PREZES

URZDU OCHRONY
KONKURENCJI I KONSUMENTW
DELEGATURA WE WROCAWIU

50-224 Wrocaw, pl. Strzelecki 25

tel. 71 323 63 80, fax 71 323 63 98
e-mail: wroclaw@uokik.gov.pl
RWR 61- 15/13/AJ/

Wrocaw, 04 grudnia 2014 r.

DECYZJA nr RWR 37/2014

I. Na podstawie art. 27 ust. 1 i ust. 2, w zwizku z art. 24 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 16
lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentw (Dz. U. Nr 50, poz. 331 z pn. zm.)
oraz stosownie do art. 33 ust. 5 i 6 tej ustawy, po przeprowadzeniu wszcztego z urzdu postpowania w sprawie praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw,
w imieniu Prezesa Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw,
uznaje si za praktyk naruszajc zbiorowe interesy konsumentw bezprawne, godzce w
interesy konsumentw dziaania Vectra Spka Akcyjna z siedzib w Gdyni, polegajce na
zamieszczaniu w regulaminach promocji Vectra S.A., stosowanych w 2012 roku,
postanowie o treci: OKRES ZOBOWIZANIA ulega cyklicznemu przedueniu na czas
okrelony 6 miesicy, liczonych od dnia upywu poprzedniego OKRESU
ZOBOWIZANIA., co stanowi nieuczciw praktyk rynkow w rozumieniu art. 4 ust. 1
ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziaaniu nieuczciwym praktykom rynkowym
(Dz. U. Nr 171, poz. 1206) i stwierdza si zaniechanie jej stosowania z dniem 31 marca
2013 r.
II. Na podstawie art. 27 ust. 1 i ust. 2, w zwizku z art. 24 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia
16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentw (Dz. U. Nr 50, poz. 331 z pn. zm.)
oraz stosownie do art. 33 ust. 5 i 6 tej ustawy, po przeprowadzeniu wszcztego z urzdu postpowania w sprawie praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw,
w imieniu Prezesa Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw,
uznaje si za praktyk naruszajc zbiorowe interesy konsumentw bezprawne, godzce w
interesy konsumentw dziaania Vectra Spka Akcyjna z siedzib w Gdyni, polegajce na
naruszeniu obowizku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i penej informacji,
poprzez niepodanie w stosowanym przy zawieraniu umw z konsumentami wzorcu umowy
pn. Umowa o wiadczenie usug telekomunikacyjnych nr , wymaganych prawem
informacji, dotyczcych trybu i warunkw dokonywania zmian umowy przez dostawc usug,
co stanowi naruszenie art. 56 ust. 3 pkt 9 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo
telekomunikacyjne (j.t. Dz. U. z 2014, poz. 243)

i stwierdza si zaniechanie jej stosowania z dniem 15 lipca 2013 r.

III. Na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji
i konsumentw oraz stosownie do art. 33 ust. 5 i 6 tej ustawy, po przeprowadzeniu
wszcztego z urzdu - postpowania w sprawie praktyk naruszajcych zbiorowe interesy
konsumentw,
w imieniu Prezesa Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw,
nakada si na Vectra Spka Akcyjna z siedzib w Gdyni, kar pienin w wysokoci
493 252,00 z (sownie: czterysta dziewidziesit trzy tysice dwiecie pidziesit dwa
zote), patn do budetu pastwa z tytuu naruszenia zakazu okrelonego w art. 24 ust. 1 i ust
2 pkt 3 ww. ustawy, w zakresie opisanym w pkt I niniejszej decyzji.
UZASADNIENIE
1. W dniu 29 lipca 2013 r., postanowieniem nr 149/2013, Prezes Urzdu Ochrony
Konkurencji i Konsumentw (dalej: Prezes Urzdu) wszcz z urzdu postpowanie w
sprawie podejrzenia stosowania przez Vectra Spka Akcyjna z siedzib w Gdyni (dalej:
Spka lub Vectra), praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw,
1) o ktrych mowa w art. 24 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy ochronie konkurencji i konsumentw,
dalej: ustawa o ochronie (), polegajcych na zamieszczaniu w regulaminach promocji
Vectra S.A., stosowanych w 2012 roku, postanowie o treci: OKRES ZOBOWIZANIA
ulega cyklicznemu przedueniu na czas okrelony 6 miesicy, liczonych od dnia upywu
poprzedniego OKRESU ZOBOWIZANIA., co moe stanowi nieuczciw praktyk
rynkow w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziaaniu
nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. Nr 171, poz. 1206), dalej: ustawa o
przeciwdziaaniu ();
2) o ktrych mowa w art. 24 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie konkurencji i
konsumentw, polegajcej na naruszeniu obowizku udzielania konsumentom rzetelnej,
prawdziwej i penej informacji, poprzez niepodanie w stosowanym przy zawieraniu umw z
konsumentami wzorcu umowy pn. Umowa o wiadczenie usug telekomunikacyjnych nr
, wymaganych prawem informacji, dotyczcych trybu i warunkw dokonywania zmian
umowy przez dostawc usug, co moe stanowi naruszenie art. 56 ust. 3 pkt 9 ustawy z dnia
16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (j.t. Dz. U. z 2014, poz. 243), dalej: ustawa Prawo
telekomunikacyjne.
2. Prezes Urzdu, pismem z dnia 30 lipca 2013 r., zawiadomi Stron o wszczciu ww.
postpowania i jednoczenie wezwa do nadesania informacji i danych w zwizku z
postpowaniem, w tym, do ustosunkowania si do postawionych zarzutw.
W odpowiedzi na zawiadomienie o wszczciu postpowania, w pimie z dnia 12
wrzenia 2013 r., Spka wskazaa, e w jej ocenie rozwizanie opisane w pierwszym z
postawionych zarzutw nie stanowi praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw.
Wyjania, e rozwizanie to umoliwia konsumentom korzystanie z usug Spki na
warunkach promocyjnych, mimo upywu okresu na jaki pierwotnie bya zawarta umowa
terminowa, poniewa mechanizm przeduenia okresu lojalnociowego przewiduje

zachowanie ulgi. Vectra wskazaa, e konsument moe zoy owiadczenie, dziki ktremu
okres lojalnociowy nie ulegnie przedueniu.
W kwestii drugiego z zarzutw Spka nie zaja stanowiska. Owiadczya, e w
maju oraz lipcu 2013 r. wprowadzia zmiany do stosowanych wzorcw umw.
3. Stron zawiadomiono, e zostao zakoczone gromadzenie materiau dowodowego w
postpowaniu administracyjnym i poinformowano, e Strona lub jej penomocnicy mog
zapozna si z aktami sprawy, a nastpnie wypowiedzie si co do zebranych dowodw i
materiaw.
Spka skorzystaa z powyszego uprawnienia, a ponadto zoya pismo z dnia 27
listopada 2014 r., w ktrym ustosunkowaa si do zebranego w sprawie materiau
dowodowego.
Prezes Urzdu ustali nastpujcy stan faktyczny:
1. Vectra Spka Akcyjna z siedzib w Gdyni jest przedsibiorc wpisanym do Rejestru
Przedsibiorcw Krajowego Rejestru Sdowego przez Sd Rejonowy Gdask - Pnoc w
Gdasku, VIII Wydzia Gospodarczy Krajowego Rejestru Sadowego pod numerem
0000089460. Spka jest take wpisana do Rejestru Przedsibiorcw Telekomunikacyjnych
prowadzonego przez Prezesa Urzdu Komunikacji Elektronicznej pod numerem 5568.
Przedmiotem dziaalnoci Spki jest, m.in., telekomunikacja oraz nadawanie programw
telewizyjnych oglnodostpnych i abonamentowych.
Dowd: k. 283-288.

