f

o
t
.
_
M
.
_
M
u
r
a
w
s
k
i
_
A
l
t
e
r
_
A
r
t
Nasz czowiekwSoczi
Opracy wolontariuszai atmosferzeIgrzysk
z DawidemLemanowiczem
rozmawiaaNataliaPawlak
JegofilmywstrzsnyPolsk
Dlaczego? Bopokaza brutalni smutnprawd.
OWojciechuSmarzowskimi jegospojrzeniu
napolskrzeczywisto piszeMagdalenaWitek
Bezpatny dwumiesicznik
Nr 27 zMARZEC2014
6 4
Kadykolejnydzieprzy-
nosi kolejnenowoci
zwizanez sytuacjna
Ukrainie. Ludziezebrali
sinaMajdanie, byy
strzaydoludzi, bya
ucieczkaukraiskiego
prezydentaWiktoraJanu-
kowycza, awchwili, gdy
tenartyku powstajeist-
niejerealnagroba
uyciasi rosyjskichna
PwyspieKrymskim.
Skupmysizatemnapoli-
tycznychfaktachdokona-
nych, codoktrychnie
zanosi si, abyzakciy
jeperturbacjetakemi-
dzynarodowe.
Euromajdanbez penej
legitymizacji
Z caym szacunkiem dla ludzi,
ktrzy podjli walk o lepsz Ukrai-
n, ale ruch, ktry powsta daleki jest
od tego, jaki my mielimy w Polsce
w latach 80-tych. O Solidarnoci
moglimy swobodnie mwi, e by
to ruch oglnopolski, o czym wiad-
czyo zaangaowanie ponad 10 mi-
lionw polskich obywateli. Byo ono
wszdzie. Euromajdan, ludzie z nim
zwizani i sympatyzujcy s w
gwnej mierze na Ukrainie Zachod-
niej w wikszoci i tak skupieni w
jednym miejscu w Kijowie. Zgroma-
dzenie ludowe na Placu Niepo-
dlegoci w stolicy kraju za Bugiem
nie jest odzwierciedleniem caego
ukraiskiego narodu. O znaczeniu
powszechnego poczucia wsplnoty
wizji i interesw doskonale wiadczy
powstae zagroenie integralnoci
Ukrainy. Cho uzasadnienia rosyj-
skiej inwazji z rk Putina nie po-
wstydziby si nawet Adolf Hitler,
jest faktem, ale Krym od zawsze jest
mentalnie w Rosji. Z czego to wyni-
ka? Z tego, e ponad tamtejszej
ludnoci stanowi Rosjanie. Zaeg-
nanie rosyjskiej interwencji nie ozna-
czaoby automatycznie koca proble-
mu krymskiego. Zaplanowane refe-
rendum na Krymie, legalne czy nie, i
bez zewntrznej interwencji moe
okaza si dla Kijowa miadce.
Majdan nic nie moe zrobi z Kry-
mem, jeli ten go nie popiera.
DwieUkrainy
Pojawia si zatem pytanie: czy
moe nie lepiej byoby dla samej
Ukrainy, gdyby jej obwody na za-
chodzie i pnocny oraz wschodzie i
poudniu utworzyy dwa odrbne
pastwa? Rzecz jasna takie scenariu-
sze nie koniecznie podobaj si na-
wet Moskwie. Jednak prawd jest,
e Ukraicy po obu stronach Dniep-
ru prbuj i dwiema sprzecznymi
drogami. Podzia, ktry dominuje w
naszym kraju, wyglda na czysto po-
zorny w porwnaniu z podziaem za
Bugiem. U nas to gwnie tylko
kwestia pewnego postrzegania wia-
ta. Tam jest to take kwestia jzyka,
ktrym si posuguj u nas nie sta-
nowi to tak istotnego problemu.
Conasceniepolitycznej?
Co zatem bdzie z ukraisk scen
polityczn? Nowo powstay rzd Ar-
senija Jaceniuka pki co wydaje si
rozsdnym organem wadzy wyko-
nawczej. W rzdzie tym s osoby,
ktre wywodz si z Batkiwszczyny
(partii Jaceniuka i Tymoszenko) oraz
nacjonalistycznej Svobody Oleha
Tiahnyboka, a take osoby niezalene
oraz aktywici z Euromajdanu. Brak
w nim osb zwizanych z UDAR-em
Witalija Kliczki. Ich brak wiadczy o
politycznej saboci znanego boksera.
UDAR, jakby nie patrzc, jest jednak
parti jednego czowieka, tak jak
Ruch Palikota. Wielu komentatorw
przekrela szans Jaceniuka, Tymo-
szenko, Tiahnyboka i Kliczki na od-
grywanie w przyszoci wikszej po-
litycznej roli. To samo mona byo
powiedzie po Pomaraczowej Re-
wolucji o Wiktorze Janukowyczu.
Caa wspomniana czwrka, jeli
dobrze odegra swoje role, wcale nie
musi zosta przekrelona. Faktem
jest, e Julia Tymoszenko za bardzo
si pospieszya, ale jest te zbyt do-
wiadczonym zwierzciem politycz-
nym, by nie przeanalizowa swojej
sytuacji po wyjciu z wizienia i ob-
ra odpowiedni strategi (w tym wy-
padku czekanie). Zagroenie ze stro-
ny rosyjskiej moe jednak spowodo-
wa, e Ukraicy nie bd chcieli
zbytnio ryzykowa poprzez oddawa-
nie gosu w wyborach prezydenckich
na osoby nowe. Trudne sytuacje od-
powiednio rozgrywane przez obecn
wadz (czyt. Jaceniuka) mog za-
owocowa wikszym poparciem dla
wadz. Taki przypadek by w Stanach
Zjednoczonych, gdy po 11 wrzenia
sondae wykazyway ponad 90% po-
parcia dla prezydenta Georgea W.
Busha. Witalij Kliczko de facto bdc
poza wadz ma o tyle wygodn sy-
tuacj, e moe przestawi si w rol
recenzenta, a co za tym idzie alter-
natyw dla rzdu Jaceniuka. Naj-
mniej wdziczn sytuacj ma lider
Svobody. Jeszcze przed eskalacj na
Majdanie, spord wszystkich naj-
waniejszych, Tiahnybok jako jedy-
ny w drugiej turze przegrywa z
wczesnym prezydentem Janukowy-
czem. Przez Majdan si rzeczy zosta
przesunity do rodka, co skutkowao
tym, e ich dotychczasowe miejsce w
politycznym spectrum zostao zajte
przez tzw. Prawy Sektor.
Mikoaj STANEK
PolitykakrajowaUkrainy
wicej pyta ni odpowiedzi
m
ik
r
o
b
lo
g
f
o
t
o
r
e
p
o
r
t
e
r
a
J
a
k
u
b
a
S
z
y
m
c
z
u
k
a
Pojawiasizatempytanie: czymoenie
lepiej byobydlasamej Ukrainy, gdybyjej
obwodynazachodziei pnocnyoraz wscho-
dziei poudniuutworzyydwaodrbnepastwa?
Rzecz jasnatakiescenariuszeniekonieczniepodobaj
sinawet Moskwie.
2 www.facebook.com/gazeta.fenestra
Ostatnie tygodnie i wydarzenia na Ukrainie skupiy
na sobie uwag caego wiata, bez wyjtku. Pracujc nad
tymwydaniemnie moglimy pomin walki Ukraicw
o wolno i ich ogromnej ofiary, ktr zoyli na rzeko-
mymotarzu demokracji. Zreszt nad tymi wydarzenia-
mi nikt w Polsce nie mg przej obojtnie.
W cieniu Ukrainy pozostan Igrzyska Olimpijskie w
Soczi. Dla Polski byy to szczeglne dwa tygodnie.
Pierwszy raz w historii zim zdobylimy wicej zotych
medali ni latem. Do historii przeszed Kamil Stoch,
ktry osign to, czego nie dokona samAdam
Maysz. Mistrz z Zbu w fantastyczny sposb zdoby
dwa zote medale i do koca sezonu bdzie walczy o
zwycistwo w klasyfikacji generalnej Pucharu wiata.
Wyczyn Justyny Kowalczyk ju teraz sta si jedn z
najwikszych legend w historii sportu. Ta legenda
zwizana jest z ogromnym blem, ale jeszcze wiksz
wol walki i determinacj. Polka wyrwaa Norwekom
zoty medal w biegu na 10 km, biegnc ze zaman ko-
ci rdstopia. Tak wygrywaj tylko najwiksi i Pani
Justyna jest jedn z najwikszych.
Zbigniew Brdka z kolei zdobywajc zoto na dystan-
sie 1500 metrw w ywiarstwie szybkim pokaza, e w
kraju, w ktrym nie ma ani jednego zadaszonego toru, da
si osiga ogromne sukcesy. W panczenach zdobylimy
jeszcze druynowo srebro i brz i tym samym byy to
najlepsze dla Polski zimowe Igrzyska w historii.
Sytuacja na Ukrainie i cyniczna gra Wadymira Puti-
na sprawiy, e politycy i ca opinia publiczna zaczli
szeroko dyskutowa o naszym pooeniu i ewentual-
nych scenariuszach na przyszo. Szkoda, e dopiero
w takich okolicznociach temat wany sta si napraw-
d wany. Musimy pamita, e nie ma wolnej Polski
bez wolnej Ukrainy.
Mikoaj ZAJCZKOWSKI
Wstpniak Jestemyswiadkami historii
Pi dni i pi miejsc.
