Professional Documents
Culture Documents
Prawa autorskie
nale do autora, autorw ilustracji,
Wydawnictwa CZYTELNIK,
ich spadkobiercw oraz innych osb fizycznych i
prawnych majcych lub roszczcych sobie takie prawa.
Materiay wykorzystane w opracowaniu, stanowi rdo danych o
naszej kulturze, literaturze i historii, stanowi wasno publiczn, a ich
rozpowszechnianie suy dobru oglnemu.
Spis rozdziaw
Malarz
str. 8
Puapki
str. 37
Skalisty zamek
str. 64
W sidach
str. 95
Biaa Antylopa
str. 128
Nocne spotkanie
str. 151
Przybysz
str. 182
Oczekiwanie
str. 221
Czary
str. 254
Nota edytorska
str. 298
Malarz
niesionych prdem pni lub sterczcych z dna, ostrych jak wcznie korzeni
stpi w nas czujno tak konieczn podczas eglugi. I w ten to sposb
sprawdzio si powiedzenie o piorunie z jasnego nieba, ktry dlatego jest
grony, e niespodziewany. Ano, nieoczekiwany piorun uderzy w nas, cho
nic go nie zapowiadao. To byo pne soneczne popoudnie i mimo wiatru,
ktry d w agle naszego Albatrosa, zrobio si parno. Powinno to nas
ostrzec o moliwoci nagej zmiany pogody. Niestety eglowalimy
beztrosko. Karol przy sterze, ja leniwie rozoony na krytym dziobie
stateczku. Dostrzegem wtedy wrd gsto zaronitych borem,
spadzistych brzegw t paszczyzn piachu idealne miejsce do
ldowania i noclegu.
Karolu! krzyknem. Holuj w lewo, nigdzie nie znajdziesz
lepszej przystani!
Skin gow, ruszy sterem, dzib odzi wykona nagy skrt w
lewo, a na prawej burcie woda zapienia si gwatownie, trafiajc na
poprzeczn zapor. Prawdopodobnie ten gwatowny skrt sta si
przyczyn katastrofy, lecz przy niezmiennej pogodzie nawet ten bdny
manewr nie okazaby si grony w skutkach.
Wszystko rozegrao si w odstpie sekund. Nagle dostrzegem w
dalekiej gardzieli rzeki czarn plam gnajc ku nam z nieprawdopodobn
szybkoci. Soce przygaso, mrok ogarn ziemi i nim zdyem podnie
si z pokadu, nastpio uderzenie wiatru tak gwatowne, i nasz stateczek
byskawicznie si przechyli. Wydty agiel pocign maszt, maszt
pocign kadub i wszystko to runo w burzliw, skbion to. Plusnem
w wod jak kamie. Duszc si i krztuszc wychyliem gow nad
powierzchni. Wwczas olepi mnie tuman piachu zmieciony z play
uderzeniem wichru. Zwielokrotniona szybko prdu nie pozwolia pyn
do brzegu. Zostaem porwany niczym bezwadna szczapa drewna i
poniesiony nie wiadomo dokd. Przypadek zrzdzi, e prd wyrzuci mnie
na zbawczy cypel utworzony przez mu, spltane korzenie zwalonych
drzew i pniaki o ostrych jak sztylety drzazgach. Na szczcie adna z nich
nie wbia mi si w ciao. Wygramoliem si na brzeg i w tym momencie
otworzyy si upusty niebieskie, luna kaskada wody.
Opracowanie edytorskie: Jawa48
10
11
12
13
greenhorn,
nie
zdajcy
sobie
sprawy
14
15
16
17
si
na
amach
Skin gow.
Ilustrowa pan opowiadania z Dzikiego Zachodu drukowane w
Harper's Magazine?
Powtrne kiwnicie gowy.
A w ubiegym roku mwiem dalej odbya si w Nowym
Jorku wystawa paskich prac. Tak?
Zgadza si.
A wic jest pan tym synnym Burnsem, o ktrym wiele
czytaem i jeszcze wicej syszaem.
18
Nie myli z miastem Waszyngton, stolic USA, ktre ley w Dystrykcie Kolumbia.
19
20
21
22
Okoo 75 m.
Okoo 30 m.
23
24
25
Narodowy Park Yellowstone by kolejno powikszany w latach 1891, 1929, 1930 i 1932. Jego obszar
obejmuje dzi 3.350 mil2 (8.676 km2).
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
byo snem, majaczeniem, albo... czarami ducha gr! mieszne? By moe, ale
nie dla mnie.
Wpynlimy na nieznane wody i natychmiast nasz agiel sflacza.
Najlejszy podmuch wiatru nie przemkn zielonym korytarzem lesistych
wzgrz. Trzeba byo chwyci za wiosa i w pocie czoa, sigajc dna rzeczki,
mozolnie pcha d przeciw wartkiemu prdowi.
aglwka to nie zwinne kanoe, dajce si niewielkim wysikiem
kierowa tak, by dzib omija najbardziej burzliwe wody i najatwiej
torowa sobie drog.