2. W ramach prowadzonej dziaalnoci gospodarczej Spka zawiera z konsumentami

pisemne umowy na wiadczenie usug telekomunikacyjnych, posugujc si przy tym
wzorcami umw.
Vectra proponuje abonentom zawieranie umw na warunkach promocyjnych, dziki czemu
abonent zyskuje ulgi w wysokoci opat abonamentowych. Wysoko tych ulg odpowiada
rnicy midzy cen usugi, wynikajc z cennika a ich cen promocyjn, oferowan
abonentowi przez dostawc usug.
Warunkiem przyznania ulg jest zobowizanie uczestnika promocji do pozostania abonentem
Vectra przez okres (w zalenoci od rodzaju promocji) 12, 24 lub 36 penych miesicy od
dnia aktywacji, zwany okresem zobowizania.
W regulaminach promocji zawarte jest postanowienie: Okres zobowizania ulega
cyklicznemu przedueniu na czas okrelony 6 miesicy, liczonych od dnia upywu
poprzedniego okresu zobowizania. Promocyjna opata abonamentowa obowizuje w
kolejnych okresach zobowizania.
Regulaminy promocji nie przewiduj moliwoci rozwizania umowy abonenckiej przez
abonenta w trakcie trwania okresu zobowizania. Wskazuj natomiast, e Abonentowi
przysuguje prawo rozwizania Umowy Abonenckiej skutecznym na ostatni dzie kadego
okresu zobowizania, za wypowiedzeniem zoonym nie pniej ni na 1 miesic przed
zakoczeniem okresu zobowizania.
Dowd: k. 9-11, 85-142.

3. W roku 2012 Vectra stosowaa nastpujce wzorce umw (regulaminy promocji), w

ktrych kwestionowane postanowienie byo zawarte w:

1) 5 ust. 2 w: REGULAMIN PROMOCJI VECTRA S.A. TELEWIZJA CYFROWA 24

(WL 2012)
Dowd: k. 85 verte.

2) 5 ust. 2 w: REGULAMIN PROMOCJI PREMIUM SOLO DAJEMY WICEJ FILMBOX (WL 2012)
Dowd: k. 87.

3) 5 ust. 2 w: REGULAMIN PROMOCJI VECTRA S.A OFERTA - KONFIGURATOR

DTV 36 (WL 2012)
Dowd: k. 89 verte.

4) 5 ust. 2 w: REGULAMIN PROMOCJI VECTRA S.A OFERTA - KONFIGURATOR

DTV 36 + SUPER TEL (WL 2012)
Dowd: k. 93 verte.

5) 5 ust. 2 w: REGULAMIN PROMOCJI VECTRA S.A. TELEWIZJA CYFROWA 12

(WL 2012)
Dowd: k. 102 verte.

6) 5 ust. 2 w: REGULAMIN
SZEROKOPASMOWY (WL 2012)

PROMOCJI

VECTRA

S.A.

INTERNET

Dowd: k. 109 verte.

7) 5 ust. 2 w: REGULAMIN PROMOCJI VECTRA S.A. TELEWIZJA CYFROWA PREMIUM (WL 2012)
Dowd: k. 124 verte.

8) 5 ust. 2 w: REGULAMIN PROMOCJI VECTRA S.A OFERTA - KONFIGURATOR

ATV 36 (WL 2012)
Dowd: k. 127 verte.

9) 5 ust. 2 w: REGULAMIN PROMOCJI VECTRA S.A Promocja Jesie Zima 2012

DTV
Dowd: k. 134 verte.

10) 5 ust. 2 w: REGULAMIN PROMOCJI VECTRA S.A. TELEWIZJA CYFROWA PREMIUM

Dowd: k. 136.

11) 5 ust. 2 w: REGULAMIN PROMOCJI VECTRA S.A. TELEWIZJA CYFROWA

PREMIUM HBO
Dowd: k. 138.

12) 5 ust. 2 w: REGULAMIN PROMOCJI PREMIUM SOLO DAJEMY WICEJ FILMBOX

Dowd: k. 139.

13) 5 ust. 2 w: REGULAMIN PROMOCJI VECTRA S.A. TELEWIZJA CYFROWA HBO GO

Dowd: k. 140.

14) 5 ust. 2 w: REGULAMIN PROMOCJI VECTRA S.A Promocja Jesie Zima 2012
ATV
Dowd: k. 141verte.

15) 5 ust. 2 w: REGULAMIN PROMOCJI VECTRA S.A Usuga USB PVR

Dowd: k. 146.
16) 5 ust. 2 w: REGULAMIN PROMOCJI VECTRA S.A Promocja STUDENT
Dowd: k. 147.

Powysze Regulaminy promocji obowizyway w rnych okresach roku 2012 r., przy czym
REGULAMIN PROMOCJI VECTRA S.A. TELEWIZJA CYFROWA PREMIUM HBO
obowizywa w okresie od 1 wrzenia 2012 r. do 31 marca 2013 r.
Dowd: k. 83, 83 verte, 84, 138.

4. W 2012 r. z oferowanych przez Spk promocji skorzystao cznie abonentw.

Dowd: k. 82.

5. We wzorcu umowy pn. Umowa o wiadczenie usug telekomunikacyjnych nr ,

obowizujcym od dnia 1 padziernika 2012 r., brak byo postanowienia okrelajcego tryb i
warunki dokonywania zmian umowy oraz warunki jej przeduenia nastpujcych z
inicjatywy Dostawcy usug.
W lipcu 2013 r. Vectra wprowadzia zmiany do stosowanych wzorcw umw o
wiadczenie usug telekomunikacyjnych. We wzorze umowy o wiadczenie usug z lipca
2013 r. znajduj si postanowienia regulujce tryb i warunki dokonywania zmian umowy oraz
warunki jej przeduenia i rozwizania umowy. Od dnia 15 lipca 2013 r. umowy byy
zawierane z wykorzystaniem nowego wzorca umowy o wiadczenie usug.
Dowd: k. 10-11, 41, 58 verte.

6. Vectra nie sporzdza samodzielnie dokumentu finansowego CIT-8 (dokument ten dotyczy
zarwno Spki, jak i innych podmiotw powizanych), miarodajnym dokumentem
finansowym dotyczcym przychodw Vectra S.A. w Gdyni za rok 2013 s dokumenty
sprawozdania finansowego.
Zgodnie z rachunkiem zyskw i strat, zawartym w Sprawozdaniu finansowym za rok
obrotowy koczcy si 31 grudnia 2013 r., przychody netto ze sprzeday towarw i
materiaw wyniosy z.
Dowd: karta 270, 297.

3. Majc na uwadze zebrany materia dowodowy, Prezes Urzdu zway, co nastpuje:

3.1. Zagroenie interesu publicznoprawnego.
Podstaw do rozstrzygania sprawy w oparciu o przepisy ustawy o ochronie
konkurencji i konsumentw jest uprzednie zbadanie przez Prezesa Urzdu, czy w danej
sprawie zagroony zosta interes publicznoprawny. Stwierdzenie, e to nastpio pozwala na
realizacj celu tej ustawy, wskazanego w art. 1 ust. 1, ktrym jest okrelenie warunkw
rozwoju i ochrony konkurencji oraz zasady podejmowanej w interesie publicznoprawnym
ochrony interesw przedsibiorcw i konsumentw. Zdaniem Prezesa Urzdu, rozpatrywana

sprawa ma charakter publicznoprawny, albowiem wie si z ochron interesu wszystkich

