Dziennik Ustaw Nr 191

12090

Poz. 1596

1596
ROZPORZDZENIE MINISTRA GOSPODARKI1)
z dnia 30 padziernika 2002 r.
w sprawie minimalnych wymaga dotyczcych bezpieczestwa i higieny pracy w zakresie uytkowania
maszyn przez pracownikw podczas pracy.
Na podstawie art. 23715 2 Kodeksu pracy zarzdza
si, co nastpuje:
Rozdzia 1
Przepisy oglne
1. Ilekro w rozporzdzeniu jest mowa o:
1) maszynie naley przez to rozumie wszelkie
maszyny i inne urzdzenia techniczne, narzdzia
oraz instalacje uytkowane podczas pracy;
2) uytkowaniu maszyny naley przez to rozumie wykonywanie wszelkich czynnoci zwizanych z maszyn, w szczeglnoci jej uruchamianie
lub zatrzymywanie, posugiwanie si ni, transportowanie, naprawianie, modernizowanie, modyfikowanie, konserwowanie i obsugiwanie, w tym
take czyszczenie;
3) strefie niebezpiecznej naley przez to rozumie stref w obrbie oraz wok maszyny, w ktrej wystpuje ryzyko dla zdrowia lub bezpieczestwa pracownika;
4) pracowniku naraonym naley przez to rozumie pracownika znajdujcego si w strefie niebezpiecznej;
5) operatorze naley przez to rozumie pracownika, ktremu powierzono zadanie uytkowania
maszyny;
6) adunku nieprowadzonym naley przez to rozumie adunek, ktry nie przemieszcza si po staym torze ustalonym za pomoc sztywnych prowadnic lub innych rodkw technicznych.
2. 1. Pracodawca powinien podj dziaania majce na celu zapewnienie, e maszyny udostpnione
pracownikom na terenie zakadu pracy lub w miejscu
wyznaczonym przez pracodawc s waciwe do wykonywania pracy lub odpowiednio przystosowane do
jej wykonywania oraz mog by uytkowane bez pogorszenia bezpieczestwa lub zdrowia pracownikw.

1)

Minister Gospodarki kieruje dziaem administracji rzdowej gospodarka, na podstawie 1 ust. 2 pkt 1 rozporzdzenia Prezesa Rady Ministrw z dnia 1 lipca 2002 r.
w sprawie szczegowego zakresu dziaania Ministra Gospodarki (Dz. U. Nr 97, poz. 867).

2. Pracodawca, dokonujc wyboru maszyny, powinien bra pod uwag specyficzne warunki i rodzaj wykonywanej pracy, a take istniejce w zakadzie pracy
lub w miejscu pracy zagroenia istotne dla bezpieczestwa i zdrowia pracownikw, w szczeglnoci na stanowisku pracy; pracodawca powinien uwzgldnia dodatkowe zagroenia zwizane z uytkowaniem maszyny.
3. Pracodawca powinien zastosowa odpowiednie
rozwizania majce na celu zminimalizowanie ryzyka
zwizanego z uytkowaniem maszyn, jeeli maszyny
nie mog by uytkowane bez ryzyka dla bezpieczestwa lub zdrowia pracownikw.
Rozdzia 2
Wymagania dotyczce uytkowania maszyn
3. 1. Maszyny:
1) instaluje si, umiejscawia oraz uytkuje w sposb:
a) minimalizujcy ryzyko dla bezpieczestwa
i zdrowia pracownikw, w szczeglnoci poprzez zapewnienie dostatecznej przestrzeni midzy ich ruchomymi czciami a ruchomymi bd
staymi elementami znajdujcymi si w ich otoczeniu,
b) zapewniajcy bezpieczne dostarczanie lub odprowadzanie uywanej albo produkowanej
energii bd materiaw;
2) montuje si lub demontuje w bezpiecznych warunkach, w szczeglnoci zgodnie z zaleceniami producenta.
2. Maszyny, ktre mog podczas uytkowania by
naraone na uderzenie pioruna, zabezpiecza si przed
jego skutkami.
4. 1. Ruchome maszyny z wasnym napdem mog by obsugiwane wycznie przez pracownikw odpowiednio przeszkolonych w zakresie ich bezpiecznej
obsugi.
2. W przypadku gdy maszyny poruszaj si po terenie, na ktrym jest wykonywana praca, pracodawca
powinien ustali zasady ruchu i egzekwowa ich przestrzeganie.
3. Pracodawca powinien podj dziaania organizacyjne zapobiegajce wchodzeniu pracownikw na teren pracy maszyn samobienych.

