
udzia w programach Erasmus,
Erasmus Mundus oraz Campus Eu-
ropa.
W dalszym cigu na Europejski
Uniwersytet Humanistyczny co
roku przybywa duo Biaorusinw,
ktrzy chc sysze, rozumie, roz-
wija jzyk ojczysty oraz posugi-
wa si nim. Od dawna w kraju
przez wpywy rosyjskie obecne s
dwa jzyki urzdowe biaoruski i
rosyjski, ale z coraz wikszym
wpywem Rosji, jzyk biaoruski
umiera na Biaorusi, a razem z nim
umieraj tradycje i kultura kraju.
Alex MIL
6 www.facebook.com/gazeta.fenestra
Tu graj maniacy koszykwki
Pocztek rozgrywek w Waszym
wykonaniu nie jest najlepszy.
Odnielicie jedno zwycistwo
w siedmiu meczach i zajmujecie
trzynast pozycj w tabeli I ligi
(stan na 12.11.2013). Czym
spowodowany jest ten saby
start?
Na razie szukamy optymalnej
formy, ktra z czasem na pewno
przyjdzie. Fizycznie jestemy bar-
dzo dobrze przygotowani do roz-
grywek w okresie przygotowaw-
czym kady z nas nie tylko treno-
wa z caym zespoem, ale te pra-
cowa indywidualnie. Musimy jed-
nak poprawi takie elementy, jak
przygotowanie psychiczne oraz sfe-
ra rzutowa. Troch zmieni si take
nasz zesp. Trzech koszykarzy od
nas odeszo, w ich miejsce pojawili
si nowi, modsi zawodnicy. W ro-
zegranych do tej pory meczach wi-
da byo, e jeszcze brakuje nam
wzajemnego zrozumienia.
Obecna sytuacja przypomina
pocztek poprzedniego sezonu
wwczas na pierwsze zwyci-
stwo czekalicie a do 7. kolej-
ki. Druga cz rozgrywek bya
jednak w Waszym wykonaniu
bardzo dobra. Dlaczego spisu-
jecie si zdecydowanie lepiej w
kocwce sezonu ni na jego
starcie?
Teoretycznie druyna ma by w
peni gotowa na Akademickie Mist-
rzostwa Polski rozgrywane w maju.
W zwizku z tym, t najwysz
dyspozycj zaczynamy apa od lu-
tego i w kolejnych miesicach spi-
sujemy si bardzo dobrze. Wane
jest take to, e trenujemy 4 razy w
tygodniu, podczas gdy inne zespoy
robi to po 7-8 razy w tygodniu. W
kocwce rozgrywek, kiedy pozos-
tae druyny odczuwaj ju trudy
sezonu, to my dziki mniejszej
dawce treningowej zaczynamy
apa wieo. Musimy by cier-
pliwi, chocia nie ukrywamy, e
chcielibymy, aby dobra forma
przysza ju teraz.
Jakie s cele AZS Politechniki
Pozna na ten sezon?
Bardzo chcemy zagra w run-
dzie play-off. W ubiegym sezonie
walczylimy o utrzymanie, a teraz
postawilimy sobie ambitniejszy
cel. Nie zapominajmy take o Aka-
demickich Mistrzostwach Polski, w
ktrych chcemy wreszcie sign
po zoty medal.
Jak wypada porwnanie Twojej
obecnej druyny z poprzednim
klubem, czyli Spjni Stargard
Szczeciski?
To s dwie zupenie inne bajki.
Spjnia to klub profesjonalny, ktry
ma zdecydowanie odmienne ambi-
cje. Tam pacone s wiksze pie-
nidze, a koszykarze maj podpisa-
ne kontrakty z klubem. Natomiast
AZS Politechnika jest zespoem
akademickim, zoonym ze studen-
tw. My gramy waciwie za sty-
pendia. W tym klubie wystpuj
maniacy koszykwki. Zawodnicy
ciesz si gr, bo robi to, co ko-
chaj i to na poziomie pierwszej
ligi. Jednoczenie mog studiowa.
Uwaam to za bardzo dobre roz-
wizanie.
