You are on page 1of 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.

pl

29.04.2015, 00:02

www.chemmix.fora.pl
Forum chemiczne "Chemmix", na ktrym porozmawiasz na rne tematy zwizane z
szeroko pojt chemi i uzyskasz pomoc w zadaniach z chemii.
FAQ

Szukaj
Profil

Uytkownicy

Grupy

Galerie

Zaloguj si, by sprawdzi wiadomoci

Rejestracja
Zaloguj

Odczynniki do zrobienia w domu


Id do strony 1, 2 Nastpny

Forum www.chemmix.fora.pl Strona Gwna -> Odczynniki


Zobacz poprzedni temat :: Zobacz nastpny temat

Wiadomo

Autor
MrVinquer

Modszy moderator

Poka avatary

Doczy: 28 Lip 2013


Posty: 47
Przeczyta: 0 tematw
Pomg: 4 razy
Ostrzee: 0/3
Skd: Wrocaw

Wysany: Czw 0:25, 15 Sie 2013

Temat postu: Odczynniki do zrobienia w domu

Jest caa rzesza odczynnikw chemicznych jakie w domu s niemoliwe/trudne/niebezpieczne do


zrobienia. Reszt jednak mona bardziej, bd mniej atwymi metodami uzyska. Tu podaje
kilka swoich przepisw:
Octan wapnia Ca(CH3COO)2
Do octu wsypuj powoli wapno cigle mieszajc. Kiedy przestaniesz czu zapach octu przerwij
wsypywanie. Dokadnie zamieszaj cao, a nastpnie dodaj 10ml octu.
Reakcja: Ca(OH)2 + 2CH2COOH --> Ca(CH3COO)2 + 2H2O
Poczekaj, a osad opadnie na dno i wtedy zlej ciecz znad osadu do krystalizatora. Kiedy woda
spokojnie odparuje zbierz otrzyman sl, a nastpnie j utrzyj w modzierzu.
Zamiast wapna moesz wykorzysta zmielon kred szkoln, jednak uzyskasz octan wapnia
zanieczyszczony (bdzie mia kolor ty do brzowego), a do tego proces bdzie trwa nawet
kilka tygodni. Nie polecam tej metody
Aceton (CH3)2CO
Wsyp octan wapnia do kolby okrgodennej co najwyej do poowy jej wysokoci. Do kolby
podepnij chodnic, a pod ni pow odbieralnik, ktry najlepiej niech bdzie erlenmayerk, by
zapobiec parowaniu acetonu.
Przez chodnice zacznij przepuszcza wod z lodem lub ld z chlorkiem sodu. Odbieralnik
najlepiej wsad do naczynia z lodem. Upewnij si e nie ma adnych rde iskry czy pomienia
w okolicy, a nastpnie rozpocznij ogrzewanie kolby w ani piaskowej KONIECZNIE za pomoc
krytej kuchenki elektrycznej.

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 1 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

W odbieralniku na skutek rozkadu octanu wapnia bdziesz mia aceton, a w kolbie pozostanie
wglan wapnia.
Reakcja Ca(CH3COO)2 --T-> (CH3)2CO + CaCO3
UWAGA Aceton jest niskowrzc, dranic i atwopaln ciecz, wic zaleca si
zachowanie ostronoci podczas jego otrzymywania.
Siarczek sodu Na2S
Wsyp do probwki lub maej kolby mieszanke zmielonej parafiny i siarki w proporcjach 1:2. W
wylocie prbwki umocuj rurk, ktra bedzie odprowadzaa gazy do roztworu wodorotlenku sodu
(nam potrzebny jest 10% roztwr z dodatkiem fenoloftaleiny).
Podczas ogrzewania mieszanki parafiny i siarki nastpi uwolnienie siarkowodoru, ktry
rozpuszczajc si w wodzie stworzy siarczek sodu. Reakcje:
C20H42 + 21S --T-> 21H2S + 20C
H2S + 2NaOH --> Na2S + 2H2O
Naley siarkowodr wyzwala do momentu, do ktrego fioletowe zabarwienie fenoloftaleiny
osabnie. Wtedy skadnikami roztworu bd siarczek sodu i wodorosiarczek sodu. Odstaw je w
ciepym i suchym miejscu i gdy woda odparuje zbierz krysztaki. Bd one miay wyrany zapach
siarkowodoru, czyli zgniych jaj.
Testem na czysto otrzymanego siarczku bdzie reakcja z dowoln rozpuszczaln sol oowiu.
Jeli produkt zawiera siarczek sodu w duych ilociach powstanie czarny osad siarczku oowiu.
Przy mniejszych ilociach siarczku osad bdzie janiejszy a do biaego przy braku siarczku.
UWAGA Zalecam zachowa uwag podczas wywizywania siarkowodoru, gdy w
duych ilociach jest on toksyczny, a w mniejszych moe naprawd nasmrodzi.
Amoniak NH3
Surowce do otrzymywania amoniaku s generalnie dwa. Moa uy nawozw sztucznych, albo
baterii cynkowo-chlorkowych (zwanych cynkowo-wglowymi). Nawozy sztuczne, jakie moemy
wykorzysta to saletra amonowa i siarczan amonu. Problemem jest to, e ciko je kupi w
ilociach mniejszych ni 5kg. Jeli jednak mieszkacie na wsi to warto si przej, moe kto
daby 100-150g.
Drugi surowiec jest atwiej dostepny, ale trudniej z niego otrzyma due iloci amoniaku. Tym
surowcem jak wspominaem s zuyte bateryjki. Pod adnym pozorem nie uywajcie
zamiast ogniw cynkowo-chlorkowych baterii alkalicznych, gdy mog one dotkliwie
poparzy eksperymentatora. Wracajc do baterii cynkowo-chlorkowych to trzeba ich dosy
sporo. Te baterie trzeba dokadnie rozebra. Stalow obudow i tworzywa sztuczne, ktre
uszczelniaj bateri moecie wyrzuci. Pniej rozetnijcie cynkowy kubeczek. Cynk, czsto
niestety powanie skorodowany naley wyczyci papierem ciernym i nada si do innych
odczynnikw. Ze rodka wyjmiecie czarn brudzc mas dwutlenku manganu zmieszanego z
elektrolitem, a wewntrz nich grafitow paeczk, ktr rwnie warto zostawi do dowiadcze
z elektrochemii. Czarn mas naley zala trzykrotnie wiksz objtoci wod i zostawi na
dwa dni cigle mieszajc. Po dwch dniach naley cao przesczy, a otrzymany klarowny,
bd ltawy roztwr odstawi do krystalizacji. Dwutlenek manganu mona zostawi do
otrzymywania zwizkw manganu. Kiedy roztwr przybierze t barw i nie bdzie chcia dalej
si zate naley przej do dalszej czci. Roztwr skada si gwnie z chlorku amonu NH4Cl i
chlorku diaminacynku Zn(NH3)2Cl2.
Jeli uywasz nawozu, to go rozpu w wodzie do uzyskania roztworu nasyconego. Jeli
wykonujesz metod z przesczem z baterii to rb dalsze kroki. Roztwr wlej do kolby z

