Poza Toruń NR 58

14 listopada 2014
Numer 58
ISSN 2084-9117
WWW.POZATORUN.PL
BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO
Jestemy te na facebook.com/pozatorun
Wilki znaj si
na ludziach
***
Gmina ysomice
Rozmawiamy z wjtem gminy o

mijajcej kadencji
19
***
Chema
Klub Niteczka obchodzi 20.

urodziny
25
***
Gmina ubianka
Modzi wykonawcy z patrio32
tycznymi pieniami
str.14
***
Gmina Obrowo
Straacy z Osieka dostali nowy
wz
35
2 POZA TORU,
14 listopada 2014
FELIETON
stopka redakcyjna
Wilki wyj na
witego Marcina
Redakcja Poza Toru
JACEK
KIEPISKI
Redaktor naczelny
Zotoria, ul. 8 marca 28

redakcja@tylkotorun.pl
Wydawca
Goldendorf
Radosaw Rzeszotek
Zastpca redaktora naczelnego
Jaki czas temu, przeprowadzajc wywiad z prezydentem

Bydgoszczy Rafaem Bruskim,
doznaem olnienia. Prezydent, wspominajc o Toruniu, wyrazi opini, e gwne
miasta wojewdztwa nigdy si
nie zbli, bo dziel je: tereny
zalewowe po prawej stronie
Wisy i niedostpna Puszcza
Bydgoska po lewej.
Zgadza si, nie zgadza
- mona dyskutowa. (Tacy
Oldrzy zrobiliby pewnie midzy tymi miastami raj, gdyby
nie to, e musieli odej std
nie godzc si na amanie ich
praw i wolnoci). Ale co do
Puszczy prezydent mia racj
stuprocentow. Niedostpna,
prawdziwa. Miar puszczowatoci s wszak wilki, a tych
trzy rodziny mieszkaj midzy
tymi miastami (piszemy o tym
na str. 14).
Mona przyj, e drapieniki oba miasta od siebie
skutecznie oddzielaj, wszak
wilka si boimy od maego...
Mona te odwrotnie. Wilki
s dobrem wsplnym, by nie
powiedzie: "produktem regionalnym". Jak gsi sawice
region, ktre sprawiy, e ku-
jawsko-pomorskie wyrnio
si na mapie Polski (piszemy o
tym na str. 31). Porwnanie to,
oczywicie, urazi moe gsi,
bo sw rol promocyjn okupuj mierci na masow skal, ale, szukajc wyrnikw
promujcych to wojewdztwo,
powinnimy postawi obok
siebie: liwki strzeleckie, gsi
koudzkie i... wilki puszczaskie. (Z tym, e one s wolne,
bo poznay si na ludziach).
A wolno przecie jest
zasadnicz wartoci, jak
zamierzaj kultywowa bez
wtpienia wszyscy kandydaci
w zbliajcych si wyborach
(o wyborach piszemy na wielu stronach). Wic nie tylko
"Gsina na witego Marcina",
chwalmy si te Puszcz Bydgosk - skarbem narodowym
i symbolem wolnoci, najbardziej na zachd wysunitym rejonem wystpowania
wilkw w Europie, ich przyczkiem w drodze na zachd
kontynentu. I uznajmy, e nie
wszystkie skarby regionu musimy zaraz je.
Jacek Kiepiski
Redaktor wydania
Kinga Baranowska
(GSM 796 302 471)
Dzia reportau i publicystyki
Marcin Tokarz, Tomasz Wicawski
(GSM 535 405 385)
Dzia informacyjny
ukasz Piecyk, Aleksandra
Radzikowska, Micha Ciechowski
Kultura
ukasz Piecyk
Zdjcia
Adam Zakrzewski,
ukasz Piecyk, Maciej Pagaa
REKLAMA
Aleksandra Grzegorzewska
(GSM 512 202 240), Agnieszka
Korzeniewska (GSM 534 206 683),
Magorzata Kramarz
(GSM 607 908 607),
Karol Przybylski (GSM 665 169 292),
reklama@pozatorun.pl
Skad
Studio Poza Toru
Druk
Express Media Sp. z o.o.
ISSN 4008-3456
Redakcja nie odpowiada za tre ogosze.

***
Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy z dnia 4 lutego

1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
Agencja Public Relations Goldendorf zastrzega, e
dalsze rozpowszechnianie materiaw opublikowanych
w Tylko Toru jest zabronione bez zgody wydawcy.
3 POZA TORU, 14 listopada 2014

REKLAMA

WYWIAD
Gwarancja historycznych odkry

Radioteleskop w Borach Tucholskich ma odmieni polsk nauk. Na co pozwoli i co stanie si
z obiektem w Piwnicach mwi w rozmowie z ukaszem Piecykiem prof. Andrzej Kus, naukowiec z Centrum
Astronomii UMK i dyrektor Konsorcjum Narodowe Centrum Radioastronomii i Inynierii Kosmicznej
Jak wielka bdzie to rnica w
stosunku do osigw radioteleskopu w Piwnicach?
Obecnie jestemy w stanie
w jednej chwili obserwowa
maksymalnie dwa dane obszary kosmosu. Specyfika nowego
radioteleskopu pozwoli na ledzenie 50-krotnie wikszej powierzchni. To bdzie praktycznie
automat obsugiwany przez kilka
osb. Czuo nowego radioteleskopu bdzie take ok. 50 razy
wiksza. Cae centrum pozostanie w gminie ysomice.
Czy telefon komrkowy moe

mie wpyw na dziaanie radioteleskopu w Piwnicach?
W tej chwili ju tak. Od ponad
dekady odbieramy z kosmosu
tak sabe sygnay, e takie urzdzenie hipotetycznie pooone
na Ksiycu byoby dla nas bardzo jasnym punktem. Nasze ycie - rodowisko jest zanieczyszczone szumem cywilizacyjnym.
Wszystkiemu winne s fale elektromagnetyczne. Gdyby byy widzialne, mielibymy cokolwiek
innego przed oczami?
Nieustannie przez nas przechodz. Produkuj je: komunikacja bezprzewodowa, transmisje telewizyjne czy hot spoty,
czyli miejsca z bezprzewodowym Internetem. Doprowadzilimy do sytuacji, w ktrej tylko
cz pomiarw naszego radioteleskopu moe by prowadzona w
obecnej lokalizacji.
Std pomys, aby nowy obiekt
zosta zbudowany w Borach Tucholskich?
Tam szum jest okoo 1000
razy sabszy ni w Piwnicach.
Ten teren cechuje take najniszy poziom zaludnienia na kilometr kwadratowy w Polsce. Nawet w grach s gorsze warunki.
Prof. Andrzej Kus ma nadziej, e nowy radioteleskop

pozwoli polskim naukowcom na doczenie do wiatowej
czowki
Radioteleskop mia ju dziaa.

Czemu jeszcze go nie ma?
Wszystko rozbija si o pienidze, bo historia stworzenia
trzy razy wikszego radioteleskopu rozpocza si ju w 2005
roku. Pi lat pniej pojawiy
si pierwsze konkrety, a dwa lata
temu zainteresowane jednostki
z caej Polski stworzyy konsorcjum. Jednak szacunkowy koszt
budowy orodka w Borach to
nawet 200 milionw zotych. Jeli wemiemy pod uwag jeszcze
stworzenie sieci filii badawczych,
to kwota ronie o kolejne 100
Fot. UKASZ
PIECYK
milionw. Wojewdztwo jest za

mae na takie inwestycje, wic
pozostaj negocjacje z rzdem.
Mam nadziej na dotacje o zasigu midzynarodowym, bo nasze
badania bd na pewno przydatne na skal europejsk. Prawda
jest taka, e dotd nie moglimy
konsumowa duych rodkw
zewntrznych, bo nie bylimy do
nich technicznie gotowi. Nowy
radioteleskop i planowane Narodowe Centrum Radioastronomii
i Technologii Kosmicznych przy
UMK zasadniczo zmieni t sytuacj.
Stary sprzt pjdzie na zom?

Skde! Obecnie testujemy
na nim nowe urzdzenia produkowane pod radioteleskop
w Borach. Zrobilimy z niego
poligon dowiadczalny. Prawdopodobnie zostanie on wykorzystany do stworzenia radiowej
nawigacji kosmicznej, czyli odwrotnoci GPS-u. Radioteleskop
w Piwnicach doczyby do sieci
podobnych sobie urzdze na
caym wiecie, ktre wsplnymi
siami mogyby stworzy system
ledzenia obiektw w kosmosie,
oddalonych o miliardy kilometrw, z dokadnoci do jednego
kilometra. Obecnie okrelanie
lokalizacji odlegych obiektw w
przestrzeni kosmicznej jest bardzo niedokadne.
cznie z CA UMK budow

nowego urzdzenia zainteresowanych jest 9 podmiotw naukowych z caej Polski. Czemu?
Gdy zaczniemy prowadzi badania przy pomocy nowego radioteleskopu, kada filia bdzie
miaa swoje zadania. Piwnice
stan si centrum dowodzenia,
w ktrym bdziemy interpretowa dane zebrane przez nowy
radioteleskop oraz przetworzone
przez inn fili dane. Przykadowo, moemy tutaj znale dane
przechwycone z satelitw szpiegowskich. W Gdasku powstaoby Krajowe Centrum Inynierii
Kosmicznej, w ktrym odbywayby si prace nad technologiami
kosmicznymi np. odzie kosmiczn. Rozpoczcie bada
przy pomocy radioteleskopu w
Borach Tucholskich zapewnioby zwikszenie prestiu naszych
jednostek. Do Piwnic przyjedaliby ludzie z caego wiata,
a nasi naukowcy nie musieliby
rozwija si poza Polsk. Prawda
jest taka, e polskie rodowisko
naukowe nie jest silne. Mamy indywidualne sukcesy, ale zespoowo to rednia pka. Aspiracje to
nie wszystko, a nowe moliwoci
to gwarancja budowy duego
znaczcego w wiecie orodka
badawczego oraz - historycznych
odkry.

REKLAMA WYBORCZA

REGION
Skoczmy z krajem wadzy

O pastwie minimum, Erazmie z Rotterdamu, scenicznej drodze i miechawce
z Zenonem Laskowikiem, twrc legendarnego kabaretu TEY, po jubileuszowym wystpie w toruskim

Dworze Artusa, rozmawia Tomasz Wicawski
Ubawi si pan dzisiaj?
Tak. Jak zapi kontakt z widzem i
wewntrzne emocje, poczuj to na sensorach - to lec. Kontakt z publicznoci
jest bardzo istotny. Wchodzi si do innego wiata, ktry kocham, lubi i wszystkich do niego zapraszam.
Pytam z tego wzgldu, e znane jest w
rodowisku kabaretowym stwierdzenie,
i wystp jest udany, gdy najbardziej rozemiany wychodzi z niego ten, ktry
mia rozbawia.
To wita prawda. Pomys, ktry wpada mi do gowy, najpierw musi bawi
mnie samego. Wtedy mam gwarancj,
e moe to chwyci i rozbawi widza.
Oczywicie, wymaga to pewnej obrbki i otoczki, ale tak kiekuj skecze czy
monologi. Widz musi zrozumie, e w
przekazywanej mu opowieci jest art,
ktry taczy obok niego, ale wczeniej
go nie zauway (miech). Ktry z mdrych filozofw powiedzia, e kady z
nas czuje si przez pi minut kadego
dnia gupcem. Sztuk jest to, eby tego
limitu nie przekracza. Moment rozbawienia przychodzi wtedy, gdy si do tego
przyznamy.
Inspiracja wywiechtane sowo. Co
jednak czowiekiem powoduje, e nadal
wychodzi na scen.
Mam pewn zasad. Zanim wystpi - musz mie pomys. Nie odcinam
kuponw i wypalony nie przychodz
bawi ludzi. Umiem si przed sob do
tego przyznawa. Salto mortale i wyjcie
z drugiej strony. Trzeba si na nowo znale w otaczajcej rzeczywistoci. Zmieni si rzd, ustrj, ale czowiek si nie
zmieni. Stereotyp mentalnoci jest ten
sam. Jej posta niewolnicza i zwizkowa
cay czas wystpuje. Frustracja u wielu
spowodowana jest tym, e jedni siedzieli
przy okrgym stole, a inni pod nim. Ci
drudzy myleli, e ci pierwsi o nich pamitaj. A tu si okazao, e zapomnieli (miech). Straszenie i rozpierducha
zwizkw zawodowych na ulicach nie
pasuje do obecnych czasw. Nie czuj
tego. Trzeba twardo z kapitalistami rozmawia, ale nie zadym.
Czsto bywa pan smutny patrzc przez
okno?
Interesuje mnie obecnie dyscyplina
komiczna. Szereg artw opowiadamy
bez sw, bo obraz i scena wystarcza
widzom za cay przekaz. Czemu ludzie si miej, gdy wkadam pienidze do urny? Bo to wszystko
jest w nas. Znamy si jak yse
konie. A komik, jak wiadomo, pacze miechem. To wewntrzne zy z bezsilnoci.
Nic nie dzieje si od zaraz.
Ale w stron zmian trzeba
wszystko pcha. Mamy moralne prawo wprowadzi do
przestrzeni publicznej tekst,
e dzienny obrt planety
zaczyna si o 5.40, a nocny
21.20. Niech taki tekst zafunkcjonuje w radiu, gazecie,
telewizji. Wtedy kady zda
sobie realnie spraw, e ziemia si krci. Gdy kwiat rozumu rozsdek dojrzeje,
to moesz startowa w ycie.
Gdy jeste nierozsdny, miej
pretensje do siebie, a nie do
innych.
Obecny program, z ktrym wystpowa
pan w Toruniu, jest mocno refleksyjny.
Zapaem si na tym, e sucham i sam
nie wierz: Laskowik skoni mnie do
zastanowienia nad mierci i przemijaniem. Z jednoczesnym bananem na twarzy.
Nie ucieknie si od przemijania.
Erazm z Rotterdamu stwierdzi, e prawda ma dziwn moc rozweselania. Jeeli
czowiek nie czyni z tego odkrywania
Ameryki, ale cieszy si z kadego dnia,
to jest mu atwiej. Budz si codziennie
rano i myl, e wielu ju nie dao rady.
A ja jeszcze jad do Torunia (miech).
Wiele starszych osb mi powtarza, e za
komuny Polska bya szara, ale ludzie kolorowi i rozemiani. Teraz mamy wok
wiele barw, ale jacy tacy smutni jestemy.
Jest w tym co. To sprawa duszy.
Trudne momenty Polak przyjmuje z
wikszym dystansem?
Jestemy wrd narodw wiata
najwikszymi szczciarzami. Nasz bolczk jest to, e pastwo
cigle zawaszcza wadz i nie
chce zaufa obywatelowi. To
scheda po poprzednim ustroju. Chocia jeszcze
tu i wdzie, dobrze ma si bieda, warto wci
pamita, po kim
jest ta scheda.
Pastwo powinno
by ograniczone
do
minimum.
Wemy sowo
minister
przecie ono
wskazuje
n a
jego kompetencje, ktre maj by mini.

Mona zwariowa z tym wszystkim.
Damy sobie rad, tylko nam
pozwlcie, do cholery. Skoczmy z
krajem wadzy. Wiele
jednak zaley od nas
i musimy
w y mus i,
eby rzd
nam suy.
Za
nasze
pienidze
kreuje
si
wadza, a nie
odwrotnie.
mie-
chawka dopada kadego z nas. Na

scenie kiedy nie mg jej pan powstrzyma?
Wielokrotnie. Prbuj j powstrzymywa przygryzajc warg.
Ale jak to wybuchnie, to nie ma
siy. miech jest przymiotem
naszej duszy. Gdy co sobie
pan skojarzy, to nie ma na
to siy. Ludzie popatrz si
jak na dziwaka i zapytaj
sami siebie, z czego si ten
gupek mieje. Trzeba to
przyj na klat. Nie ma si
co kreowa na wielki teatr,
ale pokazywa rzeczywisto.

REKLAMA WYBORCZA

REGION
Ze zmarym przy kominku

Na wiecie praktykowane od dawna, w Polsce oficjalnie zakazane. Przechowywanie
prochw zmarego w domu jest wci nielegalne, a mimo to moliwe bez wikszego problemu
niektre zakady pogrzebowe niewiele sobie z tego robi i dziaaj
w myl zasady klient nasz pan,
Wielu z nas pocztek listopada udostpniajc szcztki bliskim
spdzio na cmentarzach,\ aby zmarej osoby. Taka specjalna
odwiedzi groby bliskich. Nie oferta moe mie jednak fatalne
kady jednak musi si fatygowa skutki, gdy za rozsypywanie prona lokalne nekropolie, eby po- chw grozi grzywna do 5 tys. zomodli si nad mogi. Swoich tych lub 30 dni aresztu. Problemu
bliskich maj bowiem w nie widz, np. Francuzi, u ktrych
ponad 70 procent urn trafia do
domu.
Sprawy dotyczce przechowy- domw. Skd w takim razie prowanie zwok i ich szcztkw regu- blem u nas?
- Sprawy zwizane z pochwluj przepisy pamitajce pocztki
PRL-u. W Ustawie o cmentarzach kiem zmarego to zawsze delii chowaniu zmarych czytamy, e katna sprawa - twierdzi Agata
ciao ludzkie moe by pochowa- Guranowska ze spopielarni Fenix
ne w grobach ziemnych, murowa- w Nowej Chemy. - Pomijajc
nych, katakumbach lub zatopione kwestie prawne, zmaremu nalew morzu. Szcztki po spopieleniu y si szacunek. Kady ma wic
prawo czci jego pami - rodzi w kolumbariach na cmentarzu.
- W wietle obowizujcych na, znajomi, nieznane nam osoby.
przepisw przechowywanie urny Przechowywanie urny w domu
z prochami bliskiego w domu mogoby w wielu przypadkach to
utrudni.
jest nielegalne
Sprawa wraca
wyjania Hanna
jak bumerang, bo
Wolska, Pastwodziaania nad nowy
Powiatowy
welizacj ustawy
Inspektor Sanifuneralnej trwaj
tarny w Toruniu.
Zwoki i szcztGdyby prawo na od duszego czaki ludzkie do to zezwalao, to zapew- su. W maju 2013
roku wikszo
czasu pochwku
umieszcza si w ne Koci nie miaby nic sejmowa odrzucia projekt Sojuszu
domu przedpo- przeciwko
Lewicy Demogrzebowym lub
kostnicy. Te za
kratycznej. Doznajduj si pod
kument zakada
nadzorem organw Pastwowej moliwo przechowywania urny
Inspekcji Sanitarnej.
przez maonka, konkubenta czy
Tajemnic poliszynela jest, e te krewnych w miejscu zamiesz-
ukasz Piecyk
Urna z prochami te moe si dobrze prezentowa. W ofertach zakadw pogrzebowych znajdziemy nawet takie z
krysztaami Swarovskiego.
kania uprawnionej osoby. Jednym

z warunkw byoby zawiadomienie powiatowego inspektoratu
sanitarnego o miejscu i warunkach przechowywania szcztkw.
Faktem jest, e ludzkie prochy
nie stwarzaj adnego zagroenia
biologicznego.
- Nie uciekamy od tematu i
mwimy, e jest potrzebny nowy
projekt ustawy funeralnej mwi w rozmowie z tvn24 Marek
Balt z SLD. - Mienimy si nowoczesnym pastwem, a zachowuje-
my starowiecko.
Projekt odpad ze wzgldw
formalnych i braku dostatecznych
uregulowa. Dziwi jednak fakt, e
za przechowywaniem prochw w
domu opowiadaj si nawet osoby
duchowne, jednak i tu opinie s
podzielone. W licie episkopatu
polskiego do wiernych czytamy,
e hierarchowie sprzeciwiaj si
przechowywaniu urn w domach.
- Koci na wiecie nie ma w
tej sprawie jednoznacznej nauki
komentuje ks. dr hab. Czesaw
Fot.UKASZ
PIECYK
Kustra, prof. UMK. Zasadnicz

motywacj jest jednak szacunek
do zmarego. Gdyby prawo na to
zezwalao, to zapewne Koci nie
miaby nic przeciwko.
W Toruniu pierwsze kolumbarium powstao rok temu na
cmentarzu komunalnym przy
ulicy Grudzidzkiej. Jest w stanie
pomieci 96 urn. Wanie jest
rozbudowywane.
4
l.piecyk@pozatorun.pl
Sejmik bliej mieszkacw

O programie Nowej Prawicy mwi Krzysztof
Czerepiuk, lider listy do Sejmiku Wojewdzkiego z okrgu nr 4