Pod wieczr dotarlimy do miejsca, gdzie koryto rzeczki
raptownie skrcao ku zachodowi, a okoliczne wzgrza odbiegay na prawo
i na lewo, zostawiajc po obu brzegach jasne pasy zocistych pla i mae
czki sigajce wzniesie, a nawet w kilku miejscach wspinajce si
szmaragdowymi jzorami midzy krzewy i pierwsze pnie sosen, ktre niby
forpoczty wielkiego boru zmierzay ku rzece.
Tu co za szczcie dosign nas pierwszy podmuch. Wyd
ptno na maszcie i pozwoli odsapn po cikiej pracy.
Co za si stao pniej (wanie z przyczyny wiatru!) o tym ju
szczegowo napisaem.
36
II
Puapki
37
38
nie mogem dosign krawdzi wykopu. Dopiero gdy z caej siy wbiem
nad sob n, jego trzon posuy mi za nastpny stopie. Podskoczyem,
wsparem si o wbity n i wreszcie palcami obu doni wczepiem si w
tward ziemi ponad wykopem. Mylaem, e poami wszystkie paznokcie
razem z palcami. Jednak dwignem si i padem piersiami poza szczyt
wykopu. Reszta okazaa si drobnostk. Leaem chwil na ciece, ciko
dyszc.
Hej! usyszaem jak przez wat. Co pan tu robi?
Wstaem, chocia nogi pode mn jeszcze si uginay. Po
przeciwnej stronie dou sta Adrian Burns.
Prosz uwaa wydyszaem. Ziemia moe si obsun.
O, do tysica pdzli! wykrzykn. Kto to wykopa?
I ja chciabym wiedzie stwierdziem otrzepujc si z kurzu.
Nic si panu nie stao?
Nic, poza kilkoma siniakami. Wracajmy. Co pana skonio do
pjcia moim ladem?
Moja malarska natura stwierdzi z nutk chepliwoci.
Szukam piknych widokw, a poza tym niepokoiem si o pana, chocia
paski towarzysz mnie wymia. Uwaa, i z pana stary wyga, co zawsze da
sobie rad.
Przesada. Co prawda wydobyem si z tej przecitej dziury, lecz
wpadem do niej przez wasne gapiostwo.
Zarwaa si ziemia?
Nie, zapado si przykrycie uoone nad jam. Chodmy. Nie
wiem, kim jest ten traper, przez ktrego tak wpadem. Okazuje si, i
okolica nie jest tak bezludna, jak nam si wydawao. Trzeba przestrzec
Karola.
39
swego
Wzruszy ramionami:
Nie mam pojcia. Czysty przypadek, e si tu znalazem. Pync
nurtem Clarka, dostrzegem ujcie rzeczki i wydao mi si tak malownicze,
i natychmiast tam wpynem. Szukam przecie malowniczych
krajobrazw. A wy?
ownej zwierzyny.
A wic myliwi stwierdzi. To znaczy, i wczycie si bez
celu, aby znale cel warty kuli.
No tak umiechnem si to prawda, lecz z ma
poprawk: mamy zamiar zwiedzi Narodowy Park Yellowstone. Jakoby
jedyny tego rodzaju zaktek na ziemi.
Istotnie. Byem tam. aden opis nie odda uroku tamtych stron.
Jednak wtpi, czy t rzeczk zdoacie dotrze do Parku. Naleao pyn
Yellowstone.
Wyjaniem mu, i po pierwszym udanym polowaniu wrcimy na
zaplanowan tras.
Ha, to nieco pobdziemy razem, bo tu ze zwierzyn kiepsko.
Przez trzy ostatnie dni nie zauwayem tropw nawet najlichszego
czworonoga. Zupenie jakby wszystkie zbiegy na teren Parku.
Zawiadomione o jego powstaniu specjalnymi pismami
dodaem artobliwie.
A jednak co w tym jest! Napotkany kiedy traper opowiada, i
zwierzaki potrafi wyczu okolice bardziej dla nich bezpieczne i tam
wdruj.
Mj przyjaciel uwaa podobnie.
I chyba ma racj.
Opracowanie edytorskie: Jawa48
40
teori
tamtego
trapera.
Zwierzyna
41
42
43
44
45
46
47
48
49
sprawi
zwierzyn
na
miejscu
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
III
Skalisty zamek
64
65
66
67
68
69
70
Oczywicie.
Nic mi o tym nie mwiono. Jednak gejzery warto zobaczy.
Na pewno przyzna ku memu niezadowoleniu Burns.
Zobaczy gejzery i czym prdzej ucieka w bardziej ciche strony.
Hm, jeli tak sprawy wygldaj, chyba moemy jeszcze kawaek
popyn t rzek. Proponuj odwiedzi Yellowstone na zakoczenie naszej
podry. Jeste zadowolony, Janie?
Bardzo! wykrzyknem.
No, to dalej w drog! Jak waciwie nazywa si ta rzeka?
Nie mam pojcia odpar malarz. Pyn tdy po raz
pierwszy.
