You are on page 1of 17

DETERJEN DAN

SABUN

I. DETERJEN
Karakteristik deterjen yang dibutuhkan

1.
2.
3.

Daya cuci maksimum


Biaya per 1 kali mencuci minimum
Biodegradebility maksimum

PEMBUATAN DETERJEN
Alkylbenzene + oleum
alkylbenzena sulfonat
Tallow fatty alcohol + oleum fatty alcohol sulfonat
Sulfonat + sulfat + NaOH
sodium salt
Sodium salt + builders
deterjen

REAKSI KIMIA
I. Sulfonasi
R

+ H2SO4.SO3

alkilbenzena

SO3H + H2SO4

Alkilbenzena
sulfonat (ABS)

oleum

SO3H
R

SO3H + H2SO4.SO3

SO3H + H2SO4

disulfonat

SO3H + R

SO3

Sulfone 1 %

REAKSI KIMIA
II. Sulfasi
Reaksi Utama
R-CH2OH + SO3H2O

ROSO3H + H2O

H= -325 sd -350 Kj/kg

Reaksi tambahan
R-CH2OH + R-CH2-OSO3H

R-CH2-O-CH2-R + H2SO4

R-CH2-CH2OH + SO3

R-CH=CH2 + H2SO4

R-CH2OH + SO3

RCHO + H2O +SO2

R-CH2OH + 2 SO3

RCOOH + H2O +SO2

REAKSI KIMIA

Netralisasi dengan NaOH


hasil sulfonasi (R I) dengan sulfasi (R II)
ditambah NaOH terbentuk Na5P3O11,
kemudian terjadi hidrasi
Na5P3O11 + 6 H2O
Sodium
Tripoliphosphate

Na5P3O11.6 H2O
Sodium Tripoliphosphate
Hexahydrate

BAHAN-BAHAN PEMBUATAN
DETERJEN
SURFACTANS

1.

Untuk mengurangi tegangan permukaan


Jenis bahan : Alkyl Benzene Sulfonat (ABS) dan
Fatty Alcohol Sulfonat

SUDS REGULATOR (pengatur busa)

2.

Untuk membantu surfactan dalam proses


pencucian
Jenis bahan : asam lemak

Builders

3.

Untuk penguat daya cuci deterjen


Jenis bahan :

a)

Sodium Tripoli Phosphat (STPP)


mencegah redeposisi

b)

untuk

Bahan ini bekerjasama dengan surfactan untuk


meningkatkan daya cuci

Soda abu

Additive

4.

Mencegah korosi : Natrium Silicate


Anti redeposisi agent : Carboxyl Methyl Cellulose
(CMC)
Menghambat noda,bercak : Benzotriazole
Pemutih (mengubah ultraviolet menjadi cahaya
yang terlihat)
: bluings, dari jenis Peroxygen
Anti microbial agent : carbonilides, salycyl anilides
Memudahkan penghilangan noda : enzym,di Eropa
& AS
Estetika
: parfum

Komponen dasar 3 jenis


deterjen
(bubuk)
Isi
Fungsi
Light duty Heavy duty High sudsers
Surfactans :
Organic
active,
with suds
regulator

Menghilang 25 - 40
kan noda
berminyak,
membersih
kan

Heavy duty Controlled sudser High sudser


8 - 20

20 - 35

Isi
Buliders :
a) STPP
or TSPP

Fungsi

Light duty High sudsers

Menghilang 2 - 30
kan noda
anorganik,
deterjen
buliding

Heavy duty Heavy duty Controlled sudser High sudser


30 - 50

30 50

Kandungan

Fungsi

Lightduty,
high
suds
er

heavy duty,
controlled
sudser

heavy duty,
high
sudser
s

surfactans :
menghilangkan noda
berminyak,
membersihkan

25 - 40

8 - 20

20 - 30

menghilangkan noda
anorganik, deterjen
building

2 - 30

30 - 50

30 -50

b) Sodium Sulfat

filler dengan building action


pada air lunak

30 - 70

0 - 30

10 - 20

c) soda ash

filler dengan beberapa


building action

0 - 20

0-5

0-4

6-9

4-8

organics active, with suds


regulator
builders :
a) STTP atau TSPP

Additive :
a) Sodium Silicate

pencegah korosi

b) CMC

anti redeposisi agent

0 - 0,5

0,5 - 1,3

0,5 - 1,3

c) fluorescent dye

optical brightening

0 - 0,05

0,05 - 0,1

0,1

d) pencegah kusam

mencegah warna menjadi


kusam

0 - 0,02

0 - 0,02

e) parfum & pewarna atau


pigmen

estetika, meningkatkan
karakteristik produk

0,1

0,1

0,1

II. SABUN

Terdiri dari Sodium (Na)/Potasium(K) dari asam


lemak

PEMBUATAN SABUN
hidrolisis
Tallow
Tallow fatty acid
Tallow fatty acid + NaOH

Sodium salt of
fatty acid

Salt of fatty acid + builder dll

sabun

Bahan baku sabun


Tallow (lemak binatang)

1.

Kandungan : campuran glycerida dari asam lemak


Tallow dicampur dengan minyak kelapa untuk
menaikkan kelarutan sabun
Pebandingan tallow : minyak
80
90

2.
3.

sebagai surfactan

:
:

20 atau
10

Grase : diperoleh dari lemak binatang


Caustic soda (naOH), Soda Ash (Na2CO3),
Sodium Silicat (Na2SiO3), Sodium Bicarbonat
(NaHCO3), Trisodium Phosphate

4.

Senyaw anorganik untuk builders :


campuran STPP dan soda ash

REAKSI PEMBUATAN SABUN :


NaOH + (C17H35COOH)3C3H5
Glyceryl Stearat

3 C17H35COONa + C3H5OH
sabun

JENIS-JENIS SABUN

Toilet soap
Bar soap
Industrial soap
meliputi :
- sabun regular
- sabun sangat berlemak
- sabun deodorant (anti mikrobial)
- sabun busa
- sabun transparan
- sabun untuk air keras

Sifat sabun

Kadar air : 10 30 %
Tallow
: berasal dari minyak kelapa
80 : 20
50 : 50

biasa
super fatted

+ 7 10 %
asam lemak
bebas

Untuk deodorant : dapat mencegah penguraian


keringat
diubah menjadi senyawa berbau
wangi

atau 90 : 10
atau 60 : 40

ditambah 3.4.5 Tri Bromo Salycyl Anilide (TBS)


ditambah Triclosan

Pemutih : titanium oksida

You might also like