Dziennik Ustaw Nr 191

12091

4. Jeeli praca moe przebiega w sposb waciwy tylko w obecnoci pracownikw pieszych, pracodawca powinien zastosowa odpowiednie rodki chronice pracownikw przed urazami spowodowanymi
dziaaniem maszyn.
5. 1. Pracownicy mog by transportowani przy
pomocy mechanicznie napdzanej maszyny, o ile jest
zapewnione ich bezpieczestwo. Jeeli praca jest kontynuowana podczas jazdy maszyny, prdko mechanicznie napdzanej maszyny reguluje si odpowiednio
do wykonywanej pracy.
2. Maszyny o napdzie spalinowym mog by uywane w miejscu pracy tylko wtedy, gdy jest zapewniona ilo powietrza wystarczajca do wyeliminowania
zagroenia dla bezpieczestwa i zdrowia pracownikw.
6. 1. Ruchome maszyny przeznaczone do podnoszenia adunkw, ktre mog by dodatkowo demontowane lub w ktrych jest wymieniane wyposaenie,
uytkuje si w sposb zapewniajcy ich stateczno
podczas uytkowania, we wszystkich moliwych do
przewidzenia warunkach, z uwzgldnieniem rodzaju
podoa.
2. Pracownicy mog by podnoszeni tylko za pomoc przeznaczonych do tego celu maszyn i ich wyposaenia, z zastrzeeniem ust. 3.
3. W szczeglnie uzasadnionych przypadkach maszyny, ktre nie zostay skonstruowane do podnoszenia pracownikw, mog by uywane do tego celu, jeeli pracodawca ustali szczegowe warunki obsugi
i nadzoru nad prac tych maszyn tak, aby zostao zapewnione bezpieczestwo pracownikw.
4. Podczas przebywania pracownikw na maszynie
przeznaczonej do podnoszenia adunkw stanowisko
suce do sterowania maszyn powinno by cigle
obsugiwane przez operatora. W przypadku wystpienia niebezpieczestwa powinna by zapewniona moliwo ewakuowania pracownikw. Pracownicy podczas ich podnoszenia powinni mie moliwo komunikowania si.
5. Pracownicy nie powinni przebywa pod wiszcymi adunkami, o ile nie jest to konieczne dla sprawnego wykonywania pracy. Jeeli jednak zachodzi taka konieczno, pracodawca powinien zapewni bezpieczestwo pracownikom i waciwe zabezpieczenie wiszcych adunkw.
6. Nie przenosi si adunkw nad niezabezpieczonymi miejscami pracy, w ktrych zwyczajowo przebywaj pracownicy. Jeeli jednak praca nie moe by wykonywana w inny sposb, pracodawca powinien ustali zasady bezpiecznego jej wykonywania oraz zapewni przestrzeganie tych zasad.
7. 1. Maszyny i oprzyrzdowanie przeznaczone do
podnoszenia adunkw dobiera si z uwzgldnieniem