Prawdopodobnie w ogle nie istnieje zakpiem rzucajc na
pokad Albatrosa derki i naczynia Na naszej mapie nie zdoaem jej
odnale.
Zepchnlimy na wod oba stateczki. Wiosem, na pych,
skierowaem dzib Albatrosa na gbin. Dno przestao szorowa po
piasku, a d agodnie si zakoysaa. Karol pocign za link, agiel
rozwin si i zaopota, a wreszcie wyd. Ruszylimy.
Czerwony Pelikan ju par rodkowym nurtem, rozbryzgujc
nadlatujc fal. Pierwszy promie soca pad na rzek z wysokoci
zielonych szczytw. Zapowied piknej pogody.
Siadem przy sterze.
Tylko uwaaj! przestrzeg mnie Karol.
Skrciem link agla i Albatros skoczy niby ko spity ostrog.
Uwaaj! powtrnie ostrzeg Karol.
Ale uwaam, uwaam. Zreszt Burns da nam zna w por.
Usid, bo mi zasaniasz widok.
Opracowanie edytorskie: Jawa48
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
Widzisz, Karolu?
Dziwne odpowiedzia popuszczajc linki agla. Musiao
go co wyposzy z lasu. Mamy wiatr w plecy, wic powinien nas by
zwszy. Dlaczego nie ucieka? Zagadkowa historia.
Istotnie, za zakolem rzeki, ktra opywaa tu may cypelek, krci
si po wirowatej play czarno-brzowy mi. Raz zblia si do nasady
pwyspu, to znowu zawraca. Powtrzyo si to parokrotnie. Nasze odzie
ze zwolnionymi aglami prawie tkwiy w miejscu.
Pewnie przyby na umwione spotkanie z ukochana
zaartowa Burns i teraz si denerwuje, bo wybranka si spnia.
Niedwiedzia co zmusio do wyjcia z lasu prbowaem
wyjani sytuacj. Chtnie wrciby do boru, ale instynkt przestrzega go
przed niebezpieczestwem.
A c moe zagraa takiemu olbrzymowi? zdziwi si
malarz.
Czowiek odpar zwile Karol.
Wic czemu ten czowiek do tej pory si nie ukaza?
Moe jeszcze nie wpad na lad zwierzcia. Albo moe czai si
w gszczu, poniewa nie chce si nam pokaza.
To niedorzeczno rozemiaem si. Ponosi ci, Karolu,
fantazja.
Znowu zapomniae o traperskiej puapce. Dlaczego ten, ktry
j wykopa, a pniej naprawi, nie przyszed do nas? Chyba obecnie dzieje
si co podobnego. Patrzcie! Mi skacze do wody!
Istotnie, niedwied, do tej pory wykazujcy brak decyzji, nagle j
powzi. Powoli wkroczy w rzek, a gdy woda signa szyi, pocz pyn,
od czasu do czasu spogldajc w naszym kierunku. Na koniec wygramoli
si na pycizn, cikim kusem przebieg j rozchlapujc wod, wyszed na
brzeg i prawie natychmiast znikn wrd drzew.
Opracowanie edytorskie: Jawa48
86
87
88
89
90
91
92
93
94
IV
W sidach
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
Biaa Antylopa
128
129
Geronimo zmar w 17 lat pniej, w 1909 r., w wieku 80 lat. Przed mierci podyktowa amerykaskiemu
dziennikarzowi (S.M. Barrettowi przyp. JW48) swe wspomnienia. Ukazay si one w polskim tumaczeniu w
1975 r. (pt. Geronima ywot wasny przyp. JW48).
130
131
132
133
134
Kawaleria Stanw Zjednoczonych nazywana tak przez Indian z powodu noszonych szabel. [JW48]
135
11
Skaczca Puma wdz Szawnisw (Szewanezw). Usiowa stworzy indiaskie pastwo na pograniczu
USA i Kanady, pod protektoratem brytyjskim. Od Anglikw otrzyma nawet stopie generaa. Tecumseh jest
kojarzony z polskimi emigrantami. Histori Ryszarda Kosa uczestnika powstania kociuszkowskiego opisa
Longin Jan Oko. Z kolei Stanisaw Supatowicz (Sat-Okh), syn polskiej uciekinierki z Syberii przygarnitej
przez Szewanezw (wysza za m za Wysokiego Ora) wspomina o Tecumsehu jako swoim dziadku.
Tecumseh zgin w potyczce z Amerykanami nad rzek Thames w Kanadzie 5 padziernika 1813 roku,
gwnie wskutek wycofania si Brytyjczykw z pola bitwy. [JW48]
136
137
lecz bez kul, a z ukw, jakie kazaem sporzdzi, nikt nie umia trafi do
celu. Brako ywnoci, cierpielimy gd. Wojownicy poczli sarka, em ich
wywid na zniszczenie. I wwczas stany na naszej drodze dwie blade
twarze. Wracali z polowania i dwigali sarn na dugim drgu (tu gest obu
rk majcy odda dugo nosida). Moi wojownicy chcieli zabra im skalpy.
