Eitim Program

Konu

alma Hayatnda Etik

Ama

sal ve gvenlii uygulamalarnda etik kavram ve uluslararas etik

kurallar hakknda bilgi sahibi olmak.

renim hedefleri

Alt balklar

rgn / toplam
ders saati

alma hayatnda etik ile ilgili tanmlar ve bunlarn yer aldklar ulusal
ve uluslararas yasal/yasal olmayan dzenlemeler,
Temel etik/mhendislik deerleri,
alma yaamn etkileyen etik konu balklar,
alma yaamnda etik deerler ile atabilen olgular;
Olgularn nedenleri ve bu olgulardaki etik sorunlar,
zerklik, gizlilik, mesleki bamszlk ve sosyal sorumluluk kavramlar
gibi konularnda bilgi sahibi olmak.
Tanmlar
Sal Profesyonelleri in Uluslararas Etik Kurallar Rehberi ve
uygulamalar
alanlarn salna ilikin bilgilerin ve kaytlarn tutulmasnda sr
saklama ykmll
alma hayatnda etik sorunlarn zm
zerklik, gizlilik ve mesleki bamszlk kavramlar

A Snf

B Snf

C Snf

ALIMA HAYATI VE ETK

Kamu Grevlileri Etik Kurulu Kurulmas ve Baz
Kanunlarda Deiiklik Yaplmas Hakknda Kanun
(Kanun No: 5176, Kabul Tarihi: 25.05.2004)

Bu Kanunun amac; kamu grevlilerinin uymalar gereken

saydamlk, tarafszlk, drstlk, hesap verebilirlik, kamu
yararn gzetme gibi etik davran ilkeleri belirlemek ve
uygulamay gzetmek zere Kamu Grevlileri Etik Kurulunun
kurulu, grev ve alma usul ve esaslarnn belirlenmesidir.

Cumhurbakan, Trkiye Byk Millet Meclisi yeleri, Bakanlar

Kurulu yeleri, Trk Silahl Kuvvetleri ve yarg mensuplar ve
niversiteler hakknda bu Kanun hkmleri uygulanmaz.

 SALII ULUSLARARASI KOMSYONU

Sal Profesyonelleri in Uluslararas Etik Kurallar
Rehberi (International Code Of Ethics For Occupational
Health Professionals)
Sal Uluslararas Komisyonu (International
Commission on Occupational Health - ICOH) Genel
Sekreterlii tarafndan ilk basks 1992 ylnda, 2.basks
1994te, 3.basks 1996da yaplm, ilk gncelleme 12
Mart 2002 tarihinde onaylanmtr.

ICOH tarafndan hazrlanan ve tm hekimler iin var olan

etik kurallardan ayr olarak uluslararas i sal etik
kurallar bu rehberde yer almaktadr.

ICOH LKELER
Temel ilkeler:
sal profesyonelleri iin
Uluslararas Etik Kurallarn temel ald ilke
ve deerler aadaki 3 balkta zetlenmitir:
1. salnn amac, iilerin bireysel ve toplu olarak
salna ve sosyal refahna ynelik hizmetlerin
sunulmasdr. sal uygulamas en yksek profesyonel
standartlara ve etik ilkelere gre gerekletirilmelidir.
sal profesyonelleri, evre ve toplum salna katkda
bulunmaldr.

ICOH LKELER
2. sal profesyonellerinin grevleri arasnda, iinin
yaamn ve saln koruma, insan onuruna sayg ve i
sal politikalar ile programlarnda en yksek etik
ilkeleri gelitirme yer alr. Profesyonel davran,
drstlk, tarafszlk, salk verilerinin gizliliini ve
iilerin zel bilgilerini korumay da iermektedir.
3. sal profesyonelleri, grevlerini yerine getirirken
tam profesyonel bamszla sahip olmas gereken
uzmanlardr. Grevleri iin gerekli olan yeterlilii edinip
srdrmeli ve ilerini doru uygulamayla ve profesyonel
etik kurallara uygun biimde yrtmelerini salayacak
koullar talep etmelidirler.

ICOH LKELER
sal alanlarnn grevleri ve ykmllkleri;

1. Amalar ve danmanlk rol

2. Bilgi ve uzmanlk
3. Politika ve program gelitirilmesi
4. nleme ve hzl hareket etmenin vurgulanmas
5. yiletirici eylemlerin izlemi
6. Gvenlik ve salk bilgileri
7. Ticari srlar
8. Salk izlemi
9. iyi bilgilendirme
10. vereni bilgilendirme

ICOH LKELER
11. nc kiilere ynelik tehlike
12. Biyolojik izlem ve aratrmalar
13. Saln desteklenmesi
14. Toplumun ve evrenin korunmas
15. Bilimsel bilgiye katk
16. Yeterlilik, doruluk ve tarafszlk
17. Profesyonel bamszlk
18. Eitlik, ayrm gzetmeme ve iletiim
19. szlemelerinde etik hkm
20. Kaytlar

ICOH LKELER

21. Tbbi gizlilik

22. Toplu salk verileri
23. Salk profesyonelleriyle ilikiler
24. Suiistimalle mcadele
25. Sosyal taraflarla ilikiler
26. Etii destekleme ve denetim

SG MEVZUATIMIZDA ETK

ICOH tarafndan hazrlanan etik kurallar mevcut

mevzuatlarda bir ekilde grlmektedir.