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 2 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

wykiem odprowadzajcym gazy do zimnej destylowanej wody w innej kolbie. Nastpnie zalej
roztwr stonym (20-30%) roztworem wodorotlenku sodu lub mleko wapienne i gazy
odprowadzej do wody. Kiedy z kolby gazy przestan uchodzi, to zacznij j ogrzewa. W ten
sposb uzyskae wod o wyranym zapachu przez wiele osb kojarzonym z farbami do wosw
bdcy wod amoniakaln.
Reakcja: NH4Cl + NaOH --> NaCl + NH3 + H2O
UWAGA Pamitaj, e amoniak jest gazem toksycznym w duych ilociach, a w
mniejszych dosy dranicy nos i o niezbyt miym zapachu. Stone wodorotlenki s
rce, wic fartuch, gogle i rkawice obowizkowe.
Chlorek manganu MnCl2
Czarn past jak uzyskasz z bateryjek po wymyciu z nich elektrolitu stanowi zanieczyszczony
dwutlenek manganu. Dwutlenek manganu zalej kwasem siarkowym i cigle mieszaj, jeli
moesz to gotujc go w zlewce na pycie grzewczej. Mog si wydziela mae iloci chloru
na skutek zanieczyszczenia pasty chlorkami. Otrzymasz w tym momencie siarczan manganu
zanieczyszczony siarczanem cynku, elaza, amonu. Po odsczeniu roztwr potraktuj wglanem
sodu by strci wglan manganu.
Reakcje:
2MnO2 + 2H2SO4 --> 2MnSO4 + O2 + 2H2O
MnSO4 + Na2CO3 --> MnCO3 + Na2SO4
Otrzymany wglan manganu potraktuj kwasem solnym a do cakowitego roztworzenia.
Reakcja:
MnCO3 + 2HCl --> MnCl2 + H2O + CO2
Ponownie mog si wydziela mae iloci chloru. Otrzymany roztwr odstaw do krystalizacji
bacznie obserwujc i kady wikszy rowy krysztaek wyjmij i po wytarciu rcznikiem
papierowym w do pudeka
Uwaaj na mae iloci chloru i ostronie obchod si z solami manganu, ktre nie s co
prawda toksyczne, ale s nieco szkodliwe dla zdrowia.
Siarczan miedzi CuSO4
Siarczan miedzi tworzy pikne krysztay, ktre s atwe w hodowli, maj przepikny ksztat i
kolor. S waciwie cztery sposoby jego otrzymania i kady z nich stosujcie z zalenoci od tego,
ile macie odczynnikw i czasu.
Do zlewki wrzu duo drutw miedzianych. Jest to bardzo czysta elektrolityczna mied. Zalej
mied mieszanin kwasu siarkowego i perhydrolu. Cigle mieszaj ogrzewajc do temperatury
okoo 90*C i tak zostawiajc na p godziny. Po tym czasie zakocz ogrzewanie i pozostaw
zlewk w suchym ciepym pomieszczeniu kilka razy dziennie mieszajc. Jeli caa mied zostaa
roztworzona to dodaj jej wicej. Po tygodniu, dwch zlej niebiesk ciecz znad osadu do innej
zlewki, w ktrej to wykrystalizujesz. Dla pewnoci moesz te resztki drutw opuka i
jasnoniebiesk ciecz krystalizowa w innym naczyniu.
Reakcja: Cu + H2O2 + H2SO4 --> CuSO4 + 2H2O
T metod mona stosowa wycznie na dworze, bad pod sprawnym degestorium.
Do zlewki wrzu mied, zalej kwasem siarkowym i rozcieczonym kwasem azotowym w iloci 5krotnie mniejszej. UWAAJ na wydzielajce si z roztworu toksyczne tlenki azotu! Kiedy
ustanie wydzielanie si brzowych dymw zacznij ogrzewa do wrzenia. Po tym odstaw zlewk w
ciepym i suchym miejscu, a si wykrystalizuje twj siarczan miedzi.
Reakcja: Cu + HNO3 --> Cu(NO3)2 + NO2 + NO + H2O
Cu(NO3)2 + H2SO4 --> CuSO4 + 2HNO3

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 3 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

Przeprowad elektroliz roztworu wglanu lub wodorotlenku sodu z uyciem anody miedzianej.
Jeli nie wiesz, ktra to anoda, a ktra katoda, to niech obie elektrody bd z miedzi. W czasie
elektrolizy przy anodzie bdzie si wydziela zielony wglan lub niebieski wodorotlenek miedzi w
zalenoci od uytego elektrolitu. Powsta zawiesin przescz, po czym przemyj wod, by
pozby si resztek wglanu/wodorotlenku sodu, a nastpnie osad wglanu/wodorotlenku miedzi
wysusz, po czym wsyp do zlewki, rozmieszaj z wod do uzyskania zawiesiny i POWOLI wkraplaj
kwas siarkowy. Jeli kwas siarkowy bdziesz wkrapla zbyt szybko to mieszanina moe si
rozgrza, a nawet wykipie. Dodajc kwas siarkowy uywaj go na tyle mao, by roztwr nie by
w peni klarowny. Jeli jednak jest to dodaj wglanu miedzi na tyle, by nie by. Potem przescz
roztwr i go wykrystalizuj.
Reakcje: Cu + Na2CO3 + 2H2O -e--> CuCO3 + 2NaOH +H2
CuCO3 + H2SO4 --> CuSO4 +H2O + CO2
Ostatnia metoda jest najmniej wydajna, ale najprostsza. Przeprowad elektroliz silnie
rozcieczonego (3-5%)kwasu siarkowego z elektrodami miedzianymi. Elektrody musza by w
miar daleko od siebie i roztworu nie moesz miesza. Po tym wykrystalizuj otrzyman sl, a
jeli nie krystalizuje to oznacza to, e s jeszcze pozostaoci kwasu siarkowego i naley doda
wglanu miedzi.
Cu + H2SO4 -e--> CuSO4 + H2
Azotan srebra AgNO3
Azotan srebra to przydatny odczynnik. Suy do wykrywania chlorkw, bromkw, jodkw,
odrniania kwasw fosforu czy do dowiadcze z fotochemii.
Naszym rdem srebra bd klisze rentgenowskie. Trzeba ich sporo, bo srebro nie stanowi
wicej ni 2% masy.
Klisze trzeba moczy w kilkuprocentowym roztworze proszku do prania przez 24 godziny, a
nastpnie noykiem delikatnie zetrze czarny, atwo schodzcy osad. Osad naley zebra i
gotowa w wodzie do wrzenia przez kilkanacie minut, po czym jeszcze gorc zawiesin
przefiltrowa. Osad na sczku naley wypray w tyglu. Ostrzegam e wydziela si tu sporo
niemiych zapachw. Po praeniu mamy substancj, ktr jeszcze raz trzeba wygotowa do
wrzenia, a nastpnie przefiltrowa i osad wysuszy. Otrzymany czarny lub ciemnoszary osad jest
mieszank wgla, pyu srebra i jego zwizkw, gwnie mae iloci siarczku. Osad naley wrzuci
do kwasu solnego, i miesza przez duszy czas, po czym przesczy, wysuszy i wystawi na 1
godzine na dziaanie soca, by mae iloci powstaego chlorku rozoy. Po tym czasie osad
naley zeskropa i wsypa do kwasu azotowego mieszajc co jaki czas. UWAGA podczas
roztwarzania srebra w kwasie azotowym wydzielaj si trujce tlenki azotu! Po
zakoczeniu reakcji, ktr trzeba prowadzi w sabym wietle osad naley przesczy. Na sczku
s gwnie wgiel ze zwglonych zwizkw organicznych (elatyna i octan celulozy), a przescz
to roztwr azotanu srebra, ktry teraz trzeba W CIEMNOCI wykrystalizowa.
Reakcja: Ag + HNO3 --> AgNO3 + NO2 + NO + H2O
UWAGA Rozpuszczalne sole srebra s znane ze swoich ladw, jakie zostawiaj na
rkach. Te czarne lady co prawda schodza po kilku dniach na skrze, ale np. na
ubraniach czy drewnie pozostaj ju na zawsze. Dlatego zalecam ostrono podczas
obchodzenia sie z roztworami soli srebra, rekawice s obowizkiem. Nie bez powodu
azotan srebra nazywany by kamieniem piekielnym.
Octan oowiu Pb(CH3COO)2
Octan oowiu to odczynnik przydatny w analizie, czy wykonywaniu pieknych dowiadcze jak np.
zoty deszcz, czy choinka. Naley jednak pamita, e sole oowiu s toksyczne i to one
przyczyniy si te do wyniszczenia Rzymu (mieszkacy staroytnego imperium zarwno pili
wod z oowianych rur, jak i wanie octanem oowiu sodzili wina).