Rozwaaem, czy traperw zabi, czy puci wolno. (Wypowiedzia te sowa
tak beznamitnym tonem, e przez kontrast zabrzmiay one jeszcze
bardziej ponuro, a mnie dreszcz przebieg po krzyu.) Ale oni poszli z nami,
a gdy powiedziano im, e ucieklimy Dugim Noom, obiecali zaprowadzi
tam, gdzie yje tylko niedwied, sarna, ry i puma. I tak doszlimy tutaj,
lecz moi wojownicy odwrcili si ode mnie i obrali za wodzw tamtych
biaych.
Mnie, Biaej Antylopy, czarownika Czejenw nie suchaj
uwaniej, ni sucha si paczu dziecka tu skrzywi si zabawnie niby
naladujc twarz niemowlcia.
Do czego zmierza ten czowiek? mylaem. Czy pragn
wcign nas w intryg wymierzon przeciw tamtym? Jeli tak nasza
do trudna sytuacja jeszcze by si pogorszya.
Chcecie wrci do swoich tipi? zapyta.
Karol odpowiedzia nieco wykrtnie: Nie uczynilimy nic zego
czerwonym braciom. Dlaczego nas zatrzymuj? Pragniemy odej.
Nikt nie moe dowiedzie si, e Czejenowie tutaj yj. A wy
wiecie.
Wypalimy fajk pokoju zaproponowa mj przyjaciel.
Przysigniemy na niebo i ziemi, e aden z nas nie zdradzi miejsca
waszego pobytu.
Wypado to nieco pompatycznie, lecz przecie zgodnie z
indiaskim zwyczajem kwiecistej mowy.
Biae twarze maj dwa jzyki.
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
VI
Nocne spotkanie
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
Odtd stu ludzi miao gniedzi si pod naszym bokiem, polowa pod
naszym nosem, a z czasem nawet przepdzi nas z tej ziemi. A moe
zamordowa? I to naleao bra pod uwag. Ale jako nie mogem we
wasnym sumieniu pogodzi si z pozostawieniem uciekinierw ich
wasnemu losowi, wyda na pastw mierci ndzarzy poddanych tak
okrutnej prbie yciowej. Zaiste, trudna bya nasza sytuacja, nie bardzo
nam ufano, doskonale to odczuwaem. Owszem, pewna grupa, znajca mnie
zwidzenia, bya skonna przyj nasz propozycj. Lecz spora gromadka
innych, a dobrze znam mow Czejenw, oponowaa twierdzc, e my dwaj
pozostajemy na subie wywiadowczej Dugich Noy i e mamy zamiar
wyprowadzi Indian wprost na patrole wojskowe. Usyszaem gosy
domagajce si nawet naszych czupryn! Przyjemne to nie byo. Nie wiem,
czym zakoczyby si ten spr: nadcigniciem pogoni czy oskalpowaniem
nas. Chyba pocig nie trafiby w te strony, a czerwonoskrzy wymarliby z
trudw wdrwki i z godu. e jednak tak si nie stao, to zasuga Biaej
Antylopy. Oddaj mu sprawiedliwo. To on przekona opornych i
pocign za sob tych, ktrzy si wahali.
W cztery dni pniej dotarlimy do rzeki i przeszlimy na jej drugi
brzeg zatarszy lady przeprawy. Teraz mona byo sobie gwizda na
wszelkie prby docignicia nas. Kawaleria nie potrafia sforsowa
stromizn, a piechota dogoni nawet najbardziej pospiesznym marszem. Ale
te nadesza pora, abymy i my odsapnli. Wikszo Indian saniaa si na
nogach. Jeszcze dzie takiego umczenia, a nie zdoabym ich nakoni do
dalszej wdrwki. Na szczcie najgorsze byo poza nami. Moglimy
pozwoli sobie na dusze przerwy, na lepszy posiek i nocny odpoczynek.
Dalsza wczga odbywaa si wzdu tej samej rzeki, ktr przybylicie
tutaj. Chciaem tych ludzi doprowadzi nad jezioro, bo tylko wok niego
znajduje si teren rwny i tak obszerny, e mogoby na nim zamieszka co
najmniej par setek czerwonoskrych. Wszdzie dokoa, jak zapewne
zdoalicie zauway, nie ma ani jednego kawaka paszczyzny, na ktrej
daoby si ustawi chocia z tuzin namiotw. O takim celu wdrwki
powiadomiem czarownika wyjaniajc jednoczenie, e jest to teren lecy
na uboczu wszelkich szlakw, nietknity stop czowieka. Popar m
decyzj.
Opracowanie edytorskie: Jawa48
170
171
172
13
Sequoyah George Guess lub Gist (1760 1843) urodzi si w Fort Loudon w stanie Tennessee jako syn
Indianki i Metysa. Mieszkajc i yjc wrd Czerokezw porzucony przez ojca musia wraz z matk szuka
sposobw na przeycie. Zajmowa si wyrobem srebrnej biuterii a poprzez kontakty z biaymi pozna zalety
i korzyci jzyka pisanego. Wkrtce opracowa alfabet Czerokezw najpierw w formie obrazkowej a
nastpnie sylabicznej nazwanej Sequoyah czyli Mwicy Li. Sukcesy nad alfabetem Czerokezw, ktry
mona byo opanowa w bardzo szybkim czasie (nawet do dwch tygodni) skoniy go do prac nad
173
Oczywicie
ostro
sprzeciwiem si temu. Odkd tu
przebywamy, nikt nigdy nikogo nie zabi,
nawet nie zrani. A do dzisiejszego dnia.
