3

Studiujcy wielbiciele sodkoci i zapiekanek nie musz si

martwi. Zakaz przynajmniej na razie ich nie obowizuje,
cho zapewne odsetek studentw z nadwag
te nie jest najmniejszy.

Moc wierkania

rdo: wiadomoci24.pl

Piwko, fajka i czekolada

Gdy go zakadano, nikt nie przypuszcza, e tak zrewolucjonizuje

Internet. Dzi to jedno z podstawowych rde informacji
dla dziennikarzy sportowych i nie tylko.
Nie mie na nim konta powoli nie wypada.

Bezpatny miesicznik
Nr 33 z GRUdziE 2014

2014
Czas chaosu
W mijajcym roku kraje Afryki Zachodniej ucierpiay w skutek epidemii
eboli, ktra najwiksze niwo zebraa
w Gwinei, Liberii i Sierra Leone.
czna liczba ofiar miertelnych przekroczya 6000. Pojedyncze przypadki
odnotowano take w USA i Hiszpanii.

Gosobywateli

rda: AFP/justpaste.it/DPA/Daily Mail

o nie by koniec problemw

Ukraicw, lecz dopiero ich
pocztek. Tu po zwycistwie
rewolucji rosyjscy onierze stacjonujcy na Krymie zaczli przejmowa
ukraiskie jednostki wojskowe i budynki rzdowe. 16 marca odbyo si
nieuznane przez spoeczno midzynarodow referendum w sprawie
przyczenia Krymu do Rosji. Dwa dni
pniej Putin oficjalnie zatwierdzi
aneksj pwyspu.
W miastach poudniowo-wschodniej Ukrainy wybuchy zamieszki organizowane przez prorosyjskich separatystw. Ogosili oni niepodlego
obwodw donieckiego i ugaskiego.
Starcia wspieranych przez Rosj separatystw z siami rzdowymi przerodziy si w regularn wojn, w wyniku
ktrej Ukraina stracia kontrol nad
czci spornych obwodw. Od 5
wrzenia obowizuje zawieszenie broni, lecz nie jest ono przestrzegane
wci trwaj walki o lotnisko w Doniecku. Konflikt na wschodniej Ukrainie pogrzeba mit Europy jako bezpiecznego kontynentu, na ktrym wojna jest niemoliwa.

Gdy zaczyna si rok 2014, na Ukrainie wci

trway rozpoczte w listopadzie protesty przeciwko niepodpisaniu przez wczesnego prezydenta,
Wiktora Janukowycza, umowy stowarzyszeniowej
z UE. Coraz czciej dochodzio do star z milicj,
ktrych apogeum miao miejsce 18-21 lutego.
Wwczas podczas walk w Kijowie zgino okoo stu
osb. W wyniku protestw Janukowycz zosta pozbawiony wadzy i uciek do Rosji.

Dramatywprzestworzach

17 lipca mia miejsce najbardziej

tragiczny epizod wojny w Donbasie.
W pobliu miasta Torez zestrzelono
pasaerskiego Boeinga 777 linii Malaysia Airlines leccego z Amsterdamu do Kuala Lumpur. Zgino 298
osb, w wikszoci obywateli Holandii. Prawdopodobnie samolot zestrzelili separatyci.
mier pasaerw zszokowaa
wiat, skaniajc USA i UE do wprowadzenia wobec popierajcej separatystw Rosji sankcji gospodarczych.
Kreml w odwecie wprowadzi wasne
sankcje, m.in. na produkty spoywcze
z Unii Europejskiej. Od sierpnia trwa
wojna handlowa pomidzy Rosj a
pastwami zachodnimi.
Tragedia w Donbasie bya drugim
nieszczliwym wypadkiem z
udziaem Malaysia Airlines. 8 marca
zagin nalecy do niej Boeing 777
leccy z Kuala Lumpur do Pekinu, na
pokadzie ktrego byo 239 pasaerw
i czonkw zaogi. Samolotu nie odna-

W 2014 roku nie brakowao politycznych trzsie ziemi

leziono do dzi, a przyczyna jego
zniknicia pozostaje tajemnic.

Widmodihadu

Tymczasem na Bliskim Wschodzie

do ofensywy ruszyli terroryci z ISIS.
W wyniku swoich dziaa w czerwcu
przechwycili z rk armii irackiej 1/3 terytorium kraju, w tym tak znaczce
miasta jak Mosul i Tikrit. Znaczce
sukcesy odnieli rwnie w Syrii. 29
czerwca ISIS ogosio powstanie Pastwa Islamskiego obejmujcego kontrolowane przez ni tereny Iraku i Syrii.
Terroryci z ISIS zdobyli rozgos z
powodu zamieszczanych w internecie
filmw z dokonywanych przez nich

egzekucji. Dokadna liczba ofiar

dihadystw nie jest znana, szacuje
si, e mog to by dziesitki tysicy
ludzi, gwnie chrzecijanie i jazydzi
oraz schwytani onierze iraccy i syryjscy. Terroryci morduj take zagranicznych zakadnikw 19 sierpnia zgin amerykaski dziennikarz,
James Foley.
23 wrzenia rozpocza si midzynarodowa interwencja przeciwko
dihadystom. Ogranicza si ona jedynie do nalotw na ich pozycje. Bior w
nich udzia siy powietrzne kilkunastu
pastw, m.in. USA, Kanady, Francji,
Australii i Kataru. Symbolem konfliktu
stao si oblenie Kobane, w ktrym
nieliczne oddziay kurdyjskie stawiaj

opr przewaajcym siom dihadystw. Mimo cigle trwajcych bombardowa droga do pokonania Pastwa
Islamskiego wci jest daleka.
Pnocna Nigeria nadal pozostaje
aren walk midzy wojskiem a islamskimi terrorystami z Boko Haram.
Szerokim echem odbio si porwanie
przez nich w maju 213 licealistek z
miasta Chibok. Wydarzenie to zapocztkowao akcj ,,Bring back our
girls, w ktrej wziy udzia midzy
innymi Michelle Obama, Hilary Clinton czy tegoroczna laureatka Pokojowej Nagrody Nobla, Malala Yousafazi. Mimo wielu apeli porwane dziewczynki wci znajduj si w niewoli
islamistw.

We wrzeniu o may wos nie doszo do podziau Wielkiej Brytanii. 18

wrzenia w Szkocji odbyo si referendum niepodlegociowe, ktre jednak wygrali przeciwnicy zerwania
wizi z Londynem. Smakiem obeszli
si rwnie separatyci kataloscy
sd konstytucyjny uzna, e planowane przez nich referendum nie bdzie
prawnie wice. Gosowanie przeprowadzono, ale nie ma ono mocy
prawnej.
Podobnie jak w 2013, w tym roku w
wielu krajach doszo do protestw na
masow skal. Od wrzenia w Hongkongu trwaj demonstracje opozycji
domagajcej si zmian w prawie wyborczym tych ograniczajcych
wpyw Pekinu na rejestracj kandydatw w wyborach na szefa administracji. Trwajce od lutego protesty w Tajlandii uniemoliwiy przeprowadzenie
wyborw. W maju doszo do wojskowego zamachu stanu, w wyniku ktrego wadz przeja junta wojskowa
kierowana przez generaa Chan-ocha,
ktra systematycznie ogranicza swobody obywatelskie. We wrzeniu w
USA doszo do zamieszek rasowych
wywoanych zastrzeleniem przez
biaego policjanta czarnoskrego nastolatka, Michaela Browna, ktry prbowa zaatakowa funkcjonariusza.
Do kolejnych star doszo 25 listopada
po oczyszczeniu sprawcy z zarzutw.

Tomasz CIEPIELEWSKI

www.facebook.com/gazeta.fenestra

wyjtkowoci grudnia nie trzeba nikogo przekonywa. Powodw

rwnie nie musz wymienia. To miesic, na ktry czeka si
przez cay rok. Zazwyczaj koczy si go te postanowieniami na
rok nastpny, aby po kolejnych 12 miesicach doj do wniosku, e nie
wszystko si udao, i znw rozpocz ten sam cykl.
Kto kiedy uzna, e nie ma lepszego czasu na skadanie sobie
przyrzecze ni pocztek nowego roku, a kto inny nie zamierza
wyprowadza go z bdu. Nie jestemy ju dziemi, ale najwyraniej wci
wierzymy w magi. Inaczej nie da si tego wyjani. Nikt nigdy nie zbada,
czy noworoczne postanowienia s skuteczniejsze od tych codziennych, ale
nawet bez nich mona dowie, e zdecydowanie bardziej liczymy na ich
moc w nocy z 31 grudnia na 1 stycznia. Po otrzewieniu bywa z tym
rnie, lecz czasem mobilizacja dziaa.
Lubimy wierzy, e przez kolejne 365 dni pozostaniemy wierni swoim
postanowieniom. Z jednej strony wybiegamy w przyszo, z drugiej
staramy si zapanowa nad przeszoci. Okres witeczny to czas
refleksji, gdy zastanawiamy si, co w minionym roku zrobilimy dobrze,
a co moglimy zrobi lepiej. Dobr metod s podsumowania.
My lubimy wszelkiego rodzaju rankingi i zestawienia, a mamy take
nadziej, e podzielacie nasz opini. Na koniec 2014 roku oddajemy w
Wasze rce numer, w ktrym w duej mierze skupilimy si na opowieci
o tym, co ju za nami. O najwaniejszych wydarzeniach w wiatowej
polityce, a take o najistotniejszych ruchach na polskiej scenie politycznej.
O sportowcach, ktrzy zawadnli naszymi sercami, oraz pytach, ktre
kady z nas chciaby mie na swojej pce. O ksikach, jakie nas
zachwycay i rozczarowyway. O 12 miesicach, miejmy nadziej,
lepszych od poprzednich i gorszych od przyszych.

