TAN I M LAR

Kimyasallar
Doal halde bulunan,retilen,herhangi
bir ilem srasnda veya atk olarak
ortaya kan, kazara oluan, rnn
kalitesini artrmak iin katk maddesi
olarak eklenen, ilem srasnda ortaya
kan tm safszlklar ieren her trl
element, bileik veya karmlara
kimyasallar denir.

TAN I M LAR
Tehlikeli Kimyasal Madde
a) Patlayc, oksitleyici, ok kolay alevlenir, kolay
alevlenir, alevlenir, toksik, ok toksik, zararl,
andrc, tahri edici, alerjik, kanserojen, mutajen,
reme iin toksik ve evre iin tehlikeli zelliklerden
bir veya birkana sahip maddeler,
b) Mesleki maruziyet snr deeri belirlenmi,
maddelerdir.

TANIMLAR
Tozlar:
Tane byklkleri 0,5-150 mikron ve daha kk olan,
kimyasal ve fiziksel zellikleri kendisini oluturan
maddenin yapsna benzeyen ve havada asl duran
maddeciklerdir.

10 mikron< solunmaz
0.5-10 mikron bir ksm tutulur
0.5-5 mikron alveollere ular
0.5 mikron> ekspirasyonla dar verilir

TAN I M LAR

Mesleki Maruziyet Snr Deeri

Baka ekilde belirtilmedike,
8 saatlik srede, alanlarn solunum
blgesindeki havada bulunan kimyasal
madde konsantrasyonunun zaman arlkl
ortalamasnn st snrdr.

TAN I M LAR
MAK (Msaade Edilen Azami Konsantrasyon)

eitli kimyasal maddelerin kapal iyeri havasnda

bulunmasna msaade edilen ve orada gnde sekiz saat
alacak olanlarn salklarn bozmayacak olan azami
miktarlarna MAK deer denir.
TWA (Zaman Arlkl Ortalama Deer)

Sekiz saatlik alma sresinde alanlarn solunum

blgesindeki havada bulunan kimyasal madde
konsantrasyonun zaman arlkl ortalamasnn st
snrna TWA denir.
Bu deerler ppm (ml/m3) veya mg/m3 olarak verilir.

TAN I M LAR

Tehlike
Bir kimyasal maddenin yapsal zellii
nedeni ile zarar verme potansiyelidir.

Risk
Kimyasal maddenin zarar verme
potansiyelinin alma ve/veya maruziyet
koullarnda ortaya kmas olasldr.

KMYASALLARIN RSKLER
Bu riskleri ortadan
kaldrmann ncelikli yolu

tehlikeyi ortadan
kaldrmak, dier bir deile
tehlikeli kimyasal
kullanmamak veya
tehlikesizle daha az

tehlikeli olanla
deitirmektir. (KAME)

KMYASALLARIN SINIFLANDIRILMASI

Organik kimyasallarn yapsn

hidrojen ve dier elementlerle
birleen karbon oluturur.

norganik kimyasallar ise

mineral kaynaklardan elde
edilirler.

KMYASALLARIN SINIFLANDIRILMASI

Uluslararas alma rgt

(ILO) tarafndan 1990 ylnda
kabul edilen Kimyasallarn
Kullanmnda Gvenlik Hakknda
170 nolu Szleme ve 177
nolu Tavsiye Karar ile
kimyasallarn retimi, kullanm,
depolanmas, tanmas, kimyasal
atklarn yok edilmesi ve
ilenmesi, ierisinde kimyasal
bulunan kaplarn bakm ve
onarmnda alnacak nlemler
belirlenmitir.

KMYASALLARIN SINIFLANDIRILMASI

170 nolu Szleme ile

Kimyasallarn snflandrlmasnda,
kimyasallarn zelliklerinin ve
sebep olabilecekleri fiziksel ve
salk zararlarnn esas alnmas,

Tama srasnda da Birlemi

Milletler Tekilatnn Tehlikeli
Maddelerin Tanmas ile ilgili
Tavsiye Kararna (UNRTDG)
uyulmas ngrlmektedir.

KMYASALLARIN RSKLERNDEN KORUNMA

Salk, gvenlik ve evre iin risk

tayan kimyasallar tehlikeli

kimyasal olarak kabul edilmekte
ve bu kimyasallar iin kriterleri
uluslararas dzenlemelerle
belirlenmi etiketleme ve Malzeme

Gvenlik Bilgi Formlar (MSDS)

hazrlama zorunluluu getirilmitir.

MALZEME GVENLK BLG FORMU

MSDS fynde bulunan bilgiler;
1 Madde / Mstahzar ve irket / Sahibinin Tantm ,
2 - Bileimi / indekiler Hakknda Bilgi,
3 Tehlikelerin Tantm,
4 - lk Yardm Tedbirleri,
5 - Yangnla Mcadele Tedbirleri,
6 - Kaza Sonucu Yaylmaya Kar Tedbirler,
7 - Kullanma ve Depolama,
8 - Maruz Kalma Kontrolleri / Kiisel Korunma,
9 - Fiziksel ve Kimyasal zellikler,
10 - Kararllk ve Tepkime ,
11 - Toksikolojik Bilgi,
12 - Ekolojik Bilgi,
13 - Bertaraf Bilgileri,
14 - Tamaclk Bilgisi,
15 - Mevzuat Bilgisi,
16 - Dier Bilgiler,

olarak numaralandrlm ve adlandrlm 16 standard balk altnda toplanan

bilgiler verilir

MALZEME GVENLK BLG FORMU

14. Tamaclk bilgisi

Bu blmde kullanclara tesisleri
iinde ve/veya dnda malzemenin
tanmas ve nakliyesi srasnda
uyulmas gereken veya bilinmesi
gereken zel tedbirlerin verilmesi
gerekmektedir. Aadaki kurallar bu
anlamda nem tar;

RID (Tehlikeli Maddenin Demiryolu ile

Uluslararas Tanmas)

ADR (Tehlikeli Maddenin Karayolu ile

Uluslararas Tanmas)

ADNR (Nehirlerde Tehlikeli Yk

Tanmasna likin dzenleme)

MALZEME GVENLK BLG FORMU

IMDG (Denizlerde Tehlikeli Yk
Tanmasna likin Dzenleme)

ICAO-TI ve IATA-DGR (Uluslararas

Hava Tamacl)

Bu bilgilerin yansra malzemenin

UN numarasn, Snfn, Sisteme

uygun sevk ismini, Ambalaj
grubunu, Denizi kirletici maddesini
ve dier uygulanabilir bilgileri ayr
ayr belirtmek gerekmektedir.

TEHLKE DERECELENDRME ENDEKS

Tehlike Derecelendirme
Endeksi: Salk- MAV

4-Materyal ok snrl
maruz brakmada dahi lme
neden olabilir veya acil tbbi
mdahaleye ramen giderek
artan byk dzeyde zarar
meydana getirir.

Bu maddelere zel
koruyucu ekipman olmadan
yaklamak ok tehlikelidir.

TEHLKE DERECELENDRME ENDEKS

ETKETLER
Kimyasal madde kaplar
ve bidonlarnn
zerindeki etiketler
nemli bir bilgi
kaynadr.
Etiketler her zaman
kaplarn zerinde
bulunmal ve etiketle
belirtilen madde ile
kabn iindeki kimyasal
maddeler ayn olmaldr.

ETKETLER

ETKETLER
S1/2 Kilit altnda ve ocuklarn ulaamayaca bir yerde
muhafaza edin.
S3/7 Kab iyice kapal halde muhafaza edin.
S3/9 Kab serin ve iyi havalandrlan bir yerde muhafaza
edin.
R1 Kuru halde patlaycdr
R2

PATLAMADAN KORUNMA DOKMANI

Parlayc ve patlayc maddeler ile
akaryaktlarn imal edildii,
depoland, doldurma-boaltma ve
sat ilerinin yapld yerler yksek
tehlikeli yerler olarak deerlendirilir.
Aada belirtilen yerler bu snfa
girer.
a) Parlayc ve patlayc gazlarla ilgili
yerler,
LPG, doalgaz ve benzeri gazlarn
depolama, tama, doldurmaboaltma ve sat ilerinin yapld
yerlerdir.

PATLAMADAN KORUNMA DOKMANI

Blge 0:

Gaz, buhar ve sis halindeki

parlayc maddelerin hava ile
karmndan oluan patlayc
ortamn srekli olarak veya uzun
sre ya da sk sk olutuu
yerler. (Patlama limitlerinin
altnda, patlama limitlerinde
veya patlama limitlerinin
zerinde devaml olarak veya
uzun sreli periyotlarla
bulunduu ya da bulunma
ihtimalinin olduu sahalar.

(Gaz bulunma ihtimali: Pa= 1)

PATLAMADAN KORUNMA DOKMANI

Blge 1:

Gaz, buhar ve sis halindeki

parlayc maddelerin hava ile
karmndan oluan patlayc
ortamn normal alma
artlarnda ara sra meydana
gelme ihtimali olan yerler.

Patlayc karmn zaman

zaman veya periyodik olarak
oluabildii veya oluma
ihtimalinin olduu sahalar.

