IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRE
CI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE
ZAMW DRUKOWANY KATALOG

Fotografia cyfrowa.
Biblia
Autor: Dan Simon
Tumaczenie: Marek Korbecki (rozdz. 8 28, dod. A D),
Marcin Starzyk (przedmowa, rozdz. 1 7)
ISBN: 83-7361-718-3
Tytu oryginau: Digital Photography Bible
Format: B5, stron: 472

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWO
CIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Ksika Fotografia cyfrowa zawiera mnstwo takich wa
nie informacji. Znajdziesz

w niej wiadomo
ci dotyczce wyboru aparatu cyfrowego i szczegowe opisy
wszystkich funkcji, jakie mona w nim znale. Przeczytasz rwnie o dodatkowym
osprzcie, ktry moe okaza si przydatny przy fotografowaniu. Dowiesz si,
jak fotografowa rne tematy, komponowa ujcie i radzi sobie z rnymi warunkami
o
wietleniowymi. Nauczysz si korzysta z moliwo
ci, jakie oferuje cyfrowa ciemnia
fotograficzna. Je
li wykonywanie zdj aparatem cyfrowym jest jednym z elementw
Twojej pracy, znajdziesz tu rwnie cenne wskazwki.
Wybr aparatu cyfrowego
Korzystanie z wszystkich funkcji aparatu
Statywy, lampy byskowe, torby i inne przydatne akcesoria
Zasady kompozycji ujcia
Obiektywy, przysona i migawka
Fotografowanie w kiepskich warunkach pogodowych
Portrety
Fotografia sportowa
Zdjcia przyrody i krajobrazw
Organizacja cyfrowej ciemni
Korekcje i modyfikacje zdj
Archiwizacja i katalogowanie obrazw
Fotografia cyfrowa dla przedstawicieli rnych zawodw

Midzy robieniem zdj a fotografowaniem jest ogromna rnica.

Je
li chcesz j pozna przeczytaj t ksik.
Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl

Spis treci
O Autorze .......................................................................................................... 17
Przedmowa ....................................................................................................... 19

Cz I Podstawy fotografii cyfrowej ......................................... 25

Rozdzia 1. Wiedza niezbdna na pocztek..................................................... 27
Zalety fotografii cyfrowej.................................................................................................................... 27
Problem wyboru aparatu cyfrowego.................................................................................................... 28
Podstawowe parametry aparatw co jest wane ............................................................................. 28
Aparat kompaktowy kontra lustrzanka cyfrowa .................................................................................. 29
Aparaty kompaktowe .................................................................................................................... 29
Cyfrowe lustrzanki ........................................................................................................................ 30
Zadanie: wybr aparatu cyfrowego......................................................................................... 31
Podsumowanie..................................................................................................................................... 36
Rozdzia 2. Podstawy obsugi aparatu ............................................................ 37
Przygotowanie aparatu ........................................................................................................................ 37
Baterie ........................................................................................................................................... 37
Pami........................................................................................................................................... 39
Ustawienia aparatu .............................................................................................................................. 40
Ustawienie jakoci......................................................................................................................... 40
Balans bieli.................................................................................................................................... 41
ISO ................................................................................................................................................ 42
Dobr parametrw ekspozycji............................................................................................................. 42
Denie do technicznie dobrej jakoci................................................................................................. 45
Waciwe nawietlenie .................................................................................................................. 45
Korekcja nawietlenia ................................................................................................................... 45
Wybory.......................................................................................................................................... 45
Zadanie: ustawianie parametrw aparatu kompaktowego ......................................................... 46
Proste, ale niezwykle uyteczne akcesoria .......................................................................................... 47
Torby fotograficzne....................................................................................................................... 47
Lampy byskowe ........................................................................................................................... 49
Statywy.......................................................................................................................................... 50
Statywy trjnone ................................................................................................................... 51
Statywy jednonone (monopody)............................................................................................ 52
Inne przyrzdy ........................................................................................................................ 53
Podsumowanie..................................................................................................................................... 53

Fotografia cyfrowa. Biblia

Rozdzia 3. Robienie ciekawych zdj ............................................................. 55
Regua trjpodziau ............................................................................................................................. 55
Obramowanie ...................................................................................................................................... 57
Linie prowadzce ................................................................................................................................ 57
Poziome kontra pionowe ..................................................................................................................... 59
Zabawa z ktami.................................................................................................................................. 60
Podsumowanie..................................................................................................................................... 62

Cz II Kolejny krok niesamowite fotografie ........................ 63

Rozdzia 4. Czary przy uyciu odpowiednich obiektyww ............................ 65
Waciwoci wynikajce z ogniskowej................................................................................................ 66
Praca z obiektywami szerokoktnymi ........................................................................................... 67
Twrcze wykorzystanie obiektyww szerokoktnych .................................................................. 69
Praca z teleobiektywami................................................................................................................ 70
Twrcze wykorzystanie teleobiektyww ...................................................................................... 71
Digiskoping odpowied biednego czowieka na superteleobiektywy....................................... 72
Przemylany wybr obiektywu............................................................................................................ 73
Twrcze wykorzystanie ogniskowych........................................................................................... 74
Teleobiektywy......................................................................................................................... 74
Obiektywy szerokoktne......................................................................................................... 74
Wykorzystanie ogniskowych do uzyskania artystycznych efektw .............................................. 75
Podsumowanie..................................................................................................................................... 78
Rozdzia 5. Przechodzimy do ekstremum. Magia przysony
i szybkoci migawki ....................................................................................... 79
Wykorzystywanie wszystkich moliwoci aparatu.............................................................................. 80
Przyspieszanie czasu reakcji aparatu............................................................................................. 80
Wybr odpowiedniej szybkoci migawki...................................................................................... 81
Spraw, by wybr przysony dziaa na Twoj korzy .................................................................. 83
Ostro strefowa...................................................................................................................... 84
Ostro wybircza................................................................................................................... 85
Zblianie si do obiektu....................................................................................................................... 86
Narzdzia fotografii zblieniowej ................................................................................................. 88
Twrcze wykorzystanie makrofotografii....................................................................................... 90
Owietlenie dla makrofotografii.............................................................................................. 92
Zadanie: wykonywanie zblie kwiatw z dodatkowym owietleniem oraz bez niego .......... 93
Podsumowanie..................................................................................................................................... 94
Rozdzia 6. Poszerzanie horyzontw. Fotografia panoramiczna
i zdjcia przy zej pogodzie ........................................................................... 95
Tworzenie zdj panoramicznych ....................................................................................................... 95
Spenienie wymogw technicznych .............................................................................................. 96
Spenienie wymogw twrczych................................................................................................... 96
Tworzenie zdj panoramicznych w standardowy sposb ............................................................ 97
Tworzenie zdj panoramicznych w prostszy sposb ................................................................... 98
Zadanie: montowanie panoramicznego zdjcia wysokiej rozdzielczoci .............................. 100
Oj, pogoda na zewntrz jest okropna................................................................................................. 103
Przygotowanie na spotkanie z ywioem (dla ludzi) ................................................................... 104
Przygotowanie na spotkanie z ywioem (dla aparatw)............................................................. 105
Par uwag na koniec.......................................................................................................................... 106
Podsumowanie................................................................................................................................... 106