Ynetmeliklerde de bu konular genel anlamyla yer

almaktadr.

ICOH lkeleri ile SG Mevzuatmzdaki hkmler arasnda

da benzerlikler vardr.

SG MEVZUATIMIZDA ETK
ICOH lkeleri 17. Profesyonel Bamszlk :

sal profesyonelleri, ilevlerini yrtmede tam bir

profesyonel bamszlk aramal, bunu srdrmeli ve gizlilik
kurallarna dikkat etmelidirler. sal profesyonelleri,
zellikle sala ve gvenlie kar tehlike oluturan
mesleksel riskler konusunda, iveren, ii ve temsilcilerine
nerilerde bulunurken, hibir koul altnda yarglarnn ve
beyanlarnn bir kar atmasndan etkilenmesine izin
vermemelidirler.

SG MEVZUATIMIZDA ETK
YER HEKMLERNN GREV, YETK, SORUMLULUK VE ETMLER
HAKKINDA YNETMELK (27.11.2010, 27768)
yeri hekimlerinin yetkileri
MADDE 16 (1) yeri hekimlerinin yetkileri aada belirtilmitir.
a) yeri bina ve eklentilerinde, alma metot ve ekillerinde veya i
ekipmannda iiler asndan yakn ve hayati tehlike oluturan bir
husus tespit ettiinde iverene bildirmek, gerekli tedbirler iveren
tarafndan alnmad takdirde durumu Bakanla rapor etmek,
yeri hekimlerinin ykmllkleri
MADDE 17 (1) yeri hekimleri, bu Ynetmelikte belirtilen
grevlerini yaparken, iin normal akn mmkn olduu kadar
aksatmamak ve verimli bir alma ortamnn salanmasna katkda
bulunmak, iverenin ve iyerinin meslek srlar, ekonomik ve ticari
durumlar hakkndaki bilgiler ile iinin kiisel salk dosyasndaki
bilgileri gizli tutmakla ykmldrler.

SG MEVZUATIMIZDA ETK
ICOH lkeleri 21. Tbbi Gizlilik :
Bireysel tbbi veriler ve tbbi aratrma sonular,
i sal hekimi ya da i sal hemiresinin
sorumluluu altnda korunan gizli tbbi dosyalara
kaydedilmelidir.
Tbbi dosyalarn eriimi, iletilmesi ve aklanmas, yerel
dzeyde geerli olan tbbi veriler hakknda ulusal yasa ve
ynetmeliklere ve salk profesyonelleri ile tbbi meslek
sahipleri iin ilgili ulusal etik kurallara gre dzenlenir.

SG MEVZUATIMIZDA ETK
GVENL UZMANLARININ GREV, YETK, SORUMLULUK VE
ETMLER HAKKINDA YNETMELK (27.10.2010, 27768)
gvenlii uzmanlarnn yetkileri
MADDE 8 (1) gvenlii uzmannn yetkileri aada belirtilmitir:
a) yeri bina ve eklentilerinde, alma metot ve ekillerinde veya i
ekipmannda alanlar asndan yakn ve hayati tehlike oluturan bir
husus tespit ettiinde iverene bildirmek, gerekli tedbirler iveren
tarafndan alnmad takdirde durumu Bakanla rapor etmek.
gvenlii uzmanlarnn ykmllkleri
MADDE 9 (1) gvenlii uzmanlar, bu Ynetmelikte belirtilen
grevlerini yaparken, iin normal akn mmkn olduu kadar
aksatmamak ve verimli bir alma ortamnn salanmasna katkda
bulunmak, iverenin ve iyerinin meslek srlar, ekonomik ve ticari
durumlar ile ilgili bilgileri gizli tutmakla ykmldrler.

SG MEVZUATIMIZDA ETK
SALII VE GVENL HZMETLER YNETMEL
(27.10.2010, 27768)
MADDE 12 (1) SGB ve OSGBler, iyerlerinde salkl ve
gvenli bir alma ortam oluturmak amacyla;
e) ilerin yaptklar iler, iyerinde yaplan risk
deerlendirme sonular ve maruziyet bilgileri ile ie giri
muayeneleri, periyodik salk muayeneleri sonular ve i
kazalar ile meslek hastalklar kaytlarnn, iyerindeki
kiisel salk dosyalarnda gizlilik ilkesine uyularak
saklanmasndan,sorumludurlar.