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 4 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

Potrzebujesz do tego jedynie oowiu i octu. Ow moesz w postaci blachy lub ciarkw kupi w
sklepach wdkarskich. Do zlewki wsa ow i zalej octem co jaki czas mieszajc. Nie dodawaj
ani perhydrolu ani wody utlenionej, gdy moesz w ten sposb ow dwuwartociowy utleni do
czterowartociowego. Potem ogrzewaj do wrzenia roztwr codziennie przez cay tydzie. Po tym
czasie moesz zla ciecz znad osadu i j wykrystalizowa. Moesz te ni nasczy bibuk i
stworzy tzw. papierki oowiowe do wykrywania siarczkw i siarkowodoru.
Reakcja: 2Pb + O2 + 4CH3COOH --> 2Pb(CH3COO)2 + 2H2O
UWAGA Zaleca si ostrono podczas tworzenia tej soli, gdy s przesanki, e
zwizki oowiu wnikaj przez skr. Rkawice s obowizkiem.

Zapraszam was do dodawania wikszej iloci przepisw. Ja take postaram sie pisa o innych
ciekawych i potrzebnych substancjach, jakie mona samemu otrzyma.
_________________
Sprzedam szko laboratoryjne we Wrocawiu nwki, tanio!
Post zosta pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez MrVinquer dnia Czw 12:27, 29 Sie 2013, w caoci zmieniany 2 razy

Powrt do gry

Zobacz poprzedni temat :: Zobacz nastpny temat


Autor
wojtek9

Administrator

Wiadomo
Wysany: Czw 9:40, 15 Sie 2013

Temat postu:

Octan miedzi (II)- kawaki miedzi zalewamy octem i dolewamy wod utlenion. Odstawiamy na
kilka godzin. Nastpnie,gdy roztwr bdzie ju niebieski, odparowujemy l z roztworu
Post zosta pochwalony 0 razy

Poka avatary

Doczy: 25 Cze 2013


Posty: 20
Przeczyta: 0 tematw
Pomg: 1 raz
Ostrzee: 0/3
Skd: Kpno/Wrocaw

Powrt do gry

Zobacz poprzedni temat :: Zobacz nastpny temat


Autor
Reklama

Wiadomo
Wysany: Wto 23:53, 28 Kwi 2015

Temat postu: REKLAMA

Powrt do gry

Zobacz poprzedni temat :: Zobacz nastpny temat

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 5 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

Autor
MrVinquer

Modszy moderator

Poka avatary

Doczy: 28 Lip 2013


Posty: 47
Przeczyta: 0 tematw
Pomg: 4 razy
Ostrzee: 0/3
Skd: Wrocaw

Wiadomo
Wysany: Sob 1:24, 17 Sie 2013

Temat postu:

Kolejna gar odczynnikw atwych do zrobienia w domu


Chlorek antymonu SbCl3
Naszym surowcem do otrzymania chlorku antymonu bd pudeka po zapakach, ewentualnie
zapaki. Szczeglnie si do tego nadaj pudeka, ktre drask tj. powierzchni do pocierania
maj grub.
W celu cigniecia draski pudeka naley przez kilkanacie sekund pomoczy w acetonie na
szalce petriego a nastpnie scyzorykiem powoli zebra mas jaka tworzy drask. Od razu
ostrzegam e lepiej to zrobi od razu ni "na raty". Zbierajcie wic pudeka przez duszy czas i
dopiero wtedy si za to zabierzcie.
Mas t tworz: fosfor czerwony, drobinki szka, zproszkowany wgiel, dwutlenek manganu, klej
i take siarczek antymonu. Wobec tego ju wiemy co robi. Mas z drasek zagotuj w wodzie, po
czym przefiltruj j. Jeli twoim surowcem s te gwki zapaek to przescz oprcz wyej
wymienionych substancji zawiera te chloran potasu, siark i diwodorofosforan sodu, co moesz
odzyska z przesczu przez rekrystalizacj. Jeli nie uywae jako surowca zapaek to przescz
moesz wyla. Po wysuszeniu osadu na sczku na mieszank podziaaj kwasem solnym. Uwaaj
na wydzielajcy si chlor i siarkowodr, ktre s toksycznymi w w wikszych ilociach
jak i niezbyt pachncymi gazami. Kiedy roztwr przestanie si pieni dolej jeszcze troch
kwasu solnego, po czym przescz, a klarown ciecz odstaw do krystalizacji (Osad na sczku
bdacy szkem, wglem i fosforem czerwonym zostan na pniej, bo moe kiedy z niego fosfor
czerwony wyodrbnisz).
Reakcja: 2Sb2S3 + 6HCl --> 2SbCl3 + 3H2S
Po jakim czasie, kiedy zbior ci si krysztaki chlorku manganu jak i chlorku antymonu
starannie je porozdzielaj (chlorek manganu jest rowy, a chlorek antymonu bezbarwny). Kiedy
oddzielisz chlorek manganu, to pozostao chlorek antymonu wrzu do 5% kwasu solnego i taki
roztwr moesz przechowywa. Nie zaleca sie rozpuszcza soli antymonu w czystej wodzie gdy
one szybko i trwale hydrolizuj.
Chlorek baru BaCl2
Tutaj twoim surowcem bd wypalone tzw. zimne ognie. Jest to mieszanka utleniacza
(zazwyczaj azotanu baru), opiek elaznych i kilku innych dodatkw. Wypalone zimne ognie
zawieraj ju tylko tlenek i wglan baru.
Zeskrob mas z kilku wypalonych zimnych ogni, utrzyj j, a nastpnie wsyp do kolby stokowej i
zalej wod z dodatkiem wglanu sodu. Osad bdcy mieszank zwizkw elaza, baru dodatkw
odscz, a nastpnie zalej kwasem solnym a do zakoczenia pienienia si roztworu. Otrzymasz
t lub jasnot ciecz, ktra zawiela sole baru jak i elaza. Potraktuj ten roztwr
wodorotlenkiem sodu. Chlorek elaza sie strci, a wodorotlenek baru pozostanie w roztworze
tylko wtedy, jeli wodorotlenek sodu bdziesz dodawa kroplami stale mieszajc i przerywajc
dodawanie go, kiedy strci si osad koloru biaego. To bdzie oznacza, e w roztworze pozosta
ju tylko chlorek sodu i baru. Wodorotlenek elaza odscz, a na mieszank chlorku sodu i baru
podziaaj wglanem sodu. Odscz strcony wglan baru, przemyj go, a potem wysusz i wsyp do
roztworu kwasu solnego. Po odparowaniu wody otrzymasz krysztay chlorku baru.
Reakcje:
BaCO3 + 2HCl --> BaCl2 + H2O + CO2
FeCl3 + 3NaOH --> Fe(OH)3 + 3NaCl
Pamitaj, e bar jest toksycznym pierwiastkiem podobnie jak jego rozpuszczalne

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 6 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

zwizki. Zalecam ostrone wykonywanie polece i prac tylko w rkawicach.