(Gaz bulunma ihtimali: Pa ~ 1)

PATLAMADAN KORUNMA DOKMANI

Blge 20
Havada bulut halinde bulunan
yanc tozlarn, srekli olarak
veya uzun sreli ya da sk sk
patlayc ortam oluabilecek
yerler.
Blge 21:
Normal alma artlarnda,
havada bulut halinde bulunan
yanc tozlarn ara sra
patlayc ortam
oluturabilecei yerler.

PATLAMADAN KORUNMA DOKMANI

Blge 22:

Normal alma artlarnda,

havada bulut halinde yanc
tozlarn patlayc ortam
oluturma ihtimali
bulunmayan ancak byle bir

ihtimal olsa bile yalnzca ok

ksa bir sre iin geerli
olduu yerlerdir.

PATLAMADAN KORUNMA DOKMANI

Patlayc ortam oluabilecek
blmleri bulunan iyerlerinde;
faaliyete balanlmadan nce
btn iyerinin patlama ynnden
gvenliinin saland
kantlanacaktr.

Patlamadan korunmay
salamak iin btn artlar yerine
getirilecektir.

Patlama ynnden gvenliin

salandnn kantlanmas,
patlamadan korunma konusunda
eitim alm ve deneyimli uzman
kiilerce yaplacaktr.

Alglama ihbar sistemi

PATLAMADAN KORUNMA DOKMANI

Patlayc Ortam Oluabilecek
Yerler in Uyar areti :
Uyar iaretinin belirleyici
zellikleri;
gen eklinde,
Siyah kenarlar ve sar zemin
zerine siyah yaz,
Sar zemin iaret alannn en az
%50si kadar olmaldr.

Ex
Patlayc Ortam

KMYASALLARIN VCUDA GR YOLLARI

Kimyasallarn sala verdii
zararlar, kimyasallarn bilinen
yoldan yani;
1. Solunum,
2. Deri veya gzlerden
absorbsiyon,

3. Sindirim,

yasallarn sala verdii za

KMYASALLARIN SALIA ETKLER

Kurun ve bileikleri
kan problemlerine neden
olan kimyasallara klasik
bir rnektir.

Kuruna srekli
maruziyet halinde kana
karmas ile
eritrositlerde bulunan
enzim aktivitelerini
inhibe ederek kronik
kurun zehirlenmesine
neden olur.

Kurun buharlar

Ak

Sanayide kurun retimi

KMYASALLARIN SALIA ETKLER

Kurunla almalar yaplan
iyerlerinde, adam bana 15
metrekp hacim decek ve 4
metreden fazla tavan ykseklikleri,
bu hesaba katlmayacaktr.
yeri havasndan, periyodik olarak
numuneler alnarak kurun miktar
tayin edilecek ve bu miktarn 0,15
miligram/metrekp gememesi
salanacaktr.

KMYASALLARIN SALIA ETKLER

Kurunla alan iiler, her ayda
bir, salk muayenesine tabi
tutulacaktr. Bu muayeneler ile
kurun absorbsiyonunun ilk belirtileri,
klinik ve laboratuvar usulleri ile
tespit edilecektir. inin hazm
ikayetleri olup olmad, di
etlerinde burton izgisi bulunup
bulunmad, kollarn ekstansiyon
durumlar incelenecektir.

KMYASALLARIN SALIA ETKLER

Civa cevherlerinin elde edilmesi,
izabesi, distilasyonu, metal civann
eitli aletlerin yaplmas iin
kullanlmas,
eitli metallerle amalgam
hazrlanmas,
civa tuzlarnn yal boya,
kimya ve ila sanayiinde
kullanlmas,
civa ve civa bileikleri ile yaplan
almalarda aadaki tedbirler
alnacaktr.

KMYASALLARIN SALIA ETKLER

yeri havasndan periyodik olarak
numuneler alnarak, civa seviyesi tayin
edilecek ve bu seviyenin
0,075 miligram/metrekp ten yukarya
kmamas salanacaktr.
ilerin el, yz, az temizlii gibi kiisel
temizliklerine dikkat edilecek, her
yemekten nce ve
vardiyadan sonra ellerini scak su ile veya
% 10 sodyum tioslfat ile ykamalar
salanacaktr. .(i Sa..Gv.Tz.md:62)

KMYASALLARIN SALIA ETKLER

Arsenik cevherinin elde edilmesi,
cevherin izabesi,
arsenik ve iinde arsenik bulunan eitli
bileik ve alamlarn elde edilmesi,
arseniin ila ve kimya sanayiinde
kullanlmas,
organik arsenik bileiklerinin imal ve
kullanlmalar gibi
arsenik ve arsenik bileikleri ile yaplan
almalarda evre havasndan periyodik
olarak numune alnarak arsenik miktar
tayin edilecek ve bu miktarn 0,5
miligram/metrekpten yukarya
kmamas salanacaktr

KMYASALLARIN SALIA ETKLER

Berilyumlu alamlarn hazrlanmas ve
sanayide kullanlmas gibi, berilyum ve
bileikleri
ile almalarda aadaki tedbirler
alnacaktr:
1) Berilyum ve bileiklerinin
kullanld iyerlerinde, genel
havalandrma ile birlikte, uygun
aspirasyon
sistemi kurulacak ve bu iyeri
havasnda, berilyum miktar (2)
miligram/metrekp gemeyecektir.

KMYASALLARIN SALIA ETKLER

Benzen (benzol) ve bileikleri gibi
aromatik hidrokarbonlarla yaplan
almalarda,
bunlarn zararl etkilerinden korunmak
iin aadaki tedbirler alnacaktr:
Solventler, tinerler ve benzerleri ile
deri, plastik ve benzerlerinden mamul
eya imalat sanayiinde kullanlan her
eit yaptrc maddelerin iinde
bulunan benzen miktar(% 1) den fazla
olmayacaktr.
Benzen ve bileikleri ile allan
yerlerde, genel havalandrma ile birlikte,
uygun aspirasyon sistemi yaplacak ve
almalar, kapal sistemde olacaktr.

KMYASALLARIN SALIA ETKLER

Benzen ile allan iyerlerinde, benzenin
havadaki konsantrasyonu, hacmen
milyonda 20 den fazla olmayacaktr. Daha
yksek benzen konsantrasyonuyla almak
zorunluluu bulunan iyerlerinde, iilere
uygun hava maskeleri, sv benzen ile
allan hallerde, zel ayakkab, eldiven
ve zel i elbisesi gibi korunma aralar
verilecektir.(i Sa..Gv.Tz.md:71)

KMYASALLARIN SALIA ETKLER

Tozlu ilerde alan iilerin,
periyodik olarak, salk muayeneleri
yaplacak ve her 6 ayda bir, gs
radyorafileri alnacaktr. Solunum ve
dolam sistemi hastalklar ile cilt
hastal grlenler, bu ilerden
ayrlacaklar, kontrol ve tedavi altna
alnacaklardr.

KORUNMA YNTEMLER-TEMEL LKELER

Kimyasallarla allan
iyerlerinde risk deerlendirmesi,
Belirlenen srelerde,
alma koullarnda nemli bir
deiiklik olduunda,
Ortam lmleri ve salk
gzetimlerinin sonularna gre
gerektiinde,
Kimyasal maddeler nedeni ile
herhangi bir kaza olduunda ve
En az be ylda bir defa
yenilenmelidir.

KMYASALLARIN DEPOLANMASI
Parlayc svlarn konulduu
yeralt depolarnda aadaki
tedbirler alnm olacaktr:
a) Yeralt depolar salam bir
yer zerine oturtulmu, btn
ksmlar yeryznden en az 60
santimetre derinde ve d
korozyona kar korunmu
olacaktr.
b) Yeralt depolarnn binalarn
dndaki doldurma borusu
az, doldurmalar dnda
daima kapal ve d etkilere
kar korunmu olacaktr.

KMYASALLARIN DEPOLANMASI
Yeralt depolarnn, bunun dnda,
dars ile hi balants
bulunmayacaktr.
d) Yeralt depolarnn havalandrma
borular; bacalardan, binalarn ak
ksmlarndan ve buharlarn
birikebilecei yerlerden uzakta
bulunacak ve azlar yerden en az
2,5 metre ykseklikte olacaktr.
Maddenin buharlarn depoya geri
gnderen bir boru sistemi bulunduu
takdirde, havalandrma borusunun
ap 20 milimetreden ve buhar iade
borusu mevcut olmad takdirde de
25 milimetreden az olmayacaktr.
(Par. Pat. Md.Tz.77)

KMYASALLARIN DEPOLANMASI
c) Yeralt depolar 7
kg/cm 2 lik bir i basnca
dayanacak ekilde
yaplm olacaktr.
Bunlarn alev geirmez
tertibatl ve havaya
daima ak tutulacak bir
havalandrma borusu ile
lmeler dnda her
zaman kapal
bulundurulacak bir lme
az bulunacaktr.