Czy koszykwka w Poznaniu
cieszy si duym zainteresowa-
niem?
Ostatni rok pokaza, e koszy-
kwka w tym miecie funkcjonuje
coraz lepiej. Wida to chociaby po
stale rosncej liczbie widzw przy-
chodzcych na nasze mecze. Mamy
koleg, ktry bardzo stara si pro-
mowa t dyscyplin sportu w Poz-
naniu. Midzy innymi zaprosi na
nasz mecz rapera Donguralesko,
Wystpuj w I lidze i s najlepszym koszykarskim zespoem w stolicy Wielkopol-
ski, chocia ich kadra skada si prawie wycznie ze studentw. O tym, jak funk-
cjonuje koszykwka w miecie zapatrzonym w pik non opowiedzia Fenest-
rze zawodnik AZS Politechniki Pozna, ukasz Ulchurski.
Z nieba do pieka i z powrotem?
Zaledwie dwa i p roku
po katastrofalnym wy-
padku Robert Kubica
znw wspi si na szczyt.
Polak zdoby mistrzostwo
wiata w kategorii WRC-2,
ale jak sam mwi, to do-
piero przedsmak tego, co
moe osign.
Zkraju wyjecha ju w wieku
7 lat. Jego rodzice zaryzykowali,
wpakowali fortun w rozwj syna, by
ten mg szkoli si w kartingu od
najmodszych lat. Kiedy w Polsce by
jeszcze postaci anonimow szlifo-
wa talent w World Series by Renault,
gdzie w 2005 roku zosta Mistrzem
wiata. Rok pniej zosta kierowc
testowym w BMW Sauber i by o
krok od spenienia marze. Debiut w
Formule 1 nadszed jeszcze w tym sa-
mym roku. 6 sierpnia 2006 roku Ku-
bica zastpi na starcie mistrza wiata
Jacquesa Villeneuve'a na wgierskim
torze Hungaroring, zajmujc osta-
tecznie sidme miejsce. W Polsce
mao kto wiedzia o istnieniu Kubicy,
a wiat Formuy 1 dziwi si, jakim
sposobem czowiek znikd zajmuje
tak wysokie miejsce w debiucie. W
swoim trzecim starcie zdoby wresz-
cie pierwsze punkty, gdy na Wg-
rzech zosta ostatecznie zdyskwalifi-
kowany za zbyt lekki bolid. Na legen-
darnym woskim torze Monza Kubica
zaj trzecie miejsce. Kibice i media
zachwyciy si modym krakowiani-
nem, ktry z roku na rok by co raz
lepszy. On nas zaprowadzi do Mist-
rzostwa, jego talent przymiewa in-
nych twierdzi Mario Theissen, szef
teamu Polaka. W 2008 roku wygra
wycig o Grand Prix Kanady w bar-
wach niemiecko-szwajcarskiego ze-
spou, a w Polsce narodzio si zjawi-
sko kubicomanii. W wiecie sportw
motorowych Robert Kubica sta si
osob niezwykle popularn i podzi-
wian.
Ugruntowana pozycja
Po czwartym miejscu w klasyfika-
cji generalnej sezonu 2008, Kubica
zacz by postrzegany jako kierow-
ca, ktrego talent zasuguje na co
lepszego ni mogo mu zaoferowa
BMW. Zarwno eksperci, jak i kibi-
ce uwaali, e jego potencja marnu-
je si w stajni dr Mario Theissena.
Kubica zosta jednak w BMW, ale
nastpny sezon okaza si duym
rozczarowaniem. Odlega 14. pozy-
cja w generalce sprawia, e Polak
zacz chtnie mwi o przenosinach
do innego zespou. Jego umiejtnoci
przerastay innych kierowcw, jed-
nak bolid przygotowany przez ekip
Sauber Teamu nie dawa szans na
ciganie si o najwysze pozycje.