konsumentw, ktrzy s lub bd klientami Vectra S.A. Objte zarzutem dziaanie Spki
wymierzone jest w szeroki krg uczestnikw rynku, poniewa jest ono skierowane do
czonkw okrelonej zbiorowoci tj. wszystkich aktualnych i potencjalnych odbiorcw
wiadczonych przez Spk usug. Interes publicznoprawny przejawia si take w postaci
zbiorowego interesu konsumentw, co oznacza, i naruszenie zbiorowego interesu
konsumentw jest jednoczenie naruszeniem interesu publicznoprawnego. Uzasadnione
zatem byo w niniejszej sprawie podjcie przez Prezesa Urzdu dziaa przewidzianych w
ustawie o ochronie konkurencji i konsumentw.
3.2. Oznaczenie przedsibiorcy.
Zgodnie z art. 4 pkt 1 ustawy o ochronie (), ilekro w ustawie jest mowa o
przedsibiorcy rozumie si przez to przedsibiorc w rozumieniu przepisw o swobodzie
dziaalnoci gospodarczej. Natomiast art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie
dziaalnoci gospodarczej (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 672 ze zm.) stanowi, i przedsibiorc w
rozumieniu tej ustawy jest, m.in., osoba prawna. Vectra Spka Akcyjna z siedzib w Gdyni
jest spk prawa handlowego i prowadzi dziaalno gospodarcz na podstawie wpisu do
rejestru przedsibiorcw KRS, pod numerem 0000089460. A zatem - w wietle powyszego
jest przedsibiorc w rozumieniu art. 4 pkt 1 ustawy o ochronie () i przepisy tej ustawy
maj do niej bezporednie zastosowanie.
3.3. Rozstrzygnicie zawarte w punkcie I sentencji decyzji.
3.3.1. Przesanki naruszenia art. 24 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i
konsumentw.
Artyku 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw stanowi, e zakazane
jest stosowanie praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw. Z kolei art. 24 ust. 2
tej ustawy wskazuje, i przez praktyk naruszajc zbiorowe interesy konsumentw rozumie
si godzce w nie bezprawne dziaanie przedsibiorcy. Przepis ten zawiera przykadowe
wyliczenie praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw, zaliczajc do nich - w
punkcie 3 - nieuczciwe praktyki rynkowe oraz czyny nieuczciwej konkurencji. Do
stwierdzenia zatem praktyki z art. 24 ust 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy o ochronie (), konieczne
jest wykazanie, e spenione zostay cznie nastpujce przesanki:
a) bezprawno dziaa przedsibiorcy, polegajca na stosowaniu nieuczciwych praktyk
rynkowych lub czynw nieuczciwej konkurencji;
b) naruszenie tymi dziaaniami zbiorowego interesu konsumentw.
Ad 1) Podajc przykady zachowa przedsibiorcy, ktre stanowi praktyk naruszajc
zbiorowe interesy konsumentw, ustawodawca, w art. 24 ust 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy o
ochronie (), wskazuje na nieuczciwe praktyki rynkowe oraz czyny nieuczciwej
konkurencji. W zwizku z powyszym, przedmiotem rozstrzygnicia Prezesa Urzdu stao si
zwaenie, czy w omawianym stanie faktycznym przedsibiorca stosowa nieuczciw praktyk
rynkow i czy ta praktyka moga godzi w zbiorowe interesy konsumentw.
W ocenie Prezesa Urzdu, praktyka Spki polegajca na zamieszczaniu w
regulaminach promocji Vectra S.A., stosowanych w 2012 roku, postanowie o treci:
OKRES ZOBOWIZANIA ulega cyklicznemu przedueniu na czas okrelony 6 miesicy,
liczonych od dnia upywu poprzedniego OKRESU ZOBOWIZANIA., jako
umoliwiajcych przedsibiorcy automatyczne przeduanie umw o wiadczenie usug
zawartych na czas okrelony na taki sam czas okrelony, stanowi nieuczciw praktyk
rynkow. Definicj praktyki rynkowej podaje art. 2 pkt 4 ustawy o przeciwdziaaniu ()

wskazujc, i za tak uznaje si dziaanie lub zaniechanie przedsibiorcy, sposb

postpowania, owiadczenie lub informacj handlow, w szczeglnoci reklam i marketing,
bezporednio zwizane z promocj lub nabyciem produktu przez konsumenta. W celu
wykazania, i Spka stosowaa nieuczciw praktyk rynkow, konieczne jest uznanie, i
zarzucane jej zachowanie mieci si w pojciu praktyki rynkowej, o ktrej mowa w art. 4 ust.
1 ustawy o przeciwdziaaniu (). Zgodnie z tym przepisem, stosowana przez przedsibiorc
praktyka rynkowa jest nieuczciwa, jeeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i w istotny
sposb znieksztaca lub moe znieksztaci zachowanie rynkowe przecitnego konsumenta
przed zawarciem umowy, w trakcie jej zawierania lub po zawarciu.
Przy dokonywaniu oceny nieuczciwoci praktyki rynkowej stosowanej przez
przedsibiorc, naley zatem ustali, czy jest ona sprzeczna z dobrymi obyczajami oraz czy
moe istotnie znieksztaci decyzje rynkowe przecitnego konsumenta.
Model przecitnego konsumenta.
Aby dokona oceny, czy dziaania Vectra S.A., wskazane w pkt I sentencji decyzji, w
istotny sposb znieksztacaj lub mog znieksztaca zachowanie rynkowe przecitnego
konsumenta po zawarciu umowy, konieczne jest ustalenie w przedmiotowej sprawie modelu
przecitnego konsumenta. W odniesieniu bowiem do przecitnego konsumenta dokonywana
jest ocena znieksztacenia jego zachowania rynkowego przez praktyk rynkow
przedsibiorcy. Zgodnie z art. 2 pkt 8 ustawy o przeciwdziaaniu (), przez przecitnego
konsumenta rozumie si konsumenta, ktry jest dostatecznie dobrze poinformowany, uwany
i ostrony. Oceny tej powinno dokona si z uwzgldnieniem czynnikw spoecznych,
kulturowych, jzykowych i przynalenoci danego konsumenta do szczeglnej grupy
konsumentw, przez ktr rozumie si dajc si jednoznacznie zidentyfikowa grup
konsumentw, szczeglnie podatn na oddziaywanie praktyki rynkowej lub na produkt,
ktrego praktyka rynkowa dotyczy, ze wzgldu na szczeglne cechy, takie jak wiek,
niepenosprawno fizyczna czy umysowa.
Odnoszc si do powyszej definicji przecitnego konsumenta, naley wskaza,
i przecitno, jako jego cecha charakterystyczna, powizana jest z takimi walorami jak
poinformowanie, uwano i ostrono. Modelowi przecitnego konsumenta mona wic
przypisa pewne cechy charakterystyczne: dostateczne poinformowanie, uwano
i ostrono. Przecitny konsument posiada okrelony zasb informacji o otaczajcej go
rzeczywistoci, potrafi go wykorzysta poprzez analiz przekazw rynkowych i krytycznie
odnosi si do praktyk reklamowych1. Rozumie kierowane do niego informacje i potrafi je
wykorzysta do podjcia wiadomej decyzji dotyczcej produktu lub usugi. Z drugiej strony
nie mona uzna, e wiedza przecitnego konsumenta jest kompletna i profesjonalna oraz,
e konsument posiada specjalistyczn wiedz w danej dziedzinie, w tym np. w zakresie
prawa.2
Brak jest podstaw do wyrniania, w wietle kwestionowanej praktyki, szczeglnej
grupy konsumentw, ktrych owa praktyka moga dotyczy. Przecitnego konsumenta naley
rozumie jako dostatecznie dobrze (przecitnie) rozwanego i zorientowanego, majcego
prawo do uzyskiwania od przedsibiorcy rzetelnych informacji dotyczcych np. stosunku
zobowizaniowego (umowy) czcego go z przedsibiorc, przekazywanych w sposb nie
wprowadzajcy w bd. Wskazanie na cechy takie jak dostateczne poinformowanie, uwaga
oraz ostrono okrela pewien zesp cech konsumenta (jego przecitno), polegajc na
tym, e z jednej strony mona wymaga od niego pewnego stopnia wiedzy i orientacji w
rzeczywistoci, lecz z drugiej strony nie mona uzna, e jego wiedza jest kompletna
i profesjonalna oraz e konsument nie ma prawa pewnych rzeczy nie wiedzie. W stanie
1