Wolframian sodu Na2WO4
Tutaj surowcem jak atwo si domyli bd arniki arwek. Oprcz nich moesz uy arnikw
lamp halogenowych ktre sa grubsze, jak i elektrod do spawania ktre sa wolframem z
domieszkami (cyrkon, lantan, tor itp...), nie uywaj natomiast wietlwek fluorescencyjnych
(zwanych, niepoprawnie zreszt arwkami energosczdnymi), gdy nie ma potrzeby si
naraa na pary rtci. Jeli surowcami s wiec arniki lamp to musisz ich nazbiera duo bo tam
wolframu za duo nie ma. Obchod si te z tym ostronie. Lampy tucz TYLKO owinite szmatk
i posiadajc gogle na oczach. Pamitaj te, aby zbiera chudsze wsporniki arnika, ktre s
molibdenem jak i grubsze, ktre s platynikiem (stop niklu i elaza, platyny tam nie ma).
Duo wolframowych arnikw wsad do probwki z azotanem sodu lub potasu w nieco
wikszych ilociach. Nastpnie ogrzewaj probwk w pomieniu palnika a do stopienia azotanu i
roztworzenia wolframu. Reakcje:
W + 2KNO3 --T-> K2WO4 + O2 + N2
Kiedy to nastanie probwk odstaw, a kiedy ostygnie, jej zawarto rozpu w wodzie
destylowanej/demineralizowanej, po czym dodawaj kwasu solnego lub siarkowego, czy nawet
octowego dopki bdzie opada na dno ty osad kwasu wolframowego. Reakcja:
K2WO4 + 2HCl --> H2WO4 + 2KCl
Osad kwasu przescz, przemyj, po czym go wysusz. Po wysuszeniu wrzu go do probwki, dolej
nieco wody destylowanej i wstrzsaj probwk by utworzy zawiesin. Teraz dodawaj po kropli
roztworu wodorotlenku sodu jednak zaprzesta tego, kiedy osadu prawie nie bdzie. Reakcja:
H2WO4 + 2NaOH --> Na2WO4 + 2H2O
Teraz przescz roztwr, po czym ogrzej go w parowniczce a do cakowitego odparowania wody.
Gdyby odparowywa powoli na powietrzu dwutlenek wgla zareagowaby z wolframianem
tworzc kwas wolframowy i wglan sodu.
Chlorek glinu AlCl3
Chlorek glinu to w laboratorium rdo jonw glinu oraz katalizator organiczny, ktry
wydawaoby si e mona w domu otrzyma z folii aluminiowej. Folia aluminiowa zawiera jednak
dodatki krzemu, magnezu i czasami elaza i innych metali, co zanieczyci nasz sl. Mona
jednak tego unikn.
Folie aluminiow powoli roztwrz w rocieczonym roztworze wodorotlenku sodu. Pamitaj, e
jest to rca substancja, tu dodatkowo pryskajca rc mg, a wydostajcy si
wodr jest atwopalny! Osad na dnie to magnez i inne dodatki. Teraz przescz roztwr, po
czym moesz albo wdmuchiwa somk dwutlenek wgla z puc, albo wystawi na powietrze i
poczeka, a twr roztwr sam go wychwyci. Z glinianu sodu powstaje wodorotlenek glinu i
wglan sodu. Po odsczeniu wodorotlenku glinu, przemyciu go na sczku i wysuszeniu moemy
go wsypa do kwasu solnego i teraz mieszamy aby rozpuci jak najwicej osadu. Cz
nierozpuszczonego osadu to bd biae kwasy krzemowe. Osad naley odsczy, a klarowny
biay roztwr podda krystalizacji.
Reakcje:
6NaOH + 2Al + 3H2O --> 2Na3AlO3 + 3H2
2Na3AlO3 + 3CO2 --> 3Na2CO3 + Al(OH)3
Al(OH)3 + 3HCl --> AlCl3
_________________
Sprzedam szko laboratoryjne we Wrocawiu nwki, tanio!
Post zosta pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez MrVinquer dnia Pi 9:06, 30 Sie 2013, w caoci zmieniany 3 razy

Powrt do gry

Zobacz poprzedni temat :: Zobacz nastpny temat


http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 7 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

Autor
MrVinquer

Modszy moderator

Poka avatary

Wiadomo
Wysany: Nie 14:01, 18 Sie 2013

Temat postu:

Dodam kolejn cz domowych odczynnikw


Siarczan (IV) sodu Na2SO3

Doczy: 28 Lip 2013


Posty: 47
Przeczyta: 0 tematw
Pomg: 4 razy
Ostrzee: 0/3
Skd: Wrocaw

W tym wypadku naszymi surowcami bd dwutlenek siarki i wglan sodu lub wodorotlenek
sodu. Dwutlenek siarki moemy uzyska albo przez reakcje kwasu siarkowego z mosidzem lub
przez spalanie siarki. Jak chcecie uzyska przy okazji siarczan miedzi i cynku to rbcie t
pierwsz metod, jak macie troch siarki, to t drug.
Naley przygotowa roztwr wglanu sodu lub wodorotlenku sodu ze wskanikiem w postaci
oranu metylowego. Teraz wybieramy rdo dwutlenku siarki.
Pierwsza metoda jest atwa, wystarczy do kolby z kwasem siarkowym wrzuci mosiadz, zatka
korkiem z rurk i wykiem odprowadza gaz do roztworu wglanu lub wodorotlenku sodu. W
przypadku wglanu robimy to a przestanie si on pieni, a w przypadku wodorotlenku a
przybierze pomaraczow barw. Kiedy przybierze pomaraczow barw to dodajemy troch
wgla aktywnego by usun barwnik, a nastpnie sczymy i odstawiamy roztwr do
krystalizacji. W przypadku wglanu sodu mona odrazu odstawi do krystalizacji.
Reakcje:
2H2SO4 + Cu --> CuSO4 + 2H2O + SO2
SO2 + 2NaOH --> Na2SO3 + H2O
SO2+Na2CO3 --> Na2SO3 + CO2
W przypadku drugiej metody jest to troch trudniejsze. Dobrze by byo gdybymy posiadali
puczk ze zdejmowan nasadk i pomp prniow. Puczk dajemy na jak najwiksz kolb,
wlewamy do niej wody z wglanem lub wodorotlenkiem sodu. UWAGA w przypadku
wodorotlenku sodu naley uwaa na zapieczenie si szlifw, wic najlepiej
nasmarowa je dokadnie wazelin! Z jednego koca puczki montujemy lejek umocowany
na wyku i skierowany do gry nogamy, tak, by pochania gazy ze spalajcej si siarki. Siark
powinno si wsypa np. na metalow pytk, a lejek umocowa tak, by by 1-2 cm luzu midzy
nim a pytk z siark. Z drugiej strony puczki powinno si zamontowa pomp prniow tak,
by nie wsysaa wody, ewentualnie mona zrobi tzw. "bateri" czyli dwie poczone ze sob
puczki. Siark powinno si dokadnie zmieli w modzierzu, po czym dola nieco denaturatu by
osign bardzo gst mas o konsystencji gstego miodu. Wtedy moemy t mas pooy na
pytce, podpali, wczy pomp i czeka, kontrolujc reakcj. Krystalizacj naley
przeprowadza przy maym dostpie powietrza, najlepiej w eksykatorze, gdy siarczany (IV) si
powoli na powietrzu utleniaj do siarczanw (VI), czy jak kto woli siarczyny do siarczanw.
Reakcje:
S + O2 --> SO2
SO2 + 2NaOH --> Na2SO3 + H2O
Naley pamita, e dwutlenek siarki to dranicy gaz i dosy cuchncy, cho nie tak
jak siarkowodr. Wodorotlenek sodu tworzy rce roztwory, wiec trzeba na niego
uwaa.
Tiosiarczan sodu Na2S2O3
Tiosiarczan sodu to odczynnik przydatny np. w utrwalaniu klasycznych fotografii i miareczowania
(np. oznaczanie stenia tlenu w wodzie, oznaczanie jodu itp.). Surowcami potrzebnymi nam s
siarka i siarczan(IV) sodu.
Siarczan (IV) sodu naley rozpuci w wodzie (80g/100g wody) i doda na kade 80g siarczynu
sodu 20g jak najdrobniej przemielonej siarki. Zawiesin naley ogrzewa kilka razy do wrzenia w
kolbie z chodnic zwrotn. Pniej naley przez 2 godziny utrzymywa temperatur 45-50*C. W
obu procesach naley pamita o mieszaniu. Najlepiej zaopatrzy sie w mieszado magnetyczne,

