KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

MAREK STCZEK

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?

2011

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

EdisonTeam.pl
Wszelkie prawa, wcznie z prawem do reprodukcji tekstw oraz ilustracji
w caoci lub w czci, w jakiejkolwiek formie - zastrzeone.
ISBN: 978-83-61485-23-0

Korekta: Magdalena Kreft

Projekt okadki, skad komputerowy i ilustracje: Aneta Krzywicka
Wydawca: EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

SPIS TRECI
1. Wstp co wyrnia dobrych mwcw i skutecznych
rozmwcw

2. Cz 1. NARRACJA, czyli o uwodzicielskiej sile fabuy

13

3. Cz 2. DIATRYBA, czyli o tym, e warto mwi

do kogo, kogo nie ma

24

4. Cz 3. GRA SW, czyli o poytkach z mdrego

bawienia si sowami

29

5. Cz 4. ACUCH, czyli o rzeczach, ktre si cz

33

6. Cz 5. KONTRAST, czyli o sile czarno-biaego obrazu

38

7. Cz 6. METAFORA , czyli o obrazie z innej bajki

45

8. Cz 7. CYTAT, czyli o twrczej sile kopiowania

52

9. Cz 8. PYTANIE RETORYCZNE o sensownoci

pytania samego siebie w obecnoci innych ludzi,
oraz o pytaniach nie tylko retorycznych

57

10. Cz 9. HIPERBOLA, czyli o dyskretnym uroku grubej

przesady

61

11. Cz 10. APEL, czyli teraz bezporednio do serc i dusz

suchaczy

64

12. Cz 11. POWTRZENIE, czyli o sile natrtnie

powracajcej myli

68

13. Zadanie

74

14. Zakoczenie i zaproszenie

78

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Wstp
Rnica midzy sowem waciwym, a prawie waciwym jest
taka sama, jak midzy byskawic a robaczkiem witojaskim.
Mark Twain
Czy uczestniczye kiedy w wystpieniu, gdzie mwca z widoczn wpraw prezentowa swj punkt widzenia, a publiczno
podaa za jego tokiem rozumowania i ywo reagowaa na wypowiedzi? Albo, czy brae kiedy udzia w spotkaniu, podczas
ktrego kto wyrnia si stylem i poprzez to aksamitnie dominowa w rozmowie?
Takie osoby charakteryzuje pewna by uy terminologii
psychologicznej lekko werbalna. Gdy ich suchamy, budzi si
w nas oywienie i ciekawo a oni, z dziwn si, przekonuj
nas do swoich racji i prezentowanego rozwizania. Dobrze jest
przysuchiwa si, lub uczestniczy w takich rozmowach, ale
przyznajcie o niebo lepiej jest mie tych ludzi za nauczycieli,
czy suflerw podczas sesji pyta.
Jestem pewien, e kady z nas intuicyjnie i bez trudnoci potrafi odrni mwc dobrego od amatora, sprawnego negocjatora od gajcej gowy, czy wreszcie przekonujcego sprzedawc
od pretensjonalnego handlowca. Czym, co ich rni, co stanowi
o przynalenoci do odmiennych wiatw jest umiejtno mwienia. Mona by powiedzie, e linia demarkacyjna dzielca ludzi
z tych dwch obszarw ujawnia si w: pewnoci siebie, swobo-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

dzie odpowiedzi na pytania, jakoci argumentw, oryginalnoci prezentowanych myli. Oczywicie, czsto podejmowane s
prby imitowania i podrabiania tych jakoci i wtedy to mamy
do czynienia z menederem, ktry pewno prbuje imitowa arogancj, czy mwcy, ktry swobod i obycie podrabia tanim i pytkim
dowcipem.

Takie zachowania dowodz jedynie tego, e owa umiejtno

mwienia jest bardzo podanym towarem. Czym, na co stale
istnieje ogromny popyt, bo kady z nas wie, e od tego: jak wypadnie podczas rozmowy, jak zostanie oceniony, jak odpowie w czasie sesji pyta wiele, a czasem bardzo wiele zaley.
W naszej pamici przechowujemy spotkania, gdzie le przepro-

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

wadzona rozmowa negatywnie zawaya na dalszych losach

kontraktu, saba prezentacja odbia si szerokim echem w firmie.
Ale te pamitamy nasze sukcesy w tym zakresie i rodzi si w
nas ch, by je powtrzy.
Ponisze rozwaania w caoci chciaem powici prezentacji
sposobw, dziki ktrym moemy doczy do ludzi z pierwszej
kategorii i wielokrotnie powtrzymy sukces, ktry by naszym
udziaem. Chc podzieli si wiedz wyniesion z praktyki oraz
tym, co przeczytaem i nauczyem si od innych, czyli cao bdzie
miaa charakter nieco osobisty. Jednak nie bd tu mwi o typie
dobrego mwcy, czy sprawnego rozmwcy, bo tym zajmowaem
si w ksice pt.: Prezentacja publiczna. Mw komunikatywnie oryginalnie i przekonujco, oraz w audiobooku pt.: Mwca
i jego rozwj. Teraz chciabym bardziej zaj si opisem technik
i praktycznych sposobw. Mj zamys jest taki, by zaprezentowa
zestaw narzdzi, jakich moemy uy w rozmowie biznesowej
lub podczas wystpienia na forum.
Gdy przygldam si tak zwanej komunikacji zawodowej, tj. wystpieniom publicznym, wywiadom, rozmowom negocjacyjnym
czy sprzedaowym, nie mog oprze si wraeniu, e ci, ktrym
idzie to dobrze, ktrzy pozytywnie wypadaj, wyranie stosuj wiadomie bd nie dwie rzeczy: po pierwsze, wykorzystuj pewne sprawdzone sposoby i po drugie, apeluj do okrelonych potrzeb, wartoci swojego suchacza. I tym si wanie
zajmiemy. Poznamy praktyczne sposoby twrczej komunikacji.
W treci tych rozwaa przedstawi jedenacie technik oraz podam przykady ich wykorzystania i zasady stosowania. Zrobi
to tak, aby kady z was mg wybra kilka z nich i zacz je stosowa.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