M. Sieradzka [w:] Reklama. Aspekty prawne, red. M. Namysowska, Lex 2012.

Zob. decyzja Prezesa Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw nr RO 47/2012 z dnia 31 sierpnia 2012 r.

faktycznym sprawy nie ma potrzeby konstruowania modelu przecitnego konsumenta z uwagi

na przynaleno do jakiej szczeglnej grupy konsumentw. Grup kontrahentw Spki
tworz osoby zainteresowane odbiorem telewizji kablowej, niezalenie od oferty
programowej. W stanie faktycznym sprawy przecitnym konsumentem bdzie osoba od 18
roku ycia wzwy, czyli taka, ktra moe zawrze umow z Vectra S.A. Jak zreszt wskazuj
regulaminy promocji: Z warunkw PROMOCJI mog skorzysta penoletnie osoby
fizyczne, zamieszkae w zasigu sieci na obszarach ktrych, ze wzgldw technicznych
moliwe jest korzystanie z usug (.).
Reasumujc, przecitnym konsumentem kontrahentem Spki, moe by praktycznie
kady, kto jest penoletni i mieszka w obszarze wiadczenia usug przez Vectra S.A. i jest
zainteresowany odbiorem telewizji kablowej.
Praktyka rynkowa
Na tym etapie konieczne staje si rozwaenie przez Prezesa Urzdu, czy
przedmiotowe dziaania Vectra S.A.:
- byy sprzeczne z dobrymi obyczajami;
- w istotny sposb znieksztacaj lub mog znieksztaci zachowanie rynkowe przecitnego
konsumenta po zawarciu umowy, tj. czy praktyka Spki moe spowodowa podjcie bd
brak podjcia przez przecitnego konsumenta decyzji o kontynuowaniu umowy o wiadczenie
usug telekomunikacyjnych.
Dobre obyczaje pozostaj klauzul generaln, ktra podlega konkretyzacji na
okoliczno danego stanu faktycznego. Zgodnie z przyjtym w orzecznictwie stanowiskiem,
istot pojcia dobrego obyczaju jest szeroko rozumiany szacunek dla drugiego czowieka. W
stosunkach z konsumentami powinien on wyraa si waciwym informowaniem o
przysugujcych
uprawnieniach,
niewykorzystywaniu
uprzywilejowanej
pozycji
profesjonalisty i rzetelnym traktowaniu partnerw umw. Za sprzeczne z dobrymi obyczajami
mona uzna dziaania zmierzajce do niedoinformowania, dezorientacji, wywoania
bdnego przekonania u konsumenta, a take wykorzystania jego niewiedzy lub naiwnoci
(por. wyrok Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw z dnia 23 lutego 2006 r., sygn. akt
XVII AmA 118/04). Rwnie zgodnie z pogldem doktryny, sprzeczne z dobrymi obyczajami
s dziaania, ktre zmierzaj do niedoinformowania, dezorientacji, wywoania bdnego
przekonania u klienta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwnoci (...) czyli takie dziaanie,
ktre potocznie okrelone jest jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegajce in minus od
przyjtych standardw postpowania.3
Znieksztacenie zachowania rynkowego przecitnego konsumenta polega na
podjciu lub moliwoci podjcia okrelonej decyzji dotyczcej umowy, w sytuacji, gdy
wobec innego (uczciwego) zachowania (praktyki rynkowej) przedsibiorcy, konsument
podjby lub mgby podj decyzj odmienn.
W niniejszej sprawie dobre obyczaje naley oceni jako prawo do posiadania realnej
moliwoci zakoczenia czcego strony stosunku prawnego, bez koniecznoci
wykonywania dodatkowych obowizkw naoonych jednostronnie przez przedsibiorc
(silniejsz stron stosunku prawnego), ktrych tre na etapie zawierania umowy nie moga
by kwestionowana przez konsumenta (sabsz stron stosunku prawnego).
Praktyka Vectra S.A., ktra obarcza konsumenta konsekwencjami pilnowania
terminw i wymusza na nim czynne zachowanie w celu przeciwdziaania automatyzmowi
przeduenia umowy na taki sam czas oznaczony (tzw. Okres Zobowizania), jest zatem
sprzeczna z dobrymi obyczajami. Skoro przedsibiorcy zaley na zatrzymaniu kontrahenta, to
czynnoci przeduajce ich wzajemn relacj powinny spoczywa na przedsibiorcy. To
przedsibiorca powinien sygnalizowa konsumentowi upyw terminu umowy i zachca do
3

K. Pietrzkowski red., Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2002 r., s. 804.

jej przeduenia na kolejny czas okrelony (tak jak to czyni np. operatorzy telefonii
komrkowej). W ocenie Prezesa Urzdu, moliwo przeduenia umowy o kolejny czas
oznaczony powinna by alternatyw wiadomie wybieran przez konsumenta, poprzez
zoenie odpowiedniego owiadczenia woli. Konsument powinien mie moliwo
otrzymania od Spki propozycji przeduenia umowy na kolejny czas okrelony oraz cennika
opat, w formie oferty, ktra moe zosta przez konsumenta przyjta albo odrzucona, za w
przypadku przyjcia powinno doj do podpisania przeduenia umowy. W wyniku
automatycznego przeduenia umowy na taki sam czas oznaczony, konsument nie ma
moliwoci podjcia wiadomej decyzji o kontynuowaniu umowy.
Negatywnej oceny wskazanego zachowania Vectra S.A. nie zmienia argumentacja,
w ktrej Spka prbuje uzasadni motywy swego dziaania. W pimie zoonym w toku
postpowania wskazaa, e celem Spki przy wprowadzeniu kwestionowanego przez
Prezesa Urzdu rozwizania polegajcego na przeksztaceniu umowy zawartej na czas
nieokrelony w kolejn umow terminow byo wycznie stworzenie modelu pozwalajcego
na utrzymaniu niskich cen promocyjnych wiadczonych usug po upywie okresu
promocyjnego. Przyjte rozwizanie umoliwia konsumentom korzystanie z usug Spki na
warunkach promocyjnych, mimo upywu okresu na jaki pierwotnie zawarta bya umowa
terminowa, albowiem mechanizm przeduenia okresu lojalnociowego przewiduje
zachowanie ulgi na zasadach okrelonych w 4 Regulaminw. Zdaniem Prezesa Urzdu, s
inne sposoby na stworzenie modelu pozwalajcego na utrzymaniu niskich cen. Po pierwsze,
mona zaproponowa konsumentom przeduenie umowy na kolejny czas okrelony wraz z
cennikiem opat, w formie oferty, ktra moe zosta przez konsumenta przyjta (na co ju
wskazano wyej). Po drugie, w razie przeksztacenia si umowy promocyjnej w umow na
czas nieokrelony lub wyganicia umowy po upywie okresu, na jaki zostaa zawarta, mona
zaproponowa skorzystanie z nowej promocji z akt sprawy wynika bowiem, e Vectra S.A.
regularnie stosuje promocje swoich usug. Wobec powyszego argumentacja Spki, jakoby
wprowadzenie kwestionowanego rozwizania miao na celu zabezpieczenie finansowego
interesu konsumentw, jako mao przekonujca, nie moe zyska aprobaty Prezesa Urzdu.
Jakkolwiek zrozumiae jest, e w warunkach konkurencji przedsibiorcy zaley na
zatrzymaniu dotychczasowych abonentw, to jednak nie moe to nastpowa z pogwaceniem
ich prawa do wyboru sprzedawcy usug, w tym wypadku operatora telewizji kablowej.
Swoim zachowaniem Vectra S.A. zdaje si nie przyjmowa do wiadomoci faktu, e
konsumenci, ktrzy byli jej klientami przez 12, 24 lub 36 miesicy (w zalenoci od rodzaju
promocji), mog mie potrzeb zmiany i skorzystania z oferty innego, konkurencyjnego
wzgldem Spki, dostawcy usug.
Ponadto zauway naley, e zgodnie z Kodeksem cywilnym, przeduenie umowy
moe nastpi przez zoenie owiadczenia woli. Nie ulega wtpliwoci, e chodzi tu
o zachowania ludzkie, bo tylko takie mona uzna za owiadczenia woli, jeeli wyraaj one
wol wywoania okrelonych skutkw prawnych4. Milczenie nie uzewntrznia woli w aden
sposb, a zatem nie mona przyj, e milczenie konsumenta w kwestii przeduenia umowy
mona uzna za wol jej kontynuowania. Tym bardziej, e zapis regulujcy kwestionowane
zagadnienie znajduje si w regulaminie wiadczenia usug, ktrego treci konsument po
upywie kilku lat od zawarcia umowy moe nie pamita, a na rynku usug
telekomunikacyjnych istnieje powszechna praktyka, ktra w sytuacji braku zoenia
owiadczenia woli o kontynuowaniu umowy, powoduje przeduenie umowy na czas
nieokrelony. Praktyka taka nie jest uznawana za niedozwolon z racji tego, e rozwizanie
umowy zawartej na czas nieokrelony nie pociga za sob koniecznoci uiszczania
4