SORULAR
S-1- Baka ekilde belirtilmedike,
8 saatlik srede, alanlarn solunum blgesindeki
havada bulunan kimyasal madde konsantrasyonunun
zaman arlkl ortalamasnn st snrna ne denir?.
Mesleki Maruziyet Snr Deeri denir.
S-2- Yanc bir maddenin yakc bir maddeyle
birlemesi sonucunda darya s vermesine neden olan
olaya ne denir ?
Yanma denir.
Ayrca bu bir oksitlenme reaksiyonunun srecini tarif
eder.

SORULAR
S -3- kimyasal patlamalar nelerdir ?
Gaz patlamalar,
Kimyasal madde patlamalar,
Kat madde patlamalar,
Toz patlamalar (metalik toz, organik toz),
Basn patlamalar
S-4 Kimyasal maddenin, metabolitinin veya etkilenmeyi
belirleyecek bir maddenin uygun biyolojik ortamdaki
konsantrasyonunun st snrna ne denir
Biyolojik Snr Deer denir

SORULAR

S-5 patlama ve yanmay nlemenin

vazgeilmez temel iki art nedir?
Gaz ve hava

SORULAR
S-6 Kimyasallarla allan iyerlerinde risk
deerlendirmesi
Ka ylda bir yaplmal ve ne zaman yenilenmelidir?
En az be ylda bir
Belirlenen srelerde,
alma koullarnda nemli bir deiiklik olduunda,
Ortam lmleri ve salk gzetimlerinin sonularna
gre gerektiinde,
Kimyasal maddeler nedeni ile herhangi bir kaza
olduunda

SORULAR
S-7 Bir kimyasal maddenin yapsal zellii nedeni ile
zarar verme potansiyeline ne denir?
Tehlike
S-8 Kimyasal maddenin zarar verme potansiyelinin
alma ve/veya maruziyet koullarnda ortaya kmas
olaslna ne denir?
Risk
S-9 Havadaki buhar yzdesinin bir yangn veya
patlama oluturmas iin gerekli olan en alt
seviyesine ne denir. ne ile gsterilir
Parlama Alt Limiti

(LEL): Alt parlama limiti olarak da ifade edilir.

SORULAR
S-10 Havadaki buhar yzdesinin bir yangn veya
patlama oluturmas iin gerekli olan en st seviyesine
ne denir
Parlama st Limiti(UEL)

SORULAR
S-11 Normal alma artlarnda, havada bulut halinde
bulunan yanc tozlarn ara sra patlayc ortam
oluturabilecei yerler.
Blge 21:
S-12Genellikle sabit bir ekli ve belirli bir hacmi
olmayp snrsz olarak yaylabilen ve basn artmas
veya scaklk azalmasnn etkisi ile sv hale
getirilebilen maddeye ne denir.
gaz

SORULAR
S-13 Salk, gvenlik ve evre iin risk tayan
kimyasallara ne ad verilir?
Tehlikeli kimyasal
S-14 Tehlikeli kimyasaln konulduu kaplarnn,
ambalajlarnn ve paketlerinin zerinde, kimyasaln
zelliini (kimyasal ve fiziksel zelliklerini ve ticari
ismini) aka belirtecek ekilde etiket ile zararl,
zehirli, parlayc ve patlayc vb zelliini belirten
semboln, hangi numarasnn bulunmas gerekir?
Gvenlik ve risk numaras bulunmas gerekir

SORULAR
S-15 Gvenlik numaras ile risk numaras hangi harflere
gsterilir.
R
ve S
S-16 Solunduunda, az yoluyla alndnda, deriye
nfuz ettiinde kaltmsal genetik hasarlara yol aabilen
veya bu etkinin oluumunu hzlandran maddelere ne
denir.
Mutajen Madde

SORULAR
S-17 Malzeme gvenlik formlar ile ilgili TEBL
lkemizde de hangi bakanlk tarafndan yaynlanarak
zorunlu hale getirilmitir?
evre ve Orman Bakanl tarafndan Avrupa Birliine
uyum erevesinde 11.03.2002 tarihli ve 24692 sayl
resmi gazetede yaynlanmtr.
S-19 Aadadaki terimlerinin uluslar aras karlndaki
anlamn yaznz

RID
(Tehlikeli Maddenin Demiryolu ile Uluslararas
Tanmas)

ADR

(Tehlikeli Maddenin Karayolu ile Uluslararas

Tanmas

SORULAR
S-20- evre ortamna girdiinde evrenin bir veya birka unsuru
iin hemen veya sonradan ksa veya uzun sreli tehlikeler gsteren
maddelere ne denir
evre in Tehlikeli Madde denir.
S-21 zellikle yanc maddelerle olmak zere dier maddeler ile
de temasnda nemli lde ekzotermik reaksiyona neden olan
maddelere ne denir.
Oksitleyici Madde

SORULAR
S-22 Riskleri ortadan kaldrmann ncelikli yolu tehlikeyi ortadan
kaldrmak, dier bir deile tehlikeli kimyasal kullanmamak veya
tehlikesizle daha az tehlikeli olanla deitirme bu ileme ne
denir?
(KAME)
S-23 Tozlar:Tane byklkleri 0,5-150 mikron ve daha kk olan,
kimyasal ve fiziksel zellikleri kendisini oluturan maddenin
yapsna benzeyen ve havada asl duran maddeciklerdir.
Aada tanm verilen tozlarn en tehlikeli olan boyutu
hangisidir?.
a)- 10 mikron< solunmaz
b)- 0.5-10 mikron bir ksm tutulur
c) 0.5-5 mikron alveollere ular
d) 0.5 mikron> ekspirasyonla dar verilir

SORULAR
S-24 Solunduunda, az yoluyla alndnda, deriye
nfuz ettiinde kanser oluumuna neden olan veya
kanser oluumunu hzlandran maddelere ne denir.
Kanserojen Madde

S-25 norganik (mineral) ve organik (bitkisel,

hayvansal) meneli tabii ve suni iplik eklindeki kat ve
dayankl maddelere ne denir?
Lif denir.

SORULAR
S-26 Asbestle almalarda Salk ve Gvenlik
nlemleri Hakknda Ynetmelik 19 uncu maddesinin
(a) bendinde belirtilen kaytlar, maruziyetin sona
ermesinden sonra en az ka yl sreyle saklanacaktr.

40 yl.
S-27 iilerin maruz kald havadaki asbest
konsantrasyonunun, sekiz saatlik zaman arlkl
ortalama (twa) deeri ne olmaldr?ka lif olmaldr.

0,1 lif/cm3 gememesi

SORULAR
S-28 Kimyasallar esas olarak ka gruba ayrlr?

Kimyasallar organik ve inorganik olmak zere

ikiye ayrilr
S-29 Malzeme gvenlik bilgi formlarnda; kimyasaln
hangi ismi belirtilmesi gerekir?

Bilimsel ismi ve ticari ismi

S-30 LPG, doalgaz ve benzeri gazlarn depolama,
tama, doldurma-boaltma ve sat ilerinin yapld
yerler hangi ad ile bilinir?

Parlayc ve patlayc gazlarla ilgili yerler,

SORULAR
S-31 Parlayc ve patlayc maddeler ile akaryaktlarn
imal edildii, depoland, doldurma-boaltma ve sat
ilerinin yapld yerler nasl deerlendirilir?
Yksek tehlikeli yerler olarak deerlendirilir

S-32 Patlayc maddelerle ilgili yerler hangileridir?

s ve basn tesiri ile kolay tutuabilen ve patlayabilen
maddelerin bulunduu yerlerdir. Mermi, barut,
dinamit kapsl ve benzeri maddelerin imal ve
muhafaza edildii ve satld yerler bu yerlerdendir.

SORULAR
S-33 yanc svlarn retildii, depoland ve hizmete
sunulduu sat tesisleri ve benzeri yerlere hangi isimle
deerlendirilir?
Yanc svlarla ilgili yerler,

S-34 Kurunla alan iiler,ka ayda bir salk

muayenesine tabi tutulacaktr.

-Her ayda bir,

SORULAR
S-35 civa ve civa bileikleri ile yaplan almalarda
yeri havasndan periyodik olarak numuneler alnarak,
civa seviyesi tayin edilecek ve bu seviyenin,ka
mg/metrekp ten yukar kmamas salanmaldr?

0,075 miligram/metrekp ten yukarya

kmamas salanacaktr.
ilerin el, yz, az temizlii gibi kiisel
temizliklerine dikkat edilecek, her yemekten nce ve

vardiyadan sonra ellerini scak su ile veya % 10

sodyum tioslfat ile

ykamalar salanacaktr. .(i

Sa..Gv.Tz.md:62)

SORULAR

S-36 Arsenik cevherinin elde edilmesi, cevherin

izabesi, arsenik ve iinde arsenik bulunan
eitli bileik ve alamlarn elde edilmesi,
arseniin ila ve kimya sanayiinde kullanlmas,
organik arsenik bileiklerinin imal ve
kullanlmalar gibi arsenik ve arsenik bileikleri
ile yaplan almalarda evre havasndan
periyodik olarak numune alnarak arsenik
miktar tayin edilecek ve bu miktarn
azam ne kadar olmas salanacaktr?
0,5 miligram/metrekpten yukarya kmamas
salanacaktr.

