You are on page 1of 9

www.sakshieducation.

com

VSr$
VSr$]l$ > AMSVSl VSr$ AMS]l$l]l$ ]l$l]l$ A MS*y $$. JMS
]lZ A >$MS$ {l ]l^l > B ]l VSr$ > As$.
$ ll
_______
VSr$ = >
>$ Q

co

w
.s

ak

sh

ie

du
ca
t

io

n.

E$
1. MS >$ VSr$ Gl?
2 VSr$, 4 VSr$, 6 VSr$, 90 $$, 3600 MS]l$.
l]l:
C_a]l >$s VSrZMS ]l*a >....
2 VSr$, 4 VSr$, 6 VSr$, 1.5 VSr$, 1 VSr
2 + 4 + 6 + 1.5 + 1
VSr$ =
VSr$
5
14.5
=
= 2.9 VSr$
5
= 2.9 60 $$
= 174 $$
= 2 VSr 54 $$
VSr$ = 2 VSr 54 $$

>$ ll = VSr$ >$ Q


VS]l$MS:
>$ VSr$]l$ MS]l$MPs B >$ JMS {]l*Z Ey.

1 1 1 1
2. , , , VSr$ Gl?
2 3 4 5
l]l:
1 1 1 1
+ + +
2
3 4 5
VSr$ =
4
30 + 20 + 15 + 12 1 77
=
=
60
4 240
www.sakshieducation.com

www.sakshieducation.com

VSr$ =

77
240

]lQOl$]l *{$:
1. lls n
f Q VSr$ =

n +1
2

2. lls n f Q ]l>Y VSr$ = (n + 1)(2n + 1)


6
n (n + 1)

Sw.sa
Aksh
Kiedu
Scatio
Hn.c
Iom

3. lls n f Q $ VSr$ =

4. lls n Q VSr$ = n
5. lls n Q VSr$ = n + 1
6. MS lls 25 {]l Q]l$ VS$$^l$M.
2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19, 23, 29, 31, 37, 41, 43, 47, 53, 59, 61, 67, 71, 73, 79, 83, 89, 97.
(C]l 100 Z# {]l Q$)
3. lls 999 f Q VSr$ Gl?
l]l:
999 + 1
VSr$ =
= 500
2
lls 999
f Q VSr$ = 500

4. lls 30 f Q ]l>Y VSr$ Gl?


l]l:
(n + 1)(2n + 1)
VSr$ =
6

( 30 + 1 ) ( 2 30 + 1 )

( 31 ) ( 61 )

VSr$ =

1891
6

1891
6

www.sakshieducation.com

www.sakshieducation.com

5. lls 100 Q VSr$, lls 100 Q VSr$ ]l$l l?


l]l:
lls 100 Q VSr$ = 100+1 = 101
lls 100 Q VSr$ = 100
O yls l = 101 100 = 1
]l*]l = 1

Sw.sa
Aksh
Kiedu
Scatio
Hn.c
Iom

6. Hyl$ ]l$ f Q VSr$ 150. Al Al$Z MSt, VSt Q]l$ MS]l$MPyl.


l]l:
Hyl$ ]l$ f Q]l$ MS lV> A]l$Ms...
x 3, x 2, x 1, x, x + 1, x + 2, x +3

VSr$ =

x 3 + x 2 + x 1 + x + x + 1+ x + 2 + x + 3 7x
=
=x
7
7

M> l {M> s VSr$ = 150


x = 150
MSt Q = x 3 = 150 3 = 147
VSt Q = x + 3 = 150 + 3 = 153

7. B$ ]l$ Q VSr$ 64 Al B Q]l$ MS]l$MPyl.


l]l:
B$ ]l$ Q]l$ MS lV> A]l$Ms...
2x5, 2x3, 2x1, 2x+1, 2x+3, 2x+5

VSr$ =

2 x 5 + 2 x 3 + 2 x 1 + 2x + 1 + 2x + 3 + 2x + 5 12 x
=
= 2x
6
6

M> l {M> s VSr$ = 64


2x = 64
B Q$ 64 5, 64 3, 64 1, 64 + 1, 64 + 3, 64 + 5 As...