(Toru oraz powiaty toruski i chemiski)
Geolog, asystent europosa. Prezes toruskiego
oddziau Nowej Prawicy Janusza
Korwin-Mikke
W swoim zakresie kompetencji sejmik wojewdzki ma realizowa potrzeby wsplne
poprzez budow i remonty oglnodostpnej
infrastruktury.
Potrzeb wspln jest np. budowa drg ekspresowych i szybkiego ruchu. Natomiast marnotrawstwem jest np. plan wydania ponad 100
milionw z na Kujawsko-Pomorskie Centrum
Badawczo-Edukacyjne Zintegrowanego Rozwoju Miast i Regionw i wiele innych tego typu
przedsiwzi. Wprowadzimy zasad, zgodnie
z ktr wiksza cz budetu wojewdztwa,
pochodzca m.in. ze rodkw unijnych, bdzie
przeznaczana na inwestycje infrastrukturalne.
Przypominamy, e rodki unijne, to nie jest
adna jamuna, ale zwrot skadki, ktr Polska
odprowadza do Brukseli. W zakresie ochrony
przeciwpowodziowej zwikszymy rodki finansowe na budow nowych oraz remont i utrzymanie istniejcych budowli, takich jak way i
kanay przeciwpowodziowe.
Konieczne jest odduenie wojewdztwa
i zakaz planowania deficytu budetowego.
Obecnie dug wojewdztwa wynosi ponad
380 mln z. Sprzeciwiamy si wydatkom, ktre w kolejnych latach generuj wysokie koszty
obciajce finanse wojewdztwa, a w konsekwencji prowadzce do zaduenia.
Bdziemy bezwzgldnie przestrzegali poszanowania wasnoci prywatnej w trakcie
tworzenia planu zagospodarowania przestrzennego i gospodarowania nieruchomociami. Wyeliminowane zostan wpywy grup
lobbingowych - zakazane bdzie dotowanie
przedsiwzi o charakterze komercyjnym, jak
i porczanie kredytw z tym zwizanych oraz
promowanie za publiczne pienidze instytucji
samorzdowych i organizacji pozarzdowych.
Organy samorzdowe nie powinny by stron

w biecej dziaalnoci gospodarczej. Wadze wojewdztwa kujawsko-pomorskiego nie
mog rnicowa obywateli na tych lepszych i
gorszych, nie powinny zatem wspiera finansowo jednych kosztem drugich.
Wprowadzimy model dziaania maej, ale
sprawnej administracji samorzdowej. Obniymy koszty funkcjonowania biurokracji,
uprocimy procedury oraz wprowadzimy zasad niezwocznego wydawania decyzji administracyjnych. Wprowadzimy system oceny
pracy urzdnikw uwzgldniajcy czas i jako
obsugi obywatela. Zmienimy godziny funkcjonowania urzdw tak, aby obywatele mogli
zaatwi swoje sprawy po wyjciu z pracy.
KANDYDACI KOMITETU WYBORCZEGO
NOWEJ PRAWICY JANUSZA KORWIN-MIKKE DO SEJMIKU
WOJEWDZKIEGO W OKRGU 4
1. Krzysztof Czerepiuk, Gogowo (Obrowo)
2. Miron Szmytkiewicz, Zotoria (Lubicz)
3. Sylwia Winiewska, Rankowo
(ysomice)
4. Tomasz Czarnecki, Lubicz Grny
(Lubicz)
5. Agnieszka Bugajska, Brzoza
(Wielka Nieszawka)
6. Dorota Malinowska, Grbocin (Lubicz)
7. Mateusz czyski, Osiek Nad Wis
(Obrowo)
8. Monika Dorosiska, Kamionki Due
(ysomice)
9. Anna Lewandowska, Maa Nieszawka
(Wielka Nieszawka)
10. Piotr Krause, Nawra (Chema)
11. Magdalena Wysiska, ubianka
12. Robert Bugajski, Brzoza
(Wielka Nieszawka)

REKLAMA

REGION
Pokazali FBI, jak si gra

Mali baseballici UKS Comets Mazowsze w ostatnich miesicach odnieli wiele sukcesw
i to nie tylko sportowych. Czas, eby ich ladem poszy dziewczta?
Aleksandra Radzikowska
Trzynacie lat temu Robert
Szwajkowski prowadzi w szkole
podstawowej lekcj angielskiego
o kulturze amerykaskiej. Gdy
wspomnia uczniom o baseballu, narodowym sporcie USA, nie
chcieli duej sucha. Zapragnli gra. Niewinne marzenie
przerodzio si w pasj, a ta w
styl ycia.
Wanie dlatego, gdy na pocztku padziernika w mazowieckiej podstawwce pojawili si
przedstawiciele FBI, nikt si temu
nie dziwi. Niezwyke spotkanie
byo nawizaniem do oglnowiatowej inicjatywy Maej Ligi
Baseballowej Honoring Our
Hometown Heroes, powoanej
po atakach na World Trade Center. Druyny maoligowe i modzi
baseballici organizuj takie spotkania, by podzikowa subom
mundurowym za ich powicenie
i trud wkadany w codzienn prac na rzecz bezpieczestwa.
- Odwiedzili nas take przedstawiciele policji, stray poarnej,
lenej i gminnej - mwi Robert
Szwajkowski, trener. - Uczniowie
mogli porozmawia z funkcjonariuszami, z bliska obejrze ich
pojazdy i sprzt wykorzystywany
w codziennej pracy. Agent FBI z
24-letnim staem, Michael Baker,
opowiedzia o swojej pracy w jednostce K9 ze specjalnie wyszko-
Baseballici UKS Comets Mazowsze zdradzili funkcjonariuszom sub tajniki ich ukochanego
sportu.
lonymi psami do poszukiwania

adunkw wybuchowych i zaginionych ludzi.
Spotkanie okazao si frajd
nie tylko dla modych sportowcw. Baseballici zaprezentowali
gociom pokaz gry, a na koniec
przedstawiciele sub mundurowych mogli sprbowa swoich si
w tym sporcie, odbijajc pik ze
stojaka.
- Nie tylko gocie z USA odwiedzili niedawno nasz klub mwi Robert Szwajkowski. - W
tym roku szkolnym przywitali-
my te trenerw z Houston Babtist University oraz organizacji

HiS Print. Zaley nam na tym, by
modzi ludzie rozwijali si nie tylko pod ktem sportowym.
Ostatnie miesice to dla klubu
z Mazowsza czas midzynarodowych dowiadcze. Modzicy i
kadeci zdobyli wicemistrzostwo
wojewdztwa. W regionie tylko
Osielsko okazao si by lepsze
od mazowszan. Ponadto kadeci
uczestniczyli w Pfinaach Mistrzostw Polski Juniora Modszego rozgrywanych w poowie
Fot.
NADESANE
czerwca w Miejskiej Grce. Cho

byli najmodsz ekip w turnieju i przegrali wszystkie mecze,
dowiadczenie jakie zebrali z
pewnoci zaowocuje w kolejnych sezonach. Zajmujc czwarte
miejsce uzyskali awans do Finau
Mistrzostw Polski Juniora Modszego, klasyfikujc si tym samym
w pierwszej szstce najlepszych
druyn w Polsce w tej kategorii w
sezonie.
- Wraz z nadejciem wakacji
druyna naszych baseballistw
uczestniczya w Mistrzostwach
Europy i Afryki Maej Ligi Baseballowej w kategorii Intermediate

50/70, rozgrywanych w czeskiej
Pradze - mwi Robert Szwajkowski. - Zajlimy trzecie miejsce,
a mistrzostwa byy doskonaym
sprawdzianem dla naszych zawodnikw. Przekonalimy si na
wasnej skrze, jak wysoki poziom reprezentuj europejscy rwienicy naszych zawodnikw.
Po powrocie z Pragi na czonkw klubu czekao kolejne wane
wydarzenie. Po raz pierwszy w
historii klubu na terenie gminy
Czernikowo zosta zorganizowany obz baseballowy z udziaem
amerykaskich szkoleniowcw.
Trjce Amerykanw (David
Moss, Robert Cissell, Joe Page)
towarzyszy miotacz chorwackiej
druyny Sisak Storks - Mario Federovi.
- Podczas trzech dni treningowych prawie trzydziestoosobowa grupa naszych zawodnikw
moga doskonali elementy tego
sportu - dodaje trener. - Chcemy
spenia marzenia dzieci poprzez
baseball. Zachcam kolejne osoby
do uczestniczenia w treningach,
w szczeglnoci chopcw ze
szk podstawowych i pierwszych
klas gimnazjum oraz dziewczta
urodzone w latach 2004-2006.
To wanie dla nich mamy zamiar
stworzy druyn dziewczc i
zainaugurowa pocztek programu softballowego jeszcze w tym
roku.
Biuteria jest
sztuk
Delikatne zdobienia, symbole i oryginalne

wzory. Zaprojektowanie wyjtkowej biuterii to
wyzwanie. Za wyroby ADA-PLUS odpowiadaj
najlepsi jubilerzy szkoy gdaskiej
d 1996 roku firma wytwarza markow biuteri srebrn. Nawet jej

symbol w peni oddaje to, co dla
projektantw najwaniejsze - przepikne i
nietuzinkowe wzornictwo najwyszej jakoci. W rnorodnym asortymencie kady z
pewnoci znajdzie co nie tylko dla siebie.
Propozycje od ADA-PLUS idealnie nadaj
si na prezent dla osb bliskich naszemu
sercu.
Firma znana jest rwnie z dogodnych,
producenckich cen swoich wyrobw. Obrczki lubne, piercionki zarczynowe,
broszki czy kolczyki sygnowane jej logo
mona kupi na kad z wyjtkowych
chwil. Doczenie do tej listy pir, dugopisw i zegarkw to ukon w stron klienta.
Wanie dlatego docenili j mieszkacy nie
tylko wielu miast Polski, ale take Czech,
Sowacji i Niemiec.
- Zaley nam na tym, eby oferta bya
tak rozwinita, by kady mg znale w
niej to, czego szuka - mwi Aleksander
Jarosawcew. - Wiemy, e gusta naszych
klientw s rnorodne, wic taki musi
by te asortyment. Wci wzbogacamy
go o nowe propozycje, ale nie dlatego, by
zarabia na tym pienidze, to nie stanowi
gwnego celu naszych stara, bo bazujemy przede wszystkim na sprzeday i wyrobie biuterii.
Skd tak rzadko spotykane podejcie do

klienta?
- Robimy to z myl o osobach odwiedzajcych nasze sklepy i witryn internetow podkrela Aleksander Jarosawcew.
- Jeli kto szuka dla siebie, np. kolczykw,
a najbliszej osobie chciaby podarowa
zegarek, wszystko to znajdzie w naszej
ofercie. Ceny s konkurencyjne, nawet odpowiednio kilkanacie procent nisze od
tych w sklepach internetowych. Zaufao
nam ju wiele zakochanych par, wybierajc
obrczki i piercionki zarczynowe sygnowane naszym logo...
Producent biuterii srebrnej proponuje
nabywcom nie tylko klasyczne wzory z elementami diamentw i cyrkonii, ale take
najmodniejsze propozycje sezonu.
- ledzimy trendy w brany i staramy si
dostosowa do oczekiwa klientw dodaje Aleksander Jarosawcew. - Jeli okae
si, e po kilku latach piercionek czy obrczka s za mae, moemy je powikszy.
Wyjtkowe, pikne, zgodne z twoimi
oczekiwaniami - wanie takie s wyroby firmy ADA-PLUS. Przekonaj si o tym
sam.

REKLAMA WYBORCZA

REKLAMA
Instytut Kazimierza
Jagielloczyka w Toruniu
Rozmowa z prof. dr hab. Grzegorzem Grskim
Panie Profesorze, co to jest
Instytut Kazimierza Jagielloczyka?
To placwka naukowa, zaoona przez Kolegium Jagielloskie Torusk Szko Wysz i kilka innych
podmiotw, w celu realizacji
zaawansowanych projektw
naukowo badawczych. Jest
powoana do tego by organizowa, wspiera i wdraa projekty naukowo badawcze.
Skd jednak ten akurat patron?
Nasza uczelnia odwouje si
do jagielloskiej tradycji, nasze liceum za patrona obrao
Wadysawa Jagie. Pozostajemy w krgu jagielloskim,
pragnc cay czas odwoywa
si do potgi Polski i Torunia
w cigu dwch stuleci. Przypominam, e take polska nauka
w okresie jagielloskim naleaa do czowki europejskiej,
a zatem i wiatowej. A Kazimierz Jagielloczyk personifikuje okres najwikszej potgi
tego pastwa. To on uczyni z
Polski i Litwy najpotniejszy
organizm polityczny na kontynencie europejskim. Podporzdkowa koronie polskiej
Czechy i Wgry, opar t imperialn konstrukcj na trzech
morzach Adriatyku, Batyku
i Morzu Czarnym. By moe
najwikszym krlem polskim,
ale pozostaje chyba najbardziej
z nich niedocenionym. To nasz
skromny hod dla tego Wielkiego Krla Polski.
Powrmy jednak do samego
Instytutu. Czy podj ju jakie
dziaania?
Tak. W tym roku zorganizowa tzw. Planck Summit. Na
seminarium naukowe przyjechao do Torunia ponad 20
uczonych z caego wiata, zaangaowanych we wsplny
projekt Europejskiej i Amerykaskiej Agencji Kosmicznej
(ESA i NASA) satelity Plancka. Przez tydzie prowadzili
oni tutaj intensywne prace,
zwizane z analiz najnowszych danych przesyanych
przez tego satelit. To byo
wielkie wydarzenie naukowe,
a mog powiedzie, e wszyscy
wyjechali z Torunia zachwyceni. Nie tylko miastem, ale
przede wszystkim stworzonymi warunkami do pracy.
Udao nam si take zrealizowa bardzo powane przedsiwzicie wydawnicze. We
wsppracy z jednym z najwikszych internetowych wydawnictw naukowych na wiecie, ukazay si pierwsze tomy
naszych dwch serii. Jeden
powicony jest historycznym
i wspczesnym relacjom polsko - niemiecko rosyjskim,
drugi za przemianom prawa
w postkomunistycznej Europie. Oba edytujemy w jzyku
angielskim, s dostpne na caym wiecie i ju zbieraj bardzo dobre recenzje midzynarodowe. To nasze najbardziej
spektakularne, cho nie jedyne
w duchu kopernikaskiego
przeomu. Dziaalno tego
orodka polega bdzie na
organizowaniu kilka razy w
roku sympozjw naukowych
osignicia.
z udziaem prominentnych
uczonych w wybranych dyscyplinach naukowych. Stosownie do najwaniejszych obszarw zainteresowania patrona
orodka, bd to : medycyna,
ekonomia oraz astronomia
fizyka teoretyczna. Ju w
tym roku odbd si w Toruniu dwa sympozja naukowe z
udziaem wybitnych uczonych
o midzynarodowym uznaniu.
Instytut odgrywa bdzie
niezwykle inspirujc rol
kreatora kierunkw mylenia
i kierunkw bada we wskazanych wyej obszarach nauki,
majcych jednoczenie najcilejszy zwizek z kluczowymi obszarami gospodarczymi.
Dlatego te wanym elementem aktywnoci instytutu, bdzie stworzenie panelu przedsibiorcw, ktrzy poprzez
uczestnictwo w sympozjach
oraz wspudzia w pracach
redakcyjnych raportw kocowych, wreszcie w progra-
To rzeczywicie ciekawe. Jak

udao si Wam zdoby rodki
na te, zapewne sporo kosztujce przedsiwzicia?
Nauka na wysokim poziomie nie jest tania, ale udao
nam si osign powysze
cele, mimo relatywnie niewielkich budetw. Gros rodkw
pochodzi z naszych wasnych
zasobw szkolnych, uzyskalimy te wsparcie od instytucji
samorzdowych.
Jakie s zatem dalsze plany Instytutu?
Przede wszystkim jest to
projekt midzynarodowy, ktry nazwalimy Scientific and
Research Centre Copernicus.
Jest to idea stworzenia orodka naukowego, funkcjonujcego wedle nowych zasad oraz
koncentrujcego swoj misj
na poszukiwaniach i rozwizaniach zagadnie naukowych
mowaniu kierunkw konkursw na stypendia dla modych

uczonych, wskazywaliby przestrze wsplnych zainteresowa nauki i biznesu.
Chcielibymy take wykreowa Copernican Prize przyznawan przez rad naukow
raz do roku, kolejno w trzech
dziedzinach ekonomia, medycyna oraz astronomia fizyka teoretyczna. Nagrody te,
o znacznym ciarze finansowym, bd elementem polityki
budowania prestiu tej unikalnej placwki naukowej w wymiarze midzynarodowym.

Brzmi imponujco. Moe co
jeszcze?
Tak, finalizujemy na dniach
wielkie wsplne przedsiwzicie naukowe z jednym z czoowych uniwersytetw chiskich. W efekcie uruchomimy
wspln placwk naukowo
edukacyjn, ktra stanie si
wanym pomostem do wielowymiarowej wymiany polsko
chiskiej. Jestem przekonany, e dziki temu nasze miasto
i nasz region stan si wanym
miejscem w strategii tego drugiego wiatowego mocarstwa.
Ciesz si, e w ten sposb idea
jagielloska materializuje si w
tak spektakularnym wymiarze.
Wreszcie ju wiosn organizujemy wysoce specjalistyczne
polsko amerykaskie seminarium powicone problematyce e-administracji, zwaszcza
w kontekcie bezpieczestwa
informatycznego tego obszaru. Jestem pewien, e bdzie to
spektakularne wydarzenie.
Panie Profesorze, ubiega si
Pan o mandat radnego sejmiku
wojewdzkiego. Paski dorobek, ju choby tylko w zakresie zdynamizowania Kolegium
Jagielloskiego czy projektw
Instytutu Kazimierza Jagielloczyka dowodzi, e jest Pan
wietnym kandydatem.
To oceni wyborcy 16 listopada. Niemniej chciabym
korzystajc z okazji zachci
wszystkich do udziau w wyborach. To bardzo wane dla nas
wszystkich, aby nowe wadze
samorzdowe, zwaszcza wojewdzkie, skaday si z ludzi,
ktrzy maj elementarne pojcie o sprawach, w ktrych bd
decydowa o wydawaniu setek
milionw zotych. Ja mog zapewni, i o ile uzyskam ten
mandat, z pewnoci zyska na
tym i sejmik wojewdzki i cay
region. Zyskaj take placwki
naukowe, bowiem ich interesy
bd naprawd dobrze eksponowane.
Zatem zachcamy do gosowania na Pana Prof. Grzegorza
Grskiego, ktry znajduje si
na pozycji 3 na licie Prawa i
Sprawiedliwoci. Dzikuj za
rozmow.
Dzikuj bardzo.
Rozmow przeprowadzili
Olaf Szymaski i Stanisaw
Grski
16 listopada zagosuj na dowiadczenie, wybierz
Mirosawa Graczyka
do powiatu toruskiego
miejsce 1
lista nr 4
Przez cae swoje ycie zwizany jestem ze spoecznoci lokaln. Czy to jako dyrektor szkoy
w Makowiskach, czy te jako animator ycia lokalnego wspzaoyciel i aktywny czonek stowarzyszenia
Razem atwiej. Pracujc w powiecie toruskim, najpierw jako radny, nastpnie Wicestarosta a od roku
2006 jako Starosta zdobyem due dowiadczenie samorzdowe, ktre obecnie skutecznie procentuje
powiat toruski w ostatnich latach w prestiowym rankingu Zwizku Powiatw Polskich systematycznie
pi si w gr. Obecnie, dziki inwestycjom, zdobytym rodkom zewntrznym i podnoszeniu poziomu
usug publicznych, jestemy ju na 11. miejscu w kraju i 1. w wojewdztwie kujawsko-pomorskim!
Nasze otoczenie i nasza maa ojczyzna wci si zmieniaj ja w swojej pracy zawodowej zawsze
staram si pamita o rodowisku, w ktrym mieszkam i z ktrego si wywodz. Mam nadziej, e moje
dotychczasowe dziaania, jak i sposb reprezentowania Pastwa jako Wyborcw s przez Was pozytywnie
oceniane. Jestem osob, ktra nie skada obietnic bez pokrycia mog natomiast zapewni, e tak jak
dotychczas bd uczciwie pracowa i dba o rozwj caego powiatu, w tym jego gmin.
Zadowolenie i bezpieczestwo mieszkacw, poprawa jakoci ycia, tworzenie klimatu dla rozwoju
przedsibiorczoci oraz wsplne budowanie marki naszego powiatu s i bd dla mnie wyznacznikiem
skutecznoci i jakoci mojej pracy.
Jak bdzie dalej, to zaley od Pastwa warto pj na wybory i zagosowa na takiego przedstawiciela,
ktry nie tylko obiecuje e chce, ale ktry faktycznie potrafi zadba o sprawy naszej wsplnoty. Jeli
akceptujecie moje dotychczasowe dziaania i chcecie wspiera konstruktywn prac na rzecz naszej
maej ojczyzny i lepszej przyszoci swojej i swoich rodzin udajcie si Pastwo w niedziel 16 listopada
do lokalu wyborczego.
Naprawd duo udao nam si ju wsplnie zrobi, ale przed nami jeszcze wiele stara o lepsze ycie
w naszym powiecie, dlatego prosz Pastwa o udzia w wyborach samorzdowych i okazanie zaufania
poprzez oddanie gosu na mnie
Zapraszam na stron www.miroslawgraczyk.pl
Publikacja sfinansowana ze rodkw KW Platformy Obywatelskiej RP

