TURYSTYKA WSPINACZKA ALPINIZM FREERIDE NORDIC WALKING RUNNING

PIERWSZE PISMO BRANŻY OUTDOOR 4/2009 (6) jesień-zima

Eco w outdoorze
ABC Freeride’u
„To białe pod siateczką”
czyli o membranach

Sztuczny puch
fot. Columbia

Zimą może być cieplej!

 TESTED²BY

.$1*&=(1'=21*$
E\.LQJD%DUDQRZVND

!,0).53
EXPEDITION
TEAM

0DUFLQ*LHQLHF]NR -DFHN.XGïDW\ 2OD7DLVWUD

Od redakcji
„Ekologia? To się u  nas nie sprzedaje.” – takie opinie nik po odmianach tej dyscypliny i  niezbędnym do jej 4OUTDOOR.PL
często słyszy się wśród polskich menadżerów outdooru. uprawiania sprzęcie.
W dużym stopniu jest to prawda, ale moda na ekologię Nowoczesne i  zaawansowane technologie są nieod- REDAKCJA:
i  zrównoważony rozwój, tak widoczna w  rozwiniętych łącznie związane z  przemysłem outdoorowym. Trudno Dorota Dubicka
Wojciech Słowakiewicz
krajach Zachodu, powoli przenika także do świadomo- sobie bowiem wyobrazić funkcjonalne i techniczne pro-
Piotr Turkot
ści polskich konsumentów. Warto więc zmierzyć się z tą dukty bez zaawansowanych oddychających i wodood-
tematyką i umiejętnie wykorzystać ją w swoim biznesie. pornych membran. W świat tego „Białego pod siateczką” WSPÓŁPRACA:
Wszak ekologiczny trend niesie za sobą przekaz, któ- wprowadza nas Wojciech Kłapcia. Mamy nadzieję, że ten Aneta Żukowska

ry leży również u podstaw outdooru „Żyj i działaj w zgo- poradnikowy materiał pomoże Wam w uporządkowaniu REKLAMA:
dzie z  naturą”. Dlatego tematem numeru uczyniliśmy i uzupełnieniu wiedzy właśnie na ten podstawowy temat. Piotr Turkot
ekologię. W otwierającym materiale „Eco w outdoorze” Kolejną nowoczesną technologią, która w ostatnich la- tel. +48 600 356 626
email: pt@4outdoor.pl
przedstawiamy przegląd przyjaznych środowisku tech- tach przebojem wdarła się do produktów outdoorowych
nologii stosowanych przez czołowych producentów. jest sztuczny puch. Redakcja 4outdoor przy współudzia- DTP:
Freeride, czyli ekstremalna odmiana narciarstwa po- le Test Teamu portalu wspinanie.pl postanowiła spraw- FASTWORK & NAVIGATOR
zatrasowego, dla wielu związany jest wyłącznie z bran- dzić kurtki korzystające z technologii sztucznej ociepliny.
DRUK:
żą narciarską, jednak trzeba pamiętać, że jego idea W tym numerze prezentujemy wprowadzenie do tej „cie- Drukarnia Leyko, Kraków
i korzenie ściśle wpisują się filozofię outdooru. Tym śla- płej” technologii oraz kurtki biorące udział w teście.
dem podążają najważniejsi producenci naszej branży, Już tradycyjnie w  numerze znajdziecie porcję infor- 4outdoor.pl
ul. Grzegórzecka 69/13
oferując w swoich kolekcjach wiele produktów przezna- macji z rynku outdoorowego oraz kolejną odsłonę Ba- 31-559 Kraków
czonych dla miłośników ekstremalnych, narciarskich rometru Outdooru, dostarczającego bieżących infor- tel./fax: +48 12 422 21 76
wrażeń. To kolejny, po ekologii, światowy trend, z któ- macji o zmianach sprzedaży. email: info@4outdoor.pl
rego warto skorzystać planując sprzedażową strate- Zapraszamy do lektury magazynu, jednocze-
gię na nadchodzący sezon. Pomocny w tym powinien śnie przypominając, że codziennie czeka na Pań- www.4outdoor.pl
być artykuł „ABC Freeride’u” autorstwa Michała Trzebu- stwa w  internecie pierwszy portal branży outdoor,
ni, czołowego polskiego freeridera. To ciekawy porad- 4outdoor.pl!

ABC 18
Freeride’u
Eco w outdoorze 4
Targi Kielce Sport-Lato – relacja 10 Arc’teryx – lider w Polsce 24
Columbia grzeje… 12 Bergans – norweska perfekcja 30
Meindl i Gore od kuchni 12 Jak dużego plecaka potrzebuję? 34
Światowy outdoor ma się dobrze 14 Mikrowłókna – mega osiągi 36
Barometr rynku outdoor 16 Ultramikrowłókna kontra bawełna 36

„To białe pod Sztuczny puch –

siateczką” – czyli zimą może być cieplej
o membranach

26 32
3
 Aneta Żukowska

Eco w outdoorze
Rynek outdooru to przede wszystkim syntetyczne materiały oraz zaawansowane technologie o wysokim
procesie zużycia energii w procesie produkcyjnym. Jednak w dobie „mody” na ekologię, troska o środo-
wisko powoli wkracza także i na ten teren, zaś marki outdoorowe coraz częściej eksponują w mediach
właśnie tę stronę swojej działalności. Mając na uwadze dobro środowiska naturalnego można się z tego
faktu cieszyć, jednak nie bacząc na długofalowe pozytywne skutki takich działań, klienci muszą za „eko-
logiczny” produkt płacić zazwyczaj więcej. Dużo więcej. I to już nie jest dobra informacja.

Są firmy, które w swojej strategii PR stawiają właśnie na proekologiczną po-
stawę (np. Patagonia czy Keen), inne korzystają tylko z  wybranych, przy-
jaznych dla środowiska materiałów i  technologii (np. Marmot, Lafuma,
The North Face, Vaude czy Milo).
Recykling
W tym przypadku firmy outdoorowe mają największe pole do popisu i o re-
cyklingu w ich wykonaniu możemy usłyszeć i przeczytać najwięcej. Najczę-
ściej ponownie odzyskiwanym materiałem jest poliester, i choć wciąż nie jest
to rzecz powszechna, to śmiało można założyć, że jeśli jakaś firma wykorzy-
stuje poliester, to jest on przynajmniej w części wtórnie przetworzony.
Jedną z najciekawszych marek jest z pewnością Polartec, a to dlatego, że
z materiałów tej firmy korzysta wielu innych producentów. Zacznijmy od tego,
że przywieszki przy odzieży Polarteca wykonane są z poddanego obróbce
wtórnej papieru. Co jednak ważniejsze, Polartec oferuje 20 różnych typów
wysokiej jakości materiałów z surowców wtórnych. Są one wykonane głównie
z pochodzących z odzysku materiałów poliestrowych (pokonsumpcyjne opa-
kowania poliestrowe PET), wełnianych oraz  włókien roślinnych. Jak podaje
na swojej stronie Polartec, 85% odpadów produkcyjnych powstałych w jego
zakładach, jest przetwarzanych wtórnie. W 2008 roku program recyklingowy
Polarteca zaoszczędził środowisku naturalnemu 19 000 ton dwutlenku węgla
nie wyemitowanego do atmosfery.
Jednym z powstałych w ten sposób materiałów jest Polartec Thermal Pro
Recycled, z którego szyje na przykład nasza rodzima firma Milo (kurtki Ozo-
ne czy Gigo). Głównym zagranicznym odbiorcą tkanin Polarteca jest słyną-
ca ze swej ekologicznej postawy firma Patagonia, która dodatkowo jeszcze
przekształca stare włókna Polarteca w nowe, nadające się do użytku tkaniny
(Common Threads Garment Recycling Program). Jest to pierwszy zamknięty
cykl wykorzystujący jako surowiec wtórny wszystkie tkaniny Polartec. Ponad-
to, Patagonii udało się rozszerzyć listę surowców wtórnych biorących udział

4

w procesie, dodając do nich bawełnę pochodzącą ze starych koszulek Pa-
tagonii oraz nylon-6. Recyklingowi poddawana jest także zniszczona bielizna
Capilene, z której produkowana jest ponownie... bielizna Capilene. Dodajmy,
że do każdego swojego produktu Patagonia dołącza dokładną informację
o tym, jaki procent materiału, z jakiego został wykonany, stanowią surowce
wtórnie wykorzystane oraz w jakim stopniu dany produkt podlega recyklingo-
wi. W wielu przypadkach nadaje się on w 100% do wtórnego przerobienia.
Inżynierowie Patagonii starają się stworzyć także neutralną dla środowiska
metodę trwałej impregnacji odzieży. Obecnie, aby nadać produktowi hydro-
fobowe wykończenie, najczęściej stosuje się środki chemiczne, które są nie-
przyjazne dla środowiska. W efekcie pozostaje coś, czego nie da się wyko-
rzystać wtórnie. Ale wszystko przed nami...
Z  Polartec Eco szyje natomiast swoje kurtki The North Face. W  męskim
modelu El Cap Peak i damskim El Cap Temple zastosowano tkaniny pow-
stałe w 100% z włókna pochodzącego z recyklingu, w tym 90% to odpady po-
przemysłowe, a 10% pokonsumenckie.
Recykling stosują także marki Keen i Vaude, których działania sprowadza-
ją się przede wszystkim do przetwarzania aluminium z puszek po napojach
i poliestru z plastikowych butelek. Keen materiały pochodzące z recyklingu
wykorzystuje do produkcji toreb (podobnie jak Vaude) i butów, w których nie-
które elementy wykonane są z przetworzonego w 100% surowca.
Kilka lat temu swój pierwszy „zielony krok” postawiła także firma Osprey,
tworząc ReSource Series. Wszystkie plecaki z tej serii są przynajmniej w 70%
fot. Maciej Jabłoński
Otoczenie Morskiego Oka – ikona polskiego outdooru i ekologii
wykonane z materiałów wtórnie przetworzonych, a niektóre elementy, jak pa-
ski czy kieszenie z siatki – w 100%. Poza tym, choć to może ma mniejsze bez-
pośrednie znaczenie dla środowiska, produkty te noszą nazwy ginących ga-
tunków roślin i zwierząt, np. Panda czy Sekwoja.
Innym rodzajem recyklingu jest wykorzystywanie pozornie zbędnych ma-
teriałów, które pozostają po procesie produkcji. Tak robi np. The North Face,
który grudki pianki E-VAP (pozostałe po perforacji pianek na paski plecaków)
pakuje do długich cylindrów i wszywa do małych plecaków oraz toreb na lap-
topy. Tym sposobem nic się nie marnuje. Podobnie robi Keen, który pozosta-
łą przy produkcji butów gumę wykorzystuje w swoich torbach i plecakach.
Firma The North Face stara się być proekologiczna także na innych po-
lach. W  produkcji śpiworów Green Kazoo korzysta z  materiału Pertex Eco,
który został stworzony przez firmę Pertex we współpracy z  Teijin Fibers Li-
mited. Pertex Eco wykonany jest w  zamkniętym cyklu produkcyjnym z  po-
liestru pochodzącego z plastikowych butelek, odpadków poprodukcyjnych,
skrawków materiału i  starych włókien ze zniszczonej odzieży. W  wyniku tej
technologii emisja CO2 przypadająca na jednostkę gotowego produktu spa-
da o 77%.
Ciekawy projekt stosuje od kilku lat Lafuma, która po wprowadzeniu ekolo-
gicznej kolekcji Pure Leaf, poszła o krok dalej i stosuje wśród swoich produk-
tów system oceny Pure Leaf Grade, określający wpływ procesu produkcyjne-
go oraz materiałów na przyrodę. Produkty osiągające najwyższe noty wyka-
zują się wysoką zawartością naturalnych włókien, minimalnym wykorzysta-
5