Czerwonoskrzy
nabrali
rozsdku,
chocia tkwi w nich nadal wszystkie
dodatnie i ujemne cechy narodu
wojownikw, a pokonanie przeciwnika w
ornej walce wci stanowi dla nich
najwiksz chwa. Nauczyli si jednak
przedkada swe spory mnie lub radzie wioskowej do rozstrzygnicia. Tak
wic darowano wam ycie, ale pozbawiono wolnoci. Nastpnego dnia
alfabetami innych plemion, jednake prac tych nie ukoczy, gwnie z powodu przymusowych przesiedle. .
Zmar w Teksasie. Zyska przydomek czowieka, ktry zyska trwa saw, ktrej ani nie oczekiwa, ani nie
poda. [JW48]
174
175
176
177
178
179
180
181
VII
Przybysz
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
Oczy mu si zamiay:
To dopiero tajemnicza sprawa! Daj sowo, e bd milcza jak
gaz. Moje traperskie sowo! doda z uroczyst powag i ucisn moj
do, jakby dla przypiecztowania obietnicy. Jake wydawa si dziecinny!
Opowiedziaem wic w wielkim skrcie o naszej przygodzie i o
tym, w jaki sposb znaleli si tu Czejenowie.
Ja nie dabym si zapa odrzek z zawadiack
zarozumiaoci. Trzech uzbrojonych mczyzn... Czy moe po raz
pierwszy wyruszylicie na myliwsk wypraw?
Umiechnem si. Przekonywa tego modzika o naszym, a
zwaszcza Karola westmaskim i traperskim dowiadczeniu uznaem za
bezcelowe.
Suchaj zauwayem nieco oschle przed zmierzchem
musimy wrci do wioski. W przeciwnym przypadku zaczn nas szuka, no
i oczywicie znajd. A ciebie razem z nami. Wwczas poegnasz si z
wolnoci i broni.
O, nie dam si! Mj winczester jest niezawodny.
Gronie to zabrzmiao, dla nas wszystkich.
Zginiesz przestrzeg go Karol (wreszcie odezwa si) a my
razem z tob. O to ci chodzi?
No... nie. Mie was na sumieniu? Co by na to rzek mj ojciec?
Mwie zwrci si do mnie e dwaj biali traperzy s wodzami tych
dziwnych Indian. Czemu wic was nie wypuszcz? Jaka zagmatwana
sprawa. Nie rozumiem.
Istotnie zagmatwana potwierdzi Karol. Postaram si
wyjani pewne szczegy, powiniene je zna, skoro tyle ju wiesz. Mj
przyjaciel kiwn gow w moim kierunku bardzo wszystko streci,
a za bardzo. Nie jeste godny?
Jeszcze jak!
Opracowanie edytorskie: Jawa48
200
Jakich
zdumiaem si.
drwali?
201
202
203
struchlaych wdrowcw, nie moesz zna. I my, jak nas tu trzech widzisz,
zapomnielimy o tamtej przeszoci, no i taki jest wanie skutek. Co
prawda, nasz wpadk tumaczy mona niezwykym zbiegiem
okolicznoci, ale kiepskie to tumaczenie. Bo chocia Indian zapdzono na
ziemie rezerwatw, Dziki Zachd pozosta nadal dziki i wszystko jest tutaj
moliwe, wbrew teoriom rnych mdrali, jacy nigdy nie wytknli nosa
poza granice miast. Pamitaj o tym, jak dugo bdziesz wdrowa po
rnych pustkowiach.
Wic co mam robi? Odej? A tak bardzo chciabym spotka
si z tym biaym wodzem Indian!
Spotkasz si, sprawa nie wydaje si trudna, skoro dotare a
tutaj przez nikogo nie zauwaony powiedzia Karol.
To przez pogrzeb zauwayem.
Prawda, jednak wtpi, aby z tej przyczyny zlekcewaono
bezpieczestwo wioski likwidujc warty.
Wobec tego... burza wyraziem swe przypuszczenie.
Ju to mwie. Tak, burza istotnie moga zwiadowcom
utrudni obserwacj terenu.
Dunbar pewnie sdzi, e std nikt nie moe nadej odezwa
si Burns.
I nic nie wie o drwalach! wykrzyknem. To brzmi jak
bajka.
Chwileczk, Janie. Arturze zwrci si Karol do chopca
jak daleko std rbi las?
Ba, trudno dokadnie okreli. eby to bya rwnina, ale w
grach?
Dugo stamtd wdrowae?
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
VIII
Oczekiwanie
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
Wzruszyem ramionami.
Jakim cudem moesz cokolwiek dojrze?
