Strategia zwalczania i

przeciwdziaania
przestpczoci
zorganizowanej
Przemysaw led
Gr.B
Bezpieczestwo
Wewntrzne

Przestpczo zorganizowana

Cechy
wspdziaaniem
zawsze wicej ni
jednej osoby;

legalizowaniem
nielegalnych zyskw;

ukierunkowanie na
osignicie
maksymalnych, w
danej sytuacji, zyskw
w postaci korzyci
materialnych,
uzyskiwania wpywu na
funkcjonowanie
instytucji wadzy,
administracji, rnych
gazi gospodarki,
organw cigania i
wymiaru
sprawiedliwoci;

Hermetyczno;

wykorzystywanie
przemocy, szantau i
korupcji.

Definicja wedug CB
Przestpczo zorganizowana to
hierarchicznie zorganizowany na wzr podmiotu
gospodarczego zwizek przestpczy, dziaajcy w
celu osignicia zysku przez popenianie cigych i
rnorodnych przestpstw za porednictwem
korupcji, szantau, siy i broni, generujcy zyski dla
czonkw oraz na rozwj dziaalnoci, prowadzcy
dziaalno w sposb planowy w ramach podziau
zada wedug kwalifikacji, elastyczny w kierunkach
dziaa, utrzymujcy kontakty z organami wadzy
dla wasnego bezpieczestwa, hermetyczny
wewntrznie
i
zewntrznie,
o
wymiarze
midzynarodowym.

Aktualne zagroenia
produkcji, przemycie, dystrybucji
narkotykw i rodkw
psychotropowych,
przemycie i nielegalnym handlu
broni,
zabjstwach na zlecenie,
pobiciach i porwaniach osb,
napadach na osoby podrujce
samochodami,
produkcji i wytwarzaniu materiaw
wybuchowych,
przemycie alkoholu i wyrobw
tytoniowych,
oszustwach podatkowych,
oszustwach kredytowych,
oszustwach ubezpieczeniowych,

oszustwach giedowych,
kradziey i przemycie
samochodw,
faszowaniu rodkw
patniczych,
przemycie pierwiastkw
promieniotwrczych,
czerpaniu zyskw z prostytucji,
wymuszeniach haraczu,
organizowaniu nielegalnych
zakadw hazardowych,
organizowaniu nielegalnych
przerzutw cudzoziemcw.

Przeciwdziaanie
Jedynie
efektywny
system
wykreowany
przez
pastwo,
zaakceptowany przez spoeczestwo
i realizowany przez podmioty dobrze
przygotowane do tej roli, wzajemnie
ze sob wspdziaajce, pozwala
skutecznie
przeciwdziaa
przestpczoci zorganizowanej, co
udowodniono ju w praktyce.

Elementy ktre moemy obecnie

wyrni to :
rodki prawne pozostajce w dyspozycji instytucji
pastwowych,

instytucje pastwowe powoane do zwalczania przestpczoci

zorganizowanej,

organizacje pozarzdowe wspierajce dziaania przeciwko

przestpczoci zorganizowanej,

wykorzystanie dowiadcze innych krajw i midzynarodowa

wsppraca bilateralna i multilateralna,

obudowa naukowa zjawiska i jego zwalczania, zwizany z tym

system szkolenia podmiotw odpowiedzialnych za prowadzenie
dziaa w tym zakresie

rodki prawne zwalczania przestpczoci

zorganizowanej w Polsce

Wskazujc na prawne podstawy

zwalczania przestpczoci
zorganizowanej w Polsce mona
z du satysfakcj zauway, e
w Polsce powsta w cigu
ostatnich lat cay szereg
przepisw dajcych moliwoci
skutecznego przeciwstawienia
si temu zjawisku.

Wydaje si, i niewiele krajw w

Europie a tak daleko posuno
si w wyposaeniu instytucji
zwalczajcych omawiane
zagroenie w tak daleko idce
uprawnienia.

Jeeli wspomnimy tu take o

moliwociach wynikajcych z
podpisanych przez Polsk umw
i porozumie midzynarodowych,
to mamy w miar kompletny
zbir przepisw uprawniajcych
do podejmowania bardzo
szeroko zakrojonych,
skutecznych przedsiwzi.