niem energii podczas produkcji, zastosowaniem „czystych” środków trans-
portu, takich jak statki czy barki oraz wysokim potencjałem odzyskania uży-
tych do ich wytworzenia materiałów.
Do „zielonych” firm outodoowych należy także zaliczyć firmę Marmot, któ-
ra w serii produktów Marmot Upcycle wykorzystuje tworzywa odrzucone w in-
nych procesach produkcyjnych i dzięki temu minimalizuje negatywny wpływ
na środowisko naturalne. Tym sposobem powstała np. koszulka Marmot Me-
sita. Na ekologiczną stronę przeszła także francuska firma Millet, która od
2008 roku wprowadziła recykling lin, które przerabia głównie na wieszaki oraz
na drobne elementy plecaków, np. klamerki czy sprzączki.
W  100% recyklingowi podlegają także tkaniny użyte przez firmę Lorpen,
hiszpańskiego producenta skarpet i bielizny termoaktywnej.
Berghaus w swojej najnowszej kolekcji kurtek i kamizelek Chulu użył ocie-
pliny PrimaLoft Eco, która składa się w  50% z  włókien z  przerobu wtórne-
go. Do produkcji wykorzystuje się materiały utylizowane np. plastikowe bu-
telki, a także przemysłowe odpady z plastiku. Użycie takich produktów ob-
niża ilość ropy, która musi być rafinowana na potrzeby produkcji surowca,
a w efekcie obniża szkodliwe emisje do atmosfery.
Materiały
Kwestia ekologicznych materiałów jest najczęściej rozumiana przez firmy
outdoorowe jako stosowanie surowców pochodzenia naturalnego, a więc ta-
kich, które są łatwo biodegradowalne. Wśród nich najczęściej wykorzystuje
się bambus, skorupy orzecha kokosowego, bawełnę i wełnę.
Skorupy orzecha kokosowego wykorzystuje amerykańska firma Cocona
z Colorado, która produkuje swoje materiały dzięki opatentowanej technolo-
gii, opartej na wtłaczaniu naturalnych składników w polimery. Cocona pobie-
6
fot. Maciej Jabłoński
W Dolinie Batyżowieckiej, widok na Grań Kończystej
ra surowiec od producentów węgla aktywowanego, przeznaczonego do pro-
dukcji filtrów węglowych do oczyszczania wody. Jest on produkowany wła-
śnie ze zwęglanych skorup orzecha kokosowego. Zakupiony granulat roz-
drabnia się i w opatentowanym procesie Cocona tworzy swoje włókno. Zale-
tą tej ekologicznej technologii jest to, iż wszystkie korzystne cechy materia-
łu wykonanego z włókna Cocona są cechą samego włókna i nie pochodzą
w żaden sposób z apretury dodanej w procesie wykańczania materiału (im-
pregnacje itp.). Cocona ma więc znakomite właściwości antybakteryjne, po-
chłania promienie UV (współczynnik UPF 40+) i zapewnia szybkie odparo-
wywanie wilgoci, dając tym samym poczucie chłodu. Wszystko jest pochod-
ną struktury włókna i  w  związku z  tym nie pociąga dodatkowych kosztów
związanych z wykończaniem tkaniny zapewniającym jej te właściwości. A za-
tem, właściwości materiału Cocona nie da się wyprać z włókna.
Z  tego materiału produkuje wiele firm, m.in. Millet, Patagonia, Mammut,
Merrell, Vaude, New Balance oraz Marmot. Przy czym ta ostatnia swoją bieli-
znę sportową szyje dodatkowo z materiału Polartec PowerDry Cocona Tech-
nology (np. bluza Midweight Crew LS), Milo natomiast materiał z dodatkiem
aktywowanego węgla nazywa Coconut (np. w kurtce Coco Lady).
Ze względu na właściwości podobne do tych, jakie posiada przetworzona
skorupa orzecha kokosowego, w produkcji odzieży outdoorowej wykorzysty-
wany jest także bambus. Pozyskiwane z niego naturalne włókno celulozy eli-
minuje ponad 70% bakterii, jest odporne na promienie UV, a przede wszyst-
kim jest całkowicie biodegradowalne. Bambus jest zwęglany w temperatu-
rze 800°C, a potem mielony na drobny pył i dodawany do polimerów, z któ-
rych robi się włókno. Dodatek bambusa do poliestru zwiększa poziom odpro-
wadzania wilgoci o 50%. Tkanina bamboo wykorzystywana jest m.in. przez
Milo (np. koszulka Bamboo Lady) i Alpinusa (np. koszulka Duero) oraz mar-
kę Keen, która włókno bambusa wprowadziła także w miejsce syntetycznych
membran (np. w butach Targhee II). Keen do produkcji butów wykorzystuje
także naturalny korek, lateks i len, a do wytwarzania papierowych kartonów
na buty używa klejów bazujących na naturalnej wodzie oraz farb powstają-
cych z olejów sojowych. Substancje te są oczywiście biodegradowalne.
Swoje ekologiczne możliwości pod względem materiałów prezentuje tak-
że The North Face w postaci butów Mountain Sneaker. Zamszowa cholewka
w tych butach wyprawiona jest tak, aby nie pozostawić śladu metalów cięż-
kich. Wewnętrzna wyściółka i  część śródstopia wykonana jest z  bambusa.
 W  śródpodeszwie zastosowano ko- membran opartych na PTFE – najbar-
rek, zaś piankę zrobiono z roślinnych dziej obciążającym naturalne środo-
włókien celulozowych. Podeszwa wisko z  trzech przytoczonych związ-
i ozdobne detale wykonane są z ma- ków. W tym miejscu warto wspomnieć
teriałów wtórnie przetworzonych. o  membranie Sympatex (wykonanej
Dużą troskę o  środowisko prze- z  PET), która wg producenta całko-
jawia niemiecka firma Vaude. Poza wicie poddaje się recyklingowi – tak
współuczestniczeniem m.in. w  pro- jak popularne butelki plastikowe. Inna
jekcie reforestacji lasów deszczo- sprawa, że mało producentów outdo-
wych, czy stworzeniu cyklu utylizacji orowych decyduje się na współpracę
poliestru, Vaude produkuje również z Sympatexem.
z  włókna Tencel. Jest ono w  100% Z  zielonych technologii korzy-
biodegradowalne i  pochodzi z  włó- sta także The North Face, który uży-
kien roślinnych. Do jego produkcji wa w  produkcji namiotów aluminio-
używa się surowca drzewnego, któ- wych prętów DAC, produkowanych
ry pochodzi z upraw potwierdzonych w nowej Eco technologii – są anody-
certyfikatami FSC (Forest Steward- zowane w  procesie, który obywa się
ship Council) i PEFC (Programme for bez kwasów azotowego i  fosforowe-
the Endorsment of Forest Certification go, ogromnie szkodliwych dla naszej
Scheme). Oznacza to, że przy pro- matki Ziemi.
dukcji drewna nie użyto pestycydów Do ekologicznych procesów tech-
i innych chemikaliów (z tego materiału Recykling wg Vaude – produkcja toreb z butelek plastikowych PET nologicznych można także zaliczyć
wykonana jest np. koszulka Oani). przyjazną środowisku hodowlę ba-
wełny. Z eco bawełny produkują m.in.
Technologie The North Face oraz Keen. Bawełna ta jest hodowana bez herbicydów, pe-
Pod względem ekologicznych technologii spośród wszystkich firm outdooro- stycydów i  sztucznych nawozów, nie jest chemicznie pozbawiona natural-
wych zdecydowanie wyróżnia się Patagonia. Przykładem jest chociażby me- nych wosków, stąd materiał jest również miły w dotyku.
toda obróbki wełny owczej, która nie jest oparta na chlorze. Marka Keen wprowadziła także ekologiczną metodę produkcji „direct at-
Jak dobrze wiemy, powierzchnię wełny pokrywają małe łuski, przez co weł- tach”, która pozwala łączyć skórę z podeszwą buta bez użycia klejów i in-
na plącze się i mota, a także kłuje. Zwykle, aby umożliwić pranie w wodzie nych szkodliwych substancji (np. buty San Antonio). Podobnie przyjazna śro-
i uzyskać miękką fakturę, wełnę traktuje się związkami chloru i pokrywa cien- dowisku jest technologia Aegis Microbe Shield, której zadaniem jest kontro-
ką warstwą polimerów. Niestety ten proces uzdatniania wełny pozostawia lowanie zagrzybienia i rozwoju bakterii w butach Keen. Neutralną dla środo-
szkodliwe substancje, między innymi te wchodzące w skład dioksyn. Jakkol- wiska ochronę przed bakteriami wprowadził także Alpinus. Anti-bacterial to
wiek wełna poddana obróbce chlorem nie stanowi zagrożenia dla użytkow- ekologiczna tkanina, która do tego celu stosuje chitosan, czyli organiczną
nika, to jednak powstające w tym procesie odpadki są nieprzyjazne środowi- substancję pochodzącą z pancerza krabów i krewetek, której działanie po-
sku. Właśnie dlatego Patagonia opracowała alternatywną technologię. lega na  zatrzymaniu rozmnażania się bakterii i grzybów. Dzięki temu nie do-
Firma ta wprowadziła także ekologiczny środek zabijający bakterie powo- chodzi do powstawania przykrego zapachu. Tkanina, do której produkcji uży-
dujące nieprzyjemny zapach. Zwykle w tym celu stosuje się jony metali np. to chistosanu, dodatkowo charakteryzuje się  podwyższoną oddychalnością
srebra, które w produkcji zanieczyszczają wodę. Patagonia wprowadziła Gla- i miękkością. Z chitosanu korzysta także firma Lorpen.
diodor – oparty na biotechnologii system polegający na impregnacji materia- Co bardzo ważne, wiele firm outdoorowych zaczyna także zwracać uwa-
łu łańcuchami aminokwasów o naturalnym pochodzeniu, które w zetknięciu gę na ilość zużytej energii w procesie technologicznym. Np. Lorpen produku-
z błoną komórkową bakterii uszkadzają ją. je Thermo Cool Eco (mieszanka CoolMax i ThermoLite), korzystając z odna-
Ponieważ najbardziej szkodliwym składnikiem kurtek wodoszczelnych jest wialnego źródła energii, jakim jest kukurydza.
membrana, zrobiona zwykle z  trzech różnych składników: poliestru (PES, Choć wciąż nie wszędzie można stosować ekologiczne materiały i techno-
PET), poliuretanu (PU) i politetrafluoroetylenu (PTFE), pojawia się również py- logie, to coraz więcej firm outdoorowych zwraca uwagę na ten aspekt swojej
tanie, czy można tu z czegoś zrezygnować. Odpowiedz brzmi: tak. Kolejnym działalności. Trudności z dbaniem o środowisko pojawią się chociażby w fa-
krokiem Patagonii w kierunku czystej technologii było odejście od używania brykach produkujących obuwie górskie ze skór różnej grubości, które łączo-

Przykładowy proces recyklingu wg Polarteca

Poprzemysłowe Wymieszane odpady Stapianie Proces oczyszczania

i pokonsumenckie przetwarzane są na granulatu oraz dodatkowe procesy
odpady poliestrowy granulat chemiczne

Płynny poliester Włókno Uzyskany w tym

przetwarzany jest na przekształcane procesie materiał
włókno jest w przędzę wykorzystywany
jest przez Polarteca
w produkcji odzieży 7

Ekologiczna lekkość outdooru...
ne są mocnymi, syntetycznymi klejami. Wiodący producent butów wysoko-
górskich La Sportiva stara się jednak temu zaradzić, chociażby przez skupo-
wanie tylko surowych materiałów i samodzielne czuwanie nad procesem ich
obróbki, jak też dbanie o prawidłowe stężenie szkodliwych substancji i opa-
rów w swoich fabrykach.
Inna stroną ekologicznych działań jest także minimalizacja zanieczyszcze-
nia środowiska poprzez ograniczenie transportu przy sprowadzaniu surow-
ców do produkcji, a  także eksportu i  importu samych outdoorowych pro-
duktów.
Wiele firm angażuje się także w  standardy Bluesign, których celem jest
stworzenie takich procesów produkcyjnych w branży tekstylnej, których ne-
gatywny wpływ na środowisko jest minimalny. Bluesign jest grupą powsta-
Membrana Sympetexu
reklamowana jako materiał
podlegający całkowitemu
recyklingowi, podobnie jak
butelki plastikowe PET
fot. Sympatex
łą 8 lat temu, a w jej skład wchodzą niezależni eksperci, będący przedstawi-
cielami różnych organizacji przemysłowych, naukowych, ekologicznych oraz
konsumenckich. W standardach Bluesign bierze się pod uwagę nie tylko eko-
logiczny wymiar produkcyjny, ale także ekonomiczną opłacalność przedsię-
8
fot. Lafuma
wzięcia, zdając sobie sprawę, że szczególnie w przemyśle outdorowym cał-
kowita rezygnacja z chemii zahamowałaby rozwój innowacji.
Logo Bluesign może być przyznane produktom i procesom technologicz-
nym dopiero po przeprowadzeniu przez organizację około półrocznego, bar-
dzo szczegółowego audytu i po zastosowaniu przez aplikującą firmę wszyst-
kich otrzymanych w  jego
wyniku wskazówek. Jed-
nym z głównych wymogów
jest tu stosowanie tech-
nologii najbezpieczniej-
szej z  dostępnych. Filara-
mi i głównymi kryteriami au-
dytu jest efektywne wyko-
rzystanie zasobów, emisja
zanieczyszczeń do powie-
trza, emisja zanieczyszczeń
do wody, zdrowie i  bezpie-
czeństwo konsumenta oraz
bezpieczeństwo i  higiena
pracy.
Jak zauważa współzało-
życiel i główny manager or-
ganizacji Peter Weber, bardzo ważny jest nacisk na odpowiednie wykorzysta-
nie zasobów. Umożliwia to często spadek zużycia wody o ok. 40%, a energii
o 20%, co obniża koszty procesu produkcji, czyniąc go bardziej opłacalnym
i jednocześnie bardziej przyjaznym dla środowiska.
W przeciwieństwie do innych marek proekologicznych Bluesign bada cały
proces produkcji specyfikując jego komponenty jako w pełni dopuszczalne,
dopuszczalne warunkowo i  niedopuszczalne. W  przypadku warunkowych
standard podaje, jakie warunki muszą być spełnione, a w przypadku niedo-
puszczalnych stanowi, że tylko całkowite ich odrzucenie w procesie produk-
cji umożliwia przyznanie logo Bluesign.
Prawda jest taka, że wiele firm, które szczycą się metką „eko” w rzeczywi-
stości na wyprodukowanie swoich produktów zużywa ogromne ilości chemii
i energii. Dlatego Bluesign określa też standard dla półproduktów i surowców
wykorzystanych do produkcji tekstylnej pod kontem ekologiczności. Zatem,
zarówno producenci jak i dostawcy mogą dostać logo Bluesign.
Bluesign współpracuje z  takimi firmami, jak Patagonia, The North Face,
Vaude, Deuter, Sympatex, Mammut, Haglöfs, Helly Hansen czy Ortlieb. 
 www.ispo.com

ispo munich –
your global sports

market since 1970

pics: arc’teryx, michael müller, martin & forster, martin hangen,

rudolf sterflinger/FVA muc

7-10 feb10
Messe München GmbH, Messegelände, 81823 München, phone +49 (0)89 949 -11 3 88, fax +49 (0)89 949 -11 3 89, info@ispo.com, www.ispo.com
Pro Business Consulting, Contact: Joanna Biernacka-Goworek, phone (+48 695) 744 503, info@pro-business.eu
9
for trade visitors only
Targi Kielce
Lato Sport 2009
Dorota Dubicka
Za nami kolejna edycja Targów Lato Sport, najważniejszej
imprezy branżowej w  Polsce, pretendującej bardzo
odważnie do jednej z  czołowych imprez tego typu
fot. TARGI kIELCE
w Europie. To szczególne wydarzenie dla producentów
i  dystrybutorów, a  szerzej w  ogóle pasjonatów sportu
i rekreacji. W Kielcach zaprezentowało się w tym roku
150 firm z 9 państw. 
To, co dało się zauważyć na tegorocznych targach (po raz trzeci odbywa-
jących się w  Kielcach), to lekki spadek frekwencji wystawiających się firm
w porównaniu z poprzednimi latami (2007 - 170 wystawców, 2008 - 189, 2009
- 150), ale jednocześnie wzrost frekwencji odwiedzających hale targowe. Wg
organizatorów tegoroczne targi Sport-Lato odwiedziło o 25% osób więcej niż
w ubiegłym roku. Wzrost frekwencji odczuli wyraźnie niektórzy z producentów
i dystrybutorów wystawiających się w Kielcach.
Targi są dla nas jednym z najważniejszych wydarzeń w całym roku, ponie-
waż nie urządzamy zbiorowych pokazów dla swoich klientów. Podczas Targów
jak zwykle mieliśmy oblężenie stoiska, tym razem nawet w niedzielę. Jak dla
nas bardzo udana impreza z perspektywicznymi kontaktami – komentuje targi
Jacek Grzędzielski z Salewa Polska.
W podobnym tonie wypowiada się Sylwia Szugzda z Bakosport (dystrybu-
tor Deutera i Hanwaga na Polskę) – Pomimo braku klientów zimowych (od-
wiedzających edycję zimową targów) zanotowaliśmy duży ruch na stoisku,
większy niż się spodziewaliśmy.
Część producentów i  dystrybutorów zrezygnowała w  tym roku z  udziału
w imprezie. Nie przyjechała między innymi firma HBMM - dystrybutor Tatonki
oraz Martes Sport - dystrybutor Arena, Colmar, Hi-Tec, Magnum oraz New-
land, wróciły natomiast Bergson i Green-Hill.
Swoją premierę miało też kilka nowych, specjalistycznych marek, które
już wkrótce pojawią się na polskim rynku. Po raz pierwszy zobaczyliśmy
w  Kielcach kanadyjską Arc’teryx i  norweską Bergans, których dystrybucję
objęła w  Polsce firma MJ Sport z  Poznania. Te bardzo ekskluzywne marki
właściwie jedynie zasygnalizowały swoją obecność, o czym świadczyło wy-
jątkowo skromne jak na tak drogich producentów stoisko. Prawdopodobnie
już niedługo będziemy mogli również kupić wkładki do butów renomowanej,
amerykańskiej marki Superfeet, którą dystrybuować będzie w Polsce Raven
Outdoor.
Letnie Targi w Kielcach to już tradycyjnie pole do popisu dla wystawiają-
cych się firm, platforma do porozumienia między producentami, dystrybuto-
fot. 4outdoor.pl
fot. 4outdoor.pl
Tradycyjnie, efektownie zaprezentował się Petzl Sprzedawcy pracowali intensywnie – stoisko Alpine Pro
10
rami i właścicielami sklepów, no i oczywiście okazja do pozyskania nowych
klientów.
Od strony handlowej mieliśmy okazję spotkać się po raz kolejny z właści-
cielami sklepów, którzy nie są jeszcze naszymi klientami, ale znają nasze marki
(Pacsafe, SteriPEN, Toollogic, Dr.Bacty). Często podejmowali decyzję o wpro-
wadzeniu asortymentu do swoich sklepów, teraz po trzyletniej obecności na
rynku polskim - mówi Arkadiusz Majewski z firmy Red Bird – Z jednej strony
w pełni ich rozumiem, ponieważ nie chcą się wiązać z firmami „kometami”,
które zabłysną w  jednym sezonie, a  potem okazuje się, że dystrybucja je
przerasta finansowo lub logistycznie. Sądzę więc, że pomimo iż nas znają,
dopiero teraz podejmują decyzję o współpracy mając pewność, że oferujemy
produkty w  „ciągłej sprzedaży” i  nie będzie problemu z  asortymentem czy
reklamacjami - dodaje.
Targi to również prezentacja kolekcji na przyszły sezon, pokazy mody spor-
towej, no i jak zawsze sporo nowinek technologicznych i innowacji. Przynaj-
mniej część z nich można było zobaczyć w tym roku już na targach OutDoor
we Friedrichshafen.
Wśród produktów nagrodzonych na targach kieleckich znalazł się m.in.
zaprojektowany specjalnie dla kobiet kask Elia Petzla/dystrybutor AMC, który
zdobył wyróżnienie w kategorii Sprzęt dla Kobiet. AMC zaprezentował w Kiel-
cach również inną nowość techniczną - nagrodzoną w Kielcach przez dzien-
nikarzy - a  mianowicie system oplotu liny marki Beal – Uni Core Process,
który znajdzie zastosowanie w linach do prac wysokościowych, wspinaczki
ściankowej i jaskiniowej (a konkretnie w modelach Wall School, Wall Master,
Access i Spelenium). W dużym skrócie Uni Core Process to technologia pole-
gająca na umieszczeniu dodatkowej warstwy wewnętrznej między rdzeniem
i oplotem, co zwiększa wytrzymałość liny i eliminuje ślizganie się oplotu.
W  kategorii Innowacje Techniczne Medal Targów Kielce trafił do firmy
SPORTING Brożyna z  Gdańska za PCS-Personal Cooking System amery-
kańskiej firmy Jetboil. W tej kategorii wyróżniono także wrocławską firmę Wi-
sport za system internetowy EPLECAK.PL do samodzielnego projektowania
plecaka. W kategorii Design,
Wzornictwo za najlepsze
uznano super lekkie buty
wakacyjne dla dzieci Sunport
marki Keen/dystrybutor MM-
Sport z  Krakowa. Natomiast
wyróżnienie otrzymał model
butów Puro Low Hanwaga/
dystrybutor BakoSport S.C.
Z  jednej strony mieliśmy
w  Kielcach bogatą ofertę
najnowszych produktów, cie-
szące oko premiery, pokazy
mody na sezon letni 2010,
atmosferę sportowo-biznesowego wydarzenia,
ciekawą ofertę okołotargową. Z  drugiej jednak