SORULAR
S-37 Berilyum ve bileiklerinin kullanld iyerlerinde,
genel havalandrma ile birlikte, uygun aspirasyon
sistemi kurulacak ve bu iyeri havasnda, berilyum
miktar azam ne kadar olmas salanacaktr?

(2) miligram/metrekp gemeyecektir.

SORULAR

S-38 Benzen (benzol) ve bileikleri gibi aromatik

hidrokarbonlarla yaplan almalarda,
bunlarn zararl etkilerinden korunmak iin Solventler,
tinerler ve benzerleri
ile deri, plastik ve benzerlerinden mamul eya imalat
sanayiinde kullanlan
her eit yaptrc maddelerin iinde bulunan benzen
miktar hacmca yzde
ka olmaldr?
(% 1) den fazla olmayacaktr.

SORULAR
S-39 Benzen ve bileikleri ile allan yerlerde, genel
havalandrma ile birlikte, uygun aspirasyon sistemi
yaplacak ve almalar,hangi sistemle yaplmaldr?
Kapal sistemde olmaldr.

S-40 Benzen ile allan iyerlerinde, benzenin

havadaki konsantrasyonu, hacmen ne olmaldr?
milyonda 20 den fazla olmayacaktr.

SORULAR
Daha yksek benzen konsantrasyonuyla almak
zorunluluu bulunan iyerlerinde, iilere uygun hava
maskeleri, sv benzen ile allan hallerde, zel
ayakkab, eldiven ve zel i elbisesi gibi korunma
aralar verilecektir.(i Sa..Gv.Tz.md:71)

SORULAR
S-41 Kurunla almalar yaplan iyerlerinde, adam
bana ka metrekp dmelidir?
15 metrekp hacim decek ve 4 metreden fazla tavan
ykseklikleri, bu hesaba katlmayacaktr.

S-42 Kurunla almalar yaplan iyerlerinde yeri

havasndan, periyodik olarak numuneler alnarak
kurun miktar tayin edilecek ve bu miktarn azami
deeri ne olmaldr?
0,15 miligram/metrekp gememesi salanacaktr.

SORULAR
43-Karbon slfrle allan iyerleri soba ile
stlmayacak ve buralardaki elektrik lambalar,tesisat
ve cihazlar karbon slfre kar korunmu (etanj)
olacak, lambalara koruyucu nitelikte globlar taklacak,
yangna ve patlamaya kar gerekli tedbirler
alnacaktr.
Karbon slfr ile allan yerlerde, genel
havalandrma ile birlikte, uygun aspirasyon sistemi
kurulacak, almalar, kapal sistemde olacak ve iyeri
havasndaki azami karbon slfr miktar ne kadar
olacaktr?
Hi bir ekilde 20 ppm veya 60 miligram/metrekp
gemeyecektir

SORULAR
44-Kkrtl hidrojen ile allan yerlerde, genel
havalandrma ile birlikte, uygun aspirasyon sistemi
yaplacaktr.
yeri havasndaki kkrtl hidrojen miktar, hacim
olarak ne kadar olmaldr?
milyonda 20 yi gemeyecektir.
45-Tozlu ilerde alan iilerin, periyodik olarak,
salk muayeneleri Ka ayda bir yaplacaktr?
6 ayda bir, gs radyorafileri alnacaktr .Solunum ve
dolam sistemi hastalklar ile cilt hastal grlenler,
bu ilerden ayrlacaklar, kontrol ve tedavi altna
alnacaklardr.

SORULAR
46- Her iveren, iyerinde iilerinin saln ve i
gvenliini salamak iin, sal Gvenlii tz
belirtilen artlar yerine getirmek aralar noksansz
bulundurmak gerekli olan yapmakla ykmldr.iler
de,bu yoldaki usuller ve artlara uymak zorundadrlar.
( sal Gvenlii tz madde: 2)
47- yerlerindeki hava hacmi, makine, malzeme ve
benzeri tesislerin kaplad hacimler dahil olmak
zere, ii bana en az ka metrekp olacaktr?
10 metrekp olacaktr.
Hava hacminin hesabnda, tavan yksekliinin 4
metreden fazlas nazara alnmaz ( sal Gvenlii
tz madde: 8)

SORULAR
48- Zehirli, tehlikeli tozlu ve kirli ilerde allan
yerlerde, i elbiseleri ile harici elbiselerin ayr
yerlerde saklanabilmesi iin, iilere, ka dolap
verilecektir?
2blmeli , bulunmad hallerde, 2 ayr dolap
verilecektir.
( sal Gvenlii tz madde 43)

SORULAR
49- Parlayc svlarn konulduu yeralt depolarnda
Yeralt depolar salam bir yer zerine oturtulmu,
btn ksmlar yeryznden en az ka cm derinde ve
d korozyona kar korunmu olacaktr?
60 santimetre
50- Yeralt depolarnn havalandrma borular;
bacalardan, binalarn ak ksmlarndan ve buharlarn
birikebilecei yerlerden uzakta bulunacak ve azlar
yerden en az ka metre ykseklikte olacaktr?
2.5 metre.

SORULAR
51- Dolum yerlerinde L.P.G. nin tplere doldurulmas
ii, stok kaplarndan en az ka metre uzakta yalnz bu
ie ayrlm yerlerde yaplacaktr. (Par. Pat.
Md.Tz.128)
5 metre

52- Asetonda zlm asetilen tplerinin

doldurulmasnda basn hi bir zaman ka kg/cm 2 yi
gemeyecektir?
15 kg/cm 2 yi gemeyecekytir.
Asetilenin temas ettii bakrdan ve % 70 den fazla
bakrl alamdan yaplm olmayacaktr.

SORULAR
53- Doldurulan asetilen tpleri en az ka saat dik
olarak bekletildikten sonra kullanlacaktr?
12 saat bekledikten sonra kullanlacaktr.
54-Kimyasal maddelerin kapal iyeri havasnda
bulunmasna izin verilen sekiz saatlik alma sresi
iinde alanlarn saln bozmyaca kabul edilen
konsantrasyon aadakilerden hangisidir?
a)TWA
b)MAC
c)STEL
d)Hibiri

SORULAR
55- Baz kimyasallar akta braklnca havann oksijeni
ile oksitlenir ve bu reaksiyon sonucu s aa karp
yangna sebep olurlar .Bu reaksyona ne ad verilir?
a)Yanma
b)Kendiliinden yanma
c)Parlama
d)Hibiri

SORULAR

56-Kimyasal madde deposu iyerinin dier

blmlerinden farkl olarak nasl olmaldr?
Dier blmlerden ayr ve bamsz olmal
57- Tehlikeli Kimyasallar Ynetmeliine gre;
tehlikeli kimyasallar tedarik edenler ile retenlerin bu
rnlerin ambalajlar zerine ne yaptrmalar
gerekir?
Kimyasaln etiketi

SORULAR
Kimyasallarla allan iyerlerinde risk
deerlendirmesi
Ka ylda bir yaplmal ve ne zaman yenilenmelidir?
En az be ylda bir yaplmal
Belirlenen srelerde,
alma koullarnda nemli bir deiiklik olduunda,
Ortam lmleri ve salk gzetimlerinin sonularna
gre gerektiinde,
Kimyasal maddeler nedeni ile herhangi bir kaza
olduunda yenilenmelidir.

SORULAR

Bir kimyasal maddenin yapsal zellii nedeni ile zarar

verme potansiyeline ne denir?
Tehlike

SORULAR

Kimyasal maddenin zarar verme potansiyelinin alma

ve/veya maruziyet koullarnda ortaya kmas
olaslna ne denir?
Risk

SORULAR

Salk, gvenlik ve evre iin risk tayan kimyasallara

ne ad verilir?
Tehlikeli kimyasal

SORULAR

Benzen ve bileikleri ile allan yerlerde, genel

havalandrma ile birlikte, uygun aspirasyon sistemi
yaplacak ve almalar,hangi sistemle yaplmaldr?

Kapal sistemde olmaldr.

SORULAR

Benzen ile allan iyerlerinde, benzenin havadaki

konsantrasyonu, hacmen ne olmaldr?

milyonda 20 den fazla olmayacaktr. Daha yksek

benzen konsantrasyonuyla almak zorunluluu
bulunan iyerlerinde, iilere uygun hava maskeleri,
sv benzen ile allan hallerde, zel ayakkab,
eldiven ve zel i elbisesi gibi korunma aralar
verilecektir.(i Sa..Gv.Tz.md:71)

SORULAR

Kurunla almalar yaplan iyerlerinde, kii bana

ka metrekp dmelidir?
15 metrekp hacim decek ve 4 metreden fazla tavan
ykseklikleri, bu hesaba katlmayacaktr.

SORULAR

Kurunla almalar yaplan iyerlerinde yeri

havasndan, periyodik olarak numuneler alnarak
kurun miktar tayin edilecek ve bu miktarn azami
deeri ne olmaldr?

0,15 miligram/metrekp gememesi salanacaktr.