Czas wbiegachnarciar-
skichkrtki, arnica
podwzgldemwyniku
spora. Przepacibymjej
nienazywa, bobyyto
opiniewygaszanepo
obuzawodach. Wy-
waonekomentarzewy-
niosyJustynKowalczyk
z piekadonieba, raz
jeszczepodajc istnienie
czycawwtpliwo.
Najpierw powoli, jak w
ociale. Ruszya Justyna, po torach,
ospale. cilej rzecz biorc, spowol-
niona wedugApoloniusza Tajnera
biegaczka zaja szste miejsce w
biegu czonym. Lawina ruszya
szybciej ni zwyciczyni, Marit
Bjoergen. Zaczli eksperci, a wrd
nich trener Edward Budny, ktry
uzna, e Polka biega asekuracyj-
nie. Oburzenia nie kry komentator
Bogdan Chrucicki, krytykujc start
z kontuzj w zawodach sprzed ig-
rzysk. Pewnie wiedzia, co mwi,
dodajc po chwili, e jest pewien
szeciu zotych medali Norweki.
Prawdziwa tragedia miaa dopiero
nadej. Byy chodziarz Robert Ko-
rzeniowski mao nie wyszed z sie-
bie. Zacz od tego, e mamy prawo
by rozczarowani, a skoczy na za-
przeczeniu idei sportu.
Specjalici od biegw narciar-
skich wypowiedzieli si szybko, ale
kibice, a waciwie internauci, nie
prnowali. Prdko, z jak ci
ostatni komentuj, zmusza do zasta-
nowienia si, czy oni nie wyprze-
dzaj samych wydarze. Wrd
nudnych, standardowych gosw
typu nic si nie stao, brawo,
gratulujemy, jeszcze bdzie lepiej,
musiaa walczy z blem, mona
odnale wypowiedzi ciekawsze: o
beznadziejnoci, kolejnym upadku
w kluczowym momencie i wsty-
dzie, jaki powinna odczuwa bie-
gaczka. Zachowanie pisowni orygi-
nalnej w dalszej czci wydaje si
niezbdne.
- Lipa. wiarowata, juniorska
wrcz wywrotka tu przed zmiana
nart. Za duo marketingu, fejsa... Za
mao pracy i powagi. Obawiam sie,
ze na tych igrzyskach nie bedzie
adnego medalu. - Kiedy niby be-
dzie lepiej? Justa daj se spokuj. - Ja
obiektywnie patrzac, uwazam, ze
Kowalczyk zawioda, bo smutne to
jest, ze najlepszy Polski sportowiec
nie potrafi sie przygotowac do naj-
wazniejszej imprezy. - Jak sie jest
kontuzjiwanym to sie siedzi w kra-
ju.... bo teraz kazde miejsce dalej
niz pierwsza 5 bedzie tlumaczone
kontuzja... - Co to znaczy nic si nie
stao? ot stao si czowiek chory
nie powinien startowa i tyle......Po-
lacy zawsze naiwni lubi si sami
oszukiwa podsumowa Prze-
mysaw.
Anonimowo krytykowa
najatwiej, ale tu z anonimowoci
nie mamy do czynienia. Pene
wsparcia opinie wyraone zostay
na oficjalnym profilu Justyny Ko-
walczyk na Facebooku. Afera za-
cza si dzie pniej, gdy sama
zawodniczka opublikowaa na nim
rentgenowskie zdjcie stopy. Dys-
kusja, iloci ekspertw i ekspertyz
przypominajca t dotyczc trans-
feru Roberta Lewandowskiego,
trwaa duej, ale za punkt kulmina-
cyjny historii mona uzna zdoby-
cie przez biegaczk olimpijskiego
zota. Dum zaraz po biegu wyrazi
Robert Korzeniowski, ktry stwier-
dzi, e jej wyczyn zasuguje na naj-
wyszy szacunek. Bogdan Chru-
cicki pia z zachwytu nad fenome-
nalnym przygotowaniem fizycznym
biegaczki. Aco powiedzia o Marit?
C, trasa jej nie odpowiadaa.
Po zocie relacjom z Kasiny Wiel-
kiej, przemianowanej na Justyn
Wielk, nie byo koca. Internetowy
projekt pomnika stopy w kolorze
medalu, jaki zdobya biegaczka by
hitem prezentowanym w rnych
mediach. Zawodniczki do domu ju
nikt nie odsya, ale chtnych do
wywiezienia Apoloniusza Tajnera
nie brakowao. Wielu pytao, co ta-
kiego osign prezes Polskiego
Zwizku Narciarskiego. Wywaone
komentarze wyniosy byego trenera
z nieba do pieka. Zrzutka na bilet w
powrotn stron trwa w internecie,
bo biega i trenowa kady moe, a
pisa tylko ci wyjtkowi.
JarekWICAWSKI
Polskie piekieko
Twarde
Trochhistorii
Mariusz T., dzi grony dla otocze-
nia zwyrodnialec, niegdy nauczy-
ciel wychowania fizycznego. Spo-
kojny. Niepozorny. Podobno lubiany
przez uczniw. Mona by rzec
wzr. Dobra opinia okazaa si jed-
nak okrutn ironi rzeczywistoci.
Ju odbywajc sub wojskow,
Mariusz T. zosta dwukrotnie skaza-
ny przez sd wojskowy za przestp-
stwa na tle seksualnym. Ostatecznym
gwodziem do trumny okazay si 4
brutalne mordy kilkunastoletnich
chopcw, dokonane w lipcu 1988
roku. Nastpia lawina zdarze:
ledztwo, przyznanie si do winy,
proces. Psychiatrzy byli zgodni
Trynkiewicz wiadomie dokona za-
rzucanych mu czynw. We wrzeniu
1989 roku zapad wyrok: czterokrot-
na kara mierci, po jednej za kade z
popenionych zabjstw. Mariusz T.
mia jednak niebywae szczcie. Je-
dynie suszny ustrj wanie prze-
chodzi do historii. W grudniu 1989
roku ogoszono amnesti. Kar
mierci zamieniono na 25 lat po-
zbawienia wolnoci.
Nurtujcepytanie
acuch wydarze z Mariuszem T.
w roli gwnej obieg Polsk jak
duga i szeroka. Poznali go chyba
wszyscy. Nie trudno jednak dostrzec,
e ci wszyscy nie do koca rozu-
miej, jak kar mierci zamieniono na
w kar 25 lat pozbawienia wolnoci.
Wbrew pozorom, to nie magia po-
Luty, cho tomiesic zimowy, corokustajesigorcy
z powoduwitazakochanych. Rok2014postanowi
jednakdodatkowoubarwi nam, tymrazemniemro-
n, walentynkowatmosfer, wprowadzajc nasa-
lonynowgwiazd MariuszaT., znanegoszerszemu
gronujakoSzatanz Piotrkowa. Opiniapubliczna
huczy. Wmediachwszelkiegorodzaju odradiapo
portalespoecznociowe wrzeniczymwbu-
chajcymkotle. artyartami, ironiaironi, ale
wrmyjednaknapowanetoryi przyjrzyjmysi
sprawienachodno.
Medialny szum, jaki powsta wok tematu gender,
wprawia mnie w osupienie. Odnosz wraenie, e spra-
wa, wedug wielu dosy kontrowersyjna, staa si dla
kilku osb furtk do zaistnienia w mediach. Polska sfera
publiczna ma to do siebie, e niestety czsto jej przedsta-
wiciele promuj si na sownych przepychankach i bez-
podstawnych ktniach. Najgoniej oczywicie krzycz
ci, ktrzy wnosz do dyskusji najmniej konstruktyw-
nych wypowiedzi. Nie mog si powstrzyma od prze-
ksztacenia znanego wielu przysowia. Czowiek, ktry
duo ryczy, rzadko prawd powie mona rzec o oso-
bach, przedstawiajcych gender po pierwsze jako ideo-
logi, po drugie jako promocj zboczenia i po trzecie
jako zagroenie dla rodziny. Oburza mnie fakt, e w tej
kwestii w niewybredny sposb najchtniej wypowiada
si Koci. Robi to nie tylko zakrzywiajc rzeczywisto-
, ale te pokazujc gender jako wroga prawdziwego
chrzecijanina. Nie to jest najgorsze. Najgorsza jest
kompletna ignorancja, bijca z wypowiedzi ksiy. Jak
mona wygasza kazania, nie majc elementarnej wie-
dzy, na temat, o ktrymsi mwi? Ubolewamnad fak-
tem, e instytucja Kocioa dla wielu ludzi nadal jest wy-
znacznikiemprawdy i moralnoci. Podzikujmy
ksiomza t wspania laurk, jak wystawili nauce
gender! Dziki ich cikiej pracy woonej w uwiada-
mianie wiernych z pewnoci bardzo dugo naukowcy i
dziaacze spoeczni nie bd mogli przekona sporej
czci Polakw, e gender to nie seksualna rewolucja, a
denie do realizacji zaoe, ktre w sporej czci zos-
tay zawarte w polskiej konstytucji.
BeataKAPUSTA
Niemamwiedzy, wic siwypowiem
J
.
K
o
w
a
lc
z
y
k
-
o
f
ic
ja
ln
e
k
o
n
t
o
n
a
f
a
c
e
b
o
o
k
u
K
o
w
a
lc
z
y
k
moga Mariuszowi T. Harry Potter nie
macza w tym palcw. Kar mierci
zlikwidowano, ale kodeks karny po-
zostawa wci ten sam. W ustano-
wionym w 1969 roku akcie prawnym
kary doywotniego pozbawienia wol-
noci prno szuka. Kto, w tak wie-
kopomnej chwili jak zawieszenie wy-
konywania kary mierci, a w kocu i
amnestii, zdawa sobie spraw, e za
25 lat Trynkiewicz bdzie powanym
problemem? Niestety nikt. aden z
autorw ustawy o amnestii nie okaza
si wystarczajco dalekowzroczny.