Jarek WICAWSKI

Pomimo trudnoci z Pastwow Komisj Wyborcz

wybory samorzdowe s ju de facto za nami. To by
politycznie ciekawy rok. Jednak mina dopiero
poowa wyborczego maratonu. Najwaniejsze starcia jeszcze przed nami.

ie liczne lokalne starcia, ale

wybory do sejmikw wojewdzkich byy tymi, ktre
politycznie mwi najwicej. PiS procentowo wypado lepiej ni PO, ale to
partia rzdzca zdobya najwicej
mandatw. PSL uzyska niezwykle
mocne trzecie miejsce, stajc niemal
na rwni z gwnymi ugrupowaniami
politycznymi. SLD zdobyo ledwo
poow tego co przed czterema laty.
Jeli chodzi o wyniki KNP, TR czy
RN, najlepiej pomin je milczeniem.
PO wygrao w 8 wojewdztwach,
PiS w szeciu a PSL w dwch. Jednak tylko w jednym rzdzi bdzie
gwna partia opozycyjna. W pozostaych spokojnie mog formowa si
regionalne koalicje PO-PSL. Na te
wyniki niebagatelny wpyw miao zamieszanie zwizane z PKW, wic
niekoniecznie mog oddawa stan
faktyczny i mwi wystarczajco
duo o nastpnych wyborczych starciach.

Wybory
do Parlamentu Europejskiego

Wczeniej, tego samego roku, mielimy do czynienia z wyborami europejskimi. Sytuacja na Ukrainie spowodowaa, e doujca Platforma po-

czua wiatr w aglach. Minimalnie,

ale jednak wygraa z Prawem i Sprawiedliwoci, zdobywajc rwn
liczb mandatw. SLD udowodnio
swoj pozycj na lewicy. Po dwch
dekadach zatriumfowa Janusz Korwin-Mikke, ktrego partia przekroczya 5%. PSL utrzyma si na staym
poziomie. Partia Janusza Palikota
praktycznie przestaa si liczy.

Nieoczekiwana zmiana warty

W przerwie pomidzy wyborami

na szczytach wadzy doszo do roszad. Donald Tusk zosta przewodniczcym Komisji Europejskiej. Jego
miejsce jako szefa i lidera PO zaja
dotychczasowa Marszaek Sejmu
Ewa Kopacz. Do wielkiej zmiany,
ktra podcigna sondae partii
rzdzcej, doszo w chwili, gdy ta lizaa rany po tzw. aferze tamowej.
Z duetu Tusk-Kaczyski mocno trzymajcego ca polsk scen polityczn pozosta od tej chwili tylko
ten drugi.

Co przyniesie 2015?

Rok 2015 przyniesie nam kolejne

dwa wyborcze starcia prezydenckie
i parlamentarne, stanowice dla wielu
osb polityczne by albo nie by.
Wiele wskazuje na to, e obecny pre-

este idolem, wielbi ci tum

sowa tej piosenki Lady Pank
idealnie oddaj to, co mog
czu niektrzy pikarze. Czsto pochodzcy z mniejszych miecin, wiosek, dostaj si do wielkich miast.
Pragnc ykn troch lepszego ycia,
zatapiaj si w kolejnych pokusach
metropolii. Pierwsze samodzielnie zarobione pienidze pozwalaj na chwil zapomnie o tym, w jakim celu
przybyli do danego miejsca. wiet-

Witamy
nym przykadem takiej historii jest
grajcy na co dzie w Jagiellonii
Biaystok Krzysztof Baran. Swego
czasu udzieli gonego wywiadu, w
ktrym opowiedzia o swoich przygodach w szkce SMS-u d. Trafi
tam dziki powiceniu rodzicw,
ktrzy swoim kosztem starali si
spenia jego marzenia. Do szybko
wpad w imprezowy trans. Po kadym
treningu na modych zawodnikw
czeka alkohol. Sam Baran mwi, e
gdyby w pewnym momencie si nie
opamita, dzisiaj na pewno nie graby
w Ekstraklasie.
Baran to nie jedyny taki przypadek
w ostatnich czasach. Szczliwie walk z naogiem wygra Krzysztof
Ostrowski. Defensor lska Wrocaw
w wieku modzieczym by uzaleniony od marihuany. Bez ogrdek
mwi, e zdarzay si mecze, przed
ktrymi pali skrty. Pozwalay mu
one na kilka minut cakiem dobrej
gry, nastpnie opada z si. Z ca
pewnoci wpyw na nag Ostrowskiego miao otoczenie, w ktrym si
wychowa. Wielu jego rwienikw

byo uzalenionych od rnych sytuacji psychoaktywnych. Ostatecznie

udao mu si wygra. Dzisiaj jest
wspwacicielem prywatnej kliniki
leczenia uzalenie. Pomaga osobom,
ktre tak jak on zmagaj si z problemami. Praca ta jest nie tylko sposobem na zarobek, ale form samorealizacji Ostrowskiego, ktry przez to, co
sam przeszed, zafascynowa si psychologi.
Przyjo si mwi, e najczstszym naogiem sportowcw, a szczeglnie pikarzy, jest hazard. Czsto w
jego sida wpadaj modzi zawodnicy, ktrzy, najczciej namawiani
przez starszych kolegw z druyny,
zaliczaj pierwsze wizyty w kasynach. Pocztkowo wszystko zdaje si
by niewinn zabaw. Jedna wizyta,
dwie, nastpnie jakie drobne wygrane. Wszystko ukada si znakomicie,
ale wtedy wanie fart opuszcza gracza. Zaczynaj si przegrane. Ch
odegrania przezwycia zdroworozsdkowe mylenie. Problemem s
poyczki zacigane na bardzo wysoki
procent. Tak naprawd to one po-

A maraton trwa
zydent, Bronisaw Komorowski, ma
szans na zwycistwo w pierwszej
turze. Niewiele zdaje si zmienia
fakt, e gwn parti opozycyjn reprezentowa bdzie nie Jarosaw Kaczyski, a stosunkowo mody europarlamentarzysta tej partii z Krakowa
Andrzej Duda.
Kolejne wybory parlamentarne
bd oddzielone krtk przerw. Wynik urzdujcego prezydenta moe
mie przeoenie na wyniki PO w kolejnym starciu. W sondaach razem z
PiS id niemal eb w eb. Niewyklu-

czone, e Prawo i Sprawiedliwo

pomimo wygranej nie bdzie
rzdzio. PO z pomoc PSL i niewykluczone, e take z SLD bdzie
miao wystarczajc wikszo w
Sejmie.
O t trzeci parti jest najwicej
pyta. Czy bdzie wanym jzyczkiem uwagi, a moe przystawk dla
ktrego z gwnych ugrupowa albo
w ogle zniknie ze sceny politycznej?
W przypadku PSL historia uczy, e
sia w samorzdzie nie musi oznacza takiej samej siy w Sejmie.

Trudno si spodziewa, e za rok zobaczymy Twj Ruch. Przygoda Nowej Prawicy Janusza Korwin-Mikkego z wyborami europejskimi rwnie
wydaje si by epizodyczna.
Komorowski dalej bdzie prezydentem? Kopacz udowodni, e jest
godn nastpczyni Tuska? Kaczyski zostanie znw premierem? Miller
udowodni swoj warto? Odpowiedzi na te pytania uzyskamy dopiero w
przyszym roku.

Mikoaj STANEK

rodo: littlelychee.blogspot.com

Sowo od redakcji

Horrendalne sumy, uwielbienie, sukces to tylko

niektre osignicia, ktrymi wielu pikarzy moe
si szczyci. Jednak czy
futbol to droga usana tylko i wycznie rami?
Wielu meczowych ulubiecw przekonao si o
tym, e ma on te drug
stron, t ciemn. Hazard,
narkotyki czy imprezy, bo
o nich bdzie mowa, skutecznie utrudniay karier
licznych boiskowych
boyszczy.

15. Pozna Maraton

grudzie 2014

graj osob uzalenion. Przekona

si o tym Andrzej Iwan. Alkoholik,
hazardzista, niedoszy samobjca.
Nie s to raczej pochlebne sowa,
ktrymi wielu ludzi opisuje niekwestionowan legend Wisy Krakw,
medalist Igrzysk Olimpijskich oraz
wielokrotnego reprezentanta Polski.
Czowiek, ktry mia wszystko, a dzisiaj nie ma nic. Jego trudny charakter
w poczeniu z pienidzmi sprawi,
e wpad w dwa naogi. Sam mwi,
e nie da si wskaza gorszego. Najniebezpieczniejsze wedug niego jest
poczenie hazardu z alkoholizmem.
Wanie ta mieszanka pogrya
Spalonego. Dwukrotnie prbowa
odebra sobie ycie. Pierwszy raz,
podcinajc sobie yy, za drugi
poykajc leki nasenne. Co ciekawe,
rwnie w sida hazardu wpad jego
syn, Bartosz. Myla, e ten problem
go nie dotyczy, e nauczy si na
bdach ojca, co hazard robi z
czowiekiem. Jak si okazao, ruletka
szybko zastpia mu boisko. Bukmacherka, kasyno czy maszyny na przydronych stacjach benzynowych sku-

Kolejny rok mija, a ona

wci istnieje. Jak na swj
dojrzay wiek, ktry wiele
osb jej wypomina, ma si
cakiem niele. Przed 31
grudnia pewnie jeszcze
wiele razy kto jej powie,
e musi wiedzie, kiedy ze
sceny zej, ale bdzie musia to samo powtrzy za
12 miesicy. Plotki o
mierci prasy drukowanej
znw okazay si mocno
przesadzone.

static.guim.co.uk.

w wiecie naogu

Wielu uzalenionych od futbolu przegrao z innym uzalenieniem

tecznie rujnoway Iwana Juniora. Bodcem, ktrym pozwoli mu wyj na
prost byy, wspomniane ju, prby
samobjcze ojca. Mona powiedzie,
e czowiek uczy si na bdach, w
tym przypadku powtarzanych.

