Postpowanie

karne wiczenia (dr Marta Brzeziska)

13.10.2014

Proces karny stanowi przewidziane prawem zachowanie si organw pastwowych i pozostaych

uczestnikw zmierzajce do wykrycia i ustalenia czynu przestpnego i jego sprawcy oraz do wymierzenia
mu kary lub zastosowania innych rodkw albo do uniewinnienia oskaronego.
Art. 2 k.p.k.- okrela podstawowe, gwne zadania caego procesu:
1) Tak wic pierwszym celem postpowania jest to, aby sprawca przestpstwa zosta wykryty i pocignity do
odpowiedzialnoci karnej, a osoba niewinna nie poniosa tej odpowiedzialnoci. [wtpliwoci rozstrzyga si na
korzy podejrzanego] dyrektywa trafnej reakcji karnej
2) przez trafne zastosowanie rodkw
przewidzianych w prawie karnym oraz
ujawnienie okolicznoci sprzyjajcych
popenieniu przestpstwa osignite
zostay zadania postpowania karnego nie
tylko w zwalczaniu przestpstw, lecz
rwnie w zapobieganiu im oraz w
umacnianiu poszanowania prawa i zasad
wspycia spoecznego + art. 19 k.p.k.
sygnalizacja uchybie + 240 k.k. (cele
prewencyjne)
3) uwzgldnione
zostay
prawnie
chronione interesy pokrzywdzonego
(np.
zasdzenie
odszkodowania,
nawizka)
4) aby rozstrzygnicie sprawy nastpio w rozsdnym terminie dyrektywa szybkoci postpowania.
Przyspieszeniu su:
mediacje art. 23a
Tryby szczeglne postpowania:
i. postpowanie uproszczone przestaje funkcjonowa z dniem 1 lipca 2015r. Wiele z jego
postanowie wchodzi do postpowania zwyczajnego
ii. p. przyspieszone
iii. p. nakazowe
tryby konsensualne faktycznie przyspieszaj postpowanie
i. art. 335 dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci bez przeprowadzenia rozprawy
przed skierowaniem rozprawy do sdu. Oskarony porozumiewa si z oskarycielem
(prokurator) i oni uzgadniaj midzy sob kar. W akcie oskarenia umieszcza si
wniosek, trafia on na posiedzenie sdu i jeli jest zgodny formalnie, cele wymiaru kary s
spenione, bdzie to celowe to skazuje si zgodnie z tym wnioskiem.
ii. art. 387 tutaj nie ma porozumienia midzy oskaronym, a oskarycielem, oskarony
moe zoy wniosek do momentu zakoczenia przesuchania, zoenia wyjanie przez
wszystkich , np. prosz o wymierzenie mi kary 2 lat p.w., wane aby cele kary zostay
spenione. Odbywa si rozprawa.

Od 1 lipca 2015r. nie ma ju osoby niewinnej, lecz osoba, ktrej winy nie udowodniono.

Uczestnicy postpowania
Uczestnikiem procesu karnego nazywamy osob, ktra bierze udzia w procesie karnym w roli jakie wyznacza jej
prawo karne procesowe i ktra swoim zachowaniem wpywa na bieg tego procesu. Czyli uczestnicy postpowania
s to podmioty, ktre w jaki sposb oddziaywaj na proces karny, s to zarwno te podmioty ktre prowadz
proces karny oraz osoby bezporednio nim zainteresowane, ktre swoimi dziaaniami poprzez skadanie wnioskw
dowodowych wpywaj na przebieg procesu.

osoba podejrzana -> podejrzany -> oskarony

Do tych uczestnikw procesu zaliczamy :
1) Organy procesowe podmioty ktre prowadza proces karny. W zalenoci od etapu ten organ moe by inny,
np. sd, prokurator.
2) Strony procesowe podmioty stosunku spornego, ktre wystpuj w procesie we wasnym imieniu. np.
przede wszystkim
a) oskaryciel (o. publiczny co do zasady jest nim prokurator, uprawniony jest do dziaania na korzy i
niekorzy oskaronego), oskaryciel posikowy, oskaryciel uboczny, oskaryciel posikowy subsydiarny i

Piotr Jdrzejewski

oskaryciel prywatny. Pozostali oskaryciele dziaaj tylko i wycznie na niekorzy oskaronego, bo to s

pokrzywdzeni w rnych konfiguracjach procesowych.
b) Pokrzywdzony (def. legalna: art. 49 kpk pokrzywdzonym jest osoba fizyczna lub prawna, ktrej
dobro prawne zostao bezporednio naruszone lub zagroone przez przestpstwo. Pokrzywdzonym moe
by take instytucja pastwowa, samorzdowa lub spoeczna, choby nie miaa osobowoci prawnej. +
zakad ubezpiecze, czasami inspekcja pracy + 299 pokrzywdzony jest stron w postpowaniu
przygotowawczym, a w postpowaniu sdowym stron bdzie, gdy zoy owiadczenie o chci dziaania w
charakterze oskaryciela posikowego),
c) powd cywilny (to pokrzywdzony ma miejsce proces adhezyjny, domaga si on roszcze finansowych
od oskaronego),
d) oskarony (w zalenoci od etapu procesu inaczej si nazywa oskaronego, podejrzanego i osob
podejrzan def. art.. 71 oskarony jest od momentu, gdy zostanie zoone oskarenie do sdu, a take
od momentu w ktrym prokurator zoy wniosek o warunkowe umorzenie postpowania (a nie akt
oskarenia lub wniosek o warunkowe umorzenie postpowania ???), podejrzany mamy z nim do
czynienia, gdy jest etap postpowania przygotowawczego - zostao wobec niego wydane postanowienie o
przedstawieniu zarzutw albo ktrej bez wydania takiego postanowienia postawiono zarzut w zwizku z
przystpieniem do przesuchania w charakterze podejrzanego. art. (str. 2). Osoba podejrzana nie ma jej
zdefiniowanej w k.p.k. to osoba, w stosunku do ktrej istnieje wysokie prawdopodobiestwo, e jest
sprawc przestpstwa, ale nie wydano jeszcze postanowienia o przedstawieniu zarzutw ani nie
przystpiono do przesuchania w charakterze podejrzanego) osoby bezporednio zainteresowane
rozstrzygniciem sprawy.
3) Przedstawiciele procesowi stron przedstawiciele ustawowi (wystpuj po obu stronach), obrocy (tylko
osoba oskarona moe mie obroc dokonuje czynnoci tylko na korzy oskaronego. Obroc moe by
podmiot uprawniony na podstawie przepisw szczeglnych, od lipca 2015r. obroc moe by nie tylko
adwokat, ale te radca prawny) i penomocnicy (reprezentuje pokrzywdzonego bd wiadka, na niego nie jest
naoony obowizek dziaania tylko i wycznie na korzy, dziaa on zgodnie z penomocnictwem, moe nim
by zarwno rada prawny jak i adwokat)
4) Rzecznicy interesu spoecznego prokurator w procesie adhezyjnym, RPO, RPD, przedstawiciele spoeczni
5) Pomocnicy procesowi (osoby uatwiajce organowi procesowemu porozumiewaniem si ze stron lub swoim
dziaaniem technicznym uatwiaj przebieg procesu) np. protokolanci, tumacze, stenograf, osoby utrwalajce
obraz i dwik

Wszczcie procesu sposoby:

a) Przestpstwa cigane z urzdu (z oskarenia publicznego) wszystkie przestpstwa okrelone w KK
b) tryb wnioskowy (art. 12 k.p.k. moe by cofnity do czasu przewodu sdowego) i
c) tryb prywatnoskargowy (tylko 4 przestpstwa takie okrela KK i mona zoy wniosek dot. tylko ich
zniewaga, zniesawienie, naruszenie nietykalnoci ciaa oraz rozstrj zdrowia poniej 7 dni art.
157 2 k.p.k.) jeli nie ma wniosku to dojdzie do umorzenia postpowania

Tryby postpowania
a) tryb zwyczajny
b) tryb szczeglny tryb przyspieszony, uproszczony i nakazowy

Stadia procesowe:
1) postpowanie przygotowawcze prokurator, policja + 312 kpk i inne ustawy szczeglne
2) postpowanie sdowe/jurysdykcyjne/gwne toczy si przed SR, SO
3) postpowanie odwoawcze
4) postpowanie wykonawcze kodeks karny wykonawczy

Wykad: Przesanki procesowe (art. 17 kpk) s to takie stany, z ktrymi prawo procesowe czy
dopuszczalno lub niedopuszczalno procesu. Pozwalaj one na prowadzenie procesu i orzekanie o jego
przedmiocie. Przesanki procesowe okrelaj, czy w ogle proces karny jest dopuszczalny. Np. Jeeli mamy
uzasadnione podejrzenie przestpstwa np. wypadek drogowy i sprawca zgin, to wtedy proces jest
niedopuszczalny - bo jest odpowiedzialno indywidualna i umarzamy (jego najblisi nie mog za niego
odpowiada). Natomiast jeeli okae si, e sprawca cieszy si jak najlepszym zdrowiem, to ustala si czy mona
prowadzi postpowanie (po to s te przesanki procesowe). Jeeli sd ju procedowa nad tym, to sd wydaje
wyrok uniewinniajcy przy przesance 1 i 2 (art. 414 1)

Podzia przesanek procesowych:

przesanki odnoszce si do wszystkich stadiw procesowych (ju od momentu uzasadnionego
podejrzenia popenienia przestpstwa a do postpowania odwoawczego) np.
prawomocno materialna

Piotr Jdrzejewski

 mier oskaronego
przesanki wystpujce wycznie w stadium postpowania sdowego, np.
skarga (do wszczcia postpowania sdowego konieczne jest wniesienie skargi czyli aktu
oskarenia przez uprawnionego oskaryciela i brak takiej skargi powoduje, e proces sdowy przed
sdem nie moe si toczy) jest to ujemna przeszkoda
przesanki wystpujce w postpowaniu przygotowawczym, np.
wniosek o ciganie (jeeli pokrzywdzony nie zoy wniosku o ciganie, to proces w ogle nie
moe si toczy)
przesanki dotyczce wycznie postpowania wykonawczego np.
przedawnienie wykonania kary

2.
syntetyczne chodzi o to, e niektre przesanki mog stanowi zbir skadnikw, z ktrych kady moe
by ujmowany jako odrbna przesanka np. przedawnienie karalnoci przestpstwa (moe by podzielone
na rne okresy)
analityczne to taki przesanki, ktre nie mog by rozdzielone, s samodzielne np. wniosek o ciganie czy
skarga

1.

przesanki dodatnie(pozytywne) charakteryzuj si tym, e musz istnie w chwili wszczcia i
kontynuowania procesu np.
podsdno (ju w chwili podejmowania decyzji o prowadzeniu postpowania musimy ustali, czy
sprawca
w ogle podlega naszemu sdowi)
waciwo sdowa
istnienie stron procesowych
skarga (brak skargi wniesionej do sdu powoduje niemono prowadzenia postpowania
sdowego)
przesanki ujemne (negatywne) inaczej przeszkody procesowe charakteryzuj si tym, e ich
ujawnienie powoduje niemono wszczcia i kontynuowania procesu np.:
prawomocno materialna (jeeli proces si odby i zakoczy prawomocnie, to nie mona po raz
drugi wszcz postpowania w tej sprawie)
zawiso sprawy (oznacza, e sprawa toczy si ju przed innym organem)
przedawnienie

2.

przesanki oglne reguluj przebieg postpowania zwyczajnego
przesanki szczeglne reguluj tok postpowa szczeglnych

3.

przesanki bezwzgldne stanowi warunki dopuszczalnoci postpowania przeciwko okrelonej osobie
np. z powodu abolicji (czyli rezygnacji ze cigania sprawcy okrelonego przestpstwa)
przesanki wzgldne warunkuj dopuszczalno procesu w okrelonym ukadzie procesowym np.
skarga

4.

przesanki procesowe (formalne) wynikaj bezporednio z k.p.k. np. brak skargi, brak wniosku o
ciganie
przesanki zakotwiczone w prawie materialnym swoje korzenie maj w kodeksie karnym np. terminy
przedawnienia
przesanki mieszane maj swoje rdo w prawie materialnym, ale odgrywaj rol rwnie w procesie
karnym

Konsekwencje zaistnienia przesanek procesowych:
odmowa wszczcia postpowania przygotowawczego (decyzj wydaje si w formie postanowienia), jeeli np.
proces zosta ju wszczty, ale przeszkoda ujawnia si w toku postpowania
umorzenie postpowania (decyzj wydaje si rwnie w formie postanowienia)
wydanie wyroku uniewinniajcego (na podstawie przesanek z art. 17 1 pkt 1 i 2)
wydanie wyroku umarzajcego (jeeli ujawni si przesanki z art. 17 1 pkt 3 i nastpne)

Piotr Jdrzejewski

Przesanki procesowe mog mie rwnie wpyw na postpowanie odwoawcze, poniewa s podstawy bdce
bezwzgldnymi przyczynami odwoawczymi (z art. 439) i rwnie niektre mog by podstaw do wznowienia
postpowania zakoczonego prawomocnym orzeczeniem sdu.

Art. 17 k.p.k. negatywne przesanki procesowe:

Nie wszczyna si postpowania, a wszczte umarza, gdy:
1) czynu nie popeniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniajcych podejrzenie jego popenienia,
2) czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego albo ustawa stanowi, e sprawca nie popenia przestpstwa,
3) spoeczna szkodliwo czynu jest znikoma,
4) ustawa stanowi, e sprawca nie podlega karze,
5) oskarony zmar,
6) nastpio przedawnienie karalnoci,
7) postpowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostao prawomocnie zakoczone albo
wczeniej wszczte toczy si,
8) sprawca nie podlega orzecznictwu polskich sdw karnych,
9) brak skargi uprawnionego oskaryciela,
10) brak wymaganego zezwolenia na ciganie lub wniosku o ciganie pochodzcego od osoby uprawnionej,
chyba e ustawa stanowi inaczej,
11) zachodzi inna okoliczno wyczajca ciganie.
2. Do chwili otrzymania wniosku lub zezwolenia wadzy, od ktrych ustawa uzalenia ciganie, organy procesowe
dokonuj tylko czynnoci nie cierpicych zwoki w celu zabezpieczenia ladw i dowodw, a take czynnoci
zmierzajcych do wyjanienia, czy wniosek bdzie zoony lub zezwolenie bdzie wydane.

Art. 414 1 k.p.k.

W razie stwierdzenia po rozpoczciu przewodu sdowego okolicznoci wyczajcej ciganie lub danych
przemawiajcych za warunkowym umorzeniem postpowania, sd wyrokiem umarza postpowanie albo
umarza je warunkowo. Jednake w razie stwierdzenia okolicznoci wymienionych w art. 17 1 pkt 1 i 2 sd wydaje
wyrok uniewinniajcy, chyba e sprawca w chwili czynu by niepoczytalny.

wiczenia 3, 20 X 2015
Kazusy przepisy wstpne

Kazus 1 w toku postpowania przygotowawczego o przestpstwo okrelone w art. 190 1 kk popenione na

szkod Ryszarda K., w imieniu Wiesawa G. podejrzanego w niniejszym postpowaniu, adwokat Ryszard J. zoy
wniosek o umorzenie postpowania na podstawie stwierdzenia niezaradnoci kontynuowania postpowania. Z
treci pisma wynikao bowiem, e Wiesaw G. karany uprzednio z art. 148 1 kk odbywa kar doywotniego
pozbawienia wolnoci. Czynu zarzucanego z art. 190 1 kk, dopuci si podczas pobytu w Zakadzie Karnym na
szkod wspwinia. Nadto obroca wskaza, e interes pokrzywdzonego nie sprzeciwia si umorzeniu
postpowania na podstawie wskazanego przepisu, gdy owiadczy on, e nie skada wniosku o ciganie Wiesawa
G.
Jaka powinna by podstawa prawna dla decyzji o umorzeniu?
Brak wniosku powoduje konieczno umorzenia postpowania art. 17 1 pkt 10.
Spjrz na art. 11 umorzenie absorpcyjne kto
jest skazany na dpw, wic po co prowadzi kolejne
postpowania, jeli to by nic nie zmienio.

Kazus 2:

1. Jaka powinna by decyzja procesowa
Prokuratury w .? Art. 17 1 pkt 2. Na
podstawie tego art. postpowanie powinno by umorzone jeli staoby si to na etapie sdowym to sd
wyda wyrok uniewinniajcy dla Zygmunta. Czynu nie popeniono, nie moemy przypisa winy pkt 1. To
podstawa umorzenia. Jeli etap sdowy jw.
2. Na jakiej podstawie prawnej powinna zosta podjta decyzja? jw.

Kazus 3:
Czy istniaa prawna moliwo cofnicia wniosku i umorzenia procesu na tym etapie postpowania? Rozprawa si
rozpocza wic nie mona ju go cofn zgodnie z art. 12 mona go cofn do okrelonego momentu.

Piotr Jdrzejewski

Kazus 4:
Kto i dlaczego mia racj w tym sporze?

Immunitet materialny nie moemy posa pocign posa do odpowiedzialnoci za przestpstwa zwizane
z wykonywaniem mandatu.
Immunitet formalny eby pocign posa od odpowiedzialnoci za pozostae przestpstwa, naley
wystpi do Sejmu i Sejm musi wyrazi na to zgod uchyli immunitet poselski.

Racje mia wic obroca brak zgody na uchylenie immunitetu = art. 17 1 pkt 10 brak wymagania zezwolenia

Sd
Jest to niezaleny organ procesowy, natomiast sdziowie s niezawili (maj zapewniony specjalny status prawny,
ktry daje im pewn stabilno zawodow nieusuwalno), s nieusuwalni, zakaz przenoszenia sdziego bez jego
zgody, maj immunitet sdziowski, musz by apolityczni i podlegaj odpowiedzialnoci dyscyplinarnej o
szczeglnym reimie. W sprawach karnych orzekaj sdy powszechne: SR, SO, SA, sdy wojskowe (wojskowy sd
garnizonowy jako I instancja i Wojskowy Sd Okrgowy oraz SN).