ConatoEuropa
Sawa Mariusza T. nie przekro-
czya jeszcze granic naszego pa-
stwa, cho sam zainteresowany pew-
nie bdzie si o to stara, skarc Pol-
sk do Europejskiego Trybunau
Praw Czowieka. Polskie sdy maj
jednak zwizane rce. Brak moli-
woci skutecznego dziaania wydaje
si wybija na plan pierwszy, dlatego
warto zwrci uwag, jak inne pa-
stwa radz sobie w podobnych sytua-
cjach. W Wielkiej Brytanii w latach
60-tych poprzedniego stulecia miaa
miejsce seria zabjstw dzieci w wie-
ku od 10 do 17 lat. Te dramatyczne
wydarzenia ochrzczono pniej
wsplnym mianem morderstw na
wrzosowiskach. Sprawcw owych
zbrodni, czyli I. Brady i M. Hindley,
skazano na kar doywotniego po-
zbawienia wolnoci. Sowo klucz w
tym przypadku to wyraz doywot-
nie. Ponadto Brady zosta uznany za
niepoczytalnego i nie byo mu
spieszno do opuszczenia murw
zakadu karnego. Z Mariuszem T.
jest inaczej. Po pierwsze biegli psy-
chiatrzy zgodnie uznali go za osob
w peni poczytaln. Po drugie Tryn-
kiewicz wcale nie ukrywa swoich za-
miarw: chce wyj na wolno i za-
bija dalej.
Conatoprawo?
Prawd mwic, niewiele W
2010 roku znowelizowano art. 95a
obecnie obowizujcego kodeksu
karnego, zezwalajc na umieszczenie
w zakadzie zamknitym bd skie-
3 marzec 2014
Temat Justyny Kowalczyk i jej
stopy wmediach podczas Igrzysk
Olimpijskich wSoczi pojawia si
czsto. Polka zdecydowaa si na start
w Rosji ze zaman pit koci rd-
stopia. Dodatkowo biegaczka, podczas
treningwdo najwaniejszej imprezy
w sezonie, odmrozia palce u ng i mu-
siaa ciga paznokcie. Niewielkim
utrudnieniemprzy caej sytuacji oka-
zao si otarcie cigna Achillesa. Le-
karze twierdz, e przecitny Kowal-
ski przy takimzamaniu otrzymaby
okoo piciu tygodni zwolnienia. Ko-
walczyk urlopu nie wzia, ale w za-
mian dostaa bonus w postaci zotego
medalu. Dodatkowo zyskaa jeszcze
wiksze ni dotychczas uznanie, a w
przyszoci by moe pomnik zotej
stopy, na pamitk tej imprezy.
W innych okolicznociach oraz z
innym urazem cztery lata wcze-
niej, rwnie na IO, zmagaa si
Petra Majdi. Sowenka podczas
treningu przed startem sprintu wy-
pada z trasy na zakrcie. Spadek z
trzymetrowej skarpy nie zniechci
jej do udziau w zawodach. W nich
zdobya brzowy medal, ale po
przekroczeniu linii mety upada i
bez pomocy nie potrafia wsta. Ba-
dania wykazay, e postawiona
szybko diagnoza o otartych ebrach
bya niesuszna. W rzeczywistoci
pi byo zamanych. Bl podczas
zawodw oraz rado ze zdobytego
krka czy jedno s trudne do
opisania.
Zimoweszalestwo?
Do sportw ekstremalnych
mona zaliczy popularne w Polsce
skoki narciarskie. Stosunek liczby
upadkw do liczby prb, ktre po-
dejmuj zawodnicy jest niewielki,
ale przy niektrych trudno nie
wstrzyma oddechu. Co najmniej
trzy powane wypadki w swojej ka-
rierze odnis Thomas Morgenstern.
Pierwszy w 2003 roku w Kuusamo
przypomina salto z nieudanym
ldowaniem. Zawodnik upad na
krgosup. Na skoczni wrci
ptora miesica pniej. Niespena
miesic potrzebowa na powrt po
upadku w grudniu 2013 roku.
Omdlenie podczas zawodw wy-
gldao powanie, ale znacznie
groniejsza bya sytuacja ze stycz-
nia. Obrazy z lotw w Kulm przy-
wodziy na myl obrazki znane
sprzed 11 lat.
Austriackiego skoczka wypadki
nie zniechciy do dalszego upra-
wiania tego sportu. Zaleao mu na
szybkim powrocie do zdrowia, aby
mc uczestniczy w zawodach w
Soczi. Udao mu si. Medalu z kon-
kursu indywidualnego do kraju nie
przywiezie, ale w Rosji zdoby
srebro wsplnie z druyn. Dwa-
nacie lat wczeniej dwa zote me-
dale z Salt Lake City wywiz Si-
mon Ammann, ktry tu przed Ig-
rzyskami Olimpijskimi rwnie
mia wypadek. Twarz uderzy o
zeskok, a badania wykazay take
liczne stuczenia.
Na tej samej imprezie udziau nie
mg wzi Hermann Maier. Her-
minator latem 2001 roku uleg po-
wanemu wypadkowi podczas jaz-
dy motocyklem. Grozia mu ampu-
tacja ng, ale nie min rok, gdy
Austriak wrci do treningu. W Tu-
rynie w 2006 roku do swojej kolek-
cji medali dooy srebrny i brzo-
wy. Wczeniej zdoby dwa zote w
Nagano (1998), cho sdzono, e
signie po jeszcze jeden. Nie udao
mu si, poniewa w pierwszym
starcie wylecia poza tras po dro-
dze przerywajc dwie siatki zabez-
pieczajce stok. Po kilku dniach
znw wzi udzia w zawodach i nie
pozostawi rywalom zudze, co do
tego, kto jest najlepszy.
Niebezpiecznajazda
Nie tylko sportowcy, ktrzy zaj-
muj si sportami zimowymi zma-
gaj si z powanymi kontuzjami.
Nie zawsze te walka zwieczona
jest zotym medalem zawieszonym
na szyi chwil pniej. W 2012
roku upadek Mai Woszczowskiej
uniemoliwi udzia w IO w Londy-
nie. Podczas przygotowania do naj-
waniejszych w tym sezonie zawo-
dw w kolarstwie grskim zawod-
niczka ulega wypadkowi. Diagno-
za: zamanie dwch koci rdsto-
pia i zerwane wizada. Na efekty
rehabilitacji warto byo czeka
duej. W 2013 roku Woszczowska
zostaa wicemistrzyni wiata i
brzow medalistk mistrzostw Eu-
ropy.
Nie wiadomo, czy kiedykolwiek
do startw w Formule 1 wrci Ro-
bert Kubica. Na torze wypadek w
tym cyklu odnis w 2007 roku, ale
po niespena miesicu znw si ci-
ga. Powaniejsze obraenia odnis
cztery lata pniej dokadnie 6 lu-
tego. Kierowca zdecydowa si na
start w rajdach samochodowych.
Podczas wycigu uderzy w barier,
ktra przebia karoseri samochodu
i rania kierowc. Grozia mu nawet
amputacja rki, ale biorc pod uwa-
g okolicznoci wypadek mg za-
koczy si jeszcze gorzej. We
wrzeniu 2012 roku Polak znw
usiad za kierownic rajdowego
auta. Nie bez sukcesw nadal w
nich uczestniczy.
Dla niektrych sportowcw kon-
tuzje s chlebem powszednim. Z
urazami zmagaj si czsto, lecz na-
wet te najpowaniejsze nie potrafi
ich zniechci. Najsilniejsi wracaj
i staj si jeszcze lepsi. W drodze
po sukcesy przeamuj kolejne
ograniczenia. Medale, cho cenne,
staj si mniej istotne ni walka z
wasnymi sabociami. Za ni wy-
bitne jednostki otrzymuj wyjtko-
wo gone brawa i szczeglne uzna-
nie.
JarekWICAWSKI
Droga kuchwale
prawo, aleprawo
rowanie na przymusowe leczenie
sprawcy z zakceniami czynnoci
psychicznych o podou seksualnym.
Pozornie wszystko gra, Mariusz T.
wpisuje si w ow charakterystyk.
Ale elazna zasada, wedug ktrej
prawo nie dziaa wstecz, obowizuje.
I to w prawie karnym bardzo rygory-
stycznie. Nie mona zastosowa,
wic owego przepisu wobec Mariu-
sza T. Rzd sprbowa wic inaczej.
Pod koniec ubiegego roku uchwalo-
no ustaw o postpowaniu wobec
osb z zaburzeniami psychicznymi
stwarzajcych zagroenie ycia,
zdrowia lub wolnoci seksualnej in-
nych osb. Jako, e jest to ustawa z
zakresu prawa cywilnego, mona by
zastosowa j wobec Mariusza T. ze
wzgldu na mniejszy rygoryzm zasa-
dy lex retro non agit. Jednak jest jed-
no ale...