Do tragikomicznym przykadem
wpywu uzalenienia na karier zawodnika jest Grzegorz Krl, ktry
przegra w kasynie swj transfer do
Lecha Pozna. Otrzyma od Kolejorza pienidze, ktre mia przekaza

na rozwizanie kontaktu ze swoim

wczesnym klubem, Szczakowiank
Jaworzno. Sam opowiada, e jeszcze
15 minut przed umwionym spotkaniem, by kilka tysicy na plusie.
Przykad Krla chyba najlepiej pokazuje, jak wiele moe zmieni jedna
wizyta w jaskini hazardu. Zaczyna si
to czsto do niewinnie. Pretekstem
do pierwszych odwiedzin jest zazwyczaj podtrzymanie towarzystwa znajomym. Koczy si na terapiach, ktre uwiadamiaj zawodnikowi, jak
bardzo zniszczy sobie ycie.
Najwieszym przypadkiem jest
zawodnik Wisy Krakw ukasz
Burliga. Czowiek, ktremu rodowisko pikarskie przykleio atk hazardzisty. Mwiono nawet, e zamiast
oczu ma etony. Wkrcony w wiat
kasyn, do szybko si zatraci.
Nag nie odbija si na jego dyspozycji, dlatego trudno byo zauway,
e zawodnik ma problem. Dopiero
gdy Burliga popad w dugi po uszy,
otwarcie opowiedzia o uzalenieniu.
Najwaniejsza w przypadku Wilaka
bya reakcja klubu. Nie rozwizano z

Niech yje nam

rdo: forbes.com

u przed witami Boego

Narodzenia w 2012 roku ukaza si ostatni papierowy numer amerykaskiego Newsweeka. Na
jego okadce umieszczono czarnobiae zdjcie siedziby redakcji, a
cao opatrzono tytuem #lastprintissue. Umieszczony tam hashtag nie by
przypadkowy. Symbolizowa przejcie do nowej ery ery internetowej.
Do zaskakujca decyzja szefostwa
jednego z najpopularniejszych tygodnikw na wiecie postrzegana bya
jako sygna, za ktrym pod inne
media.
Nowa forma miaa by lepszym
sposobem dotarcia do czytelnikw.
Czy bya, trudno powiedzie, ale najwidoczniej biznesowo okazaa si
krokiem w ty, bo pod koniec 2013
roku gazeta ogosia wielki powrt na
papier. Zdarzenie nazywano czsto
zmartwychwstaniem prasy, a doszo

W Polsce nikt jeszcze nie podj tak odwanego kroku.

do niego 7 marca 2014 roku. Innych
tytuw, ktre podyyby drog
Newsweeka raczej si nie znajdzie.
Zarobi w internecie mona, ale o
wiele trudniej to zrobi, gdy zaczy-

nao si od druku. Z punktu widzenia

technicznego przeniesie czasopisma z
realnego wiata do wirtualnego nie
jest problemem. Co innego sprawi,
eby kto chcia za to paci.

W trzecim kwartale 2014 roku

wedug bada przeprowadzonych
przez portal wirtualnemedia.pl najwysz sprzeda wyda elektronicznych wrd dziennikw zanotowa

nim kontraktu. Dosta co prawda kar

finansow, ale nie bya ona specjalnie
wysoka. W przeciwnym razie pogryaby Burlig. Zawodnik przeby
terapi odwykow, oeni si, urodzio mu si dziecko i co najwaniejsze wyszed na prost.
Nie da si znale antidotum na
problemy z uywkami. Gwnym powodem jest natura samych zawodnikw. Nie radz sobie z pokusami
miejsc, w ktrych si znaleli. Nie
oszukujmy si, futbol to przede
wszystkim olbrzymie pienidze.
Myl, e niewielu jest ludzi, ktrzy
dorabiajc si w wieku modzieczym niezych zarobkw, byliby w
stanie przej z tym do porzdku
dziennego. Pikarze nie s wyjtkiem.
W ich przypadku jest to nieporwnywalnie bardziej widoczne. Gwnie
przez to, e s celebrytami. Nie powinni jednak zapomina, e przede
wszystkim s wzorem dla wielu
modych ludmi, ktrym marzy si
kariera, pienidze i uwielbienie.

Hubert OSSOWSKI

Dziennik Gazeta Prawna, ktry

rednio kupowaa prawie 10 tysicy
osb. Po Rzeczpospolit sigao ponad 7 tysicy czytelnikw, a miejsce
na podium zaj te Puls Biznesu,
ktry sprzeda niespena 2,5 tysica
elektronicznych egzemplarzy. Warto
te odnotowa wyniki Przegldu
Sportowego (394) i Faktu (234).
Mona sobie wyobrazi, ile w tym
czasie strony internetowe tych tytuw
naliczyy odwiedzin. Czytelnikw nie
brakowao, ale do momentu, w ktrym trzeba byo za czytanie zapaci.
Trudnoci ze sprzeda w wirtualnym wiecie to jedna kwestia. Inn
jest przywizanie do papieru. Istniej
jeszcze osoby, ktre maj sentyment
do wyda drukowanych. By moe
byoby ich wicej, gdyby ceny gazet
nie rosy z roku na rok. Ilo stron i
wzrost jakoci rzadko id w parze z
podwyszeniem opat. Na tym tle korzystnie wypadaj tabloidy. Fakt i
Super Express wci s najtasze.
Przyczyn popularnoci tych gazet jest
wiele, ale jedn z nich na pewno jest
najnisza cena na rynku. Sprzeda gazet drukowanych systematycznie spada, ale droga na dno jest jeszcze daleka. Skoro w innych krajach wci kto
siga po wydania papierowe, to dlaczego u nas ten rynek ma tak szybko
upa? Czytelnik nie ma powodu do
obaw. Dla niego wikszym powodem
do obaw moe by strona, w jak
zmierzaj drukowane wydania. By zachci do kupna wydawcy stawiaj na
sensacj, a nie na jako i by moe
dlatego, nie mog liczy na wietlan
przyszo. W kocu, po czym pozna
gazet, jak nie po jej odbiorcach?

Jarek WICAWSKI

www.facebook.com/gazeta.fenestra

Co dziao si na polskiej scenie muzycznej w 2014? A

co nas jeszcze w nim czeka? To wszystko w posumowaniu muzycznym roku, gdy w kraju siatkwki i Lewandowskiego dzieje si duo, a nawet wicej.

Cztery pory roku

ich ulubionych muzykw. Jest w
czym wybiera, wic czas najwyszy, by w soikach zamiast jedzenia przechowywa pienidze.

Wiosna, ach to ty

Gdy wszystko budzi si do ycia

po zimowym letargu, w czowieku

Jesie pod dachem,

na deskach scen

rdo: tuba.pl

1720 roku Antonio

Vivaldi napisa cykl
czterech koncertw
skrzypcowych, ktre do dzi
uchodz za najbardziej obrazow
muzyk na wiecie. Woski skrzypek ju wtedy zdawa sobie spraw,
e to wanie muzyka jest najlepsz
odtrutk na zo caego wiata, a czas
pynie przy niej inaczej. Cztery pory
roku s najlepszym dowodem na to,
e godziny, minuty i sekundy na ringu nie maj adnych szans z dwikami naszych ulubionych pyt. Muzyka jest najlepsz ucieczk od rzeczywistoci, a czas przy niej pynie
inaczej. Potrafi zatrzyma chwile,
na ktrych nam zaley, lub przyspieszy oczekiwanie w kolejce na poczcie. Ona nas uspokaja w momentach
zaamania nerwowego, ale i nakrca, gdy trzeba komu wytumaczy
co rcznie. Tak to wyglda w teorii.
Jednak jaka naprawd jest muzyka
w kraju nad Wis? Czy przecitny
Kowalski ma czas na posuchanie
czego wicej ni radia, gdzie DJ zasn za konsolet z klawiszem repeat? Czy istniej u nas jednostki
wybitne, ktre podbij zachd,
wschd niczym kiedy chopcy z Liverpoolu? Czy moe wszystko, co
pikne, za nami i pozostaje tylko
pacz przy Ostatniej niedzieli
Mieczysawa Fogga? Polska to bardzo niewdziczny grunt, na ktrym
deklaracja o Tacu dla mnie jest
waniejsza ni godno. Jednak nie
wszystko stracone. W kraju, gdzie
graj poloneza i syrenki, powstaje
muzyka przez due M, a rok 2014
tylko to potwierdza.