Konu

Bakm - Onarm lerinde Gvenlik

Ama

Bakm-onarm ilerinde ortaya kan riskleri ve alnmas

gereken nlemleri renmek.

renim
hedefleri

Bina, tesis ve makine bakmnda ortaya kabilecek

tehlikeler,
lgili mevzuat hakknda bilgi sahibi olmak.

Alt balklar

o
o
o

Makina, Elektrik, Bina ve Tesisler

Bakm onarm ilerinde dikkat edilecek hususlar
Bakm ve onarm ncesi
Bakm ve onarm srasnda
Bakm ve onarm sonras
lgili mevzuat

rgn/Toplam
Ders Saati

A Snf

B Snf

C Snf

2/3

1/3

1/2

BAKIM - ONARIM LERNDE GVENLK

Bakm ve Onarm lerinde En ok Rastlanan Kaza Trleri:
1- Elektrie arplma;
a) Sistemin enerjisinin kesilmemi olmasndan,
b) Ortamn ok iletken bir ortam olmasndan,
c) Kullanlan seyyar elektrikli cihazlarn izolasyonunun uygun
olmamasndan,
d) Seyyar aydnlatma lambalarnn dk gerilimli (24 Volt)
olmamasndan,

BAKIM - ONARIM LERNDE GVENLK

2- Hareketli ksmlarda (kay-kasnak sistemleri, dili,
kaplin, operasyon noktalarnda) yaralanma;
Bu tr kazalar makina veya tezgah durdurulmadan
tamir bakm yaplyor olmasndan dolay meydana
gelmektedir.

3- Zararl zehirli gaz, toz ve sisler dolaysyla zehirlenme

ve boulmalarn meydana gelmesi;
Bu tr kazalarn meydana gelmemesi iin ncelikle
uygun havalandrma yaplmal, yeterli olmaz ise uygun
koruyucu maskeler kullanlmaldr.

BAKIM - ONARIM LERNDE GVENLK

4- Parlama, patlama, yanma eklinde meydana gelen kazalar;
Parlama, patlama, yanma ihtimali bulunan iyerlerinde
almaya balamadan nce, parlama ve patlamaya kar
tedbir alnmas nemlidir. Bu tr yerlerde izin belgesi
uygulamasna azami dikkat gsterilmelidir.
5- Dme eklindeki kazalar;
Dme eklindeki kazalar, yksekte almalarda uygun iskele
ve platformlarn, korkuluklarn olmamasndan ve emniyet
kemeri kullanlmamasndan kaynaklanmaktadr.

BAKIM - ONARIM LERNDE GVENLK

6- Kiisel koruyucu malzemelerin (baret, eldiven, ayakkabs gibi)
kullanlmamasndan meydana gelen kazalar;
Tamir bakm ilerinin yapld yerler, ou zaman alanlarn
ok alk olmadklar, artlar ok iyi bilmedikleri veya ortam
artlarn bilseler dahi bir an nce ii yapma gayreti iinde
ortam artlarna fazla dikkat etmemeleri sebebiyle, kafalarn
bir yerlere arpmalar, ayaklarna malzeme drmeleri,
tuttuklar malzemelerden ellerinin kesilmesi eklinde kazalar
meydana gelmektedir.

BAKIM - ONARIM LERNDE GVENLK

Bakm ve Onarm lerinde Kazalarn
Meydana Geli Sebepleri:
1- almalarn aceleye getirilmesi, planl
yaplmamas,
2- Gerekli yerlerden izin alnmamas, izin veren makamlarn
gerekli tedbiri almamas,

3- Uzman kiilerin veya ekiplerin bulunamamas, veya ekiplerin

noksan oluu,

BAKIM - ONARIM LERNDE GVENLK

4- alma ortamnn uygun aydnlatlmam olmas,

5- Bakm onarn ncesinde, ie balamadan nce gerekli

tedbirlerin alnmam olmas,
6- alma esnasnda uygun tedbirlerin alnmam olmas,
7- in bitiminde, daha nce sklm olan emniyet tedbirlerinin
tekrar yerletirilmemi olmas,
8- Bakm onarm esnasnda tesiste meydana getirilen
deiiklikler var ise bu deiikliklerin operatre izah
edilmemi olmas.