Nim jednak do tego przejd, musz przedstawi jeszcze

jeden wany wtek. Wczeniej wspominaem o ludziach, ktrzy
s skuteczni, bo stosuj sprawdzone techniki i apeluj do
okrelonych potrzeb swoich suchaczy. I to wanie (potrzeby
i sytuacja suchacza) jest drugim tropem do opracowania dobrych
argumentw i przekonujcych prezentacji. Ten trop kieruje nasze
myli w stron de, celw i obaw naszego odbiorcy.
Jak zapewne si zgodzicie, kady czowiek jest inny. Kady
ma wasn histori, swj odmienny kod DNA i niepowtarzalne
linie papilarne, sowem kady jest inny, ale na wszystkich (bez
wyjtku) dziaaj te same, identyczne argumenty! Wszyscy, co do
joty jestemy tacy sami w dwch zakresach: kady do czego
dy, czego pragnie i kady czego unika i przed czym si
chroni. W zakresie de s nasze cele i wartoci: chc mie
lepsze stanowisko, chc uprawia zawd, ktry mnie pasjonuje, chc
by szczliwym czowiekiem, chc by w yciu fiar. Cele i wartoci
to obszar jasny, do ktrego moemy apelowa podczas naszych
prezentacji czy rozmw. Jeeli za chodzi o obszar drugi (obszar
ciemny), to tu mamy do czynienia ca sfer obaw o utrat tego, co
jest cenne i podane, oraz problemw, ktrych chcemy unikn
(boj si utraty pozycji, chciabym si zabezpieczy przed).
Jeeli jest tak, e kadego z nas oywiaj te dwie siy: denia do i ucieczki przed, to kad z zaprezentowanych 11 technik twrczej komunikacji moemy woy w jeden z obszarw
i na tej podstawie opracowa dobry, adekwatny komunikat. Na
przykad, posuymy si jedn z prostszych technik, o ktrej za
chwil bd omwi narracj. Przygotowujc si do spotkania
z grup sceptycznie nastawionych suchaczy, o ktrych wiem,
e szybo odrzuc moje argumenty, np. pracownikw, ktrzy nie
chc zmian w firmie mog zrobi co nastpuje. Przeanalizuj, co

10

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

jest dla nich wane (obszar jasny wartoci i cele), oraz przed czym
chc si chroni (obszar ciemny obawy i problemy). Wiedzc ju,
do czego d i czego si obawiaj mam moliwo, by na wstpie mojej prezentacji opowiedzie przykad (narracja), kiedy to
w przeszoci, mieli oni podobne nastawienie do zmiany. Zmiany, ktr teraz akceptuj i uwaaj za bardzo korzystn. Potem,
gdy bd koczy mj wywd powiem, e rozumiem ich obawy,
ale te poka, e podobnie myleli w przeszoci. Sowem, zastosowaem narracj pracujc w obszarze ciemnym obawy i problemy
moich suchaczy.
Podsuwajc mj pomys na opracowanie dobrych argumentw i interesujcych prezentacji zobrazuj go nastpujco. Strategia kreatywnej komunikacji polega na tym, by skorzysta
z narzdzia 10x4.

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

11

To rodzaj prostokta, gdzie na duszym boku umieszczonych jest 11 technik, za na krtszym 4 hasa: jego cele, jego
wartoci (obszar jasny), jego obawy, jego problemy (obszar
ciemny). Przy takim zestawieniu model 10x4 daje moliwo
ruchu. Stwarza szans do opracowania ponad 40 pomysw
na trafne i przekonujce argumenty. Posugujc si modelem
10x4 moemy umiejtnie apelowa do de i obaw naszego
suchacza. Przygotowujc argumenty, moemy je opracowa tak,
by umieci je w wiecie celw i pragnie swojego rozmwcy.
Dlaczego mamy to robi? Powinnimy pracowa tak, poniewa
tu zacytuj nasz dewiz tworzenia prezentacji i argumentw
twoja wypowied musi mie KOPa! Powinna by [K]omunikatywna,
[O]ryginalna i [P]rzekonujca. Tylko wtedy masz szans na to, e
zostaniesz zrozumiany, a twoja wypowied wyrni si i bdzie
zapamitana.

12

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

W trakcie analizowania tego materiau proponuj wykonanie pewnego wiczenia. Wybierzcie temat jakiej rozmowy czy
prezentacji. Temat, nad ktrym w niedalekiej przyszoci bdziecie pracowa. Po kadej poznanej technice sprbujcie opracowa
argument, ktry wykorzystacie. Bdcie twrczy i szukajcie
pomysu, pamitajc o sowach Juliana Tuwima, ktry mdrze
powiedzia: Bogosawiony czowiek, ktry nie majc nic do powiedzenia, nie przyobleka tego w sowa.
ycz inspiracji
Marek Stczek, EdisonTeam.pl

KOMUNIKACJA KREATYWNA. Jak by dobrym mwc i sprawnym rozmwc?

KOMUNIKACJA
KREATYWNA
Jak by dobrym mwc
i sprawnym rozmwc?