Przyja z Hiszpanem Fernando
Alonso przybliaa go do wielkiego
Ferrari. Jednak Kubica ostatecznie
wyldowa w swojej macierzystej
stajni Lotus Renault. Polak mia
ugruntowan pozycj w Formule 1,
ale sme miejsce w sezonie 2010,
take pozostawio niedosyt. Dopiero
sezon 2011 mia speni ogromne
oczekiwania Kubicy, bo Lotus
wreszcie wymieniany by w gronie
faworytw do walki o tytu. Jednak
marzenia o powrocie do absolutnej
czowki trway bardzo krtko, a
waciwie zakoczyy si jeszcze
przed startem sezonu.
Dramatyczny wypadek
Los nie by a tak pikny dla kra-
kowianina jak mogoby si wydawa
wypadki nigdy go nie omijay
wystarczy przypomnie sobie kraks
podczas GP Kanady w 2007 roku,
kiedy to z wraku swojego bolidu cu-
dem wyszed tylko z niegronym
skrceniem kostki. Kubica, ktry za-
wsze traktowa rajdy jako element
dobrej zabawy, postanowi wystarto-
wa w kameralnym rajdzie Ronde di
Andora. 6 lutego 2011 roku, Polak
jadcy Skod Fabi S2000 wraz ze
swoim pilotem Jakubem Gerberem
uderzy w barierk przy jednym z za-
krtw. Owa barierka zamiast
przyj uderzenie auta, wbia si w
przd samochodu. Pilotowi nic si
nie stao, ale by wycign kierowc
F1 z wraku samochodu trzeba byo
rozcina karoseri. Kubic przetran-
sportowano helikopterem do pobli-
skiego szpitala w Pietra Ligule, gdzie
poddano go omiogodzinnej opera-
cji, ktra miaa uratowa zaman
rk i nog oraz zmiadon do.
Kubica po wielu zabiegach wyszed
ze szpitala dopiero 23 kwietnia 2011
roku, ale jego rehabilitacja miaa po-
trwa cznie okoo omiu miesicy.
Pytania o powrt do cigania w For-
mule 1 byy nie na miejscu.
Mozolne postpy
Wydawao si, e dla Kubicy, kt-
ry wielokrotnie sysza o tym, e
musi zakoczy sportow karier
wiat si skoczy. Dugo nie rozma-
wia z mediami, zasania si odpo-
wiedziami dotyczcymi przebiegu
rehabilitacji i zaniedba swoich fa-
nw. wiat jednak cigle o nim pa-
mita. Kardyna Stanisaw Dziwisz
jeszcze w Pietra Ligure przekaza mu
relikwie Jana Pawa II kropl krwi
i kawaek szaty zmarego Papiea.
Media czekay na odpowied, ale
ycie Kubicy stao si ogromn ta-
jemnic. Rehabilitacja przeduaa
si, postpy byy mozolne, a kibice
ekscytowali si nawet przypadko-
wym zdjciem, ktre trafio do Inter-
netu, ukazujcym pokracznego dwu-
dziestosiedmiolatka o kulach.
Nadzieja w rajdach
Kubica po dugiej przerwie od raj-
dw postanowi wrci do cigania.
9 wrzenia 2012, stan na starcie
Ronde Gomitolo di Lana i by to jego
pierwszy wystp po dugiej rehabili-
tacji. Polak wygra cay rajd w cug-
lach, a jego nazwisko powoli znw
zaczo porusza tumy. Po kilku
startach w kameralnych rajdach, Ku-
bica zdecydowa si wystartowa na
zapleczu rajdowej ekstraklasy serii
WRC-2, mimo oferty Mercedesa z
WRC. Kubica moe liczy na suk-
cesy w swoich startach, posiada
wielkie umiejtnoci i atwo do
przystosowywania si stwierdzi
Petter Solberg, ikona rajdw samo-
chodowych. Polak zadebiutowa w
rajdowej drugiej lidze w Rajdzie
Wysp Kanaryjskich. Wraz z pilotem
Maciejem Baranem dugo prowadzili
w klasyfikacji, ale ostatecznie wy-
padli z trasy na ostatnim odcinku
specjalnym i nie ukoczyli zawodw.
Podobnie wyglda Rajd Portugalii.