fot. 4outdoor.pl
- mimo, iż trudno zarzucić organizatorom brak
rozmachu w organizacji imprezy w ogóle (głównie
jeśli chodzi o  imprezy towarzyszące segmentowi
sportowemu) - ciężko było trafić na targach na wy-
darzenie stricte outdoorowe. Okazuje się , że Out-
door to wciąż chyba lekko niedoceniana (a może
inaczej, wciąż próbująca się przebić) gałąź nasze-
go przemysłu sportowego. Optymistycznie brzmi

fot. 4outdoor.pl
zatem obietnica Dyrektora Produktu Sport-Lato,
Grzegorza Figarskiego – Możemy zdradzić, że
opracowywany jest projekt zupełnie innego podej-
ścia do promocji i  aktywności okołooutdoorowej Branża fitness bardzo mocno pokazała się na Targach, organizując m.in. praktyczne
warsztaty dla instruktorów i miłośników fitness
funkcjonującej przy targach. Jest duża szansa, że
już na edycji zimowej będziemy mogli zapoznać się z  nową wizją promocji
outdooru na targach Kielce.
Po tegorocznej edycji trudno się również oprzeć wrażeniu, że outdoor na
poziomie biznesowym działa na polskim podwórku wciąż na bardzo zindy-
widualizowanym poziomie, a współpraca konkurencyjnych na rynku firm to
jeszcze stosunkowo daleka perspektywa (w sumie w Kielcach wystawiło się
blisko 80 firm i mediów związanych z branżą outdoorową).
Coś jednak ruszyło, czego dowodem jest powstanie Polish Outdoor Group
(POG), organizacji mającej na celu wzmocnienie rozwoju rynku outdooro-
wego i  stworzenia silnej branżowej reprezentacji na polskim i  europejskim
rynku. Trudno sobie zresztą wyobrazić lepszą okazję na oficjalną premierę
tego typu stowarzyszenia niż największe w Polsce targi branży outdoorowej
i sportowej. Co ważne, inicjatywa POG spotkała się w Kielcach ze sporym
zainteresowaniem producentów i dystrybutorów. Ale czy rzeczywiście współ-
praca na rzecz wzmocnienia naszego „wizerunku outdorowego” dojdzie do
skutku, pokażą przyszłe miesiące, a  nawet lata. Na dzień dzisiejszy widać
u firm pewną rezerwę i politykę wyczekiwania do, bądź co bądź, nowatorskiej
inicjatywy, jaką jest POG.
W tym roku organizatorzy postawili natomiast wyraźnie na coraz popular-
niejszą tematykę Fitness - branżę, która po raz pierwszy (obok sportu i out-
dooru) zaistniała w Kielcach w ubiegłym roku. Ze względu na bardzo szybko
rosnącą modę na ten właśnie typ rekreacji/ruchu, tym razem Salon Fitness,
Wellness & Spa urósł do rangi głównego wydarzeniem targowego, a nawet
najważniejszego wydarzenia edukacyjnego tej branży w Polsce.
Na całość bloku pod nazwą „Nowoczesny Fitness” złożył się między inny-
mi IFAA Fitness Day, czyli praktyczne warsztaty dla instruktorów i miłośników
fitness - siedem lekcji poprowadzonych przez uznanych choreografów na
czele z  gościem specjalnym José Martinezem z  Dominikany, przyciągnęły
około 100 osób. Współorganizatorami imprezy były Międzynarodowa Aka-
demia Fitnessu & Aerobiku IFAA oraz Grupa Sport Arena. Drugim punktem
programu były spotkania i szkolenia dla właścicieli oraz menedżerów klubów
fitness, odbywające się pod hasłem „Akademia SportBiznes.pl”.
Wśród rozrywek dla klientów
outdooru była ruletka…
W ubiegłym roku adrenaliny dostarczały na targach ekstremalne skoki na
rowerach Diverse MTB/BMX Dirt Contest oraz świetnie obsadzony turniej
w  speedmintona. W  tym roku wśród bogatej oferty imprez mogliśmy trafić
między innymi na mistrzowskie pokazy kick boxingu, Shidokan, MMA, Muay
Thai, judo i Brazilian Jiu - Jitsu (pokazy zorganizowane przez firmę Dragon
Sports), a  na drugim biegunie Freestyle skating (czyli slalom na rolkach),
w ramach którego rozegrano zawody Speed Slalom i Freestyle Slalom (przy-
gotowane przez firmę Spoko Brand).
Dzięki firmie Spokey przed halami wystawowymi stanął również tor kartin-
gowy. Gościem specjalnym na stoisku był ambasador Spokey, polski olimpij-
czyk z Sydney i Pekinu Szymon Kołecki.
Grzegorz Figarski, Dyrektor Produktu Sport Lato podsumowuje tego-
roczne targi: Targi KIELCE SPORT - LATO 2009 przerosły nasze oczekiwania
zarówno pod względem liczby zgromadzonych na stoiskach produktów, za-
wartych na targach kontraktów, ale i  zainteresowania zwiedzających impre-
zami towarzyszącymi, których w  tym roku było wyjątkowo dużo. Cieszy nas
ogromnie wzrost wynajętej powierzchni wystawienniczej, a przede wszystkim
liczby targowych gości. Wystawa ta jest zatem najlepszym przykładem na to,
że w  dobie spowolnienia gospodarki można zorganizować imprezę na naj-
wyższym europejskim poziomie. W Targach Kielce swoje stoiska miały strate-
giczne firmy outdoorowe z Polski i zagranicy. Dowodem, że kielecka impreza,
współorganizowana przez firmę Summit i Wydawnictwo Góry, jest najlepszym
w Polsce miejscem, by zaprezentować firmę, jest powrót firmy Bergson, która
w tym roku miała u nas swoje stoisko. Z naszych rozmów z wystawcami wyni-
ka, że wszystkie firmy deklarują już swój udział w KIELCE SPORT - ZIMA 2010.
Impreza ta odbędzie się w  Targach Kielce od 25 do 28 lutego. Serdecznie
zapraszam.
III Targi Kielce Lato-Sport przeszły do historii. To właśnie w Kielcach przez
trzy sierpniowe dni działo się wszystko to, co najważniejsze w świecie sporto-
wego biznesu. Następna, letnia edycja 20-22 sierpnia 2010. Organizatorom
życzymy kolejnych sukcesów i jeszcze większej frekwencji. 

Medale Targów Kielce Lato Sport 2009

ELIA – Kask wspinaczkowy PCS - Personal Cooking SUNPORT – specjalne buty
dla kobiet System dla dzieci

Producent: Petzl Producent: JETBOIL Producent: KEEN

WO
T ZNE RNICT
DLA KOBIE E CHNIC N, WZO
PRZĘT ACJE T DESIG
S INNOW

Kask Elia powstał jako odpowiedź na wyma-
gania i potrzeby wspinających się pań. Dzięki
systemowi OMEGA jego zakładanie i ściąganie
jest bardzo łatwe. Kask jest dopasowany do ko-
biecego kształtu głowy oraz do włosów spiętych
w kucyk. Dokładna regulacja zapewnia wygodę
i bezpieczeństwo.
Produkt JETBOIL to nowoczesna maszynka gazowa do
gotowania pozwalająca bardzo efektywnie wykorzystać
energię. Dzięki zastosowaniu specjalnego radiatora
FluxRing® prawie cała energia gazu zostaje zużyta na
gotowanie. Ciepło nie ucieka na boki jak w tradycyjnych
maszynkach. Dzięki systemowi Jetboil gaz wystarcza na
2 razy dłużej, 2 razy szybciej gotuje się wodę, a dodatkową
wygodę zapewnia zapalnik piezoelektryczny.
Super lekkie i bardzo wygodne. Konstrukcja buta
jest wykonana z wstrzykiwanego EVA. Antyodorowa,
anatomicznie dopasowująca się do stopy wkładka.
Ochronę palców gwarantuje patent „Teo Protection”.
Niebrudząca, o doskonałym tarciu podeszwa zapewnia
przyczepność do każdego podłoża. Prosty i regulowany
system zapinania buta nie sprawia trudności dziecię-
cym rączkom.