Z. Radwaski, Teorie owiadczenia woli w wietle najnowszych zjawisk spoecznych - komunikacji

elektronicznej i ochrony konsumentw (w:) Prawo prywatne czasu przemian. Ksiga pamitkowa dedykowana
Profesorowi Stanisawowi Sotysiskiemu, pod red. A. Nowickiej, Pozna 2005, s. 254.

dodatkowych opat przez konsumenta. Konsument majc wiadomo istnienia takiej

praktyki, nie siga do treci regulaminu, bo - bdc przekonanym, e jego taka praktyka
rwnie dotyczy - nie skada adnego owiadczenia woli o wypowiedzeniu umowy.
Konsument pozostaje w przekonaniu, e moe to zrobi w kadym momencie po upywie
terminu na jaki zostaa zawarta pierwotna umowa, bez ponoszenia finansowych
konsekwencji. Stan, w ktrym to konsument ponosi ryzyko i ciar uwolnienia si od umowy,
ktra ze swej istoty powinna bya rozwiza si w okrelonym terminie, naley oceni jako
naruszajc dobre obyczaje i mogc znieksztaca zachowanie rynkowe przecitnego
konsumenta po zawarciu umowy.
Wobec powyszego, w ocenie Prezesa Urzdu, dziaania Spki naley uzna za
nieuczciw praktyk rynkow w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy o przeciwdziaaniu (). Tym
samym speniona zostaa pierwsza z przesanek warunkujcych moliwo stwierdzenia
stosowania przez przedsibiorc praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw,
przesanka bezprawnoci dziaa.
Ad 2) Godzenie w zbiorowy interes konsumentw.
W myl art. 24 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw,
nieuczciwe praktyki rynkowe s praktykami naruszajcymi zbiorowe interesy konsumentw.
Mwic o zbiorowym interesie konsumentw naley zaznaczy, i ustawa o ochronie
konkurencji i konsumentw nie podaje jego definicji, wskazujc jednak w art. 24 ust. 3, e nie
jest nim suma indywidualnych interesw konsumentw.
Naruszenie zbiorowego interesu konsumentw oznacza zatem naraenie na uszczerbek
interesw znacznej grupy lub wszystkich konsumentw, poprzez stosowan przez
przedsibiorc praktyk, obejmujc zarwno dziaania, jak i zaniechania. Ponadto, godzenie
w zbiorowe interesy konsumentw moe polega zarwno na ich naruszeniu, jak i na
zagroeniu ich naruszenia. O tym, czy naruszony zosta interes zbiorowy, nie zawsze
przesdza kryterium ilociowe, poniewa niekiedy jeden ujawniony przypadek naruszenia
prawa konsumenta moe by przejawem stosowanej praktyki naruszajcej interes zbiorowy.
W jednym z orzecze Sd Najwyszy stwierdzi, i nie jest zasadne uznawanie, e
postpowanie z tytuu naruszenia ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw mona
wszcz tylko wtedy, gdy zagroone s interesy wielu odbiorcw, a nie jest to moliwe w
sytuacji, gdy pokrzywdzonym jest tylko jeden konsument. Wydawane orzeczenie ma bowiem
wymiar znacznie szerszy, peni take funkcj prewencyjn, suy bowiem ochronie take
nieograniczonej liczbie potencjalnych konsumentw (wyrok z dnia 12 wrzenia 2003 r., I
CKN 504/01, publ. LEX nr 132253).
Nie ulega wtpliwoci, e dziaanie przedsibiorcy godzi w interesy konsumentw
wtedy, gdy wywouje negatywne skutki w sferze ich praw i obowizkw. Natomiast przez
interes zbiorowy naley rozumie interes dotyczcy konsumentw jako okrelonej
zbiorowoci. Jak podnosi si w doktrynie, w pojciu praktyki naruszajcej zbiorowe interesy
konsumentw mieci si take dziaanie przedsibiorcy skierowane wprawdzie do
oznaczonych (zindywidualizowanych), ale za to dostatecznie licznych konsumentw, o ile
przy tym konsumentw tych czy jaka wsplna cecha rodzajowa. Wwczas bowiem
poszkodowana zostaje pewna grupa konsumentw, nie bdca jedynie z punktu widzenia
przedsibiorcy stosujcego dan praktyk zbiorowoci przypadkowych jednostek, lecz
stanowic okrelon i odrbn kategori konsumentw, reprezentujc w znacznym stopniu
wsplne interesy.5 Naley zatem przyj, e zbiorowy interes konsumentw nie musi odnosi
si do nieograniczonej liczby konsumentw, ktrych nie da si zindywidualizowa, gdy brak
indywidualizacji nie sprzeciwia si moliwoci wyodrbnienia kategorii bd zbioru
5