Przepisy prawne regulujce moliwoci walki z

przestpczoci
zorganizowan

przepisy kodeksu karnego z 1997 r., ktre mona podzieli na dwie grupy:
przepisy art. 258 i 299 penalizujce zachowania polegajce na udziale w
zorganizowanej grupie przestpczej oraz na legalizowaniu rodkw pochodzcych z
takiej dziaalnoci,
przepisy art. 60, 65 i 259 regulujce zasady wymiaru kary wobec sprawcw
biorcych udzia w zorganizowanej dziaalnoci przestpczej.
b/ przepisy kodeksu postpowania karnego z 1997 r. ze szczeglnym uwzgldnieniem
rozdziau 26 kontrola i utrwalanie rozmw oraz art. 184 1 wiadek incognito,
c/ przepisy Ustawy o wiadku koronnym z 1997 r. ze zmianami z 22 lipca 2006 r.,
d/ przepisy zawarte w ustawie o Policji z 6 kwietnia 1990 r. dotyczce stosowania
szczeglnych metod pracy operacyjnej,
e/ przepisy regulujce zasady udziau innych sub i jednostek administracji w
przeciwdziaaniu i zwalczaniu przestpczoci zorganizowanej oraz moliwoci
wykorzystywania szczeglnych metod pracy operacyjnej:
ustawa o Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego i Agencji Wywiadu z 2002 r.,
ustawa o Stray Granicznej z 1990 r.
ustawa o kontroli skarbowej z 1991 r. bdca prawn podstaw funkcjonowania
Wywiadu Skarbowego
ustawa o przeciwdziaaniu praniu pienidzy oraz finansowaniu terroryzmu z 2000 r.,
ustawa o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym z 2006 r,
ustawa o Subie Kontrwywiadu Wojskowego i Wywiadu Wojskowego z 2006 r.
ustawa o andarmerii Wojskowej i wojskowych organach porzdkowych z 2001 r.
ustawa o Subie Wiziennej z 1996 r.

Instytucje zwalczajce przestpczo

zorganizowan
I. Policja
o.Do
podstawowych
zada
Policji
okrelonych w art. 1 Ustawy o Policji
naley m.in. wykrywanie przestpstw i
wykrocze oraz ciganie ich sprawcw
oraz inicjowanie i organizowanie dziaa
majcych
na
celu
zapobieganie
popenianiu przestpstw i wykrocze oraz
zjawiskom kryminogennym ().

Centralne Biuro ledcze Komendy

Gwnej Policji.
Aktualne zadania CB okrelone zostay w
Regulaminie Komendy Gwnej Policji i obejmuj one:

planowanie, koordynowanie i
podejmowanie dziaa
ukierunkowanych na rozpoznawanie i
zwalczanie przestpczoci
zorganizowanej w kraju oraz o
charakterze midzynarodowym, a w
szczeglnoci przestpczoci
kryminalnej, ekonomicznej i
narkotykowej,

prowadzenie postpowa
przygotowawczych w sprawach
dotyczcych zorganizowanych grup
przestpczych,

ochrona wiadkw koronnych i osb

dla nich najbliszych oraz
koordynowanie czynnoci
zwizanych z ochron osb
zagroonych (w latach 19972007
ustanowiono 89 programw wiadka
koronnego),

prowadzenie operacji specjalnych,

koordynowanie dziaa w zakresie

rozpoznania operacyjnego zagroe
terrorystycznych i ekstremistycznych,

organizowanie i podejmowanie czynnoci

operacyjno rozpoznawczych we
wsppracy z jednostkami organizacyjnymi
Policji,

organizowanie wspdziaania oraz

wsppraca z Policjami innych pastw, a
take z krajowymi subami i urzdami
administracji publicznej w dziedzinach i
zakresie niezbdnym do skutecznego
zapobiegania i zwalczania przestpczoci
zorganizowanej,

prowadzenie rejestru wnioskw i

zarzdze dotyczcych kontroli
operacyjnej zarzdzanych na wniosek
Komendanta Gwnego Policji oraz
czynnoci operacyjnych podejmowanych
na podstawie art. 19a ustawy z dnia 6
kwietnia 1990 r. o Policji, a take
wnioskw, o ktrych mowa w art. 20 ust. 5
tej ustawy, zgodnie z obowizujcymi w
tym zakresie przepisami.