11
Columbia grzeje…
W połowie listopada Columbia, jeden ze światowych
liderów rynku outdoorowego, zaprezentował zestaw
trzech innowacyjnych technologii kryjących się pod
wspólną nazwą Omni-Heat®.
Premiera Omni-Heat® to owoc decyzji podjętych
jesienią 2007 roku. „Zdaliśmy sobie wtedy sprawę,
że Columbia zapomniała o ważnym elemencie pro-
duktu outdoorowego, innowacyjności” – mówi Mick
McCormick, wiceprezydent Columbia – „Wymienili-
śmy w całości dział merchandisingu oraz designer-
ski. Po siedmiu miesiącach zarejestrowaliśmy więcej
patentów niż w ciągu poprzednich siedmiu lat.”
Omni-Heat® to kilka rozwiązań technologicznych
mających za zadanie utrzymanie ciepła podczas ak-
tywności outdoorowych. Pierwszą i  chyba najbar-
dziej innowacyjną jest technologia Thermal Reflec-
tive. „Outdoor nie miał do tej materiału, który klient
może zobaczyć i którego działanie może zrozumieć
bez problemów” – twierdzi McCormick.
Kurtka z odbijającą ciepło technologią Thermal Reflective
Inspiracją dla Thermal
Reflective były niezwy-
kłe właściwości ratunko-
wych, aluminiowych ko-
ców termicznych. Nowa
technologia Columbia,
oparta właśnie na fo- Buty z systemem grzewczym
lii aluminiowej, zapewnia Thermal Electric
większą o  20% izolację
cieplną, przy zachowaniu wysokiego poziomu prze-
puszczalności powietrza i wilgoci.
Drugim filarem Omni-Heat® jest nowa ocieplina
Thermal Insulation, której właściwości termiczne na
1 g masy są, wg Columbia i testów niezależnych la-
boratoriów, obecnie najwyższe w przemyśle włókien-
niczym. Ponadto ocieplina ta jest w 50% wykonana
z tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu.
Ostatnią technologią wchodząca w  skład Omni-
Heat® jest Thermal Electric – zasilane baterią ogrze-
wanie wbudowane w serię zimowych butów Colum-
bia. Zapewnia ono 4-6 godzin ciągłego grzania stóp.
Technologie Omni-Heat® trafią do klientów wraz
z kolekcją na jesień 2010. Tim Boyle, prezydent Co-
lumbia, mówi – „Czas wprowadzenia outdoorowe-
go produktu na rynek jest zdecydowanie dłuższy niż
w biznesie modowym, co jest dość frustrujące. Ale
już dzisiaj widzimy pewne efekty naszej pracy i jeste-
śmy przekonani, że dzięki innowacjom wrócimy na
pozycję lidera branży”.
12
Meindl i Gore od kuchni
Świadomość marki i produktu można tworzyć na
kilka sposób, jednak w  przypadku specjalistycz-
nych technologii niezwykle ważne miejsce przy-
pada wyedukowanym sprzedawcom. To właśnie
oni rekomendują klientom outdoorowe produkty
i to często od ich wiedzy zależy powodzenie marki
na rynku. Większość firm zdaje sobie z tego spra-
wę i  szkolenia sprzedawców
czyni jednym ze swoich priory-
tetów. Wśród nich są również
firmy, które tę formułę rozwijają,
organizując wyjazdy szkolenio-
wo-motywacyjne (typu incen-
tive) do swoich specjalistycz-
nych fabryk.
Kolejny rok z  rzędu taki wy-
jazd zorganizowały firmy Meindl
i  Gore. Wizyta w  Kirchan-
schöring w  rodzinnej fabryce
Meindlów potwierdziła funda-
mentalną rolę wielopokolenio-
wej tradycji, jaką szczyci się ten Lars Meindl wprowadza w tajniki procesu produkcyjnego
niemiecki producent butów gór-
skich. Fabryka w  Kirchanschöring nie przypomi-
na bowiem nowoczesnej lini produkcyjnej, zaska-
kuje natomiast umiejętnym połączeniem najnow-
szych technologii z solidną, ręczną manufakturą.
To oczywiście nie jedyna fabryka Meindla, w której
produkuje się buty trekkingowe, pozostałe zlokali-
zowane są w Słowenii, Słowacji oraz na Węgrzech
(w  Chinach produktowane są buty z  segmentu
multisport). Jednak to właśnie w Kirchanschöring
można zrozumieć rolę doświadczenia i  fenomen
tradycji – zarówno w  rodzinnym muzeum, jak i,
co zaskakujące, w dziale regeneracji, gdzie klien-
ci przysyłają wysłużone buty, pamiętające nawet
lata 80. XX w., aby wymienić w nich np. podeszwę
– koszt dla klienta to bagatela ok. 50 euro...
Jednak o tym, że tradycja idzie w parze z nowo-
czesnością świadczy współpraca Meindla z Gore.
Dlatego druga część wizyty odbyła się w podmo-
nachijskiej siedzibie Gore w  Feldkirchen. Szko-
lenie dotyczyło głównie właściwości materiałów
i  membran, filozofii Extended Comfort, a  także
zasad współpracy koncernu z producentami bu-
tów, nie ograniczającej się tylko do dostarczania
Uczestnicy szkolenia przed fabryką Meindla w Kirchanschöring
materiału ale polegającej również na kontroli ca-
łego procesu produkcyjnego, począwszy od do-
boru materiałów a  skończywszy na sprawdzaniu
jakości gotowych produktów. Wykład oraz pre-
zentacja najnowszych laboratoryjnych metod te-
stowych pozwoliły zdobyć (lub poszerzyć) wie-
dzę o  najnowszych technologiach Gore. Całość
zakończył event na torze kartingowym, będący
ciekawą odskocznią od naszej niszowej branży –
wszak od karta do bolidu Formuły 1 niedaleko...
Nie da się ukryć, że tego typu wyjazdy są dość
kosztowną formą promocji, zwłaszcza w  dobie
kryzysu. Potwierdza to Mateusz Suchocki z firmy
Larix – dystrybutora marki Meindla: „Dla naszej fir-
my zawsze było ważne, aby sprzedawcy w skle-
pach posiadali możliwie dużą wiedzę na temat
produktów Meindl. Sądzę, że możliwość zoba-
czenia całego procesu produkcji butów „na wła-
sne oczy” oraz uczestniczenie w  szkoleniu pro-
wadzonym przez samego Larsa Meindla jest cie-
kawą i  możliwie najlepszą formą szkolenia. Dla-
tego, przy współpracy z  przedstawicielem firmy
W.L. Gore w Polsce Jakubem Dyrlico, kolejny raz
zorganizowaliśmy szkolenie dla kilkunastu pra-
cowników naszych przedstawicielstw z całej Pol-
ski, gdyż wiemy, że takie wsparcie jest szczegól-
nie ważne. Zwłaszcza w sytuacji obecnie panują-
cej na rynku jest istotne, aby sprzedawcy posia-
dali dodatkową wiedzę, która pomoże im w sprze-
daży naszych produktów w grupie premium.”
 Światowy outdoor
ma się dobrze
Informacje dochodzące z globalnych marek outdoorowych pokazują, że branża w czasie
światowego kryzysu radzi sobie dobrze. Liderzy osiągają satysfakcjonujące wyniki - od-
notowują wzrosty sprzedaży lub umiejętnie tną koszty i zdobywają kolejne rynki.
Jarden Corporation
Strategia amerykańskiego giganta stanowi
przykład skutecznej redukcji kosztów. Choć
w  trzecim kwartale 2009 przychody całej
Wstąp do Polish
korporacji spadły w  stosunku do ubiegłego
roku i  wyniosły 1,4 mld $, jej kryzysowy bi-
lans wypada bardzo dobrze. Właśnie dzię-
Outdoor Group! ki cięciom kosztów zysk netto Jarden Cor-
poration wzrósł o 10 mln $ (!) i wyniósł 73,7
mln $. Segment Outdoor Solutions, obejmu-
jący m.in. marki Campingaz, Coleman i Mar-
mot, odnotował spadek przychodów z 620,1
mln $ do 565,7 mln $, ale zysk netto wzrósł
o 3 mln $ do 63,4 mln $.
The North Face
Światowy lider rynku outdoorowego rynku
należący do VF Corporation zanotował 10%
wzrost przychodów. Podczas, gdy cała kor-
poracja, w  której skład wchodzą m.in. takie
marki jak: Wrangler, Lee, Vans, JanSport,
Nautica w  trzecim kwartale 2009 roku mia-
ła przychody o  5% niższe (2,1 mld $) niż
roku ubiegłym. Po uwzględnieniu różnic kur-
sowych spadek ten wyniósł 3%. Przychody
wszystkich marek segmentu Outdoor i  Ac-
tion Sports należących do VF Corporation
na rynku amerykańskim wzrosły o 1%, pod-
czas gdy przychody międzynarodowe o 4%.
Liderem na rynkach międzynarodowych była
Azja, gdzie wzrost był wyjątkowo duży. To już
kolejny sygnał o dobrej kondycji rynków azja-
tyckich, w których globalne korporacje widzą
swoją przyszłość.
Columbia Sportswear Company
Choć w  trzecim kwartale przychody Colum-
bia Sportswear Company, jednego ze świa-
towych liderów rynku outdoorowego, spadły
o  4% (do 434,5 mln $) to są znacząco lep-
sze od prognozowanych. Firma zawdzięcza
je głównie większym zamówieniom na je-
sienne kolekcje w  USA oraz korzystniejsze-
mu kursowi dolara. W rejonie EMEA (Europa,
Bliski Wschód i  Afryka) przychody Columbii
Polish Outdoor Group spadły o 13%, w rejonie LAAP (Ameryka Ła-
ul. Grzegórzecka 69/13 cińska i  Azja) o  4% i  o  3% w  Kanadzie. Na
31-559 Kraków najważniejszym dla Columbii rynku amery-
www.pog.org.pl kańskim było najlepiej – sprzedaż spadła je-
email: pog@pog.org.pl dynie o 1%. Spadki odnotowano w segmen-
kom. +48 600 356 626
Bieżące informacje z branży na www.4outdoor.pl
Wojciech Słowakiewicz
tach odzieży sportowej (9%), odzieży (5%),
akcesoriów i sprzętu (2%). Za to w segmen-
cie obuwia widoczny był duży, 11% wzrost,
a marka obuwnicza Sorel zanotowała wzrost
aż 42%! W obliczu kryzysu dobrze radził so-
bie też stricte outoorowy Mountain Hardwear,
którego sprzedaż utrzymała się na poziomie
z ubiegłego roku.
Lafuma
Ostatni rok nie był dobry dla branży odzieżo-
wej, ale w kryzysie bardzo dobrze radzą so-
bie działy outdoorowe dużych korporacji, tak
samo jest też w  grupie Lafuma. Grupa La-
fuma w  zakończonym 30 września roku fi-
nansowym 2008/09 odnotowała 3% spa-
dek skonsolidowanych przychodów. W obli-
czu kryzysu wyniki te są całkiem dobre, lecz
po uwzględnieniu zmian kursowych i  zmian
strukturalnych w  firmie (np. przejęcia Eide-
ra) spadek ten wynosi już 9,2%. W  Lafumie
tradycyjnie świetnie radził sobie segment
outodoorowy. Przychody ze sprzedaży dzia-
łu Mountain Division (Eider i  Millet) wzrosły
o  36,3%. Po uwzględniu różnic kursowych
oraz efektu włączenia Eidera wzrost ten wy-
niósł 5,3%! Tym samym dział ten stał się dru-
gim najważniejszym dla Lafumy, z  przycho-
dami wynoszącymi prawie 69 mln euro. Kon-
cern mocno inwestuje w  ekspansję na ryn-
ku azjatyckim, co przynosi wymierne efekty.
Wzrost sprzedaży wszystkich działów Lafu-
my na tym rynku wyniósł 38%.
Mammut
Kryzys faktycznie wydaje się omijać najlep-
sze firmy outdoorowe. Wyniki finansowe
Mammut Sports Group za pierwsze osiem
miesięcy 2009 roku są imponujące. Szwaj-
carska marka odnotowała 15,5% wzrost przy-
chodów, podczas gdy cały holding przemy-
słowy Conzzeta (właściciel Mammuta) w tym
okresie zanotował aż 38.3% spadek przycho-
dów. Konsumenci na kluczowych dla Mam-
muta rynkach, niemieckim i  szwajcarskim,
mimo kryzysu utrzymywali swoje zaintereso-
wanie produktami firmy, która w Zurichu i Ber-
linie otworzyła kolejne sklepy monobrando-
we. Bardzo mocno rosła również sprzedaż
Mammuta w Korei Południowej i w Japonii.
Barometr
rynku outdoor
Przełom lata i jesieni przyniósł zmienną koniunkturę
sklepom outdoorowym, ale wyniki października pozwalają
z optymizmem patrzeć w przyszłość – zapowiada się dobra
końcówka roku.

Sierpniowa sprzedaż w sklepach outdoorowych była co prawda wyższa niż w roku ubie-
głym, ale w  porównaniu z  poprzednimi miesiącami nasz barometr pokazał lekką ten-
dencję spadkową. Sklepy odnotowały 3,3% wzrosty sprzedaży w stosunku do ubiegłe-
go roku. Jednak biorąc pod uwagę wyższe ceny nowych kolekcji, wynik ten oznacza,
że prawdopodobnie mniej klientów odwiedziło sklepy outdoorowe (potwierdziły to dane
z  Intersportu, który odnotował 10% spadek liczby klientów). Gorsze wyniki względem
ubiegłego roku mieli również więksi gracze na rynku (Euromark -7%, a Intersport tylko
3,5%). Na sprzedaż mogła mieć wpływ pogoda. Sierpień, podobnie jak w roku ubiegłym,
był bardzo gorący (od 1 do 2 stopni cieplejszy od normy wieloletniej), ale za to bardzo
suchy. Opady deszczu wyniosły zaledwie 75% normy miesięcznej, podczas gdy w ubie-
głym roku przekraczały normę o 25-50%.
Także słoneczny i  ciepły wrzesień nie był najlepszy dla branży - sklepy odnotowały
spadki sprzedaży. Był to miesiąc wyjątkowo suchy (na niektórych obszarach Polski opa-
dy były mniejsze o ponad połowę od normy wieloletniej) i bardzo ciepły (średnia tempe-
ratura była wyższa o 1 do 2 stopni w stosunku do września ubiegłego roku i normy wie-
loletniej). Ankietowane przez nas sklepy odnotowały 1,7% spadek sprzedaży w stosunku
do ubiegłego roku. Po raz pierwszy od maja średnia sprzedaż była na niższym poziomie
niż w roku ubiegłym. Dane z barometru są zgodne z informacjami dochodzącymi z całej
gospodarki. Wg GUS ogólna koniunktura w handlu detalicznym była we wrześniu gorsza
niż w sierpniu i w analogicznym miesiącu ostatnich dwóch lat.
Październik przyniósł wyraźnie ochłodzenie, co wpłynęło pozytywnie na wyniki sprze-
daży. Był to miesiąc bardzo mokry, na przeważającym obszarze kraju spadło o połowę
więcej deszczu lub śniegu niż wynosi norma wieloletnia, a średnia temperatura oscylo-
wała na poziomie od 0 do 2 stopni poniżej normy. Takie warunki pozwoliły sklepom uzy-
skać 10% wzrosty sprzedaży. Dobre wyniki osiągnęły także duże firmy. Po 4 miesiącach
tendencji spadkowej Euromark przełamał negatywny trend, a nawet minimalnie przebił
wyniki ubiegłoroczne – 0,2% wzrost. Również w salonach Intersportu odnotowano 25%
wzrost sprzedaży.
Nadchodzące świąteczne miesiące mogą przynieść branży kolejne wzrosty sprzeda-
ży. Wydaje się, że wyniki października, jak również ogólne perspektywy dla polskiej go-
spodarki uprawniają do takiej optymistycznej prognozy.

Uczestnicy badania: • Polar Sport (Kraków) • Taternik (Poznań)

• Active. Góry, turystyka, • Sherpa (Warszawa) • Trawers (2 sklepy, Łódź)
wspinaczka (Gliwice) • sieć Skalnik (3 sklepy, • Trekker Sport (Poznań)
• Cerro Torre (Katowice) Wrocław)
• E-Pamir.pl (Kraków) • Sklep Turysty (Poznań)

Nasze badanie staje się coraz bardziej reprezentatywne. Dołączyły do nas kolejne dwa
sklepy: Trekker Sport z Poznania oraz Sklep Turysty z Łodzi. W sumie barometr obejmu-
je już 14 sklepów.
 ABC
Freeride’u
czyli co wybrać, aby
z satysfakcją wyjść na narty
poza trasę
Michał Trzebunia

Jak każdej jesieni półki sklepowe zaczyna zapełniać

sprzęt zimowy. W tej swoistej gmatwaninie firm i mode-
li nawet bardziej doświadczeni przeżywają istny zawrót
głowy. Kolejna koncepcja wypiera poprzednią, by za
chwilę ustąpić przed następnym ciekawym modelem.
Na fali coraz większej popularności freeride’u  w  na-
szym kraju, co roku w  ofercie pojawia się coraz wię-
cej modeli nart. O ile w segmencie carvingowym spra-
wa jest prosta i każdy wyższy symbolem model jest kie-
rowany do bardziej zaawansowanych narciarzy, o tyle
w nartach do jazdy poza trasami sprawa nie jest już tak
prosta – właściwy wybór zależy nie tylko od naszych
umiejętności, ale także m.in. od docelowego przezna-
czenia nart.
fot. Chris O’Conell/Armada

NARTY
Zacznijmy więc od subdyscyplin freeride’u – Back Country (zwane skróto-
wo BC) oraz Side Country (bardziej komercyjna, przywyciągowa odmiana).
Te subdyscypliny charakteryzują się eksploracją terenu, często podczas obfi-
tych opadów atmosferycznych. Specjaliści dokładają do jazdy elementy (tric-
ki), takie jak obroty, salta, skoki po drzewach itp. Narty do takiej jazdy cha-
rakteryzują się dużym rozmiarem poprzecznym, często nawet do 130 mm, są
bardziej miękkie i posiadają w swoich konstrukcjach różne, często szokują-
ce potencjalnego nabywcę technologie, np. mocne podgięcie dziobów i ty-
łów nart. Jednym z liderów w tym segmencie jest K2 ze swoim „Rocker’em”,
w którym firma całkowicie zrezygnowała z wycięcia narty tzw. „Zero Camber”
a nawet stosuje odwrócone wycięcie, czyli „Reverse Camber”, pozwalające
wkładać mniej siły w wydobycie nart na powierzchnię oraz ułatwiające skrę-
canie poprzez zmniejszenie oporów w głębokim śniegu.

18

Z kolei marki, Armada ze swoim „Elf Shoe Tech” oraz Line z „Early Taper’em”
poszły o krok dalej. Poza podniesieniem dziobów, firmy zastosowały zupełnie
inną geometrię narty. W części środkowej narty są tradycyjnie taliowane, ale
dzioby i tyły nart zwężają się dużo wcześniej, aby jeszcze bardziej zwiększyć
możliwości narciarza w ewolucjach na śniegu. Narty te mają zaś tradycyjny
„camber”, by były stabilne również na twardszym śniegu.
Obecnie niemal każda marka ma w swojej ofercie modele BC. I chociaż
powyższe technologie znacznie się wybijają, nie oznacza, że inni producenci
nie pracują nad swoimi. Narty tej grupy mają często zbliżony kształt do syme-
trycznych konstrukcji (są nieznacznie węższe w tyłach w porównaniu z przo-
dem), celem umożliwienia jazdy tyłem. Długość narty powinna być zbliżona
do wzrostu narciarza. Wiązania montuje się bliżej środka narty.
Big Mountain, czyli jazda po stromych stokach na sporych prędkościach,
często przeplatana skokami ze skał. Narty do BM są z reguły twardsze, dłuż-
fot. Columbia
sze oraz asymetryczne i są rzadziej używane do jazdy tyłem. Niewątpliwą za-
letą nart tego segmentu jest założenie projektantów, że mają być stabilne za-
równo w  puchu, jak i  na twardym śniegu. Szerokość poprzeczna waha się
tutaj zazwyczaj od 90-110 mm. Przy konstruowaniu nart BM używa się po-
dobnych technologii, jak w segmencie BC, jednak nie są one tak szokujące
w swoich rozmiarach. Rewolucyjna marka K2 stosuje mniejszy „Rocker” i tra-
dycyjny „Camber”, aby na stromych, twardych stokach zapewnić maksimum
przyczepności. Podobne zabiegi można znaleźć u Line’a czy bardziej znane-
go w naszym kraju Rossignol’a. Z nowościami w tym segmencie wchodzi rów-
nież Black Diamond, znany dotychczas bardziej ze sportów wspinaczkowych,
który poza szokującym podniesieniem dziobów, rzeźbi rdzeń („CNC Techno-
logy”), by nadać narcie określoną sztywność. Należy jednak wspomnieć, że
technologie podgięcia dziobów stosuje również Salomon, dodając do sztan-
darowego modelu już prawie zapomniany „Jaskółczy Ogon”.
19
 ARG ROCKER
Armada Salomon
fot. Chris O’Conell/Armada

COOMBA JUSTICE NANGA PARBAT

K2 Black Diamond Dynafit
20
 Decydując się na zakup nart Big Mountain należy zwrócić szczególną
uwagę na wybierany model, zasięgnąć informacji u producentów lub obsługi
w sklepie, gdyż tu najczęściej powtarza się schemat z carvingu, że najdroż-
sze są modele dla ekspertów, które nie ułatwiają początkującym nauki. Wyż-

fot. Dynafit
sze modele często mają dodatkowe tytanowe rdzenie, które są istotne dla
zaawansowanych, ale już początkujących potrafią szybko i skutecznie znie-
chęcić do jazdy.
Dobierając narty do takiej działalności należy wybrać model odrobinę dłuż-
szy od własnego wzrostu i zarazem tym dłuższy, im większe są nasze umie-
jętności. Narty z tej grupy są najczęściej wybieranym sprzętem u ludzi zde-
cydowanych na zakup tylko jednej pary desek freeride’owych, ze względu na
spory wybór modeli i ich uniwersalność. Można je stosować zarówno w żle-
bach, na stokach, w lesie czy ostatecznie nawet na trasie.
Ski Mountainering to najbardziej zbliżona do Ski Touringu subdyscy-
plina, jednak sam fakt, że najbardziej liczy się tu zjazd, stawia przed konstruk-
torami wiele wyzwań. Głównym założeniem jest możliwie największe odchu-
dzenie nart, bez straty ich jezdnych właściwości. W efekcie wagowo plasują się
pomiędzy nartami do „foczenia” i Big Mountain (często stosuje się do ich wy-
konania lekkie, egzotyczne drewno). Coraz częściej do ich konstrukcji doda-
wane są nowe technologie, jak w przypadku K2, która do serii Darkside doda-
ła „Rocker”. Jednak jeszcze niewielu producentów decyduje się na takie zmia-
ny. Swoich sił próbują w tym segmencie: Hagan, Dynafit, Blizzard czy Dynastar,
a niektóre modele tych firm zahaczają również o segment opisany wyżej, czyli
Big Mountain. Szerokość narty waha się od 80 mm do nawet 130 mm.
Wybór długości narty uzależniony jest od wzrostu oraz planowanej działal-
ności. Jeśli potencjalny nabywca nastawi się na jazdę po stromych, wąskich
żlebach będzie potrzebował nart krótszych od swojego wzrostu, jeśli wybie-
rze eksplorację pól śnieżnych, lasów, to powinien zdecydować się na narty
w okolicy własnego wzrostu lub nieznacznie dłuższe.