Waciwo sdu:
To pewne upowanienie, a nawet obowizek dokonywania przez ten organ czynnoci, czy te zespou czynnoci
procesowych.
Rodzaje waciwoci:
waciwo rzeczowa upowanienie do caociowego rozpoznania danej sprawy w I instancji
o co do zasady I instancja to SR (art. 24 kpk), wyjtek art. 25 (SO zbrodnie i wymienione
wystpki)
o skad sdu SR co do zasady orzeka jednoosobowo. Zbrodnia w SO skad 3 osobowym 1
sdzia i 2 awnikw. Jeli sprawa zawia mona postanowi, aby bya rozpoznawana w skadzie 3
osobowym 3 sdziw.
o na rozprawie apelacyjnej i kasacyjnej co do zas. 3 sdziw (art. 29). Apelacj lub kasacj od
wyroku orzekajcego dpw rozpoznaje sd w skadzie 5 sdziw.
o na posiedzeniach: SR I SO skad jednoosobowy, apelacyjny i najwyszy 1 os.
o sd odwoawczy na posiedzeniu co do zas. jednoosobowo, a w skadzie 3 sdziw, gdy w 1
instancji by inny skad ni jednooosobowy. (art. od 28 do 30 KPK)
funkcjonalna upowanienie do dokonywania okrelonych czynnoci przez sd, ktrych nie dot.
waciwo rzeczowa. Czyli jak funkcj sd bdzie sprawowa.
o sd odwoawczy bdzie np. rozpatrywa odwoania od wyrokw I instancji.
waciwo miejscowa ktry sd bdzie waciwy do rozpoznania sprawy ze wzgldu na miejsce pop.
czynu. Co do zasady jest to sd w okrgu ktrego popeniono przestpstwo. Regua wyprzedzania
ten sd bdzie waciwy, w okrgu ktrego najpierw wszczto postpowanie przygotowawcze. + art.
6 par. 2 KK. A w dalszej kolejnoci reguy szczeglne, bierzemy pod uwag:
o gdzie ujawniono czyn
o gdzie ujto oskaronego
o gdzie oskarony przed popenieniem czynu stale mieszka lub czasowo przebywa
Czyli te znajduje zastosowanie regua wyprzedzania.
waciwo z cznoci spraw art. 33 i 34
o podmiotowa - kilku oskaronych o jeden czyn
o przedmiotowa jeden oskarony o wiele czynw
o mieszana - kilku oskaronych i kilka czynw
Postanowienie w tej sprawie jest niezaskaralne. Sd, ktry jest waciwy dla sprawcy gwnego
bdzie te waciwy np. dla podegaczy, pomocnikw.
waciwo z delegacji ( z przekazania) - pozwala wskaza kiedy spraw bdzie rozpoznawa sd
inny ni miejscowo i rzeczowo waciwy do jej rozpoznania. Polega na przekazaniu sprawy zawisej
przed jednym sdem innemu sdowi z uwagi na szczeglne okolicznoci. Mog by nimi szczeglna
waga lub zawio sprawy, a take ekonomika procesowa, czy dobro wymiaru sprawiedliwoci
(decyzje w tej sprawie podejmuje SN) wtpliwo co do bezstronnoci sdziw wystpuje z ni sd
ktry jest waciwy do rozpoznania danej sprawy. Take niemono rozpoznania danej sprawy ze
wzgldu na wyczenie sdziw, a take zagroenie przedawnienia karalnoci art. 11 ustawy
przepisy wprowadzajce KPK.

Sd z urzdu bada swoj waciwo. Nie bdzie tego robi w 3 sytuacjach:
o gdy sprawa do sdu wrcia po postepowaniu odwoawczym
o gdy nastpio przekazanie sprawy z delegacji

Piotr Jdrzejewski

o gdy sd wyszego rzdu zadecyduje, e ten sd jest waciwy do rozpoznania sprawy (spr o
waciwo)
spory o waciwo pozytywne 2 sdy lub wicej uwaaj si za waciwe do
rozstrzygnicia danej sprawy
negatywne sd wyszego rzdu rozstrzyga taki spr
o Konsekwencje niezachowania waciwoci
silniejsze przyczyny odwoawcze sytuacja bezwzgldnych przyczyn
odwoawczych jeeli nastpi, to sd jest zobowizany z urzdu uchyli wyrok, np. sd
powszechny orzeka w sprawie nalecej do sdu wojskowego bd odwrotnie, a take gdy
sd niszego rzdu orzeka w sprawie nalecej do waciwoci sdu wyszego rzdu.
Sabsze, wzgldne przyczyny odwoawcze musimy wykaza, e doszo do naruszenia
przepisw postpowania oraz musimy udowodni, e to naruszenie miao wpyw na wynik
sprawy. np. orzeka sd wyszego rzdu, a powinien orzec sd niszego rzdu; sprawa by
rozpoznawana przez sd niewaciwy miejscowo.

Sprawa trafia do sdu prezes sdu, a tak naprawd przewodniczcy wydziau karnego przydziela dan spraw
danemu sdziemu. Gdy oskaronemu grozi kara 25 lat p.w. albo dpw, mona zoy wniosek o losowania
sdziego oskaryciel albo obroca mog zoy taki wniosek w odpowiednim terminie 7 dni dla oskaryciela
od momentu zoenia aktu oskarenia, a dla obrocy 7 dni od otrzymania aktu oskarenia. To termin prekluzyjny
nieprzekraczalny i nieprzywracalny.

Przynie kartk bdziemy robili kazusy.

Wyczenie sdziego art. 40 i nast.

art. 40 reguluje wyczenie sdziego z mocy prawa (iudex inhabilis) np. sprawa dot. sdziego
bezporednio, czy bra on wczeniej udzia w wydaniu zaskaronego orzeczenia.
art. 41 reguluje wyczenie sdziego na wniosek (iudex suspectus). Gdy istnieje okoliczno mogca
wywoa uzasadnion wtpliwo co do bezstronnoci sdziego w tej sprawie. Mona go zoy do
rozpoczcia przewodu sdowego z zastrzeeniem 2. Naley si przy podstawach do wyczenia na
wniosek kierowa si orzecznictwem. Przepisy dot. wycze stosuje si te odpowiednio do protokolanta,
oskaryciela publicznego, a take awnikw i referendarzy sdowych).

Kazusy - sd
Kazus 1 Przemysaw E. zosta oskarony o dokonanie zabjstwa Krystyny U. Sd Okrgowy w R. rozpoznajcy
spraw stwierdzi wystpowanie okolicznoci agodzcych i skaza go na kar pitnastu lat pozbawienia wolnoci. Od
tego wyroku odwoa si oskaryciel publiczny , zarzucajc zbyt agodn kar i dajc wymierzenia kary
doywotniego pozbawienia wolnoci. Rozpoznajcy rodek odwoawczy Sd Apelacyjny w K. w picioosobowym
skadzie przychyli si do dania prokuratora i skaza Przemysawa E. na tak wanie kar. Obroca skazanego
wnis kasacj, zarzucajc sdowi odwoawczemu, e by on nienaleycie obsadzony.
Jaka jest zasadno dania obrocy oskaronego?

Jeeli w I instancji sd orzekby kar DPW, to apelacje rozpoznawaoby 5 sdziw. Gdy wnosimy apelacje od wyroku
15 lat p.w. znajduje zast. art. 29 1. Powinno orzeka 3 sdziw. To jedna z podstaw ustawowych do wniesienia
kasacji.

Kazus 2 Mieszkajcy w . przedsibiorca Jacek L. od kilku tygodni by nkany pogrkami formuowanymi w listach
przesyanych pod jego domowy adres. Powiadomi o tym fakcie Policj, ktra po wszczciu postpowania wytypowaa
potencjalnego sprawc i zatrzymaa go. W trakcie przesuchania zatrzymany Grzegorz T. przyzna si do stawianych
mu zarzutw i wyjani, e kierowaa nim ch zemsty na wacicielu firmy za zwolnienie go przed kilkoma miesicami
z pracy. Czynnoci postpowania przygotowawczego doprowadziy do ustalenia, e Grzegorz T. by przedstawicielem
handlowym , co wizao si z jego czstymi wyjazdami do Warszawy, Szczecina, Elblga, Torunia i Bydgoszczy, i z tych
podry wysya listy z pogrkami. Zatrzymany zosta natomiast w swoim domu w Gdasku. Powstaa wtpliwo, do
ktrego sdu powinien zosta skierowany akt oskarenia.
Jaka jest waciwo miejscowa sdu w tej sprawie?

Znajduje co do zasady w takich okolicznociach zastosowanie art. 31 3 kpk. Waciwy jest ten sd, w ktrego
okrgu najpierw wszczto postpowanie przygotowawcze Gdask. Natomiast groba to przestpstwo skutkowe
skutek, czyli obawa wystpia w . taka jest wic waciwo miejscowa sdu w tej sprawie.

Piotr Jdrzejewski

Kazus 3 Rusan A. przyjecha do Polski studiowa medycyn. Studia na wydziale lekarskim

pochony go na tyle, e postanowi rozszerzy swoje zainteresowania na problematyk badawcz
dotyczc wpywu alkoholu na mode osoby. Kupowa w zwizku z tym alkohol i czstowa nim
kilkunastoletnie dzieci z bloku, w ktrym wynajmowa mieszkanie. Co pewien czas wykonywa
dzieciom badania kontrolne, sprawdzajc wpyw wypitego alkoholu na rozwj modych organizmw.
Jednake jedno z dzieci zostao zawiezione do szpitala z objawami upojenia alkoholowego, co
pozwolio ujawni dziaalno studenta medycyny. Zosta mu przedstawiony zarzut 208 kk Rusan A.
zarzdza rozpoznania tej sprawy przez sd w jego ojczystym kraju. Argumentowa, e jako cudzoziemiec
ma on prawo do rozpoznania sprawy przez sd kraju, ktrego jest obywatelem.
Jaka powinna by prawidowa reakcja na wniosek oskaronego?

patrz art. 5 kk:


A wic sdem waciwym
do rozpoznawania tej
sprawy bdzie sd
waciwy ze wzgldu na
pooenie ww. bloku.

Kazus 4 Felicjan S. by zawodowym wamywaczem. Swoje rzemioso traktowa honorowo i w swych dziaaniach
nigdy nie uywa przemocy. Tajemnic jego sukcesw zawsze byo doskonae rozpoznanie terenu i dokonywanie
wama pod nieobecno w domu gospodarzy, w tym przypadku studentw wynajmujcych wsplnie mieszkanie.
Pewnego dnia zosta jednak zaskoczony przez jednego z nich i przestraszony wpadk, chcc unikn ewentualnego
rozpoznania w przyszoci, dokona zabjstwa, a ciao studenta ukry w piwnicy. Drugi student, kiedy wrci kilka dni
pniej z ferii, zgosi kradzie z wamaniem, co stao si podstaw do wszczcia dochodzenia, a dopiero kilka dni
potem znalaz ciao kolegi w piwnicy, co doprowadzio do wszczcia postpowania w sprawie zabjstwa. W trakcie
postpowania przygotowawczego ustalono tosamo sprawcy i przedstawiono mu zarzuty z art. 279 1 kk i 148 1
kk. Korzystajc za z moliwoci przewidzianych przez art. 33 kpk, prokurator poczy te sprawy ze sprawami
wczeniejszych wama dokonywanych przez Feliksa S. i wnis akt oskarenia do sdu rejonowego, w ktrego okrgu
najpierw wszczto postpowanie przygotowawcze w sprawie tych wama. Sd rozpozna spraw i wyda wyrok
skazujcy, ktry zosta zaskarony przez obroc oskaronego. Sd odwoawczy uchyli wyrok i przekaza spraw do
ponownego rozpoznania.
Czy na podstawie wskazanych danych mona uzna wyrok sdu odwoawczego za zasadny?
Tak, gdy spraw na podstawie art. 33 2 powinien rozpoznawa Sd Okrgowy sd wyszego rzdu jest
waciwy.

Kazus 5 Pawe B. by tumaczem przysigym. Wracajc pewnego wieczoru z imienin kolegi, spowodowa wypadek
komunikacyjny, w konsekwencji ktrego zosta wobec niego sformuowany zarzut z art. 177 1 kk. Po wniesieniu aktu
oskarenia do sdu, w ktrym czsto wykonywa swoje subowe obowizki, przed sal rozpraw pokrzywdzony
zorientowa si, e Pawe B. jest w sdzie osob rozpoznawaln i z wieloma osobami wymienia uprzejmoci. Po wejciu
na sal rozpraw natychmiast zgosi wniosek o przeniesienie sprawy do innego sdu, argumentujc to niemoliwoci
zachowania przez sd obiektywizmu w tej sprawie. Sd odmwi uwzgldnienia wniosku i rozpozna spraw.
Czy wniosek pokrzywdzonego by zasadny?
Strona jest uprawniona do zoenia wniosku o wyczenie sdziego, natomiast zmiany sdu moe dokona tylko
sam sd.

Kazus 6 do Sdu Rejonowego w . wpyn akt oskarenia przeciwko Piotrowi K. oskaronemu o przestpstwo
okrelone w art. 233 1 kk. Jak wynikao z treci aktu oskarenia, Piotr K. skadajc zeznania w toku postpowania
karnego przed Sdem Rejonowym w . i bdc pouczony o odpowiedzialnoci karnej za skadanie faszywych zezna,
zoy takie zeznania. Prezes Sdu do prowadzenia sprawy wyznaczy sdziego Ryszarda W. Sdzia ten orzeka w
postpowaniu, w ktrym Piotr K. zoy zeznania, nie by natomiast przesuchiwany jako wiadek w postpowaniu
karnym przeciwko Piotrowi K. o czyn z art. 233 1 k.k.
Czy w takim ukadzie procesowym moliwe jest orzekanie przez Ryszarda W.?
By wiadkiem skadania faszywych zezna art. 40 pkt 4. Nie jest wic moliwe orzekanie przez Ryszarda W.

Kazus 7 w wyniku uchylenia przez Sd Okrgowy w K. w wyroku Sdu Rejonowego w K. w sprawie przeciwko
Ryszardowi Z. oskaronemu o przestpstwo stypizowane w art. 280 1 kk w sdzie w K. ponownie rozpoznawana bya
sprawa oskaronego Ryszarda Z. Oskarony zosta uznany winnym popenienia zarzucanego mu przestpstwa. We

Piotr Jdrzejewski

wniesionej apelacji oskarony zarzuci bezwzgldn przyczyn odwoawcz. Wskaza, e w ponownym

orzekaniu bra udzia protokolant, ktry sporzdza protok w pierwszym postpowaniu.
Czy w opisanym stanie faktycznym zaistniaa bezwzgldna przyczyna odwoawcza?
Uczestniczy w postpowaniu, ale nie mia wpywu na wydanie orzeczenia dokonywa on czynnoci
faktycznych, wic nie zaistniaa bezwzgldna przyczyna odwoawcza.

wiczenia 5, 3 XI 2014
Oskaryciel publiczny
Co do zasady to prokurator. Moe dziaa na korzy i na niekorzy oskaronego. Peni podwjn rol - jest
zarwno organem pastwowym prowadzcym postpowanie na etapie postpowania przygotowawczego, a take w
postpowaniu sdowym jest traktowany jako strona procesowa, moe wnie akt oskarenia do sdu. Oskaryciele
publiczni to take inne podmioty wskazane przez kpk (ich rola koczy si z momentem wydania wyroku) i ustawy
szczeglne (stra lena, pastwowa agencja rozwizywania problemw alkoholowych i sta owiecka i stra
lena maj prawo te wnosi apelacje). S obecni podczas caego postpowania. Prokurator moe wytoczy
postpowanie prywatnoskargowe, ktre ley w gestii pokrzywdzonego. Prokurator moe si te przyczy do
postpowania, do postpowania administracyjnego czy postpowania cywilnego.

Oskaryciel posikowy uboczny (de facto pokrzywdzony)

Aby mie wpyw na postpowanie, musi zoy owiadczenie o chci dziaania w charakterze oskaryciela
posikowego (dot. tego termin prekluzyjny momentu rozpoczcia przewodu sdowego). Jeli jego nie zoy co do
zas. bdzie tylko wezwany do zoenia zezna w charakterze wiadka.

Oskaryciel posikowy subsydiarny

To take pokrzywdzony.
Warunki subsydiarnego aktu oskarenia:
pokrzywdzony skada zawiadomienie o popenieniu przestpstwa
odpowiedzi na to jest postanowienie o odmowie wszczcia post. przygotowawczego, bd jeli byo
ono wszczte wczeniej wydawane jest postanowienie o umorzeniu postpowania.
jeli pokrzywdzony nie zgadza si z decyzj prokuratora to na to postanowienie w terminie 7 dni skada
zaalenie na postanowienie do sdu (wskazuje uchybienia prokuratora)
jeeli sd rozpoznajc zaalenie dojdzie do wniosku, e naley uchyli postanowienie prokuratora wydaje
on postanowienie o uchyleniu postanowienia prokuratora i wskazuje wytyczne dla prokuratora
nakazujce mu przeprowadzenie odpowiednich czynnoci (np. przesuchanie Nowaka)
prokurator wydaje postanowienie o umorzeniu postpowania, dorcza je pokrzywdzonemu, gdzie
znajduje si pouczenie, e pokrzywdzony jeli nie zgadza si z tym postanowieniem, moe zoy do
sdu subsydiarny akt oskarenia w terminie miesica. Jeli nie ma pouczenia albo jest ono mylne
dorczenie nie wywouje skutku prawnego.
mona zoy taki subsydiarny akt oskarenia dot. kadego przestpstwa nie tylko prywatnoskargowego

Oskaryciel prywatny
Pokrzywdzony ma uprawnienie do zoenia aktu oskarenia prywatnego tylko w wypadku 4 przestpstw:
zniewaga,
zniesawienie,
naruszenie nietykalnoci ciaa
oraz rozstroju zdrowia poniej 7 dni

W postpowaniu przygotowawczym pokrzywdzony z mocy prawa jest stron, a po zoeniu owiadczenia
moe dziaa jako strona w postpowaniu sdowym (oskaryciel prywatny).

Powd cywilny:
Art. 62. Pokrzywdzony moe a do rozpoczcia przewodu sdowego (termin prekluzyjny) na rozprawie gwnej
wytoczy przeciw oskaronemu powdztwo cywilne w celu dochodzenia w postpowaniu karnym roszcze
majtkowych wynikajcych bezporednio z popenienia przestpstwa.

Prokurator, w terminie przewidzianym powyej, wytacza powdztwo cywilne na rzecz pokrzywdzonego lub
osoby, o ktrej mowa w art. 63 1, albo popiera wytoczone przez pokrzywdzonego lub t osob powdztwo, jeeli
wymaga tego interes spoeczny.

Odmowa przyjcia powdztwa cywilnego:

Piotr Jdrzejewski

Art. 65. 1. Sd przed rozpoczciem przewodu sdowego odmawia przyjcia powdztwa cywilnego, jeeli:
1) powdztwo cywilne jest z mocy przepisu szczeglnego niedopuszczalne,
2) roszczenie nie ma bezporedniego zwizku z zarzutem oskarenia,
3) powdztwo zostao wniesione przez osob nieuprawnion,
4) to samo roszczenie jest przedmiotem innego postpowania lub o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono,
5) po stronie pozwanych zachodzi wspuczestnictwo konieczne z instytucj pastwow, samorzdow lub
spoeczn albo z osob, ktra nie wystpuje w charakterze oskaronego,
6) zoono wniosek, o ktrym mowa w art. 46 1 Kodeksu karnego.
2. Jeeli pozew odpowiada warunkom formalnym, a nie zachodz okolicznoci wymienione w 1, sd orzeka o
przyjciu powdztwa cywilnego.
3. Mimo przyjcia powdztwa cywilnego sd pozostawia je bez rozpoznania, jeeli po rozpoczciu przewodu
sdowego ujawni si okoliczno wymieniona w 1.
4. Na odmow przyjcia powdztwa cywilnego lub na pozostawienie go bez rozpoznania na podstawie 3
zaalenie nie przysuguje.

art. 71 powtrzy - Podejrzany postpowanie przygotowawcze, oskarony postpowanie sdowe.