REGION
Wilki znaj si
na ludziach
Dwie watahy. Okresowo nawet trzy. Okoo dwudziestu wilkw yje w bezporednim ssiedztwie Torunia
i Bydgoszczy. Rozcigajca si midzy tymi miastami Puszcza
Bydgoska jest ich domem. To std najbardziej harde, przysze
samce alfa, rusz na podbj zachodniego wiata
Jacek Kiepiski
Krtki
filmik. Wynik wielu godzin czatowania.
Kilka rozleniwionych wilkw przewala
si w trawie, jakby na co, na kogo, czekajc. Wreszcie z chaszczy wychodzi kolejny. Grzecznie podchodzi. Kilka wilkw
go wita, dotykaj si nosami. Ale on patrzy tylko w jedn stron. Wie, e si
spni, najwyraniej chce przeprosi.
Wolno zblia si do basiora alfa. Ten w
pierwszym momencie wydaje si zagniewany. Ale w kocu zwraca si w kierunku
przybysza. W odrnieniu od niego,
zwieszajcego eb nisko do ziemi, alfa
gow zadziera wysoko. Ostatecznie wybacza spnienie. ap i pysk kadzie na
przybyszu. I zaraz wszystkie zwierzaki
radonie machaj ogonami, tul si, pena rado.
Piotr
Sewerniak,
gleboznawca-lenik
z
Uniwersytetu
Mikoaja Kopernika i badacz wilkw,
podobnych
materiaw ma
wiele. Od ponad dziesiciu
lat regularnie
przemierza
Puszcz, ma
tam
swoje
kryjwki, zna
te
kryjwki wilkw. Ba, zna i odrnia wikszo z
nich, ma ich zdjcia wykonane w rnych
okolicznociach. Moe miao powiedzie,
e jest ich przyjacielem. A co dla niego najwaniejsze - i one ju go znaj. Jest akceptowany.
Gdy w poowie lat dwudziestych minionego stulecia wilki przeprawiy si przez
Wis od strony Dobrzejewic i wkroczyy
do Puszczy Bydgoskiej, trbiono na alarm.
By wybi burych mordercw, bo tak o nich
mwiono, organizowano specjalne, zakrojone na ogromn skal, polowania. A
potem chwalono si zdjciami: dzielni myliwi, w tym burmistrz Solca Kujawskiego,
nad ciaem burego basiora. Jakby diaba
ubili. Bo te wilk przez wieki obrasta legend. Czerwony Kapturek te mia w tym
swj udzia. Chyba tylko szczur w szeroko
pojtej wiadomoci spoecznej kojarzy si
gorzej. Ale wilk mia by nie tylko paskudny, ale te potwornie niebezpieczny. Wrcz
ludojad!
Tymczasem prawda o wilku jest taka,
e gatunek ten cierpi na wyjtkowo siln
antropofobi, boi si czowieka panicznie
- przekonuj specjalici pracujcy w Parku
Wilczym w Stobnicy, orodku prowadzo-
nym przez Uniwersytet Poznaski w Puszczy Noteckiej, gdzie od lat prbuje si ludzi
oswaja z wilkami, zmienia ich nastawienie oparte na bajkach i nieuzasadnionym
lku. Tam wilki pozbawione antropofobii,
bo spotykajce ludzi wycznie im yczliwych, ale nadal jak najbardziej dzikie i yjce w watasze, potrafi liza zwiedzajcych
po twarzach.
- Tutejsze, torusko-bydgoskie, wilki
tak oczywicie si nie zachowuj, bo yj
na wolnoci i czowieka unikaj jak ognia.
Ale zarazem poszczeglnych ludzi odrniaj, poznaj. To bardzo inteligentny gatunek - zapewnia Piotr Sewerniak polecajc kademu, kto chce zrozumie, o czym
mwi, synn ksik Shauna Ellisa "yjcy
z wilkami".
Wilczy tok mylenia jest nastpujcy:
skoro znamy go od lat, wiemy e nie grozi nam z jego strony niebezpieczestwo,
to moemy, z tym konkretnym
czowiekiem, zmniejszy dystans. Dziki temu badacz z
UMK w podtoruskich i podbydgoskich lasach wilki spotyka
regularnie. Na swoje wyprawy
woli jednak nikogo nie zabiera.
I to nawet po solennej obietnicy,
e ten nie uyje przez tydzie
wczeniej adnego kosmetyku,
my si bdzie sam wod, a
ciuchy wietrzy kilka dni. Nie
chce, wprowadzajc osob
trzeci, psu intymnej, wypracowanej przez lata, relacji z
wilkami.
- Wilki w Puszczy Bydgoskiej yj na stae od dziesiciu lat, ale i wczeniej, oczywicie, tu si
pojawiay. Sam je spotykaem, ale jeszcze
wtedy nie byem w peni przekonany, e
to wilki - przyznaje badacz. - Najpierw
znajdowaem ich lady, tropy.
Na jednym ze zdj wida ludzk do
i niewiele mniejszy odcisk apy. To jednak
jeszcze nie dowd - wielkie psy te mog
zostawia tak due lady. Kolejny sygna odchody. W kale wilkw znale mona
sier, a nawet cae racice. To te jednak
nie dowd ostateczny wilczej obecnoci.
Kolejny - zwoki zwierzt, na przykad
a. Cieplej, ale psy te mogy dokona takiego mordu. I kolejny - zjedzony do zera
cielak, a tre jego odka rozrzucona. Tak
starannie ucztuj wilki, ale brakuje jeszcze
dowodu ostatecznego, na ktry warto poczeka do zimy. Sznurowanie, czyli stawianie ap dokadnie w ladach poprzednika
- to najlepsza wizytwka wilkw.
- Wyglda, jakby szed jeden osobnik, a
tu przed przeszkod lady nagle si rozchodz, by zej si znowu w jedn lini za
przeszkod. Tak sznuruj tylko wilki - zapewnia Piotr Sewerniak. - Gdy takie lady
znajdziemy na niegu - moemy mie pewno, e one tdy szy.
Wataha
ubija
najczciej dwie anie w cigu tygodnia,
tyle misa potrzebuje do ycia
Wilki, gwnie
dziki naciskom By podej wilki tak blisko, trzeba ogromnej wprawy. W tym konkretnym przypadnaukowcw zwi- ku wilki wyczuy fotografa w momencie zrobienia zdjcia.
zanych z orodkiem w Stobnicy, s objte
ochron od 1998
roku. Naukowcy
i mionicy tych
zwierzt nie maj
wtpliwoci, e
gdyby nie to, w
Polsce mogoby
ich ju nie by.
Bo wrd myliwych
cigle
przewaa przekonanie, e drapieniki te wyrzdzaj wycznie
szkody owieckie,
a o polowaniu T ani osaczyy psy wasajce si po lesie.
Fot. PIOTR
na wilki wielu Wiele krwawych ofiar przypisuje si niesusznie wilkom.
SEWERNIAK
marzy, o czym
nawet pisz w
w skali europejskiej rol. Dlatego nasze wilprasie branowej.
ki s tak wane.
Tymczasem wilkw w kraju mamy
- Przez dziesi lat regularnych bada
obecnie okoo 600, gwnie na wschodzie tutejszych drapienikw nie doszo do jakraju. Puszcza Bydgoska, rozcigajca si kiegokolwiek ich konfliktu z czowiekiem
na kierunku wschd-zachd pasem du- i zwierztami gospodarskimi - zapewnia
goci 50 kilometrw, jest naturalnym kana- Piotr Sewerniak. - W Puszczy Bydgoskiej
em ekologicznym skierowanym na zachd yje ogromna populacja jeleni - okoo 1000
sztuk. Wilki poluj na najsabsze, chore
osobniki. Wataha ubija najczciej dwie anie w cigu tygodnia, tyle misa potrzebuje
do ycia. Samca, czyli byka, tak podanego przez myliwych z racji wieca bdcego
cennym trofeum, nie rusz. Polowa, nieudolnych, ale czasem skutecznych, prbuj
te wasajce si po lasach psy. Sam zrobiem zdjcie takiej sceny. Wic, nie wszystkie rozszarpane w lesie zwierzta to ofiary
wilkw. miem przypuszcza, e gdyby nie
wilki, ofiar wrd zwierzyny powej byoby
wicej. Ich obecno odstrasza bowiem od
lasu psy - wilki nie toleruj psw, traktuj
jak rywali i eliminuj.
Wrd zdj wykonanych przez Piotra Sewerniaka kilka przykuwa szczegln
uwag. Na jednym skraju polany wilk spokojnie przygldajcy si ani. Ta stoi, te
spokojna, szedziesit metrw dalej. Nie
Europy, gdzie wilkw jest jak na lekarstwo. ma agresji. On widzi, e to zdrowa sztuNawet te, ktre z rnych powodw tam si ka, ona wie, e jakby co, to ucieknie. Albo
znajduj, jak synny wilk Alan zaopatrzo- film, na ktrym wychudzona od karmienia
ny przez niemieckich badaczy w nadajnik wadera obwchuje krzaki objadane chwil
GPS, szukajc odpowiedniego dla siebie wczeniej przez jelenie.
towarzystwa cign w stron Polski. Alan,
- Sprawdza kondycj tych zwierzt poszukujc partnerki, zwiedzi ca Pol- tumaczy Piotr Sewerniak. - Jak wyczuje
sk, ponad tysic kilometrw pokona w w linie jeleni oznaki choroby, np. rop, to
miesic. Ostatecznie poszed na Biaoru, a wie, e s w tej grupie osobniki chore, czyli
potem na Litw, gdzie znikn badaczom. sabsze, atwiejsze do upolowania. NaprawNajpewniej zosta ubity. Na Litwie wilki nie d, tu o to chodzi. Wilki doskonale znaj
s pod ochron, tam si je zabija.
poszczeglne osobniki z populacji swoich
Naturalny kierunek pochodu tego ga- ofiar. Sporo o nich wiedz, nim rusz watunku jest jednak ze wschodu na zachd i tah na precyzyjnie przygotowane nocne
Puszcza Bydgoska odgrywa tu zasadnicz polowanie.
Obecno wilkw odstrasza psy.

Wilki ich nie toleruj,
traktuj jak rywali,
eliminuj

REKLAMA WYBORCZA

GMINA CHEMA
Piro bez
skazy
Uczennice z
gminy nie day

szans rwienikom w ortograficznym konkursie
Agata Suchenek (gimnazjum
w Pluskowsach) okazaa
si najlepsza w powiatowym
konkursie jzykowym o Piro Starosty Toruskiego.
Na trzecim stopniu podium
uplasowaa si natomiast
Marta Machalewska (gimnazjum w Guchowie).
Tegoroczny tekst dyktanda, z ktrym zmagao si 24
uczniw, nawizywa do jubileuszu 15-lecia dziaalnoci
Starostwa Powiatowego oraz
imprez kulturalnych i turystyki na terenie powiatu.
- Umiejtno poprawnego zapisu polskiej mowy nie
naley do najatwiejszych, ale
nasi uczniowie doskonale sobie z tym poradzili twierdzi
Mirosawa Lechniak z powiatowej biblioteki. Ortografia
ma take przejaw patriotyczny,
gdy jzyk ojczysty jest dobrem kadego narodu.
Gmin Chema reprezentowaa take Klaudia Sztoltman (gimnazjum w Pluskowsach).
(P)
Film, kongres, koncert

Szkole w Guchowie nadano imi bogosawionej Juty z Bielczyn.
Wydarzenie to zapocztkowao nowy etap w historii placwki, gdy placwka bdzie

take organizatorem corocznego kongresu
Wojciech Rosiski, dyrektor gimnazjum (po prawej) w trakcie odbierania sztandaru z podobizn
bogoswionej Juty
Pod koniec padziernika Gimnazjum w Guchowie obchodzio najwiksze wito w historii

placwki. Momentem, ktry
wpisze si w szkolne kroniki, jest
nadanie imienia. Wydarzenie
byo m. in. okazj do premiery
filmu o patronce.
Uroczystoci rozpoczy si od
mszy witej sprawowanej przez

biskupa Andrzej Suskiego w sali
gimnastycznej gimnazjum. Powici on take sztandar i tablic
pamitkow wykonane przez Dari Bogdanowicz, tutejsz nauczycielk.
Drug
cz
wydarzenia
otworzya projekcja filmu Juta
Fot.
NADESANE
kobieta redniowiecza, ktrego autorem jest Marcin aukajtys. Nagrania do filmu zostay
zrealizowane w Sangerhausen
(miejsce urodzenia b. Juty), Bielczynach, Chemy i Guchowie.
Rola mistyczki przypada Oliwii
Winiewskiej, uczennicy gimnazjum.
- Film, poza samym yciorysem Juty, ukazuje j te jako

cznik midzy Polsk a Niemcami oraz midzy przeszoci a
przyszoci - tumaczy dr Barbara aukajtys, pomysodawczyni
filmu oraz nauczycielka w gimnazjum w Guchowie. Nie ma
zbyt wiele rde historycznych
dotyczcych ycia Bogosawionej
Juty. Produkcja pokazuje jednak
rnorodn interpretacj prezentowan przez mediewistw.
Punktem kulminacyjnym tego
wydarzenie byo odczytanie aktu
nadania imienia placwce i przekazanie Wojciechowi Rosiskiemu, dyrektorowi szkoy, sztandaru. Potem uczniowie, ich rodzice
oraz grono pedagogiczne odczytali tekst lubowania.
Nadanie imienia bogosawionej Juty byo okazj do zorganizowania w szkole kongresu organizacji pozarzdowych oraz osb
dziaajcych na rzecz potrzebujcych. Zaproszeni gocie z caej
Polski opowiedzieli zebranym o
problemach, z ktrymi borykaj
si w prowadzeniu swoich fundacji i stowarzysze, a take o tym,
jak mona pomaga czonkom
naszego spoeczestwa.
Kongres od tego momentu
bdzie na stae organizowany w
ostatni pitek padziernika. Wydarzenie zwieczy koncert zespou PaRasSol.
(P)

GMINA CHEMA
O Niepodlegej pamitali w Koczewicach

Wicej zdj na www.pozatorun.pl (fot. ukasz Piecyk)
Miejsce Pamici Kopiec

Ziemia Polakw w Koczewicach wzbogacio si o
kolejne pamitki z miejsc
walk polskich onierzy. Woreczki z ziemi zostay zoone w ramach obchodw
gminnego Dnia Niepodlegoci przez duchownych,

uczniw i goci z caej Polski.
Pod krzyem odczytano take Apel Polegych, a przybye delegacje zoyy kwiaty.
Cz uroczystoci przy dro-
dze krajowej nr 91 zakoczya inscenizacja historyczna

Wrzesie 1939 przygotowana przez Fundacj Historii
Polskiej Broni Pancernej.
Zanim to jednak nastpio,
przed szko podstawow w
Koczewicach mieszkacy
gminy mogli pozna sprzt
wojskowy
przygotowany
przez Stowarzyszenie Mionikw Artylerii i Militariw
w Toruniu i CSAiU im. gen.
J. Bema w Toruniu. Finaem
gminnych uroczystoci bya

akademia szkolna, w trakcie
ktrej uczniowie z tutejszej
podstawwki przeprowadzili zebranych goci drog ku
wolnej Polsce.
(P)

GMINA YSOMICE

GMINA YSOMICE
Gmina to po pierwsze ludzie

O mieszkacach, kulturze, sporcie i inwestycjach realizowanych w ostatniej kadencji z Piotrem Kowalem, wjtem gminy ysomice, rozmawia Tomasz Wicawski
Zacznijmy od pocztku. Jakie
najwaniejsze zadania stoj
przed wadz wykonawcz,
czyli wjtem?
Przede wszystkim jestem
odpowiedzialny za przygotowanie i wykonanie budetu.
To najwaniejszy dokument,
ktry rokrocznie uchwala
Rada Gminy. Wjtowie s zobowizani sta na jego stray
i pilnowa realizacji. Wok
dziaa z nim zapisanych toczy
si gminne ycie. Bez wsppracy wjta z Rad Gminy nie
ma moliwoci efektywnego
zaplanowania inwestycji, a tym
samym rozwoju samorzdu.
W gminie ysomice udao si
tak wspprac osign?
Tak, dlatego nasz samorzd
moe si rozwija. Wystarczy
spojrze na to, ile wynosiy
wpywy i wydatki z budetu
gminy 10 lat temu, a ile wynosz teraz. Wzrost jest znaczcy.
Ludzie chtnie osiedlaj si na
naszym terenie. Mamy dobre
pooenie, bo do Torunia jest
blisko, ale te kady moe znale dla siebie miejsce, gdzie
w ciszy i spokoju odpocznie
po pracy. To bardzo wane w
dzisiejszym, bardzo dynamicznym wiecie.
Porozmawiajmy o inwestycjach, ktre realizowano w
gminie w ostatnich latach. Jest
tego cakiem sporo.
Tak, to prawda. Realizacja
inwestycji poprawiajcych jako ycia mieszkacw gminy bya moim priorytetem.
Koncentrowaem si na planowaniu i realizacji zada, ktre
dotyczyy bardzo wielu dziedzin. Naley tu wymieni infrastruktur drogow i sanitarn, edukacj, sport i kultur,
ochron zdrowia i bezpieczestwo, systemy wykorzystania
energii sonecznej oraz ochron rodowiska.
Powiedzmy wicej o drogach.
W tej kwestii, jako gmina
ysomice, moemy si pochwali programem przyjtym
na pocztku kadencji, ktry
zapewnia efektywne dziaanie na tym polu. Przyjlimy
cisy harmonogram odnonie
pierwszestwa
poszczeglnych tras i realizowalimy go
niezwykle konsekwentnie. Nie
byo mowy o adnych sporach
w tej mierze, bo kady wiedzia,
jaka jest kolejno inwestycji.
W ten sposb zmodernizowalimy ponad 40 kilometrw
drg gminnych i powiatowych.
Na wielu odcinkach zosta pooony nowy asfalt, a nakadki
bitumiczne wzmocniy istniejce nawierzchnie. Natomiast
poprzez systematyczne utwardzanie drg szutrowych zdecydowanie poprawia si ich
jako. Tak bdziemy dziaali
dalej, bo jest to sprawdzony i
efektywny sposb
Inwestycje w kanalizacj nie s
widoczne.
To prawda, ale z punktu widzenia spoecznego to bardzo
wane dziaania. Skok cywilizacyjny, ktry wykonalimy w
tej mierze w ostatnich latach,
jest niebyway. Na terenie gminy ysomice przybyy 82 kilometry sieci, ktra diametralnie
poprawia komfort ycia, ale
take wpyna na ochron
rodowiska. Kady kto nie mia
podczenia do sieci kanalizacyjnej wie, jaka jest rnica po
wykonaniu kanalizacji w jego
miejscowoci. Rur nie wida,
bo s zakopane, ale mieszkacy doceniaj zaangaowanie
samorzdu w t kwesti. Staramy si te dziaa w taki sposb, eby wszystkie inwestycje
byy ze sob powizane. Najpierw powstaje to, co jest pod
ziemi, a potem remontujemy
drog. Odwrotna kolejno nie
jest podana.
Na edukacj samorzd te nie
szczdzi rodkw.
Trzeba uczciwie powiedzie,
e wejcie do Unii Europejskiej
otworzyo wiele perspektyw.
Potrafimy umiejtnie pozyskiwa rodki zewntrzne, dlatego inwestycje w modych
ludzi mog by dugofalowe
i konsekwentne. Bez wkadu
finansowego z naszej strony,
wynikajcego z dobrej kondycji samorzdu, nie byoby to
moliwe. Szkoa w wierczyn-
kach swoim wygldem, przestronnoci i wyposaeniem

klas nie odbiega w niczym od
szk miejskich. Woylimy
duo pracy w rozbudow i termomodernizacj tej placwki.
Obecnie rozpoczynamy proces zwizany z przebudow
Zespou Szk w ysomicach.
Projekt ten jest dla nas kluczowy i bdzie najwikszym w obszarze inwestycji owiatowych
realizowanych na przestrzeni
ostatnich lat. Zapewni godne
warunki nauki dla prawie poowy uczniw z gminy.
Do kultury chyba te si ludzie
chtnie garn w gminie ysomice?
Nasza oferta jest zrnicowana, bo w poszczeglnych
miejscowociach
doczekalimy si wietlic wiejskich,
ktre pozwalaj na realizacj
wielu projektw. Poza tym
mieszkacy s niezwykle aktywni i chtnie zrzeszaj si
w rnego rodzaju stowarzyszeniach. Owocem tego
s dziaania dopasowane do
konkretnych soectw, ale take organizowanie cyklicznych
imprez i uroczystoci o gminnym zasigu. Nale do nich
m.in. Dzie Matki, Ekologiczny Dzie Dziecka, Wielka Orkiestra witecznej Pomocy,
Koncert Papieski czy Doynki.
Musz przyzna, e to bardzo
integruje nasz spoeczno.
W sporcie te w ostatnich latach sporo si dziao.
W naszej gminie powstay cztery kompleksy boisk ze

sztuczn nawierzchni. W
pik non, koszykwk, tenis
ziemny czy siatkwk mona
gra w komfortowych warunkach ju w wielu miejscowociach. W Ostaszewie powsta
stadion pikarski, ktry spenia
bardzo rygorystyczne ligowe
wymagania. Ludzi chtnych
do sportu i rekreacji jest coraz
wicej. Staramy si pomaga,
szczeglnie modym ludziom,
ktrzy chc aktywnie spdza czas. To take element
polityki antyuzalenieniowej
i uaktywniajcej lokaln spoeczno. Sport uczy zdrowej
rywalizacji, pomaga pokona
wiele przeciwnoci losu i czsto wskazuje waciw drog w
yciu.
Jeeli chodzi o ofert samorzdw to modzi ludzie s coraz
bardziej wymagajcy.
Tym trudniejsze przed
nami zadanie. Blisko Torunia pod wieloma wzgldami
jest atutem, ale take powoduje, e szukamy alternatywy dla
modziey chccej mieszka
na wsi. Realizujemy wiele projektw, ktre skadaj si na
caociowy efekt w postaci zainteresowania modych ludzi
aktywnymi formami spdzania czasu. Dofinansowujemy
kka zainteresowa, zajcia
pozalekcyjne, wynajmujemy
instruktorw, prowadzimy biblioteki, ktre peni funkcj
kulturotwrcz.
Kolejne przedsiwzicia w nowej perspektywie finansowania unijnego s tylko kwesti

czasu?
Oczywicie. Odwanie bdziemy sigali po rodki zewntrzne, bo potrafimy je
pozyskiwa i efektywnie wydawa. Trzeba dziaa wedug
cile nakrelonego planu i
mdrze rozwija gmin. Przed
nami stoj m.in. takie wyzwania jak rozbudowa szk w ysomicach i Ostaszewie, budowa nowego orodka zdrowia,
modernizacja kolejnych drg
i chodnikw, remont remizy
w Lulkowie, kanalizacja pozostaych miejscowoci. Jeeli
mieszkacy gminy ysomice
w najbliszych wyborach obdarz mnie i kandydatw na
radnych Porozumienia Samorzdowego ysomice swoim
zaufaniem, to jestem przekonany, e w szybkim tempie uda
nam si to wsplnie zrealizowa.
Czy fakt, e jest Pan mieszkacem gminy ysomice pomaga
w sprawowaniu wadzy?
Od urodzenia mieszkam w
Gostkowie, dziki temu znam
najwaniejsze potrzeby mieszkacw gminy, co w znacznej
mierze uatwia skuteczne dziaania. Czuj si odpowiedzialny za to, co dzieje si wok
nas. Przyzna pan, e ysomice
s pikn gmin, wystarczy si
rozejrze.