Poz. 1596

wielkoci adunkw, jakie bd nimi przenoszone,

miejsc uchwytu, sposobu i miejsca umieszczenia adunku, sprztu do mocowania oraz warunkw atmosferycznych, w jakich mog by przemieszczane.
2. Oprzyrzdowanie maszyn przeznaczonych do
podnoszenia adunkw, jeeli nie jest rozmontowywane po uyciu, oznakowuje si w celu poinformowania
uytkownikw o waciwociach oprzyrzdowania.
3. Oprzyrzdowanie przeznaczone do podnoszenia
adunkw przechowuje si w sposb zapewniajcy
ochron przed jego uszkodzeniem lub zniszczeniem.
8. 1. W przypadku gdy dwie lub wicej maszyn,
przeznaczonych do podnoszenia adunkw nieprowadzonych, jest zainstalowanych lub ustawionych na stanowisku pracy w taki sposb, e promienie ich zasigu
zachodz na siebie, stosuje si odpowiednie rodki zapobiegajce kolizji adunkw lub maszyn.
2. Podczas uytkowania maszyn przeznaczonych
do podnoszenia adunkw nieprowadzonych stosuje
si rodki zapobiegajce przechyleniom, przewrceniom, a take, jeeli jest to konieczne, przemieszczaniu
si adunkw; pracodawca powinien zapewni przeprowadzanie kontroli naleytego stosowania tych,
rodkw.
3. W przypadku gdy operator maszyny przeznaczonej do podnoszenia adunkw nieprowadzonych nie
moe obserwowa caej drogi, jak pokonuje adunek,
bezporednio lub przy uyciu pomocniczych urzdze,
kompetentna osoba wsppracujca z operatorem
przy przemieszczaniu tego adunku powinna pozostawa z nim w kontakcie; w tym celu podejmuje si dziaania organizacyjne zapobiegajce kolizjom adunku,
ktre mogyby spowodowa zagroenie dla pracownikw.
4. W przypadku gdy pracownik zamocowuje albo
zdejmuje adunek rcznie, praca powinna by zorganizowana w sposb bezpieczny, w szczeglnoci poprzez
zapewnienie bezporedniego lub poredniego wpywu
tego pracownika na sterowanie maszyn przeznaczon
do podnoszenia adunkw nieprowadzonych.
5. Wszelkie czynnoci zwizane z podnoszeniem adunkw nieprowadzonych odpowiednio planuje si,
kontroluje oraz przeprowadza z zachowaniem bezpieczestwa pracownikw. Jeeli adunek ma by podnoszony jednoczenie przez dwie lub wicej maszyn przeznaczonych do podnoszenia adunkw nieprowadzonych, okrela si i stosuje procedury zapewniajce koordynacj pracy midzy operatorami tych maszyn.
6. W przypadku gdy istnieje moliwo, e maszyna przeznaczona do podnoszenia adunkw nieprowadzonych moe nie utrzyma adunku z powodu przerwania lub wstrzymania dostawy energii, dla zapewnienia bezpieczestwa pracownikw podejmuje si

Dziennik Ustaw Nr 191

12092

odpowiednie dziaania majce na celu uniknicie zwizanego z tym ryzyka.

7. adunki zawieszone nie mog by pozostawione
bez nadzoru, chyba e dostp do strefy niebezpiecznej
jest uniemoliwiony, a adunek jest zawieszony i utrzymywany bezpiecznie.
8. Uytkowanie maszyn przeznaczonych do podnoszenia adunkw nieprowadzonych na otwartej przestrzeni wstrzymuje si, jeeli warunki atmosferyczne
pogarszaj si w takim stopniu, e zagroone jest bezpieczne uytkowanie tych maszyn oraz powstaje zagroenie dla pracownikw. W celu uniknicia zagroenia
dla pracownikw stosuje si odpowiednie rodki
ochronne, zwaszcza zabezpieczajce maszyn przed
przewrceniem si.
Rozdzia 3