SORULAR

Tozlu ilerde alan iilerin, periyodik salk

muayeneleri Ka ayda bir yaplacaktr?
6 ayda bir, gs radyorafileri alnacaktr.
Solunum ve dolam sistemi hastalklar ile cilt
hastal grlenler, bu ilerden ayrlacaklar, kontrol
ve tedavi altna alnacaklardr.

SORULAR

yerlerindeki hava hacmi, makine, malzeme ve benzeri

tesislerin kaplad hacimler dahil olmak zere, ii
bana en az ka metrekp olacaktr?

10 metrekp olacaktr.
Hava hacminin hesabnda, tavan yksekliinin 4
metreden fazlas nazara alnmaz ( sal Gvenlii
tz madde: 8)

SORULAR

Parlayc svlarn konulduu yeralt depolarnda Yeralt

depolar salam bir yer zerine oturtulmu, btn
ksmlar yeryznden en az ka cm derinde ve d
korozyona kar korunmu olacaktr?
60 santimetre

SORULAR

Svlatrlm Petrol gazlarnn kaplar, kapal yerlerde

tek sra halinde, ak yerler de gne nlarna maruz
kalmayacak sundurma altnda uygun tertibat alnmak
suretiyle stste en ok ka sra halinde istiflenebilir?
6 sra halinde istiflenebilir,

SORULAR
Parlayc patlayc , tehlikel ve zararl maddelerin
bulunduu yerlerde telekominikasyon kablolar da
dahil, btn yeralt kablolar en az ka santimetre
derinlie konacaktr?

50 cm

YANGININ TEMEL KAVRAMLARI VE YANGIN

KMYASI

Tanmlar:
Yanma; Yanc maddelerin oksijenle
reaksiyona girmesi olayna yanma denir.
Yava yanma (alevsiz olarak, yava
oksitlenme)
Hzl yanma (alevle birlikte, hzl
oksitlenme)
Yava yanmada az s olur ve hi k
grlmeyebilir.
Yangn; hem s hem de k veren hzl
oksidasyonun (yanmann) kontrol d
srmesi olayna da yangn denir.

YANGININ TEMEL KAVRAMLARI VE YANGIN

KMYASI
ISI KAYNAKLARI

Bir maddenin yanmaya balamas

iin yeterli miktarda sya ihtiya
vardr. htiya duyulan bu s bir ok
kaynaktan meydana gelmektedir.

Is kaynaklar iki ksmda incelenir:

Doal Is Kaynaklar
Suni Is Kaynaklar

YANGININ TEMEL KAVRAMLARI VE YANGIN

KMYASI

DOAL ISI KAYNAKLARI

Gne
Yldrm
Volkanlar
Gne: Gnein elektromanyetik
radyasyon eklinde yayd enerjiye
gne ss enerjisi denir.

Gne doal bir s kaynadr

YANGININ TEMEL KAVRAMLARI VE YANGIN

KMYASI

SUN ISI KAYNAKLARI

Ak Ateler
Elektrik
Ar Is
Kzgn Yzeyler
Kendi Kendine Tutuma
Kvlcm
Statik Elektrik
Srtnme

YANGININ TEMEL KAVRAMLARI VE

YANGIN KMYASI
Yanma geni:

Yangnn olumas iin temel

unsura ihtiya vardr:

a)Yanc madde
b)Hava(Oksijen)
c)Ateleme Kayna

YANGININ TEMEL KAVRAMLARI VE

YANGIN KMYASI

Duman
Karbon monoksit
Karbon dioksit
Kkrt oksitleri
Azot oksitleri

YANGININ TEMEL KAVRAMLARI VE YANGIN

KMYASI

Yangn Gazlar
Hidrojen Klorr
Fosgen
Hidrojen Siyanr
Azot Oksitleri
Toluen Diizosiyanat
Formaldehid

YANGIN SINIFLARI

A-Snf Yangnlar :
Kat yanc maddeleri
kapsar.
Kat,
Tekstil,
Deri,
Odun,
Kmr,
Lastik ve petrokimya
rnleri vb.

YANGIN SINIFLARI

B-Snf Yangnlar :
Sv yanc maddeleri
kapsar.
Alkol,
Boya,
Akaryakt,
Vernik,
Tiner,
Petrol ve solventler
vb.

YANGIN SINIFLARI

C-Snf Yangnlar :
Gaz yanc maddeleri
kapsar.
LPG,
metan,
hidrojen,
etilen, vb. gibi parlayc
ve patlayc gazlar.

YANGIN SINIFLARI
D-Snf Yangnla

Metal yanc maddeleri

kapsar.
Nitrat,
Sodyum,
Potasyum,
Magnezyum,
Alminyum, peroksit vb.
gibi kimyasal yapdaki
maddeler.

YANGIN TPLERNE GRE SNDRC

KULLANIMI
YANGIN
TP

SNDRME METODU

Kat
madde
yangnlar

Su, kpk, kuru toz veya CO2'li yangn sndrcler kullanlabilir.

Kap iinde
yanan
svlar

En etkili yntem kpktr. Ama toz ve CO2'li yangn sndrcler de

kullanlabilir.

evreye
yaylm
sv
yangnlar

En etkili yntem kuru tozlu yangn sndrclerdir ama kapal

ortamlarda CO2li yangn sndrcler de kullanlabilir.

Gaz
yangnlar

En etkili yntem kuru tozlu yangn sndrclerdir.

Elektrikli
ekipman
yangnlar

En etkili yntem CO2li yangn sndrclerdir. eer mevcut deilse

kuru tozlu sndrcler de kullanlabilir.

YANMA OLAYI BLEENLER

Yanc maddenin kat, sv veya

gaz olmas, zellikleri, miktar ile
yakc maddenin ve snn miktar
ile etki sreleri yanma olaynn
balamasnda, devamnda ve
byme hznda etkendir.

LPG

70 %

Btan

30 %

Propan

LPG : 70 30 %

LPG Buhar Bayltabilir

Solunumu Olumsuz
Etkilemesine
Ramen Zehirli
Deildir

LPG PATLAMALARI,
TEMEL OLUUM NEDENLER BAKIMINDAN K BALIK
ALTINDA TOPLANABLR.
MADDENN FAZ DETRMES LE GENLEME
SONUCU OLUAN PATLAMALAR (BLEVE : BOILING
LIQUID EXPANDING VAPOUR EXPLOSION
KAYNAYAN SIVI GENLEEN BUHAR PATLAMASI)

KMYASAL YANMA TEPKMES SONUCU OLUAN

PATLAMALAR (UVCE : UNLIMITED VAPOUR CLOUD
EXPLOSION SINIRLANDIRILAMAYAN BUHAR
BULUTU PATLAMASI)

 Sznt kapal bir tankta

meydana gelmi ise yanma
giderek tank str ve tank
iinde snarak kaynamaya
balayan sv tank basncn
yenerek tank yrtar ve
patlama ile birlikte bleve olay
gerekleir.
(2)

Bleve geeklemesi

LGL MEVZUAT

zel olarak ina edilmi LPG datm depolarnda,

tplere doldurulmu durumda en ok 10000 kg gaz
bulundurulabilir. Bu binalarn okul ve cami gibi kamuya
ak binalarn arsa snrndan en az 25 m ve dier
binalarn arsa snrndan en az 15 m uzaklkta bulunmas
gerekir. LPG ve ticari propan tpleri, birbiriyle
karmayacak ekilde depolanr. (Binalarn Yangndan
Korunma ynetmelii md.106-13)

YANGIN SNDRME CHAZLARI

Yangn Sndrme Cihazlar

Yerden 90 cm ykseklie aslmaldr.
CO2 li cihazlar 6 ayda, tozlu cihazlar 12 ayda bir,
kontrol edilmelidir.
TS kalite belgeli olmaldr.
Anlalr etiketi olmaldr.
Her bamsz blmde 1 adet olmak zere, 200 m iin 1
adet ilave edilen 6 kglk Yann Sn.Cih.
bulundurulmaldr.

YANGIN SNDRME CHAZLARI

Cihazlar 5 ylda bir yetkili kurulularca
hidrostatik basn testine tabii
tutulmaldr.
ten basnl, manometreli ve tetik
mekanizmal cihazlarn tercihi tavsiye
edilir.
ekme silindir elik gvdeli olmaldr.

YANGIN HORTUM VE DOLAPLARI

Yuvarlak hortumlu yangn dolap
dizayn debisi 100 lt/dak
olmaldr.
Yangn sndrme bulunan
binalarda yass hortumlu yangn
dolaplar TS standardna uygun
olmaldr.
Yass hortum ap 50 mmyi ve
hortum uzunluu 20 myi
gememelidir.

YANGIN HORTUM VE DOLAPLARI

Yangn dolaplarndaki
yuvarlak yar sert
hortumlar TS normuna
uygun olmaldr.
Hortum ap 25 mm
olmal ve 30 myi
amamaldr.