Prawa i obowizki oskaronego w postpowaniu:

Art. 74. 1. Oskarony nie ma obowizku dowodzenia swej niewinnoci ani obowizku dostarczania dowodw
na swoj niekorzy.
2. Oskarony jest jednak obowizany podda si:
1) ogldzinom zewntrznym ciaa oraz innym badaniom niepoczonym z naruszeniem integralnoci ciaa; wolno
take w szczeglnoci od oskaronego pobra odciski, fotografowa go oraz okaza w celach rozpoznawczych
innym osobom,
2) badaniom psychologicznym i psychiatrycznym oraz badaniom poczonym z dokonaniem zabiegw na jego ciele, z
wyjtkiem chirurgicznych, pod warunkiem e dokonywane s przez uprawnionego do tego pracownika suby
zdrowia z zachowaniem wskaza wiedzy lekarskiej i nie zagraaj zdrowiu oskaronego, jeeli przeprowadzenie
tych bada jest nieodzowne; w szczeglnoci oskarony jest obowizany przy zachowaniu tych warunkw podda
si pobraniu krwi, wosw lub wydzielin organizmu, z zastrzeeniem pkt 3,
3) pobraniu przez funkcjonariusza Policji wymazu ze luzwki policzkw, jeeli jest to nieodzowne i nie zachodzi
obawa, e zagraaoby to zdrowiu oskaronego lub innych osb.
Oskarony moe korzysta z 3 obrocw jednoczenie (od lipca 2015r. obroc moe by take radca
prawny). Ustanowi obroc moe on sam bd inna osoba (np. obroc X moe ustanowi jego kolega).
Art. 75. 1. Oskarony, ktry pozostaje na wolnoci, jest obowizany stawi si na kade wezwanie w toku
postpowania karnego oraz zawiadamia organ prowadzcy postpowanie o kadej zmianie miejsca swego
zamieszkania lub pobytu trwajcego duej ni 7 dni, o czym naley oskaronego uprzedzi przy pierwszym
przesuchaniu.
2. W razie nie usprawiedliwionego niestawiennictwa oskaronego mona zatrzyma go i sprowadzi
przymusowo.
3. Przepisy art. 246 stosuje si odpowiednio. Zaalenie na postanowienie sdu rozpoznaje ten sam sd w
skadzie trzech sdziw.

Obrona obligatoryjna art. 79 i 80 nowe uregulowanie J

W postpowaniu karnym oskarony musi mie obroc, jeli np. nie ukoczy 18 lat, czy jest guchy, niemy lub
niewidomy (dalsze ksika s. 59-60).

Obroca

Adwokat, od 2015 bdzie nim mg by take radca prawny. Moe obroc ustanowi on sam lub inna osoba
(obroc X moe ustanowi take np. jego kolega). W procesie karnym jeli chcemy ustali obroc z urzdu
dokonuje tego Prezes Sdu. Natomiast w procesie cywilnym jeli sd chce wyznaczy penomocnika sd zwraca si
do okrgowej rady adwokackiej/radcowskiej.

art. 79 i 80 mwi o przypadkach obrony obligatoryjnej. Bdzie zmiana = nieletni -> osoba, ktra nie ukoczya 18
lat. Dodano te art. 80a w nowelizacji! (ksika str. 58).

Przedstawiciel spoeczny rozdzia X
Reprezentuje jak organizacj spoeczn, chce uczestniczy w postpowaniu w celu ochrony interesu spoecznego
lub wanego interesu indywidualnego objtych zadaniami statutowymi tej organizacji, w szczeglnoci stania na
stray wolnoci i praw czowieka. W tym upowanieniu musi by zawarte konkretne imi i nazwisko tej osoby

Piotr Jdrzejewski

(forma pisemna). Przedstawiciel moe zgosi swj udzia w postpowaniu sdowym do czasu rozpoczcia
przewodu sdowego.
Przedstawiciel organizacji spo. dopuszczony do udziau w postpowaniu sdowym moe uczestniczy w
rozprawie, wypowiada si i skada owiadczenia na pimie.

Strony, obrocy i penomocnicy kazusy

Kazus 1 Jakub M. by wacicielem mieszkania w secesyjnej kamienicy. Mieszka w nim od lat, regularnie
uiszczajc wszystkie opaty naliczane przez administracj nieruchomoci zarzdzajc kamienic. Corocznie
przeprowadzaa ona spotkanie wacicieli mieszka majce udzieli absolutorium za zeszoroczne rozliczenia oraz
zatwierdzi plany finansowe na nadchodzcy rok budetowy. W czasie zebrania wyszo na jaw, e fundusz remontowy
naliczany mieszkacom by zawyony w stosunku do deklarowanych, szczegowo wczeniej okrelonych czstkowych
jego elementw, planowane rok wczeniej malowanie klatek schodowych nie zostao dokonane, uzyskane rodki
finansowe nie zostay nigdzie zaksigowane, a ich losy pozostaj nieznane. Skierowano zawiadomienie na Policj o
prawdopodobnym popenieniu przestpstwa przez zarzdc nieruchomoci Krzysztofa B. Jakub M. zamierza aktywnie
uczestniczy w postpowaniu karnym, niestety w odpowiedzi na jego wniosek dowodowy otrzyma odpowied, e nie
podlega on rozpoznaniu ze wzgldu na brak prawa Jakuba M. do formuowania takich wnioskw procesowych.
Czy odpowied otrzymana przez Jakuba M. jest prawidowa?
To postpowanie przygotowawcze. Strony: pokrzywdzony (Jakub M.), kady z wacicieli jest pokrzywdzony,
pokrzywdzony jest stron wg art. 299 pokrzywdzony jest stron, moe skada wnioski dowodowe.

Kazus 2 Tadeusz K. zosta okradziony, wobec czego zoy zawiadomienie o popenieniu przestpstwa. Szybko
otrzyma powiadomienie o wszczciu postpowania przygotowawczego, a po dwch miesicach informacj o
przesaniu aktu oskarenia do sdu wraz z pouczeniem o moliwoci wystpienia z daniami cywilnymi wobec
sprawcy, jak rwnie wystpienia w charakterze oskaryciela posikowego. Tadeusz K. nie zamierza interesowa si
spraw ani tym bardziej aktywnie uczestniczy w procesie, niemniej jednak jaki czas pniej otrzyma wezwanie z
sdu do stawiennictwa w charakterze wiadka. Sporzdzi pismo procesowe, w ktrym napisa, e wszystko, co jest mu
wiadome w sprawie, powiedzia ju przesuchujcemu go funkcjonariuszowi Policji, i nie stawi si do sdu. Po kilku
dniach zosta zatrzymany przez Policj celem wykonania na nim naoonej przez sd kary porzdkowej siedmiu dni
aresztu.
1. Jak naley oceni postpowanie pokrzywdzonego w tej sprawie?
Art. 177. 1. Kada osoba wezwana w charakterze wiadka ma obowizek stawi si i zoy zeznania.

2. Czy postanowienie sdu byo zasadne?
Sd nie mg naoy kary aresztu. To kara porzdkowa najpierw kara grzywny, jeli ponownie by si nie stawi
druga grzywna, trzecia doprowadzenie wiadka na rozpraw, czwarta mona zastosowa areszt.

Kazus 4 pokrzywdzony czynem, o ktrym mowa w art. 156 1 kk, Piotr M. zoy owiadczenie przed sadem o chci
wystpowania w postpowaniu w charakterze oskaryciela posikowego. Sd po przeprowadzeniu rozprawy wyda
wyrok uniewinniajcy oskaronego. Niezadowolony z takiego rozstrzygnicia Piotr M. zoy ustnie do protokou
rozprawy wniosek o uzasadnienie wyroku. Wzburzony wydanym przez sd rozstrzygniciem wyszed z sali rozpraw,
dozna ataku serca, a po przewiezieniu karetk do szpitala zmar. ona pokrzywdzonego postanowia kontynuowa
czynnoci podjte przez zmarego ma i trzy dni pniej wniosa apelacj do sdu okrgowego.
Czy ona oskaryciela posikowego miaa prawo do wniesienia apelacji?

Miaa prawo na mocy art. 58. Art. 58. 1. mier oskaryciela posikowego nie tamuje biegu postpowania;
osoby najblisze mog przystpi do postpowania w charakterze oskaryciela posikowego w kadym stadium
postpowania.

Wniosek o uzasadnienie wyorku musi by zoony na pimie. W postpowaniu karnym jeli nie ma uzasadnienia
wyroku nie moemy bez niego apelowa (odmiennie ni w postpowaniu cywilnym). Jeeli apelacja zostaa
wniesiona w terminie 7 dni od wydania wyroku (termin na wniesienie wniosku o uzasadnienie wyroku), zostaje ona
uznana jako wniosek o uzasadnienie wyroku. Apelacj wnosimy do sdu wyszej instancji, ale za porednictwem
sdu ktry zaskarony wyrok wyda.

Kazus 8 Arnoldowi F. zosta przedstawiony zarzut udziau w zbiorowym zgwaceniu, stypizowanym w art. 197 3 kk.
W momencie popenienia czynu mia on 16 lat, ale w trakcie postpowania uznano, e zarwno jego dotychczasowy
tryb ycia i czste konflikty z prawem, jak i bezskuteczno zastosowanych rodkw opiekuczo-wychowawczych
uzasadniaj potraktowanie go jako dorosego. Sprawa trafia do wydziau karnego sdu rejonowego, ktry uzna go za
winnego zarzucanego mu czynu, ale ze wzgldu na poredni rol w przestpstwie orzek stosunkowo niewysok kar

Piotr Jdrzejewski

10

w postaci trzech lat pozbawienia wolnoci, grzywny, nawizki na rzecz pokrzywdzonej. Od tego wyroku apelacje
wnis reprezentujcy oskaronego ojciec. Zada w niej jednak orzeczenia surowszej kary, bowiem tylko taka,
jego zdaniem, miaa szans wyrwa syna ze rodowiska, w ktrym si obraca, ponadto byaby ona adekwatna
do czynu, ktrego si dopuci. Argumentowa, e sd naiwnie przyj korzystn dla Arnolda M. prognoz
kryminologiczn i e tylko surowa kara daje szans na skuteczn resocjalizacj.
Jak sd powinien si zachowa w tej sytuacji?
Ojciec to przedstawiciel ustawowy nie moe on wnie apelacji.
Art. 76. Jeeli oskarony jest nieletni lub ubezwasnowolniony, jego przedstawiciel ustawowy lub osoba,
pod ktrej piecz oskarony pozostaje, moe podejmowa na jego korzy wszelkie czynnoci procesowe, a przede
wszystkim wnosi rodki zaskarenia, skada wnioski oraz ustanowi obroc.

wiczenia, 17 XI 2014r.

15.12.2014r. odrobienie wicze

Czynnoci procesowe - jest to wiadome, intencjonalne zachowanie si uczestnikw postpowania wywoujce
okrelone skutki w tym postpowaniu. np. zoenie wniosku dowodowego

Zdarzenie procesowe zachodzi niezalenie od woli uczestnika postpowania, ale wywouje skutki np. mier
oskaronego.

Orzeczenia:
1) wyrok- zapada przed sdem, sd jest wadny do wydania wyroku- merytoryczne rozstrzygnicie danej
sprawy, nie zapadaj w postpowaniu przygotowawczym. Przysuguje apelacja.
2) postanowienie- wydawane na etapie postpowania przygotowawczego i sdowego. np. o wszczciu
postpowania. Kocz spraw, s definitywne. Przysuguje na nie zaalenie.
Postanowienia wpadkowe- nie dotykaj istoty sprawy, ale wycznie kwestie incydentalne, poboczne np.
wynagrodzenie dla biegego, dopuszczenie dowodu.
Przepisy dot. poszczeglnej instytucji jeli brak jest wprost wykazane e suy zaalenie. Ustawodawca milczy tzn.
e nie przysuguje zaalenie.
Postanowienia w postpowaniu sdowym wydaje sd.

Zarzdzenie- wydaje Prezes sdu, przewodniczcy wydziau, przewodniczcy skadu sdzcego. Jeden podmiot o
tym decyduje. np. o wydaleniu, wyznaczeniu terminu rozprawy, wezwaniu wiadka. Przysuguje zaalenie.
Polecenie- sd moe wyda polecenie policji dokonania wywiadu rodowiskowego.

Referendarz sdowy od 2015r. bdzie mg wydawa zarzdzenia i polecenia na posiedzeniu.
Przysuguje sprzeciw.

W zasadzie sd orzeka na posiedzeniach. W wypadkach przewidzianych ustaw na rozprawie.

Obligatoryjno rozprawy:
Rozprawa jest obligatoryjna, jeli:
1. rozpoznajemy zarzut zawarty w akcie oskarenia
2. wniosek o dobrowolne poddanie si karze.
3. wniosek prokuratora o umorzeniu postpowania i zastosowanie rodkw zabezpieczajcych
4. kasacja i apelacja
5. wniosek o odszkodowanie za niesuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie, zatrzymanie
6. procedowanie w przypadku wyroku cznego

Postpowanie na rozprawie jest jawne. Wyczenie jawnoci z uwagi na prawnie chronione tajemnice,
postpowanie prywatnoskargowe.
Posiedzenie za odbywa si z wyczeniem jawnoci, chyba e ustawa stanowi inaczej, albo prezes sadu lub sd
zarzdz inaczej.
Terminy:
1. zawite- art. 122 par 2 kpk do skadania rodkw zaskarenia oraz jeeli ustawa za zawity uznaje, s
nieprzekraczalne ale przywracane. Jeli dojdzie do przekroczenia terminu bez winy strony to moe ona
wnosi o jego przywrcenie na podstawie art. 126 kpk.
2. prekluzyjne- termin nieprzekraczalny i nieprzywracany. Okrelone zdarzenie ktre bdzie pocztkiem
11
Piotr Jdrzejewski

bd kocem terminu.
3. instrukcyjne- maj na celu dyscyplinowanie stron, nie pocigaj za sob skutkw. np. 7 dni do
zoenia wnioskw dowodowych dla oskaronego

Narada i gosowanie
Przebieg narady jest bezwzgldnie tajny. Mog by na niej obecni skad orzekajcy oraz ewentualnie
protokolant. Kieruje gosowaniem przewodniczcy. Ogoszenie wyroku do 7 dni, a po nowelizacji do 14 dni
lub zarzdzi przerw i ogosi go po przerwie. Narada i gosowanie nad wyrokiem jest cile tajne.

Skad kolegialny - sdziowie gosuj najpierw nad przedmiotem winy czy dana osoba jest winna i nad kwalifikacj
prawn czynu, potem gosuj nad kar i rodkami karnymi oraz co do pozostaych kwestii. Kolejno oddawania
gosw jest wana - najpierw gosuj awnicy wedug ich starszestwa od najmodszego do najstarszego wiekiem,
potem sdziowie starszestwem subowym - pierwszy gosuje najmodszy staem. Jeli mamy sdziego
sprawozdawc to gosuje on jako pierwszy, a przewodniczcy gosuje ostatni.

Wszyscy sdziowie pod wyrokiem musz si podpisa. Sdzia ma moliwo zoenia zdania odrbnego. art. 111
kpk.

Dorczenia art. 132 kpk :
1. bezporednie- dorczenie osobicie przez kuriera
2. porednie- dorczenie przez kuriera dorosemu domownikowi; od 2015r. dorczyciel musi zostawi
informacj o dorczeniu przesyki w skrzynce pocztowej
3. zastpcze gdyby 2 powysze sposoby nie mogy by zrealizowane, pismo przekazuje si administracji
domu, dozorcy domu lub sotysowi, jeeli podejm si odda pismo adresatowi.
Tzw. awizacja - dorczyciel nie zastaje nikogo i zostawia awizo - w jakim punkcie pocztowym mona odebra
przesyk oraz w terminie 7 dni moe to odebra, jeeli tego nie uczyni ponownie mu zostawia awizo. (Po 14
dniach)Dochodzi do zwrcenia pisma adresatowi- takie pismo trafia do akt ze skutkiem dorczenia.
Wicej informacji s. 82 84 ksika.

Utrwalanie czynnoci procesowych:
1) protok
2) stenogram
3) zapis dwiku lub obrazu
4) notatka urzdowa

Odtworzenie zaginionych lub zniszczonych akt:
1) spraw bdcych w toku
2) niezbdnych do odtworzenia
Odtworzenia dokonuje sd przed sdem ktrym sprawa si toczy, jeli si skoczya to sd I instancji. Sd wydaje
postanowienie na ktre suy zaalenia.

Dostp do akt postpowania

Strony maj nieograniczony dostp do akt sprawy na etapie postpowania sdowego. W postpowaniu
przygotowawczym dostp jest do tej cz. akt w ktrych czynnociach strona braa udzia lub bya upowaniona do
brania udziau.
Zaley od zgody prowadzcego w dalszym postpowaniu.
Sprawdzi z ksik od s. 89 J
Kazus 1
art. 96 kpk art. 550 kpk osoby maja prawo wzi udzia w posiedzeniu. Powinny by zawiadomione o tej czynnoci,
brak zawiadomienia wiadczy o tym, e nie powinno by wykonana ta czynno. Jeeli strona ma prawo wzi
udzia to znaczy e moe wzi udzia i powinna by poinformowana.

Kazus 4
Brak fiskalny- sd wzywa Jana G- tego od ktrego pismo pochodzi.

Kazus 5
art. 117 par. 2 kpk musi by to zawiadczenie od lekarza sdowego.

wiczenia, 24 listopada 2014

Czynnoci procesowe - kazusy
Piotr Jdrzejewski

12


Kazus 1 Sd Rejonowy w . Wyrokiem warunkowo umorzy postpowanie w sprawie Andrzeja K.,
oskaronego o czyn okrelony w art. 177 1 kk. Po upywie 6 miesicy Andrzej K. ponownie spowodowa
wypadek komunikacyjny, z tym e prowadzc wasny samochd, znajdowa si w stanie nietrzewoci. W
celu rozwaenia kwestii podjcia postpowania warunkowo umorzonego przewodniczcy wydziau
wyznaczy posiedzenie, powiadamiajc o nim tylko prokuratora. Na posiedzenie obok prokuratora stawili
si jednak oskarony, jego obroca oraz pokrzywdzony ze swoim penomocnikiem. Sd uzna jednak, e:
1. udzia w posiedzeniu moe wzi tylko prokurator;
2. udzia obrocy nie jest dopuszczalny, a jeeli nawet tak, to tego, ktry wystpowa w sprawie, w ktrej
postpowanie warunkowo umorzona.
Czy stanowisko sdu jest trafne?
Zgodnie z art. 550 k.p.k, w posiedzeniu majcym na celu rozwaenie kwestii podjcia postpowania
warunkowo umorzonego ma prawo wzi udzia nie tylko prokurator, ale take oskarony i jego obroca oraz
pokrzywdzony i jego penomocnik stanowisko sdu nie jest wic trafne ani co do punktu 1., ani co do punktu
2. udzia obrocy nie tylko jest dopuszczalny, ale w takim posiedzeniu ma prawo wzi udzia obroca, ktry
nie wystpowa uprzednio w sprawie nie mona bowiem zastosowa wykadni rozszerzajcej tego przepisu
na niekorzy oskaronego.

Kazus 2 w sprawie o czyn okrelony w art. 148 1 kk, rozpoznawanej przez sd w G., sdziowie
wypowiadali sprzeczne opinie co do sposobu reakcji karnej na popenione przestpstwo. Dwch czonkw
skadu jeden sdzia i jeden awnik postanowio wic zoy zdania odrbne, co te uczynili. Trzy dni po
ogoszeniu wyroku obroca oskaronego wnis apelacj, ktrej przyjcia odmwi przewodniczcy wydziau
karnego, w ktrym sprawa bya rozpoznawana. Wskaza on w zarzdzeniu, e obroca nie zoy wniosku o
uzasadnienie wyroku i dorczenie tego wyroku wraz z uzasadnieniem.
Jaki powinien by tryb wniesienia apelacji w tej sytuacji procesowej?