BUTY
Same narty nie wystarczą do zanurzenia się w  egzotyczny świat poza tra-
sami. Kolejnym trudnym wyborem są buty. Tu sprawę ułatwia, podobne jak
w przypadku desek, segmentowanie produktów.
Mamy więc buty do Back Country charakteryzujące się mniejszym flex-
em (twardością). Zasadnicza różnica to nie tyle konstrukcja skorupy, co bot-
ka wewnętrznego. Ze względu na zwiększony czas przebywania w  warun-
kach niekorzystnych dla naszych stóp, używa się innych pianek, włókien
grzejących. Z racji sporej ilości skoków i jazdy tyłem, pianka botka jest mięk-
sza, a  język konstruowany jest tak, by nie odbijać golenia. Pod naszą sto-
pę dodawane są wkładki absorbujące drgania i uderzenia podczas lądowa-
nia. Warta wyróżnienia jest włoska firma Dalbello. Ich konstrukcja „Cabrio
Design” pozwala dowolnie i stosownie do potrzeb użytkownika modyfikować
twardość poszczególnych miejsc buta. Obecnie każdy szanujący się produ-
cent sprzętu narciarskiego ma w  swojej ofercie buty do BC, często opisa-
ne jako buty do „freestyle’u”. Najczęściej stosowany indeks flexu to 80-100,
jednak należy pamiętać, że każdy producent ma swoje normy indeksowania
i cyfra cyfrze nierówna.
Z kolei buty do Big Mountain są twardsze, tak by zapewniały maksimum
kontroli przy sporych szybkościach. Przenoszenie sił odbywa się tu podob-
nie, jak w butach z grupy Race. Konstrukcja botka wykonana jest już z innych
pianek, podobnych do tych z  BC, na ogół jednak twardszych. W  tych bu-
tach spędza się większość dnia w trudnych warunkach, więc włókna grzeją-
ce to już niemal standard. To właśnie ten segment jest najmocniej obsadzony
przez producentów. Niemal każdy model ma swoich zwolenników i sprawdza
się w praktyce. Wiąże się to z faktem, że stopa stopie nierówna. Buty w tym
segmencie mają flex w zakresie 100-140 i istnieją modele, które mają możli-
wość modyfikowania twardości w zależności od potrzeb.
Przed konstruktorami butów do Ski Mountaineringu stoi o wiele więcej
wyzwań, niż w przypadku tych wymienionych wyżej. Muszą umożliwić podej-
ście na fokach, czy rakach, a zarazem zapewnić maksimum kontroli podczas

21
fot. Dynafit
TITAN RADIUM
Dynafit Garmont
zjazdu. Flex takich butów waha się od 80 do nawet 140. Konstrukcja ramy
skorupy u każdego producenta jest unikalna. Botek jest zazwyczaj wiązany,
by w czasie podchodzenia przy rozluźnionych klamrach, stopa się nie poru-
szała i nie narażała na obtarcia skóry. Oczywiście modele te posiadają włók-
na antygrzybiczne i grzejące. Dużym powodzeniem cieszy się Garmont, któ-
ry od lat produkuje buty do mocnej jazdy w górach. Po piętach depczą mu
Black Diamond, Scarpa i Dynafit.
Wiązania
Wybór wiązań to trudna sprawa. Jeżeli założymy, że nie będziemy się po-
ruszać na fokach (lub bardzo sporadycznie), to zakup wiązań o konstruk-
cji tradycyjnej będzie trafiony. Dodatkowo wiązania specjalnie przeznaczone
do freeride’u są często wyposażone w podkładki tłumiące drgania oraz ski-
stopery. Wiązania z ruchomą piętą dedykowane do freeride’u to wciąż rozwi-
jający się segment. Z roku na rok powstają coraz bardziej rewolucyjne mo-
dele oferujące możliwości kontroli narty w stopniu zbliżonym do klasycznych
wiązań skrzynkowych, a zarazem umożliwiające podchodzenie. Niestety, aby
mieć odpowiednią kontrolę, trzeba zdecydować się na sprzęt cięższy od wią-
zań skitourowych. Wiodącym producentem w segmencie Back Country oraz
Big Mountain jest Marker. Z  kolei do celów Ski Mountaineringu  popularno-
ścią cieszy się Dynafit, Silvretta i Diamir, ze względu na oferowaną lekkość
i łatwość obsługi.
Ciekawą alternatywą do wiązań ruchomych jest zakup „Alpine Trekkera”.
Pozwala on na podchodzenie w tradycyjnych wiązaniach skrzynkowych i daje
możliwość sporadycznego korzystania z fok. Niestety „Alpine Trekker” zajmu-
je dodatkowe miejsce w plecaku podczas zjazdu.
22
FACTOR X-ALP PRO
Black Diamond Lowa
Co jeszcze…
Kolejną rzeczą, bez której freeride’u nie powinno się uprawiać, jest sprzęt la-
winowy. Polecany jest detektor trzyantenowy, który znacząco ułatwia szukanie
zasypanego. Jeśli jest to jednak zakup dla nas zbyt kosztowny, to wystarcza-
jące są również starsze modele. Sam detektor nie przyda się bez łopaty lawi-
nowej i sondy. Te ostatnie najlepiej kupować jak najlżejsze. Obowiązkowe po
zakupie sprzętu lawinowego jest odbycie szkolenia, a także – wydawałoby się
prozaiczna kwestia – kontrolowanie stanu baterii w detektorze.
Nic tak nie potrafi zepsuć zabawy, jak zimno i wilgoć. Wybór odpowiednie-
go ubrania zależy od możliwości finansowych oraz własnych upodobań. Na-
leży jednak pamiętać, że warto dołożyć kilka złotych, by zaopatrzyć się w bar-
dziej zaawansowane technicznie produkty. Plecaki dedykowane do narciar-
stwa mają inną konstrukcję, umożliwiającą łatwiejsze przodopochylenie oraz
szereg kieszeni przygotowanych do konkretnego wyposażenia. Ale to już te-
mat na kolejne artykuły…
Dobrnęliśmy do końca tej krótkiej rozprawy o sprzęcie. Nie ma jednej opty-
malnej narty dedykowanej wszystkim, a wiele modeli jest tworzonych przez
samych proriderów, zatem do konkretnej działalności. Dla niektórych jazda
na tradycyjnej konstrukcji będzie bardziej satysfakcjonująca, niż na technicz-
nych nowinkach, z kolei inni już zdążyli przeskoczyć na „nowe” i gorąco po-
lecają konkretne modele.
Michał Trzebunia – czołowy polski freerider związany od ponad
15 lat z  tą dyscypliną. Były zawodnik (pierwotnie alpejczyk, póź-
niej członek Kadry Narodowej Łyżwiarstwa Szybkiego, zrezygnował
z kariery, by być „bliżej gór”), pierwszy Polak zaproszony na Fre-
eride World Tour (freeride’owy odpowiednik Pucharu Świata), star-
tował kilkakrotnie w tym cyklu.
© 2009 Columbia Sportswear Company. All rights reserved.

Columbia Sportswear Poland Sp. z o.o. - Ul. Szturmowa 2, 02-678 Warszawa 23

Contact us: Tel. 22 847 70 30 - e-mail: rtyszkiewicz@columbia.com
 LIDER W POLSCE
Historia firmy Arc’teryx sięga 1989 roku i  odnosi
się do małej firmy Rock Solid, którą założył Dave
Lane w swojej piwnicy. Dave koncentrował się na
robieniu uprzęży wspinaczkowych a jego dbałość
o  szczegóły nie miała sobie równych w  ówcze-
snym środowisku wspinaczkowym. Jego perfek-
cjonizm powoli zaczął przynosić rezultaty – opinia
o  wysokiej jakości jego produktów zaczęła się
powoli rozszerzać, a lokalni wspinacze zaczęli co-
raz częściej szukać produktów Dave’a. Do firmy
szybko dołączył Jeremy Guard i  wkrótce potem
Rock Solid stał się firmą Arc’teryx. Brak kompromi-
sów w doborze materiałów i dbałość o szczegóły
sprawiły, że firma zaczęła robić się coraz bardziej
znana. Wkótce wzbogaciła swoją ofertę o plecaki
i  pierwsze modele Miury oraz  Khamsina ujrzały
światło dzienne. Prawdziwa rewolucja dokona-
ła się jednak dopiero w 1995 roku, kiedy przed
wspinaczką w Górach Skalistych Jeremy Guard
kupił sobie kurtkę z najwyższej półki. Pomimo, że
Arc’teryx nie robił nigdy kurtek, Jeremy pomyślał,
że są w stanie zrobić lepszą. Natychmiast rozpo-
częto poszukiwania odpowiednich ludzi, zdolnych
do zaprojektowania i stworzenia nowej jakości na
24
rynku. Zdawano sobie sprawę z faktu, że pomysł
wypali pod warunkiem, że do produkcji zostaną
użyte najlepsze materiały. Niekwestionowanym
liderem na rynku był Gore-Tex, ale pozycja lidera
miała też swoją cenę – ekskluzywność. Po długich
negocjacjach udało się firmie otrzymać licencję na
produkty W.L.Gore®. Mając najlepsze materiały
oraz innowacyjne pomysły, które wyprzedzały na-
wet wymagania klientów, Arc’teryx szybko wyrobił
sobie opinię firmy, która robi produkty najwyższej
jakości, nie idąc na żadne kompromisy.
W  roku 2002 Arc’teryx został kupiony przez
firmę Salomon, która stała się mentorem firmy.
Salomon nie miał zamiaru ingerować w  proces
produkcji, ponieważ nie widział sensu zmieniania
czegoś, co funkcjonuje bardzo dobrze. Jedyne
czym się podzielił, to wiedza oraz technologie,
które pozwoliły firmie Arc’teryx rozwinąć się jesz-
cze bardziej. W  2005 roku Amer Sport wykupił
od Adidasa markę Salomon, a  co za tym idzie,
Arc’teryxa. Od tego czasu obie firmy należą do
rodziny Amer Sport.
Na czym polega przewaga Arc’teryxa nad kon-
kurencją? Są trzy wyznaczniki. Pierwszy to design
– każda rzecz jest projektowana tak, aby w 100%
spełniać oczekiwania najbardziej wymagających
sportowców. Podział kolekcji na grupy sportowe
daje gwarancję swobody ruchu. Każdy produkt
jest projektowany tylko i  wyłącznie pod konkret-
ną dyscyplinę sportu, co zapewnia maksymalną
funkcjonalność. Drugim wyznacznikem są mate-
riały. Arc’teryx blisko współpracuje z producenta-
mi materiałów, wybierając i  pomagając udosko-
nalać najlepsze i najbardziej wytrzymałe materiały
na rynku, w celu zwiększenia żywotności i jakości
swoich produktów. Ostatnim wyznacznikiem po-
zwalającym firme Arc’teryx wybić się ponad kon-
kurencję jest sposób szycia. Arc’teryx, jako jedyny
z dużych producentów na rynku outoor, jest wła-
ścicielem fabryk, w których wytwarza swoje pro-
dukty. Dzięki temu może bez przeszkód rozwijać
procesy produkcji, nie obawiając się o  własne
patenty, co prowadzi do tworzenia rzeczy boga-
tych w ulepszenia, których konkurencja nie może
powtórzyć.
Dziś po Arc’teryxa sięgają osoby, któte chcą
mieć gwarancję, że produkt, który otrzymają,
spełni ich wymagania w 100%.
 ALPHA SV JACKET

Stworzona, aby chronić użytkownika przed najcięższymi warunkami at-

mosferycznymi, Alpha SV została wyposażona w materiał 480N Gore-
-Tex® Pro Shell 3L. Specjalnie skonstruowany kaptur chroni przed wa-
runkami atmosferycznymi nie ograniczając widoczności, posiada także
regulację oraz jest kompatybilny z kaskiem. W dolnej części kurtki wbu-
dowano HemLock – wyjmowaną blokadę zapobiegającą wychodzeniu
kurtki z  uprzęży podczas wspinaczki. Ramiona oraz część rękawów
posiadają dodatkowe wzmocnienia. Kurtka wyposażona jest w  zamki
WaterTight™ – pierwsze zamki, które przeszły testy „extreme wet we-
ather” w fabryce W.L.Gore. Alpha SV to kurtka skierowana do ludzi nie
idących na kompromis, szukających pełnej ochrony przed niesprzyja-
jącymi warunkami atmosferycznymi. Przeznaczona do użytku głównie
podczas najcięższych warunków w górach oraz w ekstremalnie desz-
czowym klimacie. Waga – 541g dla rozmiaru M.

AGENT ARC’TERYXA W POLSCE:

MJ Sport S.C. Osoba kontaktowa:
ul. Katowicka 89C/19 Paweł Mielcarek
61-131 Poznań e-Mail: pawel.mielcarek@mjsport.pl
Tel./Fax. +48 61 623 18 36 kom. +48 698 933 944
Fax. +48 61 623 18 37
email: office@mjsport.pl
www.mjsport.pl

UPRZĄŻ S·240

Niesamowicie cienka, miękka oraz lekka uprząż S·240 przenosi wspinaczkę sporto-
wą na nowy poziom. System WST (ciężar jest równo rozkładany na całą powierzchnię
uprzęży) daje wsparcie dla pasa biodrowego. Lekkie pętle udowe, pokryte siatką, za-
pewniają wysoką oddychalność oraz oparcie. Zrobione z jednokierunkowej siatki pętle
udowe dostarczają oparcia w jednym kierunku, przy jednocześnie całkowitej elastycz-
ności w drugim. Są przy tym tak samo wygodne, jak te robione tradycyjnie. Dodatko-
wo uprząż wyposażona jest w  samoblokującą się klamrę, znaczniki bezpieczeństwa,
2 szpejarki. Waga dla rozmiaru M – 248 g!