LGL MEVZUAT
Seyyar yangn sndrme cihazlar,
en az 6 ayda bir defa kontrol
edilecek ve kontrol tarihleri,
cihazlar zerine yazlacaktr.
Kpkl tip (Sodyum bikarbonat asitli) yangn sndrme cihazlar,
en az senede bir defa tamamen
boaltlp yeniden doldurulacaktr.
Karbon dioksitli, bikorbanot tozlu,
karbon tetraklrrl ve benzeri
kimyasal maddeli yangn sndrme
cihazlar, kullanltan sonra
derhal yeniden doldurulacaktr.(
sa. Gv.Tz.Md.128)

LGL MEVZUAT
yerinde, yaplan iin cinsine ve
zelliine gre etkili olabilecek tipte ve
yeterli sayda yangn sndrme cihazlar
bulundurulacaktr.
Bu cihazlar ve bunlara yardmc tesis ve
tehizat daima iler bir halde olacaktr.
Cihazlarn iyerindeki tertip ve tanzimi,
icabnda kolayca kullanlmasn mmkn
klacak ekilde yaplacak ve her alt ayda
bir tartlmak suretiyle muayene edilerek
saptanan arlklar cihaz zerine taklacak
bir etikete muntazaman kaydedilecektir.
Tp iindeki tesirli maddenin net arl
yardan aa dt takdirde, o cihaz
boalm saylarak yeniden
doldurulacaktr.(Par.pat.md.tz. 59)

LGL MEVZUAT

yerlerinde 6 ayda bir alarm ve

tahliye denemeleri yaplacak, bu
denemeler, yetkili ve tecrbeli bir
ef, iyeri bekileri ve yeteri kadar
yardmclardan kurulu bir ekibin
gzetimi altnda yaplacak ve
iyeri yangn planna uygun olarak
tertiplenecektir.(( sa.
Gv.Tz.Md.131)

LGL MEVZUAT

Parlayc, patlayc, yanc ve benzeri

atklar, ak havada yaklarak yok
edilirken gerekli tedbirler alnacak ve
yakma ii, bina veya malzemeden en
az 15 metre uzakta yaplacak ve kolay
parlayc atklar, usulne uygun ve ayr
olarak yok edilecektir. ( sa.
Gv.Tz.Md.140)

LGL MEVZUAT
Tehlikeli svlarn bulunduu tank
ve depolar, en ge ylda bir defa
kontrol edilecek ve onarmda
bunlar tamamen boaltlacak,
balant borular sklecek veya
uygun kr tapalarla tkanacak veya
vanalar kapatlacaktr.

LGL MEVZUAT
Patlayc maddeler depolarn
evreleyecek toprak setler, binann
yksekliini en az bir metre geecek
ve tepe noktasnda en az bir metre
genilikte olacaktr.(par.pat.md. Tz
.Md.67)

LGL MEVZUAT
Bina veya bir blmnn tehlike
snf, binann zelliklerine ve
binada yrtlen ilemin ve
faaliyetlerin niteliine bal olarak
belirlenir. Bir binann eitli
blmlerinde deiik tehlike
snflarna sahip malzemeler
bulunuyor ise, su ve pompa
kapasitesi bina en yksek tehlike
snflandrmasna gre belirlenir.
(Binalarn Yangndan Korunma
ynetmelii md.19)

LGL MEVZUAT

Bir bina, yangn kmas halinde;

a) Binann yk tama kapasitesi belirli bir
sre iin korunabilecek,
b) Yangnn ve dumann binann blmleri
ierisinde genilemesi ve yaylmas
snrlandrlabilecek,
c) Yangnn civarndaki binalara sramas
snrlandrlabilecek,
) Kullanclarn binay terk etmesine veya
dier yollarla kurtarlmasna imkan
verecek,
d) tfaiye ve kurtarma ekiplerinin emniyeti
gz nne alnacak,
ekilde ina edilir. (Binalarn Yangndan
Korunma ynetmelii md.20)

LGL MEVZUAT
Bitiik nizam yaplar
birbirinden ayran yangn
duvarlar, yangna en az 90
dakika dayankl olarak
projelendirilir.
Yksek binalarda, p,
haberleme, evrak ve teknik
donanm gibi, dey tesisat aft
ve baca duvarlarnn yangna en
az 120 dakika ve kapaklarnn
en az 90 dakika dayankl ve
duman szdrmaz olmas
gerekir. (Binalarn Yangndan
Korunma ynetmelii md.25)

LGL MEVZUAT
Yangn gvenlik hol
(1) Yangn gvenlik holleri; ka
merdivenlerine dumann geiinin
engellenmesi, sndrme ve kurtarma
elemanlarnca kullanlmas ve gerektiinde
engellilerin ve yarallarn bekletilmesi iin
yaplr. Hollerin, kullanclarn ka yolu
iindeki hareketini engellemeyecek ekilde
tasarlanmas arttr.
(2) Yangn gvenlik hollerinin duvar, tavan ve
tabannda hibir yanc malzeme
kullanlamaz ve bu hollerin, yangna en az
120 dakika dayankl duvar ve en az 90
dakika dayankl duman szdrmaz kap ile
dier blmlerden ayrlmas gerekir.

LGL MEVZUAT
(3) Yangn gvenlik hollerinin taban

alan, 3 m2'den az, 6 m2'den fazla ve

ka ynndeki boyutu ise 1.8 m'den az
olamaz.
(4) Acil durum asansr nnde yaplacak
yangn gvenlik hol alan, 6 m2'den az,
10 m2'den ok ve herhangi bir boyutu 2
m'den daha az olamaz.
(5) Demeye, asansr holnde k
kapsna doru 1/200' amayacak bir
eim verilir.

LGL MEVZUAT
(6)) Aksi belirtilmedike ka
merdivenlerine, bir yangn gvenlik
holnden veya kullanm alanlarndan bir kap
ile ayrlan hol, koridor veya lobiden
geilerek ulalr.
(7)) Acil durum asansr ile yap ykseklii
51.50 mden fazla olan binalarda ka
merdiveni nne yangn gvenlik hol
yaplmas zorunludur. Acil durum
asansrnn yangn merdiveni nndeki
gvenlik holne almas gerekir.
(8) Yangn gvenlik hollerinin kullanmaya
uygun ekilde bo bulundurulmasndan, bina
veya iyeri sahibi ve yneticileri sorumludur.
(Binalarn Yangndan Korunma ynetmelii
md.34)

LGL MEVZUAT
Ka merdivenlerinin duvar, tavan ve
tabannda hibir yanc malzeme
kullanlamaz ve bu merdivenler,
yangna en az 120 dakika dayankl
duvar ve en az 90 dakika dayankl
duman szdrmaz kap ile dier
blmlerden ayrlr.
Ka merdivenlerinin kullanma uygun
ekilde bo bulundurulmasndan, bina
veya iyeri sahibi ve yneticileri
sorumludur. (Binalarn Yangndan
Korunma ynetmelii md.38)

LGL MEVZUAT
Acil k zorunluluu
Btn yaplarda, aksi belirtilmedike, en
az 2 k tesis edilmesi ve klarn
korunmu olmas gerekir, 25 kiinin
ald yksek tehlikeli meknlar ile 50
kiinin ald her meknda en az 2 k
bulunmas arttr. Kii says 500 kiiyi
geer ise en az 3 k ve 1000 kiiyi
geer ise en az 4 k bulunmak
zorundadr.

LGL MEVZUAT
Ka merdiveni zellikleri
(1) Ka merdivenlerinin kapasite ve say
bakmndan en az yarsnn dorudan bina
dna almas gerekir.
(2) Ka merdiveninin, zemin dzeyindeki
dar kn grlebildii ve
engellenmedii hol, koridor, fuaye, lobi
gibi bir dolam alanna inmesi halinde,
ka merdiveninin indii nokta ile d ak
alan arasndaki uzaklk, ka merdiveni bir
kattan daha fazla kata hizmet veriyor ise
10 m'yi aamaz.

LGL MEVZUAT

a) Yap ykseklii 21.50 mnin altndaki

konutlarda korunumsuz normal merdiven
ka yolu olarak kabul edilir ve ikinci
k aranmaz.
b) Yap ykseklii 21.50 mden fazla ve
30.50 mden az olan konutlarda, en az 2
merdiven dzenlenmesi, merdivenlerden
en az birisinin korunumlu olmas ve her
daireden 2 merdivene de ulalmas
gerekir.

LGL MEVZUAT
Yap ykseklii 51.50 m den daha fazla olan
yaplarda, en az 1 asansrn acil hallerde
kullanlmak zere acil durum asansr
olarak dzenlenmesi arttr.
Acil durum asansrleri nnde, ayn
zamanda ka merdivenine de gei
salayacak ekilde, her katta 6 m2'den az,
10 m2'den ok ve herhangi bir boyutu 2
m'den az olmayacak yangn gvenlik hol
oluturulur.

LGL MEVZUAT
Yap ykseklii 51.50 m den daha fazla olan
yaplarda, en az 1 asansrn acil hallerde
kullanlmak zere acil durum asansr
olarak dzenlenmesi arttr.
Acil durum asansrleri nnde, ayn
zamanda ka merdivenine de gei
salayacak ekilde, her katta 6 m2'den az,
10 m2'den ok ve herhangi bir boyutu 2
m'den az olmayacak yangn gvenlik hol
oluturulur.