GMINA YSOMICE
Mode, ale ju dowiadczone

W Radzie Gminy ysomice od czterech lat zasiadaj dwie dwudziestoparoletnie panie.
Entuzjazmem do pracy zaraaj swoje otoczenie
Tomasz Wicawski
Emilia Zieliska i Katarzyna
Bdek-Mikoajczyk uzyskay
sympati wyborcw w 2010
roku. Miay wtedy, odpowiednio, 23 i 24 lat. Wchodzc do
rady obie panie szybko si odnalazy i staray zdziaa jak najwicej dla soectw, z ktrych si
wywodz.
Katarzyna
Bdek-Mikoajczyk jest radn z okrgu Turzno.
- Studiowaam administracj
samorzdow i postanowiam
wykorzysta zdobyt wiedz w
praktyce mwi moda radna.
- Wane byo te to, e mj dziadek przez wiele lat by radnym i
dziaa w samorzdzie, wic moe
mam takie geny (miech).
Emilia Zieliska startowaa
w 2010 roku z okrgu Kamionki
Mae i Kamionki Due. Przygod
z samorzdem zacza bdc jeszcze na studiach ekonomicznych.
- Od urodzenia zwizana jestem
z Kamionkami. Zawsze czynnie
uczestniczyam w organizacji imprez soeckich, a pniej gminnych. Wspieraam i wspieram Stowarzyszenie Kobiet Aktywnych
- mwi Emilia. - Dostaam swoj
szans. W domu wszyscy twierdzili, e bdzie ciko. Chciaam
pokaza, e to nie kwestia wieku,
ani pci jest decydujca.
eby przekona wyborcw
obie panie ruszyy w teren. Kada
ze swoj ulotk w rku i pomysami w gowie. Efekt przers najmielsze oczekiwania.
- Rozmowy z mieszkacami
nie zawsze byy atwe - dodaje
Emilia Zieliska. - Nie wszyscy
byli przekonani i zadowoleni, a
ja dopiero wchodziam w temat.
Ciesz si jednak, e mieszkacy
zaufali modym osobom. Chcc
jak najlepiej pracowa dla gminy
dodatkowo ukoczyam studia
Emilia Zieliska i Katarzyna Bdek pracuj w radzie gminy od 4 lat.
podyplomowe z zakresu gospodarki budetowej jednostek samorzdu terytorialnego.

Pierwsza sesja bya sporym
przeyciem. Na wietlic w Kamionkach zabezpieczone byo
w tamtym okresie 200 tysicy
zotych. Jakie byo zdziwienie
Emilii Zieliskiej, gdy w czasie
sesji plenarnej uznano, e s inne
potrzeby i 100 tysicy zotych
przekierowano na inne dziaania.
Efekt suma summarum okaza si
jednak korzystny. Konsekwencja
i upr modej radnej Emilii spowodoway, i inwestycja zostaa
zrealizowana. Dzi wietlica w tej
miejscowoci, niedawno otwarta,
moe by wykorzystywana nie
tylko przez mieszkacw soectwa, ale take turystw, dzieci i
modzie z caej gminy.
- Nauczyymy si bardzo szybko, e trzeba przekona przynaj-
mniej 8 osb w radzie do jakiego

pomysu, eby mc go przeforsowa - mwi Katarzyna Bdek-Mikoajczyk. - Tutaj warto poda
przykady inwestycji z Turzna,
czyli remont wietlicy wiejskiej,
co postawiam sobie za cel na pocztku kadencji oraz przekonanie rady do cieki dydaktycznej.
Praca w radzie to znacznie lepsza
szkoa ni studia.
Gdy rozmowa z modymi paniami schodzi na temat hobby, to
obie umiechaj si bardzo szeroko. Praca zawodowa plus bycie
radnym powoduje, e brakuje
czasu wolnego.
- Mj m czsto pyta, kiedy
w kocu znajd dla niego czas mwi Katarzyna. - Wieczorami
siedz czsto i rozmylam, jakimi
sprawami mogabym si jeszcze
zaj. Radnym jest si 24 godziny na dob.
Fot. UKASZ
PIECYK
- Speniam si dziaajc w samorzdzie - zapewnia Emilia Zieliska. - Nawet nie wiedziaam,

e tak satysfakcj moe dawa
realizacja jakiego zadania. Niedawno dopilimy projekt Centrum Edukacji Dziecicej w Kamionkach Duych. Czowiek jest
dumny, gdy wietlica w Kamionkach Maych, o ktr walczy i o
ktrej rozmawia z radnymi przez
wiele miesicy, powstaje i mona
z niej korzysta. Tak samo jest z
drogami czy owietleniem.
Praca radnego nie sprowadza
si jedynie do posiedze i gosowa. Kada osoba, ktra zostaa
wybrana do tego gremium, odpowiada take za szereg imprez
gminnych. Ich przygotowanie i
przeprowadzenie zajmuje bardzo
duo czasu.
- Daje mi to jednak wielkiego
pozytywnego kopa emocjonalne-
go - mieje si Katarzyna. - Dziaanie na rzecz Wielkiej Orkiestry

witecznej Pomocy pozwala poczu wsplnot spoeczestwa i
jedno w deniu do szczytnego
celu.
Co mode radne chciayby zrealizowa w kolejnej kadencji?
- Razem zoyymy wniosek
o zbudowanie drogi rowerowej
z Kamionek Maych do Turzna deklaruj radne. - Zawsze spdzao nam sen z powiek przejechanie
z Turzna do Kamionek nad jezioro.
Teraz droga jest wyremontowana, wic w przysze wakacje
powinno by lepiej w tej kwestii.
- W Kamionkach Duych brakuje jeszcze sieci kanalizacyjnej
- mwi Emilia Zieliska. - Na
pewno trzeba te zainwestowa
w drogi. W moim soectwie jest
jeszcze wiele drg gruntowych.
Sukces solarw i zadowolenie
mieszkacw wskazuje, e nadal
naley inwestowa w odnawialne
rda energii.
- Marzy mi si zagospodarowanie terenu przy szkole - dodaje
Katarzyna Bdek-Mikoajczyk.
- Mgby tam powsta amfiteatr,
ebymy organizowali wiksze
imprezy. Nie tylko dla Turzna, ale
caej gminy. Wyposaenie kompleksu sportowego mona rozszerzy o siownie zewntrzne i tor
przeszkd dla dzieci
W rozmowie pojawia si te
wtek doynek. Emilia Zieliska
wskazuje, e bardzo by chciaa,
eby w kocu odbyy si w Kamionkach nad jeziorem. Obu
paniom energii nie brakuje i zapewniaj, e pomysw w gowie
maj bardzo wiele. S pene entuzjazmu, a ju tak dowiadczone w
pracy samorzdowej.
Monografia idzie
do druku
Kolejna ksika o gminie ysomice zasili biblioteki
i pki czytelnikw. Maj si w niej znale nowe informacje
o tym samorzdzie
Tomasz Wicawski
Publikacja jest moliwa dziki
"maym projektom" ogoszonym przez Fundacj LGD "Ziemia Gotyku". Jej druk planowany jest jeszcze w tym
miesicu. Autorem jest znany
historyk z Turzna.
Trwaj przygotowania do
wydruku monografii gminy ysomice. Ksika ukae si w nakadzie 1000 egzemplarzy.
- Pikne wydanie bdzie zaktualizowane o nowe informacje
w porwnaniu do poprzedniego poruszajcego t tematyk
- mwi Agnieszka Jankierska-Wojda z Urzdu Gminy yso-
mice. - Ksika bdzie w

twardej, szytej
oprawie w formacie A4.
Ma si w
niej
znale
duo zdj i
materiaw archiwalnych.
- Autorem
publikacji jest
Marek Pawowski - zdradza
Marek
Komuda
z
Urzdu Gminy ysomice.
- To, bodaj,
najbardziej
znany historyk
zamieszkujcy na terenie
naszego samorzdu. Jak on
wzi si za ten
projekt, to moemy by pewni,
e efekt bdzie zadowalajcy dla
czytelnikw.
Now publikacj zatytuowano "Gmina ysomice - historia,
kultura, tradycja". Jej autor jest
absolwentem historii na Uniwersytecie Mikoaja Kopernika
w Toruniu, nauczycielem historii. Sam siebie okrela jako regionalist, ktry zajmuje si ziemi chemisk i dobrzyska.
W 1998 roku napisa ksik o
ssiedniej gminie Obrowo i jest
take wspautorem "Sownika
biograficznego Powiatu Toruskiego".
Czytelnicy maj znale w
nowej monografii niepubliko-
wane dotd nigdzie zdjcia i ciekawostki z przeszoci. rde o

tych terenach, wbrew pozorom,
jest cakiem sporo. Ich zebranie
i usystematyzowanie zajmuje
jednak sporo czasu. Dostp z
biegiem lat nie jest jednak trudniejszy, a nawet pojawia si wicej namacalnych ladw przeszoci.
Projekt, o ktrym mowa, jest
kolejnym przykadem prowadzenia w gminie ysomice polityki historycznej. Na terenie
tego samorzdu dziaa wiele instytucji i organizacji, ktre staraj si czy nowoczesno z
przeszoci. Przykadem mog
by chociaby Paac Romantyczny w Turznie i Regionalna
Izba Historii i Tradycji w ysomicach.
- Monografia bdzie przez
nas wykorzystywana take do
celw promocyjnych - zdradza
Marek Komuda. - Mamy si
czym pochwali w naszej gminie i bdziemy to robi. Wiele
miejsc w ostatnich latach nabrao nowego blasku.
Premiera ksiki ma odby
si do koca tego miesica.
t.wieclawski@pozatorun.pl
GMINA YSOMICE
Czternasta
w Polsce
W rankingu czasopisma
Wsplnota pt. Sukces minionej

kadencji gmina pooona na pnoc
od Torunia zaja rewelacyjne miejsce
Tomasz Wicawski
Zestawienie zostao opublikowane o ostatnim numerze

pisma samorzdu terytorialnego. Jego autorzy brali pod
uwag ostatnie 4 lata. Notowanych gmin byo blisko dwa
tysice, a gmina ysomice zaja 14. miejsce.
- Jestemy bardzo zadowoleni z tego rezultatu - mwi
Boena Ciepliska, sekretarz
gminy ysomice. - Szczeglnie, e w caym wojewdztwie
kujawsko-pomorskim tylko
jeden samorzd uplasowa si
wyej od nas.
Gmina Osielsko w powiecie
bydgoskim zaja 1. miejsce w
zestawieniu oglnopolskim.
ysomice, z racji swojej specyfiki, znalazy si w rankingu
samorzdw wiejskich. Warto
pokreli, e w 2006 roku w
podobnym zestawieniu za lata
2002-2006 "Wsplnota" umiecia t gmin na 565 miejscu.
Samorzd nie po raz pierwszy
jest jednak bardzo wysoko w
tym zestawieniu, bo w 2010
roku za lata 2006-2010 zosta
umieszczony na 7. miejscu
rankingu.
- Przeskok, ktry zrobilimy
przez osiem lat, jest ogromny dodaje Boena Ciepliska. - To
tym bardziej wymierne zestawienie, e brane s w nim pod
uwag stae wskaniki.

Autorzy rankingu na swojej stronie internetowej pisz,
e: "zasad przyjt w tym
rankingu jest uwzgldnianie
nie wartoci wskanikw na
koniec kadencji, a wskanikw pokazujcych dynamik
zmian w minionych czterech
latach. Oceniamy wic nie bezwzgldny poziom rozwoju czy
zamono budetu, ale postp, jaki mia miejsce w trakcie mijajcej kadencji".
Dane potrzebne do stworzenia rankingu pochodziy
z Gwnego Urzdu Statystycznego. Oceniano sukces
finansowy, ekonomiczny, infrastrukturalny i edukacyjny.
Wrd wskanikw znalazy
si m.in. zamono w przeliczeniu na jednego mieszkaca,
udzia bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludnoci,
wydatki finansowe ze rodkw
unijnych w przeliczeniu na
mieszkaca samorzdu i wyniki sprawdzianu na zakoczenie szkoy podstawowej.
Istotna informacja jest
rwnie taka, e w pierwszej
setce rankingu znalazy si
jeszcze trzy gminy z powiatu
toruskiego: gmina ubianka
- miejsce 48, gmina Obrowo
- miejsce 61 i gmina Lubicz miejsce 75.

REGION
Wzi sprawy w swoje rce

Frekwencja wyborcza ksztatuje spoeczestwo obywatelskie. Im wicej osb gosuje,
tym preferencje spoeczne s lepiej odzwierciedlone w wybieralnych organach wadzy
Tomasz Wicawski
Ju 16 listopada odbdzie si
kolejny sprawdzian polskiej
demokracji. Osb chodzcych w naszym kraju na wybory jest mao. Rzadko zdarza si, e frekwencja przy
urnie wynosi powyszej 50
procent uprawnionych do
gosowania.
Specjalici s zgodni - daleko nam do budowy spoeczestwa obywatelskiego. Nasze zaangaowanie w ycie spoeczne
ronie, ale nadal nie wierzymy
w to, e nasz gos moe realnie
wpyn na wynik wyborw.
- To dziwne przewiadczenie - mwi Zuzanna Osmlska, politolog z Uniwersytetu
Mikoaja Kopernika w Toruniu. - Szczeglnie w wyborach
samorzdowych nasze zaangaowanie powinno by widoczne. Przecie wybieramy
swoich przedstawicieli do organw bdcych najbliej obywatela. Radnych znamy, spotykamy si z nimi czsto na ulicy,
a znacznie wicej osb wie, kto
jest wjtem danej gminy ni
posem z danego terenu.
Tym bardziej istotne s
wszelkie akcje profrekwencyjne. To, e komitety i poszczeglni kandydaci zachcaj do
Frekwencja wyborcza w Polsce jest zazwyczaj nisza ni 50 procent.
gosowania - nie dziwi. Duej

musiao jednak po 1989 roku
potrwa, eby organizacje pozarzdowe wczyy si w ten
proces.
- Oywienie w tej kwestii
obserwujemy jednak najczciej tylko w okolicy wyborw
- mwi Zuzanna Osmlska.
- Za mao jest dziaa w tej
mierze w okresie pomidzy
gosowaniami. wiadomoci
spoecznej nie buduje si w
dwa czy trzy tygodnie. eby
uczestnictwo w wyborach
byo szersze, trzeba ludziom
pokaza, e warto bra udzia
w gosowaniu. To mona zrobi tylko poprzez polepszenie
jakoci klasy politycznej. A to
te trudny i dugotrway proces.
Fot. ADAM
ZAKRZEWSKI
W kampani na rzecz wyszej frekwencji wyborczej zaangaowao si wielu znanych

ludzi.
- Wstydz si za to, e tak
mao Polakw chodzi na wybory - mwi bez ogrdek Leszek Balcerowicz, byy wicepremier, minister finansw
i prezes Narodowego Banku
Polskiego. - Niewiele si w na-
szym kraju zmieni, jeeli sami

oddajemy bez walki pole politykom. Wybr naley do nas
samych. Im wicej nas pjdzie
do gosowania, tym pniej
nasz nacisk na realizacj proobywatelskich inicjatyw bdzie silniejszy.
Lokale wyborcze w przysz
niedziel bd otwarte od godziny 7.00 do 21.00. W Toruniu zadecydujemy o tym, kto
zostanie na najblisze cztery
lata prezydentem miasta, wybierzemy skad rady miasta, a
take naszych przedstawicieli
w sejmiku wojewdztwa. - Dobrym wynikiem byoby, gdyby
do urn posza przynajmniej
poowa osb uprawnionych do
gosowania - dodaje Zuzanna
Osmlska. - Trudno powiedzie, czy uda si osign taki
wynik. W duych miastach
frekwencja jest czsto wysza
ni na wsi. Wiele jednak zaley
od pogody danego dnia, bo jak
jest za, to nieprzekonani zostaj najczciej w domu. A to
bardzo dua grupa osb. Czsto decydujca o ostatecznym
wyniku gosowania.
Redakcja Poza Toru zachca do oddania gosu w wyborach samorzdowych. Wecie sprawy w swoje rce, bez
wzgldu na to, na kogo chcecie
gosowa.
Barbara Noskowicz w imieniu

Komitetu Wyborczego Wyborcw
Czas na Zmiany pragnie
serdecznie podzikowa
wszystkim Mieszkacom gminy
ysomice za ogromne wsparcie,
powicony nam czas w trakcie
kampanii wyborczej oraz yczliwe
przyjcie naszych kandydatw w
Pastwa domach.
Moliwo bezporedniej rozmowy
z Mieszkacami naszej gminy
daa nam szanse lepszego
poznania rodzin i ich problemw.
Traktujemy to jako wyraz udzielonego nam zaufania, ktre stanowi
dla nas warto nadrzdn.
Praca na rzecz Mieszkacw naszej
gminy bdzie dla nas priorytetem.

REKLAMA WYBORCZA

REGION
S gminy z jednym kandydatem

Dwudziestu dwch chtnych ubiega si o fotele wjtw i burmistrza Chemy w niedzielnych
wyborach samorzdowych. Omiu z nich startuje w gminie Zawie Wielka
Tomasz Wicawski
Mieszkacy powiatu toruskiego dokonaj wyboru 8
wjtw i jednego burmistrza.
W czci samorzdw gosowanie bdzie odbywao si na
"tak" bd na "nie", bo zgosi
si tylko jeden kandydat. Dokonujemy przegldu list w
poszczeglnych gminach.
Najwiksze zainteresowanie sprawowaniem wadzy
jest w gminie Zawie Wielka. Poza urzdujcym wjtem
Janem Surdyk do wycigu o
fotel wodarza gminy zgosio si jeszcze 7 osb. Rzdzi
samorzdem chc: Mirosaw
Bczalski, Jerzy Dudzic, Magorzata Kutnik, Robert Mikoajczyk, Zenon Podgrski, Maria Walter i Makary Wiskirski.
Jeeli w pierwszej turze gosowania aden z kandydatw nie
otrzyma przynajmniej 50 procent gosw osb, ktre poszy
do gosowania, to przeprowadzona zostanie dwa tygodnie
pniej druga tura wyborw.
W gminach ubianka i
Obrowo startuje po 3 kandydatw. W ubiance w szranki z wjtem Jerzym Zajka
stanli Kamila ajczak i Robert uczak. W Andrzejem
Wieczyskim, wjtem gminy
Obrowo, rywalizowa bd
Micha Ramlau i Zbigniew
Supczewski.
W gminie Wielka Nieszawka rkawic urzdujcemu wodarzowi gminy rzuci
Krzysztof Czarnecki. Analogiczna sytuacja jest w gminie
ysomice, w ktrej z Piotrem
Kowalem, wjtem od 2006
roku, rywalizuje jedna kotr-
kandydatka - Barbara Noskowicz.

W pozostaych gminach i
miecie Chemy o gos wyborcw zawalczy po jednym
kandydacie. O reelekcj ubiega si bd Jerzy Czerwiski,
burmistrz Chemy i Marek
Olszewski, wjt gminy Lubicz.
Jedynymi
kandyd atami w
swoich
s amor z dach s
take
Jacek
Czarnecki w
gminie
Chema
i
Zdzis a w
G a w roski w
gminie
Czernikowo. Tu
gosowanie bdzie
odbywao
si tylko
na "tak"
bd na
"nie".
Wa r t o
pamita,
e naszych
pr z e d s t a wicieli
do
rady
gminy
wybieramy w tym
roku w okrgach jedno-
mandatowych. Oznacza to, e

liczba radnych w danej gminie
zostaa podzielona terytorialnie i z kadego okrgu, tylko
jeden kandydat, ktry uzyska
najwicej gosw wyborcw,
bdzie przez najblisze
ma
obowizek
zwer yfikowania na-
Urodzinowy
koncert w Plazie!
Oczarowa wystpem w Tacu z
gwiazdami. Sprawi, e caa Polska nucia hit Tak blisko, podbi serca publicznoci coverem
przeboju Magiczne sowa. Rafa
Brzozowski, bo o nim mowa,
spotka si z torusk publicznoci podczas 3-cich Urodzin
Centrum Handlowo-Rozrywkowego Toru Plaza.
Wokalista, muzyk, instrumentalista. Wsppracowa m.in. z
Edmundem Stasiakiem podczas
reaktywacji zespou Emigranci, a
take z Markiem Kocikiewiczem
w projekcie Mono. Jego debiutancka pyta Tak blisko szybko

uzyskaa status zotej, a tytuowy
utwr otrzyma nagrod publicznoci Eska Music Awards 2012.
Oprcz koncertu Rafaa Brzozowskiego, podczas ktrego usyszymy jego najwiksze przeboje,
zabaw umil take liczne animacje. Najmodsi Klienci bd mieli
okazj spotka Krla Juliana i Lwa
Alexa, postacie z filmu Madagaskar, ktre zaskocz dzieci miymi
upominkami. A kady z goci bdzie mia okazj sprbowa pysz-
cztery lata zasiada w radzie.

Istotna informacja jest rwnie taka, e kady musi zabra
ze sob na wybory dowd osobisty lub inny dokument potwierdzajcy tosamo. Bez
tego wzicie udziau w gosowaniu bdzie niemoliwe. Kom isj a
nego urodzinowego tortu.

Centrum Handlowo-Rozrywkowe Toru Plaza jest najwikszym, a przy tym najbardziej
dynamicznie rozwijajcym si
Centrum w Toruniu. Od wielkiego otwarcia w 2011 roku oferta
handlowo-rozrywkowa stale si
poszerza, do grona najemcw doczyo kilka naprawd znakomitych marek.
Obchody 3. Urodzin Centrum
Handlowo-Rozrywkowego Toru
Plaza rozpoczn si w sobot, 15
listopada, o godz. 17.30.
szej tosamoci. Wybory s

tajne i powszechne, a wzi
udzia w gosowaniu moe
kady obywatel, ktry ukoczy, najpniej w dniu gosowania, 18 lat, nie jest pozbawiony praw publicznych i
widnieje w rejestrze wyborcw. Kady z nas odda
jeden gos w wyborach
na wjta gminy i do rady
gminy. Min ju okres
dopisywania do rejestru
wyborcw osb, ktre stale zamieszkuj na danym
terenie, a nie s na stae
zameldowane. W tym momencie takie dopisanie jest
ju niemoliwe
Przypominamy take, e
spis lokali wyborczych znajduje si na stronach internetowych gmin i miasta Chemy, a gosowanie odbywa
si bdzie w godzinach 7.0021.00. O wynikach gosowania
poinformuje w swoim komunikacie Pastwowa Komisja
Wyborcza, ale bd one take
ogoszono przez Okrgow
Komisj Wyborcz w danym
samorzdzie. Wyniki, w zalenoci od wielkoci samorzdu,
powinnimy zna w niedziel
w nocy, a najpniej w poniedziaek rano. Zachcamy do
wzicia udziau w gosowaniu.