M. Szydo, Publicznoprawna ochrona zbiorowych interesw konsumentw, Monitor Prawniczy 2004/17/791.

10

konsumentw o pewnych cechach. Oznacza to, e nie ilo faktycznych, potwierdzonych

narusze, ale przede wszystkim ich charakter, a w zwizku z tym moliwo (chociaby tylko
potencjalna) wywoania negatywnych skutkw wobec okrelonej zbiorowoci przesdza
o naruszeniu zbiorowego interesu konsumentw.
W niniejszej sprawie bez wtpienia mamy do czynienia z godzeniem w zbiorowe
interesy konsumentw. Na praktyk Spki mg by naraony kady konsument
potencjalny klient Vectra S.A. Prezes Urzdu podejmujc rozstrzygnicie w niniejszej
sprawie wzi pod uwag dziaania Spki odnoszce si do naruszenia zbiorowych interesw
konsumentw. Bezprawne dziaanie Spki nie dotyczy bowiem interesw poszczeglnych
osb, ktrych sprawy maj charakter jednostkowy, indywidualny i niedajcy si porwna z
innymi, lecz mamy do czynienia z naruszonymi uprawnieniami szerokiego krgu
usugobiorcw, ktrych sytuacja jest identyczna i wsplna dla caej, licznej grupy
potencjalnych kontrahentw Spki. Z danych przekazanych przez Spk wynika, e z
oferowanych przez ni promocji, w 2012 r., skorzystao cznie abonentw. Majc na
uwadze, e dziaalno w usug telekomunikacyjnych jest prowadzona na terenie caego kraju,
to widoczne jest, e w sprawie mowa o bardzo licznej grupie konsumentw.
W omawianym przypadku naruszenie przejawia si w automatycznym przeduaniu
umw zawartych na czas okrelony na taki sam czas oznaczony, co moe w istotny sposb
znieksztaca zachowanie rynkowe przecitnego konsumenta oraz narusza jego interesy
ekonomiczne. Nieuczciwa praktyka rynkowa odnosia si zatem do zbiorowoci tych
konsumentw, dla ktrych skutek w ww. postaci jest wsplny.
Interes konsumentw naley rozumie jako interes prawny (a nie faktyczny), a wic
uznany przez ustawodawc na zasugujcy na ochron i zabezpieczenie. W literaturze
przedmiotu zwraca si uwag, i okrelenie staego czy zamknitego katalogu interesw
konsumentw nie jest moliwe, ani te zasadne. Naruszenie zbiorowego interesu
konsumentw powizane jest z naruszaniem interesw gospodarczych konsumentw. Pod
tym pojciem naley rozumie zarwno naruszenie interesw stricte ekonomicznych (o
wymiarze majtkowym), jak rwnie prawo konsumentw do uczestniczenia w przejrzystych
i niezakconych przez przedsibiorc warunkach rynkowych, zapewniajcych konsumentom
dokonywanie transakcji handlowych z przedsibiorcami przy cakowitym zrozumieniu
rzeczywistego sensu ekonomicznego i prawnego dokonywanych czynnoci na etapie
przedkontraktowym oraz w czasie wykonywania umowy. W tym te aspekcie w niniejszej
sprawie nastpio naruszenie interesu gospodarczego konsumentw poprzez dopuszczenie si
przez Vectra S.A. stosowania nieuczciwych praktyk rynkowych wskazanych w pkt I
rozstrzygnicia decyzji. Stosujc nieuczciwe praktyki rynkowe Spka dopucia si
naruszenia zasad rzetelnoci i uczciwoci w trakcie wykonywania zawartych z konsumentami
umw o wiadczenie usug telekomunikacyjnych, w zakresie zastosowania automatycznego
przeduania umw na czas okrelony, co w konsekwencji skutkowao naruszeniem ich
interesw ekonomicznych, w szczeglnoci w przypadku rozwizania takiej automatycznie
przeduonej umowy na czas okrelony poprzez obowizek zwrotu kwot wynikajcych z
przyznanych ulg. W rezultacie konsument, ktrego umowa zostaa automatycznie
przeduona na taki sam czas okrelony o ile nie chce zwraca kwot wynikajcych z ulg
musi bez wasnej woli pozosta klientem Spki do koca okresu zobowizania.
Tym samym speniona zostaa druga z przesanek, warunkujcych moliwo
stwierdzenia stosowania przez Stron praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw,
tj. przesanka godzenia powyej opisanymi dziaaniami w zbiorowe interesy konsumentw.
Uwzgldniajc powyszy wywd, Prezes Urzdu uzna, e zostay spenione
wszystkie przesanki konieczne do zakwalifikowania dziaa Vectra S.A. jako praktyki
naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw, okrelonej w art. 24 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy
o ochronie (...).

11

Stwierdzenie zaniechania praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw.

Zgodnie z art. 27 ust. 1 i ust. 2 ustawy o ochronie () nie wydaje si decyzji, o ktrej
mowa w art. 26, jeeli przedsibiorca zaprzesta stosowania praktyki, o ktrej mowa w art. 24,
w takim przypadku Prezes Urzdu wydaje decyzj o uznaniu praktyki za naruszajc
zbiorowe interesy konsumentw i stwierdzajc zaniechanie jej stosowania. Jednoczenie, po
myli art. 27 ust. 3 ustawy o ochronie (), ciar udowodnienia okolicznoci, i
przedsibiorca zaniecha stosowania praktyki, o ktrej mowa w art. 24 ustawy o ochronie
konkurencji i konsumentw spoczywa na tyme przedsibiorcy. Stanowi to konsekwencj
tego, i to przedsibiorca wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne z udowodnienia
okolicznoci, o ktrej mowa w przedmiotowym przepisie.
W stanie faktycznym sprawy, regulaminy promocji Vectra, zawierajce
kwestionowane postanowienie, obowizujce w rnych okresach roku 2012, przy czym
jeden z nich, tj. REGULAMIN PROMOCJI VECTRA S.A. TELEWIZJA CYFROWA
PREMIUM HBO, obowizywa w okresie od 1 wrzenia 2012 r. do 31 marca 2013 r.
W tych okolicznociach Prezes Urzdu uzna, e z dniem 31 marca 2013 r. miao
miejsce zaniechanie stosowania praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw.
Rozstrzygnicie zawarte w punkcie II sentencji decyzji.
Przesanki naruszenia art. 24 ust. 1 i ust. 2 pkt 2) ustawy o ochronie ().
W ramach niniejszego postpowania postawiono Spce rwnie zarzut stosowania
praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw, o ktrych stanowi art. 24 ust. 1 i ust.
2 pkt 2) ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw, polegajcych na naruszeniu
obowizku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i penej informacji, poprzez
niepodanie w stosowanym przy zawieraniu umw z konsumentami wzorcu umowy pn.
Umowa o wiadczenie usug telekomunikacyjnych nr , wymaganych prawem informacji,
dotyczcych trybu i warunkw dokonywania zmian umowy przez dostawc usug, co stanowi
naruszenie art. 56 ust. 3 pkt 9 ustawy Prawo telekomunikacyjne.
Art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie () stanowi: Zakazane jest stosowanie praktyk
naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw. Natomiast art. 24 ust. 2 pkt 2) tej ustawy
okrela, i Przez praktyk naruszajc zbiorowe interesy konsumentw rozumie si godzce
w nie bezprawne dziaanie przedsibiorcy, w szczeglnoci: naruszanie obowizku udzielania
konsumentom rzetelnej, prawdziwej i penej informacji. Do stwierdzenia naruszenia art. 24
ust. 2 pkt 2) ustawy o ochronie (), musz kumulatywnie zosta spenione dwie przesanki:
1) bezprawno dziaa przedsibiorcy, polegajca na naruszaniu obowizku udzielania
konsumentom rzetelnej, prawdziwej i penej informacji;
2) godzenie tymi dziaaniami w zbiorowy interes konsumentw.
Ad 1) W art. 56 ust. 3 ustawy Prawo telekomunikacyjne (w aktualnie obowizujcym
brzmieniu) wskazano co - w jasnej, zrozumiaej i atwo dostpnej formie powinna w
szczeglnoci okrela umowa o wiadczenie publicznie dostpnych usug
telekomunikacyjnych, wymagajca formy pisemnej lub elektronicznej. Wrd wymienionych
w tym przepisie wymaganych postanowie umowy, znajduje si tryb i warunki dokonywania
zmian umowy oraz warunki jej przeduenia i rozwizania (pkt 9 tego przepisu).
W niniejszej sprawie przeprowadzono analiz treci wzorca umowy pn. Umowa o
wiadczenie usug telekomunikacyjnych nr (ktry Spka wskazaa jako obowizujcy od
dnia 1 padziernika 2012 r.), ustalajc, e brak w nim postanowienia okrelajcego tryb i
warunki dokonywania zmian umowy oraz warunki jej przeduenia nastpujcych z
inicjatywy Dostawcy usug. W umowie zawarto postanowienia okrelajce warunki
dokonywania zmian umowy nastpujce na wniosek abonenta oraz uprawnienia abonenta w