LGL MEVZUAT
Bir mahal ierisinde tesis edilen birincil
veya ikincil enerji kayna olarak
jeneratr kullanlan btn bina ve
yaplarda Jeneratrn kurulaca odann
duvarlar, taban ve tavan en az 120
dakika sreyle yangna dayanabilecek
ekilde yaplr. (Binalarn Yangndan
Korunma ynetmelii md.66)

LGL MEVZUAT
Sesli uyar cihazlar binann her yerinde,
yerden 150 cm ykseklikte llecek ve
ses seviyesi ortalama ortam ses seviyesinin
en az 15 dBA zerinde olacak ekilde
yerletirilir.
Umuma maksatl blmler ile
banyo ve
dularda, ses seviyesinin en az 75 dBA
olmas gerekir. Sesli uyar cihazlarnn 3 m
uzaklkta en az 75 dBA ve en ok 120 dBA
ses seviyesi elde edilecek zellikte olmas
arttr. Acil anons sistemi hoparlr olan
hacimlerde ayrca siren sistemi konulmas
gerekli deildir.
(Binalarn Yangndan Korunma
ynetmelii md.81-5)

LGL MEVZUAT

Yap ykseklii 51.50 m'nin zerinde

olan binalarn hol ve koridor gibi
ortak alanlarnda duman kontrol
sistemi yaplmas mecburidir
Toplam alan 2000 m2'yi aan kazan
dairelerinde, kapal otopark
alanlarnda ve bodrum katlardaki
depolarda mekanik duman tahliye
sistemi yaplmas mecburidir.
Duman tahliye sisteminin, binann
dier blmlerine hizmet veren
sistemlerden bamsz olmas ve
saatte en az 10 defa hava deiimi
salamas gerekir.

LGL MEVZUAT

Yap ykseklii 51.50 m'den yksek olan konutlarn

ka merdivenlerinin basnlandrlmas arttr.
Yangn annda acil durum asansr kuyularnn yangn
etkisi altnda kalmamas iin acil durum asansr
kuyularnn basnlandrlmas gerekir.

LGL MEVZUAT

Yksek binalar ile toplam kapal kullanm alan 1000

m2den byk imalathane, atlye, depo, konaklama,
salk, toplanma amal ve eitim binalarnda,
alanlarnn toplam 600 m2den byk olan kapal
otoparklarda ve sl kapasitesi 350 kWn zerindeki
kazan dairelerinde yangn dolab yaplmas mecburdir.
(Binalarn Yangndan Korunma ynetmelii md.94)

LGL MEVZUAT

Hidrantlar aras uzaklk ok riskli

blgelerde 50 m, riskli blgelerde 100
m, orta riskli blgelerde 125 m ve az
riskli blgelerde 150 m alnr.
Normal artlarda hidrantlar, korunan
binalardan ortalama 5 ila 15 m kadar
uzaa yerletirilir.

LGL MEVZUAT
Aada belirtilen yerlerde otomatik
yamurlama sistemi kurulmas
mecburidir:
a) Yap ykseklii 30.50 m'den fazla olan
konut haricindeki btn binalarda,
b) Yap ykseklii 51.50 myi geen
konutlarda,
c) Alanlarnn toplam 600 m2den byk
olan kapal otoparklarda ve 10dan fazla
aracn asansrle alnd kapal
otoparklarda,

LGL MEVZUAT
otomatik yamurlama sistemi kurulmas
) Birden fazla katl bir bina ierisindeki
yatlan oda says 100' veya yatak says
200' geen otellerde, yurtlarda,
pansiyonlarda, misafirhanelerde ve yap
ykseklii 21.50 m'den fazla olan btn
yatakl tesislerde,
d) Toplam alan 2000 m2nin zerinde olan
katl maazalarda, alveri, ticaret ve
elence yerlerinde,
e) Toplam alan 1000 m2'den fazla olan,
kolay alevlenici ve parlayc madde
retilen veya bulundurulan yaplarda.
(Binalarn Yangndan Korunma ynetmelii
md.96)

ERKEN ALGILAMA VE ALARM SSTEMLER

Her k noktasnda bir adet yangn
alarm butonu bulunmaldr.
Alarm butonlar arasndaki uzaklk 50
myi geemez.
Alarm butonlar, yerden en az 1.1 m,
en ok 1.4 m ykseklikte olmaldr.

YANGIN SORULARI
S-1 Seyyar yangn sndrme cihazlar, en az ka ayda
bir defa kontrol edilecek ve kontrol tarihleri, cihazlar
zerine yazlacaktr?
6 ayda bir
S-2 Kpkl tip (Sodyum bikarbonat - asitli) yangn
sndrme cihazlar, senede ka kez tamamen boaltlp
yeniden doldurulacaktr?
Senede bir kez
S-3 Karbon dioksitli, bikorbanot tozlu, karbon
tetraklrrl ve benzeri kimyasal maddeli yangn
sndrme cihazlar, kullanltan sonra ne zaman
doldurulacaktr?
Derhal yeniden doldurulacaktr.( sa.
Gv.Tz.Md.128)

SORULAR
S-4 yerinde, yaplan iin cinsine ve zelliine gre etkili
olabilecek tipte ve yeterli sayda yangn sndrme
cihazlar bulundurulacaktr.
Bu cihazlar ve bunlara yardmc tesis ve tehizat daima
iler bir halde olacaktr. Cihazlarn iyerindeki tertip ve
tanzimi, icabnda kolayca kullanlmasn mmkn klacak
ekilde yaplacak ve her alt ayda bir tartlmak suretiyle
muayene edilerek saptanan arlklar cihaz zerine
taklacak bir etikete muntazaman kaydedilecektir.
Tp iindeki tesirli maddenin net arl ne kadar
dt zaman, o cihaz boalm saylarak yeniden
doldurulacak? Yardan aa dt takdirde o ihaz
boalm saylacak yeniden doldurulacaktr.
(Par.pat.md.tz. 59)

SORULAR
S-5 yerlerinde ka ayda bir alarm ve tahliye denemeleri
yaplacaktr?
6 ayda bir yaplacak
bu denemeler, yetkili ve tecrbeli bir ef, iyeri bekileri ve yeteri
kadar yardmclardan kurulu bir ekibin gzetimi altnda yaplacak
ve iyeri yangn planna uygun olarak tertiplenecektir.(( sa.
Gv.Tz.Md.131)

S-5 Parlayc, patlayc, yanc ve benzeri atklar, ak havada

yaklarak yok edilirken gerekli tedbirler alnacak ve yakma ii, bina
veya malzemeden en az ka metre uzakta yaplacak tr?
15 metre ve kolay parlayc atklar, usulne uygun ve ayr olarak yok
edilecektir. ( sa. Gv.Tz.Md.140)

S-6 Tehlikeli svlarn bulunduu tank ve depolar,ylda ka defa

kontrol edilecektir?
En ge ylda bir dafa ( onarmda bunlar tamamen boaltlacak,
balant borular sklecek veya uygun kr tapalarla tkanacak veya
vanalar kapatlacaktr.)

SORULAR
S-7 Parlayc svlarn konulduu bina, tank ve benzeri tesislerin
dnda ayrca, dalacak,yaylacak svlarn toplanmas iin, tesis
hacminin en az ne kadar oranda orannda, szdrmaz duvarla, geni
toprak set veya stre ile evrilmesi gereklidir.
1/2 orannda
S-8 Parlayc svlarn konulduu bina, tank ve benzeri tesislerin
dnda ayrca, dalacak,yaylacak svlarn toplanmas iin, tesis
hacminin en az 1/2 orannda, szdrmaz duvarla, geni toprak set
veya stre ile evrilmesi gereklidir.Duvar veya strenin taban
kenarlar bina veya tanktan en az ka metrelik uzaklktan balar ?
1 metrelik uzaktan balar .(Duvar yerine toprak set kullanlmas
halinde setlerin stleri en az 1 metre geniliinde olacak ve
kenarlarnn meyli normal ev meylinden fazla olmayacaktr).
(par.pat.md. Tz .Md.66)

SORULAR
S-9 Patlayc maddeler depolarn evreleyecek toprak
setler, binann yksekliini en az bir metre geecek ve
tepe noktasnda en az ka metre genilikte olacaktr.
Bir metre (par.pat.md. Tz .Md.67)
S-10 Bina veya bir blmnn tehlike snf, binann
zelliklerine ve binada yrtlen ilemin ve faaliyetlerin
niteliine bal olarak belirlenir. Bir binann eitli
blmlerinde deiik tehlike snflarna sahip malzemeler
bulunuyor ise, su ve pompa kapasitesi binann hangi
tehlike snflandrmasna gre belirlenir?
En yksek tehlike snflandrmasna gre belirlenir.
(Binalarn Yangndan Korunma ynetmelii md.19)

SORULAR
S-11 Bir bina, yangn kmas halinde aadakilerden hangisi
dorudur?
a) Binann yk tama kapasitesi belirli bir sre iin korunabilecek,
b) Yangnn ve dumann binann blmleri ierisinde genilemesi ve
yaylmas snrlandrlabilecek,
c) Yangnn civarndaki binalara sramas snrlandrlabilecek,
) Kullanclarn binay terk etmesine veya dier yollarla
kurtarlmasna imkan verecek,
d) tfaiye ve kurtarma ekiplerinin emniyeti gz nne alnacak,
ekilde ina edilir.
Hepsi dorudur(Binalarn Yangndan Korunma ynetmelii md.20)
(Not :Snavda buna benzer sorularda 3 k doru verilerek yanl bir
k yazlabilir.nemli olan doru klar bildiimizde yanl olan
bulmanzdr veya tam tersi olabilir. yanl bir doru olabilir.)