PLECAK CIERZO 35 L

Zaprojektowany jako lekki plecak szturmowy, Cierzo 35 po skompresowaniu

mieści się do swojej własnej klapy. Kompaktowy i niesamowicie lekki, Cierzo
35 jest idealnym kandydatem na drugi plecak podczas wyprawy w góry,
trekkingu czy podczas wyprawy na kajaki. Materiał zewnętrzny plecaka jest
powleczony silikonem i PU, co daje mu większą odporność na niesprzyja-
jącą pogodę. Plecak posiada zdejmowany panel z Hypalonu, wyjmowany
panel na plecach, 2 pętle na czekany, jedną pętlę na dziabkę oraz osobną
kieszeń na camelbak. Plecak występuje w dwóch wersjach – 35 l – waga
461 g oraz 18 l – waga 255 g, co czyni go jednym z najlżejszych plecaków
na rynku. 25
 Wojciech Kłapcia

„To białe pod siateczką”

– czyli o membranach 1

Membrana to cienka powłoka półprzepuszczalna znajdująca się bezpośrednio pod zewnętrz-

ną tkaniną kurtki dwuwarstwowej. W przypadku trójwarstwowego laminatu membrana jest ściśle
połączona z zewnętrzną i wewnętrzna tkaniną, w tego typu odzieży nie występuje podszewka.
Zadaniem membrany jest ochrona naszego organizmu przed przemoczeniem i przewianiem.
Jednocześnie powinna zapewniać odprowadzenie nadmiaru wilgoci (w postaci pary wodnej)
fot. Schoeller Textil AG

wydzielanej przez nasze ciało.

26
Początki rozwoju membran1sięgają połowy ubiegłego wieku, wtedy to zaczę-
to zastanawiać się, jak poprawić „oddychalność” gumowanego brezentu sto-
sowanego w odzieży ochronnej. Już w latach 30. XX w. przez przypadek od-
kryto politetrafluoroetylen. Technologię produkcji tego związku opatentowała
firma Du Pont, zastrzegając nazwę handlową Teflon. Obecnie związek ten po-
wszechnie używany jest w produkcji patelni (to dzięki niemu nic nie przywiera
do jej powierzchni). W 1969 roku firma W.L Gore stworzyła najbardziej znaną
na świecie membranę o nazwie GORE-TEX. NASA wykorzystała ją przy two-
rzeniu skafandrów do spacerów w przestrzeni kosmicznej.
W latach 80. na zachodzie Europy oraz w Stanach Zjednoczonych poja-
wiło się wiele różnych membran, jednak dominację na rynku zapewniła so-
bie firma W. L. Gore. Jej sukces bazował na wysokiej wodoszczelności wyro-
bów oraz umiejętnej promocji. Tak, to były te czasy, kiedy głównym parame-
trem dla membran była ich nieprzemakalność, paroprzepuszczalnością za-
częto interesować się dopiero w następnej dekadzie.
Dominację Gore-Texu zachwiało stworzenie przez firmę Lowe Alpine mem-
brany Triplepoint Ceramic, którą reklamowano słowami „wreszcie kurtkę mo-
żesz prać wtedy, kiedy chcesz, a nie wtedy, gdy już musisz”. Nowa membra-
na znacznie przewyższała inne laminaty2, dla których proces prania był za-
bójczy. Do tej pory odzież wytrzymywała trzy do ośmiu prań w  delikatnych
Schemat działania membrany Sympatex zawierającej kopolimery złożone z poliestru
(o hydrofobowych własnościach, pokazany na czerwono) oraz polieteru (o hydrofilnych
właściwościach – na biało). Polieter zapewnia transport pary wodnej na zewnątrz membrany
środkach piorących, podczas gdy wyroby Lowe Alpine można było wyprać
osiemnaście razy. Obecnym standardem jest dwadzieścia prań, po których
laminat powinien zachować co najmniej 80% swoich pierwotnych właściwo-
ści. Nie dotyczy to powłoki DWR3. Nowa membrana wprowadziła także poję-
cie „oddychalności”, jako głównego parametru określającego wartość lami-
natu. W tym właśnie momencie rozpoczął się swoisty „wyścig zbrojeń” trwa-
jący do dziś. W.L. Gore zintensyfikowało prace nad rozwojem Gore-Texu, pra-
ce zintensyfikowała też konkurencja. Zwycięzcami tego wyścigu są klienci,
którzy obecnie mogą zdobyć odzież doskonalszą i trwalszą. Nie należy jed-
nak sądzić, że parametry współczesnych membran to szczyt technologicz-
nych możliwości w tej dziedzinie. Nawet najlepsze laminaty nie są w połowie
tak doskonałe, by zagwarantować pełne odprowadzenie potu wydzielane-
go przy intensywnym wysiłku fizycznym. Stąd właśnie bierze się coraz więk-
sza popularność softshelli, zwłaszcza bezmembranowych, które są najbliż-
sze pierwotnej idei stworzonej przez firmę Buffalo.
Parametry – Wodoszczelność
To jednostka mówiąca nam o tym, jak bardzo laminat odporny jest na prze-
makanie. Ponieważ można wykazać, że każda membrana przemaka, nie sto-
1 Tak właśnie wygląda nasz pierwszy kontakt z membraną w dwuwarstwowym
laminacie.
2 Laminat to trwałe połączenie membrany z tkaniną zewnętrzną (laminat dwuwarstwowy)
lub tkaniny z membraną i podszewką (laminat trójwarstwowy). Określenie to dotyczy
także łączeń wykonywanych innymi technologiami niż laminacja.
3 DWR (Durable Water Repellent) – warstwa impregnacji materiału zewnętrznego
laminatu, jej uszkodzenie powoduje nasiąkanie tkaniny zewnętrznej, nie ma jednak
wpływu na przemakalność wyrobu, za którą z kolei odpowiada membrana.
Przekrój przez 3-warstwowy laminat GORE-TEX Pro Shell
suje się już tu wartości procentowych, mimo iż na początku lat 80. były wy-
korzystywane dość często. Obecnie podawanym parametrem jest tzw. gło-
wica hydrostatyczna. Poprawniej jednak jest mówić o ciśnieniu lub o wysoko-
ści słupa wody. Jednostką są milimetry słupa wody. Im wyższy parametr wo-
doszczelności, tym lepsze właściwości laminatu. Parametr ten podaje się za-
wsze dla całego laminatu, gdyż sama membrana, bez wzmocnienia w posta-
Schemat działania termicznej membrany c-change Schoellera – pory membrany zmieniają
swoją powierzchnię w zależności od panujących warunków termicznych, ułatwiając tym
samym oddychanie, przy jednoczesnym zachowaniu wodoodporności
ci włókien tkaniny zewnętrznej, dość szybko uległaby zniszczeniu. Zasadni-
czo można założyć, że wszystkie membrany, których parametr wodoszczel-
ności przekracza 10 000 mm H2O można uznać za w pełni wodoszczelne.
Jest to oczywiście pewne uproszczenie, bowiem w skrajnie niesprzyjających
warunkach atmosferycznych membrana zaczyna oddychać w niewłaściwym
kierunku, choć prospekty reklamowe o tym nie wspominają.
Skąd wartość 10 000 mm H2O? Otóż w przybliżeniu odpowiada ona na-
ciskowi rzepki, osoby ważącej ok. 95 kg, na podłoże w przyklęku na jednym
kolanie. Spodnie o niższym parametrze będą nam nagminnie przemakać na
kolanach. Nie zagwarantują nam też pełnej odporności na opady atmosfe-
ryczne, gdzie ciśnienie wywierane przez spadające krople na laminat może
wynieść do 8000 mm H2O. Właściwie wszystkie liczące się membrany mają
wodoszczelność na poziomie minimum 20 000 mm H2O.
Mniej więcej do końca lat 80. wodoszczelność4 była dla klientów najistot-
niejszym parametrem. Potem zaczęto znacznie bardziej zwracać uwagę na
„oddychalność”.
Paroprzepuszczalność (oddychalność)5
To parametr mówiący nam o  tym, jak wiele wody pochodzącej z  naszego
potu jest w  stanie przedostać się na zewnątrz laminatu. Jednostką paro-
4 Ciekawostką jest, że firma W.L Gore na przełomie lat 80. i 90. ubiegłego wieku na
metkach produktowych podawała wodoszczelność 80 000 mm H2O, co jest prawdą
ale wyłącznie w odniesieniu do uszczelek tegoż przedsiębiorstwa stosowanych
w uszczelnianiach instalacji wysokich ciśnień.
5 Prawidłową nazwa tego parametru powinna być paroprzepuszczalność, która z reguły
mylona jest z parametrem Ret.
27
 KALENDARIUM
Wynalezienie poliuretanu przez Otisa Bayera (tak to ten od
1930
aspiryny)
Gerald Berchet i Wallace Carothers z firmy DuPont wynajdują
nylon – nazwa ta jest podobno akronimem słów „Now You’re
1935
Losers Old Nippones” (prace trwały od początku lat 30., firma
ujawnia go w 1939 r.)
Otto Bayer opracowuje technologię produkcji poliuretanów,
1936 produkowanych następnie przez I.G. Farben (po wojnie Bay-
er Leverkusen)
1937 Roy Plunkett pracujący dla DuPonta wynajduje teflon
1940 Nylonowe namioty produkowane dla armii USA
Robert W. Gore wynajduje metodę spieniania i rozciągania po-
litetrafluoroetyleu, firma W.L. Gore wprowadzi go w 1970 r., zaś
1969
aplikacja patentowa złożona zostanie dopiero w 1973 r. (apli-
kacja z 1970 r. została wycofana)
Firma W.L. Gore otrzymuje pierwsze zamówienie na tkaninę
z membraną Gore-Tex od firmy Early Winters, która w kata-
1976
logu z 1977 r. umieszcza wykonane z niego ubrania przeciw-
deszczowe
Aplikacja patentowa Roberta W. Gore’a  i  Samuela B. Allena
1978
z W. L. Gore na membranę PTFE i PU
Firma W.L. Gore wprowadza taśmę do podklejania szwów
1979 GORE-SEAM, kolejną generację tej taśmy opatentowano do-
piero w 1990 r.
Firma Torex rozpoczyna produkcję membrany torex (obecnie
1979
Toray Industries)
Douglas Lumb, Yechiel Naor i Moshe Rock patentują dla fir-
1990 my Malden Mills materiał polarowy z membraną poliuretano-
wą, pierwowzór Windblocka i Power Shielda
przepuszczalnosci są gramy cieczy, jakie w ciągu 24 godzin mogą „przedo-
stać się” na drugą stronę jednego metra kwadratowego laminatu. Im więk-
sza wartość liczbowa paroprzepuszczalności, tym lepsza „oddychalność”
kurtki. Sposób przeprowadzania testu nie uwzględnia stosowania jakiego-
kolwiek źródła ciepła (jakim jest w końcu nasz organizm). Stąd właśnie przez
ostatnie kilka lat parametr ten jest często krytykowany, szczególnie przez
marketingową kampanię rozpoczętą przez firmę BHA Group Inc. Zgodnie
z obowiązującą normą, do badania paroprzepuszczalności stosuje się dwie
metody oznaczane jako A1 i B1 lub „cup up” i „inverted cup” (rzadziej „cup
down”).
Pierwsza z metod polega na szczelnym przykryciu pojemnika z wodą ka-
wałkiem laminatu. Po 24 godzinach ilość wody pozostającej w  pojemniku
daje nam parametr membrany. Oczywiście temperatura wewnątrz pojemni-
ka oraz temperatura i  wilgotność na zewnątrz są ściśle określone. Test A1
częściowo odpowiada warunkom, jakie spotkamy zimą w wyższych partiach
gór. W  drugim teście naczynie z  wodą zostaje odwrócone do góry dnem.
Temperatury i wilgotność powietrza zewnętrznego pozostają takie same, jak
w  pierwszym przypadku. Zazwyczaj wyniki w  próbie B1 są lepsze z  punk-
tu widzenia marketingu. Dlatego producenci odzieży podają właśnie ten wy-
nik. Producenci membran podają oba wyniki. Różnice między obydwoma
parametrami wynoszą od 0 do 100% (w skrajnych przypadkach), jako śred-
nią można przyjąć 15%6. Aby poznać różnicę między poszczególnymi mem-
branami polecam wykorzystać własny grzbiet. Nie poczujemy różnicy mię-
6 Dane na podstawie katalogów laminatów: Dermizax (i jego odmiany), Entrant (i jego
odmiany), eVent i Gelanots (i jego odmiany).
28
Lowe Alpine wprowadza do swoich ubrań poliuretanową mem-
1993
branę Triplepoint Ceramic
Philip A. Branca, Daniel E. Hubis, Wolfgang Buerger, Chri-
stiane Rudolf i Ralf Tillmanns patentują dla firmy W. L. Gore
1996
wzmocnioną membranę politetrafluoroetylenową (stosowana
obecnie w Gore-Tex Pro Shell)
Rozpoczęcie produkcji tkaniny Gore-Tex Paclite firmy W.L.
1998
Gore
1999 Pontetorto i W.L Gore wprowadzają tkaninę winstopper
2000 W.L. Gore tworzy Gore-Tex XCR o zwiększonej oddychalności
Polartec Power Shield – tkanina z perforowaną membraną po-
2001
liuretanową Malden Mills
BHA Group, Inc prezentuje eVent membranę PTFE bez ze-
2002
wnętrznej warstwy poliuretanu
Nazwa softshell staje się na tyle modna, że firma W.L. Gore
2003 zastrzega nazwę Windstopper Soft Shell (ulepszona wersja
windstoppera)
Firma Malden Miles wprowadza do sprzedaży całą serię tka-
2003 nin opartych o membranę poliuretanową Wind Pro, Power
Shield, Windblock-Act, Windblock, Aqua Shell
The North Face rozpoczyna produkcję odzieży z membraną
2005 Hy-Vent, poliuretanowa (Entrant) membrana firmy Toray Indu-
stries Inc
W.L Gore wprowadza Gore-Tex ProShell (wzmacniana mem-
2007 brana) i Gore-Tex PerformanseShell o zwiększonej oddychal-
ności
Mammut wprowadza do sprzedaży kurtkę z membraną o pa-
2009
rametrze paroprzepuszczalności 46 000 g H20/m2/24h
2009 Lowe Alpine wprowadza Triple Point Dynamic
dzy workiem foliowym a  membraną o  paroprzepuszczalności 5000 g H2O/
/m2. Ale jeżeli porównamy to z kurtką 10 000 g H2O/m2 , to różnicę da się już
wyczuć. Najdoskonalszy stworzony do tej pory laminat szczyci się parame-
trem 46 000 g H2O/m2.
Ret – współczynnik oporu parowania
To parametr odnoszący się, podobnie jak paroprzepuszczalność, do „oddy-
chalności” odzieży. Jednostką jest Pam2/W. Upraszczając – określa on, jak
bardzo tkanina stawia opór procesowi parowania. Ideałem byłby Ret o war-
tości zero. Pierwsze odmiany Gore-Texu miały Ret na poziomie 80. Obecnie
najdelikatniejsze odmiany eVentu i Gore-Texu pochwalić się mogą retem wy-
noszącym 2,7, a  termoaktywna7 membrana c-change Schoeller ok. 2. Po-
stęp taki dokonał się w  ostatniej dekadzie. Wszystkie wymienione w tabe-
li membrany wykazują się parametrem Ret niższym niż 18. Jednostki tej nie
da się przeliczyć na paroprzepuszczalność. Wynika to głównie z całkowicie
innej metodologii badania, a tym samym zupełnie innych jednostek. Na do-
datek wartość ta nie jest ściśle powiązana z pozostałymi parametrami. Lami-
nat pochodzący od jednego producenta może mieć diametralnie inne war-
tości Ret od produktu konkurencji, mimo iż paroprzepuszczalność i wodosz-
czelność będą takie same.
Ret pojawił się w  informacji producentów zaraz po premierze membrany
eVent. Tym parametrem nowa membrana mogła wykazać swoją wyższość
nad produktami konkurentów. Niestety także i  tu znajdziemy pewne wady.
7 Zmieniająca wielkość porów w zależności od temperatury.
Mianowicie norma nie uwzględnia pokrycia tkaniny filmem wodnym8 gdy
membrany mikroporowe przestają „oddychać”, a  membrany monolityczne
czynią to w bardzo ograniczonym zakresie.
Rodzaje membran (podział konstrukcyjny)
Membrany obecne na rynku możemy podzielić na dwie kategorie, z których
każda ma swoje wady i zalety. Nie biorąc pod uwagę związków chemicznych,
z jakich są wykonane i abstrahując od sposobów ich nanoszenia, mamy do
czynienia z membranami mikroporowatymi oraz monolitycznymi.
Najbardziej znaną membraną monolityczną, i jedyną jaka nie występu-
je w wersji mikroporowatej, jest Sympatex oraz spora część membran poli-
uretanowych.
Rodzaje membran – podział ze względu na konstrukcję: mikroporowata (po lewej eVent)
i monolityczna (Sympatex)
Membrana monolityczna rozpoczyna proces transportu molekuł pary wod-
nej dopiero po całkowitym nawilżeniu. Wadą tego rozwiązania jest fakt, że
membrana nigdy nie „oddycha” od razu, lecz dopiero po rozpoczęciu inten-
sywnego pocenia się użytkownika. Zaletą natomiast jest fakt dużo większej
odporności mechanicznej9 oraz znacznie lepsze wyniki, w przypadku pokry-
8 Prawie jednolita, stale utrzymująca się powłoka wody powlekająca odzież w czasie
intensywnego deszczu.
9 Obuwie z Sympatexem jest potencjalnie znacznie trwalsze od tego z membranami
opartymi o ePTFE, to właśnie w butach membrany narażone są na największe
zniszczenia.
cia się zewnętrznej warstwy kurtki cienkim filmem wodnym przy deszczowej
pogodzie. Membrany monolityczne z reguły cechuje stosunkowo wysoki (im
niższy tym lepszy) współczynnik Ret przy wysokim (im wyższy tym lepszy)
parametrze paroprzepuszczalności.
Drugim rodzajem są membrany mikroporowate. Działają one dzięki
ogromnej ilości porów powstających w procesie spieniania poliuretanu lub
rozciągania politetrafluoroetylenu. Laminaty wykorzystujące te technologie
cechują się bardzo niskim współczynnikiem Ret i  jednocześnie bardzo wy-
soką paroprzepuszczalnością. Są więc z marketingowego punktu widzenia
dużo ciekawsze dla producentów, którzy mogą wykazać się bardzo dobrymi
parametrami. Niestety wszystkie dotychczas stosowane metody pomiarów,
odnoszące się do przemysłu tekstylnego, nie odzwierciedlają warunków wy-
stępujących podczas opadów atmosferycznych. Stąd też w deszczowej po-
godzie odzież z tych membran może okazać się minimalnie gorsza od wcze-
śniej opisanych membran monolitycznych. Ten dyskomfort wynagradza nam
jednak natychmiastowe „oddychanie” odzieży w bardziej sprzyjających wa-
runkach (brak deszczu lub mżawka).
Warto zaznaczyć, że Gore-Texowi bliżej jest do membran monolitycznych
ze względu na jego hybrydową budowę. Mikroporowata struktura została po-
kryta cieńką warstwą poliuretanu. Jest to pewien kompromis między oboma
rodzajami membran.
W.L Gore wysuwa też argument, że membrany mikroporowate przepusz-
czają powietrze, stad nie są w 100% wiatroszczelne. Na szczęście są to czy-
sto laboratoryjne rozważania, bo naszym grzbiecie tego nie odczujemy.
Intensywny rozwój technologii i surowców wykorzystywanych do produkcji
membran, gwarantuje ich coraz wyższe parametry. Nam klientom, pozwala
na bardziej komfortową aktywność w mniej sprzyjających warunkach atmos-
ferycznych. Od kilku lat trwają prace nad stworzeniem żywej membrany. Dzia-
łałaby ona dzięki mikroorganizmom żywiącym się naszym potem. Nierozwią-
zanym problemem pozostaje stałe dostarczanie pożywienia. Wyeliminowa-
nie tej wady rokuje komercyjny sukces, choć brzmi to jak fantastyka. 

