ZARZADZANIE PRODUKCJ

PRODUKCJA, SYSTEM PRODUKCYJNY, PROCES PRODUKCYJNY

Interesy funkcjonowania systemu produkcyjnego w otoczeniu

pierwszego i drugiego stopnia czsto s rozbiene. Szczeglnie
dotyczy to takich czynnikw, jak:

Sposoby poprawy produktywnoci

rozbienod celw funkcjonowania systemw

produkcyjnych,
ograniczenie konsumpcji, wzrost inwestycji i zwizany z tym
poziom wynagradzania pracownikw w gospodarce,
zagadnienia ochrony rodowiska.
Podstawowe kryteria organizacji i projektowania systemw
produkcyjnych
wzrost jakoci i nowoczesnoci produktw,
obnika kosztw wasnych wytwarzania,
wzrost produktywnoci.

Pojecie produkcji

Relacje midzy przychodem, kosztami i zyskiem w systemie

produkcyjnym

Produkcja jest to uytkowanie rnego rodzaju materiaw, rodkw

technicznych i usug w celu wytworzenia nowych produktw i usug
wymaganych przez klienta.
Cele Produkcji

Proces produkcyjny
Proces transformacji, czyli przeksztacania wektora wejcia
systemu produkcyjnego w wektor wyjcia nazywany jest
procesem produkcyjnym.
jest uporzdkowanym cigiem dziaao, w wyniku ktrego
konsument (uytkownik) otrzymuje produkty (wyroby lub
usugi).
Struktura procesu produkcyjnego i wytwrczego

PRODUKTYWNO

System produkcyjny
System produkcyjny stanowi celowo zaprojektowany i zorganizowany
ukad materialny, energetyczny i informacyjny eksploatowany przez
czowieka i sucy produkowaniu okrelonych produktw (wyrobw
lub usug) w celu zaspokajania rnorodnych potrzeb konsumentw.

Charakterystyka typw organizacji produkcji produkcja masowa

Model systemu produkcyjnego w gospodarce rynkowej

Przykady miernikw produktywnoci

Rodzaj
miernika

Przykady wyraenia czstkowego

Produktywnod
pracy

liczba wyrobw, wydobytych ton wgla

na roboczogodzin wszystkich grup
zatrudnionych w zakadzie
(przedsibiorstwie),
produkcja dodana w z, (USD) na
roboczogodzin liczona jw.,
wartod produkcji w z, (USD) na
jednostk kosztu pracy wszystkich
zatrudnionych tj. fundusz pac + podatki od
pac + koszty socjalne,

Powizania materiaowe, energetyczne i informacyjne jako

elementy systemu produkcyjnego
zsynchronizowaniu w czasie, wszelkich dostaw, aby skrcid do
minimum czas oczekiwania materiau czy pwyrobu na
obrbk albo monta, a take na minimalizacji czasu pomidzy
wyprodukowaniem a wczeniem do normalnej eksploatacji
wyrobu,
zapewnieniu waciwych rodkw transportu i rodkw
technicznych uatwiajcych magazynowanie i wyszukiwanie
potrzebnych w danej chwili materiaw, pwyrobw lub
wyrobw,
obnieniu do minimum strat transportowych i
magazynowych; zaprojektowaniu takiej struktury przepywu,
aby charakteryzowaa sie: ograniczeniem drg
transportowych, minimalizacja przeadunkw i minimalizacja
pracochonnoci przeadunkw.
Otoczenie systemu produkcyjnego

sprzeda w z (USD) na jednostk kosztu

pracy liczona jw.
Produktywnod
maszyn i
urzdzeo

liczba wyrobw, ton stali na

dysponowana maszynogodzin,
liczba jw. na przepracowana
maszynogodzin,
wartod produkcji w z (USD) na
jednostk kosztu postoju i pracy maszyn.

Produktywnod
energii

liczba jednostek wyrobw (ton) na 1 kW

(mocy zainstalowanej),
liczba jednostek wyrobw (ton) na 1
kWh (mocy zuytej),
liczba jednostek wyrobw na jednostk
opat za energie,
wartod produkcji na jednostk zuytego
ciepa lub spalonego paliwa staego czy
pynnego.