Kubica od pocztku dzielnie walczy
bdc najlepszym w swojej kategorii,
ale awarie samochodu i wypadnicie
h
t
t
p
:
/
/
c
d
n
7
.
s
e
.
s
m
c
l
o
u
d
.
n
e
t
/
w
w
w
.
p
z
k
o
s
z
.
p
l
Dla wielu miast Pozna jest
wzorem. Na tle Polski wyrnia si
niskim poziomem bezrobocia, pikn
infrastruktur czy dobr organizacj
transportu miejskiego. Jest te dosko-
naym orodkiem dla studentw. Nie-
stety pod wzgldem sportowym ta-
kim wzorem ju nie jest.
Niedobr siatkwki
Wspomniana potga Lecha
zasania reszt dyscyplin. Pociesze-
niem dla kibicw siatkwki byo
zorganizowanie meczu o Super Pu-
char Polski, w ktrym zmierzyy si
druyny Asseco Resovii Rzeszw
oraz ZAKSY Kdzierzyn-Kole.
Wielka siatkwka zawitaa do Poz-
nania. Szkoda tylko, e byskawicz-
nie znika. Czy naprawd w Pozna-
niu nie ma ju miejsca na nic inne-
go ni Kolejorz i pika nona w
ogle? iestety te nad tym
ubolewam, cho rwnoczenie jes-
tem sympatykiem Lecha. Popatrzmy
na inne miasta, mniej prne ni
Pozna, gdzie na najwyszym po-
ziomie rozgrywek rywalizuj ze-
spoy z tego miasta w kilku dyscy-
plinach sportowych, np. Kielce. W
Poznaniu nie ma niestety tradycji
siatkarskich i to gwny tego powd
podsumowa dr Adam Barabasz.
Zapytaam o to rwnie przedstawi-
cieli Klubu Kibica UAM Martyn
Kamisk, Kacpra Antkowiaka i
Karola Sotysa: Siatkwka nie jest
popularna w Poznaniu. Tylko praw-
dziwi kibice tej dyscypliny wykazuj
zainteresowanie i wiedz, e jest u
nas co takiego jak druyna UAM.
Szczliwe losowanie
Szanse na wiksze rozpropagowa-
nie siatkwki pojawiy si wraz ze
szczliwym losowaniem. Druyna
UAM zostaa wytypowana do roz-
grywek w I lidze. Niestety nikt si
tego nie spodziewa, a zesp przy-
gotowywany by na walk w II lidze.
W rezultacie ekipie z Poznania nie
udao si utrzyma na zapleczu Plus
Ligi. Zesp mia szanse na utrzy-
manie. Jednak w decydujcych mo-
mentach brakowao dwch, trzech
punktw, jednego seta itp. Zabrako
troch jakoci, troch szczcia, a na
pewno dowiadczenia w tych kluczo-
wych momentach, kiedy koczy si
ostatni pik z wyrachowaniem i
chodn gow. Zesp przegra
sporo meczw w stosunku 2-3 i tego
szkoda. Jednak w moim przekonaniu
polityka kadrowa prowadzona przez
trenera Lisieckiego bya suszna.
Otoczy si modymi perspektywicz-
nymi zawodnikami, ktrzy na pozio-
mie I ligi ogrywali si, a ponadto
promowali UAM przez gr uwaa
dr Adam Barabasz.
Podwjny spadek
Wraz ze spadkiem druyny do II
ligi spada te motywacja. Nie cho-
7 listopad 2013
Siatkarski doek
Stolica Wielkopolski nieodzownie kojarzy si z pik non. Potga Lecha jest
niewtpliwie miadca i nic dziwnego, e ycie sportowe miasta krci si wok
Kolejorza. Nie da si ukry, e przez to inne sporty nie maj siy przebicia. Wrd
nich znajduje si siatkwka.
f
o
t
.
Z
u
z
a
n
n
a
P
i
e
t
r
z
a
k
dzi tu oczywicie o oddanych kibi-
cw, czy samych zawodnikw, bo ta
wrcz wzrosa. W obecnym sezonie
ze strony zarzdu nie mona liczy
na jakkolwiek inicjatyw. Klub
Kibica proponowa rozmaite roz-
wizania, jak polepszy opraw me-
czw czy te bardziej reklamowa i
promowa zesp. Po wstpnych
obietnicach wszystkie pomysy zos-
tay odrzucone.