59, 61, 63, 65, 67, 69

8. lls {]l Q VSr$ Gl?


l]l:
lls { ]l Q$ 2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19, 23, 29
VSr$ = 2 + 3 + 5 + 7 + 11 + 13 + 17 + 19 + 23 + 29
10

129
= 12.9
10

]l*]l = 12.9
www.sakshieducation.com

www.sakshieducation.com

9. AMS ]l$ ]l*a]lsMS $]l ]l* ylMS Q VSr$ Gl?


l]l:
VSr$ =

11 + 22 + 33 + 44 + 55 + 66 + 77 + 88 + 99
9

(11 + 99) + (22 + 88) + (33 + 77) + (44 + 66) + 55


9

110 + 110 + 110 + 110 + 55


9

495 = 55
9

Sw.sa
Aksh
Kiedu
Scatio
Hn.c
Iom

VSr$ = 55

10. 25 ]l$ $$ E]l JMS lVS VSr$ ]l$$ 15 H$. Cl$ZMS s^l$ ]l$$]l$ MS*y VS]lZMS
$MS$s ll VSr$ ]l$$ Hy $VS$l$. Al s^l$ ]l$$ Gl?
l]l:
>$ ll = >$ Q VSr$
Al *{ A]l$_..
25 ]l$ $ ]l$$ ll = 25 15 = 375 H$.
s^l$]l$ MS*y VS]lZMS $MS$s (ll 26 ]l$) ]l^la VSr$ = 15+1 = 16 H$.
26 ]l$ ]l$$ ll = 26 16 = 416 H$.
s^l$ ]l$$ = 416 375 = 41 H$.
]l*]l = 41 H$.

11. JMS s]l$l l]l 13]l CVSZ 73 $VS$$ ^l Al VSr$ yl$ $VS$$ W. Al 13]l
CVSMS$ ]ll$ B sl$l VSr$ Gl?
l]l:
12]l CVS ]lMS$ sl$l VSr$ = x A]l$MS$s
Ayl$ 12]l CVS ]lMS$ Alyl$ ^l ]l ll $VS$$ = 12 x
l {M>
12x + 73 = 13(x+2)
73 26 = 13x 12x
x = 47

13]l CVSMS$ ]ll$ sl$l VSr$ = 47


12. lVSZ 50 ]l$ $Z 30 ]l$ $$, 20 ]l$ MS$ E$. JMS SZ $ VSr$
]l*$P$ 40, MS VSr$ ]l*$P$ 45. Al JMS $yl ]l*$P$ 60MS l$$ 30, JMS MS ]l*$P$
50MS l$$ 70V> lV> $MS$$. $, MS O]l VSr$]l$, lVS VSr$]l$ MS]l$MPyl?
l]l:
www.sakshieducation.com

www.sakshieducation.com

"30' ]l$ $ O ]l ]l*$P$ ll = 3040 30+60 = 1200& 30+60


= 1230 (1)

$ O ]l VSr$ =

1230 =
30

41 ]l*$P$

AVS 20 ]l$ MS O ]l ]l*$P ll = 2045 70+50 = 900 70+50


= 880 (2)

MS O]l VSr$ =

880 = 44
20

]l*$P$

Sw.sa
Aksh
Kiedu
Scatio
Hn.c
Iom

(1), (2) ]l$_ lVSZ 50 ]l$ O ]l ]l*$P$ ll = 1230 + 880 = 2110

lVS VSr$ =

2110
50

= 42.2 ]l*$P$

13. JMS l VSr$ 50. B lZ { > 5 W_, B l>l 3 l Hyl Ml l VSr$


Gl?
l]l:
JMS lZ { JMSP >O {*W_]l {l$MS VSl {{MS$]l$ (+, , , ) Al {MS]l$Z
VSr$ $l {*W Ml l VSr$ ]l$. O *{ A]l$_ C_a]l l VSr$ 50
5 W_, 3]l$ l,
50
3 = 10 3 = 7
5

]l$.

MlV> Hyl]l l VSr$ = 7

14. 3 H {MSl 5 ]l$ $$ E]l JMS MS$r$ VSr$ ]l$$ 17 H$. l>l B MS$r$Z JMS ylz
f_. {$l MS*y B MS$r$ VSr$ ]l$$ 17 H. Al B ylz {$l ]l$$]l$ MS]l$MPyl?
l]l:
5 ]l$ VSr$ ]l$$ 3 H {MSl 17 H$. M>st { $l 5 ]l$ VSr$ ]l$$ = 17 + 3 = 20 H$.
{ $l 5 ]l$ ]l$$ ll = 20 5 = 100 H$.
MlV> f_]l ylz {$l ]l$$ x A]l$MS$s
l {M> {$l 6 ]l$ MS$r$$ VSr$ ]l$$ MS*y 17 H. As
100 + x
= 17
6

100 + x
= 17 6 = 102
x=2

As B ylz { $l ]l$$ = 2 H$.