Gwnymi partnerami
CB w zwalczaniu
przestpczoci
zorganizowanej w
strukturach Policji s:

Biuro Wywiadu
Kryminalnego KGP,

Biuro Kryminalne
oraz

jednostki terenowe
tych pionw.

Statystyki CB

Liczba grup przestpczych (wedug narodowoci) pozostajcych

w zainteresowaniu CB KGP w 2011 i 2012 roku

Liczba grup przestpczych (wg wybranych kategorii)

pozostajcych w zainteresowaniu CB KGP w 2011 i 2012 roku

Liczba grup wyeliminowanych przez CB KGP

w 2011 i 2012 roku

W 2012 roku w prowadzonych sprawach CB

KGP zabezpieczyo mienie w wysokoci 248
761 065 (278 975 499) z.

Natomiast we wszcztych i prowadzonych

postpowaniach przygotowawczych odzyskano
mienie w wysokoci 42 582 224 (40 149 043)
z.

Agencja Bezpieczestwa
Wewntrznego i Agencja Wywiadu
Powoana w 2002 r. Agencja Bezpieczestwa Wewntrznego ma w
zakresie swoich ustawowych zada przede wszystkim:
1. rozpoznawanie, zapobieganie i zwalczanie zagroe godzcych w
bezpieczestwo wewntrzne pastwa oraz jego porzdek
konstytucyjny, a w szczeglnoci w
2. suwerenno i midzynarodow pozycj,
3. niepodlego i nienaruszalno terytorium, a take obronno
pastwa.
4. rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie takich przestpstw jak
szpiegostwo, terroryzm, naruszenie tajemnicy pastwowej i innych
przestpstw godzcych w bezpieczestwo pastwa, godzcych w
podstawy ekonomiczne pastwa ,
5. przestpstwa korupcji osb penicych funkcje publiczne.

Grupy przestpstw

nielegalne wytwarzanie, posiadanie, i

obrt broni, amunicj i materiaami
wybuchowymi, broni masowej
zagady oraz rodkami odurzajcymi
i substancjami psychotropowymi, w
obrocie midzynarodowym.

Znaczna cz tych zada, a przede

wszystkim zwalczanie przestpstw
zwizanych z narkotykami, obrt
broni i materiaami wybuchowymi
oraz niektre przestpstwa
korupcyjne i gospodarcze s
charakterystyczne dla
zorganizowanych grup
przestpczych.

Agencja Wywiadu
Dla Agencji Wywiadu obowizek zwalczania
przestpczoci zorganizowanej wynika z art. 6
ust. 1 pkt 5 i 6 Ustawy o ABW i AW gdzie jako
zadanie tej suby wymieniono:
I. rozpoznawanie
midzynarodowego
terroryzmu,
ekstremizmu
oraz
midzynarodowych
grup
przestpczoci
zorganizowanej,
II. rozpoznawanie midzynarodowego obrotu
broni, amunicj i materiaami wybuchowymi,
rodkami
odurzajcymi
i
substancjami
psychotropowymi ().

Centralne Biuro
Antykorupcyjne
Zgodnie z art. 2 ustawy o CBA do zakresu
waciwoci tej instytucji naley m.in.:
ujawnianie przypadkw
nieprzestrzegania okrelonych
przepisami prawa procedur
podejmowania i realizacji decyzji w
przedmiocie prywatyzacji i
komercjalizacji, wsparcia finansowego,
udzielania zamwie publicznych,
przyznawania koncesji, zezwole
podmiotowych i przedmiotowych, ulg,
preferencji, kontyngentw, porcze i
gwarancji kredytowych.

rozpoznawanie, zapobieganie i
wykrywanie niektrych przestpstw
przeciwko dziaalnoci instytucji
pastwowych i samorzdu terytorialnego
(tzw. przestpstwa korupcyjne i
urzdnicze), faszywe zeznania, korupcji
wyborczej art. 250a k.k., udziau w
zorganizowanej grupie przestpczej
art. 258 k.k., faszowania dokumentw
art. 270273 k.k., oszustwa art. 286
k.k., obrotowi gospodarczemu art. 296,
297 i 299 k.k., faszowania pienidzy
art. 310 k.k.