Conatoprawoi Europa
akt drugi, nieostatni
Moliwo dziaania wstecz
wspomnianej ustawy budzi jednak
kontrowersje. Jej oponentw nie bra-
kuje, a wrcz przeciwnie przyby-
wa. I na tym nie koniec. Bdy wy-
tkna Helsiska Fundacja Praw
Czowieka, wskazujc, e na stosow-
ne zmiany regulacji prawnych pra-
wodawcy mieli cae 25 lat, a dokona-
li jej na kilka miesicy przed wyj-
ciem Mariusza T. na wolno. Szcze-
rze mwic trudno si z takim uj-
ciem nie zgodzi, co utwierdza tylko
w przekonaniu o wszechobecnym
baaganie w polskim prawie. Orzecz-
nictwo Europejskiego Trybunau
Praw Czowieka w Strasburgu do-
puszcza wprawdzie izolacj osb
niebezpiecznych, ale dodaje liczne
obostrzenia. Takie autorytety jak
prof. Zoll, znawca prawa karnego
czy prof. towska, pierwszy polski
Rzecznik Praw Obywatelskich jasno
wyrazili swoj opini. Prezydent RP
powinien przekaza ustaw w trybie
prewencyjnym do Trybunau Kon-
stytucyjnego. Tak si jednak nie
stao.
Quovadis, Polsko
Sawa Szatana z Piotrkowa ob-
ja take, a raczej przede wszyst-
kim, portale spoecznociowe. Strony
na Facebooku nawoujce do jego
dalszej izolacji mno si niczym
grzyby po deszczu. cznie nali-
czyam kilkadziesit tysicy laj-
kw. Pokazuje to tylko, jak silne
emocje budzi sprawa w potencjal-
nym Kowalskim. Dlaczego tak si
dzieje? Bo zostalimy tak naprawd
oszukani. Prawo, a waciwie jego
twrcy, ulegli. Nie potrafi znale
metody skutecznej i jednoczenie
zgodnej z obowizujcymi regulacja-
mi, by zapobiec kolejnym tragediom.
Pytanie tylko, co jest waniejsze
wolno zabjcy czy spokj milio-
nw Polakw. Dokd zmierzasz Pol-
sko? Jak wybrniesz z tej sytuacji? Na
t chwil s to pytania bez odpowie-
dzi
KATARZYNANOWAK
Ichsukcesyi poraki ledzmiliony. Najwiksi zwy-
cizcyzdobiokadki najpopularniejszychczasopism,
nietylkotychtematyczniez nimi zwizanych. Spor-
towcydawnotemustali siwspczesnymi herosami.
Dogreckichpbogwwieluz nichnigdysiniezbliy,
alestacy, ktrzyzasugujnawyjtkowyszacunek.
d
z
ie
n
n
ik
.
p
l
4 www.facebook.com/gazeta.fenestra
Nie ma geniuszu
bez szalestwa
Czoowypolski reyser, wielo-
krotnienagradzany, odwanie
i bezkompromisowoodzie-
rajcyrzeczywisto z pozo-
rwi uudy. Amoedziwaklu-
bujcysiwewszelkiej maci
okropiestwach, makabrach,
pokazywaniukrwi, potu, ez,
wymiocin, oszustw, mordw,
gwatw, libacji i ludzkiego
upodlenia? Zdaniapodzielone
sprawdopodobnieporwno.
Kimwic jest WojciechSma-
rzowski?
Najnowszy filmSmarzow-
skiego Pod MocnymAnioem
wszed do kin wstyczniu i oczywi-
cie nie przeszed bez echa. Powsta
na podstawie powieci Jerzego Pilcha
o tymsamymtytule i dotyka wane-
go, bo powszechnego wrd Pola-
kwproblemu alkoholizmu. Picie
to wkocu nasz sport narodowy.
Gwnym bohaterem jest Jerzy
pisarz i alkoholik, bardzo konsek-
wentny w swoim dziaaniu (w tej
roli wystpi znakomity Robert
Wickiewicz). Po zakoczeniu ko-
lejnego pobytu na odwyku rozma-
wia z dyrektorem orodka i obiecu-
je, e to by ostatni raz i wicej tu
nie wrci, po czym bierze taksw-
k, ktra zawozi go do baru Pod
MocnymAnioem, bynajmniej nie
na kaw. W drodze do domu wst-
puje do monopolowego. Gdy trafia
w kocu do mieszkania zaczyna
sprzta po swoich alkoholowych
ekscesach sprzed odwyku. Wsz-
dzie walaj si butelki i zarzygane
ubrania. Zajcie to jest na tyle nie-
wdziczne, e oczywicie trzeba si
napi. I koo si zamyka. A trudno
zliczy ile razy ten schemat powta-
rza si w filmie. Szans na to, by
pokona nag wydaje si by
mio. Gdy Jerzy zakochuje si za-
czyna wierzy, e walk z alkoho-
lizmem mona wygra. Nie dostaje-
my jednak odpowiedzi, czy osta-
tecznie Jerzy zwyciy.
Oprcz gwnego bohatera poz-
najemy take histori innych pa-
cjentw przebywajcych w orodku
kierowcy tira, farmaceutki, ksi-
dza, inyniera, robotnika i innych
osb z rnych rodowisk i warstw
spoecznych. Ich historie nie s at-
we, czsto pene okruciestwa i
przemocy. Kady twierdzi, e ma
jaki powd, usprawiedliwienie dla
swojego picia.
Narracja w filmie jest nielinearna.
Sceny z kolejnych pobytw Jerzego
w orodku i poza nim krzyuj si
ze sob, co wida po zmieniajcych
si pacjentach i porach roku. Taki
sposb przedstawienia to interpreta-
cja czasu odczuwanego przez alko-
holika wedug Smarzowskiego.
Film peen jest tak charakterystycz-
nych dla reysera naturalistycznych
obrazw seksu, gwatw i przemo-
cy oraz fizjologicznego upadku
czowieka. Nic tu nie jest sztucznie
upikszone, wrcz przeciwnie, czu-
je si wszechobecny odr, brud i
opary alkoholu. Co rwnie typowe
dla Smarzowskiego, w filmie wy-
stpuje ekipa ulubionych aktorw
reysera, ktrych znamy z innych
jego filmw, m.in. Julia Kijowska,
Jacek Braciak, Kinga Preis, Marcin
Dorociski, Arkadiusz Jakubik, Ma-
rian Dzidziel, Lech Dyblik.
Pod MocnymAnioem jak
kady z poprzednich filmw reyse-
ra skupia si na konkretnej grupie
spoecznej, na konkretnym proble-
mie. W Drogwce, obok wtku
kryminalnego niczym z filmu akcji,
moglimy pozna grup policjan-
tw, ktrzy bior apwki, pij na
umr, spotykaj si z prostytutkami
i bior udzia w wycigach ulicz-
nych, a to wszystko nie przeszkadza
im w udawaniu dobrych mw i
ojcw. Ra opowiada histori
rodzcej si niemoliwej mioci na
tle trudnej sytuacji Mazurw po II
wojnie wiatowej. Ukazuje okru-
ciestwo sowieckich okupantw,
ale take Polakw w stosunku do
Mazurw, ktrych maj za Nie-
mcw. Jest to dla nich wystar-
czajcym powodem do brutalnych
pobi, podpale i gwatw. Dom
zy to studium najgorszych ludz-
kich instynktw osadzone w peere-
lowskim pegeerze. W Weselu na-
tomiast Smarzowski wytyka pazer-
no Polakw w bardzo typowej
scenerii przy wdce i tacach na
weselu w remizie.
Kady z tych filmw uderza natu-
ralistycznym ukazaniem rzeczywis-
toci. Jasnym jest, e twrcy w celu
uwypuklenia pewnych kwestii si-
gaj po takie rodki jak hiperbola,
czy groteska. Ale czy takie zabiegi
wystpuj w filmach Smarzowskie-
go? Wielu uwaa, e tak, cho
mona spotka take gosy m-
wice o tym, e rzeczywisto wy-
glda wanie tak, jak pokazuje j
Smarzowski, tylko nie chcemy
przyj tego do wiadomoci. Z
pewnoci jednak reyser prowoku-
je widza, wywouje dyskusje i
skania do przemyle. Doskonale
wie jak wykreowa wiat i bohate-
rw tak, aby nie byli jednowymia-
rowi. Kada z pozytywnych postaci
w wymienionych wyej filmach ma
jak znaczc negatywn skonno-
, nikt nie jest krysztaowy (cho
moe z wyjtkiem Tadeusza z
Ry, granego przez Marcina Do-
rociskiego). I nic dziwnego, bo
wiat nie jest przecie ani czarny,
ani biay.
Mona go kocha lub nienawi-
dzi. Mona uwaa go za geniusza
lub za cynika, ktry krwi, prze-
moc i seksem chce przycign
widzw do kin. Ta kontrowersyjno-
nie jest niczym dziwnym, bo ju
Arystoteles powiedzia, e nie ma
geniuszu bez ziarna szalestwa.
Tak ju jest, e emocje budz ci,
ktrzy nie boj si ama tabu,
wytyka wad, pokazywa rzeczy-
wistoci w najgorszej jej odsonie.
Jedno jest pewne Wojciech
Smarzowski nie pozostawia obojt-
nym.
MagdalenaWITEK
f
i
l
m
w
e
b
.
p
l
Monagokocha lubnienawidzi. Mona
uwaa gozageniuszalubzacynika, ktry
krwi, przemoci seksemchceprzycign
widzwdokin. Takontrowersyjno niejest niczymdziw-
nym, boju Arystoteles powiedzia, eniemageniuszubez
ziarnaszalestwa.