www.sakshieducation.com

www.sakshieducation.com

15. JMS lVSZ $ VSr$ ]l$$ 15.8 H$. B lVSZ $ VSr$ ]l$$ 16.4 H$, MS
VSr$ ]l$$ 15.4 H$. Al lVSZ E]l $, MS MS]l$V]lyl?
l]l:
lVSZ $ Q = a,
MS Q = b A]l$MS$s
Ayl$ ll $$ = a + b
$ ]l$$ ll + MS ]l$$ ll
= lVSZ Al ]l$$ ll

Sw.sa
Aksh
Kiedu
Scatio
Hn.c
Iom

16.4 a + 15.4 b = 15.8 (a + b)


16.4 a 15.8 a = 15.8 b 15.4 b
0.6 a = 0.4 b

a 0.4 2
=
=
b 0.6 3

As lVSZ $ QMS$, MS QMS$ VS =

2
3

2 : 3

]l*]l = 2 : 3

]l {VS*# VSr$

JMS {VS*#Z >$ Q P, VSr$ x, ]l$MS {VS*#Z >$ Q q, VSr$ y Al B yl$ {VS*#]l$
MSl Hyl ${]l$ {VS*# VSr$ =

Px + qy
P+q

JMSl ]lyl$ {VS*#$ E]lrl (]ly {VS*#Z >$ Q r, VSr$ z Al), ${]l$ {VS*#
Px + qy + rz
P+q+r

E$

VSr$ =

1. 1000 ]l$ EVS$$ E]l JMS MSZ EW VSr$ il *.10,000. #$ EVS$ VSr$ il
*. 10,400, ]l$ EVS$ VSr$ il *. 8,400. Al MSZ ]l$ EVS$ >ll$l?
l]l:
#$ EVS$ Q = x A]l$MS$s, ]l$ EVS$ Q = 1000x A]l#l$. Ayl$ ${]l$
{VS*# VSr$ *{ A]l$_
10,400 x + 8,400 (1000 x )
x + 1000 x

= 10,000

84,00,000 + 2,000 x = 1,00,00,000


www.sakshieducation.com

www.sakshieducation.com

2,000 x = 16,00,000
x = 800

]l$ EVS$ Q = 1000x = 1000 800 = 200

]l$ EVS$ >l=

200
100 = 20
1000

MSZ 20% ]l$ EVS$$ E$.

Sw.sa
Aksh
Kiedu
Scatio
Hn.c
Iom

2. JMS lVSZ ll 100 ]l$ $ VSr$ ]l*$P$ 56. lls 20 ]l$ $ VSr$ ]l*$P$
85. _]l 40 ]l$ $ VSr$ ]l*$P$ 20. Al $W]l $ VSr$ ]l*$P$ Gl?
l]l:
lls 20, _]l 40 ]l$ $]l$ $]l, $W]l $$ = 100 20 40 = 40
D 40 ]l$ $ VSr$ ]l*$P$ = x A]l$MS$s, Ayl$ ${]l$ {VS*# VSr$ *{
A]l$_
20 85 + 40 20 + 40 x
= 56
20 + 40 + 40

1700 + 800 + 40x = 5,600


40x = 3,100

x=

3,100
= 77.5
40

$W]l $ VSr$ ]l*$P$ = 77.5

1. 5 Q > 75. Al$Z lls 4 Q VSr$ 72. IllAl$Z _]l Q?


G) 85
) 87
) 90
yl) 91

2. 6 >$ VSr$ 85, Al$Z _]l 5 >$ VSr$ 89. Il lls > $]l?
G) 65
) 75
) 85
yl) 95

3. 9 >$ VSr$ 15. Al$Z lls 4 >$ VSr$ 17. _]l 4 >$ VSr$ 13. Il Al$Z ]l$l >
$]l?
G) 14
) 15
) 16
yl) 17
4. 7 >$ VSr$ 90. Al$Z lls 4 >$ VSr$ 91. _]l $VS$ >$ VSr$ 91. Il ]l$l > $]l?
G) 91
) 92
) 98
yl) 99
www.sakshieducation.com

www.sakshieducation.com

5. 4 QZ lls 3 Q VSr$ 15. _]l 3 Q VSr$ 16. _]l Q 19. Il lls Q Gl?
G) 15
)16
) 17
yl) 18
6. ]l$, ]l$VS, $l> VSr$ E~{VSl 35C. ]l$VS, $l, VS$$> VSr$ E~{VSl 40C. ]l$
s E~{VSl 30C Il VS$$ s E~{VSl Gl?
G) 30C
) 35C
) 45C
yl) 50C