Poz. 1596

koci i cinienia, o ile ponowne uruchomienie maszyny lub zmiana w jej parametrach pracy nie
stwarzaj zagroenia.
3. Przepisw ust. 1 i 2 nie stosuje si do ponownego uruchomienia lub zmian parametrw pracy maszyny, o ile s spowodowane prawidowym cyklem roboczym urzdzenia automatycznego.
13. 1. Maszyny wyposaa si w ukad sterowania
przeznaczony do cakowitego i bezpiecznego ich zatrzymywania.
2. Kade stanowisko pracy wyposaa si w element
sterowniczy przeznaczony do zatrzymywania caej maszyny lub niektrych jej czci, w zalenoci od rodzaju zagroenia tak, aby maszyna bya bezpieczna.
3. Ukad sterowania przeznaczony do zatrzymywania maszyny powinien mie pierwszestwo przed ukadem sterowania przeznaczonym do jej uruchamiania.

Minimalne wymagania dotyczce maszyn

9. 1. Elementy sterownicze, ktre maj wpyw na
bezpieczestwo pracownikw, powinny by widoczne
i moliwe do zidentyfikowania oraz odpowiednio oznakowane.
2. Elementy, o ktrych mowa w ust. 1, powinny by
usytuowane poza strefami zagroenia w taki sposb,
aby ich obsuga nie powodowaa dodatkowych zagroe; nie mog one stwarza take jakichkolwiek zagroe w zwizku z przypadkowym ich zadziaaniem.
10. 1. W przypadku gdy jest to konieczne, operator maszyny powinien mie moliwo sprawdzenia,
z miejsca gwnego pulpitu sterowniczego, czy nikt nie
znajduje si w strefie niebezpiecznej. Jeeli sprawdzenie nie jest moliwe, ukad bezpieczestwa automatycznie powinien wysya akustyczny lub optyczny sygna ostrzegawczy przed uruchomieniem maszyny.
2. Pracownik naraony powinien mie czas lub
rodki umoliwiajce uniknicie zagroenia spowodowanego uruchomieniem lub zatrzymaniem maszyny.
11. Ukady sterowania maszyn powinny zapewnia bezpieczestwo i by dobierane z uwzgldnianiem moliwych uszkodze, defektw oraz ogranicze,
jakie mona przewidzie w planowanych warunkach
uytkowania maszyny.
12. 1. Uruchomienie maszyny powinno by moliwe tylko poprzez celowe zadziaanie na przeznaczony
do tego celu ukad sterowania.
2. Wymagania, o ktrych mowa w ust. 1, stosuje si
do:
1) ponownego uruchomienia maszyny po jej zatrzymaniu, bez wzgldu na przyczyn zatrzymania;
2) sterowania, w przypadku znaczcych zmian w parametrach pracy maszyny, w szczeglnoci prd-

4. Zasilanie energi odpowiednich napdw maszyny odcza si w przypadku zatrzymania maszyny

lub jej niebezpiecznych czci.
14. 1. Ze wzgldu na zagroenia, jakie stwarzaj
maszyny, w zalenoci od czasu ich zatrzymywania,
wyposaa si je w urzdzenie zatrzymania awaryjnego.
2. Maszyny wyposaa si w rodki ochrony przed
zagroeniami spowodowanymi emisj lub wyrzucaniem substancji, materiaw lub przedmiotw.
3. Maszyny stwarzajce ryzyko upadku przedmiotw lub ich wyrzucenia wyposaa si w rodki ochrony
odpowiednie do wystpujcego ryzyka.
4. Maszyny stwarzajce zagroenie emisj gazu,
oparw, pynu lub pyu wyposaa si w odpowiednie
obudowy lub urzdzenia wycigowe znajdujce si
w pobliu rda zagroenia.
15. 1. Maszyny oraz ich czci, o ile jest to konieczne dla zapewnienia bezpieczestwa i zdrowia pracownikw, mocuje si za pomoc odpowiednich zaczepw
lub innych podobnych urzdze w celu zapewnienia
ich statecznoci.
2. Jeeli wystpuje ryzyko oderwania lub rozpadnicia si czci maszyn powodujce zagroenie dla
bezpieczestwa i zdrowia pracownikw, pracodawca
powinien zastosowa odpowiednie rodki ochronne.
3. W przypadku wystpienia ryzyka bezporedniego kontaktu z ruchomymi czciami maszyn, mogcego powodowa wypadki, stosuje si osony lub inne
urzdzenia ochronne, ktre zapobiegayby dostpowi
do strefy zagroenia lub zatrzymywayby ruch czci
niebezpiecznych.
4. Osony i urzdzenia ochronne:
1) powinny mie mocn (trwa) konstrukcj;
2) nie mog stwarza zagroenia;