Spis treci

Rozdzia 7. Niech nastanie wiato............................................................. 107

Jako owietlenia ............................................................................................................................. 108
Radzenie sobie z wysokokontrastowym owietleniem................................................................ 108
Uwzgldnianie kierunku owietlenia........................................................................................... 111
Poprawianie owietlenia fotografii .................................................................................................... 113
Wbudowana lampa byskowa...................................................................................................... 114
Uywanie uzupeniajcych lamp byskowych............................................................................. 114
Podsumowanie................................................................................................................................... 115

Cz III Fotografowanie obiektw rnego rodzaju ............... 117

Rozdzia 8. Fotografowanie ludzi .................................................................. 119
Wybr typu zdjcia............................................................................................................................ 120
Portret formalny ................................................................................................................................ 120
Wymagania stawiane aparatowi .................................................................................................. 121
Niezbdne akcesoria.................................................................................................................... 122
Tworzenie interesujcych portretw ........................................................................................... 123
Przygotowanie portretu formalnego...................................................................................... 123
Zadanie: ustawianie modela .................................................................................................. 123
Pozowanie grupowe .................................................................................................................... 126
Owietlenie portretowe ......................................................................................................... 127
Zadanie: budowa domowego studia portretowego ................................................................ 132
Portrety nieformalne.......................................................................................................................... 133
Portrety w rodowisku pracy ............................................................................................................. 136
Fotografia sytuacyjna ........................................................................................................................ 137
Fotografowanie z ukrycia............................................................................................................ 138
Denie do naturalnoci .............................................................................................................. 140
Fotografia zmysowa ......................................................................................................................... 140
Kategorie fotografii zmysowej ................................................................................................... 141
Portrety........................................................................................................................................ 142
Owietlenie do zdj typu glamour ............................................................................................. 143
Zdjcia w kostiumie kpielowym................................................................................................ 143
Zdjcia podczas imprez rodzinnych ............................................................................................ 144
Zadanie: portret wykonany przy wietle wpadajcym przez okno ........................................ 145
Podsumowanie................................................................................................................................... 147
Rozdzia 9. Fotografia sportowa ................................................................... 149
Podstawy fotografii sportowej........................................................................................................... 149
Przechwytywanie akcji................................................................................................................ 150
Przewidywanie ujcia............................................................................................................ 151
Wstpne nastawianie ostroci................................................................................................ 151
Ustawianie ostroci w aparacie o duym opnieniu migawki ............................................. 153
Podanie za ruchem ................................................................................................................... 153
Panoramowanie przy sabym wietle .................................................................................... 153
Zamraanie akcji ................................................................................................................... 153
Wybr waciwego obiektywu .................................................................................................... 155
Teleobiektyw: krl fotografii sportowej................................................................................ 155
Zoom o redniej dugoci: fotografowanie sportw halowych.............................................. 156
Obiektywy szerokoktne....................................................................................................... 156
Fotografowanie poszczeglnych dyscyplin sportu ............................................................................ 156
Badminton............................................................................................................................. 157
Baseball................................................................................................................................. 159

10

Fotografia cyfrowa. Biblia

Biatlon................................................................................................................................... 160
Biegi...................................................................................................................................... 160
Biegi terenowe ...................................................................................................................... 161
Bilard (snooker i pool) .......................................................................................................... 161
Bobsleje ................................................................................................................................ 162
Boks ...................................................................................................................................... 162
Curling .................................................................................................................................. 163
Football amerykaski ............................................................................................................ 163
Gimnastyka ........................................................................................................................... 165
Golf ....................................................................................................................................... 166
Hokej (na lodzie)................................................................................................................... 166
Hokej (na trawie) .................................................................................................................. 167
Jazda na deskorolkach........................................................................................................... 168
Jedziectwo ........................................................................................................................... 169
Kajakarstwo grskie i rafting ................................................................................................ 169
Kajakarstwo i wiolarstwo torowe ........................................................................................ 170
Kolarstwo.............................................................................................................................. 170
Koszykwka.......................................................................................................................... 171
Krgle.................................................................................................................................... 173
Krykiet .................................................................................................................................. 173
Lacrosse ................................................................................................................................ 174
Lekkoatletyka........................................................................................................................ 174
ucznictwo............................................................................................................................ 176
Motocyklowe imprezy wyczynowe (Moto X, Big Air, X-Games)........................................ 177
Narciarstwo (biegowe) .......................................................................................................... 178
Narciarstwo (zjazdowe) ........................................................................................................ 178
Paintball ................................................................................................................................ 178
Pika nona............................................................................................................................ 179
Pywanie i skoki do wody ..................................................................................................... 179
Podnoszenie ciarw ........................................................................................................... 179
Pokazy cheerleaderek............................................................................................................ 180
Siatkwka.............................................................................................................................. 181
Skoki na nartach wodnych .................................................................................................... 182
Softball.................................................................................................................................. 182
Squash................................................................................................................................... 182
Szermierka ............................................................................................................................ 182
Tenis ..................................................................................................................................... 183
Torowe wycigi samochodowe ............................................................................................. 183
Walki bykw......................................................................................................................... 184
Wdkarstwo .......................................................................................................................... 184
Wiolarstwo/Osada ............................................................................................................... 185
Wrestling............................................................................................................................... 186
Wycigi motocyklowe........................................................................................................... 186
Wycigi samochodowe (old timery)...................................................................................... 187
Wycigi samochodowe (rally cross)...................................................................................... 188
Podsumowanie................................................................................................................................... 188
Rozdzia 10. Fotografowanie przyrody ......................................................... 189
Podstawy fotografowania natury ....................................................................................................... 190
Przygotowanie sprztu ................................................................................................................ 190
Kwestie sprztowe....................................................................................................................... 191