BAKIM - ONARIM LERNDE GVENLK

Bakm Onarm Faaliyetleri Srasnda Alnmas
Gerekli Tedbirler:
1- Tamir bakm iinin planl yaplmas, beklenmedik arzalar iin
de plan yaplmas,
2- Gerekli yerlerden izin alnmas (zinlerin yazl belgeye
dayandrlmas),
3- zin veren makamlarn gerekli tedbirleri alp izin vermesi
4- Bakm onarm ekibinin ie balamadan nce gerekli tedbirleri
almas,
5- Onarm sresince tedbirli almas,
6- in sonunda gerekli tedbirleri almas,

BAKIM - ONARIM LERNDE GVENLK

7- Yaplan bakm ve onarmn, grlen arzalarn kayda
alnmas,
8. Uzman kiilerin altrlmas,
9. Makine yapmclarnn tavsiyelerine dikkat edilmesi,
10. Denetim hizmetinin aksatlmamas,
11. Uygun takm antalar verilmesi,

BAKIM - ONARIM LERNDE GVENLK

12- Zararl, zehirli, Parlayc, patlayc gazlara kar tedbir
alnmas(Havalandrma salanmas, maske kullandrlmas,
yangna kar tedbir alnmas),
13- Tank ve depo iinde mekanik kartrclar varsa bunlarn
durdurulup takozlanmas,
14- Parlayc, Patlayc maddeler bulunan tanklarn veya bu
maddelerle kirlenmi tanklarn, varillerin,
kaynakla tamiri yaplmadan nce gerekli ekilde
temizlenmesi, iine su veya asal gaz doldurulmas.
vb.

Konu

Acil Durum Planlar

Ama

yerlerinde acil durumlarda uygulamaya geirilecek planlar ve bu

planlamann yaplmas hakknda bilgi edinmek.

renim hedefleri

Acil durum planlarnn hazrlanmas,

alanlarn bu konuda bilgilendirilmesi,
Uygulamann tatbik edilmesi,
Acil durumlarda mdahale ve iletiim,
lgili mevzuat hakknda bilgi sahibi olmak.

Alt balklar

Acil durum planlarnn hazrlanmas ve alanlara aktarlmas

Tedbir ve tatbikatlar
Acil durum ekiplerinin ve alanlarn eitimi
Acil durum donanm
Byk endstriyel kazalarn nlenmesi
lkyardm ve acil mdahale
Tehlike iletiimi
lgili mevzuat

rgn / toplam
ders saati

A Snf

B Snf

C Snf

2/5

2/5

2/5

TAN I M LAR
Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik e gre ;

Acil Durum: Afet olarak deerlendirilen olaylar ile dikkatsizlik,

tedbirsizlik, ihmal, kast ve eitli sebeplerle meydana getirilen
olaylarn yol at hlleri,
Acil Durum Ekibi: Yangn, deprem ve benzeri afetlerde binada
bulunanlarn tahliyesini salayan, olaya ilk mdahaleyi yapan,
arama-kurtarma ve sndrme ilerine katlan ve gerektiinde
ilk yardm uygulayan ekibi,
Acil Durum Planlar: Acil durumlarda yaplacak mdahale,
koruma, arama-kurtarma ve ilk yardm i ve ilemlerinin nasl
ve kimler tarafndan yaplacan gsteren ve acil durum
ncesinde hazrlanmas gereken planlar, ifade eder.

TAN I M LAR
Yangn Gvenlii Sorumlusu: Yap, bina, tesis ve
iletmelerde yangn gvenliinden en byk amir, sahip
veya yneticiler sorumludur.
EKPLER:
a)Sndrme ekibi: Grevi ; kacak yangna derhal
mdahale ederek yangnn genilemesine mani olmak
ve sndrmek,
b)Kurtarma ekibi: Grevi; Yangn ve dier acil
durumlarda can ve mal kurtarma ilerini yapmak,

TAN I M LAR

c) Koruma ekibi: Grevi; Kurtarma

ekibince kurtarlan eya ve evrak
korumak, yangn nedeniyle ortaya
kmas muhtemel panik ve kargaay
nlemek,

d) lkyardm ekibi: Grevi; Yangn

sebebiyle yaralanan veya hastalanan
kiilere ilk yardm yapmak,

 DZENLEMELER
dzenlemelerin kapsam ve yrtlmesi
Yangn nleme ve sndrme konusundaki i
dzenlemelerde; bu Ynetmelikte yer alan
hususlardan,
acil durum ekiplerinin says,
personelin ad ve grevleri, ihtiya duyulan ara,
gere ve malzemenin cinsi ve miktar,
sndrme aralarnn kullanma usulleri,
eitim ve bakm hususlar,
nbet hizmetleri ile
gerek grlecek dier hususlar dzenlenir.

 DZENLEMELER
Bina yerleimini, bina i ulam yollarn, yangn
blmelerini, yangn duvarlarn, yatay blmeleri,
cepheleri, sndrc sistemi, uyarc sistemi ve
su besleme niteleri ile itfaiyeye yardmc
olabilecek dier hususlar gsterir pln ve
krokiler bu dzenlemelere eklenir.

Yangn nleme ve sndrme konusundaki i

dzenlemeler yap, bina, tesis ve iletmenin
sahibi, yneticisi veya amiri tarafndan
yrtlr.