Misia ff, ktrej Mzg wzorowo zadziaa na suchaczy jest dowodem na siln pozycj nowego muzycznego pokolenia.
pola nawet o centymetr. Misia FF,
czyli Michalina Furtak, ktrej
Mzg podbi nie tylko stacj telewizyjn Mioci na bogato, ale
przede wszystkim serca Polakw,
tylko udowodniaj: Polska muzyka
ma si dobrze i nic jej nie brakuje.
Obok niej na scenie stoi Margaret,
ktra nie zwalnia tempa i po wydaniu pyty w maju zamyka usta
wszystkim przeciwnikom
twierdzcym, e 23-letnia artystka

koniec zostaa nam prawdziwa wisienka na torcie. Dwa sowa, ktre

teraz trzs caa polsk rozrywk:
Dawid Podsiado. Dwudziestojednoletni wychowanek TVN-owskiego krzyyka zosta nagrodzony w
roku igrzysk olimpijskich nagrodami, o ktrych poowa sceny muzycznej moe tylko marzy. Cztery
Fryderyki oraz najczciej kupowana pyta stawia Dawida na pozycji
weterana polskiej estrady. Pozostaje

Tak to wyglda w teorii. Jednak jaka naprawd jest muzyka w kraju nadWis?
Czy przecitny Kowalski ma czas na posuchanie czego wicej ni radia,
gdzie DJ zasn za konsolet z klawiszem repeat? Czy istniej u nas jednostki
wybitne, ktre podbij zachd, wschd niczym kiedy chopcy z Liverpoolu? Czy moe
wszystko, co pikne, za nami i pozostaje tylko pacz przyOstatniej niedzieliMieczysawa
Fogga? Polska to bardzo niewdziczny grunt, na ktrym deklaracja oTacu dla mniejest
waniejsza ni godno. Jednak nie wszystko stracone.W kraju, gdzie graj poloneza i syrenki, powstaje muzyka przez due M, a rok 2014 tylko to potwierdza.
wzbiera uczucie, i wszystko bdzie
dobrze, wszystko si zmieni, a to,
co najgorsze, jest ju za nami.
Nowe licie na drzewach, rozkwitajce kwiaty staj si dla nas symbolem nadziei. Podobnie jak w muzyce mode pokolenie, ktre pokazuj, e wszystko, co najlepsze
dopiero przed nami. Modzi gniewni walcz z dowiadczonymi, estradowymi kolegami i nie ustpuj im

wybia si tylko dziki goym cyckom w teledysku. No Bad Days,

czyli debiutancki krek The Dumplings, potwierdzi, e Pieroki s
najwiksz sensacj polskiego rynku muzycznego ostatnich lat. Dojrzae brzmienia, malowanie nutami
przenosz nas w zupenie inny
wiat. Krain nalec do duetu z
Zabrza, maolatw, od ktrych starsi koledzy powinni si uczy. Na

tylko nadzieja, i sympatyczny brunet tego nie zepsuje, a poprzeczka,

ktr tak wysoko zawiesi, bdzie
regularnie przeskakiwana przez
modszych kolegw.

Letni sza

W okolicach maja temperatura

wzrasta. Ludzie spragnieni ciepa i
przygody coraz czciej uciekaj z

miejskich aglomeracji, by bawi si

do rana i zakochiwa w nieprzytomnoci. Lato to czas festiwali. Te
rzdz si wasnymi prawami i
czsto s wyznacznikiem marki samego artysty. Szary kraj z
orzekiem na walucie od czerwca
zamienia si w raj dla amatorw
muzyki koncertowej. Dwudziesty
Przystanek Woodstock, Jarocin Festiwal, podobnie jak co roku, zmieniy ksztat mapy Polski, przenoszc stolic nad Odr i do Wielkopolski. Krlow na ten czas, zarwno w jednym, jak i drugim przypadku, okazaa si picioosobowa
grupa z odzi. Coma, bo o niej
mowa, to zesp majcy tyle fanatykw co i przeciwnikw, jednak nie
mona przej obojtnie obok tego,
e to jej koncerty byy najchtniej
odwiedzane w czasie tych festiwali.
Armia prowadzona przez Roguca
nie zwalnia tempa, wyprzedzajc
bilety na kolejnych koncertach swojej trasy dugo przed dat pierwszego dwiku Pierwszego wyjcia z
mroku. Wykadowcy powtarzaj
nam do znudzenia, e Polska jest
idealnym rynkiem dla zagranicznego kapitau, wida to rwnie po
festiwalach, gdy to te zagraniczne
s najchtniej odwiedzane przez
studentw. Opener. Coke czy Orange Warsaw Festiwal sprawiaj, e
fani muzyki wspczesnej musz
ju od wrzenia myle, skd zebra
fundusze, by usysze na ywo swo-

Gdy nadchodzi schyek lata, artyci przenosz si do klubw i pubw, by spotka si w intymnym
gronie ze swoimi fanami i zamieni
z nimi kilka dwikw. Ci bardziej
wytrwali wracaj do studia, by dokoczy zaczte pyty i sucha, co
mwi o nich spoeczestwo. Dla
mnie jesie miaa wiele barw. Jedna
z nich to barwa gosu Natalii Przybysz. Artystka zachwyca swoimi
tekstami, muzyk, przy ktrej
mona robi wszystko: gotowa,
taczy, uczy si, kocha. Mam
tylko nadziej, i nie zostanie pominita na naszej rodzimej scenie,
gdy co jak co, ale mija to my potrafimy. Nastpn barw bya Beksa Artura Rojka, ktra pokazaa,
jak bardzo Myslovitz przesta istnie, a Rojek zacz oddycha solow piersi. Kolejna barwa naley
do Czesawa Mozila i okadki Ksigi Imigrantw. Muzyk poruszy ni
niebo i ziemi, wywoujc wiele
kontrowersji singlem zatytuowanym
Nienawidz Ci, Polsko. Mao kto
skupi si na muzyce i tekstach, ktrym ktnie naday tylko jeszcze
wikszego wydwiku. Ostatnia najciemniejsz barw jest kolor hip-hopowego bitu granego w ciemnych
klubach. Gatunek ten dopiero co
przeze mnie odkryty wciga mnie
coraz bardziej w swoje sida i sprawia, e mam ochot powtrzy za
Adamem Ostrowskim To jest moje
miejsce, bo kocham to miejsce.

Zimowy letarg

Wraz ze zbliajca si zim wzbiera we mnie melancholia i obawa

przed jutrem. Niby mamy doskonaych muzykw i coraz czciej jako przekada si na ilo kupionych pyt, ale czy problem nie ley w
nas, suchaczach? Moemy mie
wietnych wokalistw, gitarzystw,
klawiszowcw, jednak dla kogo maj
oni tworzy, skoro nikt nie przychodzi na ich koncerty? Kady z nas powinien sprawdzi pk i zobaczy,
ile ma oryginalnych pyt, a ile utworw w telefonie. Nie doceniamy
sztuki! Potem dziwimy si, e w radiu leci cham, a nasze dzieci wol
piewa Hann Montan ni Akademi Pana Kleksa. Dlatego moe czas
najwyszy, by w 2015 r. zmieni
nasz stosunek do polskiej muzyki.
Bo jeli tego nie zrobimy, to za par
lat najpopularniejsz piosenk bdzie
pie patriotyczna opowiadajca o
Niemcu, ktry, w wolnym tumaczeniu, moe niewiele nam zrobi.

Mateusz IWISKI

grudzie 2014

Nasza stara

rudzie to czas podsumowa. Jednym z kulturalnych wydarze roku w

Poznaniu niewtpliwie by Malta
Festival. Odbywa si w dniach 9-29
czerwca, a jego tegorocznym motywem przewodnim bya Ameryka
aciska. Kady poznaniak pamita,
jak Plac Wolnoci zamieni si w owietlone centrum filmowo-muzyczne, miejsce do dyskusji i spotka ze
znajomymi. Trudno zapomnie
take, jak na krtko ycie miasta zostao zdominowane przez spr wok
przedstawienia Golgota Picnic. To
wszystko byo czci festiwalu. Zamkn go szeroko promowany na
poznaskich billboardach i przystankach koncert Damona Albarna, wokalisty zespou Blur i
wspzaoyciela grupy Gorillaz. Ta
impreza odbya si w miejscu niezwykym. Pooonym nieco na uboczu od centrum wydarze. Miejscu
specyficznym, zachwycajcym,
spektakularnym i cakowicie niezagospodarowanym. Miejscu, gdzie
wizje dziaaczy kultury zderzaj si z
biurokracj i prawami rynku. Zapraszam do Starej Gazowni w Poznaniu.

Troch historii

Stara Gazownia pooona jest na

warcianej wyspie Grobla. Dziaalno rozpocza w 1856 roku. Jak sama
nazwa wskazuje, przez wiele lat

W historii muzyki prbowano ju poczy sawne nazwiska, eby

nagoni globalne problemy i zebra fundusze
na walk z epidemiami.

fekty kocowe byy rne.

Najwiksza krytyka spadaa
zawsze na organizatorw
koncertw charytatywnych, ktrych
koszty organizacji potrafiy pochon 75% zyskw. Lepiej wychodzio si na mobilizowaniu wielkich
nazwisk do nagrania wsplnego singla. Moe wanie dlatego Bob Geldof uzna, e stworzenie nowej
wersji "Do They Know It's Christmas?" to trafiony pomys.
W poowie listopada Geldof zaprosi do studia Sarm w Londynie
grup topowych brytyjskich artys-

penia funkcj fabryki gazu z wgla

kamiennego. Po wojnie dziaaa tam
take pracownia architektoniczna, w
ktrej zaprojektowano wiele budynkw mieszkalnych, np. na Dbcu i w
centrum (ulice Wodna i Klasztorna).
W 1973 roku okazao si, e taka
forma produkcji gazu nie jest ju potrzebna i po 117 latach dziaalnoci
Gazowni zamknito.