Spis treci

11

Typy obiektw................................................................................................................................... 193

Motyle i pajki ............................................................................................................................ 193
Kwiaty......................................................................................................................................... 194
Ptaki ............................................................................................................................................ 196
Zwierzta ldowe ........................................................................................................................ 198
Rezerwaty przyrody i dzikich zwierzt.............................................................................................. 200
Zwierzta w naturalnych warunkach........................................................................................... 200
Fotografowanie dzikich zwierzt w ruchu ............................................................................ 201
Czekaj, a przyjd same........................................................................................................ 202
Rolety: sposb na ukrycie si................................................................................................ 202
Inna forma rezerwatu przyrody: nasze podwrko ................................................................. 204
Pokazy zwierzt yjcych w niewoli........................................................................................... 206
Ogrody zoologiczne i akwaria ........................................................................................................... 207
Fotografowanie w ogrodzie zoologicznym.................................................................................. 207
Fotografowanie akwarium........................................................................................................... 208
Fotografowanie przez szyb.................................................................................................. 209
Fotografia podwodna ............................................................................................................ 209
Rozwaania etyczne .......................................................................................................................... 210
Podsumowanie................................................................................................................................... 210
Rozdzia 11. Fotografowanie krajobrazu ...................................................... 213
Pierwsze kroki w fotografii krajobrazowej........................................................................................ 213
Rozwaania techniczne...................................................................................................................... 214
Pejzae pozamiejskie......................................................................................................................... 216
Pejzae miejskie ................................................................................................................................ 217
Pejzae przemysowe......................................................................................................................... 218
Podsumowanie................................................................................................................................... 219
Rozdzia 12. Fotografowanie w podry ...................................................... 221
Planowanie i przygotowanie do podry........................................................................................... 221
rda .......................................................................................................................................... 222
Co zabra..................................................................................................................................... 222
Aparaty.................................................................................................................................. 223
Laptop ................................................................................................................................... 224
Alternatywy dla laptopa ........................................................................................................ 224
Przenone napdy CD ........................................................................................................... 226
Rne elementy wyposaenia ............................................................................................... 226
Jak bezpiecznie dotrze do celu podry........................................................................................... 226
Przechodzenie przez bramki bezpieczestwa .............................................................................. 226
Noszenie sprztu ......................................................................................................................... 227
Jak odda klimat miejsca................................................................................................................... 227
Fotografowanie z samolotu ............................................................................................................... 229
Fotografowanie z pocigu ................................................................................................................. 231
Fotografowanie pocigu .............................................................................................................. 231
Fotografowanie z samochodu ............................................................................................................ 232
Wykorzystanie samochodu jako ruchomej platformy fotograficznej .......................................... 233
Fotografowanie ze statku................................................................................................................... 234
Jak robi lepsze zdjcia w podry.................................................................................................... 236
Podsumowanie................................................................................................................................... 237

12

Fotografia cyfrowa. Biblia

Rozdzia 13. Opowiadanie obrazami .............................................................. 239
Planowanie obrazkowej historii......................................................................................................... 239
Wybr kluczowych elementw ................................................................................................... 240
Przygotowanie listy zdj ..................................................................................................... 240
Tworzenie scenariusza obrazkowego .................................................................................... 240
Realizacja zdj..................................................................................................................... 241
Mieszanie zdj ........................................................................................................................... 243
Kierunkowo zdjcia ........................................................................................................... 243
Koniec opowieci.................................................................................................................. 246
Zadanie: opowiadanie historii aparatem fotograficznym ...................................................... 247
Podsumowanie................................................................................................................................... 251

Cz IV Samodzielne przetwarzanie obrazw.......................... 253

Rozdzia 14. Wprowadzenie do pracy w cyfrowej ciemni............................ 255
Zaprzgamy komputer do pracy ........................................................................................................ 255
Metody transferu ......................................................................................................................... 256
Z aparatu do komputera ........................................................................................................ 256
Z karty pamici do urzdzenia odczytujcego ...................................................................... 257
Za pomoc czytnika kart na zczu PCMCIA do laptopa...................................................... 257
Formaty plikw ................................................................................................................................. 258
TIF............................................................................................................................................... 258
JPEG ........................................................................................................................................... 259
Format Raw................................................................................................................................. 259
Zalety i wady formatu Raw ......................................................................................................... 259
Wybr midzy plikami 8-bitowymi i 16-bitowymi ..................................................................... 262
Podsumowanie................................................................................................................................... 263
Rozdzia 15. Przetwarzanie obrazw ............................................................ 265
Przygotowanie plikw ....................................................................................................................... 266
Obracanie obrazu......................................................................................................................... 266
Korekcja perspektywy................................................................................................................. 267
Kadrowanie ................................................................................................................................. 268
Korekcja ekspozycji .......................................................................................................................... 268
Odczytywanie histogramu ........................................................................................................... 269
Regulowanie poziomw .............................................................................................................. 270
Manipulowanie krzywymi........................................................................................................... 273
Ustawianie punktw czerni, bieli i szaroci przy uyciu krzywych ...................................... 273
Dopasowywanie krzywych ................................................................................................... 275
Dokadna regulacja kolorw za pomoc okna dialogowego Variations (Wariacje) ................ 276
Korzystanie z warstw dopasowania: metoda niedestrukcyjna ..................................................... 276
Maskowanie .......................................................................................................................... 277
Rozjanianie i przyciemnianie .............................................................................................. 277
Inne metody poprawiania obrazu....................................................................................................... 279
Wypenienie szaroci (w celu zwikszenia zakresu tonalnego) ................................................. 279
Maskowanie kontrastu (w przypadku zdj o wysokim kontracie)............................................ 280
Cyfrowe filtry kolorw................................................................................................................ 281
Usuwanie zanieczyszcze i naprawa obrazu ..................................................................................... 281
Zadanie: usuwanie zanieczyszcze technika alternatywna............................................... 282
Wyostrzanie....................................................................................................................................... 283
Technika wyostrzania przy uyciu filtru Unsharp Mask (metoda destrukcyjna)......................... 283
Technika wyostrzania grnoprzepustowego (niedestrukcyjna) ................................................... 284