Dziennik Ustaw Nr 191

12093

Poz. 1596

3) nie mog by atwo usuwane lub wyczane ze stosowania;

nych, uywanych lub zmagazynowanych w maszynach;

4) powinny by usytuowane w odpowiedniej odlegoci od strefy zagroenia;

2) ryzykiem wybuchu urzdzenia lub substancji wytwarzanych, uywanych albo zmagazynowanych

w maszynach;

5) nie powinny ogranicza pola widzenia cyklu pracy

urzdzenia;
6) powinny umoliwia wykonywanie czynnoci majcych na celu zamocowanie lub wymian czci
oraz umoliwia wykonywanie czynnoci konserwacyjnych, pozostawiajc jedynie ograniczony dostp do obszaru, gdzie praca ma by wykonywana,
w miar moliwoci bez zdejmowania oson i urzdze zabezpieczajcych;
7) powinny ogranicza dostp tylko do niebezpiecznej
strefy pracy maszyny.
16. 1. Miejsca i stanowiska pracy lub konserwacji
maszyn odpowiednio owietla si, stosownie do wykonywanych czynnoci.
2. Czci maszyn o wysokiej lub bardzo niskiej temperaturze zabezpiecza si w celu uniknicia ryzyka ich
dotknicia lub zblienia si do nich.
3. Urzdzenia ostrzegawcze maszyn powinny by
jednoznaczne, atwo dostrzegalne i zrozumiae.
4. Maszyny uytkuje si tylko w procesach i warunkach, dla ktrych s przeznaczone.
17. 1. Wykonywanie prac konserwacyjnych powinno by moliwe podczas postoju maszyny. Jeeli
jest to niemoliwe, w celu wykonania tych prac stosuje si odpowiednie rodki ochronne albo prace te wykonuje si poza strefami niebezpiecznymi.
2. W przypadku gdy dla danej maszyny jest przewidziane prowadzenie dziennika konserwacji maszyn,
prowadzi si go na bieco.
18. 1. Maszyny wyposaa si w:
1) atwo rozpoznawalne urzdzenia suce do odczania od rde energii; ponowne przyczenie
maszyny do rde energii nie moe stanowi zagroenia dla pracownikw;
2) znaki ostrzegawcze i oznakowania konieczne do zapewnienia bezpieczestwa pracownikw.
2. Powinny by zastosowane rozwizania zapewniajce bezpieczny dostp i przebywanie pracownikw
w obszarach produkcyjnych oraz strefach ustawiania
i konserwowania maszyn.
19. Maszyny odpowiednio zabezpiecza si w celu
ochrony pracownikw przed:
1) ryzykiem poaru, przegrzania lub uwolnienia si
gazu, pyu, pynu oraz innych substancji wytwarza-