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 8 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

ale wystarczy bagietka lub po prostu "krcenie kolb". Po tym czasie mona roztwr przesczy i
rozpocz krystalizacj.
Reakcja:
Na2SO3 + S --> Na2S2O3
Roztwory tiosiarczany s bardzo wraliwe na kwasy, wic najlepiej doda na 100g tiosiarczanu
sodu 1g wglanu sodu, a dodatkowo roztwr naley zakropi kilkoma kroplami chloroformu. Bez
dodatku wglanu sodu na dnie butelki zbierze si ty osad siarki powstay przez zakwaszenie
wody dwutlenkiem wgla i hydroliz anionu tiosiarczanowego do niestabilnego kwasu
tiosiarkowego, ktry si rozpada do siarki pierwiastkowej i kwasu siarkowego(IV)
Wglan sodu Na2CO3
Wglan sodu to dobry surowiec do otrzymywania licznych soli sodu, bo kwas wglowy, ktrego
sol jest wglan sodu jest niezwykle atwy do wyparcia przez najsabsze nawet kwasy. Do tego
uywa si jej do strcania wglanw, bo tylko wglany sodu, potasu, rubidu, cezu i amonu s w
wodzie rozpuszczalne. Tzw. sod kalcynowan moemy otrzyma w prosty sposb, a naszym
jedynym surowcem bdzie soda oczyszczona (NaHCO3).
Rozpu sod oczyszczon w wodzie demineralizowanej w iloci 10g Na2CO3/100ml H2O.
Zamieszaj, a nastpnie roztwr ogrzewaj ostronie do wrzenia w wysokim naczyniu napenionym
co najwyej do 2/3 wysokoci. Roztwr po ogrzaniu do 50*C zacznie si pieni z powodu
wydobywajcego si dwutlenku wgla. Trzeba dokadnie miesza, by roztwr nie opuci
naczynia. Ogrzewamy nastpnie do temperatury wrzenia jednak przerywamy to dopiero wtedy,
kiedy piana nie bdzie miaa koloru biaego. Wtedy ogrzewanie przerywamy, a ciepy roztwr
przelewamy do parowniczki i odstawiamy do krystalizacji.
Reakcja: 2NaHCO3 --T-> Na2CO3 + H2O + CO2
Wglan potasu K2CO3
Tutaj surowiec bdzie podejrzewam prosty do zdobycia w wikszych ilociach bo jest nim popi
drzewny. Jeli mieszkacie w bloku, albo ogrzewacie dom wglem/koksem/ekogroszkiem to macie
pewien problem, ale moecie o popi popyta innych, albo ostatecznie zebra z dzikiego
ogniska. Nalepiej nadaje si do tego popi drzew iglastych. Popi drzew liciastych jest dla nas
ju mniej bogaty w t sl, a popi wglowy i koksowy jej praktycznie nie ma.
Jak najwicej popiou naley przesia do wiadra przez sitko, by pozby si zwglonych kawakw
drzewa oraz wikszych grudek. Po tym naley popi zala wod i zostawi tak na 24 godziny co
jaki czas mieszajc. Wane, by nie powstaa gsta papka, a zwyka zawiesina o lepkoci
podobnej do wody. Po tym czasie naley odczeka a osad opadnie na d i pozostawi wzgldnie
przejrzysty roztwr, ktry nastpnie naley przefiltrowa. Po filtrowaniu roztwr poddajemy
krystalizacji w ciepym miejscu, a nastpnie zbieramy i dokadnie mielimy otrzymane sole.
Nasze sole zawieraj zanieczyszczenia zwizkami wapnia i magnezu wic naley na kade 110g
otrzymanej mieszanki wla 100ml wody i przesczy. Po tym naley roztwr zagotowa. Po
zagotowaniu gorcy roztwr naley przefiltrowa jak najszybciej przez duy sczek, a klarowny
przescz odstawi, by ostyg. Po ostygniciu do temperatury pokojowej wytrc si biae
krysztay wglanu potasu. Te krysztay, ktre si strciy naley ju tylko wysuszy i schowa do
podpisanego pudeka. Reszt roztworu krystalizujemy i powtarzamy akapit od pocztku, a
otrzymamy czysty wglan potasu, ktry jest wietnym surowcem np. do otrzymywania chlorku
potasu, wodorotlenku potasu, nawet metalicznego potasu.
Siarczan cynku ZnSO4
Siarczan cynku to przydatny odczynnik do sporzdzania kpieli do cynkowania, czy do
otrzymywania innych zwizkw cynku. Naszym rdem cynku bd kubeczki z baterii chlorkowy
cynkowych (zwanych cynkowo wglowymi). Reszt z baterii warto zostawi na pniej, w innych
postach pisaem o otrzymywaniu z nich amoniaku i chlorku manganu.

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 9 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

Kubeczki cynkowe naley poci na pytki, ktre albo naley woy do 0,5-1% kwasu solnego w
celu nadtrawienia albo dokadnie wyszorowa papierem ciernym. Naley to zrobi dlatego, gdy
cynk z baterii jest zanieczyszczony z zewnatrz dwutlenkiem manganu. Trawienie jak i
szorowanie przerywamy w momencie, gdy przestan by widoczne czarne plamy dwutlenku
manganu i szare plamy tlenku cynku zmieszanego z dwutlenkiem manganu.
Wtedy przygotowujemy odpowiednie naczynia. Do zlewki 150ml nalewamy 100ml 10-15%
kwasu siarkowego. Nie naley nalewa bardziej stonego, gdy moe si to skoczy
wykipieniem zawartoci. Zlewk wkadamy do zlewki 500-600ml wypenionej zimn wod. Ma to
zapobiec przegrzewaniu si mieszaniny. Do zlewki z kwasem siarkowym wkadamy kawaki
oczyszczonego cynku. Z roztworu wydobywa si atwopalny wodr jak i dwutlenek
siarki, ktry jest draniacy, i niezbyt pachncy. Zaleca si wykonywanie na dworze,
pod wyciagiem, lub w dobrze wietrzonym pomieszczeniu. Kiedy cay cynk zostanie
roztworzony naley doda kolejn porcj. Dodajemy cynk, a do momentu, kiedy roztwr
przestanie si pieni. Wtedy wci z kawakiem cynku roztwr odstawiamy na kilka godzin co
jaki czas mieszajc, by si ostatnie resztki kwasu siarkowego zneutralizoway. Kiedy to nastpi
roztwr przesczamy, i odstawiamy do krystalizacji. Po tym zebrane krysztay siarczanu cynku
odstawiamy do podpisanego pudeka.
Reakcja: Zn + H2SO4 --> ZnSO4 + H2 + SO2 + H2O
Metawanadan amonu NH4VO3
Metawanadan amonu to najpopularniejszy zwizek wanadu jaki mona spotka w laboratorium.
Naszym surowcem wanadu bdzie stal specjalna o handlowej nazwie Chrome Vanadium.
Zawiera ona 1-5% wanadu, reszta to elazo, wgiel, chrom, kobalt, molibden, wolfram, mangan
i krzem, wic jak wida cakiem duo. Da si jednak tutaj na szczscie wyodrbni atwo wanad.
Z tej stali wyrabia si narzdzia takie jak rubokrty czy klucze. Taka stal si niestety czasami
amie, wic moecie popyta, moe kto ma takie niepotrzebne, zamane narzdzia.
Zaczynamy od roztworzenia stopu w kwasie siarkowym. Powstaje mieszanka siarczanw
kobaltu, manganu, elaza i chromu, ktr trzeba rozdzieli. Jak? Moecie poszuka w tablicach
rozpuszczalnoci, albo powoli hodowa krysztay i po kolorach rozdziela. Osadem jest wgiel,
krzem, molibden, wolfram i wanad.
Naley otrzymany osad wysuszy, przemy kwasem solnym, a nastpnie zmiesza z
wodorotlenkiem sodu i to wsypa do puszki po konserwie. Nastpnie naley ogrza to, a stopi
si wodorotlenek sodu. Wtedy zacznij miesza stalowym prtem.UWAGA wodorotlenek sodu,
a tym bardziej stopiony jest niezwykle rcy. Okulary, fartuch i rkawice
kwasoodporne to obowizek! Ju jego roztwory powoli roztwarzaj szko, stopiony
jest niezwykle dla szka i porcelany agresywny. Kiedy przestan ulatywa bbelki reakcje
mona uzna za zakoczon. Teraz po ostronym rozpuszczeniu tego w wodzie i przesczeniu na
osadzie mamy ju tylko molibden, wolfram i wanad.
Nastpnie osad przemywamy rozcieczonym wodorotlenkiem sodu, a potem kwasem solnym.
Osad suszymy i mieszamy z wodorotlenkiem sodu i azotanem sodu w proporcjach 1:2. Potem
wsypujemy ponownie do metalowej puszki i ogrzewamy. UWAGA tym razem mamy te silny
stopiony utleniacz, na ktry take trzeba uwaa. Dowiadczenie take wykonujemy
ze stosownymi rodkami ostronoci koniecznie na dworze! Po zakoczniu reakcji, o
czym wiadczy brak osadu lub jego maa ilo czekamy a mieszanka ostygnie, po czym j
wrzucamy do wody, a si caa rozpuci. Kiedy to nastpi zobojtniamy kwasem po kropli do
momentu, do ktrego si od jednej kropli wytrci osad. Gdy si wytrci osad to dodajemy kropl
wodorotlenku sodu i mieszamy. W tym momencie moemy doda jakiejkolwiek soli amonowej,
by wytrci metawanadan amonu, ktry si w wodzie bardzo sabo rozpuszcza. T dug drog
doszlimy wreszcie do ciekawego zwizku wanadu.
UWAGA naley pamieta, e wanad jest toksycznym pierwiastkiem. Obchodzenie si z