MIASTO CHEMA
Haftuj a mio
Ni, ktra je wie, to nie tylko splot wkien. Relacje w tym klubie s o wiele gbsze
widziaymy, wiele si wydarzyo zarwno w naszym yciu,
jak i w Polsce czy na wiecie.
Czy patrzc z tej perspektywy
moemy powiedzie, e kiedy
byo lepiej? My si zajmujemy
robtkami rcznymi, a nie polityk.
ukasz Piecyk
Znad wczki przyglday si

kocowym latom prezydentury Wasy, morderstwu
Marka Papay czy wejciu
Polski do Unii Europejskiej.
Klub Niteczka kilka tygodni temu obchodzi swoje 20.
urodziny. Przez ten czas jej
czonkinie wyhaftoway miliony krzyykw, poznajc towarzyszki czwartkowych spotka.
Zasiadaj przy wsplnym
stole co tydzie, traktujc szydekowe zebrania jako obowizkowy punkt yciowego
programu.
- Nie wyobraamy sobie,
ebymy nie mogy si spotka
- mwi Maria Lutek. - Kada
zawsze przyniesie jakie wzory
i pochwali si tym, co zrobia
od ostatniego spotkania.
I taki stan rzeczy trwa od
20 lat. Wszystko zaczo si
bowiem od kursu wyszywania frywolitek, czyli koronki
pochodzcej z francuskich
dworw czasw Marii Antoniny. Szkolenie zorganizowaa
chemyska biblioteka.
Wziy sprawy
w swoje rce
- Byo na tyle mio, e postanowiymy kontynuowa we
wasnym zakresie te spotkania
- wspomina Wanda Masowska, inicjatorka powstania Niteczki. - Do tej pory jest tu z
nami kilka osb, ktre pamitaj nasze pierwsze, wsplne
Pod latarni najciemniej
Prace klubu Niteczka mona zobaczy w galerii pod ratuszem
hafty.
A tych jest co nie miara.
Krzyyki, hafty paskie, richelieu - to tylko niektre z
technik, ktre czonkinie klubu wykorzystuj do robienia
skarpetek, szalikw czy konierzykw.
- Przed witami to wiadomo, wykonujemy bombki,
nieynki czy serwetki - przyznaje Halina Kania. - Nowych
wzorw uczymy si od siebie
i wykorzystujemy kady skrawek materiau czy wczki. Nic
si nie marnuje.
Ale to nie jest jedyny sposb na wykorzystanie dziergania. Niektre z pa wziy so-
bie za cel wyhaftowanie dzie

znanych malarzy.
- Na swoim koncie mam
kilka obrazw, m. in. Dziewczyn z per i Mio matki
- wylicza Urszula Guyska.
- Nasze prace mona obejrze
obecnie w galerii pod ratuszem. Pojawiamy si z nimi
take na Dniach Chemy i w
trakcie kadej imprezy promujcej nasze miasto.
Haftowanie
to nie wszystko
Cotygodniowe wyszywanie
to tak naprawd dodatek do
spotka, w trakcie ktrych ko-
Fot. UKASZ
PIECYK
biety maj chwil dla siebie.

- Wtedy moemy wymieni si nowymi pomysami i
przepisami na smaczne ciasto
- mwi z umiechem Krystyna Jurkiewicz. - W wakacje
mamy oficjalnie przerw, ale
nie przeszkadza nam to widywa si w ogrdkach kawiarnianych. Tsknota za t grup
robi swoje.
Panie obchodz wsplnie
imieniny, wigili Boego Narodzenia i inne wita oraz
uroczystoci. Sowem: bra, ale
w spdnicy.
- Te dwie dekady to sporo
czasu dodaje Wanda Masowska. Wiele przez ten czas
Spotkania Niteczek obfituj

te w wiele zaskakujcych sytuacji.
- Czowiek sobie dopiero tutaj uwiadamia, jaki ten
wiat may przyznaje Maria
Lutek. Z jedn z koleanek
poznaymy si dopiero tutaj,
mimo e przez dziesitki lat
mieszkaymy w kamienicach
naprzeciwko.
Najmodsza staem w klubie jest Barbara Boryczko.
Biorc pod uwag funkcjonowanie klubu, to prawdziwa
nowicjuszka, cho swoje wyhaftowa potrafi.
- Po tym, gdy przeszam
na rent ze wzgldu na stan
zdrowia, nie wiedziaam, co
ze sob pocz przyznaje.
Z powodu pracy praktycznie
nie poznaam adnych ludzi w
Chemy, wic i strach przyj
do tak zytego grona. Wandzia
mnie jednak namwia i chyba
dozgonnie bd jej wdziczna.
Klub liczy obecnie kilkanacie kobiet. Kilka krzyykowych koleanek, jak same
Niteczki to okrelaj, przeszy
do Niebiaskiego Klubu Rkodziea. ycie przerwao nici,
ktre prowadziy do wczki
koleanek.

MIASTO CHEMA
Zmiany na +
Konkurs Amatorskich Chrw O Puchar Marszaka
Remont chem-
Wicej zdj na www.pozatorun.pl (fot. Adam Zakrzewski)
yskiej ksinicy
za nami. Teraz czas
na zakoczenie
prac adaptacyjnych wewntrz
Bieniaminek jak burza

Przedsezonowe zapowiedzi trenera Frankowskiego nie zostaj bez
pokrycia - siatkarze z KS Chema zasuenie trafili do II ligi
Mimo ostatniej przegranej,
bilans druyny KS Chema jest imponujcy jak na
drugoligowego debiutanta.
Chemyscy siatkarze zajmuj bowiem 5. pozycj w
swojej grupie. Szkoleniowiec
cel widzi jednak znacznie wyej.
Ostatni mecz druyna rozegraa na wyjedzie z KS Gniezno. Mimo wygrania pierwszego seta, w pozostaych trzech
inicjatyw przejli gospodarze.
- Niestety, w tym czasie nasz
zesp zdziesitkowaa grypa komentuje Piotr Frankowski,
trener zespou. - Teoretycznie nie powinnimy straci tu

punktw, ale sia wysza miaa
tu wpyw.
Przed zespoem w tej rundzie s jeszcze trzy mecze. Najbliszy zawodnicy rozegraj u
siebie z STS OLIMPIA Sulcin. Potem pozostanie jeszcze
zmierzy si z druynami z
Poznania i Gorzowa, liderami
grupy.
- Nie wiemy, jak graj gorzowianie, ale jeli oni take
gubi sety, to moemy z nimi
powalczy na wyrwnanym
poziomie - twierdzi Piotr
Frankowski. - Gorzw aspiruje

jednak do I ligi, wic musimy
zagra na 100 procent naszych
umiejtnoci.
Na przekr pozytywnym
opiniom o beniaminku, zarzd
KS Chema nie jest zadowolony z obecnych wynikw.
- Nasz cel to pierwsza dwjka - dodaje Piotr Frankowski. - Uplasowanie si tylko
w pierwszej czwrce bdzie
niezadowalajce. Gdybymy
posiadali dzisiejsz wiedz na
starcie ligi, to na pewno wiele
rzeczy inaczej by si uoyo.
Mielimy inne wyobraenia o
zespoach.
Frankowski twierdzi, e
obecny ukad tabeli (10 punktw i 7 oczek straty do lidera)
nie odzwierciedla si zespou.
Wzmocnienia kadrowe maj
zagwarantowa lepsze wyniki
w drugiej rundzie.
Mecz z STS OLIMPIA Sulcin odbdzie si w sobot 15
listopada o godzinie 18 w hali
sportowo-widowiskowej przy
ulicy Hallera.
(P)
W poowie grudnia poznamy

efekty rewitalizacji Powiatowej i Miejskiej Biblioteki
Publicznej w Chemy. Placwka otrzymaa na ten cel
ponad 300 tys. zotych dotacji
ze rde ministerialnych.
- W ramach przyznanych
pienidzy zaadaptujemy przestrze na potrzeby naszej dziaalnoci wystawienniczej oraz
powikszymy malutk izb
muzealn o kolejne pomieszczenia potrzebne do wystawienia eksponatw dotyczcych
historii Ziemi Chemyskiej
- tumaczy Urszula Meszyska, dyrektorka biblioteki.
- Wyeksponowane pamitki
stan si baz do prowadzenia
edukacji regionalnej dla dzieci
i modziey, ktra przyczyni
si do rozbudzenia lokalnego
patriotyzmu. Poza gromadzeniem pamitek funkcj Izby
jest wanie budowanie lokalnej tosamoci. Mamy nadziej, e nasze zbiory przycign
take turystw.
Prace nad t czci jeszcze
trwaj. Ekipa budowlana zakoczya natomiast cz remontow. Poprawiono estetyk i stan techniczny budynku.
atwiejszy dostp do zbiorw
bd miay take osoby niepenosprawne.
Dotacja pochodzi z Ministerialnego Programu Wieloletniego Kultura+, priorytet
Infrastruktura bibliotek. Pozosta cz dooyy samorzdy prowadzce bibliotek.
(P)

MIASTO CHEMA
Sia modoci i dowiadczenia

O pracy na rzecz powiatu toruskiego, edukacji, pomocy spoecznej i kandydatach
Prawa i Sprawiedliwoci do rady powiatu z Chemy, z Dariuszem Mellerem, wicestarost toruskim,
rozmawia Tomasz Wicawski
Dziaa pan w polityce samorzdowej od wielu lat. Jakie
byy pana pocztki?
W kocu lat dziewidziesitych skorzystaem z istniejcej wtedy moliwoci bycia
jednym z czonkw komisji w
Radzie Miasta Chemy spoza radnych. Tak wszystko si
zaczo. W 2002 byem wicedyrektorem Gimnazjum w
Chemy i uzyskaem mandat
do rady powiatu. W pierwszej
kadencji byem w opozycji. Od
dwch kadencji zajmuj stanowisko wicestarosty w ramach
koalicji Platformy Obywatelskiej oraz Prawa i Sprawiedliwoci. Pocztek, to przyspieszony kurs samorzdnoci, a
teraz mona ju powiedzie, e
jestem dowiadczonym samorzdowcem.
Jakie sprawy leay panu najbardziej na sercu w ostatniej
kadencji? Edukacja i pomoc
spoeczna?
Tak, to nie podlega dyskusji. Te obszary podlegaj mi
formalnie, jako wicestarocie,
ale take s bardzo wane dla
funkcjonowania naszego regionu. W Chemy s (poza
Gronowem)
zlokalizowane
jednostki edukacyjne podlega-
jce Starostwu Powiatowemu.

W dziedzinach, o ktre pan
pyta, zrobilimy bardzo wiele.
Wystarczy spojrze, jak wygldaj domy pomocy spoecznej
teraz, a jak wyglday kiedy.
Znaczco polepszya si te
infrastruktura
edukacyjna.
Szkolnictwo zawodowe w naszym powiecie ma si bardzo
dobrze.
Szkoa Muzyczna te wyglda

zupenie inaczej.
Mwic szczerze, musz
przyzna, e przez wiele lat
wstydziem si tego, w jakich
warunkach musz odbywa
si rozpoczcia i zakoczenia
roku oraz gale w tej placwce.
Zawsze znajdowa si pilniejszy wydatek z budetu powiatu
i musiaem wyjania nauczycielom, uczniom i rodzicom,
dlaczego dalej nie remontujemy tego obiektu. Teraz wieci

nowym blaskiem. Szczeglnie
cenne jest to, e udao si zachowa zabytkowy charakter
tego obiektu i odtworzy w duym stopniu jego wygld pierwotny.
abymy zwikszyli rodki na

wspieranie organizacji spoecznych. To cenne i potrzebne. Imprezy sportowe, kulturalne i integracyjne s bardzo
wane. Czas wolny te musi
by zagospodarowany.
Jakie najwaniejsze rzeczy widzi pan do realizacji w przyszej kadencji w Chemy i caym powiecie?
W samej Chemy jest pewien problem, bo zrobilimy
bardzo duo do tej pory. Na
pewno trzeba zaj si jeszcze Zespoem Szk Specjalnych - remontem budynku i
polepszeniem warunkw dla
uczniw. W Zespole Szk
trzeba poprawi pot i pooy
bieni, eby modzie miaa
gdzie uprawia sport. Mamy,
jako powiat, dobre relacje z
gminami, i wiele kwestii trzeba
robi we wsppracy. Uwaam,
e trzeba wrci do tematu budowy maej sali gimnastycznej,
wsplnej dla ZSS i miejskiej
placwki. Unijne rodki powinny pomc. Generalny problem powiatowy, to remonty
drg. Wyremontowalimy ok.
1/3, wic jest jeszcze sporo do
zrobienia. Chciabym take,
Kto w pana okrgu startuje z

PiS do rady powiatu?
Przede wszystkim, co musz podkreli, trzymamy si
tego, e wystawiamy na listach
czonkw partii. Mao jest
wyjtkw od tej reguy. Poczylimy modo z dowiadczeniem w moim okrgu. Nie
rozumiem akcji, ktre wzywaj do gosowania na "modych"
czy "starych" z racji ich wieku.
Najwaniejsze s kompetencje
danego kandydata. O sobie nie
bd ju mwi, ale na licie
mamy studentk bezpieczestwa wewntrznego, inyniera
z dowiadczeniem w duych
firmach, spoeczniczk z zaciciem do przedsibiorczoci, a take dowiadczon by
dyrektor szkoy oraz wieloletniego prezesa chemyskiego
oddziau Polskiego Zwizku
Wdkarskiego. To silna druyna.

GMINA ZAWIE WIELKA

GMINA ZAWIE WIELKA
Zgarnli
wszystko
Inwestycje
w owiat
W Rzczkowie powstanie boisko wielofunkcyjne.
Modzie bdzie moga gra w pik non, rczn,

koszykwk, siatkwk, tenisa, a nawet uprawia lekkoatletyk
W gminie Zawie Wielka inwestuje si w owiat.
Tomasz Wicawski
Na finalizacj inwestycji czekaj z niecierpliwoci mieszkacy wsi. Kompleks bdzie

dostosowany do osb majcych zamiowanie do sportu i
rekreacji. Cao inwestycji
pochonie prawie 800 tysicy
zotych. Obiekt sportowy jest
ju w Zejwsi Wielkiej, a w
szkole w Czarnowie jest ciepo po termomodernizacji.
Kompleks sportowy bdzie
si skada z pola o wymiarach
20x40 metrw dostosowanego
do gier zespoowych i tenisa
ziemnego, bieni do sprintu na dystansie 50 metrw
oraz rozbiegu do skoku w dal
wraz z zeskokiem. W czci
zachodniej dziaki zlokalizo-
Fot. URZD
GMINY
wane zostanie stanowisko do

pchnicia kul, skadajce si z
okrgu i pola rzutu.
- Na inwestycj podpisana
jest umowa o dofinansowanie
z Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich na kwot 500
tysicy zotych - informuje
Krzysztof Rak, zastpca wjta
gminy Zawie Wielka. - Cao inwestycji wyniosa prawie 800 tysicy zotych. W tej
chwili trwaj ostateczne odbiory robt od wykonawcw.
Dziki dofinansowaniu z
Regionalnego Programu Operacyjnego Wojewdztwa Kujawsko Pomorskiego na lata
2007 2013 w kwocie prawie
270 tys. z. moliwa bya realizacja projektu termomodernizacji budynku szkoy
w Czarnowie. W ramach tej
inwestycji wykonana zostaa

wymiana stolarki okiennej,
ocieplenie cian zewntrznych
oraz ocieplenie stropodachu.
Cao kosztw poniesionych
na t inwestycj to 400 tys. z.
W roku 2013 do uytku oddano obiekt sportowy przy Zespole Szk w Zejwsi Wielkiej.
Dziki wsparciu w wysokoci
25 tys. z z tzw. Maych projektw udao si wybudowa
semk do jazdy na rolkach
oraz bezpieczny plac zabaw dla
najmodszych.
- Bardzo wan inwestycj edukacyjn bya rozbudowa Gminnego Przedszkola
w Zejwsi Wielkiej - mwi
Krzysztof Rak. - Dobudowane
skrzydo pozwolio na zwikszenie iloci dzieci uczcych
si w placwce do 100 maluszkw. Nie mniej istotne byo
poczenie dwch budynkw
dydaktycznych Szkoy Podstawowej w Przysieku cznikiem,
w ktrym umieszczone zostay, znajdujce si do tej pory na
zewntrz, sanitariaty. Wymienione zostao rwnie poszycie dachowe starego budynku
z niebezpiecznego azbestowego na blachodachwk.
Wszystkie
inwestycje
owiatowe realizowane byy na
terenie gminy Zawie Wielka
przez ostatnie lata.
Chry seniora z gminy Zawie

Wielka okazay si najlepsze w finale
przegldu w Czernikowie
Po udanych eliminacjach w
Grbocinie przyszed czas
zmagania o miano najlepszego chru seniora w regionie. Przegld zorganizoway
Lokalne Grupy Dziaania
"Pogrodzie Toruskie" i
"Gmin Dobrzyskich Region Poudnie".
Celem konkursu bya aktywizacja osb starszych. W
wielu wietlicach na terenie
naszego powiatu powstaj zespoy, ktre amatorsko
muzykuj. Rywalizacja pod
bacznym okiem profesjonalnego jury miaa by nie lada
gratk.
Stao si zgodnie z przewidywaniami. W przegldzie
wzio udzia kilkanacie
chrw. Najlepsze z najlepszych spotkay si w Czernikowie. Gwn nagrod
zgarn chr "Harmonia" z
Grska. Na drugim miejscu
uplasowali si ich krajanie ze
Zejwsi Maej - chr "Melodia".
- To pikna idea, ktr
trzeba kontynuowa - mwi
Maria Karpiska, dyrektor
Gminnego Orodka Kultury i Sportu w Zejwsi Maej.
- Nasza gmina okazaa si
wyjtkowo muzykalna. Dwa
pierwsze miejsca przy takiej
konkurencji s duym sukcesem.
Deklaracja organizatorw
jest jasna. Bd kontynuowali ten projekt w nastpnych
latach.
- Fina przynis wiele emocji - mwi Wojciech
Knie z LGD "Podgrodzie
Toruskie". - Prace nad kolejn edycj zaczniemy ju
niedugo. Muzyka ludowa
jest na tyle pikna, e warto
j krzewi wrd kolejnych
pokole, a tego rodzaju inicjatywy niewtpliwie si do
tego przyczyniaj.
Opiekunka zwyciskiego
chru z Grska take bya
bardzo podekscytowana.
- Wiele godzin powicilimy na przygotowania naszego repertuaru - mwi Renata Dobrowolska. - Powiem
nieskromnie, ale uwaam,
e nasz chr wypad najokazalej. Gratuluj oczywicie
innym wietnych wystpw
i mam nadziej, e okazji do
integracji nie zabraknie w
przyszoci.
Jury konkursu podkrelao wysoki poziom artystyczny chrw. Wskazania na
przyszo dotyczyy doboru
repertuaru. Im bardziej regionalny, tym lepszy, bo o
swojsko w tym wszystkim
chodzi. O harmoni i melodi rwnie.

GMINA ZAWIE WIELKA

REKLAMA
Gsina nasza
narodowa
Przysiek kolejny raz by stolic wojewdzkiego wita.

Po raz szsty bowiem odbya
si kampania Kujawsko-pomorska gsina na w. Marcina. Impreza w podtoruskiej
wsi jest podsumowaniem
tego, co w ostatnich miesicach dziao si w caej Polsce.
O kujawsko-pomorskiej gsinie po raz pierwszy w tym
roku usyszelimy na sierpniowym Festiwalu Smakw w
Grucznie.
- Inauguracja akcji nieprzypadkowo ma miejsce wanie

w Grucznie, gdy to najwiksza tego typu impreza w Polsce
wyjaniaj organizatorzy. Oba przedsiwzicia promuj
wojewdztwo kujawsko-pomorskie jako region dobrych
smakw.
Do listopada gsina trafia
na uroczyste obiady, konferencje, spotkania, warsztaty kulinarne. Fina kampanii przypada zawsze na 10 i 11 listopada.
- Warto celebrowa najwaniejsze polskie wito, a

take trwale przywrci we
wszystkich polskich domach
tradycj jedenastolistopadowych rodzinnych obiadw z
gsin w roli gwnej twierdzi Piotr Cabecki, marszaek
wojewdztwa. - Gsina na
stole w dniu witego Marcina
to nasza tradycja, a wic cz
naszej tosamoci. Samorzd
Wojewdztwa ju po raz szsty z powodzeniem organizuje
kampani Kujawsko-pomorska gsina na witego Marcina. Mamy do tego tytu nie

tylko w postaci kulinarnych
obyczajw Kujaw i Pomorza.
To u nas, w Koudzie Wielkiej,
dziaa Zakad Dowiadczalny
Instytutu Zootechniki, zaopatrujcy w gsi materia hodowlany rolnikw w caej Polsce.
Gsinowe festyny niepodlegoci odbyy si w caym wojewdztwie. Na osoby, ktre
odwiedziy Przysiek czekao
m. in. cooking show, czyli dania przygotowane przez

gwiazdy telewizyjnych programw kulinarnych. Pod Toruniem mona byo kupi take
tuszki gsie oraz inne produkty z gsiny. Nieodcznym
elementem imprezy bya take moliwo zdobycia informacji o sposobach zdrowego
odywiania czy skosztowania
innych potraw tradycyjnych.
Fot. Adam Zakrzewski

GMINA UBIANKA
Niepodlego uczcili piewem

Za nami XI Festiwal Pieni Patriotycznej Tobie Polsko.
Piosenki wypeniy mury Zamku Bierzgowskiego
Tomasz Wicawski
Przegld odby si 6 listopada.
To ju tradycja w gminie ysomice. wito Niepodlegoci obchodzone jest w sposb nietuzinkowy.
Oprcz
oceny
wystpw piewajcych dzieci i
modziey rozstrzygnito take
IX Wojewdzki Konkurs Plastyczno-Literacki.
- Od ponad dekady spotykamy
si w okolicach wita Niepodlegoci - mwi Teresa Gbocka,
nauczycielka w Zespole Szk w
ubiance, wsporganizator festiwalu - Naszym celem jest popularyzacja pieni i piosenek patriotycznych, a take podnoszenie
kultury muzycznej modych ludzi.
Sala w Zamku Bierzgowskim
bya, jak co roku, wypeniona.
Modzi wykonawcy signli po
repertuar znany doskonale ich
dziadkom i rodzicom. Ci nie
mogli ukry wzruszenia. Wielkie emocje byo wida take na
twarzach opiekunw piosenkarzy, ktrzy przygotowywali swoich podopiecznych do wystpu.
Liczy si piew, choreografia, a
take interpretacja piosenki. Wiele pieni publiczno piewaa razem z wykonawcami.
Szczegowe
wyniki
we
wszystkich kategoriach wiekowych znajd pastwo na stronie
internetowej www.pozatorun.pl.
Fot. Adam Zakrzewski
Teraz czas na fotowoltaik