Jeli kto chce co zrobi do-
browolnie to krzywo si na to pat-
rzy. Zrobilimy klubowe wlepki, pla-
katy. Odpowied bya taka, e s
mao profesjonalne, a przecie pro-
fesjonalnego grafika nikt nam nie
opaci. Dodatkowo wszystko byo w
kolorze biao-niebieskim, zdaniem
zarzdu zbyt podobnym do barw
Lecha mwi zgodnie przedstawi-
ciele Klubu Kibica.
Wsppraca pomidzy obiema
stronami jest niezbdna, by pozna-
ska siatkwka zacza istnie w
peni. W poprzednim sezonie poja-
wia si ju na to nadzieja zarzd
klubu sfinansowa zakup bbna, za
co Klub Kibica jest niezmiernie
wdziczny, gdy by to dla nich
koszt nie do przejcia.
wiateko w tunelu
Jedynym, ale jednoczenie bardzo
wanym pozytywem w caej sytua-
cji jest podejcie do sprawy kibicw
i zawodnikw. Druyna na kadym
meczu jest wspierana przez
skromn, ale bardzo zaangaowan
grupk Klubu Kibica. Niestety poz-
nascy siatkarze na wsparcie mog
liczy jedynie podczas spotka roz-
grywanych u siebie. Pomimo obiet-
nic na zorganizowanie kibicom wy-
jazdu nadal nie ma na to jakichkol-
wiek rodkw. W zeszym sezonie
dostalimy pozwolenie od zarzdu
na wyjazdy z zawodnikami, za ich
zgod. W tym sezonie ju nie
moemy, pomimo dalszej zgody siat-
karzy, bo mamy za maego busa.
Zdaniem zarzdu nie pomieciliby-
my si przyznaj Kibice.
Oprcz kibicw doskona
postaw prezentuj sami zawodni-
cy. Jest to grupa modych ludzi, stu-
dentw, ktrzy z determinacj
walcz o swoje marzenia. Na bois-
ku daj z siebie wszystko. Potrafi
te naleycie podzikowa za
wsparcie. Kontakt midzy zawodni-
kami a Klubem Kibica jest bardzo
dobry: Zawodnikom bardzo przy-
daje si nasz doping. Po kadym
meczu podchodz do nas i dzikuj.
Do tego chce im si gra, by poka-
za si z jak najlepszej strony. Jed-
nak byoby nam szkoda, gdyby jaki
owca talentw by nam ich zabra.
Wielkie nadzieje
Pomimo trudnej sytuacji siatkw-
ki w Poznaniu, prawdziwi konese-
rzy tego sportu s dobrej myli.
Trzeba jednak od czego zacz i
myl, e AZS UAM, wspinajc si
na szczeblach siatkarskiej drabiny
UAM pokazuje, e na siatkwk te
jest popyt twierdzi dr Barabasz.
Podobnego zdania s przedstawicie-
le Klubu Kibica: Mamy nadziej,
e to si rozkrci i zarzd klubu
posucha naszych podpowiedzi, e
pojawi si jaki solidny sponsor i
bdziemy trzyma si I ligi.
Wida, e rozwj siatkwki w
Poznaniu to bardzo trudna i z pew-
noci czasochonna sprawa. Skada
si na to wiele czynnikw, ktre s
nieodzowne dla sukcesu tego pro-
jektu. Pozostaje mie nadziej, e
tak wanie si stanie. Moe docze-
kamy si popularnoci siatkwki w
Poznaniu?
Natalia PAWLAK
Trzeba jednak od czego zacz i myl, e AZS
UAM, wspinajc si na szczeblach siatkarskiej
drabiny UAM pokazuje, e na siatkwk te jest
popyt twierdzi dr Barabasz.
roznosi po miecie ulotki rekla-
mujce zesp. Mona ju kupowa
nasze szaliki, zaczynaj te poja-
wia si koszulki. To zainteresowa-
nie jeszcze wzronie jeeli bdzie-
my wygrywa i wejdziemy do fazy
play-off. W tym momencie nie daje-
my kibicom zbyt duo radoci, ale
wiemy, e lepsza forma i zwyci-
stwa przyjd. Jestem o tym przeko-
nany w stu procentach.