Trzeba umie patrze. Spjrz na brzeg, wida zupenie
wyranie. No?
Ponownie wzruszyem ramionami.
Brzeg jest pusty, pas wody gadki jak szyba, ani ladu kanoe,
poza tymi, ktre wycignito na ld.
Czy nie dostrzegasz drobnej fali, jaka od kilku minut zalewa
kraniec ki?
Kraniec ki? Poczekaj... tak, rzeczywicie. Lecz c z tego?
Prawdopodobnie zerwa si wiatr gdzie tam na rodku jeziora.
To nie wiatr, to flotylla dek pdzi przed sob fal.
Dunbar wraca? Tak szybko?
A kt by inny? Przekonasz si za chwil.
Na potwierdzenie tych sw z kbw mgie wynurzya si
najpierw jedna d, po niej druga i trzecia. migay ku nam poganiane
rytmicznymi uderzeniami krtkich wiose. Ujrzaem sylwetki ludzi, lecz nie
zdoaem rozpozna wrd nich obu traperw. odzie przybiy do brzegu.
Wwczas z gbi lasu, z wntrz tipi wypad spory tumek wojownikw,
kobiet i dzieci.
Wic jednak Dunbar stwierdziem z zadowoleniem.
Szybko si uwin.
Skd moesz wiedzie, e szybko? Podejrzewam, e ukryte
przejcie wiodce znad rzeki do wioski, osady czy te schroniska
wdrownych handlarzy znajduje si wcale nie tak daleko od nas.
Jeli niedaleko, byby to prawdziwy cud, e dotychczas nie
zawita nad jezioro aden z tych handlarzy.
Opracowanie edytorskie: Jawa48
243
244
245
kropelki
tylko
duchota
ustpia
246
247
248
249
250
251
252
Rosa tu jedynie trawa, a nasz trjk w blasku ksiyca wida byo jak na
doni! Lada chwila mg wyoni si ze srebrnego pmroku wojownik
zaciekawiony nocn wdrwk jakich mczyzn lub gorzej jeszcze
wyskoczy gromada psw, co cignoby na nasze karki z p wioski.
Ale nic takiego nie nastpio. Wie spaa, a stranicze placwki
ustawiono a po przeciwnej stronie jeziora. Co si tyczy psw,
najprawdopodobniej uday si na owy. Indianie nigdy ich nie przekarmiali,
pozostawiajc swym czworonogom trosk o wyywianie si wasnym
przemysem.
I tak oto dotarlimy do miejsca, gdzie sterczay maszty Albatrosa
i Pelikana niby czarne wcznie godzce w rozwietlone niebo.
Reszta naszego zadania zostaa wykonana bardzo szybko. Dove
poegna si i znikn w srebrnym pmroku tak byskawicznie, i nie
zdyem go zapyta, czy Dunbar spotka si z Arturem.
Wrcilimy we dwjk do tipi, nie napotkawszy nikogo po drodze.
Burns nadal spa.
253
IX
Czary
14
254
255
256
257
Ale dlaczego?
Abraham sdzi, e towar otrzymany za futra wprowadzi Indian
w dobry nastrj i nie bd zbytnio sarka, kiedy dowiedz si, e chcemy
odej.
Albo wrcz przeciwnie! zauwayem. Pomyl przecie o
tym, e po waszym odjedzie zerwany zostanie kontakt z handlarzem futer.
C poczn wwczas, pozbawieni dostaw prochu i kul?
Nie bdzie tak le. Abraham wszystko przewidzia. Rozmawia
z handlarzem i uprzedzi go, e nastpnym razem sami Indianie dostarcz
towar.
A handlarz zawiadomi o tym fakcie wojsko.
O nie. Jest na to zbyt sprytny. Prowadzi zyskowny handel i
wcale nie ma zamiaru go przerwa. Przecie gdyby wojsko tu wkroczyo...
Rozumiem przerwaem mu w poowie zdania. Dunbar
wietnie rozwiza ten problem.
No wanie stwierdzi Dove. Jeliby jednak Czejenowie
sprzeciwili si naszemu odejciu, nie pozostanie nic innego, jak tylko
ucieczka, i to nie odziami, lecz pieszo. A do tego celu jak twierdzi
Abraham potrzebny jest wanie Artur. Jednak ryzykiem byoby
przeduanie jego pobytu nad rzeczk. Indianie mog go zauway i
schwyta. Ale to ostateczno. Abraham sdzi, e skoro wypalilicie z
czarownikiem fajk pokoju, pozwoli on wam std spokojnie odpyn. Co
tam wymyli, by uspokoi swych pobratymcw. Biaa Antylopa to chytrus.
No, musz ju zamyka. Mamy z Abrahamem mnstwo roboty.
I odszed.
Nikt z naszej trjki nie by zadowolony z rozmowy. Nic dziwnego.
Informacja, jakiej udzieli nam Dove, nie zaspokajaa ani naszej zrozumiaej
ciekawoci, ani nie przekrelaa naszych obaw co do niepewnego jutra. Nie
dowiedzielimy si przecie, jakie kroki podejmie Abraham, by nam
umoliwi wydostanie si z niewoli.