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 10 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

nim powinno by jak najostroniejsze. Rkawice to obowizek, a kontakt ze


zwizkami wanadu powinno si ograniczy do minimum!
Wglan magnezu MgCO3 i siarczan sodu Na2SO4
Niestety w tym wypadku musimy si uda do apteki i kupi 50 lub 100g tzw. soli gorzkiej. Jest
to nic innego jak siedmiowodny siarczan magnezu. Drugim surowcem bdzie wglan sodu, o
ktrym pisaem wczeniej.
Siarczan magnezu naley rozpuci w wodzie, po czym doda do niej wglan sodu w
odpowiednich proporcjach. Niech to bdzie dla ciebie zadanie, jakich proporcji naley uy. Po
reakcji otrzymasz osad wglanu magnezu. Osad odscz i sczek przemyj wod, by pozby si
resztek siarczanu sodu, po go wysusz i moe ci posuy jako odczynnik do otrzymywania innych
soli magnezu. Siarczanu sodu szkoda wylewa. Moesz go wykrystalizowa, a po wypraeniu
moe suy jako rodek suszcy. Moesz te go powoli krystalizowa w chodnym zaktku domu
i uzyskasz adne krysztay siarczanu sodu, ktre moesz z dum postawi na biurku, albo obok
innych wychodowanych krysztaw.
Mimo, e sl gorzka, to wyrb leczniczy, to nie prbuj go za duo, gdy moe si to skoczy
niemi biegunk

Kiedy ona suya jako rodek przeczyszczajcy.

Glukoza C6H12O6
Glukoza to cukier prosty, ktry nadaje smak sodki owocom, jest on atwy do trawienia i stanowi
te surowiec, z ktrego nasz organizm uzyskuje energi. W laboratorium jest to surowiec
przydatny do otrzymywania powok srebrnych w prbie Tollensa, czy np. kwasu glukonowego.
Naszym surowcem do otrzymania tego cukru jest skrobia ziemniaczana, wglan wapnia (czyli po
prostu kreda) i kwas siarkowy. Skrobi ziemniaczan mona kupi w opakowaniach po 0,5kg i
0,25kg, a najlepiej poszuka w domu, zapewne gdzie jest, a nam potrzebne jest ledwie 50100g.
Do garnka koniecznie z nieuszkodzon emali ogrzewanego na kuchence gazowej, bd wikszej
zlewki ogrzewanej na kuchence elektrycznej nalej 0,25-0,5 litra wody i dodaj 50-100g skrobii
ziemniaczanej. Ogrzej zawarto do 50*C i dokadnie mieszaj. Cigle ogrzewajc dodaj 510cm^3 30-50% kwasu siarkowego i gotuj do wrzenia. Reakcja jaka tutaj zasza to hydroliza
skrobii do glukozy w rodowisku kwanym, jakie wytworzy kwas siarkowy. Kwas siarkowy jest
wobec tego katalizatorem. Co jaki czas pobieraj prbki zamieszanego roztworu z naczynia,
rozciecz je 10-krotnie w probwce i dodaj kropl jodyny. Jeli zabarwienie bdzie sabe, bd
go nie bdzie w ogle, to moesz ogrzewanie przerwa. W tym momencie dodaj kredy czyli
wglanu wapnia do tego momentu, do ktrego przestan ulatywa bbelki dwutlenku wgla,
wtedy dodaj jeszcze may nadmiar. Dodaj take troch wgla aktywnego, by pozby si
zanieczyszcze. Teraz moesz roztwr przesczy, a potem zagotowa go w celu odparowania
wody a uzyskasz syropowat ciecz. T ciecz przelej do krystalizatora i w ciepym miejscu
wykrystalizuj glukoz.
Mimo, e glukoza jest czym, co powszechnie wystpuje w naturze, to nie polecam otrzymanej
t metod je, gdy zapewne bdzie kwana, moe te mie inne zanieczyszczenia.
Kwas szczawiowy (COOH)2
Kwas szczawiowy to zwizek naturalnie wystpujcy w niskich steniach w szczawiu i wielu
innych kwanych rolinach. W laboratorium jest on przydatny do otrzymywania szczawianw,
ktre podobnie jak wglany z reguy s nierozpuszczalne czy jako dobry rodek redukujcy.
Naszymi surowcami bd nadmanganian potasu i karbid. Karbid mona kupi w opakowaniu 1kg
jako rodek do odstraszania kretw i nornic, jest to nic innego jak techniczny wglik wapnia
CaC2. Przyda si take denaturat
Naley zmontowa prost aparatur, ktra bdzie kolb z rurk odchodzc do zlewki. Do kolby
naley wla mieszank denaturatu i wody w stosunku 1 cz denaturatu 2 czci wody.

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 11 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