Spis treci

13

Jak sobie radzi z szumem................................................................................................................. 285

Maskowanie i zaznaczanie fragmentw obrazu................................................................................. 285
Programy, ktre pracuj za nas.......................................................................................................... 288
Intellihance............................................................................................................................ 289
Dfine ..................................................................................................................................... 290
Zwikszanie rozdzielczoci obrazu ................................................................................................... 290
Funkcja interpolacji dwuszeciennej Photoshopa........................................................................ 290
Rozwizania opracowane przez producentw niezalenych ....................................................... 290
Genuine Fractals ................................................................................................................... 290
Pixel Smartscale.................................................................................................................... 291
Podsumowanie................................................................................................................................... 291
Rozdzia 16. Planowanie przebiegu pracy..................................................... 293
Wybr systemu pracy ........................................................................................................................ 294
Przebieg przetwarzania plikw JPEG/TIFF ................................................................................ 295
Faza I: przechwytywanie i przegldanie zdj ...................................................................... 295
Faza II: przetwarzanie obrazw ............................................................................................ 297
Faza III: drukowanie ............................................................................................................. 302
Rnice midzy procesem przetwarzania obrazw Raw i JPEG................................................. 304
Faza I: przechwytywanie i przegldanie zdj ...................................................................... 304
Faza II: przetwarzanie obrazw ............................................................................................ 306
Podsumowanie................................................................................................................................... 307
Rozdzia 17. Zarzdzanie zdjciami i ich archiwizacja.................................. 309
Zarzdzanie zdjciami ....................................................................................................................... 310
Z pomoc przychodzi alfabet ...................................................................................................... 310
EXIF notatka pozostawiona w aparacie ................................................................................. 311
IPTC narzdzie dla profesjonalistw...................................................................................... 312
Kilka wskazwek dotyczcych sw kluczowych ....................................................................... 312
Zadanie: przygotowanie dysku magazynujcego i katalogu gwnego................................. 314
Upraszczanie wykonywania rutynowych zada przy uyciu akcji i funkcji przetwarzania
wsadowego............................................................................................................................... 317
Zadanie: tworzenie akcji Photoshopa.................................................................................... 317
Zadanie: przetwarzanie wsadowe.......................................................................................... 319
Jak zapewni swoim zdjciom dugowieczno ................................................................................ 320
Realistyczne spojrzenie na niektre metody archiwizacyjne ......................................................... 321
Plan archiwizacyjny dla fotografw wykonujcych zdjcia w niewielkich ilociach
(od 1 do 200 rocznie) ......................................................................................................... 321
Plan archiwizacyjny dla fotografw wykonujcych redni ilo zdj
(od 200 do 1000 rocznie) .................................................................................................... 323
Plan archiwizacyjny dla fotografw wykonujcych du ilo zdj (powyej 1000 rocznie)......324
Sowo o przechowywaniu nonikw ........................................................................................... 324
Podsumowanie................................................................................................................................... 325

Cz V Fotografia dla specjalistw w innych dziedzinach...... 327

Rozdzia 18. Wszystko razem: wskazwki dla niedzielnych fotografw.... 329
Wyzwania stojce przed fotografami wykonujcymi zdjcia okazjonalnie....................................... 330
Sprawdzanie sprztu.......................................................................................................................... 330
Lista czynnoci przygotowawczych .................................................................................................. 332
Czynnoci kontrolne podczas wykonywania zdj............................................................................ 334

14

Fotografia cyfrowa. Biblia

Lista czynnoci wykonywanych w razie awarii aparatu .................................................................... 335
Procedura kocowa ........................................................................................................................... 336
Podsumowanie................................................................................................................................... 336
Rozdzia 19. Fotografia cyfrowa dla porednikw
w handlu nieruchomociami ....................................................................... 339
Podstawowe zasady fotografowania nieruchomoci.......................................................................... 339
Wykaz sprztu............................................................................................................................. 340
Czynniki wpywajce na jako zdj ......................................................................................... 340
Fotografowanie otoczenia budynku................................................................................................... 341
Oczyszczanie terenu.................................................................................................................... 342
Dbao o zachowanie prawidowej perspektywy ....................................................................... 342
Zadanie: fotografowanie budynku z zewntrz....................................................................... 343
Fotografowanie wntrza domu .......................................................................................................... 344
Jak zadba o waciwe owietlenie.............................................................................................. 344
Ustawianie balansu bieli.............................................................................................................. 345
Ksztatowanie poczucia przytulnoci .......................................................................................... 345
Fotografowanie duych powierzchni wewntrznych................................................................... 345
Zadanie: fotografowanie pomieszcze .................................................................................. 346
Z powrotem w biurze......................................................................................................................... 347
Podsumowanie................................................................................................................................... 348
Rozdzia 20. Fotografia cyfrowa dla sprzedawcw samochodw .............. 349
Lista przygotowawcza ....................................................................................................................... 349
Jak sobie radzi z odblaskami............................................................................................................ 350
Stosowanie filtru polaryzacyjnego .............................................................................................. 350
Komponowanie zdjcia samochodu .................................................................................................. 351
Wybr kta .................................................................................................................................. 352
Wybr dugoci ogniskowej ........................................................................................................ 352
Kwestia gbi ostroci ................................................................................................................. 353
Podsumowanie................................................................................................................................... 354
Rozdzia 21. Fotografia cyfrowa
dla przygotowujcych firmowe gazetki informacyjne ............................. 355
Lista czynnoci przygotowawczych .................................................................................................. 356
Komponowanie interesujcych zdj ................................................................................................ 356
Dostosowanie zdj do ukadu strony ............................................................................................... 358
Unikanie puapek............................................................................................................................... 359
Tworzenie listy uj .......................................................................................................................... 360
Podsumowanie................................................................................................................................... 360
Rozdzia 22. Fotografia cyfrowa dla likwidatorw szkd............................ 361
Lista czynnoci przygotowawczych .................................................................................................. 361
Wybr odpowiedniego aparatu.......................................................................................................... 362
Drukowanie w terenie........................................................................................................................ 362
Wybr waciwej drukarki przenonej ........................................................................................ 363
Zasilanie przenonej drukarki...................................................................................................... 364
Awaryjne rozwizania................................................................................................................. 364
Jak radzi sobie z owietleniem......................................................................................................... 364
Korzystanie z wbudowanego flesza ............................................................................................ 365
Rozwietlanie szczegw........................................................................................................... 365
Podsumowanie................................................................................................................................... 366