Kazus 3 w trakcie narady nad wyrokiem w sprawie Lucjana Z. do pokoju wszed Wiesaw P. kolega
przewodniczcego skadu orzekajcego. Nie chcc przerywa narady, Wiesaw P. przysuchiwa si jej, po czym
tu przed przystpieniem do gosowania umwi si z przewodniczcym skadu orzekajcego na wieczr i
wyszed.
Czy zaistniaa sytuacja jest zgodna z przepisami prawa?
Zaistniaa sytuacja przeamuje normy zawarte w art. 108 k.p.k. zgodnie z art. 108 1 przebieg narady jest
bowiem tajny, a wedle art. 108 2 podczas narady i gosowania, oprcz czonkw skadu orzekajcego moe
by obecny jedynie protokolant Wiesaw P. nie jest za protokolantem.

Kazus 4 skazany Jan G. zwrci si do adwokata Zenona C. o sporzdzenie wniosku o wznowienie postpowania
na podstawie ujawnienia nowych faktw nieznanych przedtem sdowi, wskazujcych na to, e Jan G. nie popeni
czynu. Wniosek nie zawiera stosownych opat, w zwizku z tym Sd Apelacyjny wezwa obroc Zenona C. do
uzupenienia braku w terminie 7 dni.
Czy sd postpi prawidowo?
Sd postpi prawidowo bowiem art. 120 1 k.p.k. w zw. z 15 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r.
o opatach w sprawach karnych reguluje sytuacj nieuiszczenia opaty za zoenie wniosku o wznowienie
postpowania sd na podstawie normy zawartej w art. 120 1 wzywa osob, od ktrej pismo pochodzi, do
usunicia takiego braku w terminie 7 dni.

Kazus 5 Janusz G. zosta oskarony o popenienie czynu okrelonego w art. 202 1 kk. Po otrzymaniu odpisu
aktu oskarenia udzieli na niego odpowiedzi. Dwa tygodnie pniej otrzyma z sdu wezwanie na rozpraw,
ktra si miaa odby za 4 tygodnie. Janusz G. wysa wwczas do sdu zwolnienie lekarskie wystawione przez
lekarza pierwszego kontaktu, z ktrego wynikaa dwumiesiczna niemono stawiennictwa Janusza G. w sdzie
z powodu przewlekego schorzenia o charakterze kardiologicznym.
Czy takie zawiadczenie moe by skuteczn podstaw usprawiedliwiajc nieobecno oskaronego w
czynnociach postpowania jurysdykcyjnego?
Takie zawiadczenie nie moe by skuteczn podstaw usprawiedliwiajc nieobecno oskaronego w
czynnociach postpowania jurysdykcyjnego aby byo skuteczne, powinno by wystawione przez lekarza
sdowego reguluje to norma zawarta w art. 117 2a in fine.

Kazus 6 Sd Rejonowy w C. wyrokiem z 1 lutego 2007r. skaza Jana K. za czyn okrelony w art. 280 1 kk na
3 lata pozbawienia wolnoci. W dniu 14 lutego 2007r. obroca oskaronego zoy wniosek o dorczenie

Piotr Jdrzejewski

13

wyroku wraz z uzasadnieniem, skadajc rwnoczenie wniosek o przywrcenie terminu do wykonania

wczeniej wymienionej czynnoci procesowej. W uzasadnieniu poda m.in.: przez wiele lat pracowaem
jako radca prawny i najczciej miaem do czynienia z procedur cywiln. W postpowaniu cywilnym
mona skada apelacj w terminie dwutygodniowym od wydania wyroku i to niezalenie od tego, czy
uprzednio zoony by wniosek o dorczenie wyroku z uzasadnieniem. Dopiero dzisiaj kolega z
kancelarii uzmysowi mi rnice w obu procedurach. Prosz wic o przywrcenie terminu
przewidzianego w art. 422 1 kpk.
1. Jaki powinien by sposb procedowania przy rozpoznawaniu wniosku obrocy oskaronego o
przywrcenie terminu okrelonego w art. 422 1 kpk?
2. Czy decyzja wydana w przedmiocie wniosku obrocy bdzie podlegaa zaskareniu?


Kazus 7 student Walerian K. zosta oskarony o czyn okrelony w art. 285 1 kk. Nie zastosowano wobec
niego rodkw zapobiegawczych. Adres, ktry by wpisany w dowodzie osobistym jako adres zameldowania,
by adresem jego matki, natomiast w rzeczywistoci Walerian K. mieszka u swoich kolegw studentw,
nierzadko rwnie w komunach anarchistycznych, ktrych by zdeklarowanym zwolennikiem. Kiedy z sdu
przyszo wezwanie na rozpraw, nie zostao ono podjte, bowiem matka oskaronego przebywaa w tym
czasie w sanatorium, sam za zainteresowany nie pojawi si wwczas w jej mieszkaniu. Po drugim,
bezskutecznym wezwaniu sd procedujcy w trybie uproszczonym postanowi o rozpoznaniu sprawy pod
nieobecno oskaronego i wyda wyrok zaoczny. Matka po powrocie z sanatorium podja drugie, pozostajce
jeszcze w urzdzie pocztowym, pismo i zawiadomia o nim swojego syna. Ten wnis do sdu sprzeciw od
wyroku zaocznego, zarzucajc sdowi naruszenie prawa do obrony przez niemono przedstawienia swoich
argumentw na rozprawie gwnej.
Czy dania Waleriana K. byy uzasadnione?


Kazus 8 sd prowadzi postpowanie o czyn okrelony w art. 264 2 kk. W trakcie jednej rozpraw sdzia
poczu si sabo. Zarzdzi zatem przerw w rozprawie do nastpnego dnia i uda si do domu, nie podpisujc
protokou rozprawy. Nazajutrz kontynuowa rozpraw gwn, w trakcie ktrej zamkn przewd sdowy,
wysucha gosw stron i wyda wyrok.
Czy czynnoci wykonane przez sdziego naley oceni jako prawidowe?
Takie wykonanie czynnoci przez sdziego naley oceni jako nieprawidowe zgodnie z norm zawart w
art. 149 przewodniczcy skadu orzekajcego powinien niezwocznie podpisa protok rozprawy jeli za
nie mgby go podpisa musi to uczyni jeden z czonkw skadu orzekajcego, zaznaczajc przyczyn braku
podpisu przewodniczcego.

Kazus 9 Krzysztofowi Z. zarzucono popenienie przestpstwa, o ktrym mowa w art. 310 1 kk. Dokonano
tego na przesuchaniu przeprowadzonym przez policjanta, ktry tre zarzutu wpisa do protokou. Po
przesuchaniu Krzysztof Z. odmwi podpisania protokou. Policjant stwierdzi, e uniemoliwia w ten sposb
prawidowe przeprowadzenie czynnoci i zagrozi, e jeeli podejrzany tego nie zrobi, wwczas zwrci si do
prokuratora, aby ten wystpi do sdu z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania wobec
utrudniania postpowania przygotowawczego.
1. Czy zachowanie policjanta byo prawidowe?
2. Czy zasadne jest stosowanie rodkw zapobiegawczych w opisanej sytuacji?

Kazus 10 na wniosek obrocy oskaronego Mirosawa G. Sd Rejonowy w M. postanowi przeprowadzi
eksperyment na miejscu zdarzenia. W tym celu udano si do mieszkania Mirosawa G. Na miejscu oskarony
szczegowo opisa przebieg zdarze, ktry zosta utrwalony za pomoc urzdzenia rejestrujcego obraz i
dwik. Po zakoczeniu tych czynnoci obroca oskaronego zauway, e powinien zosta spisany protok z tej
czynnoci. Sd owiadczy, e skoro eksperyment zosta utrwalony za pomoc kamery, a wic w sposb
niewtpliwie wierny, to zbyteczne jest dodatkowe spisywanie protokou.
Czy sd postpi w sposb prawidowy?
Sd postpi w sposb nieprawidowy zgodnie z norm zawart w art. 147 3, tre protokou mona
ograniczy, a zarejestrowany obraz i dwik staj si zacznikami do protokou nie mona zatem pomin
sporzdzenia, nawet ograniczonego, protokou.

Kazus 11 Jzef M. wystpi do Sdu Okrgowego w G. z wnioskiem o odtworzenie akt I K 109/07 w zakresie
niezbdnym do rozpoznania wniosku o wniesienie kasacji od zapadego w tej sprawie prawomocnego wyroku.
Do wniosku skazany doczy swoje wasne kserokopie akt. W uzasadnieniu orzeczenia o odtworzeniu akt

Piotr Jdrzejewski

14

stwierdzono, e o zakresie odtworzenia przesdzia wycznie tre zapisw w repertorium sdowym.

W szerszym zakresie odtworzenie akt nie jest moliwe, poniewa nie zachoway si adne inne
dokumenty w sdzie, a przedoone przez Jzefa M. kserokopie nie mog zosta uwzgldnione, poniewa
sd nie moe si oprze jedynie na uwierzytelnionych opisach z akt sprawy.
Czy sd postpi prawidowo?


Kazus 12 Roman N. zgubi dowd osobisty. Kilka dni pniej stawi si w komisariacie Policji w G. w celu
zoenia zezna w sprawie, w ktrej zosta wezwany w charakterze wiadka. Prowadzcy dochodzenie
funkcjonariusz odmwi przesuchania go, wskazujc na niemono ustalenia jego tosamoci. Kilka dni pniej
Roman N. otrzyma od prokuratora nadzorujcego dochodzenie postanowienie o naoeniu na niego pieninej
kary porzdkowej za niestawiennictwo na przesuchaniu.
1. Czy istnieje moliwo ustalenia tosamoci osoby w inny sposb, anieli przez kontrol dokumentu
tosamoci zainteresowanej osoby?
2. Czy posiadanie dokumentu tosamoci jest koniecznym warunkiem przeprowadzenia przesuchania?

Istnieje moliwo ustalenia tosamoci osoby w inny sposb wiadek skada przyrzeczenie, e nie bdzie udziela
nieprawdziwych informacji (art. 188 k.p.k.) samo przesuchanie wiadka rozpoczyna si od zapytania wiadka o
jego dane personalne (m.in. imi i nazwisko, wiek, miejsce zamieszkania) reguluje to norma zawarta w art. 191 1
k.p.k. Posiadanie dokumentu tosamoci nie jest wic koniecznym warunkiem przeprowadzenia przesuchania.

Kazusy dowody

Kazus 1.
W trakcie rozprawy obroca oskaronego zoy wniosek o dopuszczenie dowodu z zezna wiadka Jana W., ktry
by obecny w sdzie. Oskaryciel, ktry zna Jana W., zoy owiadczenie nastpujcej treci: sprzeciwiam si
wnioskowi obrocy, dlatego, e wiadek Jan W. by przez cay czas obecny na rozprawie, std te art. 371 par. 1
k.p.k. stanowi przeszkod w przeprowadzeniu takiego dowodu. Wnosz wic o oddalenie wniosku obrocy,
albowiem przeprowadzenie dowodu z zezna wiadka Jana W. jest niedopuszczalne na podstawie art. 170 par 1 pkt
1 k.p.k..
Czy wniosek obrocy i argumentacja oskaryciela byy suszne?

Przesuchanie takiego wiadka jest dopuszczalne. To e by on obecny na sali rozpraw nie jest przeszkod do
przeprowadzenia dowodu z jego zezna. Jednake niewtpliwie jego zeznania bd podlegay swobodnej ocenie
dokonywanej przez sdziego. Tam te sdzia jeeli uzna, e tre jego zezna bya wzorowana na wczeniej
przeprowadzonych dowodach, to bdzie mg odmwi wiarygodnoci takim zeznaniom, co zapewne znalazoby
wyraz w wyroku i uzasadnieniu do niego. Ponadto powinno by zaznaczone w protokole, e wiadek by obecny na
sali rozpraw przed przesuchaniem. Sd nie ma moliwoci oddali dowodu oceniajc negatywnie jego warto,
zanim go jeszcze nie przeprowadzono.

Kazus 2.
Damian Z. zosta ciko pobity, w wyniku czego czciowo straci pami. W zwizku z powyszym podj leczenie
m.in. u hipnotyzera. W midzyczasie zosta schwytany sprawca tego pobicia Jzef G., wobec ktrego skierowano akt
oskarenia do sdu. Na rozprawie Damian Z. zezna, e leczy si u hipnotyzera i e s ju pierwsze sukcesy,
poniewa przypomnia sobie wiele szczegw dotyczcych tego pobicia oraz osoby sprawcy. Obroca oskaronego
zakwestionowa to przesuchanie jako niedopuszczalne na podstawie art. 171 par. 5 pkt 2 k.p.k.
Czy wniosek obrocy by zasadny?

Nie, nie by zasadny. Kodeks postpowania karnego wyklucza hipnoz podczas przesuchania w toku postpowania,
a nie wyklucza przesuchania osoby, ktra leczy si w ten sposb.

Kazus 3.
Podczas widzenia z mem Halina Z. zabraa gryps celem przekazania go ukrywajcemu si wsplnikowi. Zdarzenie
to zauway funkcjonariusz Stray Wiziennej, ktry odebra gryps i przekaza go do sdu. Na rozprawie sd
owiadczy stronom, e zapozna si z grypsem. Obroca wnis o odczytanie tego grypsu oraz przesuchanie na t
okoliczno oskaronego. Sd postanowi odczyta notatk urzdow sporzdzon przez funkcjonariusza,
twierdzc, e zawiera ona bardzo dokadne opisanie caego zdarzenia, w tym m.in. tre grypsu, sowa Haliny Z. oraz
jej ma w momencie interwencji funkcjonariusza.
Czy sd postpi prawidowo?

Sd postpi nieprawidowo. Powinien on odczyta tre grypsu i odebra wyjanienia od oskaronego. Art. 393 3
k.p.k., art 174 k.p.k.
15
Piotr Jdrzejewski


Kazus 4.
Pokrzywdzony Juliusz M. zosta napadnity w nocy swoim domu. Sprawcw nie widzia, ale jednego z nich
bardzo dobrze sysza, poniewa grozi mu noem. W toku przeprowadzonych czynnoci ustalono, e
sprawcami s dwaj braci Jarosaw K. i Lech K. Prokurator postanowi dokona okazania. Pokrzywdzony
znajdowa si za parawanem, przed ktrym kolejno wprowadzano, niewidzianych przez niego, pi osb,
wrd nich oskaronego. Wypowiadali oni okrelony, usyszany przez pokrzywdzonego w trakcie zdarzenia
przestpnego, tekst obejmujcy cznie dziesi zda i okolicznikw zda. Przy trzech pierwszych i przy
pitym okazywanym wiadek stwierdzi, i nie rozpoznaje ich gosw, za przy czwartym mczynie owiadczy,
e gos mczyzny jest podobny do gosu napastnika, rytmiczno wypowiedzi i sposb mwienia s podobne do
gosu napastnika. Na rozprawie obroca wnis o uznanie czynnoci okazania gosu za niedopuszczaln w wietle
treci art. 173 k.p.k.
Czy moliwe jest dokonanie okazania gosu?

Jest to czynno prawnie dopuszczalna, powinna ona przebiega w taki sposb by wykluczy sugesti.

Kazus 5.
Oskarony Gustaw Z. zada przeprowadzenia bada wariograficznych w celu wykazania prawdomwnoci.
Czy mona oskaronego podda badaniom wariograficznym?

Mamy tu do czynienia z zakazem dowodowym art. 171 1 pkt 2 k.p.k. Taka moliwo jedynie istnieje w celu
ograniczenia krgu osb podejrzanych i tylko za zgod. Dlatego te w przedmiotowym przypadku wniosek winien
by oddalony na podstawie art. 170 1 k.p.k. Zobacz te art. 192a i 199a k.p.k.

Kazus 6.
Pokrzywdzony w toku postpowania przygotowawczego zoy wniosek o zachowaniu w tajemnicy danych
umoliwiajcych ujawnienie jego tosamoci, czyli przyznanie mu statusu wiadka anonimowego. Prokurator wyda
postanowienie o odmowie uwzgldnienia wniosku, a nastpnie odmwi przyjcia zaalenia pokrzywdzonego
zoonego w dziewitym dniu po dorczeniu pokrzywdzonemu decyzji odmownej, powoujc si na fakt, i wniosa
go osoba nieuprawniona po upywie terminu do jego zoenia.
Czy prokurator postpi prawidowo?

Pokrzywdzony moe by wiadkiem anonimowym co do zasady, jednake w wielu sytuacjach bdzie to niecelowe,
bo utajnienie jego danych moe niczego mu nie gwarantowa zwaszcza w sytuacji gdy oskarony zna jego
tosamo. Z tego te wynika, e zaalenie bdzie mu przysugiwao, jednake nie zachowa on terminu, ktry
wynosi 3 dni. Dlatego te prokurator postpi prawidowo odmawiajc przyjcia zaalenia. Zaalenie gdyby byo
prawidowo wniesione rozpoznawane byoby przez sd, ale badanie jego warunkw formalnych naley do
prokuratora, bo wnoszone jest ono do sdu, ale za porednictwem prokuratora. Art. 184 k.p.k.

Kazus 7.
Na rozprawie w sprawie dotyczcej zgwacenia przez ojczyma, pokrzywdzona na zapytanie Sdu Rejonowego w Z.
dotyczce jej stosunku do oskaronego owiadczya, e oskarony jest w stosunku do niej osob obc. Po odebraniu
tego owiadczenia sd rozpocz przesuchanie pokrzywdzonej, po czym w trakcie przesuchania zarzdzi 15 minut
przerwy. Po przerwie pokrzywdzona owiadczya, e chce skorzysta z prawa do odmowy zoenia zezna, o
ktrym mowa w art. 186 1 k.p.k., poniewa w trakcie przerwy dowiedziaa si, e oskarony tj. ojczym w
wietle art. 115 11 kk jest osob dla niej najblisz, o czym wczeniej nie wiedziaa, a sd nie wyjani jej, co naley
rozumie przez pojcie osoba najblisza. Sd odmwi jej prawa odmowy skadania zezna twierdzc, e min ju
termin prekluzyjny do zoenia tego typu owiadczenia i skorzystania z prawa wynikajcego z art. 186 1 k.p.k.
Jak naley ocenia zachowanie sdu?

Przede wszystkim naley tu wskaza na kwesti pouczenia pokrzywdzonej o tym kim wg przepisw kk jest osoba
najblisza, e w tej sytuacji jest to oskarony, bo jest ojczymem. Jeeli byaby ona prawidowo pouczona to nie
bdzie miaa prawa do skorzystania z odmowy zezna. Natomiast jeeli to pouczenie nie nastpio, to zgodnie z art.
16 k.p.k. brak pouczenia bd mylne pouczenie nie moe skutkowa negatywnymi konsekwencjami dla strony. I
wtedy mimo upywu terminu naley jej umoliwi skorzystanie z tego prawa i uzna poprzednio zoone zeznania
za niebye. Nie mona zatem bdzie si nimi posuy przy wydawaniu wyroku.