Dodatek etanolu spowolni reakcj. Kolb naley wsadzi do duego naczynia z zimn wod. Do
zlewki wlej 5% roztwr nadmanganianu potasu. Kiedy caa aparatura bdzie zmontowana do
kolby z wod wrzu karbid, zamieszaj, po czym szczelnie za korek z rurk skierown do
roztworu KMnO4. Nadmanganian potasu utleni wywizujcy si z karbidu acetylen do kwasu
szczawiowego, a sam zredukuje si dwutlenku manganu. Kiedy reakcj zakoczysz i roztwr w
zlewce nie bdzie fioletowy a brzowy lub czarny z powodu osadu dwutlenku manganu przescz
go i przelej do naczynia, w ktrym go bdziesz traktowa dwutlenkiem wgla. Moe on pochodzi
albo z twoich puc albo z innej aparatury do wywizywania go np. z wglanu wapnia kwasem
solnym. Dwutlenek wgla zobojtni wodorotlenek potasu do wglanu potasu. Mieszank
kadziemy w suchym miejscu, a si rozpoczeni krystalizacja. Kiedy pojawi si pierwsze
krysztay, to je ponownie rozpuszczamy w wodzie, jeli si nie rozpuszcz, to troch dolewamy.
W tym momencie do stonego roztworu dolewamy po trochu stony roztwr soli kuchennej
czyli chlorku sodu cigle mieszajc a do momentu, kiedy od jednej kropli nie strci si osad.
Tym osadem jest szczawian sodu, ktry wykazuje miern rozpuszczalno w wodzie, bo ledwie
3,41g/100ml podczas kiedy szczawian potasu 36,4g/100ml. Po odsczeniu osadu i przemyciu
zimn wod naley go wysuszy, a mieszank, ktra pozostanie stanowi wglan potasu i
chlorek potasu z ma iloci szczawianu sodu. Oddzielenie ich pozostawiam waszej
pomysowoci. Ponownie moecie si posuy rnicami w rozpuszczalnoci jak i krystalizacj i
rozdzielaniem krysztaw.
Szczawian sodu naley zakwasi 15-20% kwasem siarkowym. W tym momencie roztwr w
zlewce naley schodzi do temperatury 0-5*C i przesczy, a nastpnie przemy lodowat
wod. Siarczan sodu, jaki pozostanie w roztworze moecie wykrystalizowa, a kwas szczawiowy
jeszcze wykrystalizowa i moecie schowa do pudeka.
Mimo, e kwas szczawiowy ponownie wystpuje powszechnie w naturze, to jednak trzeba
pamita, e to on powoduje kamienie nerkowe i tego wasnej roboty kwasu szczawiowego nie
powinno sie spoywa, ani dodawa do zup. W szczawiu czy rabarbarze jego ilo jest mniejsza
od 1% i tylko z takimi maymi ilociami nasz organizm sobie radzi.
Chlorek niklu NiCl2
Naszym surowcem do tego ciekawego i przydatnego zwizku bd grubsze wsporniki arwek,
czyli te druciki, ktre podtrzymuj drut oporowy z wolframu. S one wykonane z platyniku. Jest
to stop, ktry platyny nie zawiera, ale zawiera 46% niklu. Reszta to elazo. Ciesze druciki to
molibden, a arnik to wolfram. Obie czci warto sobie zostawi.
Kilkanacie wspornikw z arwek naley woy do kwasu solnego i ogrzewa, pki si nie
roztworz (platynik jest dosy odporny na kwasy), po czym przesczy roztwr z zanieczyszcze
i go wykrystalizowa. Po krystalizacji otrzymane sole naley rozpuci w wodzie. Zapewne
strcio si troch tlenku elaza, wic naley go odsczy. Teraz naley nasz roztwr zakwasi
dosownie trzema kroplami stonego kwasu solnego, a potem pooy w nim drut lub prt
wykonany z elaza. elazo jako aktywniejszy metal wyprze nikiel z soli, co spowoduje osadzenie
si drobniutkich krysztakw niklu na kawaku elaza, wobec czego trzeba ten kawaek co jaki
czas potrzsa. Czarny osad jaki powstanie to bardzo drobny nikiel. W momencie, kiedy elazo
przestanie wypiera nikiel wyjmij je, a pod zlewk pod magnes. teraz moesz roztwr wyla,
a opiki niklu zostan na dole zlewki, bo razem z elazem i kobaltem nikiel jest
ferromagnetykiem. Teraz do zlewki ponownie nalej wody i ponownie j wylej. W ten sposb
oczycisz swj nikiel z roztworu. Jeli boisz si, e twj nikiel jest zanieczyszczony elazem, to
moesz go potraktowa w metalowym naczyniu stonym NaOH, bo nikiel jest na zasady
niezwykle odporny. Teraz osad niklu po przepukaniu kilkakrotnie wod zalej kwasem solnym, a
chlorek niklu wykrystalizuj. Otrzymae w ten sposb kolejny przydatny odczynnik.
Pamitaj jednak, aby kontakt ze zwizkami niklu mie tylko za porednictwem
rkawic, gdy zwizki niklu mog wywoywa uczulenia.
Post zosta pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez MrVinquer dnia Pi 9:13, 30 Sie 2013, w caoci zmieniany 7 razy
http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 12 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

Powrt do gry

Zobacz poprzedni temat :: Zobacz nastpny temat


Autor
MrVinquer

Modszy moderator

Poka avatary

Doczy: 28 Lip 2013


Posty: 47
Przeczyta: 0 tematw
Pomg: 4 razy
Ostrzee: 0/3
Skd: Wrocaw

Wiadomo
Wysany: Wto 18:44, 20 Sie 2013

Temat postu:

Chlorek wapnia CaCl2


Chlorek wapnia to surowiec do otrzymywania innych zwizkw wapnia, a take jako wkad do
eksykatorw dziki swojej higroskopijnoci. Naszymi surowcami bd tutaj wapno (ostatecznie
kreda) i kwas solny. Kwas solny moe by zarwno czysty jak i techniczny. Techniczny ma swoj
zt barw spowodowan zwizkami elaza. U nas da si tego zanieczyszczenia pozby.
W duej parowniczce wapno powoli pokrapiaj wod i mieszaj palcami (w rkawiczce oczywicie)
aby uzyska ciastowat mas. Teraz t mas obtocz w maej iloci suchego wapna i odstaw w
suchym miejscu do wyschnicia na dzie. W tym momencie przygotuj zlewk jak i naczynie z
zimn wod, w ktrej bdziesz j trzyma, gdy zlewka moe si sporo rozgrza, a nawet
pkn jeli nie bdzie odpowiednio chodzona. Kulk w do zlewki i powoli lej do niej kwas
solny, tak by zawarto nie wykipiaa. Kulka ma mniejsz powierzchni od proszku, dziki czemu
wolniej reaguje, i reakcja nie jest a tak gwatowna. Kiedy zalejesz i cae wapno si roztworzy
powoli dolewaj mleka wapiennego 10% czyli na 90g wody daj 10g wapna i zamieszaj. Mleka
dolewaj dopki bdzie si cae roztwarza. Jeli po dolaniu mleka ciecz bdzie klarowna, to
dolewaj mleko dalej, lub dosypuj wapna. Kiedy ciecz mimo mieszania nie bdzie klarowna, to
przerwij to i wdmuchuj ostronie powietrze z twoich puc by resztki wodorotlenku wapnia strci
do wglanu wapnia. Teraz przescz roztwr, a klarown ciecz wlej do innego naczynia i
ogrzewaj. Dodawanie wapna w nadmiarze miao zarwno cel wykorzysta w peni kwas solny,
jak i w przypadku zanieczyszczenia elazem, strci go.
Ogrzewaj roztwr a otrzymasz tylko lekko wilgotn mas. Tak mas albo moesz ju uywa
po zlepieniu w kulki jako rodek osuszajcy albo go ogrza w tyglu lub piekarniku. Wtedy
bdziesz mia kompletnie suchy chlorek wapnia. Pamietaj, e chlorek wapnia jest higroskopijny i
nawet w "szczelnych" naczyniach z czasem si zbryla. Pozostawiony na wolnym powietrzu po
pewnym czasie si rozpywa.
Chlorek wapnia nie jest niebezpieczny, ale kwas solny jest rcy, a wodorotlenek
wapnia jest dranicy, jednak tworzy rce roztwory.
Kwas benzoesowy C6H5COOH
Kwas benzoesowy jest dobrym konserwantem, a w laboratorium suy do otrzymywania innych
zwizkw aromatycznych. Mona z niego zrobi sl sodow, ktra jest lepiej rozpuszczalna.
Naszym surowcem bdzie tutaj rozpuszczalnik, ktry w skadzie zawiera toluen i izobutanol.
Musicie niestety sprawdza nie po nazwach, a po skadzie.
Jeli ju zdobylicie odpowiedni rozpuszczalnik, to powiem wam, jak metod rozdzielacie te
dwa skadniki. Destylacja nie wchodzi w gr, bo oba skadniki wrz niemal w tej samej
temperaturze (2*C rnicy). Jednak jak si przypatrzymy ich waciwociom, to widzimy
ciekaw rzecz. Rozpuszczalno izobutanolu w wodzie to 7g/100ml a toluenu ledwie
0,05g/100ml. To ju nam z pewnoci pozwoli je rozdzieli. Mieszamy nasz rozpuszczalnik z 10krotnie wiksz iloci wody i dokadnie mieszamy. Nastpnie zlewamy ciecz znad wody, ktr
jest ju czystszy toluen, ale wci zanieczyszczony izobutanolem. Zlan ciecz przelewamy do
rozdzielacza i tam rozdzielamy. Powtarzamy cykl dwu-trzykrotnie i mamy ju cakiem czysty
toluen. Teraz przechodzimy do nastpnego kroku.
Teraz we toluen, zmieszaj go z piciokrotnie wiksz iloci wody i wlej go do kolby ogrzewanej
na kuchence koniecznie elektrycznej w ani wodnej. Do kolby przymocuj wkralacz ze stonym