Surowiec Nazwa membrany Odmiany Producent membrany Nazwa nadana przez producentów
Dermizax
MemBrain (Marmot)
PU Dermizax Dermizax EV Toray Industries Inc
H2No (Patagonia)
Dermizax MP
Entrant
Entrant GII
EntrantV PreCip (Marmot)
PU Entrant Toray Industries Inc
Entrant HB Hy-Vent (The North Face)
Entrant W
Entrant GT
PU Triplepoint Toray Industries Inc
PU+spieki ceramiczne Triplepoint Ceramic Toray Industries Inc
PU+spieki ceramiczne+Ag Triplepoint Dynamic Toray Industries Inc
PU Omniclima Concordia textiles
Gelanots
Gelanots Impact
Geladrage Toyota Tsusho Corporation
PU Gelanots
Gelanots GX-PR (dawniej Tomen)
Gelanots Protein-Tex
Gelanots DR
PE Sympatex Sympatex Technologies
Gore-Tex Pro Shell
Gore-Tex PacLite
Gore-tex XCR
Gore-Tex Performance Shell
ePTFE Gore-Tex W. L. Gore & Associates
Gore-Tex Soft Shell
Gore-Tex
Windstopper
Windstopper Soft Shell
ePTFE eVent eVent BHA Group Inc.
 BERGANS
Norweska perfekcja
101 lat i bez cienia zmęczenia na twarzy – tak w skócie można by opisać norweską markę Bergans. Kilka lat temu Norwegowie
rozszerzyli swoje horyzonty na rynki Europy i od tego czasu marka Bergans wyrobiła sobie uznanie wśród narciarzy i miłośni-
ków outdooru na starym kontynencie.
Bergans jest niekwestionowanym liderem na
rynku outdoor w  Norwegii i pewnego rodzaju in-
stytucją dla tradycyjnych miłośników outdooru,
jakimi są Norwegowie. Nieważne, czy to będzie
plecak szkolny czy trekkingowy, kurtka puchowa
czy spodnie narciarskie – każdy Norweg posiada
jakiś produkt Bergansa. Firma wystartowała po-
nad 100 lat temu, rozpoczynając swoją karierę od
produkcji plecaków oraz od wymyślenia i opaten-
towania anatomicznego stelaża do nich. Po latach
Bergans rozszerzył swoją ofertę o  nosidełka dla
dzieci, śpiwory, namioty oraz o  coraz bogatszą
linię odzieży. Do rodziny Bergans należą również
składane canoe ALLY.
Poprzez swoje tradycje Bergans jest związany
z  wyposażaniem ekspedycji. Odkrycie i  eksplo-
racja regionów polarnych zawsze leżała w kręgu
zainteresowań Norwegów. Wielu podróżników,
w  tym pierwszy zdobywca Bieguna Południowe-
go, Roald Amundsen, podróżowało właśnie ze
sprzętem Bergansa. Nawet pierwszy zdobywca
Mount Everest, Sir Edmunt Hilary, wykorzystywał
plecaki firmy Bergans do transportu butli z tlenem
podczas swojej wspinaczki na najwyższą górę
świata. Także teraz sportowcy jak Rune Gjeldnes
(autor „Najdłuższego Marszu” – 4800 km solo
na nartach w rejonie Bieguna Południowego bez
30
uzupełniania zapasów) oraz Cecilie Skog (zdo-
bywczyni najwyższych gór na wszystkich konty-
nentach – 7Summits oraz zdobywczyni obu Bie-
gunów) używają podczas swoich wypraw sprzętu
Bergansa. Dwa pożary magazynu oraz całkowita
strata kolekcji nie zraziły firmy, Bergans dalej kon-
tynuował rozwój marki.
Logo Bergansa odzwierciedla bogate tradycje
tej norweskiej firmy – litery nawiązują do podpisu
założyciela firmy, Ole F. Bergana, który wymyślił
pierwsze plecaki i  anatomiczny system nośny
w  1908 roku. Stylizowani narciarze symbolizują
„Birkebeiners” – ważne dla Norwegów historycz-
ne postaci. Na początku XIII wieku uratowali oni
syna królewskiego, Håkona Håkonssena, od za-
mieszania podczas wojny domowej, uciekając
z nim na nartach w góry w okolicach Lillehammer.
To wydarzenie jest co roku świętowane w Norwe-
gii jako impreza cross county na nartach na hi-
storycznym dystansie. Każdy z  uczestników do-
datkowo niesie ciężar równy historycznej wadze
syna królewskiego. Obraz przedstawiający Birke-
beiners namalowany w 1869 roku był przez długi
czas znakiem towarowym firmy. Dziś powracają
na swoje miejsce, reprezentując wartości firmy :
tradycję oraz innowację.
Główna siedziba firmy znajduje się w  Hokk-
sund, ok. 60 km na południowy zachód od Oslo.
Około 70 osób pracuje tam nad rozwojem, bada-
niami, projektowaniem i  sprzedażą produktów.
Główny magazyn na rynek norweski, firmowa
szwalnia, laboratorium testowe oraz zakład pro-
dukcji poszycia dla canoe ALLY stanowią serce
firmy. Pod koniec 2007 roku firma ustanowiła
swoją filię w  Norderstedt niedaleko Hamburga,
która jest odpowiedzialna za obsługę krajów nie-
mieckojęzycznych oraz rynek Europy Środkowej.
W  Norderstedt znajduje się także główny maga-
zyn na rynek Unii Europejskiej.
Propozycje BERGANS na 2010 rok
Podczas tworzenia nowych kolekcji outdoorowych Bergans of
Norway zawsze koncentrował się na współpracy ze sportowcami i
uczestnikami wypraw. Czy była to współpraca ze słynnym polarni-
kiem Roaldem Amundsenem 100 lat temu, czy jest to współpraca ze
znaną zdobywczynią 7summits Cecilie Skog – wszystkie te kontakty
oraz praca z materiałami w laboratorium testowym sprawiają, że pro-
dukty Bergans stają się z roku na rok coraz lepsze.

Siljan Lady
Jacket
Snohetta
Jacket
Tworząc nową kurtkę pro-
jektanci z  Bergansa korzystali
z cennych uwag największego
stowarzyszenia outdoorowego
w  Norwegii: kurtka Snøhetta
powstała przy udziale DNT –
Den Norske Turistforeningen
(Norweskie Stowarzyszenie
Górskie). Przewodnicy z  tego
stowarzyszenia będą uży-
wać tej kurtki podczas swoich
górskich wędrówek. Bezdrzewne pła-
skowyże, ogromne lodowce czy głębokie lasy – surowe warunki panujące Po premierze w Norwegii ta trójwarstwowa kurtka wyposażona
w  Norwegii stanowiły punkt odniesienia dla projektantów, aby stworzyć produkt w membranę Dermizax EV™ przybywa do Europy w zupełnie nowych
sprawdzający się w każdej sytuacji. kolorach. Kurtka, która sprawdza się w Norwegii musi oferować dosko-
Nazwa Snøhetta pochodzi od nazwy góry mierzącej 2282 m n.p.m. i znajdują- nałe zabezpieczenie przed pogodą. Dzięki membranie jest doskona-
cej się w Parku Narodowym Dovrefjell. Ta trójwarstwowa kurtka została wyposa- le wodoodporna, wiatroodporna oraz świetnie odprowadza wilgoć na
żona w membranę Dermizax™, która dzięki swej elastyczności zapewnia komfort zewnątrz. Jak wszyskie kurtki z grupy Dermizax, Siljan posiada długie
ruchu. W pełni regulowany kaptur posiada sztywny daszek, który zapewnia dobrą wywietrzniki na rękawach, w pełni regulowany kaptur, velcro na nadgar-
widoczność nawet w najcięższych warunkach pogodowych. Zamek główny jest stach. Dodatkowo garda i kołnierz są obszyte od wewnątrz polarem,
zabezpieczony patką. Snøhetta została dodatkowo wzmocniona na ramionach co zapewnia większy komfort użytkowania. Przednie kieszenie oraz
oraz na bokach, aby zapobiec wycieraniu materiału przez plecak. Dwie zewnętrzne kieszeń na piersi mogą również służyć jako dodatkowe wywietrzniki.
kieszenie z wodoodpornymi zamkami, duże wywietrzniki, ściągacz w pasie, rzepy Odblaski na ramionach zapewniają bezpieczeństwo po zmroku. Kurtka
velcro na rękawach oraz ciekawy design sprawiają, że Snøhetta jest bezkompro- Siljan jest dostępna zarówno w wersji męskiej jak i damskiej. Nazwa
misową i funkcjonalną kurtką dla poważnego entuzjasty outdooru. Siljan pochodzi od nazwy regionu w prowincji Telemark, który został
wybrany najlepszym miejscem do życia w Norwegii.

Kjerag Jacket
Najlżejszy i najcieńszy softhsell ze stajni Bergansa zamyka lukę pomiędzy softhellami
a kurtkami z mikrofibry. Bez polarowej podszewki, mniej izolujący lecz ciągle tak samo
chroniący przed warunkami zewnętrznymi, Kjerag jest idealną letnią alternatywą na ro-
wer, trekking czy zwykły spacer wieczorem. Dzięki użytemu materiałowi otrzymujemy
bardzo wysoki współczynnik rozciągliwości. W pełni regulowany kaptur sprawia, że kurt-
ka może być także używana podczas chłodniejszych i mniej przyjaznych pogodowo dni.
Nazwa Kjerag pochodzi od słynnego miejsca w Norwegii, doskonale znanemu turystom
i fotografom, ze względu na kamień wciśnięty między skały.

AGENT BERGANS W POLSCE: Osoba kontaktowa:

MJ Sport S.C. Paweł Mielcarek
ul. Katowicka 89C/19 e-Mail: pawel.mielcarek@mjsport.pl
61-131 Poznań kom. +48 698 933 944
Tel./Fax. +48 61 623 18 36
Fax. +48 61 623 18 37
email: office@mjsport.pl
31
www.mjsport.pl
 Sztuczny puch
Zimą może być cieplej!

fot. Tadek Grzegorzewski/Montano

„Rzeczywiście lubię kurtki z Primaloftem. Podczas trudnych alpejskich wspinaczek, kiedy stale ma się kontakt ze śnie-
giem i lodem, lepiej radzą sobie one z wilogocią, nie tracąc przy tym swoich cieplnych właściwości, niż te wypełnione
naturalnym puchem. Poza tym kurtki z taką ociepliną są zgrabniejsze i dobrze poddają się kompresji.” – To nie cytat
z folderu reklamowego, ale wypowiedź jednego z najlepszych alpinistów świata Ueli Stecka.