Kazus 8.
Adwokat Piotr K. podj si obrony Adama W. oskaronego o czyn, o ktrym mowa w art. 148 2 pkt 1 kk. Jednake
w trakcie prowadzonego postpowania obroca wypowiedzia penomocnictwo Adamowi W., twierdzc, e nie jest
w stanie broni go z naleyt starannoci, poniewa caa ta sprawa jest sprzeczna z jego zasadami moralnymi. Po

Piotr Jdrzejewski

16

wypowiedzeniu penomocnictwa adwokat Piotr K. zgosi si do prokuratury w celu zoenia zezna

obciajcych jego byego klienta Adama W.
Co powinien zrobi prokurator?

Prokurator powinien odmwi zoenia zezna przez takiego wiadka, a gdyby by przesuchany to takie
zeznania nie mog stanowi dowodu zgodnie z art. 178 1 k.p.k. jest to bezwzgldny zakaz dowodowy
dotyczy obrocy, adwokata udzielajcego porady prawnej.

Kazus 9.
W sprawie okrelonej w art. 199 kk sd zwrci si do biegego z dziedziny seksuologii celem stwierdzenia, czy
dotykanie przemoc czci ciaa pokrzywdzonej jest inn czynnoci seksualn w rozumieniu tego przepisu.
Czy sd postpi prawidowo?

Sd postpi tu nieprawidowo, gdy biegy nie rozstrzyga kwestii natury prawnej, tylko udziela informacji
specjalnych, a interpretacja zachowania oskaronego w wietle art. 193 jest to kwestia prawna, ktr na podstawie
art. 8 1 k.p.k. rozstrzyga sd.

Kazus 10.
Biegli psychiatrzy stwierdzili w sposb niebudzcy wtpliwoci, e podejrzany Zdzisaw N. cierpi na chorob
psychiczn, ktra powoduje zniesienie wiadomoci i woli podejrzanego.
Co powinien zrobi prokurator?

Art. 202 5 biegli badaj poczytalno oskaronego w chwili czynu, jak i jego aktualny stan zdrowia i jego
zdolnoci do udziau w postpowaniu. Gdy by on niepoczytalny to winno nastpi umorzenie postpowania art.
17 1 pkt 2 bd umorzenie i zastosowanie rodkw zabezpieczajcych 324. Natomiast gdyby okazao si, e w
chwili czynu by poczytalny, a dopiero po czynie zachorowa to winno doj do zawieszenia postpowania.

Kazus 11.
Sd Okrgowy w G. rozpozna spraw o zabjstwo Jacka M. W dniu 17 czerwca 2007r. sd przeprowadzi
eksperyment procesowy w miejscu zamieszkania Krzysztofa A., w celu sprawdzenia, czy Jarosaw R., przebywajc w
siowni, mg sysze rozmow prowadzon w garau przez Jacka M. i Krzysztofa A. Eksperyment wykaza, i przy
zamknitych drzwiach pomieszcze nie byo moliwoci usyszenia nawet krzyku. Natomiast przy otwartych
drzwiach wszystkich pomieszcze i duym nateniu gosu (krzyku) moliwe byo rozpoznanie okrelonych sw
wypowiadanych przez uczestnikw eksperymentu. Obroca zakwestionowa wiarygodno przeprowadzonego
eksperymentu, podnoszc, e wszystkie drzwi w pomieszczeniach zostay wymienione na plastikowe, ktre
zastpiy solidne drewniane.
Jak naley oceni prawidowo przeprowadzonego eksperymentu?

Art. 211 eksperyment procesowy, warunki musz by zblione, tu doszo do wymiany drzwi, wic nie mona
odda warunkw jakie panoway w dniu popenienia przestpstwa, dlatego te ten eksperyment jest niemiarodajny.

Kazus 12.
Prokurator w toku prowadzonego postpowania przeciwko Janowi Z. zleci zawodowemu kuratorowi sdowemu
przeprowadzenie wywiadu rodowiskowego. Kurator w trakcie wywiadu rozmawia z ssiadami, rodzicami oraz
kolegami Jana Z. W postpowaniu przed sdem kurator uzupeni kwestie zawarte w kwestionariuszu wywiadu
rodowiskowego oraz dodatkowo zrelacjonowa sdowi przebieg rozmowy z osobami, ktre dostarczyy informacji
w ramach wywiadu. Obroca wnis o przesuchanie tych osb w charakterze wiadkw w celu sprawdzenia
wiarygodnoci wypowiedzi o oskaronym. Sd wniosek oddali, uznajc, e kurator ju wszystko zrelacjonowa,
wic nie ma sensu dalej przewleka postpowania.
Jak naley ocenia prawidowo decyzji sdu?

393 1 k.p.k. odczytanie wywiadu; 216 kurator przesuchany w charakterze wiadka; 214 6 sd nie powinien
oddali wniosku obrocy.

Kazus 13.
W toku postpowania przygotowawczego w sprawie o czyn okrelony w art. 177 kk w domu Jana G. dokonano
przeszukania. W garau znaleziono samochd, na ktrym byy wgniecenia oraz odpryski innego lakieru, wiadczce
o tym, e mg on uczestniczy w wypadku drogowym. Samochd zosta zatrzymany. Biegli powoani przez
prokuratora sporzdzili opini, w ktrej wyrazili pogld, i w samochd uczestniczy w przedmiotowym wypadku
drogowym. Przesuchany w charakterze podejrzanego Jan W. wystpi do prokuratora z wnioskiem, e skoro jest ju
pisemna opinia biegych, to chciaby, aby prokuratura uznaa go za osob godn zaufania i oddaa mu ten samochd
na przechowanie, on za ze swojej strony zobowizuje si do przedstawiania go na kade danie organu. Ponadto

Piotr Jdrzejewski

17

Jan G. oznajmi, e samochd wyda dobrowolnie na wezwanie funkcjonariuszy i e jest on potrzebny w celu
zaspokajania biecych potrzeb rodzinnych, np. zawoenie dzieci do szkoy. Prokuratura wyrazia zgod.
Jak naley oceni zachowanie prokuratury?

Prokuratura postpia wadliwie, przedmiot powinien by oddany osobie godnej zaufania. Tak osob nie
moe by podejrzany, czy oskarony w przedmiotowej sprawie, gdy nie daje on gwarancji. Art. 228 k.p.k.

Kazus 14.
Andrzej G. zosta oskarony o czyn okrelony w art. 190 1 kk. Na rozprawie pokrzywdzona Anna G. dziaajca w
charakterze oskaryciela posikowego przedstawia w sdzie wniosek dowodowy o odtworzenie nagranych przez
ni rozmw telefonicznych z Andrzejem G. Na podstawie art. 170 1 pkt 1 k.p.k. sd oddali wniosek dowodowy o
przeprowadzenie dowodu z odsuchania nagranej kasety magnetofonowej, uzasadniajc to stwierdzeniem, e
przeprowadzenie tego dowodu jest niedopuszczalne, albowiem dowd ten zosta uzyskany niezgodnie z
przepisami zawartymi w rozdziale 26 k.p.k. dotyczcymi kontroli i utrwalania rozmw. Przepis art. 241 kk w
niniejszej sprawie ma zastosowanie. Nastpnie sd wyrokiem z dnia 17 grudnia 2007r. uniewinni Andrzeja G.
Jak naley oceni pogld sdu wyraony w postanowieniu o oddaleniu wniosku dowodowego?
Przepisy zawarte w rozdziale 26 k.p.k. nie odnosz si do prywatnego gromadzenia w ten sposb dowodw. Taka
forma jak najbardziej moe stanowi dowd, ktry podlega ocenie na zasadach oglnych. Moliwe jest badanie
takiej tamy, czy nie zostaa ona sfabrykowana.

wiczenia, 1 grudnia 2014

Dowody dzia 5

art. 167 ulega przemodelowaniu wzmocnienie zasady kontradyktoryjnoci. Strona bdzie musiaa zwraca
uwag na to, co wiadek mwi, wszystko bdzie w gestii strony.
Art. 169 wniosek dowodowy i jego tre:
Elementy wniosku dowodowego: oznaczenie dowodu oraz okolicznoci, ktre maj by udowodnione
(np. na okoliczno zdarzenia z dnia 28 stycznia 2014r.).
art. 179 bardzo wany przesanki oddalenia wniosku dowodowego:
1. przeprowadzenie dowodu jest niedopuszczalne
2. okoliczno nie ma znaczenia albo zostaa udowodniona
3. dowd jest nieprzydatny do stwierdzenia danej okolicznoci
4. nie da si go przeprowadzi
5. w sposb oczywisty zmierza do przeduenia postpowania
Sd oddala taki wniosek postanowieniem jest ono niezaskaralne. Ten sam wniosek moemy za ponawia.
rdo dowodowe osoba lub rzecz, ktre dostarczaj nam rodki dowodowe. Np. oskarony, wiadek
,dokument, biegy, dowd rzeczowy, eksperyment procesowy
rodek dowodowy forma przekazu informacji, czy spostrzee przez rdo dowodowe. Np. wyjanienia,
zeznania, tre dokument, opinia biegego, waciwo dowodu rzeczowego, wyniki eksperymentu
procesowego
RDO DOWODOWE
RODEK DOWODOWY


oskarony
wyjanienia
wiadek
zeznanie
dokument
tre dokumentu
dowd rzeczowy
waciwo tego dowodu
biegy
opinia biegego
eksperyment procesowy
wyniki eksperymentu procesowego

Zakazy dowodzenia:
a) bezwzgldne zakazy dowodowe zupene tej okolicznoci nie moemy dowodzi za pomoc adnych
rodkw np. narada i gosowanie nad wyrokiem, owiadczenie oskaronego wobec biegego lekarza
udzielajcego mu pomocy medycznej.
b) bezwzgldne zakazy dowodzenia za pomoc okrelonego dowodu 4 sytuacje:
a. 178 zakaz przesuchania obrocy (tajemnica obrocza)
b. 178 zakaz przesuchania duchownego, ktry dowiedzia si o czym podczas spowiedzi
(tajemnica spowiedzi)
c. bezwzgldny zakaz przesuchania wiadka czy te ujawnienia jego wczeniejszych zezna gdy
skorzysta z prawa do odmowy skadania zezna
d. niemono wykorzystania zezna oskaronego, ktry zeznawa jako wiadek
18
Piotr Jdrzejewski

c) wzgldne zakazy dowodzenia za pomoc okrelonego dowodu

a. art. 179 informacje o klauzuli tajne i cile tajne
b. art. 180 klauzule poufne i zastrzeone
c. art. 185 osoba pozostajca z oskaronym w szczeglnym stosunku osobistym

Wyjanienia to prawo, ale nie obowizek oskaronego. Niezoenie wyjanie nie moe wpywa na jego
niekorzy. Ma prawo do milczenia, musi si podda obowizkom z art. 74 kpk. Nie ma on obowizku
mwienia prawdy. Jeli pomawianie kogo ma na celu jego obron to moe to robi, jeli ma na celu tylko jej
zaszkodzenia mona wycign z tego konsekwencje i zarzuci mu popenienie przestpstwa.
wiadek jest obowizany do stawiennictwa (117 2a), skada zeznania, ma obowizek mwienia prawdy, skada
przyrzeczenie, e bdzie mwi prawd, niczego nie bdzie zataja, nie wszyscy to przyrzeczenie musz skada
osoba poniej 17 roku ycia, osoby z psychik ktra nie pozwala na zrozumienie treci przyrzeczenia, biegy
(odbiera si przyrzeczenie od niego tylko raz przy powoaniu na biegego),

Zakazy stosowania niedopuszczalnych metod dowodzenia art. 171 5
Niedopuszczalne jest:
a) wpywanie na wypowiedzi osoby przesuchiwanej za pomoc przymusu lub groby bezprawnej,
b) stosowanie hipnozy albo rodkw chemicznych lub technicznych wpywajcych na procesy psychiczne
osoby przesuchiwanej albo majcych na celu kontrol niewiadomych reakcji jej organizmu w zwizku
z przesuchaniem.

Kazusy rodki przymusu

Kazus 1.
W dniu 15 czerwca 2007r., w W. w domu towarowym sieci Market, 19-letni Kamil P. zosta zatrzymany na gorcym
uczynku usiowania kradziey aparatu fotograficznego marki Sony o wartoci 950 z Kamil P. przyzna, i zamierza
ukra ten aparat fotograficzny. Pracownicy ochrony owiadczyli, e za kar zostanie zamknity w pomieszczeniu
aresztowym na zapleczu domu towarowego Market na 3 godziny. Nastpnie zostanie przekazany funkcjonariuszom
policji.
Pytanie:
Jak naley oceni zachowanie pracownikw ochrony domu towarowego sieci Market?
Pracownicy ochrony zamali norm zawart w przepisie art. 243 2 powinni osob ujt odda niezwocznie w
rce Policji, czego nie uczynili.

Kazus 2.
W dniu 13 wrzenia 2007 r. w . funkcjonariusze policji Jan Z. oraz Piotr K. zatrzymali Denisa F., podejrzanego o
dokonanie czynu okrelonego w art. 280 par 1 kk. Po doprowadzeniu na komisariat policji, poinformowano go o
przyczynach zatrzymania i o przysugujcych mu prawach. Sporzdzona take protok zatrzymania. Denis F. zada
umoliwienia mu nawizania kontaktu z adwokatem i bezporedniej z nim rozmowy. Funkcjonariusze Policji zgodzili
si na to niechtnie i zapowiedzieli, e chc przy niej by obecni. Denis F. odpowiedzia, e raczej tego nie chce i bdzie
prosi swojego adwokata o rozmow w cztery oczy. Po godzinie na komisariacie stawi si adwokat Zygfryd Z. i gdy
dowiedzia si, e przy rozmowie z jego klientem bdzie obecny jeden z funkcjonariuszy Policji, powiedzia, e to
skandal i naruszenie konstytucyjnej gwarancji prawa do obrony i zapowiedzia take wniesienie zaalenia do sdu w
tej sprawie.
Pytania
1. jak naley ocenia zachowanie funkcjonariuszy Policji?
art. 245 1 to nie s uzasadnione okolicznoci i wyjtkowy wypadek przesanki ustawowe nie znajduj
zastosowania w przytoczonym stanie faktycznym. Natomiast jeli zastrzegaj to funkcjonariusze to
praktyka jest taka, e maj prawo przysuchiwa si tej rozmowie.
2. czy adwokat Denisa F. mecenas Zygfryd Z. mia racj?
j.w.

Kazus 3.
Podejrzany o dokonanie przestpstwa okrelonego w art. 279 par 1 kk. Zenon R. zosta zatrzymany przez
funkcjonariuszy Policji. W dniu 29 wrzenia 2007r. o godzinie 14.00 upyn ustawowy termin 48 godzin jego
zatrzymania, w zwizku z czym w porozumieniu z waciwym prokuratorem funkcjonariusz policji Olgierd W.
sporzdzi na pimie wniosek o tymczasowe aresztowanie podejrzanego Zenona R. oraz zoy go do waciwego sdu
rejonowego o godzinie 12.30.

Piotr Jdrzejewski

19

Pytanie
Jak naley oceni prawidowo postpowania funkcjonariusza policji Olgierda W. oraz prokuratora?
wg art. 247 wniosek taki powinien wystosowa prokurator, a nie funkcjonariusz policji.

Kazus 4.
W dniu 29 kwietnia 2007r. Sd Rejonowy w K. zastosowa w postpowaniu przygotowawczym, na wniosek
prokuratora Krzysztofa J., areszt tymczasowy wobec podejrzanego o czyn okrelony w art. 281 kk.Zenona Sz. Na
okres 3 miesicy. Na postanowienie w przedmiocie zastosowania rodka zapobiegawczego nie wniesiono
zaalenia; jednake ju po upywie 2 tygodni od daty wydania postanowienia o tymczasowym aresztowaniu
podejrzanego Zenona Sz., prokurator bez konsultacji z sdzi, ktry wyda decyzj o aresztowaniu podejrzanego
uchyli rodek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania wobec czego podejrzany Zenon Sz. odzyska
wolno.
Pytanie
Jak naley oceni prawidowo postpowania prokuratora Krzysztofa J.?
art. 253 2 prokurator rwnie moe to zrobi, postpowanie prokuratora byo wic prawidowe.
w

Kazus 5.
W dniu 20 sierpnia 2007r. Sd Rejonowy w P. zastosowa w postpowaniu sdowym rodek zapobiegawczy w postaci
tymczasowego aresztowania na okres trzech miesicy wobec Olafa K. oskaronego o popenienie czynu okrelonego w
art. 191 par 1 kk., z tym, e w postanowieniu zastrzeono, i rodek ten ulegnie zmianie z chwil zoenia nie pniej
ni do 30 sierpnia 2007r. porczenia majtkowego w wysokoci 15 000 z. Do koca sierpnia 2007r. nie wpacono
ustalonej kwoty porczenia majtkowego, majtkowego zwizku z czym oskarony Olaf K. w dalszym cigu przebywa
w areszcie ledczym. Jednake 5 wrzenia 2007r. wpyn do sdu wniosek obrocy oskaronego o zmian stosowanego
rodka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania na porczenie majtkowe wraz z informacj, e
rodzina Olafa K. zgromadzia ju wymagane 15 000 z, oraz z dowodem wpaty.
Pytanie
Jaki powinien by prawidowy sposb postpowania sdu w takiej sytuacji?
To tzw. warunkowe tymczasowe aresztowanie. art. 257 2 tymczasowe aresztowanie z chwil wpynicia w
terminie sumy aresztowanie jest niewane. Oskarony nawet w ostatnim dniu terminu bdzie mg wystpi o
przeduenie terminu.

Kazus 6.
W Sdzie Rejonowym w K. toczyo si postpowanie przeciwko Jackowi D., ktry w postpowaniu przygotowawczym
zosta zatrzymany przez policj 20 lipca 2005r. o godzinie 15.15. przyczyn zatrzymania byo podejrzenie popenienia
przestpstwa okrelonego w art. 279 par.1 kk. Tego samego dnia o godzinie 20.00 funkcjonariusz policji przedstawi
mu zarzut popenienia przestpstwa okrelonego w art. 279 par. 1 kk i przesucha w charakterze podejrzanego.
Dopiero nastpnego dnia tj. 21 lipca 2005r., o godzinie 14.00 zosta zwolniony. Nie zastosowano wobec Jacka D.
tymczasowego aresztowania. W zwizku ze skierowaniem do sdu aktu oskarenia spraw rozpozna Sd Rejonowy w
K., ktry wyrokiem z 22 grudnia 2005r. uzna Jacka D. za winnego zarzucanego mu czynu. Na poczet orzeczonej kary
Sd Rejonowy na podstawie art. 63 par 1 kk zaliczy oskaronemu okres zatrzymania. Powyszy wyrok w czci
dotyczcej orzeczenia o karze zaskary na niekorzy oskaronego prokurator, formuujc zarzut obrazy art. 63 par 1
kk przez zaliczenie oskaronemu na poczet orzeczonej kary okresu zatrzymania, podczas gdy Jacek D. nie by w toku
postpowania karnego tymczasowo aresztowany.
Pytania
1. czy prokurator mia racj?
Art. 265 kpk. Wg art. 63 rzeczywiste pozbawienie wolnoci wlicza si wic i zatrzymanie i tymczasowe
aresztowanie. Zaliczamy dzie w gr jeli 1 godzin w ostatnim dniu by, zaliczamy to ju jako kolejny
dzie.
2. czy w razie zatrzymania w toku postpowania przygotowawczego osoby podejrzanej o popenienie
przestpstwa, ktre to zatrzymanie nie przerodzio si nastpnie w areszt tymczasowy, osobie takiej naley
zaliczy okres zatrzymania na rzecz orzeczonej kary?