BYK ENDSTRYEL KAZALAR

Seveso 1976
Seveso, kuzeybat talyada Milanoya 20 km uzaklkta
kk bir kasabadr. Kentin hemen yan bandaki, ICMESA
Chemical Companyye ait fabrikada 10 Temmuz 1976 gn
tri kloro fenol (TCP) retimi yapan bir reaktrde patlama
oldu ve beyaz bir gaz bulutu evreye yayld . Bu zehirli
gaz, bu gne kadar bilinen en zehirli gazlardan dioksin
(TCCD) idi. Kasabada ksa bir sre iinde hayvan lmleri
grlmeye balad. Patlamadan 5 gn getikten sonra
hastaneye bavurular balad. Yaplan kontroller sonunda
kasabada geni bir blgenin tamamen kirlendii anlald
ve 100 kadar ev tamamen boaltld. Kasaba halkna kan
testleri uygulanarak kontrol edildi.

BYK ENDSTRYEL KAZALAR

ernobil reaktr kazas, 20. yzyln ilk byk nkleer
kazasdr. Ukrayna'nn Kiev iline bal ernobil
kentindeki Nkleer G Reaktrnn 4. nitesinde 26
Nisan 1986 gn erken saatlerde meydana gelen
nkleer kaza sonrasnda atmosfere byk miktarda
fisyon rnleri salnd 30 Nisan 1986 gn tm dnya
tarafndan renildi.

LG L M E V Z UAT
BYK ENDSTRYEL KAZALARIN KONTROL
HAKKINDA YNETMELK
Resmi Gazete, 18 Austos 2010, Say : 27676 (evre ve
Orman Bakanl)

Konu

Ekipmanlarnn Tasarm, malat ve Kullanmnda Gvenlik

Ama

yerlerinde kullanlan i ekipmanlarnn tasarm aamasndan

balamak zere imalat ve kullanm hususlarnn SG etkileri
hakknda bilgi edinmek.

renim hedefleri

ekipmanlarnda gvenlik,
oMakine ve tezgh ve tesislerde gvenlik
ekipmanlarnda bulunacak asgari nitelikler,
malatlarn sorumluluklar,
Makinelerin gvenli kullanmna ynelik iaret ve talimatlar,
lgili mevzuat hakknda bilgi sahibi olmak

Alt balklar

ekipmanlarnn imalatlarnn sorumluluklar

ekipmanlarnn kullanm
Makinelerin iaretlenmesi
letme talimatlar
ekipmanlarnda bulunacak asgari gerekler
Makina koruyucular
lgili mevzuat ve uygulamalar

rgn/Toplam
Ders Saati

A Snf

B Snf

C Snf

2/4

2/5

3/6

 EKPMANI
Ekipmanlarnn Kullanmnda Salk ve
Gvenlik artlar Ynetmeliine gre;
ekipman : in yaplmasnda kullanlan
herhangi bir makine, alet ve tesisi,
ekipmannn kullanm : ekipmannn
altrlmas, durdurulmas, kullanlmas,
tanmas, tamiri, tadili, bakm, hizmete
sunulmas ve temizlenmesi gibi i ekipman ile
ilgili her trl faaliyeti,

 Tehlikeli blge : Kiilerin salk ve gvenlik ynnden

riske maruz kalabilecei, i ekipmannda veya evresinde
bulunan blgeyi,
Maruz kii : Tamamen veya ksmen tehlikeli blgede
bulunan kiiyi,

Operatr : ekipmann kullanma grevi verilen ii veya

iileri,
ifade eder.

MAKNA EMNYET YNETMEL

Makina Emniyeti Ynetmeliinin(2006/42/AT)amac ;
Makinalarn, usulne uygun ekilde kurulduunda,
bakm yapldnda ve kendinden beklenen amalar
dorultusunda kullanldnda, insan salna ve
gvenliine ve durumuna gre evcil hayvanlara ve
mallara zarar vermiyorsa piyasaya arz edilmelerini ve
hizmete sunulmalarn teminen , tasarm ve imalat
aamasnda uyulmas gereken temel emniyet artlar
ile takip edilmesi gereken uygunluk deerlendirme
prosedrlerini ve uygunluk deerlendirmesi yapacak
onaylanm kurulularn grevlendirilmesinde dikkate
alnacak asgari kriterleri dzenlemektir.

1-Temel Salk ve Gvenlik Kurallar

(a) Tehlike
Muhtemel bir yaralanma veya bunlarn salk zerinde
oluturabilecei hasar kayna.
(b) Tehlike blgesi
Bir kiinin ierisinde ve/veya makina evresinde salna veya
gvenliine kar bir riske maruz kalabilecei herhangi bir
blge.
(c) Tehlikeye maruz kalan kii

Ksmen veya tamamen bir tehlike blgesinde bulunan kii.