Jednostki podlege
Ministrowi Finansw
Jednym z podstawowych zada wszystkich instytucji
zwalczajcych
przestpczo
zorganizowan
jest
pozbawienie grup przestpczych rodkw pozostajcych w
ich posiadaniu.
Najistotniejsz rol w tym zakresie powinny z zaoenia odgrywa
instytucje podporzdkowane ministrowi finansw. Jest to tym
istotniejsze, bowiem Policja na etapie czynnoci operacyjnorozpoznawczych nie ma dostpu do danych objtych tajemnic
skarbow. Informacje takie moe uzyska dopiero w ramach
prowadzonego postpowania przygotowawczego za porednictwem
prokuratora, lecz w tej jawnej fazie postpowania sprawcy maj szans i
czas na wyprowadzenie posiadanych rodkw poza zasig przepisw
mogcych skutkowa ich pozbawieniem.

Zadania zwizane z ustaleniem i pozbawieniem majtku

czonkw zorganizowanych grup przestpczych
spoczywaj wic przede wszystkim na organach
podlegych ministrowi finansw:

kontroli
skarbowej,

Generalnym
Wywiadzie Inspektorze
Skarbowym, Informacji
Finansowej.

Generalny Inspektor
Informacji Finansowej
uzyskiwaniu, gromadzeniu i przetwarzaniu oraz analizie informacji
oraz podejmowaniu dziaa w celu przeciwdziaania praniu pienidzy
oraz finansowaniu terroryzmu.

przeprowadzania procedury wstrzymania transakcji lub

blokady rachunku,

udostpnienia i dania przekazania informacji o

transakcjach,

przekazywanie uprawnionym organom dokumentw

uzasadniajcych podejrzenia popenienia przestpstwa.

Policja (CB)
CBA
ABW
Stra Graniczna
Suba Wizienna

System ten wydaje si

wic w miar dobrze
zorganizowany, lecz brak
w nim elementu
zasadniczego jednostki
koordynujcej,
odpowiedzialnej za
caoksztat przedsiwzi
zwizanych ze
zwalczaniem
przestpczoci
zorganizowanej.

Si rzeczy zdarzenia
takie nie s powszechnie
znane i tylko w
wydatkowych wypadkach
trafiaj do publicznej
wiadomoci.

Powoduje to moliwo
powielania si dziaa
wobec niektrych
podmiotw przez rne
suby, w skrajnych
wypadkach nawet
zderzanie si sub i
zagroenie dla
funkcjonariuszy
realizujcych okrelone
przedsiwzicia
obserwacja, operacje
specjalne.
O moliwoci
wystpienia takich
zagroe wiadczy
poniszy przykad
odnoszcy si
wprawdzie do
wspdziaania sub
specjalnych, niemniej
jednak moliwy do
odniesienia take do
zwalczania
przestpczoci
zorganizowanej.

Bibliografia:
Wiesaw Mdrzejowski, System Instytucji Przeciwdziaania I
Zwalczania Przestpczoci Zorganizowanej w Polsce, [w] Zeszyty
Naukowe, Zeszyt 1(14) 2011;
P. Wojtunik, P. Bartoszek, Przestpczo zorganizowana i
terroryzm. Zwalczanie wybranych zagroe rodkami policyjnymi
[w:]
Praktyczne
elementy
zwalczania
przestpczoci
zorganizowanej i terroryzmu. Nowoczesne technologie i praca
operacyjna, Oficyna Wolters Kluwer Business, Warszawa 2009;
W. Mdrzejowski, Przestpczo zorganizowana. System
zwalczania, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa
2008;
Sprawozdanie z dziaalnoci Centralnego Biura ledczego KGP za
2012 rok;
Agnieszka
Miczkowska,
Problematyka
przestpczoci
zorganizowanej,[w] Erazmiaskie Zeszyty Studenckie.