Produkcja masowa polega na dugotrwaym wytwarzaniu

wyrobw w jednym lub kilku zblionych do siebie wariantach.
W tej sytuacji nie jest istotna liczba wyrobw, lecz cigod ich
wytwarzania.
Produkcja masowa charakteryzuje sie nastpujcymi cechami:
o wytwarzaniem duej liczby wyrobw i cigoci
obcienia operacjami poszczeglnych stanowisk pracy,
umoliwieniem daleko idcego rozczonkowania robt,
o niewykonywaniem przezbrojeo, co prowadzi do wysokiej
specjalizacji stanowisk roboczych,
o specjalistycznym wyposaeniem oraz pena mechanizacja
i automatyzacja procesw produkcyjnych,
o zastosowaniem linii produkcyjnych i lepszym
wykorzystaniem powierzchni produkcyjnych.
Formy organizacji produkcji
.sposb powizania poszczeglnych stanowisk roboczych w
zakresie wszystkich wyrobw na nich wytwarzanych
Forma organizacji przebiegu przedmiotw pracy okrela dwa
podstawowe rodzaje powizao (wizi) za pomoc kryteriw:
o staoci kierunkw przebiegu (przepywu) przedmiotw
pracy,
o rwnomiernoci tego przebiegu miedzy stanowiskami
pracy.
Dwie podstawowe formy organizacji procesu produkcyjnego
produkcj niepotokow (gniazdowa), gdy kierunek przebiegu
przedmiotw i pracy miedzy stanowiskami jest zmienny, co
oznacza, e kade stanowisko pracy moe wsppracowad z
rnymi stanowiskami i kolejnod operacji technologicznych
moe byd zmienna,
produkcj potokowa, gdy kierunek przebiegu przedmiotw
pracy pomidzy stanowiskami pracy jest stay, co oznacza, e
stanowiska pracy s rozmieszczone w kolejnoci
odpowiadajcej poszczeglnym etapom przebiegu procesu
produkcja potokowa odbywa sie w potokowych liniach
produkcyjnych
ORGANIZACJA PROCESU PRODUKCYJNEGO W CZASIE
Czas przebiegu produkcji
To wskanik czasu, w ktrym odzwierciedla sie trwanie etapw
przedprodukcyjnych i trwanie waciwej produkcji.

Czynniki wpywajce na poziom produktywnoci przedsibiorstwa

Wnioski praktyczne
porwnywanie nawet podobnych systemw produkcyjnych
moe prowadzid do bdnych ocen i wnioskw, jeli nie
uwzgldni sie podwjnego otoczenia tych systemw,
systemy produkcyjne mog ze sob sprawnie wspdziaad
tylko wwczas, jeli funkcjonuj w podobnym lub identycznym
otoczeniu systemowym,

Czas przebiegu produkcji

Cyklu przedprodukcyjnego czas prac przygotowawczych,
wykonywanych przed uruchomieniem waciwej produkcji,
realizowany gwnie w sferze informacyjnej (TPP, B+R itp.),
Cyklu produkcyjnego kompleksowy wskanik czasu trwania
bezporedniego procesu produkcyjnego, realizowany gwnie
w sferze materialnej wie sie z zaangaowaniem kapitau
obrotowego i inwestycyjnego,
Cykl dystrybucji i sprzeday realizowany w sferze materialnej
wie sie z zaangaowaniem kapitau obrotowego.
Cykl produkcyjny
Przedzia czasu pomidzy rozpoczciem i zakooczeniem procesu
produkcyjnego danego wyrobu (okres czasu, w ktrym surowiec lub
materia wejciowy przechodzi kolejno przez wszystkie operacje
procesu produkcyjnego i jest przeksztacony w wyrb gotowy)

Cykl produkcyjny
Okres cyklu stanowi podstaw planowania i organizacji
produkcji. Ustala sie dziki niemu plan produkcji, normatywy
zapasw robt w toku, okrelenia zapotrzebowania na rodki
obrotowe itp.
Podstawowy skadnik cyklu produkcyjnego to czas trwania
operacji technologicznych, wynikajcy z parametrw urzdzeo
i maszyn.