Nowa Stara Gazownia

Do dzi nie osta si aden z

trzech zbiornikw gazu Gazowni.
Zachowaa si jednak w caoci
hala produkcyjna. Jak jest wykorzystywana? Okazuje si, e sporadycznie i z niemaym trudem. W
2010 roku podczas Malta Festival
miaa premier Cyganeria Teatru
Wielkiego w Poznaniu. Imponujca
produkcja na ogromn skal, z
tumem ludzi, rusztowaniami i
splendorem, bya inicjatyw jednorazow. Przez 3 lata, do roku 2013,
Gazownia bya domem dla Festiwalu Stara Gazownia organizowanego
przez Spdzielni Teatraln. Przestrze SG i tereny wok nad Wart
ttniy yciem od rana do wieczora,
a widzowie mogli w ten ostatni
weekend sierpnia zobaczy liczne
spektakle. Niestety impreza nie
otrzymaa dofinansowania z Urzdu
Miasta i kolejna edycja w 2014
roku si nie odbya. Sami organizatorzy pisali o budynku na swoim
fanpage jako miejscu potencjalnie

rdo: gigantsound.com.pl

piew, gwar rozmw, dwik instrumentw i teatralne adaptacje, a to wszystko w surowych XiX-wiecznych wntrzach jednego z najoryginalniejszych i najpikniejszych budynkw Poznania. Niestety ta wizja
jeszcze dugo zostanie w sferze marze.

Wszyscy zgodnie przyznaj, e Star Gazowni trzeba si zaj tak, aby

bya uyteczna dla mieszkacw Poznania. Jednak przez biurokracj i
brak wsppracy te pikne budynki z czerwonej cegy nadal bd niszcze
nieuywane. I pooenie w pobliu Warty i Starego Rynku oraz
niepowtarzalny klimat nic tutaj nie pomog
nieocenionym dla poznaskiej kultury, a wci niewykorzystanym.
W lipcu 2014 roku odby si tam
koncert Mskie Granie. Organizatorzy Malta Festiwal podkrelali, e
Gazownia oczarowuje artystw
swoj niszczejca przestrzeni. No
wanie, niszczejc. Ju wiele lat
temu planowano przerobienie budynku na centrum kultury i sztuki,
gdzie azyl znalazyby teatry alternatywne, galerie sztuki i kawiarnie.
Gazownia miaaby by te nowym
miejscem dla Teatru Muzycznego,
ktrego obecna siedziba jest ciasna
i droga w wynajmie. Dlaczego wic
przestrze ta od lat zdaje si by zaniedbana?

Bez kultury

Okazuje si, e sytuacja prawna

Starej Gazowni jest do skompli-

kowana. Jeden z budynkw naley

do Aquanetu, pozostae do rnych
spek gazowych. Miasto nie miao
i nie ma rodkw, aby wykupi
wszystkie czci. Jak podaje portal
codziennypoznan.pl, podczas ostatniego zebrania Komisji Rewitalizacji radni zainteresowali si obecn
sytuacj Starej Gazowni. Okazuje
si, e od lat nie znajduj si fundusze na tak inwestycj. Pomogaby
dotacja unijna, jednak nawet gdyby
zostaaby przyznana, to pienidze
bd dopiero w 2020 roku.
Na przeszkodzie w utworzeniu
centrum kulturalnego mog stan
te okoliczni mieszkacy, ktrzy,
jak donosi portal, ju teraz zaznaczaj, e nie ycz sobie gonych
imprez w okolicy.
Problemem jest te sam budynek. Byoby ciko zaspokoi tam
potrzeby teatru tak, by nie naruszy

zabytkowej tkanki. Teatr wymaga

wyposaenia technicznego, sprztu,
szansa byaby wwczas, gdyby caa
ta technologia znalaza si w budynku obok, ktry zostaby wybudowany na miejscu zbiornika mwi dla portalu codziennypoznan.pl
Dyrektor Teatru Muzycznego, Przemysaw Kieliszewski.

Co dalej?

Wszyscy zgodnie przyznaj, e

Star Gazowni trzeba si zaj tak,
aby bya uyteczna dla mieszkacw Poznania. Jednak przez biurokracj i brak wsppracy te pikne
budynki z czerwonej cegy nadal
bd niszcze nieuywane. I
pooenie w pobliu Warty i Starego Rynku oraz niepowtarzalny klimat nic tutaj nie pomog

Aleksandra LAPS

Razem przeciwko Eboli

tw m.in. One Direction, Ellie
Goulding i Eda Sheerana oraz scenicznych weteranw, Chrisa Martina i Bono, ktrzy pod szyldem
Band Aid 30 nagrali wspln wersj
witecznej piosenki. Celem akcji
jest zwrcenie uwagi na wirus Ebola i zebranie pienidzy, ktre pozwol podnie warunki ycia w
krajach, w ktrych zagroenie wirusem jest najwiksze. Piosenka powstaa w niecae dwa dni i zadebiutowaa na iTunes dzie po emisji
materiau video w brytyjskim X
Factor. Dzie po premierze BBC
poinformowao, e nowa wersja
"Do They Know It's Christmas?" to
najszybciej sprzedajcy si utwr
tego roku 297,000 kopii cyfrowych w 24 godziny, czyli sukces
osignity. Ale czy na pewno?

Lokalny zachwyt
nie trwa jednak dugo

Mimo i piosenka wci okupuje

#1. miejsce brytyjskiego iTunes, a
rzd zgodzi si nie pobiera podatku
VAT od jej sprzeday, opinia publiczna mocno si podzielia. Brytyjczycy pamitajcy "Do They Know
It's Christmas?" w wersji z 2004
roku, znw dopatruj si w akcji
chci wypromowania modych artystw. Ich zdaniem Geldof zadba o
to, aby piosenk zapiewali ci, ktrzy za kilka miesicy bezpowrotnie
znikn z list przebojw, a udzia w
nagraniu traktuj, jako wietn okazj do wasnej promocji. Ich zdaniem
inicjatywa jest daleka od szczerych
intencji i chci poinformowania niedoinformowanych, czym jest i czym
grozi Ebola. Takie opinie znalazy

mae potwierdzenie w owiadczeniach Adele i Lily Allen. Artystki

przyznay, e odmwiy udziau w
przedsiwziciu, a swoje dobre serce
wol okaza poprzez prywatny przelew na konto fundacji. Oliwy do
ognia dodali internauci, ktrzy przyczepili si do zmienionego tekstu
piosenki, zarzucajc mu brak odniesienia do idei akcji. Sytuacja zrobia
si na tyle kopotliwa, e Emeli Sande niemal przeprosia za udzia w
projekcie! Artystka napisaa na Twitterze, e przeprasza wszystkich, ktrych przesanie piosenki mogo w jakikolwiek sposb urazi.

Dobre zamieszanie nie jest ze

Negatywne opinie nie przeszkadzaj "Do They Know It's Chris-

tmas?" w walce o tytu najpopularniejszej witecznej piosenki 2014

roku. Nie mona przecie udawa, e
to wanie obecno gwiazdeczek
brytyjskiej sceny przyczynia si do
popularnoci utworu. To podekscytowani nastolatkowie s w stanie zostawi na iTunes wicej funtw ni ich
stateczni rodzice. Ju sam anga One
Direction, chocia to sowo moe
by nie na miejscu, bo udzia w projekcie by darmowy, by wyznacznikiem duego sukcesu. Jeszcze w tym
roku ma ukaza si druga wersja
utworu tym razem z udziaem amerykaskich artystw. Pienidze ponownie zasil konto organizacji charytatywnych walczcych z Ebol.
Ciekawe, kto w tym przypadku zdecyduje si na odwany krok.

Anna OSISKA

www.facebook.com/gazeta.fenestra

Autorzy maj si dobrze. Przynajmniej niektrzy.

Literacki rok 2014 by dla mnie mocno intrygujcy.
Poza przewertowaniem kosmicznej iloci naukowych pozycji w moje rce wpada rwnie spora ilo przyjemnych dzie. Okres od stycznia do grudnia
obfitowa nie tylko w debiuty. To czas wielkich powrotw i cichych upadkw. Wzrusze i literackich
kontrowersji.

O ile dwiki utworw The Beatles nie topi lodu w moim sercu, to
ksika pt. Norwegian Wood ju
tak. Od kilku lat Haruki Murakami
z uczuciem dopieszcza polskich
czytelnikw. Rwnie w tym roku
japoski rzebiarz sowa nie za-

wid. Na sklepowych regaach pojawiy si jego kolejne dziea,

przetumaczone na nasz jzyk. Azjatycki artysta ponownie udowadnia, e ksiki napisane w poprzedniej dekadzie nadal mog zachwyca wieoci fabuy i wizji. Polskie przekady powieci Suchaj
pieni wiatru i Flipper roku 1973
szczeglnie polecam koneserom

dla zwykego czowieka rok to 365 dni z 1. stycznia

na czele. Nieco inaczej sytuacja wyglda oczami siatkarskiego kibica. Rok zaczyna si w padzierniku,
wraz ze startem ligi, wita obchodzi si w kwietniu,
kiedy poznajemy mistrza kraju, a sylwestra w maju,
przy okazji startu sezonu reprezentacyjnego. Wiadomym byo, e 2014 rok bdzie dla polskiej siatkwki
czasem szczeglnym. Mona si chyba zgodzi, e
byo to 8760 godzin wielkich i skrajnych emocji.

chyek kwietnia dla kibicw

klubowej siatkwki jest
pierwszym kocem roku.
To wanie wtedy rozstrzyga si, kto
zostanie mistrzem Polski. Nie inaczej
byo w tym roku. 27 kwietnia,
w ostatecznym starciu o trofeum
PlusLigi, Skra Bechatw nie daa
szans druynie Asseco Resovii Rzeszw. Kto ma Mariusza Wlazego,
ten ma mistrzostwo krzycz kibice
z trybun. Nie ma w tym nic nadzwyczajnego, bo siatkarze z Bechatowa,
z Wlazym na czele, signli po tytu
mistrza Polski a osiem razy w cigu
ostatnich dziesiciu lat. Hegemonia
Skry trwa w najlepsze, to-czarny
walec jedzie dalej. Ju w obecnym
sezonie 2014/2015 jest to mocno odczuwalne Skra jako jedyna nie
przegraa jeszcze adnego spotkania.
Cho liga jest wyrwnana, mao kto
jest w stanie postawi si wielkiej
Skrze. Moe zaskocz zespoy powracajce z dalekiej podry,
a moe mode wilki, ktre w tym
roku doczyy do PlusLigi?