Sw.sa
Aksh
Kiedu
Scatio
Hn.c
Iom

7. ]l$ ]l$_ VS$$ ]lMS$ VSr$ E~{VSl 42C. ]l$VS ]l$_ ${MS ]lMS$ VSr$ E~{VSl
40C. ${MS s E~{VSl ]l$ s E~{VSlZ 4/5 ]ll$ E. Il ]l$ s E~{VSl?
G) 40C
) 42C
) 43C
yl) 44C
8. ]l$ ]l$_ ${MS ]lMS$ E]l VSr$ E~{VSl 32C. ]l$VS ]l$_ ]lMS$ E]l VSr$
E~ {VSl 36C. ]l$ s E~{VSl, s E~{VSlZ 3/5 ]ll$ E. Il s
E~{VSl?
G) 30C
) 50C
) 100C
yl) 60C
9. JMS lVSZ 30 ]l$ $ VSr$ ]l$$ 14 H$. lVS Eyl ]l$$ MSl VSr$
15 H. Il lVS Eyl ]l$$ Gl$?
G) 45
) 40
) 44
yl) 42

10. 50 ]l$ $$ E]l lVS VSr$ $]l# 45 MSZ$. Z JMS lVS ]l$_ ]l lyl$.
$W]l $$ VSr$ $]l# 100 {V>]l$ lWY. Il ]l l]l $]l#?
G) 44.5 MSZ$
) 49.9 MSZ$
) 50.9 MSZ$
yl) 51.9 MSZ$

11. 6 >$ > 16. sMS 2 >$]l$ MSl VSr$ 2 lWY. Il MlV> ^la]l yl$ >$ VSr$ Gl?
G) 16
) 12
) 10
yl) 8
12. 50 ]l$ $$ E]l lVSZ 30 ]l$ $ VSr$ $]l# 50 MSZ$. $W]l MS VSr$ $]l#
40 MSZ$. Il lVSZ ll $ E]l$yl VSr$ $]l#?
G) 45 MSZ$
) 46 MSZ$
) 47.5 MSZ$
yl) 49 MSZ$

www.sakshieducation.com

www.sakshieducation.com

13. JMS lVSZ 100 ]l$ $MS$ ]l_a]l VSr$ ]l*$P$ 75. Al$Z 70 ]l$ $MS$ ]l_a]l VSr$
]l*$P$ 70. Il $W]l MSMS$ ]l_a]l VSr$ ]l*$P$ Gl?
G) 80
) 85
) 86.66
yl) 88.88

Sw.sa
Aksh
Kiedu
Scatio
Hn.c
Iom

14. 25 ]l$ $ VSr$ Gl$ 1.4 $r$. Al$Z 5 ]l$ $$ {VS*# ]l$_ ll VSr$ Gl$ 0.15
$r$ $VS$l$. Il l]l 5 ]l$ $ VSr$ Gl?
G) 0.8 $r$
) 0.9 $r$
) 0.95 $r$
yl) 1.05 $r$
15. JMS {MSMSs {MSyM>$yl$ l]l BrZ 100 $VS$$ ^l$V> Alyl VSr$ 3 $VS$$ W. Il Alyl
{$l VSr$ G- $VS$$?
G) 71
) 67
) 70
yl) 73
16. JMS {MSMSs BrV>yl VSr$ oV 12.4 $VS$MS$ JMS MSs. ll$ BrZ 26 $VS$MS$ 5 MSr$
ylVstyl$. Alyl VSr$ 0.4 $VS$MS$ lWY. Il Alyl$ _]l BrMS$ ]ll$ ylVst]l MSr
Q?
G) 15
) 85
) 90
yl) 77
17. JMS MS ]l_a]l ]l*$P]l$ 63 l$$V> r$]l 83V> $MS$$. lVSZ $$
VSr$ ]l*$P 1/2 GMS$P]lV> W. Il lVSZ $ Q?
G) 10
) 20
) 30
yl) 40

18. JMS ]l VSZ 35 ]l$ $$ E$. Hyl$ ]l$ Ml $]l$ ^l$aM]lyl ]l Zf]l Q$a
kMS$ 42 W. M> VSr$ Zf]l Q$a JMS ]lMSMS 1 lWY. ]ll$V> ]l VSZ ZfMS
kMS$ A]ll Q$a Gl?
G) 360
) 400
) 420
yl) 520

f$$
1)
8)
15) yl

2) G
9) G
16)

3)
10)
17) yl

4)
11) yl
18)

5)
12)

www.sakshieducation.com

6)
13)

7) G
14) G

You might also like