Spis treci

15

Rozdzia 23. Fotografia cyfrowa w badaniach i dokumentacji ................... 367

Szczeglne trudnoci w fotografii terenowej......................................................................................... 367
Lista czynnoci kontrolnych.............................................................................................................. 368
Manipulowanie wiatem................................................................................................................... 369
Owietlenie zwikszajce szczegowo obrazu ....................................................................... 370
Kolor wiata ............................................................................................................................... 371
Podsumowanie................................................................................................................................... 372
Rozdzia 24. Fotografia cyfrowa dla plastykw i grafikw ......................... 373
Czynnoci przygotowawcze .............................................................................................................. 373
Fotografia cyfrowa dla grafikw ....................................................................................................... 374
Jak wykonywa zdjcia poprawne technicznie ........................................................................... 375
Budowa ministudia...................................................................................................................... 376
Budowa profesjonalnego studia na biurku ............................................................................ 376
Budowa taniego ministudia................................................................................................... 378
Techniki zwikszania atrakcyjnoci zdj................................................................................... 380
Posugiwanie si kolorami .................................................................................................... 380
Zadanie: tworzenie zdjcia z sepiowym zabarwieniem......................................................... 381
Fotografia zblieniowa.......................................................................................................... 382
Fotografia cyfrowa dla plastykw ..................................................................................................... 382
Fotografowanie obrazw............................................................................................................. 383
Fotografowanie prac trjwymiarowych....................................................................................... 384
Podsumowanie................................................................................................................................... 385
Rozdzia 25. Fotografia cyfrowa dla specjalistw public relations............. 387
Formuowanie przekazu .................................................................................................................... 388
Wmurowanie kamienia wgielnego i przecicie wstgi .............................................................. 388
Lista czynnoci przygotowawczych do fotografowania wmurowania kamienia wgielnego,
przecicia wstgi i innych ceremonii ................................................................................. 389
Ceremonie wrczania nagrd ...................................................................................................... 389
Wskazwki dotyczce zdj zdobywcw nagrd przy pracy .................................................... 390
Wskazwki dotyczce zdj z ceremonii wrczenia nagrody ............................................... 391
Wykorzystanie symboli ..................................................................................................................... 392
Podsumowanie................................................................................................................................... 393

Cz VI Praktyczne wykorzystanie fotografii cyfrowej ......... 395

Rozdzia 26. Tworzenie prezentacji cyfrowej ............................................... 397
Planowanie prezentacji cyfrowej ....................................................................................................... 398
Formuowanie przekazu .............................................................................................................. 398
Ocena dugoci prezentacji.......................................................................................................... 399
Tworzenie listy uj lub scenariusza obrazkowego..................................................................... 399
Lista uj............................................................................................................................... 400
Scenariusz obrazkowy........................................................................................................... 400
Elementy prezentacji ................................................................................................................... 400
Wprowadzenie: po co si tu zebralimy................................................................................ 400
Cz zasadnicza................................................................................................................... 400
Podsumowanie ...................................................................................................................... 401
Wykonanie: przygotowanie elementw............................................................................................. 401
Jak osign zrozumiao obrazu............................................................................................... 402
Wykorzystanie zdj pionowych................................................................................................. 402
Ustalenie liczby potrzebnych zdj ............................................................................................. 403
Dbajmy o wysok jako zdj ................................................................................................... 403

16

Fotografia cyfrowa. Biblia

Monta caoci................................................................................................................................... 403
czenie napisw ze zdjciami ................................................................................................... 404
Uywanie efektw....................................................................................................................... 405
Podsumowanie................................................................................................................................... 405
Rozdzia 27. Fotografia w biznesie................................................................ 407
Fotografie produktw ........................................................................................................................ 407
Fotografowanie maych produktw............................................................................................. 408
Fotografowanie duych produktw ............................................................................................. 410
Fotografowanie szefa i wsppracownikw....................................................................................... 411
Portrety siedzce ......................................................................................................................... 411
Zdjcia z konferencji ................................................................................................................... 411
Fotografowanie monitora komputerowego lub obrazu telewizyjnego............................................... 413
Fotografowanie odziey .................................................................................................................... 414
Wybr najlepszego ustawienia .................................................................................................... 414
Zatrudnianie modeli .................................................................................................................... 415
W naturze .................................................................................................................................... 416
Podsumowanie................................................................................................................................... 417
Rozdzia 28. Techniki wykonywania niezwykych zdj............................... 419
Pynca woda..................................................................................................................................... 420
Fotografowanie pokazw sztucznych ogni........................................................................................ 422
Fotografowanie sztucznych ogni za pomoc lustrzanki jednoobiektywowej .............................. 422
Fotografowanie sztucznych ogni przy uyciu aparatu kompaktowego........................................ 424
Oglne wskazwki dotyczce fotografowania fajerwerkw ....................................................... 424
Pasma wiata .................................................................................................................................... 425
Odbicia .............................................................................................................................................. 426
Podsumowanie................................................................................................................................... 427

Dodatki......................................................................................... 429
Dodatek A Terminologia fotografii cyfrowej ............................................... 431
Dodatek B Cyfrowe techniki fotograficzne .................................................. 437
Dodatek C Narzdzia, rozwizania i sytuacje awaryjne ............................... 445
Dodatek D Co nowego w Photoshopie .......................................................... 451
Skorowidz ....................................................................................................... 459

Rozdzia 3.