Wicej znaczy lepiej?

Wraz z rozpoczciem siatkarskiego roku, czyli w padzierniku OrlenLiga oraz PlusLiga zostay rozszerzone. O mistrzostwo kraju wrd
kobiet walczy teraz nie dziesi, a
dwanacie druyn, a u mczyzn nie
dwanacie, ale czternacie. W krgi
profesjonalnej siatkwki kobiet
doczyy Developres SkyRes Rzeszw i KSZO Ostrowiec witokrzyski, za na salony siatkwki
mczyzn wkroczyy druyny z Lubina i Bdzina. Ju zeszy rok pokaza, e beniaminkowie dobrze spi-

kultury i abstrakcji. Dziki autorowi

nie tylko zbliycie si do najciemniejszych zakamarkw ludzkiego
behawioryzmu i mentalnoci
wspczesnego spoeczestwa. Fikcyjna podr na japosk ulic obnay wam wntrze samych siebie.

Przecignita, brytyjska herbata

Z dziennikarsk lekkoci przeniemy si teraz do wiata koleanki po fachu. Groteskowej Bridget

Jones nikomu nie trzeba przedstawia. A ju na pewno nie kobietom.

Kontynuacja perypetii wykreowanej

przez Helen Fielding postaci nie
moga si oby bez medialnego
rozgosu. Pitnacie lat, ktre
upyno od wydania poprzedniej
czci cyklu, w znaczcy sposb
wpyno na jzyk, jakim posuguje
si autorka. Co co w latach 90.
byo nowatorskim i lekkim przejawem geniuszu, przerodzio si w
oklepan komedi o biednej Bridget. Moe nawet tragikomedi. Nieporadna dziennikarka, niegdy
barwna i unikatowa posta, teraz
zasuguje jedynie na miano przewi-

todzib za sterem

Mistrzostwa jak z bajki

Wanie dziki mistrzostwom

wiata Antiga udowodni, jak wielki
trenerski potencja w nim drzemie.
Kto wczeniej by pomyla, e nasi
siatkarze sign po mistrzostwo globu, i to we wasnym kraju? miao
mona rzecz, e sportowo oraz orga-

Codzienny, amerykaski fast food

No, dobra teraz zadbam przez

chwil o mczyzn. Z lekkim
alem, ale musz. Nie wykonaabym w peni swojego zadania,
nie wspominajc o topowej kontrowersji minionego roku. Sasha Grey
ciko pracowaa, by tegoroczny
czerwiec rozgrza jej fanw do gra-

mistrzem wiata, Polska mistrzem

organizacji imprez na szczeblu midzynarodowym! Zachysnlimy si
siatkwk i na chwil mianowalimy
j sportem narodowym. Teraz inwazja polskiej siatkwki trwa bdzie przynajmniej przez najbliszych
kilka lat: w 2017 roku zorganizujemy mistrzostwa Europy mczyzn,
w planach jest organizacja turnieju
finaowego Ligi wiatowej 2016, a
nawet mundialu kobiet w 2022 roku.
I niech Volleyland si rozrasta!
Po mistrzostwach otrzymalimy
gratulacje od prezydenta FIVB oraz
Bronisawa Komorowskiego,
skadamy je te sami sobie. Szczeglnie zawodnikom, kibicom i sobie
gratuluje prezes Przedpeski, bo
przecie sukces jest wsplny i
wszyscy jestemy wielk siatkarsk
rodzin. A jak wiadomo, z rodzin
czasem wychodzi si dobrze tylko
na zdjciach.

suj si na boiskach i liderzy musieli

si sporo napoci, eby ze wieakami wygra. Teraz jest podobnie,
nowe ligowe nabytki atwo skry nie
sprzedaj i daj do zrozumienia, e
ich awans nie by przypadkowy. Napity terminarz pociga jednak za
sob zmczenie zawodnikw, a
oprcz tego zmniejsza frekwencj w
halach, kiedy mecze odbywaj si w
rody. Czy rozszerzenie ligi byo konieczne? Ilu kibicw tyle opinii.

Kiedy Stephane Antiga zosta

ogoszony trenerem reprezentacji,
siatkarskie rodowisko a wrzao od
dyskusji. Wikszo nie bya zachwycona tym wyborem. W pamici
cigle pozostawa dowiadczony Andrea Anastasi, ktry poprowadzi naszych siatkarzy do czterech wielkich
sukcesw. Gwnym zarzutem wobec Francuza bya jego wczesna
aktywno zawodnicza. W chwili,
gdy zosta selekcjonerem, by
zwizany kontraktem z PGE Skr
Bechatw i zobowiza postanowi
dotrzyma. Niby szkoleniowcowi
nie przystoi by jednoczenie zawodnikiem, niby musi mie trenerskie dowiadczenie. Antiga zawstydzi wszystkich, ktrzy w niego nie
wierzyli i zama wszelkie stereotypy.

dywalnej. C, Pani Fielding,

dobrych rzeczy si zwyczajnie nie
zmienia. Czasem trzeba wiedzie,
gdzie postawi ostatni z kropek.

Rok na medal

Nie wszystko zoto, co si wieci

Fot. Joanna Skrzybt

Wielowymiarowa,
japoska esencja

Co tam, panie,

Niespena tydzie przed turniejem puchar zosta skradziony,

a Mistrzom ostatecznie wrczona zostaa replika
nizacyjnie byy to mistrzostwa idealne. Nawet oficjalny hymn mistrzostw piewany przez Margaret
z playbacku nie zepsu ich wizerunku i zgin gdzie w otchani pozytywnych emocji. Denerwowali nas
wiecznie niezadowoleni Brazylijczycy, tradycyjnie nie moglimy znie
reprezentacji Rosji. Cinienie podnis nam take iraski sdzia , ktry
mimo swoich wielkich oczu po mistrzostwach powinien zainwestowa w
okulary. Kontrowersji byo co niemiara, wedug internautw najlep-

szym blokujcym zostaa telewizja

Polsat, a nie Karol Kos. Mimo
wszystko signlimy po historyczny tytu i niemoliwe stao si
moliwe.

Apetyt ronie w miar jedzenia

Po mistrzostwach wiata, ktre

dopeniy si adnym obrazkiem w
postaci zotego medalu, przyszed
czas na podsumowania. Wielu ekspertw i kibicw krzyczao jeszcze
przed ostatnim gwizdkiem Polska

Z ostatniego zdjcia prezes PZPS

z pewnoci nie bdzie zadowolony.
Umiech zosta zastpiony grymasem, puchar mistrzostw wiata kajdankami. 13 listopada rozptaa si
prawdziwa burza. Zoty prezes,
przedstawiany od tego momentu
jako Mirosaw P., zosta zatrzymany
przez CBA. Wszystko za spraw podejrze o zamieszanie w korupcj
wadz PZPS oraz szefa jednej z firm
ochroniarskich. Siatkarska Polska
wstrzymuje oddech. Prezes i wiceprezes trafiaj za kratki, wita siatkwka zostaje naznaczona pitnem
Przedpeskiego. Wielkie zwycistwa
przysoniy korupcja i zablokowany
w telewizji mundial, ale miejmy nadziej, e w nadchodzcym roku
uciekniemy od skandali i skupimy
si tylko na samych jasnych stronach
tego sportu.

Joanna SKRZYBT
Natalia PAWLAK

grudzie 2014

nic moliwoci. Znana z gwnie

grnolotnych produkcji, tym razem
zdecydowaa si chwyci za piro.
To ju poowa sukcesu. W Klubie
Julietty czytelnik ma szans pozna autork od innej strony. Czy
prba obnaenia swojego alter ego
wysza jej na dobre? Przyznaj bez
bicia: nie wiem. Mj zwizek z lektur zakoczy si na poziomie
pierwszych kilkunastu stron. Chocia zaraz. Biorc pod uwag fakt,
e ukrywajca si pod pseudonimem Marina Hantzis ukoczya filmoznawstwo pokusz si o stwier-

Chd. Choroba wysokociowa. Ryzyko mierci na

kadym kroku. Czy mona
za tym tskni? Tak. Najlepiej wiedz o tym polscy
himalaici, dla ktrych
wspinaczka wysokogrska staa si pasj. Tylko
nieliczni spenili marzenie
o zdobyciu wszystkich omiotysicznikw. Niektrzy chc sprbowa swoich si w bardziej ekstremalnych warunkach
zim.

dzenie, e lepiej swoje umiejtnoci

prezentuje przed kamer.