Konkurs ma charakter ogl-
noeuropejski przez co stwarza
moliwo nawizania midzynaro-
dowego dialogu pomidzy uczestni-
kami, ktrzy publikujc swoje zdj-
cia prezentuj wasne spojrzenie na
rnorodno kultury poszczegl-
nych krajw, ami stereotypy oraz
uprzedzenia. Idea konkursu opiera
si na moliwoci pokazania poprzez
zdjcia pikna Europy, jej tradycji i
zwyczajw, dzielenia si dowiad-
czeniami z podry czy te wszela-
kich wyjazdwna wymiany zagra-
niczne. Konkurs jest take niezwyk
okazj na rozwj i doskonalenie
umiejtnoci fotograficznych dziki
prowadzonej na naszej stronie inter-
netowej Szkoy Fotografii Discover
Europe bdcej wynikiemwsppra-
cy z fotografami z caej Polski.
W tym roku organizatorzy prze-
widzieli trzy kategorie konkursowe:
n Obywatel Europy - zdjcia
przedstawiajce rozmaite oblicza
Europejczykw
n Mj kawaek Europy - zdjcia
przedstawiajce ciekawe miejsca
i krajobrazy w Europie
n Europo zaskocz mnie! - zdjcia
przedstawiajce mieszne lub in-
trygujce sytuacje, ktre miay
miejsce w Europie
n oraz dodatkow kategori spe-
cjaln ktrej opiekunem jest
KPMG:
n Sukces z Pasji - to kategoria dla
tych autorw, ktrym udao si
uchwyci niezwyk iskr pasji de-
cydujc o czyim powodzeniu,
uczuciu szczcia, satysfakcji.
Oczekujemy zdj, ktre obrazuj,
jak serce woone w to, co si robi,
przekada si na czyj sukces.
Konkurs skada si z dwch cz-
ci: z 7 etapw regionalnych w Pol-
sce i jednego zagranicznego oraz
etapu centralnego. Dodatkowo w
tym roku zdjcia bd take ocenia-
ne przez internautw poprzez goso-
wanie na stronie internetowej kon-
kursu. Gala regionalna dla woje-
wdztwa wielkopolskiego odbdzie
si 11 kwietnia w Sali Biaej Urzdu
Miasta Poznania. Wicej informacji
znajdziecie na stronie internetowej:
http://www.discovereurope.esn.pl/
5 marzec 2014
Konkurs fotograficzny
Discover Europe
RzecznikPKPPLK, Mi-
rosawSiemieniec powia-
damia, ewostatnich
miesicachspkazwik-
szyanakadnapracere-
montowei poprawiawa-
runki kursowaniapo-
cigw. Czymoemysi
spodziewa rzeczywistej
modernizacji kolei, czy
jest tomoekolejna
obietnicabez pokrycia?
Kogo w tymroku nie zasko-
czya zima? Jak zawsze ten sam
problem. Parali na drogach, poiry-
towani kierowcy, spnienia autobu-
sw, liskie i niebezpieczne chodni-
ki. Ale najchodniejsza pora roku
najmocniej uderzya w koleje. Za-
marznite trakcje i godziny spdzo-
ne przez pasaerww pocigach
bd na dworcach w oczekiwaniu na
pocig. Szczeglne utrudnienia po-
jawiy si midzy odzi a Ostro-
wemWlkp. Pewnego piknego
mronego poniedziaku ze stacji Ja-
rocin od godz. 4.30 do 10.00 nie wy-
jechaa adna lokomotywa. Kolejne-
go dnia pocigi na tej trasie
przeduyy czas trwania podry z
dwch do czterech godzin. Co mieli
w tymprzypadku zrobi pasaero-
wie? Cierpliwie czeka, stojc na
zamarznitej trakcji w szczerym
polu. Trudno, jeli kto spieszy si
do pracy lub na zajcia.
Sorry, taki mamy klimat.
Sorry, taki mamy klimat tak
skomentowaa sytuacj wicepremier
Elbieta Biekowska. Jej sowa wy-
woay powszechne oburzenie. Me-
dia wrzay, negatywnie komentowa-
no i krytykowano postaw pani mi-
nister, ktra wcale si nie wstydzi i
nie auje swojej wypowiedzi. Nie
uwaa jej za niefortunn. Twier-
dzi, e nie po to otrzymaa tek
rzdow, by wieci oczyma i za-
pewnia, e wszystko adnie, a na-
wet piknie si ukada. Twierdzi
te, e daleko jej do dobrego pija-
rowca i e nie taka jej rola. Przed
ni stoj inne, trudniejsze zadania
do wykonania. Dlatego mwi praw-
d i nie przebiera w sowach. Gosy,
e pani wicepremier nie wypada, e
powinna by delikatniejsza, moe
bardziej medialna, jak na polityka
przystao, s przez Elbiet Bie-
kowsk zupenie ignorowane. Na-
wet fakt, e w cigu kilku dni staa
si gwiazd internetu jej nie prze-
szkadza. Cay czas broni swojego
pierwotnego stanowiska i zdania nie
zmienia. Jedni si z ni zgadzaj,
inni staj si jej zdecydowanymi
przeciwnikami. Uwaam, e to, co
powiedziaa to zwyczajna prawda.
Zima zaskakuje nas co roku i nikt
nie jest w stanie jej zatrzyma.
Winy za niedyspozycj polskich ko-
lei nie mona zrzuca wycznie na
jedn osob. Warto znale te in-
nych odpowiedzialnych za zaist-
nia sytuacj. Jednak to sorry nie
brzmiao na antenie telewizyjnej
zbyt dobrze. Nie naley wypowia-
dajc si publicznie uywa takiego
jzyka. Nie przystoi to czonkini
rzdu. Politycy powinni mimo
wszystko way sowa. Jedyne, co
mog jeszcze w tej sprawie powie-
dzie pani wicepremier odwagi z
pewnoci nie zabrako.
Coz tkolej?
Nasz kraj zawsze jest gdzie na
szarym kocu. Nieprawda. Polska
uplasowaa si na drugim miejscu,
tu za Rumuni pod wzgldem licz-
by wypadkw na kolei. Powinni-
my wic zaprzesta artw o pol-
skich pocigach. Tu nie ma si z
czego mia, raczej jest si czego
ba. Europejska Agencja Kolejowa
podaje, e to wanie w naszym
pastwie ginie 1/5 miertelnych
ofiar w wypadkach na terenie UE.
NIK rwnie informuje, e naj-
czstsz przyczyn kolizji po-
cigw s luki w systemie bezpie-
czestwa. Co z t kolej? 2014 rok
wedug Mirosawa Siemieca ma
by czasem modernizacji i najwik-
szych inwestycji dla PKP. Miejmy
nadziej, e nie s to puste sowa.
Wystarczy od czasu do czasu
wsi do pocigu Przewozw Re-
gionalnych lub TLK i przejecha,
choby najkrtsz tras, by przeko-
na si, e kondycja polskich kolei
nie jest najlepsza. Przepenione wa-
gony, ciasne 8-osobowe przedziay,
do tego walizka kadego z pa-
saerw i nagle zaczyna brakowa
miejsca i tlenu, nie mwic ju o
jakimkolwiek komforcie jazdy.
Zim zimno, latem gorco. Do-
men Polakw jest narzekanie, ale
myl, e w tym przypadku uzasad-
nione. Dobrze swoj rol speniaj
chyba jedynie Koleje Wielkopol-
skie.
Obietnicebez pokrycia?
Jednym z priorytetw w planach
Polski jest Kolej Duych Prdkoci.
To wie si ze sporymi kosztami,
dlatego nie jest tak atwe do zreali-
zowania. Lokomotyw, ktra poru-
sza si z prdkoci powyej 250
km/h moemy podrowa w kra-
jach takich jak: Niemcy, Francja,
Wielka Brytania, Belgia, Holandia
czy Hiszpania. Krlow europej-
skich kolei okrzyknito w 2012
roku Szwajcari. To wanie tam na
transport kolejowy w przeliczeniu
na mieszkaca wydaje si ok. 222
euro. Wedug zestawie Boston
Consulting Group Szwajcaria wy-
pada najlepiej pod wzgldem bez-
pieczestwa, cen, punktualnoci i
jakoci usug.
Ajeliby przyjrze si kondycji
pocigw towarowych, Polska rw-
nie si nie wyrnia. Rozwj na-
szego kraju w dziedzinie transportu
blokuje wanie saby stan kolei.
Francuskie czy niemieckie pocigi
towarowe poruszaj si z prdko-
ci 60 km/h, polskie jed znacz-
nie wolniej 25 km/h. Dlatego nie
jestemy zbyt konkurencyjni. Musi-
my si bardziej postara, by kto
dostrzeg nasz potencja. Problemu
nie naley zamiata pod st, trze-
ba stawi mu czoa i rozwizywa
go w sposb dynamiczny. Moe i w
tym przypadku przydayby si
ostrzejsze sowa. Obietnice nie wy-
starcz, szczeglnie studentom, kt-
rzy najczciej podruj wanie
pocigami.
EwaNOWAK
Discover Europe2014toju jedenastaokazjado
tego, abyposzerzy swojehoryzontypodczas bli-
skiegokontaktuz fotografi. Tenniezwykykonkurs
manaceluwyonienienajlepszychzdj przedsta-
wiajcychPolskoraz innekrajeeuropejskie, na-
desanychprzez studentwz caegokontynentu.
Etapfinaowyodbdziesiwmaju2014roku
wWarszawie.
Wsi do pocigu,
byleniepolskiego
Wrdstudentwznaj-
dziemywieleosbz naj-
rniejszymi pasjami i
upodobaniami. Wieluz
nas ju teraz starasi
uczestniczy wrno-
rodnychakcjachi przed-
siwziciach, abyzbie-
ra dowiadczenie, ktre
jest takwanewrozwoju
karier. wietnspraw
jest, gdyprzyjemne
monapoczy z
poytecznym. Wwywia-
dziedlaFenestryDawid
Lemanowicz opowiadao
tymdlaczegopojecha
doSoczi, oraz oroli wo-
lontariuszanaZimo-
wychIgrzyskachOlim-
pijskich.