Opracowanie edytorskie: Jawa48
258
259
Poar.
Wyrwaem mu z rk lornetk. To, co goym okiem wydawao si
by rwn lini rowego blasku, wcale nie byo lini, lecz postrzpionym
zygzakiem strzelajcym ku niebu pomieni. Jak daleko std?
Sdz, e to bardzo daleko zauway Karol, jak gdyby
odpowiadajc moim mylom.
O, do miliona pdzli! wykrzykn malarz. Tylko tego nam
brakowao! Poar! Lecz chyba tu niedojdzie, poniewa pan twierdzi, e
daleko...
Ba, ogie potrafi gna z szybkoci pospiesznego pocigu, a
jeli jest wiatr, jeszcze prdzej! Wic bezpieczna odlego to chyba sto mil.
Obawiam si jednak, i ognisko poaru znajduje si bliej.
Ale rzeka! Przecie pomie nie przeskoczy szerokiego nurtu.
Na prerii tak odpar Karol. Co innego, gdy ponie puszcza.
Dopki ogie peznie lenym poszyciem, przeszkoda wodna moe go
powstrzyma. Niestety, po gorejcym poszyciu przychodzi kolej na suche,
ywiczne pnie. Ogie wspina si ku koronom i gna szczytami drzew niczym
huragan. W ten wanie sposb potrafi si przerzuci nad strumieniami i
rzeczkami. Wiatr moe rozpta gorejce pieko nawet po drugiej stronie
tak potnej rzeki jak Missouri w jej rodkowym biegu.
O, do licha! Co za szczcie, e znajdujemy si po przeciwlegej
stronie jeziora.
adne szczcie wyrczyem w odpowiedzi Karola.
Przecie pomie po prostu okry jezioro i jeli nawet nie przeskoczy
rzeczki, dotrze do nas okln drog.
Id poszuka Dunbara lub Dove'a zdecydowa nagle Karol.
Przygotujcie kolacj.
Nie bardzo mi szo pitraszenie. Co chwila odwracaem gow ku
linii rzekomej zorzy zachodu.
Opracowanie edytorskie: Jawa48
260
261
mogli przebywa tutaj ani jednego dnia duej pod grob godowej mierci
Nasza trjka oraz dwaj biali traperzy przenielibymy si w inne strony. Ale
dokd mogliby si uda Czejenowie?
Do licha, nie pomylaem o tym. Lecz przecie nie wszystkie
bory padn ofiar ognia.
Na pewno nie wszystkie umiechnem si. Taki
kataklizm nigdy na tej ziemi si nie wydarzy. Zostanie wiele lasw, cho w
nieco dalszej okolicy. Ale, po pierwsze: czy Indianie zdoaj nie zauwaeni
dotrze do nich, po drugie: czy znajd teren tak dogodny i tak trudno
dostpny dla obcych jak ten tutaj? Moja odpowied na oba pytania brzmi:
nie! A wic Czejenw czeka rezerwat.
Oby nie prbowali zemci si na nas. Po prostu z rozpaczy.
Wzruszyem ramionami. I to ponure przypuszczenie Burnsa
rwnie mogo si sprawdzi.
Wrci Karol.
No i co? zagadnem, peen nieuzasadnionej nadziei, e
Dunbar lub Dove wymieli obawy mego przyjaciela (i moje) i wyjanili mu
dziwne zjawisko na niebie zaburzeniami atmosferycznymi, nie majcymi
nic wsplnego z ogniem.
Dunbar wysa Jeremy'ego i kilku wojownikw, aby
spenetrowali pobliskie lasy powiedzia Karol. On ju wiedzia o
poarze. No, Janie, jak tam kolacja? Kto wie, czy jutro o tej porze bdziemy
mogli tak spokojnie pokrzepia si pieczenia.
Wzdrygnem si na takie sowa, lecz Karol nigdy nie traci zimnej
krwi, nawet wieszczc nadciganie kataklizmu.
le spaem tej nocy, ba, nawet dwukrotnie wychodziem z tipi, by
obserwowa rowy poblask. Nic nie straci na intensywnoci.
Zbudziem si pierwszy, porwaem za lornetk i pognaem w
stron jeziora. witao. Zapowiada si pikny, bezchmurny ranek.
Opracowanie edytorskie: Jawa48
262
263
Do jakiej akcji?
Nie wiem, ale mog przysic, e ten bben znajduje si w jego
rkach. Nieodzowny to przecie element wszelkich zamawia, czarw i
wrb wszystkich czarownikw, szamanw, wrbitw indiaskich
plemion, jak duga i szeroka jest ta ziemia.
Chodmy sprawdzi zaproponowa malarz.
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
Lao przez cay dzie, czynic nas winiami tipi, lao przez ca
noc, lecz poranne zorze zajaniay na czystym ju niebie. Kaue, zgnieciona
deszczem trawa, boto na ciekach lenych i obrzydliwie mokre plae
jeziora nie sprzyjay spacerom. Burns ustawi sztalugi na skraju lasu w
miejscu moliwie suchym i nie zwaajc na nic zabra si do kolejnego
dziea.