Niezapomniana, polska uczta

Podczas gdy wiosna budzia si

do ycia, inni zapadli w wieczny,
zimowy sen. Zmary w tym roku
Tadeusz Rewicz pozostawi po
sobie ciko wypracowany dorobek. Wymieniany jako kandydat do
literackiej Nagrody Nobla, doczeka
si przekadu swoich ksiek na
wszystkie najpopularniejsze jzyki
wiata. Autor takich dzie, jak Nie-

pokj czy Srebrny kos wielokrotnie usysza sowa uznania.

Zosta nagrodzony wieloma wyrnieniami, istotnymi w ksikowym wiecie. Kierujc si niezwyk wraliwoci, a rwnoczenie szczeroci i prostot przekazu,
z ca pewnoci zasuy sobie na
horacjaski pomnik. Chyl wic
czoa i, jak pisa Rewicz, czas na
mnie, czas nagli. Oddaj si fali
nowych ksiek. Wam te to polecam.

Maria LEDEMAN

rdo: http://sosyalmedyakulubu.com.tr/

w ksigozbiorach

Kadr z ekranizacji powieci Helen FieldingDziennik Bridget Jones(2001)

Polacy na szczycie
Piotr Morawski oraz Woch, Simone
Moro, ktrzy wsplnie weszli na Sziszapangm. Kolejne dwa szczyty
Moro zdobywa z Kazachem, Denisem Urubko; w wejciu na Gaszerbrum II, towarzyszy im rwnie
Amerykanin, Cory Richards. W 2012
przypomnieli o sobie Polacy 9 marca Adam Bielecki oraz Janusz Gob
jako pierwsi weszli zim na Gaszerbrum I, a rok pniej odbya si,
wspomniana na pocztku, wyprawa
na Broad Peak.

Walka trwa

rodo: polskatimes.pl

tym, jak niebezpieczne s

gry zim, przekonaa si
w 2013 roku polska ekspedycja na Broad Peak. Maciej Berbeka, Tomasz Kowalski, Artur Maek i
Adam Bielecki weszli na szczyt dwunastej co do wielkoci gry wiata,
do tamtej pory niezdobyty zim.
Dwaj pierwsi nie wrcili do domu.
Podczas zejcia zostali w tyle i nie
zdyli zej do obozu. Gdy przez
dwa dni nie pojawiali si w bazie, 8
marca kierownik wyprawy, Krzysztof Wielicki, uzna ich za zmarych.
Wspinacze co prawda zdobyli szczyt
i zapisali si na kartach historii wiatowego himalaizmu, ale nie zachowali si na najwaniejsze powrt.
Bdc na szczycie, jestemy dopiero
w poowie drogi i dopiero kiedy jestemy w bazie, jestemy bezpieczni
przyznaa niedawno Martyna Wojciechowska. O braku dowiadczenia
wspinaczy w tym wypadku nie
mona mwi Berbeka zdobywa
omiotysiczniki ju w latach 80., a
Kowalski mia na swoim koncie
sze z dziewiciu szczytw Korony
Ziemi. Niektrzy zarzucali take pozostaym czonkom ekipy, e ci zostawili towarzyszy, ale naley pamita, e oni rwnie byli wyczerpani
po dugiej wdrwce i nie mogli rozpocz ponownej wspinaczki. To tragiczne zdarzenie rzucio cie na sukces, ktry osignli Polacy.

Wspinaczka wysokogrska to trudny sport. Zawsze naley pamita, e gry nie wybaczaj bdw. Broad Peak 2013

Mierzyli wysoko

Zdobyty 5 marca 2013 roku Broad

Peak by jednym z trzech omiotysicznikw, na ktre czowiek nie
zdoa jeszcze wej zim. Jeszcze w
latach 70. dotarcie do granicy omiu
tysicy metrw w warunkach zimowych zdawao si by niemoliwe.
Duym krokiem w kierunku
osignicia celu byo zdobycie szczytu Noszak w grach Hindukusz przez
Andrzeja Zawad i Tadeusza Piotrowskiego. Byo to pierwsze wejcie
zimowe na siedmiotysicznik. W
1977 roku Polski Zwizek Alpinistw
zatwierdzi projekt, ktry zakada
zdobycie jednego z dwch najwyszych szczytw Mount Everest
lub K2 w sezonie zimowym. eby
osign ten cel potrzebna bya zgoda
wadz Nepalu na wypraw. Udao
si! Kierownik wyprawy, Andrzej Zawada, otrzyma zezwolenie na prb
wejcia na najwysz gr wiata na
przeomie 1979/80. Dalej byo pod
grk, i to pod kadym wzgldem.
Sprzt Polakw pozostawia wiele do

yczenia. Kilku czonkw grupy

wspinaczkowej nie miao w peni
profesjonalnego ekwipunku, przez co
musieli uywa np. gogli narciarskich
czy okularw spawalniczych. Na domiar zego, 15 lutego wygaso zezwolenie na atak szczytowy. Ostatecznie przeduono je o 2 dni, dziki
czemu Krzysztof Wielicki (ktry pocztkowo by tylko na licie rezerwowej czonkw wyprawy) oraz Leszek
Cichy zdobyli pierwszy omiotysicznik zim. Na jego szczycie pozostawili papieski raniec, krzyyk
oraz termometr. Sukces Polakw
chcia wtedy umniejszy Reinhold
Messner (jako pierwszy zdoby Koron Himalajw), wypominajc
przeduenie zezwolenia na wejcie.
Prawdopodobnie byo to podyktowane tym, e planowa zimow wypraw na Czo Oju i tym samym chcia
by pionierem w zimowej wspinaczce. Teraz jednak nie waha si przyzna, e wyczyn Polakw by najwaniejszym w historii himalaizmu.
Zdobycie Mount Everest zim 1980

roku otworzyo furtk na dalsze odkrywanie Himalajw i Karakorum.

Klucz do tej furtki na dugo
przywaszczyli sobie Polacy. W latach 80. odkryli zimowe szlaki na kolejnych szeciu omiotysicznikach.
Pod stopami wspinaczy znad Wisy
ulegy m.in. Manaslu i Czo Oju (jedyne w historii zimowe wejcie na
omiotysicznik nieznan drog). W
tym czasie Polacy bili take osobiste
rekordy, np. Jerzy Kukuczka, ktry
jako pierwszy czowiek zdoby 2 omiotysiczniki w cigu jednej zimy,
czy Krzysztof Wielicki, ktry dokona pierwszego solowego wejcia na
Lhotse. Dziki zimowym podbojom
polscy himalaici zostali nazwani
przez zagranicznych The Ice Warriors.

Wymiana paeczki

Po wejciu na Lhotse przez Wielickiego zapanowa zastj w zdobywaniu kolejnych szczytw. Dopiero 14
stycznia 2005 roku impas przeamali

Ale to nie koniec zimowych podbojw Polakw. Jeszcze tej zimy

moemy usysze o kolejnych sukcesach polskich wspinaczy. Adam Bielecki planuje zdoby wraz z Denisem
Urubko K2. Jakby tego byo mao, Jacek Mackiewicz intensywnie pracuje,
aby jeszcze tej zimy zdoby Nanga
Parbat. Zebra ju potrzebn do
osignicia celu kwot, ktr przeznaczy na przelot, ywno, potrzebny ekwipunek oraz upominki (od
ubra, poprzez leki, do akumulatorw
i paneli sonecznych) dla miejscowej
ludnoci zamieszkujcej wiosk Syr.
W tym samym czasie na szczyt bdzie si wspina Simone Moro, prawdopodobnie drog Messnera, czyli t
sam, ktr obra sobie Polak.
Teraz pozostaje nam dopingowa
wszystkie wyprawy. Nawet po uporaniu si z problemami finansowymi,
ktre s ogromne ze wzgldu na due
koszty tego sportu, nadal pozostaje
walka z pogod, z grami, a przede
wszystkim z wasnymi sabociami.
Niektrzy z was mog patrze na
wspinaczy jak na wariatw, ktrzy powicaj swoje ycie, czsto wiele ryzykujc, dla samego faktu zdobycia
wierzchoka gry. Dla nich jednak jest
to co wicej ni zwyka wspinaczka.
Jak to powiedzia Simone Moro: Jedzimy w gry po to, eby y.

Rafa BAJER

www.facebook.com/gazeta.fenestra

W roku olimpijskim bohaterom igrzysk atwiej zaskarbi serca kibicw. Jednak kiedy zdarza si rok
taki jak ten, wybitnie biao-czerwony, pierwszoplanowych postaci przybywa. O hierarchi nie sposb, a
wtedy bardzo pomaga odgrny system kolejnoci.

jak Fularczyk Magdalena.