Jestecie w tej chwili waciwie
jedynym powanym zespoem
koszykarskim w stolicy Wielko-
polski. Miasto zdecydowanie
stawia jednak na pik non.
Czy czujecie si przez to w jaki
sposb pokrzywdzeni?
Od wielu lat w Poznaniu rzdzi
pika nona. Zdajemy sobie spraw,
e Lech jest tutaj wrcz religi i
wszyscy yj futbolem. Nie czuje-
my si z tego powodu pokrzywdze-
ni. Otrzymujemy pewn pomoc ze
strony miasta. Oczywicie chcieli-
bymy, eby wsparcie finansowe
byo wiksze, ale jest o to bardzo
ciko.
Rozmawia
Konrad WITKOWSKI
z trasy zepchno go ostatecznie na
szst pozycj. Wyniki miay przyj
z czasem.
Powrt Mistrza
Rajd Korsyki rwnie przynis
niepowodzenie, ale ju w Grecji Ku-
bica pokaza wielk klas. Zwyciy
w klasyfikacji generalnej zawodw i
rozpocz marsz w kierunku tytuu.
Cay czas si ucz, nie myl o mist-
rzostwie, tylko o tym by zdobywa
dowiadczenie nie zapesza Polak,
w ktrego oczach byo jednak wida
gd zwycistw. W klasyfikacji gene-
ralnej Mistrzostw zajmowa wtedy
jedenast pozycj. Rajdy Sardynii i
Niemiec przyniosy zwycistwa, na-
tomiast w Rajdzie Finlandii by dru-
gi. Te sukcesy, wyniosy go na szczyt
klasyfikacji generalnej. Krakowianin
odpuci wystp w Rajdzie Nowej
Zelandii, ale odrobi straty we Fran-
cji i Hiszpanii, gdzie 27 wrzenia
przypiecztowa tryumf w klasyfika-
cji generalnej, stajc si Mistrzem
wiata w kategorii WRC-2.
Elita coraz bliej
Niemal pewne jest, e w przy-
szym sezonie Kubica wystartuje w
kategorii WRC, z najlepszymi kie-
rowcami rajdowymi na wiecie, czyli
Sebastianem Loebem czy Sebastia-
nem Ogierem. Tytuy Najlepszego
Sportowca roku 2008 w Polsce oraz
Czowieka roku magazynu Top
Gear tylko pokazuj jak bardzo do-
ceniany jest zarwno przez eksper-
tw, jak i kibicw, ktrzy wspierali
go w trudnych chwilach. Kubica
mwi o powrocie do Formuy 1, jed-
nak cigle w kategoriach marze.
Raz ju je speni. Teraz do motoro-
wego nieba daleko, ale kto jak nie on
miaby wrci w wielkim stylu?
Micha LENICZAK
8 www.facebook.com/gazeta.fenestra
Absurd goni absurd,
czyli ustawa w penej krasie
kary. Uznano, e podburza fanw
Polonii. Sam pikarz zapewnia, e
jego celem byo tylko pozdrowienie
kibicw swojej druyny. Przecie
nie biegaem dookoa stadionu
mwi dla WP. Taki sam gest w kie-
runku fanw Legii wykona take
Jakub Kosecki, w padziernikowym
pojedynku z Lechem w Poznaniu.
Jego jednak nikt nie aresztowa i nie
skaza.
Co pikarz moe
Podwjne standardy w stosunku
do kibicw i pikarzy stosowane s
take w przypadku wspominanych
ju wczeniej rac. Za odpalenie pi-
rotechniki kibice zwykle otrzymuj
dwa lata zakazu stadionowego oraz
grzywn w wysokoci kilku tysicy
zotych. Takiego zaszczytu nie do-
stpi jednak pikarze. Piotr Reiss i
Ivan Djurdjevic na ostatnim meczu
poprzedniego sezonu trzymali w
Kotle odpalone race. Jakie byo
ich zaskoczenie, gdy przeciwko nim
zostao wszczte postpowanie z
powodu zamania ustawy o bezpie-
czestwie imprez masowych. Za-
skoczenie byo jeszcze wiksze,
gdy prokuratura umorzya postpo-
wanie ze wzgldu na niewielk
szkodliwo spoeczn czynu. De-
cyzja suszna, lecz przecie pikarze
zrobili dokadnie to samo, co kibice
bawicy si racami. Tych jednak
karze si zakazami stadionowymi...