W gminie ubianka inwestycje w energi odnawialn bd trway nadal.
Pozytywna ocena Narodowego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej daje

zielone wiato
Tomasz Wicawski
Ten samorzd od paru lat nazywany jest sonecznym. Wszystko
dziki zrealizowanej w latach
2011-2012 inwestycji polegajcej
na montau 700 instalacji kolektorw sonecznych. Woda w
domu wielu mieszkacw gminy jest podgrzewana w ten sposb.
Z poprzedniego projektu skorzystao 680 wacicieli prywatnych budynkw wraz z rodzinami.
- Latem tego roku nasza gmina
podja starania o uzyskanie dofinansowania do kolejnego, proekologicznego i prekursorskiego
w skali kraju przedsiwzicia z
wykorzystaniem odnawialnych
rde energii - mwi Jerzy Zajkaa, wjt gminy ubianka. - Zoylimy wniosek w NFOiGW o
dofinansowanie zakupu i montau paneli fotowoltaicznych.
Zoony przez samorzd wniosek uzyska pozytywn ocen, a 29
padziernika wjt gminy przeprowadzi w NFO negocjacje odnonie warunkw kontraktu, ktry
zostanie zawarty z funduszem. W
okresie zimowym zostanie przeprowadzony przetarg na wykonanie tego zadania. Pocztek nowej,
W gminie ubianka s ju solary. Teraz bdzie take

fotowoltaika.
"zielonej" inwestycji planowany

jest na kwiecie/maj przyszego
roku.
- Projekt ten dotyczy bdzie
ok. 1300 mieszkacw naszej
gminy, gdy obejmie prawie 300
budynkw mieszkalnych, ktre
w latach 2015 i 2016 roku bd
zasilane energi elektryczn wytwarzan przez wasne mikroelektrownie, czyli panele fotowoltaiczne - wyjania Jerzy Zajkaa.
Fot. ADAM
ZAKRZEWSKI
Najwicej takich instalacji

zostanie zamontowanych w ubiance - 72, Biskupicach - 38 i
Brchnowie - 30 oraz Pigy - 25.
W pozostaych miejscowociach
bdzie ich odpowiednio: Wybcz
- 19, Dbiny - 18, Bierzgowo - 16,
Warszewice i Zamek Bierzgowski
- po 15, Wybczyk - 14, Wymysowo - 11, Somowo - 7, Przeczno - 4,
Leszcz - 3. Zainstalowane panele
bd zajmowa cznie prawie 2
ha powierzchni.
Sumaryczna moc zainstalowanych paneli fotowoltaicznych
znacznie przekroczy moc duej
2 megawatowej elektrowni wiatrowej i pozwoli wyprodukowa
prawie 2700 kWh (2,7 MWh)
energii elektrycznej rocznie, ktrej nadwyki posiadacze paneli
odsprzedadz do krajowej sieci
energetycznej. Oczywistym stanie si take zmniejszenie emisji
dwutlenku wgla do atmosfery z
obszaru gminy.
- Spodziewamy si uzyska
efekt ekologiczny w postaci redukcji emisji CO2 o ponad 2000
ton w skali roku, czyli o kolejne 8
- 10 procent - dodaje wjt.
W zwizku z uzgodnion w
NFOiGW moliwoci zoenia
przez gmin w tym roku jeszcze
jednego wniosku o dofinansowanie, gmina ogasza kolejny nabr
osb zainteresowanych przedstawionym projektem. Chtni
proszeni s o wypenienie i dostarczenie do koca listopada do
Urzdu Gminy deklaracji, ktre
mona rwnie pobra ze strony
www.lubianka.pl. Spraw prowadzi p. Zbigniew Adamczyk, zarzdca energetyczny, tel. kom. 502
272 103.
Trucht
witeczny
Bydgoszczanin
wygra XVIII edycj

Biegu Niepodlegoci
w gminie ubianka
Faworyt gospodarzy Bartosz Wiligalski przybieg na met czwarty.
Straci do zwycizcy 2,5 minuty. To
sporo na jedenastokilometrowej
trasie. Nie skad podium, ale frekwencja byy jednak najwaniejsza.
Na starcie stano 795 zawodnikw.
Zwycizc okaza si Krzysztof
Gosiewski, reprezentujcy LKS Osielsko. Cay dystans pokona w czasie 34
minut i 54 sekund. Za nim lini mety
przeci jego klubowy kolega - Bartosz
Kotowski. Brzowy medal wywalczy
Andrzej Rogiewicz ze Sztumu.
Najlepsza wrd pa okazaa
si Dominika Nowakowska. Warte
podkrelenia jest take jej doskonae miejsce w klasyfikacji generalnej.
Zawodniczka z Lborka bya 14-ta.
Wjt gminy ubianka Jerzy Zajkaa
ukoczy zmagania na 236 miejscu,
a w swojej kategorii wiekowej na 5
miejscu.
- Taki widok, jak dzisiaj na starcie,
powoduje, e czuj si dumny - mwi
wodarz gminy. - Pikna pogoda
sprzyjaa dobrej frekwencji, ale blisko
800 osb na trasie biegowej w maej
gminie, to due osignicie. Razem
pobieglimy dla Niepodlegej.
Ju w grudniu kolejny bieg z caego cyklu Grand Prix, ktry rozgrywany jest w gminie ubianka. Po nim
poznamy zwycizcw tegorocznej
edycji. Pomysodawcy zawodw s
jednak ju wygrani, bo zorganizowa
kilkanacie biegw w cigu roku nie
jest atwo.
(WT)

REKLAMA WYBORCZA

REKLAMA WYBORCZA

GMINA OBROWO
Scania P 400 dla druhw
Nowy, doskonale wyposaony, wz straacki trafi do straakw OSP z Osieka nad Wis
Straacy z Osieka nad Wis ju mog jecha na akcj nowym wozem - jest powicony, wic w. Florian go strzee.
Tomasz Wicawski
Nowy samochd dla jednostki
ratowniczo-ganiczej kosztowa ponad 730 tysicy zotych.
Gmina Obrowo zapacia z tej
kwoty ponad poow. Ochotnicy z Osieka dugo czekali na ten
sprzt. Jest tym bardziej potrzebny na tym terenie, e jest
tam due zalesienie.
- Wszyscy znaj w naszej
gminie druhw z Osieka - mwi
podczas uroczystego przekazania i powicenia wozu Andrzej
Wieczyski, wjt gminy Obrowo. - Zawsze pomog potrzebujcym i niejednokrotnie naraali
ycie podczas trudnych akcji.
Trudno te sobie wyobrazi imprezy gminne bez ich udziau, bo
zabezpieczaj je, pomagaj przy
rozstawianiu scen i potrzebnego sprztu, a jak wszyscy id do
domu, to oni dalej pracuj w po-
cie czoa.
Scania P 400 z napdem na 4
koa zostaa przekazana druhom
9 listopada. Wz powici ks.
Andrzej Prokopowicz, honorowy druh OSP w Osieku nad Wis, a przekaza straakom wjt
gminy Obrowo. Do kwoty ponad
380 tysicy zotych, ktre przeznaczy na ten cel Urzd Gminy w Obrowie, Zarzd Gwny
Zwizku OSP RP dooy 150
tysicy, a Komenda Wojewdzka
Pastwowej Stray Poarnej w
Toruniu 200 tysicy.
- Nasza jednostka jest wpisana do krajowego systemu ratowniczo-ganiczego, wic tak
nowoczesny sprzt bdzie dla
nas skarbem - mwi Marian
Wojciechowski, prezes OSP w
Osieku nad Wis. - Dziaamy na
trudnym terenie lenym, gdzie
dotychczasowy sprzt zawodzi lub nie mg w peni bra
udziau w akcjach ratowniczych
i ganiczych. Podobnie byo w

przypadku akcji zwizanych z
powodzi, bo Wisa czsto przybiera tutaj znacznie.
W uroczystoci przekazania
wozu jednostce uczestniczyli przedstawiciele Pastwowej
Stray Poarnej w Toruniu i Bydgoszczy, przedstawiciel Lasw
Pastwowych, starosta toruski,
radni gminni i powiatowi, a take zaproszeni gocie. Przyszo te
wielu mieszkacw Osieka.
- Chopaki jak malowane, to
i wz wieo malowany dostali - miay si dziewczyny i ony
straakw-ochotnikw. - Mamy
nadziej, e rzadko bd musieli
go uywa, bo to znaczyoby, e
dzieje si co zego.
Wjt gminy nie kry radoci z
nowego zakupu.
- Przymierzalimy si do realizacji tego zadania od duszego czasu - mwi Andrzej Wieczyski. - Nie ma waniejszej
Fot.MARZENA
SUPCZEWSKA
kwestii w dziaaniu samorzdu

ni zapewnienie bezpieczestwa
mieszkacom. A straacy syn
ze swojego hartu ducha i walki
o kade ycie. Obymy mieli wypadkw i poarw jak najmniej,
ale przezorny zawsze ubezpieczony.
Druhowie z jednostki w Osieku miej si, e ten wz powinien by wyjciowy i reprezentacyjny.
- A szkoda nim bdzie jedzi na akcje - mwi Krzysztof
Balewski, straak-ochotnik z
Osieka nad Wis. - Zaraz si
pobrudzi, porysuje i tyle bdzie
z nowoci. Mwic powanie,
wszyscy wiedzieli, e taki sprzt
w naszym rewirze jest niezbdny. Jeeli mamy sami zapewni
kompleksow ochron mieszkacom, to sprzt musi by z
najwyszej pki.
Co posiada na wyposaeniu
nowy wz? To uterenowiona ci-
arwka, w ktrej jednoczenie

moe jecha sze osb. W nadwoziu znajdziemy siedem skrytek na sprzt. Zbiornik na wod
ma pojemno 500 litrw oraz
500 litrw rodka pianotwrczego.
- Lepszym wozem jeszcze nie
jedziem - mwi kierowca jednostki OSP. - W kady teren to
czerwone cudo wjedzie.
Do dyspozycji straakw s
w tym samochodzie take m.in.
noszaki wowe, zestaw narzdzi hydraulicznych, przenone
dziako ganicze, pia do drewna
oraz stali i betonu. O ubraniach
aroodpornych nie trzeba wspomina.
- Niech wam suy jak najduej - mwi na zakoczenie uroczystoci wjt Andrzej Wieczyski. - Zapowiedzia te kolejne
inwestycje w Ochotnicze Strae
Poarne w przyszych latach.

GMINA OBROWO
Mieszkacw w gminie przybywa

O zbliajcych si wyborach samorzdowych, inwestycjach gminnych i atakach
konkurentw oraz mediw z Andrzejem Wieczyskim, wjtem gminy Obrowo, rozmawia Tomasz Wicawski
okoo 15 tysicy. Przez 12 lat
wydalimy na inwestycje ok.
100 milionw zotych.
Zabolay oskarenia konkurentw o to, e le sprawuje
Pan wadz?
To ze sowo. Moe nie zabolay, ale mocno zasmuciy.
Staram si budowa klimat
wsppracy w gminie, ktry
nie jest zwizany z atakami
personalnymi. Chciabym, aby
ludzie w gminie Obrowo byli
dla siebie yczliwi. Dlatego
nie wczam si w negatywn
kampani. Kota ogonem zawsze mona odwrci, ale jaki
ja mam na to wpyw? Lokalne
media czsto mnie atakuj, ale
jak dochodzi do spraw w sdzie, to ja wygrywam. Prawda si broni, bo rzetelnie pracujemy nad tym, eby nasza gmina pia si do
gry. Jeeli kogo to boli, to niewiele mona
poradzi.
Nie prowadzi Pan kampanii wyborczej. To dziwne,

bo w innych gminach walka trwa w najlepsze.
Przez dwanacie lat pracuj na tym stanowisku
kadego dnia. Nie widz powodu, dla ktrego teraz
miabym raptem udowadnia, e co robi. Ludzie
wiedz kim jestem i co zrobiem. Realizuj wczeniej
nakrelony plan rozwoju,
ktry si sprawdza.
Przeciwnicy maj program zmiany?

Najbardziej umiaem si z tego, e na
swoje ulotki i plakaty wzili moje hasa i mj
program. Przecie szereg inwestycji na kolejne lata jest ju zaplanowanych. Bdziemy
rozbudowywa szkoy i oczyszczalnie w Dobrzejewicach i Osieku, wic projekt ten nie
moe by autorstwa moich kontrkandydatw. Poza
szkalowaniem mnie nie zaproponowali nic, czego
nie mielibymy w planach. Dobry gospodarz, to taki,
ktry myli na kilka lat do przodu. I my prowadzimy tak polityk. Nie
mona zrobi wszystkiego na raz
za poyczone pienidze. Krok
po kroku
trzeba gmin rozwija.
Pana przeciwnicy w zbliajcych si wyborach nie

prnuj. Zarzucaj Panu,
e gmina si nie rozwija.
Jeeli kto tak mwi,
to nie zna realiw. GdyZ inweby gmina Obrowo si nie
stycjami
i
rozwijaa, to ludzie by std
realizowawyjedali, a nie osiedlali
Plac zabaw przy SP w ynie
nymi prosi tutaj. Z roku na rok mamy
jektami
trudwikszy budet i wpywy wano
si
jednak
przebi
na
pierwsze
strony
gazet.
sne do niego. Budet inwestycyjny zwikszy si
Bardzo nad tym bolej. S osoby, ktre nieustanwielokrotnie. Skanalizowalimy wiele miejscowoci.
nie szukaj dziury w caym. Zrozumiabym, jakby
Tego nie wida, ale ludzie wiedz, jak im si yo bez
raz pochwaliy, a raz zganiy. Od tego s media. Napodczenia do sieci, a jak teraz. Budet w 2002 roku
gonka "Nowoci", bo ta z gazet o mnie pisze newynosi 11,5 miliona, a dzi jest to suma ok. 40 miliogatywnie, jest zupenie nieuzasadniona. Czsto
nw zotych. Mieszkacw byo 8,5 tysica, a teraz
dziennikarzom nie chce si nawet pofatygowa na miejsce i zobaczy, jak sprawa realnie wyglda. A obraz naszych wsi
jest taki, e jedzimy po coraz lepszych
drogach, mieszkamy w coraz pikniejszym otoczeniu, mamy coraz wicej boisk i sal sportowych, a dzieci coraz lepiej
si ucz, bo w szkoach pracuje wykwalifikowana kadra.
Wyremontowana wietlica w Stajenczynkach
Wskamy inwestycje realizowane w

ostatnich latach. One dziaaj na wyobrani i pokazuj obraz rozwoju.
Wyremontowalimy
kilkadziesit
kilometrw wiejskich drg. Dziaamy w tej
mierze konsekwentnie. Najpierw podczamy
wszelkie instalacje, a pniej modernizujemy
dane trasy. Wiele drg miao charakter gruntowy, a teraz s to drogi asfaltowe. O kanalizacji ju wspominaem, ale warto te wskaza,
Wz dla policji w Lubiczu
e realizowalimy wiele projektw, ktre maj na celu

zabezpieczenie mieszkacom dostpu do sieci wodocigowej. Przecie odkd jestem wjtem wykonalimy ju prawie 200 kilometrw sieci wodocigowej
i 100 km kanalizacji. W naszej gminie, poza twardymi inwestycjami, wspieramy te sport. Kick-boxerzy
osigaj midzynarodowe sukcesy. Jako samorzd
dotujemy ten klub, bo modzie musi mie zajcie po
lekcjach. W Gogowie szkoli si modych pikarzy.
Druyna z Osieka gra w I lidze futsalu. Mieszkaj u
nas chtni do pracy, zdolni i kreatywni ludzie. I yczliwi, w ogromnej wikszoci, yczliwi.
A ile w tym roku wydacie na inwestycje?
Ponad 9 milionw czyli ok. 1/4 budetu. Cz zada bya kontynuowana. Budowalimy kanalizacj
sanitarn Gogowo-Brzozwka, ktra kosztowaa 2,2
miliona zotych. Trwa budowa kanalizacji Gogowo-Brzozwka-Szembekowo. Przeznaczylimy rodki
na OSP - modernizacj budynku w Kawczynie i
zakup wozw dla jednostek w Osieku i Dobrzejewicach. Trway te prace na boisku wielofunkcyjnym w
Brzozwce. Odsyam wszystkich do listy inwestycji
na naszej stronie internetowej www.obrowo.pl. Jest
naprawd duga. Ale mieszkacy doskonale wiedz,
co si dzieje w ich soectwach.
Zaczlimy od kampanii wyborczej i na niej skoczymy. Nie "reklamuje" si pan, wic kampania jest
bez kosztw?
Przeznaczyem rodki, ktre mogyby pj na ten
cel na pomoc osobie chorej. Bd lepiej wydatkowane. A naszych mieszkacw zachca do niczego nie
musz, bo wiedz jaki jestem i jak dziaam. Prosz
ich o gos na mnie w niedziel, jeeli widz, e nasza
gmina si rozwija. W przyszej kadencji chciabym
nadal tak samo skrupulatnie pracowa nad polepsze-
Plac zabaw w Gogowie
niem wskanikw rozwoju samorzdu - wpyww do

budetu, liczby mieszkacw i rodkw na inwestycje. Umiemy pozyskiwa fundusze unijne efektywnie
i nadal bdziemy to robili. Za niedocigniecia przepraszam i dzikuj za owocn wspprac.

GMINA CZERNIKOWO
Najwysza nota
w wojewdztwie
Patriotyzm
czy
pokolenia
W auli Szkoy
Czernikowo zajo 62. miejsce w Polsce w rankingu inwestycyjnym
Muzycznej w Czernikowie odbya si akademia z okazji wita

Niepodlegoci
czasopisma Wsplnota. W regionie pierwsze

Tomasz Wicawski
Zestawienie dotyczy inwestycji w infrastruktur techniczn. Gmina leca na wschodzie powiatu toruskiego
synie z duych nakadw na
te cele. Tak wysokiego miejsca jeszcze jednak nie osigna.
Samorzdowe czasopismo
Wsplnota specjalizuje si w
przygotowywaniu szeregu rankingw, w ktrych oceniane
s samorzdy. W zestawieniu
1571 gmin wiejskich Czernikowo uplasowao si na pocztku
sidmej dziesitki.
- Wag tej lokaty najlepiej
obrazuje fakt, e jestemy najwyej sklasyfikowanym samorzdem w wojewdztwie
kujawsko-pomorskim - mwi
Zdzisaw Gawroski, wjt
gminy Czernikowo. - To due
wyrnienie.
Analizujc
wczeniejsze
rankingi i miejsca tego samorzdu warto zwrci uwag na
inwestycyjny przeskok, ktry
mia miejsce w latach 20052007 w stosunku do wczeniejszych lat. W trzech pierwszych
rankingach, ktre obejmoway
okres 2001-2005 Czernikowo
zajmowao odlege pozycje w
okolicach 1400 miejsca.
- Od 2008 roku plasujemy
si w pierwszej dwusetce mwi Dariusz Zagrabski, zastpca wjta gminy Czernikowo. - Jestemy take w cisej
czowce gmin wiejskich wo-
Inwestycje s znakiem rozpoznawczym gminy Czernikowo.
jewdztwa kujawsko-pomorskiego, a tegoroczna pozycja

jest najwysz w historii zestawienia.
Metoda obliczania wskanikw rankingu inwestycyjnego pozostaje niezmienna
od lat. Pod uwag brane s te
inwestycje, ktre skierowane
s na rozwj infrastruktury
technicznej i koncentruj si
w trzech dziaach: transporcie, gospodarce komunalnej
i gospodarce mieszkaniowej.
Zaliczaj si do tego remonty
i budowa nowych drg, tabor
transportu zbiorowego, sieci
wodocigowe i kanalizacyjne,
oczyszczalnie ciekw, wysypiska mieci czy owietlenie ulic.
Pod uwag byy brane w
tegorocznym zestawieniu wydatki wyraone w cenach staych z 2013 roku w przeliczeniu
na jednego mieszkaca, liczone jako rednia z ostatnich
Fot.URZD
GMINY
trzech lat.
- Wyniki rankingu, to kolejne ju potwierdzenie inwestycyjnej aktywnoci, ktr, pomimo ograniczonych
moliwoci, przejawiamy jako
samorzd gminny - dodaje
Dariusz Zagrabski. - Rozwj
inwestycyjny sta si wizytwk samorzdu, a kolejne klasyfikacje rzeczowo go odzwierciedlaj.
W gminie Czernikowo 11 listopada uczczono dzie pniej.

W uroczystoci uczestniczyli
najmodsi i najstarsi mieszkacy gminy.
Pod hasem 96-tej rocznicy odzyskania niepodlegoci
witowano w budynku przy ul.
Gimnazjalnej. Zgromadzonych
na samym pocztku zabawiay
dzieci z Przedszkola Publicznego w Czernikowie. Potem scen
zawadny panie z Koa Gospody Wiejskich i czonkowie
klubu seniora. Nie mogo si te
obej bez czci programu artystycznego, ktry przygotowaa modzie ze Szkoy Podstawowej w Czernikowie i Zespou
Szk w Czernikowie.
- Ciesz si, e osoby w rnym wieku uczestniczyy w tej
gali - mwi Dariusz Zagrabski,
zastpca wjta gminy Czernikowo. - Takie wita warto
uczci wsplnie. Nasza tradycja
jest pikna i warto si ni dzieli w jak najszerszym gronie.
(WT)

REKLAMA
Nie otwieramy sanatorium

O tym, jak w efektywny sposb wrci do zdrowia i o Caodobowym Centrum Rehabilitacji
OrtusHospital rozmawiamy z jego specjalistami - lek. med. ortoped-traumatologiem Damianem Janiszewskim

i lek. med. ortoped-traumatologiem Michaem Kuakowskim
Co Pastwa placwka oferuje
swoim pacjentom?
Micha Kuakowski: Naszym
nadrzdnym celem jest to, by jak
najlepiej przygotowa pacjenta
na powrt ze szpitala do domu.
Przeanalizowalimy oferty wielu
publicznych i prywatnych orodkw tego typu w najbliszym
regionie. Nie zyskay naszego zaufania, bo najczciej preferuj,
tzw. leczenie sanatoryjne. U nas
nie bdzie grupowych potacwek. Chcemy, by nasi pacjenci
czuli si komfortowo, ale celem
naszej prywatnej kliniki jest ich
wyleczenie poprzez maksymalne
zaangaowanie wysoce wyspecjalizowanego personelu. Wspczesna rehabilitacja opiera si na
indywidualnej pracy pacjenta
ze specjalist. W zalenoci od
schorze i urazw dobieramy
odpowiednie metody i schematy
leczenia. Wielkie otwarcie ju 17
listopada.
Do kogo kieruj zatem Pastwo
swoj ofert?
Damian Janiszewski: Kierujemy j przede wszystkim do tych,
dla ktrych du trudnoci jest
przebywanie w domu w ich aktualnym stanie zdrowia. Rodziny
osb, ktrych sprawno z rnych powodw nagle si pogorszya, potrzebuj czsto dwch,
trzech tygodni na przeorganizo-
cja od wczesnych dni po urazie?