3.Wg miejsca powstawania

System sterowania zapasami ze staym okresem dostaw

a)zapasy powstajce komrkach produkcyjnych

b)zapasy powstajce miedzy komrkami
Zapasy produkcyjne

Okres cyklu produkcyjnego

STEROWANIE PRODUKCJ
Schemat ukadu sterowania

Struktura cyklu produkcyjnego wyrobu

Zapasy midzykomrkowe (w magazynach) wynikaj z

nierwnomiernej pracy poszczeglnych komrek przy produkcji i
montau wyrobw. S one zalene od cyklu dostawy, wielkoci
dostawy i wielkoci zapasu gwarancyjnego, czyli takiego poziomu
zapasu, ktry gwarantuje utrzymanie cigoci produkcji w
warunkach niezrealizowania z jakich powodw normalnej dostawy i
zamwienia innej, interwencyjnej dostawy z reguy droszej i od
innego dostawcy.
Zapas produkcji w toku (Zpr) jest to pewna ilod produkcji (produktu)
w czasie trwania cyklu produkcyjnego o rnym zakresie za
awansowania.
Zapasy produkcji w toku obejmuj zapasy powstajce miedzy
komrkami produkcyjnymi wszystkich stopni oraz powstajce
wewntrz komrek produkcyjnych pierwszego stopnia.
Zapasy wewntrzkomrkowe obejmuj przecitn liczb okrelonych
wyrobw (detali) znajdujcych sie w trakcie obrbki, w okrelonej
komrce produkcyjnej pierwszego stopnia (KP1)- Dziel sie one na
zapasy pozacykliczne i zapasy cykliczne.

Skracanie cyklu produkcyjnego

skrcenia okresu roboczego cyklu, a szczeglnie okresu
technologicznego,
skrcenie lub nawet likwidacja wszelkiego rodzaju przerw w
cyklu produkcyjnym.
Ukady przebiegu partii produkcyjnej detali w procesie
produkcyjnym- szeregowy

Funkcje sterowania produkcj

Zapasy cykliczne obejmuj wyroby biegnce" w cyklu produkcyjnym,

tj. zalene od przebiegu procesu wytwarzania i cyklu produkcyjnego
(produkcji). rdem ich powstawania jest organizacja przebiegu
procesu produkcyjnego.
Zapasy pozacykliczne to zbiory wyrobw bdcych (w momencie
rozpatrywania) poza przebiegiem cyklu produkcyjnego.
Zapasy transportowe powstaj z wyrobw znajdujcych sie aktualnie
w transporcie, tj. bdcych w trakcie przekazywania ich z jednej
operacji obrbczej na nastpn.
Zapasy obrotowe powstaj w wyniku nierwnoci (braku
synchronicznoci) czasw operacji (a wiec i wydajnoci) miedzy
wsppracujcymi stanowiskami roboczymi poprzedzajcym i
nastpujcym.
Zapasy awaryjne (gwarancyjne) s to zapasy konieczne ze wzgldu na
moliwoci wystpienia awarii, take w razie krtkookresowych
brakw narzdzi, brakw materiaowych lub nieobecnoci obsugi na
stanowisku roboczym, i tworzone w celu zachowania cigoci
produkcji. W razie awarii przed stanowiskiem gromadz sie zapasy
nieobrobionych na nim detali, a na stanowiskach nastpnych
wystpuj niedobory. Dlatego na stanowiskach najbardziej
naraonych na awarie, unikatowych i trudnych do zastpienia
wczeniej przygotowuje sie zapasy awaryjne (Za)

Ukady przebiegu partii produkcyjnej detali w procesie

produkcyjnym- rwnolegy

Formy sterowania produkcj przez magazyn

Zapas kompensacyjny (Zk) tworzony jest celowo do wyrwnania

ewentualnych rnic w wydajnoci pracy robotnikw w stosunku do
normy, ktre mog wystpid w cigu zmiany roboczej.

Pooenie punktu oddzielenia zlecenia (POZ)

ZAPASY
Dla potrzeb zarzdzania produkcja przyjto min. nastpujce
kryteria klasyfikacji zapasw
1.Etap przepywu przedmiotw pracy w przedsibiorstwie
a)zapasy materiaowe (strefa zaopatrzenia, etap
przedprodukcyjny)
b)zapasy produkcji w toku (strefa produkcji, produkcja nie
zakooczona)
c)wyroby gotowe (strefa zbytu, etap poprodukcyjny)
2.Wg penionej funkcji
a)zapasy biece
b)zapasy zabezpieczajce (minimalne rezerwowe)

System sterowania zapasami ze sta wielkoci dostaw