Zdrowy rozsdek
Drogi ycia, jak mwi o nich
wojewoda wielkopolski Piotr Flo-
rek, a tak naprawd zwyczajne
schody na trybunach. O ich wielkim
znaczeniu mogli przekona si fani
Lecha Pozna na meczach z Koron
Kielce czy Zawisz Bydgoszcz.
Piotr Florek kilkakrotnie grozi za-
mkniciem stadionu i zakazami sta-
dionowymi dla fanw, ktrzy stali-
by w przejciach. ie moe by
tak, e kibice blokuj przejcie dla
sub medycznych w razie jakiego
wypadku wyjania Piotr Florek.
Wojewoda zapomnia jednak, e ki-
bice potrafi si rozstpi w cigu
kilku sekund, o czym przekona
moe si kady, kto chodzi na me-
cze Lecha. Wystarczy tylko spoj-
rze w stron Kota, gdy fani
piewaj Dum Polski jestemy od
lat. Tego jednak przecie lepiej nie
zauwaa. atwiej pogrozi palcem
i udawa, e walczy si z proble-
mem, ktry w rzeczywistoci jest
niewielki.
Obecna ustawa o bezpieczestwie
imprez masowych ulegnie zmianie
od przyszego roku. Wtedy wejd w
ycie jeszcze ostrzejsze przepisy
zobowizujce kluby od pierwszej
do czwartej ligi do zamontowania
monitoringu takiego, jaki jest stoso-
wany w ekstraklasie. Pytanie tylko,
po co na przykad w Niecieczy lub
Niepoomicach monitoring rodem z
ekstraklasy? Zmianie moe ulec
take liczba osb, od ktrych ko-
nieczna bdzie zgoda na organiza-
cj imprezy masowej. Obecnie wy-
nosi ona 1000 w przypadku meczu
pikarskiego. Policja i Ministerstwo
Spraw Wewntrznych postuluj o
jej zmniejszenie do 300. Liczba
osb, od ktrych zaczyna si impre-
za masowa powinna by o wiele
mniejsza uwaa Bartomiej Sien-
kiewicz, Minister Spraw Wewntrz-
nych. Nie zauwaa jednak, e taka
zmiana
moe by gwodziem do trumny
dla klubw z niszych lig. Dla nich
to bdzie oznaczao przede wszyst-
kim ogromne koszty organizacji
meczu. Przy caym szacunku dla
policji, ale to cios w polsk pik
mwi portalowi Interia Zbigniew
Boniek, prezes PZPN. Jednak o tym
i wielu innych aspektach zwiza-
nych z ustaw mao kto myli. I dla-
tego nic dziwnego, e w wielu przy-
padkach absurd goni absurd.
Norbert KOWALSKI
Zamykanie stadionw w ligach okrgowych, bezsensowne wyroki, szukanie niebezpieczestwa tam,
gdzie przewanie go nie ma tak obecnie w praktyce wyglda funkcjonowanie ustawy o bezpieczestwie
imprez masowych. W kolejnych miesicach moe by jeszcze gorzej. Od pierwszego stycznia przyszego
roku przepisy zostan zaostrzone, co dla wielu klubw moe okaza si prost drog do ruiny finansowej,
a dla kibicw drog przez mk.
19padziernika 2013
roku w Janowcu Wielkopolskim
miejscowa Sparta w 14. kolejce ku-
jawsko-pomorskiej klasy okrgowej
podejmuje Kujawy Markowice. Po
90 minutach gospodarze ciesz si
ze zwycistwa. Nie mog go jednak
witowa ze swoimi kibicami. Nie
mog, gdy kilka dni wczeniej Ku-
jawsko-Pomorski Zwizek Piki
Nonej podj decyzj o zamkniciu
stadionu na dwa mecze. Powd?