12

razie zmiany istotnych warunkw umowy poza siedzib dostawcy usug lub za pomoc
rodkw porozumiewania si na odlego. Nie wskazano jednak co si dzieje w pozostaych
przypadkach, tj. gdy zmiana dotyczy umowy niezawartej poza siedzib dostawcy usug lub
za pomoc rodkw porozumiewania si na odlego. Jako e postanowienie, o jakim mowa
w art. 56 ust. 3 pkt 9 ustawy Prawo telekomunikacyjne powinno by zamieszczone w
umowie, to jego brak oznacza, e Spka uchybia obowizkowi udzielania konsumentom
rzetelnej, prawdziwej i penej informacji.
Naley stwierdzi, i tre tego postanowienia pomija istotne uprawnienie
przysugujce konsumentowi, a mianowicie prawo do informacji o tym, czy i kiedy dostawca
usug moe zmieni warunki umowy i jakie s uprawnienia abonenta w takim wypadku. W
sytuacji, gdy wzorzec umowy nie zawiera takiej informacji, naley przyj, i w omawianym
zakresie doszo do naruszenia cicych na przedsibiorcy obowizkw informacyjnych.
W odpowiedzi na zarzut zawarty w postanowieniu o wszczciu postpowania,
odnoszcy si do naruszenia obowizku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i
penej informacji, Spka nie zaja stanowiska. Owiadczya natomiast, e wprowadzia
zmiany do stosowanych wzorw umw.
W zwizku z powyszym, naleao uzna, i opisane wyej zachowanie Spki
wypenia pierwsz przesank praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw z art. 24
ust. 2 pkt 2) ustawy o ochronie (), gdy jest zachowaniem bezprawnym, polegajcym na
zaniechaniu podania istotnej z punktu widzenia konsumenta informacji, dotyczcej innego
sposobu wykonania prawa odstpienia od zawartej umowy.
Ad 2) Analizujc drug przesank naley stwierdzi, i opisane zachowanie Spki,
naruszajce przepis art. 56 ust. 3 pkt 9 ustawy Prawo telekomunikacyjne, niewtpliwie godzi
w interes konsumentw. O tym, na czym polega zbiorowy interes konsumentw w stanie
faktycznym sprawy, bya mowa powyej. W tym miejscu naley dodatkowo wskaza, i
swoim dziaaniem Spka ograniczya uprawnienie przysugujce konsumentowi, a
mianowicie prawo do informacji o tym, czy i kiedy dostawca usug moe zmieni warunki
umowy i jakie s uprawnienia abonenta w takim wypadku. Skoro ustawodawca wskaza, e
postanowienie okrelajce tryb i warunki dokonywania zmian umowy oraz warunki jej
przeduenia i rozwizania powinno si znale w umowie, to niedopenienie tego wymogu
stanowi naruszenie przepisu art. 56 ust. 3 pkt 9 ustawy Prawo telekomunikacyjne.
Zachowanie Spki nie godzi w interesy poszczeglnych osb, ktrych sprawy maj
charakter jednostkowy, indywidualny i nie dajcy si porwna z innymi, lecz mamy do
czynienia z naruszonymi uprawnieniami nieokrelonego krgu konsumentw, ktrych
sytuacja jest identyczna i wsplna dla caej grupy obecnych i przyszych kontrahentw
przedsibiorcy. Tym samym zostao wykazane spenienie drugiej z przesanek - godzenie
bezprawnymi dziaaniami w zbiorowy interes konsumentw, niezbdnej do stwierdzenia
praktyki naruszenia zbiorowych interesw konsumentw.
Naley zatem przyj, i zostay spenione cznie obie przesanki niezbdne dla
zakwalifikowania opisanych dziaa jako praktyki naruszajcej zbiorowe interesy
konsumentw, okrelonej w art. 24 ust. 1 i ust. 2 pkt 2) ustawy o ochronie konkurencji i
konsumentw.
Majc powysze na uwadze, naleao orzec jak w pkt II sentencji decyzji.
Stwierdzenie zaniechania praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw.
Zgodnie z art. 27 ust. 1 i ust. 2 ustawy o ochronie () nie wydaje si decyzji, o ktrej
mowa w art. 26, jeeli przedsibiorca zaprzesta stosowania praktyki, o ktrej mowa w art. 24,
w takim przypadku Prezes Urzdu wydaje decyzj o uznaniu praktyki za naruszajc
zbiorowe interesy konsumentw i stwierdzajc zaniechanie jej stosowania. Jednoczenie, po

13

myli art. 27 ust. 3 ustawy o ochronie (), ciar udowodnienia okolicznoci, i

przedsibiorca zaniecha stosowania praktyki, o ktrej mowa w art. 24 ustawy o ochronie
konkurencji i konsumentw spoczywa na tyme przedsibiorcy. Stanowi to konsekwencj
tego, i to przedsibiorca wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne z udowodnienia
okolicznoci, o ktrej mowa w przedmiotowym przepisie.
W odpowiedzi na zarzuty postawione w postanowieniu o wszczciu postpowania w
sprawie praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw Vectra poinformowaa, e w
maju oraz lipcu 2013 r. wprowadzia zmiany do stosowanych wzorw umw. Przedoya
jednoczenie wzr umowy o wiadczenie usug, w ktrym znajduj si postanowienia
regulujce tryb i warunki dokonywania zmian umowy oraz warunki jej przeduenia i
rozwizania umowy (vide: karta 58 verte). Vectra owiadczya, e od dnia 15 lipca 2013 r.
umowy byy zawierane z wykorzystaniem nowego wzorca umowy o wiadczenie usug.
W tych okolicznociach Prezes Urzdu uzna, e z dniem 15 lipca 2013 r. miao
miejsce zaniechanie stosowania praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw.
3.6. Kara pienina.
Zgodnie z art. 106 ust.1 pkt 4 ustawy o ochronie (), Prezes Urzdu moe naoy
na przedsibiorc, w drodze decyzji kar pienin w wysokoci nie wikszej ni 10%
przychodu osignitego w roku rozliczeniowym poprzedzajcym rok naoenia kary, jeeli
przedsibiorca ten, choby nieumylnie dopuci si stosowania praktyki naruszajcej
zbiorowe interesy konsumentw w rozumieniu art. 24 ustawy. Z treci powyszego przepisu
wynika, i ww. kara ma charakter fakultatywny, a zatem do Prezesa Urzdu naley
w ramach uznania administracyjnego - decyzja w sprawie zasadnoci naoenie kary
pieninej w danej sprawie. Wprawdzie ustawa o ochronie () nie zawiera katalogu
przesanek, od ktrych uzaleniona jest decyzja o naoeniu kary, jednake w jej art. 111
zostao wskazane, e ustalajc wysoko kary Prezes Urzdu winien wzi pod uwag
w szczeglnoci okres, stopie oraz okolicznoci naruszenia przepisw ustawy, a take
uprzednie naruszenie przepisw ustawy. Ustalajc wysoko kary pieninej w decyzjach
stwierdzajcych naruszenie zakazw okrelonych w ustawie o ochronie (), naley zatem
uwzgldni wag tego naruszenia, rozmiar skutkw stosowanej praktyki ograniczajcej
konkurencj, bd praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw, jak rwnie
zaistniae okolicznoci obciajce i agodzce.
Prezes Urzdu, majc na uwadze interes publiczny uzna, e samo stwierdzenie
stosowania przez przedsibiorc praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw
bdzie niewystarczajcym dziaaniem ze strony organu administracji. W zwizku z
powyszym, Prezes Urzdu uzna za zasadne skorzystanie z przysugujcego mu na mocy
przepisw ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw uprawnienia do naoenia kary
pieninej w sytuacji stosowania przez przedsibiorc praktyki naruszajcej zbiorowe interesy
konsumentw, przede wszystkim majc na uwadze charakter stosowanej przez Spk
praktyki, przejawiajcy si w fakcie automatycznego przeduania umw zawartych na czas
okrelony na taki sam czas okrelony, co w istotny sposb mogo znieksztaca zachowanie
rynkowe przecitnego konsumenta. Kara nakadana przez Prezesa Urzdu na przedsibiorc,
ktry dopuci si stosowania praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw suy
podkreleniu nagannoci ocenianego zachowania. Przedsibiorca, jako profesjonalista,
powinien wiedzie, e okrelajc warunki umowne nie moe w aden sposb godzi w
interesy konsumentw. Orzeczona kara powinna stanowi dolegliwo dla uczestnika
niniejszego postpowania, tak aby jej naoenie skutkowao w przyszoci zapobieeniem
zaistnienia podobnych sytuacji. W opinii Prezesa Urzdu naley podkreli aspekt edukacyjny
i wychowawczy zastosowanego rodka oraz wyrazi nadziej, e odniesie on spodziewany
skutek na przyszo. Poza wymiarem indywidualnym kary naley zwrci uwag na jej