Pjdziemy na ryby zaproponowa Karol.
Nie pamitam, aby kiedykolwiek przedtem uczyni mi tak
propozycj, tote nie potraktowaem jej do sownie.
To znaczy odparem ironicznie ty bdziesz owi, a ja
stercza na mokrym piachu i gapi si na ciebie. Wol ju zosta w tipi.
Nie, nie, Janie. Odegrasz czynn rol. Mam zamiar wypoyczy
ktr z kanoe i wypyn kawaek od brzegu.
Tak? zainteresowaem si. A nie wywoa to protestu
Indian?
Nie sdz. Zreszt, co szkodzi sprbowa.
I na tym stano. Wybralimy z szeregu dek jak wiksz, ktra
wydawaa mi si mniej wywrotna, i zepchnlimy j na wod. Zabraem
jedno wioso, Karol wdk i kilka ylastych szcztkw wczorajszej pieczeni
sarniej na przynt.
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
Rzeczywicie zapomniaem.
Artur czeka na nas wyjani Dunbar. Na tamtej czce, nad
strumykiem. Tak sobie umylilimy z Jeremym, by z tego wanie miejsca
ruszy w wiat.
Dokd? zainteresowa si Karol.
Na nowe owy. A moe nieco pomieszka wrd ludzi i w
normalnych domach. Kto wie? No, kadcie si, noc coraz krtsza, a
przespa si warto.
Poszlimy do kajut i prawie natychmiast zapadem w sen bez
marze i mczcych zwidw. Jake krtko on trwa! W moim odczuciu.
Blady przedwit kbi si tumanami mgie za szyb bulaja, gdy
wyrwao mnie z nicoci energiczne szarpanie. To Dunbar niemiosiernie
tarmosi mi rami:
No, doktorze, ju czas, ju czas. Wstawaj!
Wygramoliem si z wyrka, na p przytomny i zataczajc si
dobrnem do drzwiczek. Na pokadzie przeraliwy zib przywrci mnie
rzeczywistoci. Paskudny by to przedwit. Wilgotny, przenikajcy ostrym
chodem jak to si potocznie okrela do szpiku koci. Nad korytem
rzeki pyna dugimi pasmami mga. Jake wic ucieszyem si
dostrzegszy na play niewielkie ognisko lice czerwonymi jzorami
okopcony sagan. Karol wraz z Burnsem grzali si przy ognisku dzierc w
doniach blaszane kubki.
No, wreszcie jeste powita mnie mj przyjaciel.
A jestem, jestem odparem kwano, okropnie przy tym
ziewajc. Kawa, stwierdziem fakt oczywisty. Co za szczcie!
Tam ley pusty kubek, nalej sobie.
Czarny, gorcy pyn parzy usta, ale w moim wntrzu uczynio si
przyjemnie ciepo. Przestaem dygota.
Opracowanie edytorskie: Jawa48
294
295
wolniutko.
296
K O N I E C
Opracowanie edytorskie: Jawa48
297
Nota edytorska
WOANIE DALEKICH WZGRZ siedemnasta pozycja cyklu westernowego Wiesawa Wernica
Przez Gry i Prerie.
Doktor Jan i Karol Gordon wyruszaj w marcu 1892 roku do Parku Narodowego Yellowstone.
Korzystaj z aglwki Albatros wypoyczonej od Lucasa Gilberta. Doktor Jan pocztkowo
sceptycznie nastawiony do wyprawy (jak zwykle zreszt) pomau zaczyna si przekonywa do
celu ich podry. Wypywaj z Bismarck rzek Missouri a potem Yellowstone i Clark. Po
drodze spotykaj innego eglarza, ktry na odzi Pelikan zmierza w podobnym kierunku. To
ekscentryczny malarz Adrian Burns. Wkrtce okazuje si, e okolica do ktrej dopywaj nie
jest ani tak bezludna ani tak bezpieczna jak si wydawao. Wkrtce docieraj do nieznanego
jeziora, w ktrego ssiedztwie dziej si dziwne rzeczy. Beztroska podr zaczyna obfitowa
w nieprzewidziane i dramatyczne przygody. W bezludnej, jak si pocztkowo wydawao
okolicy poznaj kilka ciekawych postaci oraz tajemniczego czarownika Czejenw. W
indiaskim obozie poznaj wierzenia i zwyczaje, z ktrymi dotychczas nie mieli do czynienia.
Postacie wystpujce w Tomie XVII (oprcz Doktora Jana i Karola Gordona):
Adrian Cecil Burns, Lucas Gilbert, Abraham Dunbar (Czarny Lis), Jeremy Dove, Biaa Antylopa,
Artur Simon, Indianie Czejenowie.
Miejsca zwizane z akcj powieci (oprcz Milwaukee):
Park Narodowy Yellowstone, Bismarck.
298
299
Uwaga!!!
Bez zezwolenia twrcy wolno nieodpatnie korzysta z ju
rozpowszechnionego utworu w zakresie wasnego uytku
osobistego.