Cotrzeba byozrobi, eby za-
istnie wtak prestiowymwy-
darzeniu? Jak udao Ci si do-
sta na Igrzyska wcharakterze
wolontariusza?
Wczeniej pracowaem jako wo-
lontariusz na Euro 2012, tutaj w
Poznaniu, w miejskim centrum me-
dialnym. Kiedy Euro ju si sko-
czyo, gdzie na Facebooku zna-
lazem link do programu Wolonta-
riat Soczi 2014. Stwierdziem, e
trzeba zobaczy co to waciwie jest
i z czym to si je.
Jakwygldaydalszestarania?
Wysaem zgoszenie, a nastp-
nie w odpowiedzi zwrotnej do-
staem link do testu jzykowego,
ktry by pierwszym etapem rekru-
tacji. Po kilku miesicach dostaem
telefon. Byem bardzo zdziwiony,
bo odezwa si kto w jzyku an-
gielskim, ale ze specyficznym ro-
syjskim akcentem. Zostaem zapro-
szony na rozmow przez skype'a,
ktra miaa odby si nastpnego
dnia. Prowadzona bya w jzyku an-
gielskim. Pytany byem o moje do-
wiadczenie, jeli chodzi o wolonta-
riat, zainteresowania, kierunek stu-
diw. Na koniec usyszaem: ode-
zwiemy si.
Czyli pewniepomylae, enic
z tegoniebdzie?
Dokadnie tak. Ale po miesicu
dostaem kolejny telefon. Dzwonia
przedstawicielka z Komitetu Orga-
nizacyjnego, ktra rwnie przepro-
wadzia ze mn krtk rozmow re-
krutacyjn. Gwnie chcieli chyba
wybada dokadnie poziom mojego
angielskiego. Pytaa te, jak wy-
glda moja znajomo rosyjskiego,
ale nie wymagali go ode mnie. Ko-
niec rekrutacji wyglda tak, e w
sierpniu 2013 roku dostaem e-mai-
la, ktry potwierdza, e wszystko
si udao. Troch to trwao, bo cay
proces ruszy dwa lata przed Igrzys-
kami.
Jak wyglda Twj typowy
dzie wSoczi? Co musiae ro-
bi jakowolontariusz?
Ju w zgoszeniu zaznaczaem, e
chc pracowa bardziej od strony
mediw. W Soczi musiaem by ty-
dzie wczeniej, bo zanim zaczli-
my musielimy te zaliczy szkole-
nia. Kiedy ju zaczlimy prac
zostalimy podzieleni na dwie
zmiany. Poranna zmiana pracowaa
podczas cross-country i biegw nar-
ciarskich, a popoudniowa podczas
biathlonu. Amj typowy dzie?
2,5-godzinna podr na Stadion
Laury, gdzie pracowaem. Kiedy ju
dotarlimy, kierowani bylimy na
konkretne pozycje, gdzie pilnowa-
limy fotoreporterw czy
wchodz na odpowiednie miejsca,
czy nie podchodz za blisko. Od-
dzielalimy ich od sportowcw.
Moim obowizkiem byo wanie
kontrolowanie fotoreporterw.
Jak odbierasz ludzi, z ktrymi
przebywae nacodzie?
Rewelacyjnie! W naszej grupie
fotoasystentw byo okoo 30
osb, w tym 20 Rosjan. Nawizy-
way si niesamowite relacje, przez
co atmosfera bya wspaniaa.
Mielicie okazj zobaczy na
wasne oczy kultowe ju po-
dwjnetoalety?
Chciaem je zobaczy, ale nieste-
ty. Nigdzie ich nie widziaem.
Niemiaeobawcodowyjazdu,
kiedy przed Igrzyskami miay
miejsce ataki terrorystyczne w
Rosji?
Miaem obawy i to due, ale nie
mylaem o rezygnacji. Zamachy
byy, s i niestety bd. Dzisiaj s
tu, a jutro mog by gdzie indziej.
Tak prbowaem sobie to tuma-
czy. Chciaem wykorzysta szan-
s, ktra moe si ju nie powt-
rzy. Jechaem te z tak nadziej,
e Rosjanie zrobi wszystko, eby
na miejscu byo bezpiecznie. I tak
te byo.
Atmosferazwizanaz sytuacj
naUkrainieprzenosiasiwja-
kikolwieksposbdoSoczi?
Nie i chyba nawet nie moga. Ig-
rzyska i sport z zaoenia s wolne
od polityki, dlatego ja osobicie
tego nie odczuwaem. Odbieraem
to troch jako zamknit stref, odi-
zolowan od reszty wiata. Wszys-
cy yli tam gowinie Igrzyskami i
tym, co z nimi jest zwizane. Nie
wiem, czy to dobrze, czy le, ale tak
byo.
Jak oceniasz organizacj Ig-
rzysk?
Oglnie bardzo dobrze. Sami
sportowcy te chwalili organizato-
rw. Nigdy wczeniej nie byem na
tak duej imprezie sportowej, ale
wedug mnie wszystko byo spraw-
nie rozwizane. Dla nas wolontariu-
szy take wszystko byo dobrze
przygotowane: zakwaterowanie,
wyywienie itd. Mielimy te za-
pewniony uniform, czapki, rka-
wiczki, kurtki. O nic z tych rzeczy
nie musielimy si martwi.
Czyli polecasz tak form ak-
tywnoci ?
Polecam jak najbardziej! Niesa-
mowite uczucie, gdy mona to
wszystko zobaczy: leccego po
zwycistwo Kamila Stocha, czy
biegnc po zoty medal Justyn
Kowalczyk. Wszystko to zazwyczaj
oglda si w telewizji, ale na ywo
wyglda to zupenie inaczej.
Rozmawiaa:
NataliaPAWLAK
6 www.facebook.com/gazeta.fenestra
Igrzyska z dobrej woli
P
r
y
w
a
t
n
e
z
d
j

c
i
a
D
a
w
i
d
a
L
e
m
a
n
o
w
i
c
z
a
7 marzec 2014
Amiao by
takpiknie
Nazwiskawieluznanychpikarzypotrafiwymieni
nawet Ci, ktrzysportemsinieinteresuj. Rober Le-
wandowski, WojciechSzczsnyczyJakubBaszczy-
kowski stegoprzykadami. Chciaabymprzedsta-
wi kilkuz tychpikarzy, ktrymmimotalentu
i dobrzezapowiadajcej sikarierynieudaosi
osign pokadanychwnichnadziei.
Banda trojga
Oawans donowych, zre-
formowanychmistrzostw
Europymiaoby atwo
jaknigdywczeniej. Bar-
dzoprawdopodobnejed-
nak, ereprezentacja
Polski skoczyeliminacje
doEURO2016jakprawie
zawsze, czyli pozagro-
nemfinalistw.
Mateusz Bukowiec ma
obecnie 26 lat i jest zawodnikiem
GKS-u Tychy, do ktrego trafi z
drugoligowego Ruchu Zdzieszowi-
ce. Wwieku 17 lat zadebiutowa w
Ekstraklasie w barwach Grnika
Zabrze. Niedugo potemznalaz si
w krgu zainteresowa midzy in-
nymi Evertonu i Interu Mediolan.
Wklubie z Mediolanu przeszed
nawet testy. Do transferu jednak nie
doszo, a mody zawodnik wyldo-
wa w Zagbiu Lubin, w ktrym
nie rozegra adnego spotkania.
Problemy ze zdrowiemutrudniy
dalszy rozwj jego kariery. Za-
miast gry na San Siro Bukowiec
musia zadowoli si Koszaraw
ywiec.
Sebastian Olszar zaliczy debiut
w Ekstraklasie w wieku 20 lat. Po
nastpnym udanym sezonie, w kt-
rym zanotowa w barwach Grnika
26 wystpw i 5 strzelonych bra-
mek wyjecha do Austrii. Niestety
osobista tragedia zatrzymaa roz-
wj jego kariery. Pobytu w angiel-
skich klubach Portsmouth i Coven-
try nie moe zaliczy do udanych.
Nastpnie powrt do Polski i
tuaczka po klubach z ekstraklasy i
pierwszej ligi. 32-letni zawodnik
cznie w polskiej ekstraklasie ro-
zegra 115 meczw strzelajc przy
tym 17 bramek. Wynik moe nie
jest najgorszy jednak na pocztku
kariery nadzieje w nim pokadane
byy duo wiksze.
Sebastian Leszczak w 2009
roku jako siedemnastolatek zade-
biutowa w barwach Wisy Kra-
kw. Przy Reymonta wizano z
nim ogromne nadzieje, jednak jego
charakter nie pozwoli na ich
spenienie. Z Wisy trafi do Grni-
ka Zabrze, w ktrym poza jednym
meczem Pucharu Polski grywa w
rozgrywkach Modej Ekstraklasy.
Z Zabrza przenis si do drugoli-
gowej Garbarni Krakw, nato-
miast wiosn bdzie zawodnikiem
Kolejarza Stre w barwach ktre-
go miejmy nadzieje wrci do wy-
sokiej formy.
Kamil Oziemczuk rwnie jako
siedemnastolatek zadebiutowa w
ekstraklasie. Swoj pierwsz
bramk w barwach Grnika cz-
na zdoby przy azienkowskiej.
Rozegra siedemnacie spotka w
ekstraklasie, zosta uznany obja-
wieniem sezonu 2005/2006. Latem
2006 roku podpisa czteroletni
kontrakt z francuskim zespoemAj
Auxerre. Zapowiadao to wietlan
karier, a w rzeczywistoci oka-
zao si pocztkiem powolnego
spadku dzi 25-letniego Kamila.