14

wymiar oglny, funkcj odstraszajc i wychowawcz w stosunku do innych uczestnikw

rynku.
Prezes Urzdu dostrzeg konieczno odniesienia si, przy nakadaniu
administracyjnych kar pieninych, do kwestii umylnoci bd nieumylnoci zachowania
przedsibiorcy. Konieczno uwzgldnienia tych okolicznoci jest zgodna z tezami
formuowanymi w orzecznictwie Trybunau Konstytucyjnego oraz sdw administracyjnych i
cywilnych. Zgodnie z art. 83 Konstytucji RP, kady ma obowizek przestrzegania prawa
Rzeczypospolitej Polskiej. Obowizek znajomoci i przestrzegania norm prawa ciy tym
bardziej na profesjonalnych uczestnikach obrotu rynkowego. Dokonujc oceny strony
praktyki Vectra wskazanej w sentencji decyzji, Prezes Urzdu zway przede wszystkim, czy
miaa ona zamiar ich stosowania, czy te praktyki te byy jedynie skutkiem niezachowania
przez ni ostronoci wymaganej w danych okolicznociach. Zdaniem Prezesa Urzdu og
okolicznoci sprawy kae przyj, e praktyki spowodowane byy niedooeniem przez
Spk wystarczajcych stara przy redagowaniu stosowanych przez ni w obrocie
konsumenckim wzorcw umw tak, by ich postanowienia speniay wymogi zawarte w
ustawie o przeciwdziaaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Jednoczenie jednak, w
ocenie Prezesa Urzdu, brak jest podstaw do uznania, e przedsibiorca ten nie mia
moliwoci przewidzenia, e podejmowane przez niego dziaania maj charakter bezprawny.
Jest on przedsibiorc posiadajcym dostp do profesjonalnej obsugi prawnej. Wiedz w tym
zakresie posiada take z racji przedmiotu dziaalnoci jak prowadzi. W wietle powyszego,
naley stwierdzi, e stosujc zarzucane praktyki Vectra S.A. dziaaa nieumylnie, co w
konsekwencji skutkuje wypenieniem przesanki z art. 106 ust. 1 pkt 4 ustawy o ochronie
konkurencji i konsumentw, umoliwiajcej naoenie kary pieninej.
Podstaw obliczenia wysokoci niniejszej kary jest przychd osignity przez
Spk w roku rozliczeniowym poprzedzajcym rok naoenia kary, tj. w roku 2013.
Przychd osignity przez Vectra S.A. w 2013 r. wynis z, w zwizku z czym
maksymalna kara, jaka mogaby w niniejszym przypadku zosta wymierzona, to kara w
wysokoci z.
Ustalenie wysokoci kary w analizowanej sprawie ma charakter wieloetapowy, co
spowodowane jest zaistnieniem licznych okolicznoci majcych wpyw na t wysoko.
Ustalajc wymiar kary pieninej w pierwszej kolejnoci Prezes Urzdu dokona oceny wagi
stwierdzonej praktyki i na tej podstawie ustali kwot bazow, stanowic podstaw do
dalszych wylicze wysokoci kary, a nastpnie w oparciu o zaistniae w sprawie
okolicznoci majce wpyw na wymiar kary dokona gradacji ustalonej kwoty bazowej.
Prezes Urzdu przyj, przy uwzgldnieniu: nieumylnego charakteru naruszenia
przez Spk zakazu stosowania praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw i
stopnia szkodliwoci praktyki godzcej w ekonomiczne interesy konsumentw, e waga
naruszenia w przypadku niniejszego zarzutu, ujawniajcego si na etapie zawierania
kontraktu ze skutkami w czasie jego wykonywania, jak rwnie stosowanie praktyki przez
blisko rok (tj. co najmniej od dnia 10 kwietnia 2012 r. do 31 marca 2013 r., poniewa w tym
okresie obowizyway przedmiotowe Regulaminy promocji) ksztatuje si na poziomie ()
% przychodu osignitego przez Spk w 2013 r. Tym samym, ustalona przez Prezesa
Urzdu kwota bazowa, stanowica rwnowarto % przychodu osignitego przez Spk
wynosi z.
Po ustaleniu kwoty bazowej przystpiono do analizy, czy w niniejszej sprawie
wystpoway okolicznoci agodzce i obciajce, ktre mogyby mie wpyw na wymiar
kary. Prezes Urzdu nie stwierdzi okolicznoci, ktre wskazywayby na zasadno
podwyszenia kwoty bazowej kary. Z kolei okolicznoci agodzc, ktra wystpia w
niniejszej sprawie, jest stwierdzenie zaniechania stosowania praktyki, opisanej w pkt I
sentencji niniejszej decyzji, co skutkuje obnieniem kwoty bazowej cznie o 30%, tj. kwot

15

 z (jakkolwiek nie byo ono skutkiem dziaa Spki, lecz efektem zakoczenia okresw
trwania promocji).
W rezultacie ostateczna wysoko kary za praktyk opisan w pkt I sentencji decyzji
wynosi z (po zaokrgleniu do penych z). Kwota ta stanowi % przychodu
przedsibiorcy, a % kary maksymalnej, jaka mogaby by w tym przypadku naoona.
Oznacza to, e naoona na Spk kara pienina mieci si w granicach wyznaczonych
przez art. 106 ust. 1 pkt 4 ustawy o ochronie ().
Nakadajc niniejsz kar pienin Prezes Urzdu wzi pod uwag, e ma ona, po
pierwsze, charakter represyjny (nakadana jest za naruszenie ustawowych zakazw), po
drugie, prewencyjny (ma zapobiega podobnym naruszeniom w przyszoci i zniechca do
naruszania prawa), za zagroenie nimi, czyli potencjalna moliwo naoenia kary przez
Prezesa Urzdu, nadaje jej charakter dyscyplinujcy (tak wyrok Sdu Najwyszego z dnia 7
kwietnia 2004 r., sygn. akt III SK 31/04). W ocenie Prezesa Urzdu wymierzona kara jest
adekwatna do stopnia oraz okolicznoci naruszenia przepisw ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentw, jak rwnie wspmierna do moliwoci finansowych Spki. W zwizku z
powyszym orzeczono jak w punkcie III sentencji niniejszej decyzji.
Majc powysze na uwadze, naleao orzec jak w sentencji decyzji.
Zgodnie z art. 112 ust. 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw, kar
pienin naley uici w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia si niniejszej decyzji na
konto Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw Warszawie: NBP O/O Warszawa 51
1010 1010 0078 7822 3100 0000.
Pouczenie: Stosownie do treci art. 81 ust. 1 ustawy o ochronie (), w zwizku z art. 47928
2 k.p.c., od niniejszej decyzji przysuguje stronie odwoanie do Sdu Okrgowego w
Warszawie - Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw w terminie dwutygodniowym od
dnia jej dorczenia, za porednictwem Prezesa Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw
- Delegatury Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw we Wrocawiu.
Otrzymuje:
Vectra S.A.
Al. Zwycistwa 253
81-525 Gdynia

16