Postpowanie przygotowawcze
I stadium procesu karnego. Wystpuje w przypadku p. ciganych z urzdu z oskarenia publicznego. Musi
realizowa cele nie tylko z art. 2, ale take cele czstkowe z art. 297 KPK. Przy p. ciganych z oskarenia prywatnego
postpowania przygotowawczego co do zasady nie ma.
Jest to pierwsze stadium procesu karnego, ktre ma wyjani kwesti podstawy do wniesienia aktu
oskarenia. Gwny cel - czyli wniesienie aktu oskarenia do sdu - jest realizowany przy pomocy zada
czstkowych.
Art. 297- cele:
20
Piotr Jdrzejewski

<
ustalenie czy zosta popeniony czyn zabroniony i stanowi on przestpstwo -
(Prokurator czy Policja, do ktrych wpywa zawiadomienie musz ustali, czy mamy do czynienia z
czynem karalnym [to nie tylko przestpstwa, ale te wykroczenia]. Jeeli jest popeniony czyn musimy
ustali, czy osoba moe ponie odpowiedzialno karn. Nastpnie ustalamy, czy zostay spenione
wszystkie ustawowe znamiona danego przestpstwa).
<
wykrycie i w razie potrzeby ujcie sprawcy (moliwo zastosowania rodkw
zapobiegawczych)
<
zebranie danych osobopoznawczych i przeprowadzenie wywiadu rodowiskowego (np.
sytuacja majtkowa moe mie wpyw na wysoko kary grzywny; jeeli oskarony nie ukoczy 21 roku
ycia, to ten wywiad musi by przeprowadzony)
< wszechstronne wyjanienie okolicznoci sprawy, ustalenie rozmiaru szkody i osb
pokrzywdzonych (aeby wiedzie czy postepowanie naley prowadzi w formie ledztwa czy
dochodzenia) chodzi tu o ustalenie czasu, miejsca, formy popenienia przestpstwa, sprawdzenie czy
nie mamy do czynienia z sytuacja obrony koniecznej, stanu wyszej koniecznoci, sprawdzenie czy
osoba bya poczytalna. Sprawdzamy krg osb pokrzywdzonych (art. 299 pokrzywdzony i podejrzany
s stronami z mocy prawa).
< zebranie dowodw (naley je zabezpieczy i w niezbdnym zakresie utrwali do stwierdzenia
zasadnoci wniesienia aktu oskarenia albo innego zakoczenia postepowania, jak rwnie do
przedstawienia wniosku o dopuszczenie tych dowodw i przeprowadzenie ich przed sdem)

Art. 303 jeeli zachodzi uzasadnione podejrzenie popenienia przestpstwa, wydaje si z urzdu lub na
skutek zawiadomienia o przestpstwie postanowienie o wszczciu ledztwa, w ktrym okrela si czyn
bdcy przedmiotem postpowania oraz jego kwalifikacj prawn.

Funkcje p. Przygotowawczego :
1) przygotowawcza przygotowanie sprawy do rozpoznania jej przed sdem
2) profilaktyczna zwizana z sygnalizacj uchybie z art. 19


Postpowanie przygotowawcze rzdzi si szczeglnymi zasadami:
1) zasada inkwizycyjnoci
2) zasada tajnoci i
3) zasada dziaania z urzdu

Co do zasady jest prowadzone przez prokuratora. W postepowaniu przygotowawczym przed podjciem czynnoci
wobec osoby podejrzanej naley j pouczy w trybie art. 300 KPK. Takie pouczenie naley mu wrczy na pimie,
naley poinformowa podejrzanego o jego uprawnieniach (np. Prawie do milczenia), a take pouczy o
obowizkach. Podobne uregulowanie dot. pokrzywdzonego art. 300 2 KPK.

a) wszczcie postpowania przygotowawczego:

a. ledztwo - 303
b. dochodzenie 325a


Podstaw wszczcia jest uzasadnione podejrzenie pop. przestpstwa. Postanowienie o wszczciu
moe zosta wydane z urzdu bd na skutek zawiadomienia o pop. przestpstwa. Naley w postanowieniu
wskaza czyn oraz jego kwalifikacj prawn.

Jakie s rda informacji o pop. przestpstwie?
" wiadek czynu art. 304 obowizek zawiadomienia o pop. Przestpstwie: 1 spoeczny obowizek
ciy na kadym, kto jest wiadkiem przestpstwa ciganego z urzdu ma on obowizek poinformowa o
tym prokuratora bd policj. W razie jego niewypenienia nie rodzi on adnej sankcji. 2 instytucje
samorzdowe i pastwowe obowizek ten ciy nie na kadym pracowniku instytucji, ale na organie
kierowniczym, zarzdzajcym (np. Jeeli na sali rozpraw zostanie popenione przestpstwo, to Prezes sdu
jako organ (a nie konkretny sdzia) bdzie musia niezwocznie zawiadomi o tym prokuratora lub Policj.
3 ZMIENIONY zawiadomienie o przestpstwie lub wasne dane wiadczce o pop. Takiego
przestpstwa, co do ktrego obowizkowe jest prowadzenie ledztwa przez prokuratora, Policja przekazuje
wraz z zebranym materiaem niezwocznie prokuratorowi.
" pokrzywdzony podmiot najbardziej zainteresowany wykryciem czynu, wymierzeniem mu
odpowiedzialnoci karnej.
" oskarony
" anonimy
" media radio, tv, prasa, internet
" informacje pochodzce od organw cigania czynnoci operacyjno-rozpoznawcze.
21
Piotr Jdrzejewski


1) Formalne zawiadomienie o pop. Przestpstwa trafia w formie pisemnej do organu cigania bd
udanie si osobicie do siedziby i zoenie zawiadomienia do protokou jeli dane umieszczone w
zawiadomieniu uzasadniaj popenienei przestpstwa, to organy wydaj postanowienie o wszczciu
postepowania przygotowawczego. Organ w cigu 6 tyg. wydaje postanowienie o wszczciu bd
odmowie wszczcia postpowania przygotowawczego. Jeli si tak nie stanie skadajcy zawiadomienia
ma prawo zoy zaalenie do organu wyszego stopnia. (prokuratora wyszego stopnia w stosunku do
tego prowadzcego to postpowanie)
2) Postpowanie sprawdzajce

art. 307 organ musi sprawdzi zawiadomienie. Maj na celu sprawdzenie informacji podanych w
zawiadomieniu: mona wezwa do uzupenienia zawiadomienia, nie przeprowadza si w nim czynnoci
procesowych (np. Przesucha wiadkw), za wyjtkiem odebrania ustnego zawiadomienia o przestpstwie i
wniosku o ciganie oraz przesuchania osoby zawiadamiajcej w charakterze wiadka. Trwaj one co do zasady
30 dni w tym czasie musi by wydane postanowienie o odmowie wszczcia post. przygotowawczego bd o
jego wszczciu. Jeli postanowienie o odmowie wszczcia postepowania przygotowawczego =
pokrzywdzonemu, zawiadamiajcemu i przysuguje zaalenie. 110 regulaminu prokuratorskiego pismo
anonimowe (zawiadomienie) jeli jest odmowa pozostaje si bez dalszego biegu.

Jest przewidziana moliwo take tzw. czynnoci w niezbdnym zakresie (tzw. Dochodzenie w
niezbdnym zakresie) art. 308 KPK np. ogldziny, przeszukanie itd. (ksika s. 201)

3) Formy postpowania przygotowawczego ledztwo i dochodzenie.
" ledztwa art. 309 KPK s prowadzone w sprawach o wikszym ciarze gatunkowym - wystpuje,
gdy sprawa jest we waciwoci sdu okrgowego jako I instancja, w sprawie o wystpki, w ktrych
nie prowadzi si dochodzenia (np. Nieumylne spowodowanie mierci), oraz w sprawach o
wystpki, ktre podlegaj ciganiu w trybie dochodzenia, ale ze wzgldu na wag lub zawio
sprawy prokurator zadecydowa o prowadzeniu konkretnej sprawy w trybie ledztwa. Prowadzi si
te ledztwo we wszystkich sprawach o wystpki, jeli osob podejrzan jest funkcjonariusz policji,
ABW, stray granicznej itd., art. 309. Powinno by ukoczone w cigu 3 miesicy moliwe jest
przeduenie, ale na czas nie duszy ni rok art. 310 oraz na dalszy czas oznaczony (przez
prokuratora nadrzdnego w szczeglnie uzasadnionych wypadkach).
Prowadzi je prokurator, moe on powierzy Policji przeprowadzenie ledztwa w caoci lub w
okrelonym zakresie albo dokonanie poszczeglnych czynnoci ledztwa (311 KPK). Powierzenie ledztwa
nie obejmuje jednak wszystkich czynnoci 311 2. ten artyku cay nowy. Poza Policj uprawnione s do
tego take inne organy art. 312, take andarmeria wojskowa. Jeli nie znamy podejrzanego
postpowanie toczy si in rem, a gdy go ju znamy mamy do czynienia z faza in personam. Zanalizuj art. 313.
Po zebraniu caego materiau dowodowego naley umoliwi zapoznanie si podejrzanego i jego obrocy +
321 i 322. Nasz podejrzany jest niepoczytalny = zastosowanie rodkw zapobiegawczych + postanowienie o
umorzeniu postpowania. Przedstawienie zarzutw postanowieniem prokuratora powoduje przejcia
ledztwa z fazy in rem do fazy in personam, a okrelona osoba zyskuje status strony procesu (podejrzanego).
Ma to znaczenie dla przedawnienia wobec takiej osoby karalnoci czynu (s. 204).
" Dochodzenie prowadzone jest przez Policj, organ upowaniony na podstawie rozporzdzenia MS
(np. Organy Inspekcji Handlowej) albo inny organ z 312 (np. Policj, Stra Graniczn, CBA, ABW) bd
prokuratora (gdy chodzi o spraw o szczeglnej wadze lub zawioci) stosujemy do niego odpowiednio
przepisy o ledztwie. Prowadzimy je w sprawach z waciwoci sdu rejonowego, zagroonej kar
nieprzekraczajc 5 lat p.w., a w przypadku mienia, gdy warto przedmiotu przestpstwa albo szkoda
wyrzdzona lub groca nie przekracza 200 tys. z. art. 325c. Jest mniej skomplikowane ni ledztwo
wydajemy postanowienia o wszczciu, odmowie wszczcia, umorzeniu dochodzenia, ale wszystkie te
postanowienia musz by zatwierdzone przez prokuratora, ale za wyjtkiem postanowienia o wszczciu
ledztwa oraz umorzeniu dochodzenia o tym prokuratora si nie informuje. Nie ma koniecznoci wydania
postanowienia o wszczciu, wystarczy przed przesuchaniem oskaronego przedstawi mu zarzuty. Nie ma
koniecznoci wydania postanowienia o zamkniciu dochodzenia (co do zasady). Czas trwania co do
zasady 2 miesice, przez prokuratora moe by przeduone o kolejny miesic, w przypadkach
uzasadnionych na dalszy czas oznaczony, nie duszy jednak ni rok. Bezporedni przeoony nad
prokuratorem lub nadzorujcy dochodzenie (szef jednostki prokuratury) moe przeduy jego okres na
dalszy czas oznaczony.

Nadzr prokuratora nad postepowaniem przygotowawczym
Prokurator sprawuje nadzr nad post. Przygotowawczym w zakresie, w jakim go sam nie prowadzi. Moe on take
obj nadzorem postpowanie sprawdzajce. Od lipca naley powiadomi prokuratora ju o wszczciu ledztwa.
Moe da przedstawienia mu odp. informacji, zapoznawa si z aktami postpowania, moe wydawa zalecenia,
moe uczestniczy w czynnociach dok. przez organy prowadzce, moe wydawa postanowienia, zarzdzenia,
zatwierdza i uchyla postanowienia wydawane przez organ prowadzcy postepowanie przygotowawcze.

Piotr Jdrzejewski

22

Wznowienie lub podjcie umorzonego postpowania przygotowawczego 327 i 328.

PODJCIE UMORZONEGO POSTPOWANIA
PRZYGOTOWAWCZEGO
Dot. Fazy in rem, moe by w kadym czasie podjte
na nowo (o ile nie doszo do przedawnienia
karalnoci), take w syt. Odmowy wszczcia ledztwa
lub dochodzenia
Brak innych warunkw formalnych do podjcia
postpowania

WZNOWIENIE UMORZONEGO POSTPOWANIA

PRZYGOTOWAWCZEGO
Dot. Fazy in personam, wznawia si go przeciwko
osobie, ktra wystpowaa w charakterze
podejrzanego

Moe do niego doj tylko wtedy, gdy ujawni si

nowe istotne fakty lub dowody nieznane w
poprzednim postpowaniu, albo gdy zachodzi
okoliczno okrelona w art. 11 3 KPK
Decyzj o podjciu moe wyda ten sam prokurator,
Nastpuje na mocy postanowienia prokuratora
ktry wczeniej umorzy postpowanie
nadrzdnego nad tym, ktry wyda lub zatwierdzi
postanowienie o umorzeniu (np. Prokuratora
okrgowego nad prokuratorem rejonowym)
Zanim dojdzie do podjcia lub wznowienia, prokurator musi dokona niezbdnych czynnoci
dowodowych w celu sprawdzenia okolicznoci uzasadniajcych wydanie postanowienia. Te
postanowienia s niezaskaralne.



KAZUS DO ZAWIADOMIENIA O POP. PRZESTPSTWA
14 lutego spotkanie, nie byo mczyzny, napia si butelk wina i posza do baru, byo 6 mczyzn, w tym jej m, 5
opucio lokal, ona zacza krzycze, rozbija butelki, pan by spokojny do momentu gdy zacz sijej odgraa,
waciciel wezwa policj (pojawia si niezwocznie), gdy si ona zjawia, para przerzucia swoj agresj na
policjantw. Dot. to pani, zacza uywa sw powszechnie uwaanych za obelywe w stosunku do policji, kopaa ich,
gdy policja chciaa zabra mczyzn, ona przeprowadzia zamach krzesekiem barowym na jednego z policjantw.
Akt oskarenia przeciwko pani X imi, nazwisko, nazwisko rodowe, PESEL to 3 przestpstwa przeciw
funkcjonariuszom publicznym.

POSTPOWANIE PRZED SDEM I INSTANCJI
Rozpoczyna si od wpynicia aktu oskarenia do sdu. Gdy wpywa Prezes sdu (przewodniczcego wydziau,
upowanionego sdziego) sprawdza go pod ktem formalnym, czy zawiera wszystkie niezbdne elementy gdy s
braki formalne Prezes sdu zwraca akt oskarenia oskarycielowi i wzywa on do uzupenienia brakw w terminie
7 dni. Gdy nie ma brakw przesya odpis aktu oskarenia oskaronemu i jego obrocy, ktry moe odp. na niego w
cigu 7 dni. Skierowanie sprawy na posiedzenie sytuacje art. 339 KPK. Nastpnie prezes sdu/referendarz sdowy
niezwocznie zarzdzaj dorczenie jego odpisu oskaronemu, wzywajc do skadania wnioskw dowodowych w
terminie 7 dni od dorczenia mu aktu oskarenia, a take pouczajc o prawie do zoenia wniosku o zobowizanie
prokuratora do uzupenienia materiaw postpowania przygotowawczego doczonych do aktu oskarenia o
okrelone dokumenty zawarte w aktach tego postpowania, gdy ma to znaczenie dla interesu oskaronego. W
terminie 7 dni od dorczenia aktu oskarenia, oskarony ma prawo wniesienia pisemnej odpowiedzi na akt
oskarenia, o czym naley go pouczy. Oskarony moe przed dorczeniem mu zawiadomienia o terminie rozprawy
zoy wniosek o wydanie wyroku skazujcego i wymierzenie mu okrelonej kary lub rodka karnego bez
przeprowadzenia postpowania dowodowego. Musi by zachowane 7 dni midzy zawiadomieniem, a terminem
rozprawy jeli nie jest dotrzymany to Sdziw wyznacza si z listy, mona zoy wniosek o wylosowanie skadu
sdziowskiego. Art. 339 reguluje sytuacje przesanek obligatoryjnych (np. Prokurator zoy wniosek o orzeczenie
rodkw zabezpieczajcych) oraz fakultatywnych (np. Wydanie wyroku nakazowego gdy w ocenie prezesa naley
wyda postanowienie sdu), gdy prezes sdu kieruje spraw na posiedzenie.

Warunkowe umorzenie postpowania wietnie wytumaczone na s. 237

Przebieg rozprawy gwnej:

Etapy rozprawy sdowej:
I. Cz wstpna
a. wywoanie sprawy protokolant wychodzi i mwi kto ma wej. Pokrzywdzony moe tutaj zoy
wniosek o wystpienie w rozprawie w charakterze oskaryciela posikowego (do rozpoczcia
przewodu sdowego). Wszyscy wchodz na sale rozpraw i od tego momentu zaczyna dziaa
zasada cigoci rozprawy. Wezwanie jest poczone z obowizkiem stawiennictwa. Jeli wiadek
23
Piotr Jdrzejewski

si nie stawia to sd moe go ukara kar pienin w wysokoci do 1 tys. zotych. 3 rodzaje
dorcze: bezporednie, waciwe (do rk wasnych adresata); zastpcze (dorosy domownik,
dozorca, sotys jeli podjli si oddania pisma adresatowi, od lipca koniecznie jest te zostawienie
awiza w skrzynce odbiorczej); podwjne awizowanie. Sd tutaj sprawdza rwnie to, czy istniej
przesanki do zawieszenia postpowania. Sd te rozstrzyga czy dana sprawa ma si odbywa
jawnie, czy nie. Wyrok ZAWSZE ogaszany jest jawnie. Po sprawdzeniu obecnoci wszyscy
wiadkowie opuszczaj sale rozpraw (cay czas obecni s penomocnicy, obrocy, sd, oskarony,
protokolant i pokrzywdzony, jeli chce).
II. Przewd sdowy
a. odczytanie treci aktu oskarenia przez prokuratura, zarzuty, uzasadnienie moe skrci
b. zoenie wyjanie przez oskaronego (przewodniczcy pyta si oskaronego, czy zrozumia
zarzut, czy przyznaje si do zarzucanego mu czynu, poucza go do prawa milczenia, odmowy
skadania zezna i nieudzielania odpowiedzi na pytania). Jeli chce wyjania to najpierw
swobodna jego wypowied.
c. do zakoczenia przesuchania moliwe jest dobrowolne poddanie si karze (387)
d. po zoeniu wyjanie oskaronego rozpoczynamy faktyczne postepowanie dowodowe,
przesuchujemy wiadkw pierwsi pokrzywdzeni. wiadek jest pouczany o odpowiedzialnoci na
skadanie faszywych zezna, skada przyrzeczenie - przyrzeczenie to uwzniolawia postepowanie,
ale wiadek odpowiada za faszywe zeznania nawet bez przyrzeczenia. Nieletni, nie do koca
poczytalni i osoby, ktre byy karane za sk. faszywych zezna nie odbiera si od nich
przyrzeczenia. Za zgod stron mona zrezygnowa z odbierania od wiadka przyrzeczenia.
Najpierw nastpuje swobodna wypowied wiadka, a potem strony zadaj pytania. Jeli sd
zezwoli na oddalenie si wiadka moe si oddali, jeli nie pozostaje na sali. Moe nastpi
przerwa w rozprawie max do 35 dni. Jeli termin zostanie przekroczony uznajemy rozpraw za
odroczon.
e. na samym kocu dowody z dokumentw
f. dochodzi do zamknicia przewodu sdowego
III. Gosy stron
a. najpierw wypowiada si oskaryciel podsumowujc to co si dziao i wnoszc o odpowiedni
wymiar kary.
b. obroca
c. oskarony
d. Jeli pojawi si gosy, ktre mwi o dowodach sd moe zdecydowa o ponownym otwarciu
przewodu sdowego.
IV. Wyrokowanie
a. ogoszenie wyroku moe te zosta odroczone na okres do 7 dni
b. sd udaje si na narad i gosowanie nad wyrokiem
c. nastpuje sporzdzenie wyroku na pimie i podpisanie go (brak podpisu = projekt wyroku)
d. ogoszenie wyroku wszyscy stoj, sd siedzi i podaje ustne motywy rozstrzygnicia
e. sd poucza o terminie i rodkach zaskarenia. Aby zaskary naley najpierw zoy wniosek o
uzasadnienie wyroku
i. termin 7 dni od dnia otrzymania wyroku
ii. sd ma termin instrukcyjny 14 dni na sporzdzenie uzasadnienia, dorcza si wyrok z
uzasadnieniem stronie, ktra zoya wniosek. Strona ma 14 dni na zoenie apelacji.