Szwajcar nie jest w  swojej opinii odosobniony, podobnie ciepło o  nowych
sztucznych ocieplinach wypowiadają się inni znani wspinacze, jak choćby
Stefan Glowacz, Robert Jasper oraz na polskiej scenie wspinaczkowej Ma-
ciek Ciesielski czy Marcin Tomaszewski. Wszyscy oni są zgodni – w mokrych,
zimowych warunkach dobrze oddychające kurtki ze sztucznym wypełnieniem
są niezastąpione...
Kilka lat temu na outdoorowym rynku pojawiła się ciekawa alternatywa
dla naturalnego puchu, czyli sztuczne mikrowłókna. Główną zaletą nowej
technologii są wysokie właściwości termiczne uzyskanej ociepliny przy jej
stosunkowo niskiej wadze. Efekt cieplny wzmocniony jest przez wysoką wia-
troszczelność. Jednak najważniejsza „rewolucja” związana jest z utrzymywa-
niem wysokich właściwości termicznych ociepliny również po jej zmoczeniu.
Trzeba zaznaczyć, że same włókna mają niezwykle wysokie właściwości
hydrofobowe, więc ich nasiąkanie jest mocno ograniczone. Ich kolejne ce-
chy to kompresowalność, szybkie wysychanie, łatwość w konserwacji oraz
trwałość.
Jak to zwykle bywa, pierwsze zastosowania związane były z potrzebami
militarnymi. Na początku lat 80. amerykańska firma Albany International Corp.
otrzymała zlecenie od armii na wyprodukowanie syntetycznej alternatywy dla
ulegającego zmoczeniu puchu. W efekcie powstała technologia, która z po-
wodzeniem wykorzystywana jest w całym przemyśle outdoorowym, począw-
szy od produkcji śpiworów, poprzez buty, skarpety, bieliznę a  na kurtkach
i czapkach skończywszy.
Sztuczne wypełnienie szybko znalazło swoje miejsce na rynku, stając się
ciekawą alternatywą nie tylko dla puchu, ale i dla tradycyjnych, ciepłych „po-
larów”. Przy swojej dobrej oddychalności ma ono wysokie właściwości prze-
ciwwiatrowe, które można dodatkowo wzmocnić materiałem zewnętrznym.
Kwestia wodoodporności nie odgrywa decydującej roli, jak to ma miejsce
w przypadku hard shelli – po pierwsze kurtki te częściej wykorzystywane są
w zimie, gdzie nie ma aż tak gwałtownych opadów, po drugie stosuje się je
często jako drugą warstwę odzieży (materiał zewnętrzy poddawany jest jed-
nak impregnacji DWR), a po trzecie nawet gdy ulegną zmoczeniu, nie tracą
swoich właściwości. Możliwość zrezygnowania z membran znacząco wpłynę-
ła na obniżenie ceny, choć trzeba pamiętać, że dobrej jakości ociepliny rów-
nież do tanich nie należą, jednak z powodzeniem mogą konkurować pod tym
względem z odzieżą wypełnioną naturalnym puchem. Na rynku pojawiają się
również membranowe kurtki ze sztuczną ociepliną – to najwyższa półka ceno-
wa oferująca zabezpieczenie na ekstremalnie zimne i wyjątkowe warunki.
Pozycja ociepliny Primaloft powoli zaczyna przypominać dominację la-
minatów Gore-Tex – w zasadzie wszystkie najważniejsze marki outdoorowe
produkują odzież z  wykorzystaniem Primaloftu. Wyjątkami są szwajcarski
Mammut, który korzysta głównie ze swoich rozwiązań wypracowanych przez
Ajungilaka w ocieplinie MTI (Micro Thermal Insulation) oraz amerykański po-
tentat Columbia, wprowadzający właśnie na rynek swoją unikatową koncep-
cję Omni Heat, w skład której wchodzą technologie Thermal Insulation oraz
Thermal Reflective.
Pozostałe firmy oprócz ociepliny Primaloft proponują dodatkowo swoje
firmowe – często tańsze – rozwiązania. I tak np. kanadyjski Arc’teryx stosu-
je dwie technologie – Coreloft i  ThermaTek. Z  kolei Marmot wyprodukował
swoją własną ocieplinę pod nazwą Marmaloft. Primaloft w swoich wyrobach
stosują również polscy producenci, m.in. HiMountain, Milo czy Montano.
Każda nowa technologia ulega rynkowej weryfikacji. Jednak gwałtowny
rozwój odzieży ze sztucznym puchem wskazuje, że mikrowłókna radzą sobie
całkiem dobrze. Mimo, iż poczucie komfortu termicznego jest cechą niezwy-
kle indywidualną, to większość wspinaczy i outdoorowców zgodzi się z jed-
nym – nikt nie lubi marznąć! [pt]

32
HIMOUNTAIN ARC’TERYX MAMMUT
Belay 2 Atom LT Hoody Stratus Flash Jacket
Primaloft One 100g/m2 Coreloft 60g/m2 MIT 60g/m2

WARMPEACE MONTANO THE NORTH FACE

Uphill Jacket Primaloft One 100 Women’s On Sight Jacket
Primaloft Sport 60g/m2 Primaloft One 100g/m2 Primaloft One 60g/m2

MAMMUT ARCTERYX THE NORTH FACE

Stratus Jacket Solo Jacket Women’s Plasma
MIT 60g/m2 ThermaTek 92g/m2 Thermal Jacket
Primaloft One 100g/m2

MILO TERNUA
Lofot Navaho Hoody
Primaloft Sport 100g/m2 Primaloft One 133g/m2
Redakcja 4outdoor rozpoczyna test kurtek
ze sztuczną ociepliną. Wyniki będą opubli-
kowane w lutowym numerze magazynu.
Oto prezentacja kurtek biorących udział
w  teście. Więcej informacji o produktach
na www.4outdoor.pl.

33
 Jak dużego plecaka potrzebuję?
Trudno wyobrazić sobie swobodną i długą wędrówkę bez odpowiedniego
plecaka. Posiadanie właściwego modelu plecaka może decydować o tym,
czy będziemy czerpać radość z naszych outdoorowych aktywności, a gdy na
szlaku przydarzy nam się wypadek najczęściej możemy liczyć tylko na to, co
zmieściliśmy w plecaku...
Pojemność to jeden z podstawowych parametrów plecaka
i to właśnie ona jest pierwszym kryterium branym pod uwagę przy
wyborze odpowiedniego modelu. Dlatego bardzo istotne jest
wybranie plecaka o właściwej pojemności pod kątem planowanej
wędrówki, wycieczki lub wspinaczki.

45 litrów
Spis ekwipunku:
Do plecaka o pojemności 45 litrów
• 2-osobowy namiot
można spakować ekwipunek • śpiwór
umożliwiający, w zależności od • materac
• kuchenka
zapotrzebowania na jedzenie, • paliwo do kuchenki
• naczynia i sztućce
spędzenie jednej lub dwóch • prowiant na dwa dni
• kurtka zewnętrzna
nocy w terenie. Zmieści się w nim • spodnie zewnętrzne
dwuosobowy namiot. Ten jednak • zapasowy polar
• czapka i rękawiczki
najczęściej jest dzielony pomiędzy • czołówka
• apteczka
partnerów, a zatem zostaje jeszcze • kijki trekkingowe
trochę miejsca na inny sprzęt. • 2 litry płynów
• mapa i kompas
Plecak o tej pojemności pozwala • GPS
również na zabranie ekwipunku na Waga: ok. 11 kg

zimowe wycieczki, można go użyć

także podczas zimowej wspinaczki
(zaawansowani wspinacze zmieszczą
do niego również zprzęt biwakowy). 35 litrów
Jest to najbardziej popularny i uniwersalny
rozmiar plecaka. Wystarcza do spakowania
ekwipunku na jednodniowe, zimowe
25 litrów wędrówki. Jest również na tyle duży, żeby
w lecie zabrać go na jednodniowe, lekkie
Plecak 25 litrowy jest idealny na biwaki. Proponowany ekwipunek mieści
jednodniowe wycieczki wiosną, latem się w 35-litrowym plecaku bez problemu,
i jesienią. Zimą może nie zmieścić pozostawiając miejsce na dodatkowy sprzęt,
się w nim ocieplana kurtka, chyba, że np. aparat. Plecaki wspinaczkowe tych
posiadamy bardzo lekki, kompaktowy rozmiarów idealnie nadają się również do
ekwipunek. 25-litrowe plecaki jednodniowych alpejskich wspinaczek.
alpinistyczne są wystarczające do
jednodniowych letnich wspinaczek na
drogach wielowyciągowych, gdy trzeba
Spis ekwipunku:
zabrać niewielki dodatkowy ekwipunek.
• Prowiant na jeden dzień
Natomiast prawdopodobnie nie i termos
Spis ekwipunku: • kurtka zewnętrzna
zmieścimy do plecaka liny, którą trzeba
• prowiant na jeden dzień • spodnie zewnętrzne
• kurtka zewnętrzna będzie przytroczyć na zewnątrz. • ocieplana kurtka zimowa
• spodnie zewnętrzne • zapasowy polar
• zapasowy polar • czapka i rękawiczki (dwa
• czapka i rękawiczki zestawy)
• czołówka • czołówka
• apteczka • apteczka
• kijki trekkingowe • kijki trekkingowe
• 2 litry płynów • 2 litry płynów
• mapa i kompas • płachta NRC
• GPS • mapa i kompas
• GPS
Waga: ok. 5 kg
Waga: ok. 6,5 kg

Poradnik powstał przy

współudziale firmy:

34
 Technologia
Mikrowłókna – mega osiągi
Postęp technologiczny przemysłu outdooro-
wego opiera się w dużej mierze na zastosowa-
niu coraz doskonalszych materiałów do pro-
dukcji „tradycyjnych” plecaków, kurtek, czy
butów. Materiałów lżejszych, cieplejszych, bar-
dziej wytrzymałych, czy bardziej wodoodpor-
nych od tych, których używali nasi dziadkowie.
Jednym z takich nowoczesnych materiałów są
tkaniny wykonane z mikrowłókien (microfibre).
Mikrowłókna to bardzo cienkie, przynajmniej
20 razy cieńsze od ludzkiego włosa, syntetyczne
włókna lub przędza. Specjalnie do ich opisu stwo-
rzono jednostkę miary denier, która daje wyobra-
żenie, jak niezwykle cienkie jest mikro­włókno –
9 km włókna o grubości 1 deniera waży zaledwie
1 gram. Jeden denier to górna granica, by włókno
lub przędza mogły być zakwalifikowane do kate-
gorii mikrowłókien. Obecnie produkuje się już mi-
krowłókna 10 razy cieńsze, o grubości 0,1 denie-
ra. Zatem 1 gram takiego mikrowłókna może mieć
długość 90 km!
Pierwsze mikrowłókna, o  grubości 0,7 denie-
ra wyprodukowano pod koniec lat 50. XX wieku.
Jednak przemysłowe zastosowanie na dużą skalę
Na nasz testowy warsztat wzięliśmy ręczniki tu-
rystyczne Dr. Bacty z  ultramikrowłókien, obecne
na naszym rynku dzięki firmie RedBird. Materiał,
z którego są wykonane jest gładki, a jego faktura
zbliżona jest do zamszu. Ręczniki są oferowane
w szerokiej gamie kolorów i sprzedawane w prak-
tycznych siatkowych kosmetyczkach.
Wydałoby się, że w  dziedzinie ręczników wie-
le zrobić się nie da, ale użycie ultramikrowłókien
(patrz artykuł powyżej) powoduje, że w niepozor-
nym prostokątnym kawałku materiału kryje się za-
awansowana technologia, która może ułatwić ży-
cie outdoorowemu turyście.
Ręcznik wykonany z  ultramikrowłókien jest –
przy tej samej powierzchni – prawie dwukrot-
Waga Współczynnik
suchy mokry adsorpcji wody
Zwykły ręcznik 520 g 2200 g 3,2
Dr. Bacty 204 g 1023 g 4,0
36
znalazły dopiero po udoskonaleniu technologii na
początku lat 70. przy produkcji kompozytowej tka-
niny Alcantara. Materiał ten, wyjątkowo odporny
na zanieczyszczenia, jest do dziś stosowany m.in.
w  tapicerce samochodowej i  me-
blowej. Mikrowłókna, dzięki swo-
im właściwościom, od początku
lat 90. zawędrowały w ręce gospo-
dyń domowych – ich uznanie zdo-
były czyszczące bez użycia deter-
gentów ściereczki (tzw. mikrofibry),
czy trwałe i chłonne mopy.
Tkaniny z  mikrowłókien są nie-
zwykle miękkie w dotyku, a ich wła- Przekrój ultramikrowłókna
ściwości można kształtować m.in.
poprzez właściwą kombinację dwóch podstawo-
wych składników stosowanych do ich pro­dukcji
(poliester i poliamid) oraz sam sposób tkania. Ma-
teriały te potencjalnie mogą mieć jakże pożądane
dla produktów outdoorowych cechy: wytrzyma-
łość, odporność na rozciąganie i  ściskanie, od-
porność na większość chemikaliów, szybką wy-
sychalność, sztywność i  elastyczność zarówno,
gdy materiał jest suchy, jak i  mokry, odporność
na zginanie, odporność na pleśń, niską nasią-
TeST
Ultramikrowłókna kontra bawełna
nie lżejszy od tradycyjnego bawełnianego. To
w  przypadku, gdy musimy dźwigać go na wła-
snych plecach, jest sporą zaletą. Ponadto, ze
względu na swoją gęstość, powinien móc wchło-
nąć około 7 razy więcej wody niż sam waży. Za-
tem jego skuteczność w adsorpcji wody powinna
być 3 razy lepsza, niż zwykłego ręcznika baweł-
nianego. W  naszym teście adsorpcji wody ręcz-
nik Dr. Bacty co prawda nie przewyższał baweł-
nianego w  stopniu, w jakim można było oczeki-
wać, ale okazał się od niego lepszy również pod
tym względem. Ręcznik skutecznie osusza skórę
i jest przyjemny w użyciu, chociaż trzeba przywyk-
nąć do charakterystycznej faktury microfibry, która
różni się od klasycznego ręcznika kąpielowego.
Porównanie szybkości schnięcia ręczników wy-
pada za to zdecydowanie na korzyść ultramikrow-
łókien. Testowany ręcznik schnie o wiele szybciej
(można go też znacznie łatwiej wykręcić po całko-
witym zamoczeniu i od razu nadaje się do włoże-
nia do plecaka).
Szybkość schnięcia (stopień wilgotności)
1h 2h 3h 5h 7h
92% 88% 84% 75% 64%
86% 73% 63% 40% 16%
Wojciech Słowakiewicz
kliwość. Np. tkanina wykonana płaskim splotem
może skutecznie odpychać wodę, a  przy zasto-
sowaniu innego splotu, przy tym samym mikrow-
łóknie, idealnie ją chłonąć pomiędzy gęsto upako-
wanymi włóknami.
Ponieważ proces technologicz-
ny produkcji coraz cieńszych mi-
krowłókien napotkał fizyczną gra-
nicę, do której można „rozcią-
gnąć” poliester i  poliamid, wyna-
leziono technologię umożliwia-
jącą podział każdej pojedynczej
przędzy z  mikrowłókien na mniej-
sze części. Dzięki temu powsta-
ły niezwykle cienkie ultramikrow-
łókna (ultramicrofibre). Są one bardziej chłonne,
a wykonane z nich materiały ze względu na struk-
turę idealnie nadają się do czyszczenia, wyciera-
nia i polerowania.
Potencjał tkwiący w  mikrowłóknach i  ultrami-
krowłoknach ukazuje rewelacyjna wodoodporna
ocieplina PrimaLoft (opisujemy ją na stronie 32),
jak i szybkoschnące ręczniki (patrz poniżej). Wy-
daje się, że przed mikrowłóknami rysuje się w out-
doorze ciekawa przyszłość.
Adsorbcja wody przez zwykłe włókno (z lewej)
i ultramikrowłókno (z prawej)
Dodatkowo zastosowana technologia Dr. Bacty
protection oparta na jonach srebra zapewnia ochro-
nę antybakteryjną i eliminuje przykre zapachy.
Podsumowując, ręcznik Dr. Bacty ze swą niską
wagą, skutecznym wchłanianiem wody i szybkim
wysychaniem to dobry wybór dla każdego miło-
śnika outdooru.
9h
55%
0%
Regatta & Dare2b Poland
Warsaw Showroom
05-807 Podkowa Leśna ul. Jadwigi 9
PHN/Fax [22] 7291695
Mobile: 602332476 , 604977645 , 602226825
E- mail: easterneurope@regatta.com
www.regatta.com, www.dare2b.com
Tydzień w Austrii i e
rorc
*
l u k s u s o w y m k u
wyszalej się w

5x
pobyt
ku
*
20x
torba rinan
50x
torba sar
in

w Szczyr
ar ki Cam p us za co najmniej
Kup produkty m w konkursie
100x
* Pobyt dla dwóch osób

Zł i weź ud ział
100
innych nagród. portfel leo
j tyd zie ń w Alp ach , pob yt w Szczyrku i mnóstwo
Wygra 2010.
ernika 2009 do 10 stycznia
Konkurs trwa od 28 paździ str oni e ww w.c ampus.com.pl
i zgł osz eni e kon kur sow e znajdują się na
Regulamin