Robienie ciekawych zdj

W tym rozdziale:

Zrozumienie reguy trjpodziau

Wybr najlepszego sposobu obramowania zdjcia

Wykorzystywanie przykuwajcych uwag linii prowadzcych

Decydowanie o tym, kiedy zrobi pionowe zdjcie

Zmienianie orientacji za pomoc zdj pionowych

Ludzie kupuj ksiki, takie jak ta, poniewa nie s zadowoleni z wykonywanych zdj.
Chc znale pewne wskazwki i triki, ktre pozwol na robienie znacznie lepszych fotografii. Inn przyczyn moe by ch poznania technologii cyfrowej. Rb jak najwicej
zdj mwi jedna z najprostszych wskazwek, ktra jest zarazem tajemnic handlow profesjonalnych fotografw. W 2002 roku wykonaem ponad 50 000 fotografii, co
w wiecie profesjonalnej fotografii jest liczb niespecjalnie wielk.
Jeli dodatkowo wemiesz pod uwag fakt, i profesjonalici bardzo dokadnie przygldaj si wasnym zdjciom i prawie zawsze zadaj sobie pytanie, w jaki sposb mona
by je zrobi lepiej, zrozumiesz, dlaczego ich zdjcia wygldaj nieco inaczej ni Twoje.
W fotografii cyfrowej wspania rzecz jest moliwo robienia wielu uj bez ponoszenia kosztw zakupu ton filmu. Na szczcie, aby udoskonali technik, nie trzeba take
wykonywa 50 000 fotografii rocznie, cho profesjonalist nie zostaje si w cigu jednego dnia. Z pewnoci jednak dua ilo wykonanych zdj i praca nad ich ulepszaniem
w kocu spowoduj, e staniesz si lepszym fotografem.
Fotografowie, aby tworzy ciekawe zdjcia, korzystaj z caej gamy artystycznych narzdzi i zasad. W tym rozdziale przeanalizuj kilka z nich.

Regua trjpodziau
Niektrzy ludzie twierdz, e fotografia nie jest sztuk. Jednak zrobienie dobrego zdjcia
to duo wicej ni tylko wycelowanie aparatu w interesujc scen i zwolnienie spustu
migawki.

56

Cz I Podstawy fotografii cyfrowej

Kompozycja polega na takim rozmieszczaniu elementw w kadrze, aby przekaza informacj, wywoa nastrj lub wzbudzi emocje. Elementarne zasady tworzenia kompozycji nie s rzecz now. W rzeczywistoci opracowane zostay przez artystw woskiego
renesansu, a wczeniej przez Grekw i Rzymian.
Na szczcie nie musisz by ekspertem w dziedzinie historii sztuki, aby zrozumie zasady
tworzenia kompozycji. Zamiast tego pamitaj, e podstawowym bdem popenianym
przez pocztkujcych fotografw jest prba umieszczenia w jednym kadrze zbyt wielu
rzeczy. Udana kompozycja to najczciej sprowadzenie zdjcia do najbardziej podstawowego elementu, a nastpnie sprawienie, by element ten by motywem przewodnim ujcia.
Przez dugi czas budowane byy elementarne zasady uatwiajce artycie zgbienie sekretu
udanej kompozycji. Postaram si przedstawi je w tym rozdziale. Przykad widoczny jest
na rysunku 3.1.
Rysunek 3.1.
Odpowiednio
umiejscowiona
sylwetka modelki
przyciga wzrok widza
w kierunku powiaty
kasyna w Atlantic City
2004 Dan Simon

Pamitaj, e wszystkie zdjcia w kolorowych wersjach moesz znale pod adresem

FTP: ftp://ftp.helion.pl/przyklady/focybi.zip.

Jedn z podstawowych zasad kompozycji jest regua trjpodziau. Polega ona na podziale
fotografii na trzy rwne czci zarwno w pionie, jak i w poziomie. Przecicia linii s
kluczowymi punktami dla ustalenia pooenia wanych elementw.
Regua trjpodziau pozwala na zorientowanie si, gdzie naley umiejscowi przesuwajce si obiekty, aby da im wystarczajco duo miejsca w obrbie zdjcia bez obawy, e
wyjd poza jego krawdzie. Stosowanie tej reguy pomaga take w unikniciu czsto popenianych bdw, takich jak np. ulokowanie linii horyzontu dokadnie w rodku fotografii.
Na rysunku 3.2 fotografowani ludzie przemieszczaj si z prawej strony do lewej. Gdyby
ulokowa ich w rodku zdjcia, nie pozostawiby im wystarczajcej iloci przestrzeni
do podrowania przez zdjcie, poniewa umys ma tendencj do wizualizacji cigoci
ruchu. Dziwne byoby take umieszczenie pustej przestrzeni za jednym z ludzi. Nie suyaby ona niczemu. Ulokowanie osoby biegncej w czci trzeciej w pionie po prawej
stronie dobrze wypenia przestrze i daje biegaczowi miejsce do poruszania.

Rozdzia 3. Robienie ciekawych zdj

57

Rysunek 3.2.
Korzystanie z reguy
trjpodziau pomaga
w rozplanowaniu
pooenia elementw
w obrbie zdjcia
2004 Dan Simon

Rzu okiem na rysunek 3.2, eby zobaczy, co mam na myli.