Odpalenie dwch wiec dymnych.
W tym samym dniu w Okonku
tamtejszy Wkniarz w ramach 14.
kolejki wielkopolskiej klasy okrgo-
wej podejmowa Spart Zotw. Po-
dobnie jak w Janowcu Wielkopol-
skim mecz odby si bez udziau ki-
bicw obu klubw. Wkniarz ob-
ciony by kar dwch meczw
przy zamknitym stadionie, gdy po
zakoczeniu poprzedniego spotkania
jego fani wbiegli na boisko. Drob-
nostka? Jak wida niekoniecznie,
zwaszcza na szstym poziomie roz-
grywek pikarskich w Polsce. O bez-
pieczestwo kibicw, zwaszcza tych
kilkudziesiciu, trzeba bowiem dba.
Zakazany owoc
Race niezwykle popularne w-
rd kibicw i rwnie niechtnie wi-
dziane przez przedstawicieli wad-
zy. Tylko w tym roku w Polsce z
powodu odpalenia pirotechniki za-
mknito kilkanacie stadionw. W
tym czasie nie zatrzanito bram ani
jednego obiektu w Anglii, Nie-
mczech, Szkocji, Danii, Szwecji
czy na Ukrainie, gdzie w ostatnich
miesicach pirotechnika na trybu-
nach pojawia si coraz czciej. W
Polsce dochodzi do sytuacji, w kt-
rych wojewodowie zamykaj trybu-
ny za odpalenie zaledwie jednej
racy. Jednak skoro wikszo me-
diw oraz przedstawiciele wadzy
nawouj do naladowania krajw
zachodnich w kontekcie sytuacji
na trybunach, moe warto zacz
wanie od sprawy pirotechniki. W
tych pastwach, z ktrych podobno
mamy bra przykad, nikt nie zamy-
ka stadionw za uycie rac.
W padzierniku gonym echem
w rodowisku pikarskim odbia si
sprawa Rafaa R., pikarza Ostrovii
Ostrw Mazowiecka. W Warszawie
po wyjazdowym meczu z Poloni w
ramach rozgrywek mazowieckiej IV
ligi pokaza popularn wrd fanw
Legii eLk w kierunku kibicw
Ostrovii. Za ten gest zosta skazany
przez sd i musia zapaci 1560 z
Redaktor naczelna
Beata Kapusta
Zastpca redaktor
naczelnej
Mikoaj Zajczkowski
Redaktor dziau Polityka
Maciej Kluczka
Redaktor dziau Sport
Mikoaj Zajczkowski
Redakcja
Joanna Dziel
Grzegorz Iwasiuta
Norbert Kowalski
Aleksandra Laps
Micha Leniczak
Alex Mil
Ewa Nowak
Natalia Pawlak
Micha Radzimiski
KonradWitkowski
Korekta
Magorzata Adamczewska
Skad
Tomasz Szukaa
Opieka nadredakcj
red. Lesaw Ciesika
Strona internetowa
www.gazetafenestra.pl
Facebook
www.facebook.com/gaze-
ta.fenestra
Twitter
/twitter.com/FenestraGazeta
Druk
Dru karnia Pra so wa
ul. Mal wo wa 158, Sk rzewo
Redakcja za strzega so bie pra wo do
reda go wa nia i skra ca nia
na desa nych tekstw.
Redakcja nie po no si odpo wiedzial -
no ci za tre za mieszcza nych re-
klam.
Wydawca: Wydzia Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, ul. Umultowska 89a, 61-614 Pozna.
Re dak cja: Wydzia Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, ul. Umultowska 89a, pokj 144, 61-614 Pozna
email: fenestra.uam@gmail.com, facebook: www.facebook.com/gazeta.fenestra
l
e
c
h
p
o
z
n
a
n
.
n
e
t
,
l
e
g
i
a
.
c
o
m
,
f
o
t
o
f
a
n
a
t
i
c
s
.
e
u
i
p
a
w
e
l
f
m
a
t
y
s
i
a
k
.
p
l