3) zagroeniami wynikajcymi z bezporedniego lub

poredniego kontaktu z energi elektryczn.
20. 1. Maszyny przewoce pracownikw tak si
wyposaa, aby zminimalizowa zwizane z tym ryzyko
dla pracownikw podczas jazdy; wyposaenie to powinno rwnie uwzgldni ryzyko kontaktu lub dostania si pracownika pod koa albo gsienice maszyn.
2. W przypadku gdy niezamierzone zablokowanie
ukadu napdowego midzy ruchom maszyn a jej
wyposaeniem lub urzdzeniem holowanym mogoby
spowodowa powstanie ryzyka, maszyn dostosowuje si lub wyposaa w taki sposb, aby zapobiec blokowaniu ukadw napdowych.
3. Jeeli nie jest moliwe uniknicie blokowania
ukadw napdowych, stosuje si wszelkie moliwe
rodki zapobiegajce zagroeniu bezpieczestwa
i zdrowia pracownikw.
21. 1. W przypadku gdy way napdowe, przeznaczone do przekazywania napdu midzy ruchomymi
maszynami, mogyby ulec zanieczyszczeniu lub uszkodzeniu na skutek cignicia ich po podou, powinny
by przewidziane urzdzenia do zamocowania ich
w ustalonym pooeniu.
2. Maszyn ruchom, na ktrej znajduj si pracownicy, konstruuje si w taki sposb, aby w rzeczywistych warunkach jej uytkowania ryzyko zwizane
z wywrceniem si byo ograniczone poprzez:
1) konstrukcj ochronn, ktra uniemoliwi przechylenie maszyny w stopniu wikszym ni 1/4 obrotu,
lub
2) konstrukcj, ktra zapewni dostateczn przestrze
ochronn wok przewoonych pracownikw,
w przypadku przechylenia si maszyny w stopniu
wikszym ni 1/4 obrotu, albo
3) zastosowanie innego rozwizania, ktre zapewnioby taki sam skutek.
3. Konstrukcje ochronne, o ktrych mowa w ust. 2
pkt 1, mog stanowi integraln cz maszyny; nie s
one wymagane w przypadku, gdy maszyna jest stabilna podczas obsugi lub jej konstrukcja uniemoliwia
wywrcenie si maszyny.
4. W przypadku gdy wystpuje ryzyko przygniecenia do podoa pracownika jadcego na ruchomej maszynie przez elementy tej maszyny, instaluje si urzdzenie zabezpieczajce jadcych pracownikw.

Dziennik Ustaw Nr 191

12094

Poz. 1596

22. Wzki podnonikowe, na ktrych znajduj si

pracownicy, przystosowuje si bd wyposaa w taki
sposb, aby ograniczy ryzyko zwizane z wywrceniem si tych wzkw, w szczeglnoci poprzez:

8) urzdzenia zabezpieczajce przed ryzykiem zderzenia bd uderzenia wystpujcego podczas normalnej pracy zdalnie sterowanej maszyny, o ile nie
ma innych urzdze kontrolujcych takie ryzyko.

1) zainstalowanie obudowy (kabiny) dla kierujcego

lub

24. 1. Jeeli urzdzenie do podnoszenia adunkw

jest zainstalowane w maszynie na stae, zapewnia si
jego wytrzymao i stateczno podczas uytkowania,
z uwzgldnieniem masy podnoszonych adunkw, jak
i napre wytwarzanych w punkcie ich zawieszenia
lub zamocowania.