Kazusy zajcia 2 postpowanie jurysdykcyjne I instancja

Rozwizania w pliku z kazusami

Organizacja:
28 kwietnia 13:30 zaliczenie wicze
I przedtermin 16 kwietnia
II 14 maja

Bez czci wojskowej, kosztw i zasad.
Egzamin wykady + kodeks
Ocena z wicze ma wpyw na ocen z egzaminu to jej skadowa cz spjrz do sylabusa J

Postpowania szczeglne

3 kategorie:
postpowania szczeglne o wzbogaconym przebiegu (modyfikacja postpowania w stosunku do
postpowania zwyczajnego brak w KPK, ostatnio wystpowao w kodeksie z 1928r. to by sd
przysigy)

Piotr Jdrzejewski

24

 o ekwiwalentnym przebiegu (rwnowane) nie charakteryzuj si znaczn modyfikacj

dodajc lub odejmujc elementy postpowania zwyczajnego np. postpowanie o przestpstwa
skarbowe
o zredukowanym przebiegu (zredukowany formalizm procesowy w kadym z rodzajw
reedukacja ta jest zrnicowana)
o p. uproszczone przestpstwa o mniejszym ciarze gatunkowym (od lipca go nie bdzie)
zasada skad jednoosobowy
brak obowizku stawiennictwa oskaryciela publicznego
moliwo dorczenia oskaronemu wraz z aktem oskarenia wezwania na rozpraw
jedyna moliwo w postpowaniu karnym wydania wyroku zaocznego
przesanki:
o w aktach sprawy zwrotne potwierdzenie odbioru oskaronego i obrocy,
e dostali wezwanie na rozpraw
o od wyroku zaocznego przysuguje jemu sprzeciw w cigu 7 dni od
dorczenia wyroku musi w nim uprawdopodobni brak winy dot. braku
stawiennictwa
o kiedy uchylony wyrok zaoczny? Gdy po przychyleniu si sdu do
sprzeciwu i stawieniu si oskaronego na rozprawie!
o p. prywatnoskargowe pokrzywdzony moe wnie prywatny akt oskarenia bezporednio do
sdu. Nie myli z postpowaniami wnioskowymi.
W p. prywatnoskargowych inicjatywa cigania naley do pokrzywdzonego to p. o
mniejszym ciarze gatunkowym: zniesawienie, zniewaga, naruszenie nietykalnoci
cielesnej, rozstrj zdrowia poniej 7 dni. Pisz sobie akt oskarenia (prywatny) opata
300z. Moe zoy wniosek o zwolnienie z kosztw, brak przymusu adwokacko-
radcowskiego, moe ustanowi penomocnika. Jeli akt oskarenia spenia wymogi
wyznaczane jest posiedzenie pojednawcze jeli nie stawia si na nie oskaryciel
prywatny dochodzi do umorzenia postpowania. Jeli nie stawi si oskarony tzn. e
nie chce si pojedna z oskarycielem i wyznacza si rozpraw. Jeli dojd do
porozumienia mog zawrze ugod i postpowanie zostanie umorzone.
p. wnioskowe pokrzywdzony skada wniosek o ciganie, wyliczone te przestpstwa w
KK. ciganie w tych przestpstwach jest
Przedawnienie karalnoci rok od momentu dowiedzenia si o sprawcy i 3 lata od momentu
popenienia czynu
Istnieje moliwo wniesienia oskarenia wzajemnego przeciwko oskaronemu , ktre bdzie
rozpoznawane w 1 postepowaniu. 2 czyny musz by powizane, a take personalia tych osb
musz si zgadza.
o p. nakazowe wyrok nakazowy zapada na posiedzeniu jednoosobowym. Kiedy?
sprawa toczya si w formie dochodzenia
chce orzec tylko kar grzywny lub kar o.w. (nie mona orzec w tej formie kary p.w.)
materia dowodowy z przygotowania przygotowawczego pozwala na wydanie wyroku na
posiedzeniu jednoosobowym (nie jest konieczne przeprowadzenie rozprawy)
Nie mona wyda wyroku nakazowego w stosunku do osoby, w stosunku do ktrej jest konieczno
obrony obligatoryjnej od lipca osoba do 18 roku ycia, niewidomy, guchy, niemy w czasie czynu
lub orzekania. art. 52.
Wyrok nakazowy moe by bez uzasadnienia, jest on dorczany oskaronemu wraz z aktem
oskarenia.
Od wyroku nakazowego przysuguje sprzeciw w terminie 7 dni od dnia dorczenia
oskaronemu wyroku nakazowego wraz z aktem oskarenia jeli wniesiemy sprzeciw =
postpowanie toczy si od pocztku, rozprawa, tryb normalny.
Co musi zawiera sprzeciw?
Musi zawiera sformuowanie: Sprzeciwiam si wyrokowi nakazowemu srutututu.
o p. przyspieszone p. o charakterze chuligaskim. Musi by wniosek o to. Patrz kodeks J
Niestawiennictwo oskaryciela publicznego nie tamuje postpowania przyspieszonego. Art. 517c
par. 2a, b, c, d.
Kiedy nie moemy go prowadzi?
sprawy nie da si rozstrzygn w terminie 14 dni
kiedy materia dowodowy jest niekompletny
w sprawie zachodzi konieczno wym. kary ponad 2 lata p.w. wtedy kierujemy
postpowanie do trybu postpowania zwyczajnego
Skrcenie terminw: wniosek o uzasadnienie wyroku 3 dni ( w tym mona ustne do
protokou mona poprosi), sd musi je sporzdzi 3 dni, termin na apelacje 7 dni,

Piotr Jdrzejewski

25

termin na rozpatrzenie apelacji 30 dni, powdztwo cywilne w przypadku p.

przyspieszonego nie jest dopuszczalne.

Od lipca: brak p. uproszczonego, jeli przesanki tych 3 ww. nie wystpi -> toczy si postpowanie
zwyczajne

Kazusy - postpowania szczeglne
Kazus 4
Rafa J. po trwajcym dwa miesice postpowaniu przygotowawczym zosta oskarony o popenienie przestpstwa
opisanego w art. 278 par 1 k.k. Postpowanie sdowe prowadzone jest w trybie uproszczonym.
Sd Rejonowy w . Na 18 kwietnia 2007 r. wyznaczy termin rozprawy w sprawie przeciwko Rafaowi J. Prawidowo
zawiadomiony o terminie rozprawy oskarony nie stawi si oraz nie dorczy usprawiedliwienia swojej nieobecnoci.
Na termin rozprawy rwnie bez usprawiedliwienia nie stawi si obroca oskaronego. Sd rozpozna spraw pod
nieobecno oskaronego. W toku postpowania sd przesucha czterech wiadkw oraz biegego. W gosach
kocowych oskaryciel publiczny podnis, i oskarony jest winny albowiem nie do, e zosta oskarony o czyn
podlegajcy rozpoznaniu w niniejszym postpowaniu, to jeszcze w dniu 14 kwietnia 2007 r. zosta tymczasowo
aresztowany przez Sd w K..
Sd Rejonowy w . Wyrokiem zaocznym z 18 kwietnia 2007r. uzna Rafaa J. za winnego zarzucanego mu
przestpstwa.
Pytanie czy w tej sytuacji mona skorzysta z instytucji wyroku zaocznego?
Nie mona.

Kazus 7
Andrzej W. wnis do Sdu Rejonowego w K. akt oskarenia, w ktrym zarzuci Ryszardowi Z., e ten 20 marca 2007r.
przez uderzenie go pici w twarz spowodowa u niego obraenia w postaci zamania koci nosa bez przemieszczenia,
ktre spowodowao naruszenie czynnoci ciaa na czas poniej siedmiu dni, tj. o przestpstwo okrelone w art 157 par 2
k.k. Termin pierwszej rozprawy zosta wyznaczony na dzie 30 kwietnia 2007r. W tym dniu do tego samego Sdu
wpyn akt oskarenia Wandy Z. przeciwko Andrzejowi W., o to e 20 marca 2007r. naruszy jej nietykalno cielesn
w ten sposb, ze chwyci j za rce, szarpa oraz popycha,. Tj. o przestpstwo okrelone w art 217 k.k. Wraz z
przedmiotowym aktem oskarenia oskarycielka prywatna wniosa o rozpoznanie sprawy cznie z postpowaniem
dotyczcym Ryszarda Z. Jak wynikao z wniosku, Wanda Z. pozostawaa w zwizku maeskim z Ryszardem Z.
Pytanie jak decyzj procesow powinien podj sd?
Nie zachodzi tosamo osb naley zoy wic 2 aktu oskarenia (prywatne).

Kazus 8
W dniu 26 padziernika 2007r. Sd Rejonowy w K. wyrokiem nakazowym uzna Jzefa P. winnym popenienia
przestpstwa okrelonego w art. 278 par. 1 k.k. i za to wymierzy mu kar szeciu miesicy ograniczenia wolnoci.
Oskaryciel publiczny zosta zawiadomiony o wydaniu wyroku 29 padziernika 2007r. Dokonujc oceny wyroku, uzna,
ze sd dopuci si obrazy prawa procesowego przez niezawiadomienie o terminie posiedzenia, i w zwizku z
powyszym skierowa apelacj od wskazanego wyroku.
Pytanie jak naley oceni postpowanie oskaryciela publicznego?

Kazus 9
Sd Rejonowy w . Na posiedzeniu 23 kwietnia 2007r. wyrokiem nakazowym uzna Jana K. za winnego popenienia
przestpstwa opisanego w art. 288 par 1 k.k., i za to wymierzy mu kar dziesiciu miesicy ograniczenia wolnoci,
polegajc na wykonywaniu wskazanej przez sd wykonawczy pracy spoecznie uytecznej, dozorowanej i
nieodpatnej w wymiarze 30 godzin miesicznie.
Wyrok ten zosta dorczony oskarycielowi publicznemu 30 kwietnia 2007r., a oskaronemu za 2 maja 2007r.
W dniu 5 maja 2007r. oskarony zoy od wyroku rodek odwoawczy, w ktrym podnis, i uznaje swoje sprawstwo i
win, jednak ze wzgldu na zy stan zdrowia wnosi o zmian orzeczenia przez orzeczenie kary grzywny.
Sd uzna, i powysze pismo stanowi sprzeciw od wyroku. Sprzeciw zosta uwzgldniony. Sd ponownie skierowa
spraw na posiedzenie i wyda wyrok nakazowy, wymierzajc kar grzywny w wymiarze 40 stawek dziennych po 100z
kada.
Pytanie czy istnieje moliwo zmiany wyroku nakazowego w sposb przeprowadzony przez sd?
Nie ma moliwoci zmiany wyroku nakazowego jedno uchylenie wyroku nakazowego prowadzi do postpowania
w trybie zwyczajnym.

Kazus 10
Przed Sdem Rejonowym w Z. rozpoznano w trybie przyspieszonym spraw Krzysztofa S. oskaronego o przestpstwo
okrelone w art. 157 par 1 k.k w zw. z art. 64 par. 1 k.k Sd po przeprowadzeniu penego postpowania dowodowego, w
tym zaczeniu opinii biegego z zakresu medycyny sdowej, wyrokiem z 1 lipca 2007r. uzna Krzysztofa S. za winnego

Piotr Jdrzejewski

26

czynu opisanego we wniosku o rozpoznanie sprawy w trybie przyspieszonym i wymierzy mu kar trzech lat
pozbawienia wolnoci.
Pytanie- jak naley oceni prawidowo zachowania sdu?
Moe do 2 lat p.w. art. 517g 3 KPK.

WICZENIA XI, 17 marca 2015r.

Postpowanie odwoawcze
Apelacja zaalenie zwyczajne rodki zaskarenia, su od orzecze nieprawomocnych. Do wniesienia
rodka zaskarenia uprawnienie maj gwnie strony. Odwoujcy si musi mie gravamen interes
prawny w zaskareniu danego rozstrzygnicia, moe zaskara rozstrzygnicia tylko dla niego niekorzystne
(wyjtek oskaryciel publiczny zarwno na korzy jak i na niekorzy).
Kady rodek odwoawczy ma swj zakres zaskarenia. Moemy skary orzeczenie w caoci, w czci lub
samo uzasadnienie orzeczenia. Kady rodek od musi mie okrelon tre, przede wszystkim wymogi
kadego pisma procesowego (art. 199 kpk. a wiec miejsce, dat sporzdzenia pisma, adresata, osoba
wnoszca pismo, nazwa pisma, tre (osnow) i podpis), ale musi te zawiera: oznaczenie orzeczenia,
ktre skarymy, zarzuty (co zarzucamy) i to czego si domagamy + uzasadnienie (nie zawsze) to
wniosek odwoawczy, pozwala on ustali czy orzeczenie zostao zaskarone w caoci czy w czci.
Mog by te wskazane nowe fakty lub dowody (ta osoba musi wykaza, e nie moga tych faktw dowodw
wykaza wczeniej, bo w I instancji nie byo to stronie znane).
Jeli rodek odwoawczy pochodzi od oskaryciela publicznego, obrocy lub penomocnika, powinien ponadto
zawiera uzasadnienie. Odwoujcy si moe rwnie wskaza nowe fakty lub dowody. Jeeli skarga
odwoawcza nie spenia wymogw formalnych to strona jest wzywana do ich usunicia w terminie 7 dni. Jeeli
braki nie zostan usunite to skarg uwaa si za bezskuteczn.
Jak mamy wyrok SR to apelacje kierujemy do SO za porednictwem SR (prezes SR bada apelacj pod ktem
formalnym, jeli ok to przesya j do SO, gdzie znowu jest badana pod ktem formalnym).

Granice rozpoznania rodka odwoawczego (art. 433 kpk.)
Pozwalaj nam okreli jak daleko bdzie rozpoznawana skarga/odwoanie przez organ odwoawczy. W
doktrynie mamy do czynienia z 2 systemami u nas funkcjonuje system kasacyjny polega na kontroli
podniesionych zarzutw, wyjtkowo zakres ten moe by szerszy w aspekcie ledczym. Zakres kontroli
odwoawczej jest wyznaczany przez granice rodka odwoawczego (wyznaczane przez zakres rodka
zaskarenia i zarzuty odwoawcze), przez kierunek rodka odwoawczego (na korzy albo niekorzy
oskaronego), jak i bezwzgldne przyczyny odwoawcze (enumeratywnie wyliczone w art. 439 KPK sd w
podanych syt. Jest upowaniony do orzekania z urzdu i ktrych potwierdzenie w post. Odwoawczym
prowadzi do uchylenia i zmiany zaskaronego orzeczenia).
SO rozpoznaje spraw w granicach zaskarenia i podniesionych zarzutw, ale s 4 sytuacje, kiedy sd
wychodzi poza te granice:
1. Art. 435 jeli sad zmienia rozstrzygnicie w stosunku do 1 wsposkaronego to moe dokona zmiany
rozstrzygnicia take w stosunku do reszty wsposkaronych.
2. Bezwzgldne przyczyny odwoawcze art. 439 1 kpk.
3. Art. 440 raca niewspmierno kary
4. Art. 455 poprawienie bdnej kwalifikacji prawnej
Zakaz orzekania przez SO na korzy oskaronego:
1. Bezporedni zakaz reformationis in peius art. 434 SO nie moe orzec na niekorzy oskaronego,
jeeli nie zosta wniesiony na jego niekorzy rodek odwoawczy
2. Poredni zakaz reformationis in peius art. 442 443 odnosi si do sdu I instancji, on te nie moe
pogorszy sytuacji oskaronego.

Podstaw zarzutw s wzgldne przyczyny odwoawcze.

Obraza przepisw prawa materialnego
Obraza przepisw postpowanioa pod warunkiem, e moga mie wpyw na rozstrzygnicie
Bd w ustaleniach faktycznych przyjtych za podstaw orzeczenia, ale pod warunkiem, e
mg on mie wpyw na tre orzeczenia
Raca niewspmierno kary, rodka karnego lub niesusznego zastosowania albo
niezastosowania rodka zabezpieczajcego lub innego rodka
Termin na wniesienie apelacji 14 dnia od daty ogoszenia/dorczenia wyroku.

Piotr Jdrzejewski

27

Wyrok sdu I instancji (potem mamy 7 dni na zoenie wniosku o uzasadnienie wyroku warunek
konieczny, bo jeli adna ze stron go nie zoy to wyrok jest prawomocny). I potem sd ma 14 dni na
sporzdzenie uzasadnienia (termin instrukcyjny). Po dorczeniu wyroku z uzasadnieniem strona ma 14
dni na zoenie apelacji. Jeli nie zoy to po upywie 14 dni wyrok si uprawomocni. Natomiast wyrok
SO uprawomocnia si automatycznie po ogoszeniu.
SO ma prawo do prowadzenia postpowania dowodowego. Orzeczenia SO maj mie charakter
reformatoryjny.
Reguy ne peius SO nie moe skaza oskaronego, ktry zosta uniewinniony w I instancji lub co do ktrego
umorzono postepowanie lub warunkowo je umorzono.
SO zawsze orzeka wyrokiem. Wyrok ten co do zasady uzasadniony jest z urzdu.
Apelacja bezwzgldna suspensywno (powoduje bezwzgldne wstrzymanie wykonania wyroku) i
bezwzgldna dewolutywno (apelacja jest zawsze rozpoznawana co do meritum przez sd wyszego rzdu
nad tym ktry wyda zaskarony wyrok).