Jednak zasady tworzone s po to, by je ama. Jednym z ciekawych sposobw na zamanie reguy trjpodziau jest umieszczenie tematu tak, e wychodzi on poza kadr. Mimo
i normalnie jest to bd kompozycyjny, taka lokalizacja tematu przykuwa uwag widza
i powoduje, e zdjcie wyglda odrobin ciekawiej. Wane jest danie do zrozumienia, e
Twj obiekt od czego odchodzi. Moe to by np. Twoja nastoletnia crka opuszczajca
pokj, wane jest jednak, eby przyczyna ruchu bya widoczna. Przez dodanie do kompozycji emocji zdjcia zyskuj profesjonaln jako i wybijaj si ponad przecitno.

Obramowanie
Obramowanie to prosta, ale efektywna metoda, pozwalajca na skierowanie wzroku na
najwaniejszy obiekt fotografii. Temat zdjcia stanie si znacznie bardziej oczywisty,
jeli znajdziesz naturalnie wystpujce obramowanie kadru. Obramowaniem tym moe
by wszystko, co otacza fotografowany obiekt w sposb podobny do ramki. Od tego momentu powiniene wypatrywa ksztatw speniajcych powyszy wymg. Rysunek 3.3
pokazuje przykad ramki utworzonej z betonowego uku bramy huty stali w Bethlehem.
Ale ramka moe by take bardziej abstrakcyjna, np. zoona z gazi drzew rosncych
wok budynku.
Ludzki umys ma tendencj do wypeniania pustych przestrzeni. Fotografowie mog t
cech wykorzysta. Czsto lepiej zasugerowa obramowanie ni je dokadnie pokaza.

Linie prowadzce
Linie prowadzce na zdjciu to linie kierujce oko w okrelonym kierunku. S one potnym narzdziem sucym do prowadzenia wzroku widza przez fotografi. Dodatkowo
poszczeglne typy linii mog tworzy okrelony nastrj lub wywoywa konkretne odczucie. Jeli na zdjciu umiecisz linie, wzrok zostanie przez nie przycignity i bdzie
poda wzdu nich.

58

Cz I Podstawy fotografii cyfrowej

Rysunek 3.3.
Z lewej uk okna
kieruje wzrok prosto
na gwny temat
zdjcia hut stali
w Bethlehem.
Z prawej gazie
drzew oraz krzaki
wijce si na ziemi
take mog tworzy
dobre obramowanie
kierujce wzrok
na gwny motyw
2004 Dan Simon

Tendencja do podania wzrokiem wzdu linii jest uyteczna dla fotografw. Zwr uwag, w jaki sposb linie na rysunku 3.4 skupiaj uwag na dwch mczyznach idcych
w kierunku aparatu.
Rysunek 3.4.
Szkielet szklarni
u gry oraz zbiorniki
na ziemi tworz linie
prowadzce oko
w gb zdjcia
2004 Dan Simon

Rozdzia 3. Robienie ciekawych zdj

59

Zdjcie z rysunku 3.4 wykonaem na okadk magazynu. Poniewa musiaem zostawi

przestrze na nagwki z boku strony oraz nazw magazynu na grze, konieczne okazao
si znalezienie sposobu na skierowanie uwagi na niewielkie postacie w tyle. Linie prowadzce pozwoliy na dokonanie tego.
Linie prowadzce dzielimy na dwa podstawowe typy proste i zakrzywione.

Linie proste mog by pionowe, poziome lub skone. Linie proste, poza
prowadzeniem wzroku, mog take przekazywa emocje. Proste pionowe linie
pokazuj si. Z kolei linie poziome przekazuj poczucie staoci i spokoju.
Diagonalne tworz napicie i ruch.

Linie krzywe wywouj znacznie wicej emocji. Jeden typ linii krzywych
s-ksztatne oznacza wdzik oraz kobieco. Jeli robisz portret kobiety,
tego typu linie daj bardzo dobry rezultat (spjrz na lew stron rysunku 3.5).

Rysunek 3.5. Z prawej zakrzywione linie, takie jak ten poronity trzcin brzeg, mog doda
zdjciom krajobrazu wiele wdziku. Tutaj krzywe prowadz oko wzdu szkieletu mostu w kierunku
latarni znajdujcej si w kracu zdjcia. Z lewej gowa modelki przechylona jest w lewo
(patrzc z Twojego punktu widzenia), grna cz jej ciaa skierowana jest delikatnie w prawo,
dolna natomiast dla rwnowagi wygina si w przeciwnym kierunku 2004 Dan Simon

Na rysunku 3.5 przedstawione zostay dwa rne sposoby wykorzystania w fotografii

prostych i zakrzywionych linii.

Poziome kontra pionowe

Obrcenie aparatu na bok, aby wykona zdjcie pionowe, jest jedn z najprostszych,
a zarazem najczciej pomijanych zmian kompozycji, jakie fotograf moe wykona.
Budynki, ludzie, drzewa, gry i wiele innych rzeczy, ktre nas otaczaj, s zorientowane
pionowo. Mimo to, znakomita wikszo zdj wywoywanych w punktach fotograficznych jest zorientowana poziomo.

60

Cz I Podstawy fotografii cyfrowej

Nie jest to zjawisko nowe. Jedna z pierwszych ksiek fotograficznych, ktr czytaem
ponad trzydzieci lat temu, zawieraa dokadnie t sam uwag.
Za pomoc pionowej orientacji zdjcia osigamy kilka rzeczy. Poniewa wikszo zdj
jest zorientowana poziomo, takie ustawienie powoduje, e Twoje si wyrnia. Pionowe
uoenie pozwala take na efektywniejsze wykorzystanie przestrzeni. Bardzo czsto przy
prbie zmieszczenia pionowego tematu w poziomo zorientowanym zdjciu zmuszony
jeste do drastycznego oddalenia si. Jeli obrcisz aparat, dopasujesz kadr do fotografowanego obiektu.

Zabawa z ktami
Czasami fotografowie nabieraj zych przyzwyczaje. Jednym z najczciej spotykanych
jest tendencja do robienia zdj w pozycji, w jakiej w danym momencie si znajduj. Zwykle jest to fotografowanie na stojco z aparatem na poziomie oczu. Sposobem na zmian
tego nawyku jest np. robienie zdj w pozycji siedzcej.
Zmiana perspektywy moe naprawd zaowocowa nadaniem zdjciom tak bardzo potrzebnej rnorodnoci. Oto rne perspektywy, ktre moesz wykorzysta.