2) konstrukcj zapobiegajc wywrceniu si, lub

3) konstrukcj zapewniajc dostateczn woln przestrze midzy podoem i okrelonymi czciami
wzka widowego dla przewoonych pracownikw, na wypadek wywrcenia si, lub
4) konstrukcj zabezpieczajc pracownika znajdujcego si na miejscu kierowcy, aby nie zosta przygnieciony przez czci wywracajcego si wzka
podnonikowego.
23. Maszyny z wasnym napdem, ktre po uruchomieniu mog spowodowa zagroenie dla bezpieczestwa lub zdrowia pracownikw, wyposaa si w:
1) urzdzenie zapobiegajce ich uruchomieniu przez
osoby nieupowanione;
2) odpowiednie urzdzenia minimalizujce skutki kolizji, w przypadku poruszania si na torze ruchu jednoczenie kilku maszyn;
3) odpowiednie urzdzenia przeznaczone do hamowania i zatrzymywania; urzdzenia te wyposaa si
w system awaryjnego hamowania, ktrego ukad
sterowania powinien by atwo dostpny lub automatyczny, w celu zahamowania lub zatrzymania
urzdzenia, w przypadku awarii urzdzenia gwnego, jeeli wymagania takie wynikaj z zasad bezpieczestwa;
4) odpowiednie urzdzenia pomocnicze zainstalowane w celu poprawienia widocznoci, jeeli bezporednie pole widzenia kierowcy nie zapewnia dostatecznego bezpieczestwa;
5) owietlenie odpowiednie do rodzaju wykonywanej
pracy, zapewniajce dostateczne bezpieczestwo
pracownikom, jeeli maszyny przeznaczone s do
uytkowania w nocy bd w miejscach niedostatecznie owietlonych;
6) odpowiednie urzdzenia przeciwpoarowe, w przypadku gdy urzdzenia te nie znajduj si w bliskim
zasigu w miejscu uytkowania maszyn; wymagania te dotycz maszyn, ktre wasnym dziaaniem
lub ze wzgldu na elementy holowane lub przewoone mog zagraa bezpieczestwu pracownikw, stwarzajc niebezpieczestwo poaru;
7) rozwizania powodujce natychmiastowe zatrzymanie si zdalnie sterowanych maszyn, jeeli znajd si poza zasigiem dziaania urzdzenia do ich
sterowania;

2. Maszyny do podnoszenia adunkw wyranie

oznakowuje si ze wskazaniem udwigu nominalnego,
a take, jeeli jest to waciwe, wyposaa si w tablic
obcialnoci zawierajc udwig nominalny dla kadej konfiguracji maszyny.
3. Osprzt sucy do podnoszenia oznakowuje si
w sposb umoliwiajcy okrelenie jego parametrw
niezbdnych dla bezpiecznego uytkowania.
4. Maszyny suce do podnoszenia adunkw, ktre nie zostay zaprojektowane z przeznaczeniem do
podnoszenia osb, w celu uniknicia ich przypadkowego niewaciwego wykorzystania, odpowiednio i wyranie oznakowuje si.
25. 1. Maszyny do podnoszenia adunkw, instalowane na stae, tak si instaluje, aby zminimalizowa
ryzyko:
1) przygniecenia pracownika przez adunek;
2) niebezpiecznego przemieszczania si adunku albo
swobodnego spadania adunku;
3) niezamierzonego uwolnienia si adunku.
2. W maszynach przeznaczonych do podnoszenia
lub przenoszenia pracownikw stosuje si rozwizania:
1) zabezpieczajce kosz przed spadniciem;
2) zabezpieczajce pracownika przed wypadniciem
z kosza, zgnieceniem, uwizieniem bd uderzeniem, szczeglnie w wyniku przypadkowego kontaktu z przedmiotami;
3) zapewniajce bezpieczestwo pracownikom uwizionym wewntrz kosza i umoliwiajce niezwoczne ich uwolnienie.
3. Jeeli nie jest moliwe uniknicie ryzyka, o ktrym mowa w ust. 2 pkt 1, przy zastosowaniu rodkw
zabezpieczajcych, instaluje si lin non o zwikszonym wspczynniku bezpieczestwa i sprawdza si j
kadego dnia pracy.
Rozdzia 4
Kontrola maszyn
26. 1. W przypadku gdy bezpieczne uytkowanie
maszyn jest uzalenione od warunkw, w jakich s

Dziennik Ustaw Nr 191

12095

one instalowane, pracodawca powinien podda maszyny:

1) wstpnej kontroli po ich zainstalowaniu, a przed
przekazaniem do eksploatacji po raz pierwszy;
2) kontroli po zainstalowaniu na innym stanowisku
pracy lub w innym miejscu.

Poz. 1596

dotyczcych uytkowania maszyn, zwanych dalej instrukcjami.