(d) Operatr
Makinalar kuran, altran, ayarlayan, bakmn yapan,
temizleyen, tamir eden veya hareket ettiren kii veya kiiler.
(e) Risk
Tehlikeli bir durumda meydana gelebilecek olan sala
ynelik yaralanma veya hasarn olaslk ve derecesinin
birleimi.
(f) Mahfaza
zellikle fiziksel bir engel vastasyla koruma salayan
makinann paras.

(g) Koruyucu tertibat

Yalnz bana veya bir mahfaza ile birlikte riski azaltmak

amacyla kullanlan tertibat (bir mahfazadan ayr).
(h) Amalanan kullanm
Makinalarn kullanm talimatlarnda verilen bilgilere
uygun olarak kullanm.

(i) Makul ekilde ngrlebilir yanl kullanm

Makinalarn kullanm talimatlarnda amalanmad
ekilde, ancak kolayca ngrlebilen insan
davranlarndan kaynaklanabilecek kullanm.

Mahfazalar iin zel kurallar ;

Sabit mahfazalar
Sabit mahfazalar sadece aletlerle alabilen veya
sklebilen sistemlerle taklmaldr.

Bunlarn balama sistemleri, mahfazalar veya

koruyucular skldnde makinalara bal
kalmaldr.
Mmkn olduu durumlarda, balantlar olmakszn
mahfazalar yerinde kalamamaldr.

 Ara kilitlemeli hareketli mahfazalar

Birbirini kilitleyen hareketli mahfazalar
aadaki zellikleri tamaldr:
- Mmkn olduunca, kilitli olmadklarnda
makinalara tespit edilmi halde kalmal,
- Yalnzca bilinli bir eylemle ayarlanabilecek
ekilde tasarlanmal ve imal edilmelidir.

 Eriimi kstlayan ayarlanabilen mahfazalar

- Yaplan iin trne gre manuel veya

otomatik olarak ayarlanabilir olmal ve
- Alet kullanmaya gerek olmadan kolayca
ayarlanabilir olmaldr.

EMNYET AKSAMLARI
Emniyet aksamlar: Bir gvenlik ilevini yapan, bamsz
bir ekilde piyasaya arz edilen, arzalanmas ve/veya
hatal almas durumunda kiilerin gvenliini
tehlikeye sokan, makinalarn ilevini yerine getirmek
iin gerekli olmayan veya makinann ilevini yerine
getiren normal aksamn yedei olarak kullanlabilecek
aksamdr.
- Sklebilir mekanik transmisyon/aktarma tertibatlar
iin mahfazalar.

- Kiilerin varln alglamak

amacyla tasarmlanm koruyucu
tertibatlar.

- Makinann almas srasnda,

kiileri makinann hareketli
paralarndan korumak amacyla
tasarmlanm mahfazalar ve
koruyucu tertibatlar.

- Kaldrma makinalarnda ykleme

ve hareket kumandasn izleme
tertibatlar.

- Kiileri koltuklarnda tutan

balama sistemleri.

- Acil durum durdurma tertibatlar.

- Potansiyel olarak tehlike oluturan

elektrostatik elektrik yklerinin
birikimini nleyecek, boaltma
sistemleri.

- Grlt ve titreim emisyonlarn azaltan

sistemler ve tertibatlar.
- Devrilmeye Kar Koruyucu Yaplar (ROPS).
- Den Nesnelere Kar Koruyucu Yaplar (FOPS).

- ift el kumanda tertibatlar.

 EKPMANLARININ KULLANIMINDA SALIK VE GVENLK

ARTLARI YNETMEL
(11/02/2004 tarih ve 25370 sayl Resmi Gazetede yaymlanmtr)

 Ekipmannn Kontrol
a) ekipmannn gvenliinin kurulma
artlarna bal olduu durumlarda,
ekipmann kurulmasndan sonra ve ilk defa
kullanlmadan nce ve her yer deiikliinde
uzman kiiler tarafndan kontrol yaplacak,
doru kurulduu ve gvenli ekilde
altn gsteren belge dzenlenecektir.

b) verence, arzaya sebep olabilecek etkilere maruz

kalarak tehlike yaratabilecek i ekipmannn;
1) Uzman kiilerce periyodik kontrollerini ve
gerektiinde testlerinin yaplmas,
2) alma eklinde deiiklikler, kazalar, doal olaylar
veya ekipmann uzun sre kullanlmamas gibi i
ekipmanndaki gvenliin bozulmasna neden
olabilecek durumlardan sonra, arzann zamannda
belirlenip giderilmesi ve salk ve gvenlik koullarnn
korunmas iin uzman kiilerce gerekli kontrollerin
yaplmas,
salanacaktr.

c) Kontrol sonular kayt altna

alnacak, yetkililerin her
istediinde gsterilmek zere
uygun ekilde saklanacaktr.
ekipman iletme dnda
kullanldnda, yaplan son kontrol
ile ilgili belge de ekipmanla birlikte
bulunacaktr.