Micha Kuakowski: Tak. Wiele jest takich osb, ktre z uwagi
na zobowizania czy prac domow, mwic kolokwialnie, nie
maj czasu na chorowanie, np.
biznesmeni i sportowcy. Zasada ta bywa jednak podobna dla
wszystkich. Pomagamy te osobom po zabiegach rekonstrukcyjnych barkw, zamaniach,
urazach
wielonarzdowych,
operacjach krgosupa, udarach,
wylewach czy endoprotezach.
Mielimy przypadek mczyzny,
ktry w sobot by operowany, a
ju we wtorek pracowa w swoim
gabinecie...
wanie swojego ycia do rnych

potrzeb. Moe to by kopot take dla rekonwalescentw, bo najczciej to pacjenci potrzebujcy
intensywnej rehabilitacji, dlatego
ten wanie czas mog spdzi w
naszej klinice, jednoczenie wracajc do zdrowia przy wsppracy z wysoce wyspecjalizowanym
personelem.
Rozumiem, e nie dotyczy to jedynie osb starszych?
Damian Janiszewski: Oczywicie, e nie. Wszystko zaley od
indywidualnego przypadku i historii choroby. Opiek otoczymy
take tych, u ktrych doszo do

nagego pogorszenia sprawnoci,
np. z uwagi na wiek. Gdy maj
jeszcze dobr si miniow,
a trac koordynacj ruchow,
mona im pomc w powrocie
do dawnej sprawnoci dziki wywiczeniu prawidowych wzorcw. Zaley nam na tym, by kady z pacjentw mg bezpiecznie
wykonywa obowizki zwizane
z wyzwaniami stawianymi przez
codzienno. Kluczem jest ch
szybkiego powrotu do sprawnoci.
Najlepsze efekty daje rehabilita-
Z Pastwa usug korzystaj

sportowcy?
Damian Janiszewski: Mamy
dowiadczenie w pracy z nimi.
Warto zwrci uwag na to, e
dzi wiele osb sport uprawia
amatorsko na poziomie, na jakim dwadziecia lat temu robili
to profesjonalici. Ci ludzie s
zatem naraeni na takie same
przecienia i potrzebuj intensywnej rehabilitacji. Jeli chodzi
o zawodowych sportowcw, to
zaufali nam ju, m.in. kolarze z
Akademii Michaa Kwiatkowskiego COPERNICUS oraz ulowcy - Chris Holder, Emil Sajfutdinow, Adrian Miedziski i
Pawe Przedpeski.
Jak wyglda waciwie praca rehabilitanta z jego podopiecznym?

Micha Kuakowski: Bardzo
wana jest poprawna diagnostyka. Dopiero po niej dobieramy
odpowiedni metod, by podczas
rehabilitacji naprowadzi pacjenta na prawidowy wzorzec. Nasze
spojrzenie na jego problem jest
wielopaszczyznowe. Nie ma gotowych szablonw, dziki ktrym
w ten sam sposb mona doprowadzi do zdrowia kadego. Zabiegi zjoterapeutyczne dostosujemy do schorzenia. Turnusy
bd trwa dwa lub trzy tygodnie
- z moliwoci przeduenia w
miar dostpnoci miejsc. Kady
podopieczny, w razie potrzeby,
dostanie rwnie indywidualne
instrukcje od swojego opiekuna. Jestemy przygotowani na
przyjcie jednorazowo ok. 30
osb. Zapewniamy opiek lekarsk, caodobow opiek pielgniarsk, peny zakres zabiegw
zjoterapeutycznych, wyywienie i serwis hotelowy.
***
Wicej informacji:
www.ortushospital.pl
oraz pod nr tel.: 56 307 01 08
Adres: ul. Starotoruska 5A,
87-100 Toru

WYWIAD
Nie wypowiadam si za ludzko

Gboko wierz w to, e wszyscy jestemy kompletni, nikt nie jest wybrakowany mwi Hubert Spity Dobaczewski, autor tekstw i wokalista crossoverowego zespou Lao Che,
w rozmowie z Aleksandr Radzikowsk
Drog rozwoju. To moliwo

przemijania bez poczucia, e si
ycie tylko przeszo, przemielio,
zasrao i zjado. Fajnie jest powiedzie sobie, e ta droga ma sens.
Trzeba przyjmowa wszystko, co
si pojawia. Pragn tego rodzaju
zrozumienia i akceptacji wszechrzeczy.
Dobrze Pan myli ostatnio o wiecie?

wiat jest teraz niespokojny.
W kontekcie mnie samego bywa
rnie.
Lao Che serwuje nam gwnie
muzyk moralnego niepokoju.
Nie wiem, jak dokadnie odbieraj to wszyscy suchacze.
Mog wypowiada si jedynie w
imieniu zespou. Nasze koncerty
czsto s refleksyjne, z naciskiem
na smutek. Jest niepokj, ale i rado, zabawa. To chyba tak, jak z
czowiekiem. Raz jest si smutnym, raz wesoym. Wychodzimy
na scen i co si po prostu wydarza. Traktuj to w kategorii aktu
aski, e ludzie chc sucha tego,
co mamy im do powiedzenia. Niczego nie odgrywamy. A do smutku przestaem si przywizywa.
Podczas pisania tekstw na pyt
Soundtrack czuem si wywoany do odpowiedzi, byo mi po
ludzku le i daem temu wyraz.
Gdy teraz piewam Idzie wiatr
nie pamitam ju tych emocji.
Wiem, e gdy przyjd kolejny raz,
to min. Jestem tylko jedn osob i nie wiem jak wyglda smutek
kogo innego. Nie wypowiadam
si za ludzko.
Jak to jest z tym Bogiem? Czepia
si go Pan na kadej pycie.
Nie mam z nim problemu
i myl, e on ze mn te nie
(miech). Chyba kady stara si
Polsk Pan lubi?

Lubi. Polska mi pasuje. Poza
tym to adne sowo, przyjemne.
Kiedy poczu Pan pierwszy raz, e
sowo ma moc sprawcz?
Podczas pracy nad "Powstaniem Warszawskim". Rzucalimy
hasa w barykady i dostalimy
odpowied. Ta energia, ktr teraz roboczo moemy nazwa Bogiem, ma nieze poczucie humoru
i jest mi z tym na scenie dobrze.
Fot. UKASZ
PIECYK
okreli swoje miejsce na wiecie

w jakim szerszym kontekcie.
Wiara to jedno, Koci jako instytucja drugie. Jestem wierzcy.
le i mc odnosi si do tego. Jeli

mam kryzysy, to one pniej tylko mnie wzmacniaj. Przygldam
si sobie.
Gdzie jest teraz Bg, a gdzie Spity?

Ja jestem tu, a on obok. Jest
wszdzie, gdzie si pojawiam i
daje mi wolno. Bg jest dla
mnie energi, ktra mi sprzyja.
Mog robi dobrze, mog robi
Przyjmuje Pan potuln postaw

wobec ycia.
Po prostu zastanawiam si nad
tym, dlaczego gdy jest fajnie...
chce si wicej tego fajnie. piewam piosenki i jed po wiecie,
a kto inny teraz cierpi. Dlaczego
jutro nie miaoby by odwrotnie?

Jedni maj wicej, inni mniej, ale
tylko w kategoriach wymiernych
tego wiata. Gboko wierz w
to, e wszyscy jestemy kompletni, nikt nie jest wybrakowany.
Inaczej mona by si tylko zabi.
Nie moe by tak, e wiat jest
niesprawiedliwy. Kady ma tyle
samo szans na szczcie.
Czym ono waciwie jest?
Macie pod skrzydami rzd dusz,

dla wielu wasza twrczo jest
kompasem. Czujecie odpowiedzialno?
Nie. Kady musi definiowa
wiat na swj sposb. Nie zawsze
dosownie. My przedstawiamy
tylko pewn propozycj. Wierz
w to, e gdy czowiek zastanowi
si nad sob, to w sobie ten kompas odnajdzie. Kady sam musi
wyzwoli siebie i pogodzi si z
tym, jaki wiat jest. adna religia
mu tego nie da. Zbawienie jest
przecie spraw indywidualn.

GMINA LUBICZ
Tumy jad na basen solankowy

W gminie Lubicz zainteresowanie wsplnymi wyjazdami do ciechociskiego
uzdrowiska przeroso najmielsze oczekiwania
Tomasz Wicawski
Co tydzie we wsplnych eskapadach uczestniczy przynajmniej 200 osb. Jed tam
mieszkacy, gwnie mieszkanki, z wikszoci soectw. Zaczo
si od Grbocina i ruszya lawina.
- Nawizaam kontakt z Przedsibiorstwem Uzdrowisko Ciechocinek S.A. - mwi Hanna Anzel, przewodniczca Rady Gminy
Lubicz. - Wacicielem tego kompleksu jest samorzd wojewdztwa, a nie osoby prywatne. Pierwsze wyjazdy odbyy si w maju.
Wszystko wystartowao w Grbocinie, a transport pokrywalimy z
funduszu soeckiego. Bilety w cenie 10 zotych opacalimy sami.
Basen solankowy korzysta z
naturalnego zasolenia wd. W
obiektach powstaych na bazie
rde solankowych wiczy si
przez 30 minut. Nad wszystkim
czuwa instruktor. Kpiel oddziauje silnie na organizm. Poczwszy od skry, skoczywszy
na nerwach naczyniowo-ruchowych. Lecznicze dziaanie jodu,
magnezu i wapnia oraz elaza jest
powszechnie znane. Organizm
czowieka si oczyszcza i pozbywa toksyn.
- Zaraziam pomysem wyjazdw Barbar Kisielewsk, ktra zorganizowaa mieszkacw
Zotorii, Kopanina i Grabowca.
Wsplnie z nimi jedziy panie

z Lubicza Dolnego i Grnego.
Transport do Ciechocinka zaczto finansowa z budetu gminy.
Wjt gminy Lubicz, Marek
Olszewski, szybko zarazi si
pomysem i sam zaprasza na
wszystkich spotkania i zebraniach
soeckich do uczestnictwa w projekcie.
- Obecnie pacimy za basen po
8 z, a koszt transportu czterech
penych autokarw pokrywa gmi-
na - dodaje Hanna Anzel. - Do

akcji wczyy si soectwa: Rogowo, Brzezinko, Gronowo, Krobia
czy Jedwabno.
Skra po kpieli solankowej
jest nie tylko oczyszczona, ale
take nawilona i dogbnie odywiona. Uaktywniona wymiana
mineralna i oczyszczanie skry
uwidacznia si przez bezporedni wpyw na jej wygld. Kpiel
w solance jest doskona form
dbaoci o modzieczy wygld
skry - opnia proces jej starzenia. Bardzo czsto polecana jest

take w przypadku problemw
z ukadem ruchowym i chorobach o podou reumatoidalnym
czy ortopedycznym. Take cz
schorze neurologicznych moe
by poddana terapii uzdrowiskowej kpieli solankowej.
Specjalici polecaj kpiele
rwnie jako dziaanie profilaktyczne, gdy notujemy spadek odpornoci organizmu. Pozostae
zalety solanki to m.in. poprawa

krenia, lepsze ukrwienie skry
i wyrwnywanie cinienia krwi.
Ze wzgldu na szeroki zasig leczniczego dziaania, uzdrowiskowe
kpiele solankowe stanowi jedn
z najbardziej charakterystycznych
i wyjtkowo korzystnych form zabiegw oferowanych przez liczne
sanatoria, orodki wypoczynkowe czy spa.
Obecnie wyjazdy s w pitki
i soboty, a osoby zainteresowane
tworzeniem nowych grup wyjazdowych powinny to uzgadnia w Urzdzie Gminy z Teres
Gryciuk, sekretarz gminy. Ma to
znaczenia ze wzgldu na rodki
finansowe - koszt transportu.
- Jestemy jedyn w Polsce
gmin, ktra rok zdrowia potraktowaa tak dosownie - dodaje
Hanna Anzel. - Nie licz si hasa,
a czyny. Wjt chciaby, aby mieszkacy byli naprawd zdrowi, a
to mona osign jedynie przez
systematyczne wiczenia i rzeczywiste dziaania. Moemy przecie,
jako samorzd, wykracza poza
zadania wasne, ktre narzuca na
nas ustawodawca.
Rwnie w prowizorium budetu na 2015 rok zostay na I
kwarta przeznaczone rodki na
ten cel. O dalszym losie projektu
zadecyduje nowa rada gminy, ktrej czonkw mieszkacy wybior
16 listopada.

GMINA LUBICZ
Czekajc na tragedi
Mieszkacy Nowej Wsi w gminie Lubicz codziennie przeklinaj samochody,
ktre prbujc unikn korkw na DK nr 10, jed przez ma miejscowo.
Wze na autostradzie A1 sta si dla nich przeklestwem
Tomasz Wicawski
Zarzd Drg Wojewdzkich

ignoruje sygnay samorzdowcw. Jeeli przy trasie nie
powstanie chodnik, spodziewa si mona najgorszego.
Dzieci wysiadajce na przystanku autobusowym musz
wraca do domu poboczem
niezwykle ruchliwej trasy.
Nowa Wie w gminie Lubicz
to typowa ulicwka - cignca si przez cztery kilometry
miejscowo wzdu ruchliwej
drogi wojewdzkiej z Lubicza
Grnego w kierunku Zotorii.
Od czasu powstania na autostradzie A1 wza Lubicz i
przebudowy skrzyowa w
Lubiczu Dolnym trasa wylotowa z Torunia w kierunku Warszawy korkuje si niemiosiernie. Najgorzej jest w pitkowe
popoudnia oraz przez okres
wakacyjny.
Jak kierowcy radz sobie z
tym problemem? W Lubiczu
Grnym skrcaj na Zotori,
by tamtdy dotrze do Kaszczorka i dalej do Torunia. Trasa tej obwodnicy wiedzie
przez Now Wie.
Droga wojewdzka przez Now Wie jest naprawd niebezpieczna.
- Jeszcze pi, sze lat temu

byo spokojnie mwi Marek
Gliszczyski, radny z Nowej
Wsi. Po otwarciu autostrady
ruch przez nasz miejscowo

wzrs kilkunastokrotnie. W
pitkowe popoudnie strach tu
jecha rowerem, czy i pieszo.
Tym bardziej, e kierowcy za
nic maj ograniczenia prdkoci. Wielu zaskakuj do ostre
zakrty. Ilu ich tu ju ldowao
w rowach? Trudno policzy.
Niestety przy trasie nie ma
chodnika, ani drogi rowerowej.
- To kolejny odcinek drogi
wojewdzkiej na terenie gminy Lubicz, o ktry toczymy
batali z Zarzdem Drg Wo-
Fot.MACIEJ
PAGAA
jewdzkich - irytuje si Marek

- Mieszkacy Nowej Wsi i Zotorii zasypuj mnie pytaniami
o to, kiedy tu powstanie chodnik. Razem z panem Gliszczyskim kilkukrotnie wizytowalimy szefa ZDW w tej
sprawie. Zaproponowalimy
wadzom wojewdzkim, e
dooymy do tej drogi z kasy
gminy, tak jak to robimy przy
wielu innych odcinkach bdcych w gestii wadz regionu.
Gminy nie sta na to, aby
wyrczya ZDW i sama wy-
budowaa ten chodnik. Jego

koszt ostronie oszacowano na
astronomiczn kwot 10 milionw zotych.
- To s wirtualne pienidze. W budecie gminy takie
nie istniej - tumaczy Marek
Gliszczyski. - Kto, kto dawno temu projektowa t tras,
musia wciska j midzy istniejce tu od dziesitkw lat
zabudowania. No, ale kiedy
to bya wiejska drka, a nie
jak teraz. Obecnie po prostu
brakuje miejsca na chodnik.
Trzeba bdzie robi wykupy,
budowa umocnienia skarp
itd. To jednak nie jest wytumaczenie. Konkretnie pytam:
kiedy bdziecie budowa bezpieczn drog dla pieszych i
rowerzystw?
ZDW nie potrafi wskaza,
kiedy inwestycja zostanie zrealizowana. Urzdnicy przyznaj, e znaj problem, ale
sprawa nie jest prosta do rozwizania.
- Nie wiem, kto wemie na
siebie odpowiedzialno, gdy
dojdzie do tragedii - mwi
Marek Olszewski. - Przecie
chwila nieuwagi wystarczy i
piesi wylduj pod koami samochodw. Ta trasa nie powinna by tranzytow. Nie
mona pozwoli na fikcyjne
zajmowanie si spraw przez
ZDW. Ta droga podlega mu,
a nie samorzdowi gminnemu. Nie odpucimy dopki nie
zostanie wdroone satysfakcjonujce wszystkich rozwizanie. O innym przebiegu tej
trasy mwi si od wielu lat, ale
to puste deklaracje.

GMINA LUBICZ
wietlica za milion zotych

Mieszkacy Krobi w gminie Lubicz maj do dyspozycji nowy obiekt integracyjny.
Ma ponad 300 metrw kwadratowych
Tomasz Wicawski
Uroczyste otwarcie odbyo si
w pitek 7 listopada. Budynek
zosta powicony, a wicemarszaek Senatu Jan Wyrowiski
piewa razem z Jackiem Beszczyskim ballady Buata Okudawy.
W chodny jesienny pitek
w Krobi przy ul. Olimpijskiej
wietlica po raz pierwszy zostaa otwarta dla mieszkacw. Na
uroczystoci pojawio si wielu
oficjeli. By pose Jan Ardanowski
i Jan Wyrowiski, wicemarszaek
Senatu. Przyjechali te przedstawiciele Urzdu Marszakowskiego. Nie mogo rwnie zabrakn
Marka Olszewskiego, wjta gminy
Lubicz, oraz Hanny Anzel, przewodniczcej Rady Gminy Lubicz.
Byli te radni powiatowi i gminni,
czonkowie rady soeckiej, sotys
Marian Sulecki oraz przedstawiciele organizacji pozarzdowych
i klubw sportowych dziaajcych
na tym terenie.
Marek Olszewski podzikowa
przedstawicielom mieszkacw
wsi za aktywny udzia w projektowaniu wietlicy. Wyrazi take
nadziej na rwnie aktywne zgaszanie i realizowanie pomysw
na wykorzystanie tego obiektu.
- Gmina Lubicz inwestuje nie
tylko w drogi, kanalizacj czy
cieki rowerowe - mwia Han-
Spotkanie w przedszkolu z okazji wrczenia Zielonej Flagi.
na Anzel, przewodniczca Rady

Gminy Lubicz. - Rwnie mocno
dbamy o rozwj zasobw ludzkich - wietlic, szk i przedszkoli.
wietlic powici ks. dr Bogumi Leszcz, ktry tego dnia z
rk wadz gminy odebra nagrod
Andrzeja za wybitne zasugi na
rzecz rozwoju Gminy Lubicz. Po
przeciciu wstgi i wysuchaniu
Fot. BEATA
LATASKA
okolicznociowych przemwie
program artystyczny wykona
znany muzyk, a prywatnie mieszkaniec Krobi - Jacek Beszczyski,
ktry wystpi wraz z zespoem
Nadziei maleka orkiestra.
Usyszelimy wkomponowane w
jesienne klimaty sentymentalne
ballady Buata Okudawy. Nikt
nie spodziewa si jednak, e Jan
Wyrowiski doczy si do piewania.