2. Instrukcje zawieraj co najmniej informacje dotyczce bezpieczestwa i higieny pracy w zakresie:
1) warunkw uytkowania maszyn;

2. Kontroli, o ktrej mowa w ust. 1, dokonuj jednostki dziaajce na podstawie odrbnych przepisw
albo osoby upowanione przez pracodawc i posiadajce odpowiednie kwalifikacje.

2) wystpowania moliwych do przewidzenia sytuacji

nietypowych;

27. Pracodawca powinien zapewni, aby maszyny naraone na dziaanie warunkw powodujcych pogorszenie ich stanu technicznego, co moe spowodowa powstawanie sytuacji niebezpiecznych, poddane
byy:

3. Instrukcje powinny by zrozumiae dla pracownikw, ktrych dotycz.

1) okresowej kontroli, a take badaniom przez jednostki dziaajce na podstawie odrbnych przepisw albo osoby upowanione przez pracodawc
i posiadajce odpowiednie kwalifikacje;
2) specjalnej kontroli przeprowadzanej przez jednostki albo osoby, o ktrych mowa w pkt 1, w przypadku moliwoci pogorszenia bezpieczestwa zwizanego z maszyn, a bdcego wynikiem:
a) prac modyfikacyjnych,
b) zjawisk przyrodniczych,
c) wyduonego czasu postoju maszyny,
d) niebezpiecznych uszkodze oraz wypadkw przy
pracy.
28. 1. Wyniki kontroli, o ktrych mowa w 26 i 27,
rejestruje si i przechowuje, do dyspozycji zainteresowanych organw, zwaszcza nadzoru i kontroli warunkw pracy, przez okres 5 lat od dnia zakoczenia tych
kontroli, o ile odrbne przepisy nie stanowi inaczej.
2. Jeeli maszyny s uytkowane poza terenem zakadu pracy, w miejscu ich uytkowania powinien by
dostpny dokument potwierdzajcy przeprowadzenie
ostatniej kontroli maszyny.

3) praktyki uytkowania maszyn.

31. Pracodawca powinien informowa pracownikw o zagroeniach zwizanych z maszynami znajdujcymi si w miejscu pracy lub jego otoczeniu oraz
wszelkich zmianach w nich wprowadzonych w takim
zakresie, w jakim zmiany te mog mie wpyw na bezpieczestwo maszyny, nawet gdy pracownicy bezporednio nie uytkuj tych maszyn.
32. Pracodawca podejmie niezbdne dziaania,
aby pracownicy:
1) uytkujcy maszyny odbyli odpowiednie przeszkolenie w zakresie bezpiecznego ich uytkowania;
2) wykonujcy naprawy, modernizacj, konserwacj
lub obsug maszyn odbyli specjalistyczne przeszkolenie w tym zakresie.
33. Pracodawca powinien konsultowa z pracownikami lub ich przedstawicielami zagadnienia zwizane z bezpieczestwem i higien pracy w zakresie okrelonym w rozporzdzeniu oraz umoliwia pracownikom udzia w dyskusjach w tych sprawach.
Rozdzia 6
Przepisy przejciowe i kocowe

29. Jeeli obsuga, naprawa, remont lub konserwacja maszyn powoduje zagroenia dla bezpieczestwa lub zdrowia pracownikw, pracodawca powinien
zapewni, aby czynnoci te wykonywane byy przez
pracownikw upowanionych i posiadajcych odpowiednie kwalifikacje.

34. Maszyny nabyte przed dniem 1 stycznia

2003 r. powinny by, w terminie do dnia 1 stycznia
2006 r., dostosowane do minimalnych wymaga dotyczcych maszyn, okrelonych w rozdziale 3.

Rozdzia 5

35. Rozporzdzenie wchodzi w ycie z dniem

1 stycznia 2003 r.

Wspdziaanie pracodawcy z pracownikami w celu

zapewnienia bezpieczestwa przy uytkowaniu
maszyn
30. 1. Pracodawca powinien zapewni pracownikom dostp do informacji, w tym pisemnych instrukcji

Minister Gospodarki: J. Piechota