Motor Lublin, Bogdanka czna,
Grnik czna to kolejne kluby, w
ktrych Oziemczuk nie potrafi od-
nale si na boisku.
Kolejne smutne przykady, to
Bracia Burkhardtowie. Starszy z
braci Marcin (30l.) w polskiej eks-
traklasie zadebiutowa w wieku 18
lat. Wystpowa wAmice Wronki,
Legii Warszawa i Jagielloni
Biaystok. Zaliczy te zagraniczne
epizody w Szwecji, na Ukrainie i
wAzerbejdanie. Karier repre-
zentacyjn zakoczy z dziesicio-
ma spotkaniami. Modszy z braci,
Filip (26l.) debiut w ekstraklasie
zaliczy jeszcze wczeniej, w wie-
ku siedemnastu lat, rwnie w
Amice Wronki. By zawodnikiem
wielu klubw ekstraklasy i
niszych lig, m.in. Widzewa d,
Jagielloni Biaystok czy Arki Gdy-
nia. Chocia razem rozegrali 254
spotkania w Ekstraklasie i strzelili
cznie 21 bramek to zaliczy ich
trzeba do grona niespenionych ta-
lentw. Marcin i Filip przez
wszystkich ekspertw byli typowa-
ni na gwiazdy polskiej piki. Nie-
stety obecnie s bardzo przecitny-
mi zawodnikami i maj problem z
tym, aby grac nawet w polskiej
ekstraklasie.
Podobnych historii jest mn-
stwo. Przeciwnoci losu, kontuzje,
problemy osobiste, li doradcy. Te
czynniki najczciej sprawiaj, e
talenty si marnuj. W wikszoci
przypadkw moemy si jedynie
domyla co stano na drodze do
wielkiej kariery. To oczywiste, e
takie zdarzenia miay i nadal bd
miay miejsce ale miejmy nadziej,
e bdzie ich coraz mniej, a ich
potencjalni bohaterowie bd z po-
wodzeniem pokonywa wszystkie
trudnoci.
KINGAKWIECIE

o
:
U
E
F
A
.
c
o
m
Litera D stojca przy nazwie
grupy, do ktrej trafia Polska ra-
zem z Niemcami, Irlandi, Szkocj,
Gruzj i Gibraltarem, oznacza b-
dzie dominacj. Germask rzecz
jasna. Podopieczni Joachima Lwa
stanowi jedn z najmocniejszych
druyn wiata i podczas EURO
2016 celowa bd w tytu mist-
rzowski. Tego, e na francuskim
czempionacie mogoby ich za-
brakn, nikt midzy Odr a Renem
nawet nie bierze pod uwag. W eli-
minacjach do poprzednich wielkich
turniejw Niemcy szli niczym burza
z gradobiciem oraz potnymi pio-
runami. Od padziernika 2007 roku
nie przegrali w jakichkolwiek kwa-
lifikacjach adnego spotkania, a
ostatnim turniejem, do ktrego nie
awansowali bezporednio, by mun-
dial w 2002 roku. Wwczas w ba-
raach pokonali Ukrain.
Nie warto si oszukiwa: jeli
biao-czerwoni w dwumeczu z Nie-
mcami ugraj chocia punkt, b-
dziemy mogli mwi o sukcesie.
Jeeli ktrakolwiek z druyn w gru-
pie D zdoa urwa punkty 3-krot-
nym mistrzom Europy, bdzie to
ogromna niespodzianka. Dlatego
batalia o drugie premiowane awan-
sem miejsce (do finaw wejdzie
bezporednio take najlepszy zesp
spord tych, ktre zajm trzecie
miejsca w swoich grupach) powin-
na rozstrzygn si midzy Irlandi,
Szkocj i Polsk. Kade rozwiza-
nie w przypadku tych zespow jest
moliwe, bo prezentuj one podob-
ny, rwnie kiepski poziom.
Trudniejszym dla nas przeciwni-
kiem wydaje si by reprezentacja
Szkocji. Kibice w kraju whisky
pyncym ju prawie zapomnieli jak
smakuje udzia w midzynarodowej
imprezie (po raz ostatni Szkocja za-
graa w niej w 1998 roku podczas
mundialu we Francji) i maj wielki
apetyt na awans. Z tego powodu
bd chcieli jak najwydatniej po-
mc swoim pikarzom i podczas
gier eliminacyjnych na pewno
stworz na trybunach niesamowit
atmosfer. Kiedy wic 8 padzierni-
ka 2015 roku biao-czerwoni zawi-
taj do Szkocji, bd musieli przy-
gotowa si na starcie nie z jedenas-
toma, ale dwunastoma przeciwnika-
mi.
Spacerkiem dla naszych Orw
nie bd take potyczki z Irlandi.
Wrcz przeciwnie szykuj si
twarde batalie, w ktrych nikt nie
odstawi nogi, a trup bdzie sa si
gsto. Ekipa z Zielonej Wyspy, cho
losowana bya a z drugiego koszy-
ka, w ostatnich latach mocno
zbliya si poziomem do polskiej
kadry. Zesp Martina O'Neilla to
adni wirtuozi czy magicy futbolu,
ale na pewno nieustpliwi, trudni do
pokonania i bardzo solidni pikarze.
Czwartym do bryda, bo Niemcy
to przecie inna liga, jest reprezen-
tacja Gruzji. Rywal to dla nas dosy
egzotyczny, gdy mierzylimy si z
nim dotychczas zaledwie 3 razy.
Dwukrotnie zwycialimy, ale raz
w 1997 roku doznalimy upoka-
rzajcej klski 0:3 w meczu elimi-
nacyjnym do mistrzostw wiata. Te-
raz podobny scenariusz nie wchodzi
w gr, bo kto zgubi punkty w po-
tyczkach z Gruzinami, ten bdzie
mg poegna si z marzeniami o
awansie na EURO. O Gruzji, poza
tym, e podobno ma cakiem niez
kuchni i urodzi si tam Jzef Sta-
lin, niewiele ciekawego mona na-
pisa. Jej pikarska reprezentacja to
typowy europejski IV-ligowiec: wy-
grywa z outsiderami, przegrywa z
mocarzami, ale w meczach ze red-
niakami strze si, Polsko potra-
fi sprawi niespodziank.
Niezalenie od tego, czy polska
kadra zdoa awansowa do Mist-
rzostw Europy, podczas eliminacji
do tego turnieju na pewno przejdzie
do historii. Oto bowiem 7 wrzenia
2014 roku biao-czerwoni bd ry-
walem reprezentacji Gibraltaru w
jej pierwszym meczu o punkty. Do
tej pory druyna z brytyjskiej kolo-
nii pooonej na poudniu Pwyspu
Iberyjskiego rozegraa tylko jeden
oficjalny mecz. 4 miesice temu
zremisowaa 0:0 ze Sowacj. Do-
piero od maja 2013 roku Gibraltar
jest penoprawnym czonkiem
UEFA, ale wci nie przynaley do
FIFA. Selekcjoner kadry Gibraltaru
tak mwi o swoim zespole: Umie-
my poczy techniczn pik ibe-
ryjsk z fizycznym stylem wyspiar-
skim. To moe by wybuchowa
mieszanka. Oby tylko eksplozja
nie nastpia w pierwszym meczu
eliminacji, ani dokadnie rok p-
niej, kiedy Gibraltar podejmiemy u
siebie. Stracilimy ju gola z San
Marino, wic wiemy co to wstyd.
Jednak podobna wpadka przeciwko
druynie z terytorium zamorskiego,
ktrego czna powierzchnia wyno-
si 6,5 km a liczba ludnoci nie
przekracza 30 tysicy, byaby
pikarskim samobjstwem.
KonradWITKOWSKI
Niewartosioszukiwa: jeli biao-czerwoni w
dwumeczuz Niemcami ugrajchocia punkt,
bdziemymogli mwi osukcesie. Jeeli kt-
rakolwiekz druynwgrupieDzdoaurwa punkty3-krot-
nymmistrzomEuropy, bdzietoogromnaniespodzianka.
8 www.facebook.com/gazeta.fenestra
Sportowy secondhand
chodzi o popularno szybownict-
wa, Kawa powoli wychodzi z cie-
nia, o czym wiadczy moe nomi-
nacja do tytuu Sportowca Roku
Przegldu Sportowego i Telewizji
Polskiej. Do pierwszej dziesitki
jeszcze si nie wdar, ale jak sam
mwi, gdy rozpoczyna karier,
wywiadami zainteresowani byy tyl-
ko lokalne media z rodzinnego Za-
brza.
Zarwno speedrower jak i szy-
bownictwo absolutnie przegrywaj z
niezwykle popularnym windsurfin-
giem. Ironia wcale nie jest tak ostra,
poniewa w przeciwiestwie do
wspomnianych dyscyplin, z win-
dsurfingiem mamy do czynienia
podczas letnich Igrzysk Olimpij-
skich. Warto o nim wspomnie nie
tylko ze wzgldu na urok osobisty,
ale i dlatego, e fale morskie w tym
sporcie wznosz si bardzo czsto w
rytm Mazurka Dbrowskiego. Nie
udao si w Londynie, lecz bardzo
chtnie poczekamy na Rio de Janei-
ro, poniewa Polacy mimo niezbyt
dobrych warunkw zimnego Baty-
ku, radz sobie na falach niezwykle
dobrze. Zofia Klepacka oraz Prze-
mysaw Miarczyski zdobyli meda-
le na londyskiej imprezie, jednak
zarwno ona jak i on nie sprawili,
e windsurfing sta si sportem na-
rodowym. Do dzi niewiele osb
pamita o sukcesie biao - czerwo-
nych i mimo nominacji w plebiscy-
tach, tak jak w przypadku pilota
Kawy, oboje nie przedstawiaj si w
telewizjach niadaniowych i nie bij
si o kibicw na amach sportowych
dziennikw. Sceptycy stwierdz, e
przegrali swoj szans na celebryc-
kie ycie, ale chyba nie o to chodzi
w dzisiejszym sporcie.