Symbol polskiego wiolarstwa.
Wraz z Natali Madaj zdobya kolejny medal midzynarodowej imprezy. Tym razem w dwjce podwjnej
wygarna srebro na ME w Amsterdamie. Istny towar eksportowy w tej
dziedzinie.
jak opadajca z ponad trzech i
p metra, najwiksza gwiazda
M siatkarzy. Mariusz Wlazy, powrci do kadry po piciu latach i
momentalnie odfrun wszystkim
rywalom. Bombardier z twarz
dziecka dzieli i rzdzi na parkietach, a do zotego medalu dooy tytu MVP turnieju.
jak Hammer. Polish Hammer.
Dla Marcina Gortata rok stabilizacji i ogromnej premii. Od 10 lipca zakontraktowany na 5 lat za bagatela 60 milionw dolarw. Rekordowe 31 punktw z Pacers i rwny sezon day Polakowi pewno
wystpw w stoecznych Wizzards.
jak igrzyska w Soczi. W 2008
roku, kiedy zblia si pekiski
czempionat, gono byo o bojkocie
sugerujcym wsparcie dla ofiar
amania praw czowieka w Tybecie.
Do putinowskich igrzysk doszo i
mimo ukraiskiego ta, walki z czasem i wpadek na otwarciu mao kto

H
I

Justyna Kowalczyk udowodnia, e na tytu

Krlowej Zimy zasuguje i mimo okropnego
urazu zdobya drugi w karierze zoty medal igrzysk olimpijskich.Wywiad z PawemWilkowiczem to ju
inna historia. Ale i historia zotej dziewczyny z Kasiny takiej,
jak sama Kowalczyk. Z KasinyWielkiej oczywicie.
jak deblowy mistrz. W styczniu marzncy Polacy w socu
Australii dostrzegli nowego bohatera. Dryblasowaty ukasz Kubot w
parze Robertem Lindtstedtem
zgarn wielkoszlemowy tytu i cay
wiat mg zobaczy jego nieco pokraczn wersj kankana.
jak Europy, a nie Mistrzw,
liga dla polskiego tryumfatora.
Los jeszcze raz zakpi z polskiego
potentata. Pewien obroca z poznask przeszoci i lizboskimi
aspiracjami zagra o trzy minuty za
duo i Legia po rozjechaniu szkockiego Celticu, zostaa rozjechana
przez decyzj UEFA. Cho wystp
w LE jak najbardziej na plus.

D
E

dzi pamita o zych stronach zawodw. Polski akcent? 4 zote medale,

jeden srebrny i brzowy. Rekord.
jak jeden z janiejszych punktw lekkoatletycznych zmaga
w Zurychu. Joanna Jwik, redniodystansowa biegaczka znikd z
brzowym medalem na 800 metrw.
Modelowy przykad mistrzowskiej
niespodzianki ze wskazanym dodatkiem TOP.
jak kolarstwo. Mistrzostwo
wiata Michaa Kwiatkowskiego w hiszpaskiej Ponferradzie w
indywidualnym wycigu szosowym
ze startu wsplnego oraz tryumf Rafaa Majki w Tour de Pologne i biaa
koszulka w czerwone grochy za ty-

Wydawca: Wydzia Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, ul. Umultowska 89a, 61-614 Pozna.
Redakcja:Wydzia Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, ul. Umultowska 89a, pokj 144, 61-614 Pozna
email: fenestra.uam@gmail.com, facebook: www.facebook.com/gazeta.fenestra

rdo: smcloud.net

jak trener amator, ktry przerodzi si w istnego arcymistrza. Wreszcie A jak Antiga, zoty
chopiec z bujn czupryn, z
wznoszcego si nad siatk zwolennika finezyjnych rozwiza, ktry
poprowadzi polsk kadr do zota.
Miodowy miesic okraszony sukcesem uciszy negujcych trenerskiego
todzioba i da mu ogromny kredyt zaufania na przyszo.
jak Brdka. Nie chodzi tu o
aden rekord z brod czy brak
bujnego zarostu u pewnego spnionego o trzy tysiczne sekundy panczenisty z Holandii, ale o bohatera
okrzykw Piotra Dbowskiego.
Matko Przenajwitsza! zrobi
to, Zbigniew Brdka, po godzinach
30-letni straak, zdoby zoty medal
igrzysk olimpijskich w Soczi na
1500 metrw i uczyni Koena Verweija najsmutniejszym srebrnym
medalist na wiecie.
jak Czerniak. Zoto i srebro na
Mistrzostwach Europy w Berlinie, odpowiednio na 100 metrw
stylem motylkowym i 50 dowolnym. A w bonusie zoto Kawckiego
na 200 grzbietowym i brz Pawa
Korzeniowskiego na tym samym
dystansie motylkiem. Wracaj
dobre czasy polskiego pywania?

A jak ale to by rok!

Kandydat numer 1 na sportowca roku - ozocony podwjnie Kamil Stoch.

tu najlepszego grala w Tour de
France. Na rowery, Polacy!
jak lekkoatletyka. Jako e krlowej sportu zawsze naley chyli czoa, tym lepiej, kiedy w tle
sycha Mazurka Dbrowskiego. 12
medali, w tym dwa zote Adama
Kszczota na 800 metrw i Anity
Wodarczyk w rzucie motem na
europejskim czempionacie w Zurychu day biao-czerwonym 6. miejsce w klasyfikacji medalowej. Igrzyska w Rio ju za niecae 2 lata
jak Milik, M jak Mila i M
jak mecz z Niemcami. Cho to
litera przypisana medialnie do mioci, w padzierniku najwyraniejsze
uczucia poczyy pikarzy. Historyczne zwycistwo dopenio narodowe, sportowe spenienie.
jak Niemcy. Pikarze to za
mao. Zachodnich ssiadw
nigdy wczeniej nie bilimy tak
czsto. Stoch wygrywa z Freundem, szczypiornici i koszykarze w
eliminacjach do Euro, a siatkarze w
pfinale M. Kompleks pokonany
na dobre?
jak oczekiwania. W zotym
roku znalaz si i jeden zotousty. Kiedy polscy tenisici musieli
uzna wyszo Chorwatw, na
konferencji prasowej nie wytrzyma
jej lider. I tak 2014 rok poczony w
jednym zdaniu z Jerzym Janowi-

M
N
O

Redaktor naczelny
JarekWicawski
Z-ca red. naczelnego /
Redaktor dziau Sport
KonradWitkowski
RedaktordziauKultura
Aleksandra Laps
Sekretarz Redakcji
Mateusz Iwiski
Redakcja
Rafa Bajer

Aleksandra Borowiec
Tomasz Ciepielewski
Patryk Halczak
Grzegorz Iwasiuta
Marta Jdrzejczak
Dorota Kawa
Aleksandra Klasa
Norbert Kowalski
Micha Krajniak
Dawid Kroll
Kinga Kwiecie

czem moe kojarzy si tylko z jednym. Szopy i niepotrzebne wymagania.

jak panczenici. Dosy byo o
zotobrodym straaku. Kolejny
medal dla sztafety pa i brz dla panw, natychmiastowe zwikszenie
liczby dzieci na lodowiskach i plany
budowy krytego toru. Panie Bachleda-Curu, Zotkowska, Woniak,
Czerwonka i panowie Niedwiedzki, Szymaski i Brdka dzikujemy.
jak Robert Lewandowski,
czyli pan pikarz. Cho ju nie
tak wyrazisty na tle zespou, jak w
to-czarnym oznakowaniu barw,
to fakt, e sta si czoow postaci
monachijskiego FC Hollywood napawa uznaniem. Ponadto w kadrze
gladiator i kapitan, ktry niechtnie
odda opask. Wzr i lider, ktry
ostatecznie uciszy niedowiarkw w
cigu minionych 12 miesicy.
jak Stoch. Ozocony podwjnie, skromny chopak z Zbu o
wielkim sercu. W 2011 roku zastpowa godnie Adama Maysza, wygrywajc w Planicy, dzi jest stawiany na rwni obok idola z wsem i
buk z bananem. Wzr, a o tego na
pce Krysztaowa Kula i ju w lutym obrona tytuu mistrza wiata.
jak trzy zwycistwa w ulowej Grand Prix w jednym roku.

Maria Ledeman
Micha Leniczak
Szymon Lipiski
Mariusz Nawrot
Katarzyna Nowacka
Ewa Nowak
Kasia Nowak
Anna Osiska
Hubert Ossowski
Natalia Pawlak
Jakub Ptak

Micha Radzimiski
Joanna Skrzybt
Mikoaj Stanek
Kinga Stefaniak
MagdalenaWitek
KacperWitt
Mikoaj Zajczkowski
Korekta
Magorzata Adamczewska
Kasia Nowak

Krzysztof Kasprzak wyszed z cienia starszych kolegw i zgarn

srebrny medal mistrzostw wiata.
Do najlepszego w karierze sezonu
dooy take indywidualne mistrzostwo Polski oraz druynowe w gorzowskiej Stali, ktrej by wiodc
postaci.
jak utopia, ktr ylimy wiele razy, a ktra zamienia si w
tym roku w prawdziw histori. Absolutnie wyjtkowy rok, ju bez utopijnych wizji wzgldem kolejnego.
jak panie Wodarczyk i
Woszczowska. Pierwsza zdobya tytu mistrzyni Europy i wyrzucia mot na rekord wiata. Druga
miaa rok okraszony potworn kontuzj, a i tak zdobya brz mistrzostw Europy w kolarstwie grskim. Duet pa jak z bajki.
jak zamana stopa. 10 kilometrw technik klasyczn, torba
lekw przeciwblowych i Marit
Bjoergen w pobliu. A jednak Justyna Kowalczyk udowodnia, e na tytu Krlowej Zimy zasuguje i mimo
okropnego urazu zdobya drugi w
karierze zoty medal igrzysk olimpijskich. Wywiad z Pawem Wilkowiczem to ju inna historia. Ale i
historia zotej dziewczyny z Kasiny
takiej, jak sama Kowalczyk. Z Kasiny Wielkiej oczywicie.

W
Z

Skad
Tomasz Szukaa
Opiekun redakcji
Red. Lesaw Ciesika
Strona internetowa
www.gazetafenestra.pl
Facebook
www.facebook.com/gazeta.fenestra

Micha LENICZAK

Twitter
/twitter.com/FenestraGazeta
Druk
Drukarnia Prasowa
ul. Malwowa 158, Skrzewo
Redakcja zastrzega sobie prawo
do redagowania i skracania
nadesanych tekstw. Redakcja nie
ponosi odpowiedzialnoci za tre
zamieszczanych reklam.