ilerin Bilgilendirilmesi
veren, i ekipmanlar ve bunlarn
kullanmna ilikin olarak iilerin
bilgilendirilmesinde aada belirtilen
hususlara uymakla ykmldr:
a) ilere kullandklar i ekipman ve
kullanmna ilikin yeterli bilgi ve uygun
olmas halinde yazl talimat
verilecektir. Bu talimat, retici
tarafndan ekipmanla birlikte verilen
kullanm klavuzu dikkate alnarak
hazrlanacaktr.

b) Bu bilgiler ve yazl talimatlar en az;

1) ekipmannn kullanm koullar,
2) ekipmannda ngrlen anormal durumlar,
3) ekipmannn nceki kullanm deneyiminden elde
edilen sonular,
ile ilgili bilgileri ierecektir.
iler, kendileri kullanmasalar bile alma alannda
veya iyerinde bulunan i ekipmanlarnn kendilerini
etkileyebilecek tehlikelerinden ve i ekipman
zerinde yaplacak deiikliklerden kaynaklanabilecek
tehlikelerden haberdar edilecektir.
c) Bu bilgiler ve yazl talimatlar, ilgili iilerin
anlayabilecei ekilde olacaktr.

 SALII VE GVENL TZ
(11.1.1974 RG 14765 )

Konu
Ama

Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG

Elle kaldrma ve tama ilerinde SG hakknda bilgi edinmek.

renim hedefleri

Alt balklar

rgn / toplam
ders saati

Elle kaldrma ve tama ilerinden kaynaklanabilecek SG

riskleri,
Alnmas gereken nlemler,
Doru kaldrma ve tama yntemleri,
lgili mevzuat hakknda bilgi sahibi olmak.

Elle kaldrma ve tama ileri

Doru kaldrma ve tama yntemleri
lgili mevzuat

A Snf

B Snf

C Snf

-/1

-/2

1/3

ELLE TAIMA
Elle tama ii :
Olumsuz ergonomik koullar ve nitelikleri bakmndan
iilerin bel ve srt incinmelerine neden olabilecek
yklerin, bir veya daha fazla ii tarafndan elle veya
beden gc kullanlarak kaldrlmas, indirilmesi,
itilmesi, ekilmesi, baka bir yere gtrlmesi veya
hareket ettirilmesi gibi ilerin yaplmas veya bu ilerin
yaplmas iin fiziki olarak destek olunmasn ifade eder.

YKLE LGL RSK FAKTRLER

Aada belirtilen zelliklere sahip yklerin elle tanmas
srt ve bel incinmesi riski oluturabilir;
- ok ar veya ok bykse,
- Kaba veya kavranlmas zor ise,
- Dengesiz veya iindekiler yer deitiriyorsa,
- Vcuttan uzakta tutulmasn veya vcudun eilmesini veya
bklmesini gerektiren bir konumda ise,
- zellikle bir arpma halinde yaralanmaya neden olabilecek
younluk ve ekilde ise.

(Ykle lgili Risk Faktrleri)

Fiziksel g gereksinimi:

;
- ok yorucu ise,
- Mutlaka vcudun bklmesi ile yaplabiliyorsa,
- Ykn ani hareketi ile sonulanyorsa,
- Vcut dengesiz bir pozisyonda iken yaplyorsa,
- Bedenen alma ekli ve harcanan g, zellikle srt ve bel
incinmelerine neden olabilir.

(Ykle lgili Risk Faktrleri)

alma ortamnn zellikleri
alma ortam aadaki zelliklerde ise, zellikle srt
incinmesi riskini artrabilir;
- allan yer ii yapmak iin yeterli genilik ve ykseklikte
deil ise,
- Zemin dz deilse, engeller bulunuyorsa veya dme veya
kayma tehlikesi varsa,
- alma ortam ve artlar, iilerin ykleri gvenli bir
ykseklikte veya uygun bir vcut pozisyonunda tamasna
uygun deilse,
- yeri tabannda veya allan zeminlerde yklerin indirilip
kaldrlmasn gerektiren seviye farkllklar varsa,
- Zemin veya zerinde durulan yer dengesizse,
- Scaklk, nem veya havalandrma uygun deilse.

(Ykle lgili Risk Faktrleri)

in gerekleri

Aada belirtilen alma ekillerinden bir veya daha

fazlasn gerektiren iler srt ve bel incinmesi riski
oluturabilir :
- zellikle vcudun belden dnmesini gerektiren ar sk veya
ar uzun sreli bedensel almalar,
- Yetersiz ara ve dinlenme sresi,
- Ar kaldrma, indirme veya tama mesafeleri,
- lemin gerektirdii, ii tarafndan deitirilemeyen alma
temposu.