ZAALENIE
Wnoszone jest od postanowie, zarzdze oraz na bezczynno organw. Skadamy w terminie 7 dni od daty
ogoszenia/dorczenia postanowienia. Cechuje go wzgldna suspensywno (co do zasady nie wstrzymuje
wykonania, ale sd moe j wstrzyma z urzdu lub na wniosek) i wzgldna dewolutywno (do zaalenia
moe przychyli si sd ktry je wyda). Mog je wnie strony, przedstawiciele stron oraz osoby, ktrych
postanowienie bezporednio dot. Lub narusza ich prawa. Organ I instancji moe uwzgldni zaalenie w
caoci i sprawa wtedy nie trafia do instancji odwoawczej. Ale na t decyzj przysuguje zaalenie stronie
przeciwnej. Jeeli organ I instancji nie uwzgldni zaalenia w caoci, to przesya je do II instancji.
Zaalenie rozpoznawane jest na posiedzeniu (strony, obrocy i penomocnicy mog wzi w nim udzia). Mog
by na nim przeprowadzane dowody na wniosek stron albo sdziego. Moliwe decyzje w formie
postanowienia:
Utrzymanie w mocy postanowienia
Zmiana postanowienia
Uchylenie postanowienia
(takie same jak przy apelacji)

wiczenia 24.03.15

10 kwietnia koo
Nie obowizuje nas na zaliczeniu midzynarodowe.
Wyrniamy prawomocno formaln i materialn.
Formalna
o strona nie zaskary w ogle orzeczenia sdu I instancji
o zaskarenie jest niedopuszczalne z mocy ustawy
o strona dokonaa cofnicia rodka odwoawczego jeszcze przed jego rozpoznaniem.
o Organ II instancji utrzyma w mocy wyrok sdu I instancji
Materialna obejmuje zakaz prowadzenia sprawy po raz kolejny tego samego oskaronego o ten sam czyn
zakaz (paremia aciska) ne bis in idem

rodki odwoawcze nadzwyczajne przysuguj od decyzji prawomocnych to kasacja oraz wznowienie
postpowania zakoczonego prawomocnym orzeczeniem sdu.

KASACJA
Do postpowania kasacyjnego stosujemy odpowiednio przepisy dot. apelacji. Od czego skadamy kasacj?
prawomocne wyroki sdu odwoawczego koczce spraw
prawomocne postanowienia w przedmiocie umorzenia postpowania i zastosowania rodkw
zabezpieczajcych
Uprawnienia kasacyjne kasacj mog wnie strony, z tym e kasacja na korzy oskaronego moe by
wniesiona tylko i wycznie od wyroku zasdzajcego bezwzgldn kar p.w. bez warunkowego jej zawieszenia.
Natomiast kasacj na niekorzy mona wnie tylko od wyroku uniewinniajcego, umarzajcego post. z uwagi na
znikom ssc albo umorzenia w syt. gdy ustawa stanowi, e sprawca nie podlega karze, albo umorzenie z powodu
niepoczytalnoci sprawcy.
Termin na wniesienie co do zasady 30 dni od dorczenia wyroku wraz z uzasadnieniem. Musimy wic
najpierw zoy wniosek o dorczenie wyroku wraz z uzasadnieniem 7 dni. A nastpnie mamy te 30 dni. TO
termin dla stron, natomiast podmioty takiej jak MS, PG, RPO i RPD mog zoy kasacj w kadym czasie

Piotr Jdrzejewski

28

niedopuszczalne jest jednak uwzgldnienie kasacji na niekorzy oskaronego wniesionej po upywie

6 miesicy od daty uprawomocnienia si wyroku. Skadamy j jako strona do SN za porednictwem
sdu, ktry wyda zaskarony wyrok (podmioty ww. Skadaj j do SN bezporednio). Musi by
sporzdzona przez obroc lub penomocnika (adwokat, radca pr.) adwokat wystpujcy we wasnej
sprawie nie moe wic sporzdzi kasacji. Od kasacji naley uici opat jeli w I instancji sprawa bya
rozpoznawana przez SR 450 z, a jeli SO 750 z.

Podstawy kasacyjne
t Opieramy j na bezwzgldnych przyczynach odwoawczych 439
t race naruszenie przepisw prawa materialnego, jeeli miao wpyw na tre zapadego
rozstrzygnicia
t race nar. przepisw prawa procesowego - || -
Nie moemy wskazywa w kasacji bdnych ustale faktycznych, jak i niewspmiernoci kary (chyba, e byaby
ona raca).
Jeli prezes Sdu Odwo. Przyjmuje kasacj, to dorcza jej odpis pozostaym stronom. Prokurator jest obowizany
udzieli odpowiedzi na kasacj. Jeli Prezes SO otrzyma odp. Prokuratora to wysya kasacj wraz z odpowiedzi do
SN. Prezes SN bada kasacj pod ktem wszystkich wymaga: jeeli jest niedopuszczalna odmawia jej przyjcia,
jeli wniesiona po terminie lub ma uchybienia to pozostawia kasacj bez rozpoznania. Skad SN podczas
rozpoznawania kasacji jeli ustawa nie wymaga wydania wyroku (np. BPO) to 1 sdzia (chyba, e zarzdzenie
Prezesa SN o 3 sdziach), a jeli zaskarono orzeczenie SN to skad 7-osobowy. SN rozpoznaje kasacj na rozprawie,
a w wypadkach przewidzianych prze ustaw na posiedzeniu bez udziau stron. SN rozpoznaje kasacj w granicach
zaskarenia i podniesionych zarzutw, a w szerszym zakresie jeli mamy do czynienia z BPO albo jeli zmienia na
korzy oskaronego.
Moe penomocnik lub obroca zoy te opini prawn, zgodnie z ktr zoenie kasacji jest bezzasadne jeli
bowiem jego kasacja zostanie odrzucona z powodu oczywistej bezzasadnoci MS wpisuje to do akt adwokata.
Jeeli strona wnosi o wyznaczenie obrocy do sformuowania kasacji termin si przedua.
Moliwe orzeczenia SN w przedmiocie kasacji:
a) oddalenie kasacji (jeli oczywicie bezzasadna)
b) uchylenie zaskaronego orzeczenia w caoci lub w czci i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
c) uchylenie zaskaronego orzeczenie i umorzenie postpowania
d) uchylenie zaskaronego orzeczenia i uniewinnienie oskaronego, jeli skazanie jest oczywicie niesuszne
Z chwil uchylenia wyroku wykonanie kary i rodka karnego ustaje.

Kasacja nadzwyczajna
Moe by zoona przez 3 podmioty:
1. Prokuratora Generalnego
2. RPO
3. RPD przy naruszeniu dobra dziecka
4. MS
Mog one zoy kasacj od kadego orzeczenia. Np. Od prawomocnego wyroku I instancji mog zoy kasacj w
kadym terminie. 6 m-cy po jego upywie od chwili wyd. zaskaronego orzeczenia kasacja bdzie dopuszczalna.
Nie s zwizane przymusem adwokacko-radcowskim. Automatycznie kasacja trafia do SN.

Gdy kasacja wpywa do SN sprawdzana jest pod ktem formalnym i opaty. Gdy braki wzywa w trybie art. 120
KPK do uzupenienia brakw w cigu 7 dni. Jeli kasacja nie pochodzia od oskaryciela publicznego to odpis kasacji
dorcza si prokuratorowi i ma on przesa odpowied na kasacje. I Kasacj oraz odpowied na ni przesya si do
SN. Najpierw sd sprawdza, czy kasacja nie jest oczywicie bezzasadna na posiedzeniu . Rozpatruje to
jednoosobowo w formie postanowienia. Mona zoy te wniosek o wstrzymanie zaskaronego rozstrzygnicia. Sn
moe te stosowa rodki zapobiegawcze np. wystpi o tymczasowe aresztowanie. SN orzeka na rozprawie
rozprawa jest jawna - jakie mog zapa rozstrzygnicia w przedmiocie kasacji:
1) oddalenie kasacji
2) uchylenie wyroku w caoci lub czci i przekazujcy spraw do ponownego rozpoznania
3) uchylenie w caoci lub czci i umorzenie postpowania
4) uchylenie zaskaronego orzeczenia w caoci lub czci i uniewinniajcy skazanego
5) wyrok umarzajcy postpowanie kasacyjne
SN uzasadnia swoje orzeczenie z urzdu w terminie 14 dni.
Kasacje moemy wnosi tylko raz w stosunku do danego orzeczenia w stosunku do danego skazanego. Polskie post.
karne rwnie nie dopuszcza superkasacji.

Wznowienie postpowania art. 240 i nast.
Musi by to orzeczenie prawomocne. Musi dot. kwestii gwnych, rozstrzygnicia caej sprawy, a nie kwestii
incydentalnych. Podstawy wznowienia:

Piotr Jdrzejewski

29

= Podstawy ex delicto obligatoryjne - mona wznowi na korzy i niekorzy oskaronego.

Wznawia si postpowanie, jeli pop. p. w zw. z postpowaniem, co mogo mie wpyw na tre zapadego
orzeczenia - musz by spenione 2 warunki:
o Musi by ustalony fakt pop. Przestpstwa w poprzednim postpowaniu
o I musi istnie zwizek midzy pop. Przestpstwem a treci orzeczenia
Fakt jego popenienia musi by ustalony prawomocnym wyrokiem skazujcym.
= Podstawy de novis obligatoryjne - tylko na korzy oskaronego - po wydaniu orzeczenia pojawiaj
si nowe fakty lub dowody, ktre wskazuj e:
o skazany nie pop. cz. z.
czyn nie stanowi p.
Sprawca (czyn) nie podlega karze
o skazano go na przestpstwo zagroone kar surowsz albo nie uwzgldniono okolicznoci
decydujcych o nadzwyczajnym zagodzeniu kary lub bednie j nadzywczajnie obostrzono
o umorzono postpowanie lub warunkowo umorzono postpowanie mimo e nie popeni czynu w
ogle
= wznowienie tylko na korzy - obligatoryjne:
o wtedy, gdy orzeczenie zostao oparte o przepis prawa, ktry nastpnie w wyniku orzeczenia TK
zosta uznany za niezgodny z K RP, RUM lub ustaw
o gdy wynika to z rozstrzygnicia organu midzynarodowego, ktry dziaa na mocy umowy
podpisanej i ratyfikowanej przez RP
= fakultatywne wznowienie na niekorzy
o w st. do osoby zostaa zast. instytucji maego wiadka koronnego i nastpnie ta osoba nie
potwierdzia w post. karnym ujawnionych przez siebie informacji
o zastosowanie umorzenia absorpcyjnego 11 3 KPK.
= jeeli post. w stosunku do skazanego zostao zakoczone bez jego wiedzy bez jego winy (nie dopuszczono
jego do udziau, nie dopuszczono obrocy, nie dorczono skutecznie) to w terminie moe zoy wniosek
o wznowienie
Wszczcie postpowania o wznowienie:
o na wniosek strony lub z urzdu (jeli skazany nie yje to take osoba mu najblisza)
o jeeli wniosek nie pochodzi od prokuratora powinien by sporzdzony i podpisany przez obroc albo
penomocnika (przymus adwokacko - radcowski). Wniosek musi zawiera:
o podstaw do wznowienia i uprawdopodobnienie, e to rozstrzygnicie wpyno na tre
poprzednio wydanego wyroku
Moe by on cofnity a do momentu wydania orzeczenia przez sd w przedmiocie wznowienia.
Sd moe sprawdzi okolicznoci faktyczne (sam albo wyznaczy kogo ze swojego skadu).
Gdy pokrzywdzony zmar mona zoy te wniosek o wznowienie, akt aski, zatarcie skazania, wtedy te mona
skada skutecznie wniosek o wznowienie.
Wniosek przymus adwokacko-radcowski. Musimy wykaza interes prawny w zoeniu wniosku (wykaza
gravamen). Wnosimy do sdu w. do jego rozpoznania gdy spraw rozstrzyga SR to do SO, a jeli SO to
do SA, a jeli SN to do SN..
Co do zasady o wznowieniu rozstrzyga si na posiedzeniu bez udziau stron 3 osobowo skad bada, czy
przycyzny miay miejsce i czy naley wznowi postepowanie nie orzeka wic merytorycznie. Jedyne orzeczenie
merytoryczne, ktre moe tu zapa to orzeczenie uniewinniajce, jeli dojdzie do wniosku, e skazanie byo
oczywicie niesuszne.

Moliwe rozstrzygnicia w przedmiocie wznowienia:

I.pozostawienie wniosku bez rozpoznania (np. Gdy zoya go osoba nieuprawniona) postanowienie
zaskaralne (oprcz postanowie SA lub SN)
II. oddalenie wniosku sd stwierdza, e nie ma podstaw do wznowienia zaskaralne postanowienie
III. orzeczenie o wznowieniu:
a. uchylenie orzeczenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania (brak tutaj rodka
odwoawczego), albo
b. uchylenie orzeczenie i uniewinnienie skazanego, gdy skazanie byo oczywicie niesuszne lub
umorzenie postpowania na te ostatnie decyzje przysuguje apelacja, z wyjtkiem, gdy wyrok
wyda SN.

Zaliczenie kazusy, 4 pytania opisowe (1 dotyczy zagadnie wstpnych do rodkw zapobiegawczych, 2
pytanie to rodki zapobiegawcze, rodki przygotowawcze, 3 pytanie to postepowanie sdowe, 4 pytanie to
dalsze czci kodeksu).

Postpowanie po uprawomocnieniu si orzeczenia

Piotr Jdrzejewski

30

PODJCIE POSTPOWANIA WARUNKOWO UMORZONEGO

O podjciu postpowania warunkowo umorzonego orzeka sd na wniosek: oskaryciela, pokrzywdzonego
lub sdowego kuratora zawodowego albo z urzdu. Tym sdem jest sd I instancji waciwy do
rozpoznania sprawy.

Sd orzeka na posiedzeniu, w ktrym mog wzi udzia prokurator, oskarony i jego obroca oraz
pokrzywdzony i jego penomocnik. Na decyzje o podjciu/niepodjciu postpowania przysuguje
zaalenie.


ODSZKODOWANIE ZA NIESUSZNE SKAZANIE, TYMCZASOWE ARESZTOWANIE LUB ZATRZYMANIE,
A TAKE ZA NIESUSZNE ZASTOSOWANIE RODKA PRZYMUSU

Podstaw ubiegania si o to odszkodowanie jest wykonanie w caoci albo w czci kary albo niesuszne
aresztowanie lub zatrzymanie albo zastosowanie rodka przymusu. Fakt niesusznego zastosowania tych
rodkw powinien by stwierdzony albo w orzeczeniu wydanym w trybie kasacji albo orzeczeniem o wznowieniu
postpowania.
Komu nie przysuguje odszkodowanie? Osobie, ktra zoya faszywe zawiadomienie o przestpstwie czy
zoya faszywe wyjanienia i spowodowaa tym niekorzystn reakcj organw cigania.

Celem odszkodowania jest wyrwnanie szkody spowodowanej wykonaniem w caoci lub w czci kar
lub rodkw. Zasdzenie odszkodowania nastpuje na wniosek poszkodowanego i osoby, wobec ktrej
zastosowano rodek zabezpieczajcy.

O odszkodowaniu orzeka Sd Okrgowy (w skadzie 1 sdzia i 2 awnikw), w ktrego okrgu wydano
orzeczenie w I instancji. SO orzeka wyrokiem na rozprawie i na ten wyrok przysuguje apelacja.
Termin przedawnienia roszczenia o odszkodowanie i zadouczynienia wynosi 3 lata.


UASKAWIENIE
Proces o uaskawienie jest to indywidualny akt aski stosowany przez Prezydenta RP. Kodeks przewiduje 2
rodzaje procesu o uaskawienie:
1. Postpowanie na wniosek. Moe go zoy:
skazany,
osoba uprawniona do skadania na jego korzy rodkw odwoawczych,
krewni w linii prostej,
przysposabiajcy lub przysposobiony,
rodzestwo,
maonek i osoba pozostajce ze skazanym we wsplnym poyciu,
Od tego wniosku mona w kadym czasie odstpi. Jeli si okae, e proba zostaa zoona przez osob
nieuprawnion albo e jest niedopuszczalna z mocy ustawy to sd pozostawia j bez rozpoznania.
Wniosek taki skada si do sdu, ktry wyda wyrok w I instancji. Sd orzeka w takim samym skadzie,
w jakim wyda wyrok. Sd bierze pod uwag m.in. zachowanie si skazanego po wydaniu wyroku, jego
stan zdrowia, warunki rodzinne, czy skazany naprawi szkod popenion przestpstwem. Dopiero po
upywie roku mona zoy ponowny wniosek o uaskawienie.
Jeeli sd I instancji przychyli si do proby o uaskawienie i tylko on w sprawie orzeka przesya akta
sprawy wraz z prob o uaskawienie Prokuratora Generalnego.
Jeeli orzekay dwa sdy rnych instancji to sd I instancji przesya akta sprawy wraz ze swoj opini do
sdu II instancji i on pozostawia t prob bez dalszego biegu, jeli wczeniej sd I instancji tak jak sd II
instancji wyda opini negatywn. A jeli sd II instancji przychyli si do proby to przestawia spraw
Prokuratorowi Generalnemu. Prokurator Generalny musi przedstawi prob Prezydentowi, jeeli chocia
jeden sd przychyli si do niej. A jeeli obie opinie byy negatywne to Prokurator Generalny i
tak moe z wasnej inicjatywy przedstawi spraw Prezydentowi.
Proba o uaskawienie moe by skierowana bezporednio do Prezydenta, wtedy Prezydent
przekazuje j do PG, ktry moe przekaza spraw do sdu albo dziaa sam.

2. Postpowanie wszczte z urzdu przez Prokuratora Generalnego.
Moe on da przedstawienia sobie akt sprawy z opiniami sdw albo przedstawi akta
Prezydentowi bez zwracania si o opinie.

WYROK CZNY

Piotr Jdrzejewski

31

Wyrok czny wydaje sd z urzdu lub na wniosek skazanego albo prokuratora. Co do zasady wyrok
czny wydaje sd, ktry wyda ostatni wyrok skazujcy w I instancji jeli orzekay sdy
rwnorzdne. Jeeli orzekay sdy rnego rzdu wyrok czny wydaje sd wyszego rzdu. W razie zbiegu
wyrokw sdu powszechnego i szczeglnego wyrok wydaje ten sd, ktry wymierzy surowsz kar.
Sd moe zwrci si opini do tego zakadu karnego, w ktrym skazany kar odbywa/odbywa i
zakad ten wyda opini o jego zachowaniu w okresie odbywania kary, informacje o warunkach rodzinnych,
majtkowych, stanie zdrowia i w jakim zakresie wyrok zosta ju wykonany.
Wyrok czny wydawany jest na rozprawie. Skazany nie musi stawi si na niej osobicie, chyba e sd
postanowi inaczej. Rozprawa przebiega tak jak w postpowaniu zwyczajnym przed sdem I instancji. Jeli
strony s obecne na rozprawie to mog skada owiadczenia i wnioski dowodowe. Po uprawomocnieniu si
wyroku cznego skazany zaczyna odbywa t kar, ktr wymierzono mu w wyroku cznym. Jeeli po
uprawomocnieniu si wyroku cznego okazao si, e s jeszcze inne kary to wyroku si nie uchyla, tylko
przyjmuje si, e ten wyrok nie obowizuje i sd wydaje nowy wyrok czny.

Piotr Jdrzejewski

32