Wysoki kt. Okrelany take terminem widoku z lotu ptaka lub perspektywy
ptasiej (powietrznej). Tego typu zdjcia daj perspektyw zupenie inn ni to,
co widzisz normalnie. Fotograf z wyobrani ma wiele moliwoci wykonania
tego typu uj. Moesz stan na krzele lub drabinie (pomyl o zdjciu dzieci
zgromadzonych przy choince, otwierajcych witeczne prezenty). Moesz
take wykorzysta schody, dachy budynkw czy te przeszklone pitra sklepw
(rysunek 3.6) lub po prostu przytrzyma aparat nad gow i wycelowa w d.
Uzyskany w ten sposb rezultat atwo sprawdzi na wywietlaczu LCD i wykona
zdjcie ponownie, jeli byo niedobre.

Rysunek 3.6.
Ujcie z lotu ptaka
daje robicy
wraenie widok
na wielopoziomowy
hol statku NCL Sun.
Jednoczenie
ten szerokoktny
obraz pozwoli
na uchwycenie
krztaniny i popiechu
pierwszego dnia rejsu
2004 Dan Simon

Rozdzia 3. Robienie ciekawych zdj

61

Niski kt. Okrelany take terminem perspektywy abiej. Jest to kolejny, czsto
ignorowany widok. Zdjcia z niskiego kta s bardzo przydatne do fotografowania
dzieci i zwierzt, ale niewielu fotografw wpada na pomys uj z tej perspektywy.
W rzeczywistoci s one bardzo proste do wykonania. Moesz by na czworakach,
lee na brzuchu, przyklka lub kuca. Rozwizaniem dla fotografw o niezbyt
wytrzymaych kolanach jest ustawienie obiektywu na najmniejsz ogniskow
(najwikszy kt widzenia), opuszczenie aparatu na d i wykonanie zdjcia.
Nastpnie moesz sprawdzi na ekranie LCD, czy zdjcie wyszo, czy nie. Aparaty
z obrotowymi wywietlaczami mog by bardzo pomocne przy robieniu zdj
z niskiego kta, poniewa moesz ustawi wywietlacz LCD w taki sposb,
by widzie kompozycj, gdy aparat bdziesz trzyma nisko.
Nie obawiaj si eksperymentowa ze zdjciami z rnych perspektyw. Podno aparat,
opuszczaj go i naciskaj spust migawki, by zobaczy efekt. Dziki wywietlaczowi LCD
moesz przeglda zdjcia i decydowa, czy je zachowa, czy te nie.

Rysunki 3.7 i 3.8 pokazuj zdjcia zrobione z niskiego kta.

Rysunek 3.7.
Ujcia z niskiego
kta nie tylko
wygldaj inaczej
ni typowe fotografie.
Pozwalaj take
na zachowanie tego,
co na zdjciu
najwaniejsze
tu jest to wyraz
zainteresowania
widocznego
w sylwetce psa
2004 Dan Simon

Prostym sposobem na zrobienie zdjcia widocznego na rysunku 3.6 byoby opuszczenie

aparatu na d z pozycji stojcej. Zamiast tego klknem, trzymajc aparat nieomal na
poziomie ziemi wycelowany w psa. Poniewa ta perspektywa jest tak bardzo rna od
wikszoci wykonywanych zdj, fotografia od razu si wyrnia. Dodatkowo mona
zobaczy to, co naprawd jest istotne w zachowaniu psa jego emocje. Gdybym zrobi
to zdjcie z gry, utracibym widoczny w sylwetce psa wyraz chci do zabawy.
Robienie zdjcia z poziomu niszego ni zazwyczaj moe pomc w utworzeniu fotografii,
w ktr widzowie bd mogli si wczu. Wykonanie zdjcia z perspektywy dzieciaka ukrytego midzy dorosymi moe przenie osoby ogldajce zdjcie do czasw ich dziecistwa
i przywoa wspomnienia, np. momentu, kiedy zgubili si w tumie.

62

Cz I Podstawy fotografii cyfrowej

Rysunek 3.8. Do wykonania tego zdjcia uyem obiektywu szerokoktnego, aparat umieciem
poniej kwiatw lilii. Mimo i aparat by wycelowany w jasne niebo, jego system pomiarowy
poradzi sobie ze znalezieniem ustawie ekspozycji zapewniajcych dobre nawietlenie fotografii.
Zwr uwag na przezroczysto patkw. Efekt ten moesz uzyska, ustawiajc gwne rdo
wiata za fotografowan rolin 2004 Dan Simon

Wykonywanie zdjcia z poziomu gruntu przy celowaniu aparatem do gry moe take
prowadzi do uzyskania interesujcych rezultatw. Jednak ocena nawietlenia w takich
warunkach jest ryzykowna (radz wczy lamp byskow). Jako dobry przykad takiego
zdjcia moe posuy rysunek 3.8.

Podsumowanie
Tworzenie miych dla oka kompozycji bywa niekiedy niezmiernie atwe, lecz czasem
moe doprowadza do rozpaczy i zmusza fotografw do wynajdywania sposobw pracy
zupenie odmiennych od tych, do ktrych s przyzwyczajeni. Narzdzia i sposoby opisane w tym rozdziale to proste metody tworzenia bardziej interesujcych kompozycji. Jak
zwykle, uporanie si z mnstwem nowych informacji moe zaj troch czasu. Powiniene
zatem pamita, e nie chodzi o zastosowanie wszystkich poznanych technik na jednej
fotografii, ale raczej o umiejtne podejcie do zdjcia, ktre chcesz wykona.
Nie bj si, eksperymentuj z reguami i technikami zaprezentowanymi w tym rozdziale.
Wybierz jedn z nich i zobacz, czy moesz wykona seri zdj wedug jej zasad. Nastpnie wybierz najlepsze z zestawu. Rezultat moe Ci mio zaskoczy!