Kiedy znudzi si gonitwa na ro-
werach, podziwianie Himalajw z
gry czy nawet opieranie si grawi-
tacji na desce, na deser pozostaje
jeszcze dart, snooker lub - dla tych
bardziej aktywnych - hokej na tra-
wie. Konia z rzdem temu, kto po-
prawnie skojarzy pierwszy z wy-
mienionych, gdy w rodzinnych
zmaganiach wicej byo pewnie
mistrzw rzutek ni darterw. Cho-
dzi o to samo, rzucanie do tarczy
szpiczastymi lub plastikowymi lot-
kami w potrjn dwudziestk przy-
nosi niezwyk frajd w towarzy-
stwie barowym. Doda do tego trze-
ba fakt, i Polacy nie s moe naj-
mocniejsz si w wiatku darta,
lecz posiadanie mistrza Europy ju-
niorw Mateusza Wawrzyniaka, czy
obecno Polakw na mistrzostwach
globu, wiadczy o co raz wikszej
popularnoci tego sportu w Polsce.
Jednak jeli w klubie nie zetknli-
cie si z dartem, pozostaje jeszcze
snooker. Kady kto widzi kule bilar-
dowe niestety musi zmieni swoje
wyobraenia, poniewa snooker, to
o wiele bardziej skomplikowana
rozgrywka. 15 czerwonych i 7 kolo-
rowych bil do wbicia, dominacja
Brytyjczykw, a jednak i polski ak-
cent pojawia si przy zielonym sto-
le. Kacper Filipiak w wieku 16 lat
zosta mistrzem wiata juniorw i
wci pnie si w snookerowej hie-
rarchii. Czy osignie poziom mist-
rzw z O'Sullivanem na czele, do-
wiemy si niedugo, jednak gdy sam
"The Rocket" twierdzi, e Polak ma
ogromny potencja, co musi by na
rzeczy. Wracajc do sportw bar-
dziej wymagajcych fizycznej
sprawnoci, nie sposb zahaczy o
hokej na trawie. Wikszo z nas
pod wpywem amerykaskiej kultu-
ry zna tylko hokej na lodzie. Mao
kto pamita o trawiastej i halowej
wersji tego sportu. Apamita war-
to, gdy grono olimpijczykw pol-
skiej reprezentacji pochodzi z wiel-
kopolski i posiada ogromne sukcesy
w tej dyscyplinie. Srebro Mist-
rzostw Europy w halowej odmianie
trawiastej gonitwy z kijem w rce w
2007 i 2011 roku zobowizuje do
zwrcenia uwagi na t dyscyplin.
Podsumowujc wszystkie za i
przeciw w sportach mniej znanych,
naley zwrci uwag na fakt, i o
popularnoci dyscypliny najczciej
decyduje sukces medialny. Zarwno
o szybkonogich na rowerze, szy-
bowcach nad Himalajami, hokeis-
tach wcale nie pdzcych na lodzie
jak gwiazdy Igrzysk, bohaterach tar-
czy, czy zielonego stou nie bdzie
gono, jeli nie podbij serc telewi-
zyjnych godomorw. Telegazeta,
czy link na samym kocu popular-
nego portalu na niewiele si zdadz,
nawet mimo szczerych chci. Dla
przedstawicieli tych, jak i innych
sportw niewymienionych przeze
mnie nadzieja na saw wcale nie
jest tak dua, lecz warto wspomnie,
e mimo niewielkiego zainteresowa-
nia nadal, z penym zaangaowa-
niem walcz o sukces w swojej dys-
cyplinie. Przykadu sukcesu w ni-
szowej dyscyplinie nie trzeba szu-
ka daleko w pamici, bo przecie
kto by relacjonowa na studenckim
wydziale czy w pracy wycigi pan-
czenistw, gdyby Zbigniew Brdka
nie zdoby olimpijskiego zota na
oczach widzw publicznej telewiz-
ji.?Aprzecie Brdka, by trenowa
musia dorabia w Stray Poarnej.
To znak, e i dla tych z koca wia-
domoci sportowych jest nadzieja
na rozgos i szacunek w sportowym
wiatku. Sportowcy "z drugiej rki"
wcale nie s gorsi, bo pokonuj
saboci i nierzadko staj na szczy-
cie. Popularno to nie wszystko.
Saw powinno mierzy si tylko w
medalach.
Micha LENICZAK
IgrzyskawSoczi zabrayCi dwatygodniez ycia? Radwaskaz Janowiczemgrajwtenisaju nawet wsiedzi-
biejednej z sieci telefonii komrkowej, aLewandowski wychodzi z domowej lodwki?Wielki sport, towielka
popularno, alemniej popularnedyscypliny, o ktrychatwozapomnie, niemoguchodzi zamae.
Zoliwi twierdz, e to
ubosza wersja sportu ulowego,
bowiemzasady i regulamin s wzo-
rowane na speedwayu, jednak za-
miast ryku silnikw, usysze tu
mona pokrzykiwania zawodnikwi
odgosy cierania si rowerowego
ogumienia. Speedrower, bo o nim
mowa, od 1995 roku posiada wPol-
sce wasn organizacj, Polskie To-
warzystwo Speedrowerowe, ktre w
2006 roku zastpione zostao przez
Polsk Federacj KlubwSpeedro-
werowych. Sama nazwa, trzeba
przyzna, i bardzo oryginalna i od-
dajca sens sportowej rywalizacji na
kkach, powstaa prawdopodobnie
pod koniec lat 80-tych XX wieku na
terenie Leszna. Biao czerwony
motyw? Prosz bardzo: Polacy wlis-
topadzie ubiegego roku na zawo-
dach wdalekiej Australii zdobyli
mistrzostwo i vice-mistrzostwo
wiata odpowiednio juniorwi se-
niorwwdruynie, dwa zota wobu
kategoriach zawodwparowych, a
po tytu Indywidualnego Mistrza
wiata sign Marcin Szymaski z
Leszna. Powiedzie, e to niezy wy-
nik, to wielka obraza. Jednak popyt
na ultra lekkie rowery wPolsce
zwikszy si dopiero wtedy, gdy
wiadomo o sukcesach Polakw
przeniesie si z czeluci telewizyjnej
telegazety na pierwsze strony dzien-
nikw. Opowodzenie takiego prze-
biegu wydarze bdzie trudno, jed-
nak jeli dotare do tego momentu
artykuu, speedrowerowe towarzy-
stwo ju teraz zaczyna zastanawia
si nad otwarciemszampana.
Jeli rowerowe szalestwo kogo
nie krci, a w kko wolisz jedzi
na karuzeli i podziwia otaczajcy
Ci wiat, obowizkowa jest konsul-
tacja z Sebastianem Kaw. Niekt-
rych samo nazwisko postawioby na
nogi, jednak kiedy przejrzy si gale-
ri zdj z wypraw wspomnianego
Polaka, z owych ng mona si bar-
dzo szybko osun. Dziewiciokrot-
ny mistrz wiata w konkurencjach
szybowcowych jest tak daleko poza
zasigiem innych, e wyzwa musi
szuka zdecydowanie gdzie indziej,
a konkretniej mwic zdecydowa-
nie wyej. Kawa 21 grudnia 2013
roku, po morderczych przygotowa-
niach fizycznych i technicznych do-
kona przelotu nad szczytemAnna-
purna w Himalajach, ktry jest
pooony 8091 metrw nad pozio-
mem morza. Dokona tego lecc z
prdkoci 400 km/h i jest oczywi-
cie pierwszym czowiekiem na na-
szej planecie, ktry to zrobi. Jeli
Redaktor naczelny
Mikoaj Zajczkowski
Zastpca redaktora
naczelnego
JarekWicawski
Sekretarz Redakcji
Dominika Pacyska
Redaktor dziauSport
JarekWicawski
Redaktor dziauKultura
Aleksandra Laps
Redakcja:
Marta Jdrzejczak
Beata Kapusta
Kinga Kwiecie
Micha Leniczak
Ewa Nowak
Katarzyna Nowak
Natalia Pawlak
Mikoaj Stanek
MagdalenaWitek
KonradWitkowski
Korekta
Magorzata Adamczewska
Skad
Tomasz Szukaa
Opiekunredakcji
Red. LesawCiesika
Strona internetowa
www.gazetafenestra.pl
Facebook
www.facebook.com/gazeta.fe-
nestra
Twitter
/twitter.com/FenestraGazeta
Druk
Drukarnia Prasowa
ul. Malwowa 158, Skrzewo
Redakcja zastrzega sobie prawo do re-
dagowania i skracania
nadesanych tekstw.
Redakcja nie ponosi odpowiedzialno-
ci za tre zamieszczanych reklam.
Wydawca: Wydzia Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, ul. Umultowska 89a, 61-614 Pozna.
Redakcja: Wydzia Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, ul. Umultowska 89a, pokj 144, 61-614 Pozna
email: fenestra.uam@gmail.com, facebook: www.facebook.com/gazeta.fenestra
w
w
w
.
o
c
d
n
.
e
u