SORULAR

S-12 Bitiik nizam yaplar birbirinden ayran

yangn duvarlar, yangna en az ka dakika
dayankl olarak projelendirilir?.
90 dakika
S-13 Yksek binalarda, p, haberleme, evrak
ve teknik donanm gibi, dey tesisat aft ve
baca duvarlar ile kapaklarnn yangna en az
ka dakika dayankl ve duman szdrmaz olmas
gerekir?
120 dakika ve kapaklarnn en az 90 dakika
dayankl ve duman szdrmaz olmas gerekir.
(Binalarn Yangndan Korunma ynetmelii
md.25)

SORULAR

S-14 Yangn gvenlik hollerinin duvar, tavan ve

tabannda hibir yanc malzeme kullanlamaz ve
bu hollerin, yangna en az ka dakika dayankl
duman szdrmaz kap ile dier blmlerden
ayrlmas gerekir?
120 dakika dayankl duvar ve en az 90 dakika
dayankl duman szdrmaz kap ile dier
blmlerden ayrlmas gerekir.
S-15 Yangn gvenlik hollerinin taban alan ile
ka ynndeki boyut lcleri nasl olmaldr?
3 m2'den az, 6 m2'den fazla ve ka ynndeki
boyutu ise 1.8 m'den az olamaz

SORULAR
S-16 Acil durum asansr nnde yaplacak yangn
gvenlik hol alan boyutlar ne olmaldr?
6 m2'den az, 10 m2'den ok ve herhangi bir boyutu 2
m'den daha az olamaz.
S-17 Demeye, asansr holnde k kapsna doru
eim ne olmaldr?
1/200' amayacak bir eim verilir.
S-18 Acil durum asansr ile yap ykseklii 51.50
mden fazla olan binalarda ka merdiveni nne ne
yaplmas zorunludur?
Yangn gvenlik hol yaplmas zorunludur.
(Acil durum asansrnn yangn merdiveni nndeki
gvenlik holne almas gerekir.) (Binalarn Yangndan
Korunma ynetmelii md.34)

SORULAR

S-19 Ka merdivenlerinin duvar, tavan ve

tabannda hibir yanc malzeme kullanlamaz ve
bu merdivenler, yangna en az ka dakika
dayankl olmas gerekir?
120 dakika dayankl olmas gerekir.
(duvar ve en az 90 dakika dayankl duman
szdrmaz kap ile dier blmlerden ayrlr.)
(Binalarn Yangndan Korunma ynetmelii
md.38)
S-20 Acil k zorunluluu btn yaplarda aksi
belirtilmedike, en az Ka k tesis edilmesi
klarn korunmu olmas gerekir?
2 k olmas gerekir

SORULAR
. S -21 Aksi belirtilmedike, 25 kiinin ald yksek
tehlikeli meknlar ile 50 kiinin ald her meknda en
az ka k bulunmas gerekir?
2 k bulunmas arttr.
S-22 Kii says 500 kiiyi geer ise en az ka k
bulunmas gerekir?
3 k bulunmas gerkir. ( 1000 kiiyi geer ise en az 4
k bulunmak zorundadr.)
S-22 Yap ykseklii ka metrenin altndaki konutlarda
korunumsuz normal merdiven ka yolu olarak kabul
edilir ve ikinci k aranmaz?
. 21.50 mnin altnda

SORULAR
S -23 Yap ykseklii 21.50 mden fazla ve 30.50 mden
az olan konutlarda, en az ka merdiven dzenlenmesi
gerekir?
2 merdiven dzenlemesi gerekir.
S-24 Yap ykseklii 51.50 m den daha fazla olan
yaplarda, en az ka asansrn acil hallerde kullanlmak
zere acil durum asansr olarak dzenlenmesi gerekir.
1 asansr
(Acil durum asansrleri nnde, ayn zamanda ka
merdivenine de gei salayacak ekilde, her katta 6
m2'den az, 10 m2'den ok ve herhangi bir boyutu 2
m'den az olmayacak yangn gvenlik hol oluturulur.)

SORULAR
S-25 Bir mahal ierisinde tesis edilen birincil veya ikincil
enerji kayna olarak jeneratr kullanlan btn bina ve
yaplarda Jeneratrn kurulaca odann duvarlar,
taban ve tavan en az ka dakika sreyle yangna
dayanabilecek ekilde yaplr?
120 dakika sreyle yangna dayanabilecek ekilde yaplr
(Binalarn Yangndan Korunma ynetmelii md.66)
S-26 Sesli uyar cihazlar binann her yerinde, yerden
ka cm ykseklikte llecek ve ses seviyesi ortalama
ortam ses seviyesinin en az ka dBA zerinde olacak
ekilde yerletirilir.
150 cm ykseklikte ve ortalama ortam ses seviyesinin
en az 15 dBA zerinde olacak ekilde yerletirilir .
(Binalarn Yangndan Korunma ynetmelii md.81-5)

SORULAR

S-27 Yap ykseklii ka m'nin zerinde olan

binalarn hol ve koridor gibi ortak alanlarnda
duman kontrol sistemi yaplmas mecburidir?
51.50 m'nin zerinde

S-28 Toplam alan ka m2'yi aan kazan

dairelerinde, kapal otopark alanlarnda ve
bodrum katlardaki depolarda mekanik duman
tahliye sistemi yaplmas mecburidir.?
2000 m2'yi aan kazan dairelerinde mekanik
duman tahliye sistemi yaplmas mecburidir.?

SORULAR
S-29 Duman tahliye sisteminin, binann dier
blmlerine hizmet veren sistemlerden bamsz olmas
ve saatte en az ka defa hava deiimi salamas
gerekir?
10 defa hava deiimi salamas gerekir.
S-30 Yap ykseklii ka m'den yksek olan konutlarn
ka merdivenlerinin basnlandrlmas gerekir?
51.50 m'den yksek olan konutlarn basnlandrlmas
gerekir?
S-31 Hidrantlar aras uzaklk ok riskli blgelerde 50 m,
riskli blgelerde 100 m, orta riskli blgelerde 125 m ve az
riskli blgelerde ka m alnr?
Az riskli blgelerde 150 m alnr.

SORULAR
S-32 Yap ykseklii ka m'den fazla olan konut
haricindeki btn binalarda, otomatik yamurlama
sistemi kurulmas mecburidir?
30.50 metre den fazla konut haricindeki btn binalarda,
otomatik yamurlama sistemi kurulmas mecburidir?
S-33 Toplam alan ka m2'den fazla olan, kolay
alevlenici ve parlayc madde retilen veya bulundurulan
yaplarda otomatik yamurlama sistemi kurulmas
mecburidir?
1000 metre kareden fazla kolay alevlenici ve parlayc
madde retilen olan yaplarda mecburidir. (Binalarn
Yangndan Korunma ynetmelii md.96)
S-34 Kaynyan sv genleen sv patlamasna ne denir?
Bleve

SORULAR

S-35 Snrlandrlamayan buhar bulutu

patlamasna ne denir?
Uvce
S-36 Yangn Sndrme Cihazlar yerden ka
cm bir yksee aslmal?
Yerden 90 cm ykseklie aslmaldr.
S-37 Yass hortum ap ka mm ve hortum
uzunluu ka m yi gememelidir?
50 mmyi ve hortum uzunluu 20 myi
gememelidir.

SORULAR
S-38 Alarm butonlar arasndaki uzaklk ka metreyi geemez ?
50 myi geemez
S-39-Parlayc ve patlayc maddeler ile akaryaktlarn imal edildii,
depoland, doldurma-boaltma ve sat ilerinin yapld yerler
yksek tehlikeli yerler olarak deerlendirilir. Aada belirtilen yerler
bu snfa girenlerden hangisi dorudur?
a) Parlayc ve patlayc gazlarla ilgili yerler, LPG, doalgaz ve
benzeri gazlarn depolama, tama, doldurma-boaltma ve sat
ilerinin yapld yerlerdir.
b) Patlayc maddelerle ilgili yerler, s ve basn tesiri ile kolay
tutuabilen ve patlayabilen maddelerin bulunduu yerlerdir. Mermi,
barut, dinamit kapsl ve benzeri maddelerin imal ve muhafaza
edildii ve satld yerler bu yerlerdendir.
c) Yanc svlarla ilgili yerler, yanc svlarn retildii, depoland
ve hizmete sunulduu sat tesisleri ve benzeri yerlerdir.
d) Hepsi
Doru Cevap:d