BREYSEL RSK FAKTRLER

inin;
- Yaplacak ii yrtmeye fiziki yapsnn uygun olmamas,
- Uygun olmayan giysi, ayakkab veya dier kiisel eyalar
kullanmas,
- Yeterli ve uygun bilgi ve eitime sahip olmamas,

durumunda iiler risk altnda olabilirler.

Konu

Kapal Alanlarda almalarda Gvenlik

Ama

Kapal alanlarda yaplan almalarda SG hakknda bilgi edinmek.

renim hedefleri

Kapal alanlarda yaplan almalardan kaynaklanan SG riskleri,

Alnmas gereken nlemler,
lgili mevzuat hakknda bilgi sahibi olmak.

Alt balklar

o
o
o
o
o

Kapal ve dar alanlar

Havalandrma
Patlama ve yangn
Aydnlatma
alma sistemi (n izin, lm, gzetleme)
Kullanlacak i ekipmanlar
lgili mevzuat

rgn/Toplam
Ders Saati

A Snf

B Snf

C Snf

-/2

1/2

2/2

TAN I M LAR
Kapal alan nedir?

Zararl maddeler veya tehlikeli durumlar (rnein

oksijen dzeyinin yetersizlii) dolaysyla lm
veya ciddi ekilde yaralanma riski olan her kapal
alan bu ekilde adlandrlmaktadr.
(lkemizde baz kaynaklarda Kstl-Snrl Alan olarak da
gemektedir.)

 Scak alma: Kvlcm veya snma oluturucu ara,

gere ve aygtlarn kullanld, ak alevle
gerekletirilen ilerin ve ortam scakln ykselten
ilemlerin yapld almay,
Souk alma: Parlama, patlama ve yangn tehlikesi
yaratabilecek kvlcm veya snma oluturucu ara, gere
ve aygtlarn kullanlmad, ak alevle gerekletirilen
ilerin ve ortam scakln ykselten ilemlerin
yaplmad almay,
Gaz: Genellikle sabit bir ekli ve belirli bir hacmi olmayp
snrsz olarak yaylabilen ve basn artmas veya scaklk
azalmasnn etkisi ile sv veyahut kat hale getirilebilen
maddeyi,

 Aerosol: Buharlar, havada asl kalan ok kk sv

damlacklarn,
Kapal Mahal: Tanklar, boru devreleri, yk depolar ve
benzeri mahalleri,
Artk Gaz: Kapal mahalde bulunan her trl tehlikeli,
zehirli, parlayc ve patlayc gaz,
Asal Gaz: Kimyasal tepkime vermeyen gaz (He, Ne, Ar,
Kr, Xe, Rn),
LEL: En dk patlama snrn, Alt Patlama Snr (LELLower Explosion Limit)
PEL: Msaade edilebilir maruz kalma snrn, Msaade
edilebilir Maruz Kalma (PEL-Permissible Exporuse Limit)

 Gazdan Arndrma Uzman, yaplacak ilemi ve potansiyel

tehlikeleri gz nne alarak, kendi can gvenliini ve
salkl lm yapabilme koullarn salayacak donanma
ve en azndan aadaki cihazlara sahip olmaldr.
a) Patlayc gaz konsantrasyonu lme cihaz,
b) Oksijen konsantrasyonu lme cihaz,

c) Karbonmonoksit(CO), karbondioksit(CO2),
hidrojenslfr (H2S) gibi bilinen veya potansiyel tehlike
yaratacak zehirli gazlar lme cihaz ve gerekli
donanm.

KAPALI ALANLARIN RSKLER

Kapal Ortamda Oluan Riskler:

Kapal mekan iinde kalma

Oksijen eksiklii
Oksijen fazlall
Parlayc gaz ve buharlar
Patlayc gaz ve tozlar
Zehirli ve zararl maddeler
Elektrik
Fiziksel etmenler

KAPALI ALANLARIN RSKLER

Kapal Ortamda Oluan Risklerin Sonular:

lm
Yanklar
Nefes alamama
Bilin kayb
Boulma
Stres/yorgunluk
Fiziksel yaralanma
Hastalk

KAPALI ALANLARDA GVENLK

Gvenlik iin hangi nlemlerin zorunlu olduuna karar
vermek amacyla btn i etkinlikleri iin uygun ve
yeterli bir risk deerlendirmesi yaplmas
gerekmektedir.
ou durumda deerlendirme aadaki unsurlar
ierecektir:

i,
alma alan,
alma malzemeleri ve gereleri,
ii yapan kiilerin uygunluu,
acil kurtarma planlar.

KAPALI ALANLARDA GVENLK

alma izni

alma izni, kiilerin kapal alana girmelerine izin

verilmeden nce gvenli bir alma sisteminin btn
unsurlarnn yerli yerinde olduunu garanti eden
kontrollerin yapldn gsterir. alma izin formu
kullanlmaldr.
Bu ayn zamanda ynetim, denetiler ve tehlikeli ii
yapan kiiler arasndaki iletiim aracdr.