- Znam te utwory doskonale mia si wicemarszaek Senatu.
- To kawa mojego ycia, mojej
modoci.
Oddany budynek jest okazay - to jedna z najwikszych
wietlic w powiecie toruskim.
czna powierzchnia uytkowa
wietlicy wynosi 321 metrw kwadratowych, a najwikszym jego

pomieszczeniem bdzie okazaa
(160 metrw) sala zebra, ktra
suy bdzie rwnie jako miejsce do organizowania imprez integracyjnych dla nawet 150 osb.
Drugim duym pomieszczeniem
jest pokj klubowy, majcy ponad
40 metrw.
Obiekt otrzyma solidne wyposaenie: sprzt audiovideo,
nagonienie oraz rozkadan
scen. W wietlicy znajduje si
te w peni wyposaona kuchnia, szatnia, a take osobne pomieszczenia dla sportowcw trenujcych na pobliskim boisku.
czny koszt budowy zamkn
si w kwocie nieco ponad milion
zotych. wietlica w Krobi zostaa
wybudowana z udziaem pmilionowej dotacji uzyskanej dziki rekomendacji Stowarzyszenia
LGD Podgrodzie toruskie w
ramach unijnego programu Odnowa wsi.
- Mam nadziej, e budynek
bdzie ttni yciem - mwi Hanna Anzel. - Wielu aktywnych ludzi mieszka w Krobi, wic nie powinno by z tym kopotu. Czekam
na zaproszenia na kolejne imprezy (miech).
O programie dziaania wietlicy w kolejnych miesicach poinformujemy na stronie internetowej www.pozatorun.pl.
Futbol i basket
w Mycu
Wielofunkcyjne boisko otwarte. Mieszkacy
soectwa w gminie Lubicz doczekali si obiektu
sportowego z prawdziwego zdarzenia
Uroczyste przecicie wstgi odbyo si
w sobot 8 listopada. Boisko w Mycu
Pierwszym zostao wybudowane przy
podstawwce. Kosztowao nieco ponad p miliona zotych.
Na otwarciu pojawi si Piotr Cabecki, marszaek wojewdztwa kujawsko-pomorskiego. Z ramienia Urzdu Gminy Lubicz uroczysto prowadzi Marek
Dzieci z miejscowej szkoy przygotoway dla przybyych goci program
artystyczny. Obiekt powici ks. Feliks
Wnuk-Lipiski. Kompleks sportowy skada si z boiska do piki nonej ze sztuczn
nawierzchni (standard Orlika), a take
mini-boiska do gry w koszykwk.
Boisko do futbolu przystosowano do
szybkiego montau supkw do siatkwki.
Zostao ono ogrodzone wysokimi "pikochwytami", za cay teren otrzyma nowe
owietlenie. Wybudowano rwnie chodniki oraz ustawiono aweczki.
W trakcie budowy naleao wymontowa stare szambo oraz zbudowa nowy
zbiornik na cieki. Wyburzono rwnie
stary budynek zaplecza sanitarnego. Na
jego miejsce ju wkrtce gmina zakupi i
ustawi kontener znany z popularnych Orlikw.
Budowa boisk w Mycu kosztowaa
cznie nieco ponad 521 tys. zotych. Z tej
kwoty 127 tys. zostanie zrefundowanych
przez Ministerstwo Sportu i Turystyki w
Fot. BEATA
LATASKA
ramach dotacji, ktr uzyska Urzd Gminy. Warto zwrci te uwag, e projekt
zespou boisk zosta przygotowany przez
mieszkacw Myca Pierwszego i nieodpatnie przekazany Urzdowi Gminy.
- Infrastruktura sportowa w naszej gminie polepsza si z roku na rok - mwi Marek Olszewski, wjt gminy Lubicz. - Praktycznie w kadej miejscowoci jest gdzie
uprawia rne dyscypliny sportowe. Chtnych nie brakuje, wic dalej bdziemy dbali
o ten aspekt ycia w naszej gminie.
W Mycu chtnych do gry w pik nie
brakuje. Druyna Saturna Myniec wystpuje w rnych rozgrywkach regionalnych,
a wiosn tego roku graa take w Lidze
Orlika z Poza Toru.
(WT)

GMINA LUBICZ

REKLAMA WYBORCZA
Przymierze Samorzdowe
rusza do powiatu
Przedstawiamy kandydatw Komitetu Wyborczego Wyborcw Przymierze Samorzdowe
z okrgu nr 4 do Rady Powiatu Toruskiego. To lista numer 15
Komitet startuje w wyborach pod hasem "Czowiek

- Przyja - Samorzdno Odpowiedzialno".
Wrd
kandydatw nie brakuje rozpoznawalnych osb z dowiadczeniem samorzdowym.
Liderem listy jest Agnieszka
Janiaczyk-Dbrowska. Ma 41 lat
i jest matk - spenion matk
czworga dzieci. Mieszka w Brzenie. Posiada wysze wyksztacenie i jest obecnie radn powiatu toruskiego. Przewodniczy
komisji rolnictwa, lenictwa i
ochrony rodowiska. Peni rwnie funkcj sekretarza Powiatowej Rady Dziaalnoci Poytku
Publicznego.
- Aktywnie dziaam take w
Powiatowej Radzie Zatrudnienia
- mwi Agnieszka Janiaczyk-Dbrowska. - Na co dzie pracuj w
Orodku Doradztwa Rolniczego.
Mam dowiadczenie w pozyskiwaniu funduszy unijnych dla rolnikw i przedsibiorcw. Jestem
ekspertem ds. PROW na terenie
powiatu toruskiego.
Liderka listy "Przymierza Samorzdowego" udziela si take
w dwch stowarzyszeniach promujcych rozwj miejscowoci
oraz sportu na terenie powiatu
toruskiego. Szczeglnie bliski

jest jej kick-boxing, gdy jej synowie zdobywaj czoowe miejsca na zawodach midzynarodowych w tej dyscyplinie.
- Kandydujc do rady powiatu stawiam sobie za cel popieranie dalszej budowy drg,
chodnikw i cieek rowerowych
- mwi kandydatka "Przymierza
Samorzdowego". - Bd take
wspieraa dziaalno organizacji
pozarzdowych w zakresie sportu, kultury, turystyki, promocji
ekologii i tradycji powiatu toruskiego. Na sercu ley mi take
rozwj szkolnictwa zawodowego.
Nie s mi obce take problemy
ludzi starszych, dlatego doo
stara, aby podnosi standardy
lokalowe i opiekucze w domach
pomocy spoecznej.
Pozycj nr 2 na licie zajmuje
Jadwiga Czarnecka. 60-latka ma
wysze wyksztacenie w zakresie administracji samorzdowej.
Wychowaa trjk dzieci. Od 40
lat zajmuje si prac na rzecz wsi
i rolnictwa. Pracowaa take w
Rolniczej Spdzielni Produkcyjnej w Wielkiej Nieszawce, Toruskiej Spdzielni Mleczarskiej, a
obecnie peni funkcj zastpcy
biura powiatowego Agencji Re-
strukturyzacji i Modernizacji
Rolnictwa w Toruniu.
- Odpowiadam tam za prawidowy przebieg rodkw
unijnych dla rolnictwa - mwi
Jadwiga Czarnecka. - W radzie
powiatu chciaabym wykorzysta
swoje dowiadczenie dla dobra
wszystkich mieszkacw naszego regionu. Problemy innych s
bliskie mojemu sercu.
"Trjk" na licie jest Jadwiga
Rafiska, ktra od 27 lat prowadzi wasne gospodarstwo rolne.
Ma 52 lata, jest matk i matk
dwch dorosych synw. Dziaa rwnie jako wolontariuszka.
Zajmuje si ludmi starszymi i
osobami
niepenosprawnymi.
Jest spoecznikiem z pasj - osob otwart, skuteczn w dziaaniu i komunikatywn.
- Znam cele i zadania powiatu
ziemskiego - deklaruje kandydatka. - W latach 2002-2010 byam sotysem Mierzynka i radn
gminy Lubicz. Mam potrzebne
dowiadczenie w pracy w samorzdzie. Ceni uczciwo i profesjonalizm.
Roman Bicki startuje z 4.
miejsca na licie z zamiarem zabiegania o wiksze fundusze dla
naszych miejscowoci. Ma due
dowiadczenie zawodowe i samorzdowe - by w swojej karierze prezesem zarzdu, dyrektorem departamentu w Urzdzie
Marszakowskim i ZGM-u w
Toruniu. Ma 48 lat i wysze wyksztacenie zdobyte m.in. na The
Nottingham Trent University.
Jzef Bukowski to nr 5 na licie. Mieszka w Lubiczu. Ma 63
lata. Jest rencist. Na rzecz rodowiska wiejskiego pracowa zawodowo na stanowiskach technicznych i kierowniczych w WZKR i
SKR. Na obradach rady powiatu
chce porusza realne problemy
mieszkacw.
Grzegorz Karpiski zajmuje
na licie "Przymierza Samorzdowego" pozycj 6. Od wielu lat
jest zwizany z gmin Lubicz.
Ma wysze wyksztacenie, a zawodowo zajmuje si usugami w
brany budowlanej m.in nadzorem budowlanym. By radnym
gminnym i radnym powiatu w
latach 2006-2010. Jego dewiz s
sumienno, konkretno, solidno oraz zdecydowanie.
Kazimierz Bejger jest "sidemk" na licie. Kandydat do
rady powiatu prowadzi wasn
dziaalno gospodarcz. Chce
wspiera budow drg, chodni-
kw i cieek rowerowych. Nie

zapomina rwnie o pacjentach
powiatowego szpitala i mieszkacach domw pomocy spoecznej.
Na 8. miejscu na licie jest
Eleonora Topolewska. Ma 56 lat
i mieszka w Wielkiej Nieszawce.
Wspiera ludzi przedsibiorczych
i z inicjatyw. Sama prowadzia
kiedy dziaalno gospodarcz.
Obecnie opiekuje si chorym
mem i prowadzi gospodarstwo
domowe. Interesuje si histori
gospodarcz Polski.
"Dziewitk" otrzymaa Andelika Majewska, ktra w Krobi
mieszka od urodzenia. Obecnie
zajmuje si wychowywaniem
dzieci. Ma ich trjk. Wana dla
niej jest polityka prorodzinna, a
take krzewienie kultury i sportu.
Na pozycji numer 10 wyborcy
znajd Grayn Wasilczuk. To
mieszkanka Wielkiej Nieszawki.
W pracy i czasie wolnym powica si osobom niepenosprawnym i potrzebujcym. Deklaruje uczciwo, zaangaowanie
i kompetencje. Chce dziaa w
porozumieniu z samorzdem
gminnym.

GMINA WIELKA NIESZAWKA
Maa
Nieszawka
gr
Za nami
gminny etap konkursu Skarby Powiatu Toruskiego
Wicej informacji o aplikacji moblinej w tekcie oraz na stronie

Urzdu Gminy Wielka Nieszawka
Przy Szkole Podstawowej im. Jana Pawa II w Maej Nieszawce powstao miejsce rekreacji.
Wybudowane boisko moe suy do gry w pik non i koszykwk. Dla najmodszych
przygotowano plac zabaw zlokalizowany obok kompleksu sportowego. Znajdziemy tam zjedalnie, bujaczki i przestrze, ktra jest idealna dla rodzin z maymi dziemi. Projekt zosta
zrealizowany przez Urzd Gminy w Wielkiej Nieszawce.
(WT)
Zmagania odbyy si 30 padziernika w Orodku Kultury w

Maej Nieszawce. Celem konkursu jest m.in. rozbudzenie szacunku dla dorobku historyczno-kulturowego dawnych mieszkacw
powiatu.
Organizatorem zabawy jest Starostwo Powiatowe w Toruniu. W
Orodku Kultury rywalizowano o
to, kto bdzie reprezentowa gmin Wielka Nieszawka w kolejnym,
powiatowym, etapie rywalizacji.
Pomysodawcy
konkursu
wrd swoich celw wskazuj
wspieranie procesu edukacyjnego szk poprzez poszerzenie
wiedzy o zabytkach, dziedzictwie
kulturowym i historii powiatu
toruskiego. Wanym aspektem
jest rwnie integracja lokalnych
spoecznoci, z terenu caego powiatu. Do etapu gminnego zakwalifikowali si ci uczniowie, ktrzy
wykazali si najwiksz wiedz
na szkolnym szczeblu rywalizacji. Najlepsi okazali si uczniowie
Szkoy Podstawowej im. Jana Pawa II w Maej Nieszawce. Arkadiusz
Bielak, Julia Warchocka i Mikoaj
Kolasiski wyprzedzili uczniw z
SP w Cierpicach.
- Jestem dumna z naszej modziey - mwia podczas wrczania nagrd Teresa Juda, opiekunka
zwyciskiej szkoy. - Mam nadziej, e rwnie dobrze zaprezentujemy si w kolejnym etapie.
Ten odbdzie si 21 listopada w
Szkole Podstawowej nr 2 w Lubiczu Grnym. Uczniowie reprezentujcy obie szkoy otrzymali podzikowania za powicony czas
na przygotowanie si do konkursu,
albumy Gmina Wielka Nieszawka. Dziedzictwo przyrody oraz
ksik Legendy kujawskie.
(WT)
Wszystko
o gminie
w telefonie
W Wielkiej
Nieszawce powstaa aplikacja

mobilna oraz mobilna wersja strony internetowej
Mieszkacy lewego brzegu Wisy, ktrym nie s obce zdobycze technologiczne, bd mogli
dowiedzie si najwaniejszych
informacji o yciu lokalnej spoecznoci dziki swoim telefonom. Urzd Gminy Wielka Nieszawka zadba o detale zwizane
z projektem.
- Wszystkie wane informacje,
ostrzeenia oraz powiadomienia
z naszej gminy teraz s dostpne
jak na doni - pisz urzdnicy. Mieszkacy mog take korzysta
z tablicy ogosze.
eby pobra mobiln aplikacj wystarczy zeskanowa kod
QR lub wej na stron www.nieszawka.migap.pl. Warto doda, e
wykonanie strony przygotowanej
dla uytkownikw telefonw z
androidem jest bardzo estetyczne, co nie jest norm. Wszystkie
informacje rozlokowane s przejrzycie i czytelnie.
- Dbamy o kontakt ze wszystkimi mieszkacami - deklaruje
Kazimierz Kaczmarek, wjt gminy Wielka Nieszawka. - Postp
technologiczny jest bardzo szybki, wic musimy i z duchem
czasu. Jest wiele osb, ktre nadal
czytaj komunikaty wywieszane
na tablicach, ale cz mieszkacw, szczeglnie modszych, potrzebuje staego dostpu do wielu
zagadnie w szybkim czasie. I to
im umoliwiamy.
Sprawdzilimy. Aplikacj mona pobra i dziaa bez zarzutu.
(WT)

ALEKSANDRW KUJAWSKI
Niepenosprawno to
drogie hobby
Obaj niepenosprawni, obaj na wzkach, samochodem

z wind i dwigniami zamiast pedaw, ruszyli po przygod i szczcie
Marcin Tokarz
Od momentu, gdy si poznali,

funkcjonowali na inwalidzkich wzkach. Przyja Michaa i Macieja umocnia si
na dobre podczas wsplnej
podry. Przez blisko osiemnacie tysicy kilometrw po
drogach i bezdroach Maroka, Woch, Francji i Hiszpanii
ich bus by ich domem.
- Maciek powiedzia, e je-
li tylko zdobd samochd,

on jest cay na tak za wypraw
- Micha Woroch opowiada o
momencie, w ktrym wykiekowa pomys ich podry
wok Europy z zahaczeniem
o upalne Maroko. - W kocu
uzbieraem na auto, a jego tata
dorwa w Londynie samochodow wind dla wzkw inwalidzkich. Niepenosprawno
to drogie hobby, ale wreszcie
bylimy gotowi do drogi. Po
wszystkim sprzedawca nie do-
wierza, e Volkswagen Transporter z 1999 roku wytrzyma

tak dug jazd po bezdroach.
Mieli tylko jedn powan
awari. Ukadu hamulcowego.
W autach dostosowanych do
kierowcw poruszajcych si
na wzkach peday zastpione
s dwigniami. Gdy jedna z
nich zacia si akurat na grskich serpentynach nieopodal
Neapolu, Micha w decydujcym momencie odblokowa j
noem.
- Myl, e pod wzgldem technicznym bybym w stanie poradzi

sobie z wieloma usterkami, gorzej e brakuje mi
siy do wykonania tych
czynnoci - zwierza si
Micha, u ktrego lekarze wykryli postpujcy
zanik mini w wieku 16
lat.
Pocztkowo dwch
przyjaci wyruszyo w
podr z zamiarem dowiadczenia wszelkich atrakcji turystycznych. Ulice miast
basenu Morza rdziemnego
okazay si jednak mao przyjazne dla inwalidw. W przeciwiestwie do ludzi, ktrzy na
kadym kroku obdarzali Polakw yczliwoci.
- Co ciekawe, w najlepszej
komitywie ylimy z bezdomnymi. Najpewniej wyczuwali
nasz problem z adaptacj w
obcym miejscu. Byli po naszej
stronie - wspomina Maciej Kamiski, borykajcy si z guzem
na rdzeniu krgowym, nabytym prawdopodobnie w wieku
17 lat.
Z czasem uznali, e musz
da sobie spokj z planowaniem kolejnego dnia. y chwil i cieszy si wzajemnym towarzystwem.
- W przeciwnym razie do
Polski wrcilibymy rozczarowani - zauwaa Micha. Wchodzenie do samochodu
zajmowao nam p godziny.
Najpierw trzeba byo da si
unie windzie, nastpnie przenie si na ko, by potem
przerzuci dupsko na obracajce si siedzenie kierowcy.
W
najlepszej
komitywie ylimy z
bezdomnymi... Byli
po naszej stronie
Na sam koniec pierwszy z nas
rozbraja wzek z k i przerzuca go w czciach na siedzenie
pasaera. Dopiero wtedy drugi
mg "pj" jego ladami.
Cho przez wikszo czasu
podrowali wzdu wybrzea, na samej play pojawili si
tylko dwa razy. Piasek stanowi przeszkod nawet dla wzkw aktywnych. Takie sytuacje
uwiadomiy im, e od ycia
dostan tyle, ile sami bd w
stanie sobie wzi.
Micha i Maciej dopiero si
rozkrcaj. Ruszyli ju z projektem podry do Ameryki
Poudniowej. Gwnym jej celem bdzie dotarcie do piciu
szamanw leczcych substancjami uznawanymi w Europie
za narkotyki.
- Do tej przygody zainspirowa nas kolega, ktry na
wasnej skrze dowiadczy
tamtejszej medycyny - mwi
Micha. - Zapewnia, e jest w
stanie postawi nas na nogi.
Kto wie? Maciejowi nio si
ostatnio, e wstaem z wzka...
m.tokarz@pozatorun.pl
Przed now drog ycia
TARGI TORUSKIE
Po raz kolejny narzeczeni dowiedz si, jak najlepiej zaplanowa najpikniejszy dzie ycia
Jak budowa lubny wizerunek i na co zwrci szczegln uwag, by dobrze i zdrowo

wyglda? Tego dowiedz si w
dniach 15-16 listopada uczestnicy Targw lubnych i Dnia
Akademii Piknoci, ktre zostan zorganizowane w Centrum Targowym "PARK", przy
ul. Szosa Bydgoska 3.
Organizatorzy targw zadbali o atrakcyjny program imprezy. Oprcz prezentacji mody
lubnej, wieczorowej i mskiej,
odbd si take pokazy taca

grupy Jagielski Dance Project
oraz degustacja tortu Cukierni
Franciszek Pokojski. Podczas
wykadu "Soki na Dzie Dobry" fachowych porad na temat
zdrowego odywiania udziel
specjalici, a po spotkaniu bdzie miaa miejsce degustacja
przygotowanych napojw.
Dla wszystkich goci przeprowadzone zostan warsztaty
z zakresu pierwszej pomocy, a
take konsultacje profilaktycz-
ne dot. chorb zakanych oraz

uzalenie. Obecni na Targach
lubnych i Dniu Akademii
Piknoci bd mogli rwnie
bezpatnie zbada poziom cukru, cinienia i zawartoci tlenku wgla w wydychanym powietrzu.
Dziki firmie Vizarro, Targi
lubne i Dzie Akademii Piknoci odwiedzi Przemysaw
Saleta, mistrz wiata w kick-boxingu. Spotkanie z gociem specjalnym odbdzie si w sobot o
godzinie 10.00.
Oprcz wielu znanych marek odzieowych, kosmetycznych, fotografw, kamerzystw, projektantw i artystw,
organizatorzy na targi zaprosili dietetykw oraz trenerw
personalnych. Zainteresowani,
podczas dwudniowych targw,
bd mogli uzyska fachowe
porady i otrzyma atrakcyjne
rabaty. Rozlosowane zostan
take liczne upominki, m.in. od
firmy Avon czy Jagielski Dance
Project. Jedn z nagrd bdzie

kompletny strj dla Pana Modego, ktry ufundowaa Firma
Vizarro.
Podczas targw odbdzie si
kampania informacyjna dot.
rzucenia palenia oraz akcja
"Jabko zamiast papierosa".
W Targach lubnych i Dniu
Akademii Piknoci bdzie
mona uczestniczy w sobot i
niedziel w godzinach od 10.00
do 17.00.

Poza Toruń NR 58

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Poza Toruń NR 58

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

14 listopada 2014

BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO

Rozmawiamy z wjtem gminy o

Klub Niteczka obchodzi 20.

Redakcja Poza Toru

Zotoria, ul. 8 marca 28

Zastpca redaktora naczelnego

Jaki czas temu, przeprowadzajc wywiad z prezydentem

Redakcja nie odpowiada za tre ogosze.

Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy z dnia 4 lutego

3 POZA TORU, 14 listopada 2014

4 POZA TORU, 14 listopada 2014

Gwarancja historycznych odkry

Czy telefon komrkowy moe

Prof. Andrzej Kus ma nadziej, e nowy radioteleskop

Radioteleskop mia ju dziaa.

milionw. Wojewdztwo jest za

Stary sprzt pjdzie na zom?

cznie z CA UMK budow

5 POZA TORU, 14 listopada 2014

6 POZA TORU, 14 listopada 2014

Skoczmy z krajem wadzy

z Zenonem Laskowikiem, twrc legendarnego kabaretu TEY, po jubileuszowym wystpie w toruskim

jego kompetencje, ktre maj by mini.

chawka dopada kadego z nas. Na

7 POZA TORU, 14 listopada 2014

8 POZA TORU, 14 listopada 2014

Ze zmarym przy kominku

kania uprawnionej osoby. Jednym

Kustra, prof. UMK. Zasadnicz

Sejmik bliej mieszkacw

Czerepiuk, lider listy do Sejmiku Wojewdzkiego z okrgu nr 4

Organy samorzdowe nie powinny by stron

9 POZA TORU, 14 listopada 2014

10 POZA TORU, 14 listopada 2014

Pokazali FBI, jak si gra

lonymi psami do poszukiwania

my te trenerw z Houston Babtist University oraz organizacji

czerwca w Miejskiej Grce. Cho

Europy i Afryki Maej Ligi Baseballowej w kategorii Intermediate

Delikatne zdobienia, symbole i oryginalne

d 1996 roku firma wytwarza markow biuteri srebrn. Nawet jej

Skd tak rzadko spotykane podejcie do

11 POZA TORU, 14 listopada 2014

12 POZA TORU, 14 listopada 2014

To rzeczywicie ciekawe. Jak

mowaniu kierunkw konkursw na stypendia dla modych

16 listopada zagosuj na dowiadczenie, wybierz

Zapraszam na stron www.miroslawgraczyk.pl

Publikacja sfinansowana ze rodkw KW Platformy Obywatelskiej RP

14 POZA TORU, 14 listopada 2014

Obecno wilkw odstrasza psy.

15 POZA TORU, 14 listopada 2014

16 POZA TORU, 14 listopada 2014

gminy nie day

Film, kongres, koncert

Wydarzenie to zapocztkowao nowy etap w historii placwki, gdy placwka bdzie

Pod koniec padziernika Gimnazjum w Guchowie obchodzio najwiksze wito w historii

mszy witej sprawowanej przez

- Film, poza samym yciorysem Juty, ukazuje j te jako

17 POZA TORU, 14 listopada 2014

O Niepodlegej pamitali w Koczewicach

Miejsce Pamici Kopiec