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 13 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

roztworem nadmanganianu potasu i powoli dawaj jego krople. Roztwr po reakcji przescz i
zakwa, a nastpnie poddaj krystalizacji. Pierwsze krysztay, jakie si wytrc to kwas
benzoesowy.
UWAGA toluen to grona substancja, nie naley wdycha jej par, powoduje senno, w
wikszych ilociach uszkadza wtrob, nerki i mzg. Jest to take ciecz atwopalna,
wic naley uwaa. Dowiadczenie powinno by wykonywane pod wycigiem, lub na
wolnym powietrzu.
Etano-1,2-diol, Glikol etylenowy C2H4(OH)2
Glikol etylenowy to najprostrzy cukrol, czyli alkohol o takiej samej liczbie grup OH co atomw
wgla jednoczenie bdc sodki. Jednak sodko tego alkoholu przymiewa jego toksyczno.
Jest on metabolizowany do kwasu szczawiowego, przez co powoduje w mniejszych ilociach
kamienie nerkowe, a w wikszych (70-100g) jest toksyczny. W przemyle on jest
wykorzystywany do produkcji polimerw, m.in. poli(tereftalan etylenu). W laboratorium mona
go wykorzysta do syntezy organicznej, czy np. wytworzenia kwasu glikolowego. Naszym
surowcem tutaj bedzie kwany roztwr nadmanganianu potasu i polietylen.
Polietylen mona zidentyfikowa pomieniowo, bo pali on si niebieskim pomieniem z zielonym
czubkiem wydzielajc zapach parafiny, czyli po prostu palonych wieczek. Gdy ju
zidentyfikujemy to tworzywo to mielimy i wkadamy do probwki. Montujemy aparature, ktra
skada si z probwki z polietylenem, rurk odprowadzajc etylen do kwanego roztworu
KMnO4 i naczynia z zimn wod, w ktrej ten roztwr bdzie. Po podgrzaniu polietylenu
rozkada on si do etylenu, etylen reaguje z zakwaszonym manganianem potasu tworzc glikol
etylenowy. Gdyby temperatura bya wysza to glikol mgby si utleni do kwasu szczawiowego,
a nawet dwutlenku wgla. Kiedy reakcja si zakoczy roztwr filtrujemy z moliwego dwutlenku
manganu, a nastpnie dajemy w suche miejsce, by odparowaa woda. Glikol wrze dopiero w
197*C wiec nie odparuje szybko. Kiedy w wikszoci woda odparuje i ciecz ju parowa nie
bdzie chciaa, to destylujemy glikol, jednak ogrzewajc kuchenk elektryczn a kolb w ani
piaskowej, by nie doprowadzi do zaponu par glikolu.
UWAGA glikol etylenowy nie jest zbyt toksyczny w porwnaniu do np. metanolu, ale
jego sodki smak moe zmyli niektre osoby, wic pojemnik powinien by wyranie
podpisany. Podczas pracy uwaaj na opary glikolu, profilaktycznie wietrz
pomieszczenie. Uwaaj take na kwany roztwr nadmanganianu potasu gdy mona
si nim atwo zabrudzi. Brzowe plamy pozostaj dugo na rkach, na ubraniu wyera
dziury.
Chlorek miedzi CuCl2
Chlorek miedzi to w laboratorium rdo zwizkw miedzi jak i kolejna ciekawa sl do hodowli
krysztaw. Podobnie jak cz soli miedzi jest to zielona sl. Solami miedzi, ktre nie s zielone
s np. czarny siarczek, niebieski siarczan, czy niebieski azotan (ten jednak tworzy zielone
roztwory). Rozcieczony roztwr chlorku miedzi po zakwaszeniu stonym kwasem solnym w
proporcjach 1:2 wyranie zmienia barw z zielonego na ty, co jest spowodowane
kompleksowaniem anionw chlorkowych.
Kwas solny miedzi nie trawi w ogle. Jednak jeli reakcja jest prowadzona w tlenie bd chocia
w powietrzu, to ju tlen peni rol utleniacza i reakcja zachodzi, jednak powoli. Szybciej mied
reaguje z wod amoniakaln (rwnie dziki powietrzu), ni z kwasem solnym. Mona si jednak
posuy albo zwizkiem miedzi (tlenek, wglan, wodorotlenek itp. uzyskanym z elektrolizy
roztworu Na2CO3/NaOH a anod miedzian.), albo bardzo drobn miedzi w naczyniu o
szerokiej szyjce. Jednak jeszcze lepszym pomysem jest dodatek nadtlenku wodoru, czyli po
prostu perhydrolu. Jest on wydajniejszym utleniaczem od tlenu, dziki czemu reakcja
przebiegnie szybciej.
Do kolby z wsk szyjk wrzucamy mied i zalewamy kwasem solnym, oraz perhydrolem. Co

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 14 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

kilka godzin sprawdzamy jak si ma reakcja i jeli ju caa lub wikszo miedzi jest strawiona,
to dorzucamy nowej. Kiedy przestanie by trawiona, filtrujemy roztwr i odstawiamy do
krystalizacji. Po kilku dniach zbieramy drobny puch, mielimy i wsypujemy do podpisanego
pudeka.
UWAGA kwas solny jak i perhydrol to rce ciecze, perhydrol tworzy biae zmiany martwicze.
Naley uwaa na obie substancje, rkawice, okulary i fartuch to obowizek.
Chlorek cyny SnCl2
Chlorek cyny to w laboratorium przydatny odczynnik. Zarwno jako rdo kationw Sn2+, jak i
naprawd dobry reduktor. Jako reduktor SnCl2 jest w stanie redukowa zoto, platynowce,
srebro, rt, a take Fe3+ do Fe2+. Naszymi surowcamy bd cyna lutownicza i kwas solny.
Tutaj lepiej jest uy cyny bezoowiowej, bo usuwanie oowiu jest dosy pracochonne. Cyna
wyprodukowana po 2006 jest >95% cyny, reszta to srebro, mied, kalafonia (czasem topnik
wewntrz drutu) i rzadko bizmut.
Cyn naley poci na krtkie 3-5mm kawaki i wrzuci do kolby. Kolb naley napeni do
poowy objtoci stonym kwasem solnym. Teraz naley naoy gumowy korek, jednak tak, by
wzrastajce cinienie ani go nie wyrzucio, ani nie wysadzio kolby. Korek naley woy lekko, by
gazy mogy spokojnie odchodzi. Teraz kolb naley woy do ani wodnej i ogrzewa przez
duszy czas a do osignicia przez wod w ani 90*C. Wtedy t temperatur utrzymujemy i
co jaki czas potrzsamy zawartoci kolby. Kiedy caa cyna si roztworzy upewniamy si, e
rodowisko jest kwane (jeli nie to dolewamy nieco HCl) i sczymy na gorco. Po przesczeniu
mamy dwie opcje. Albo moemy nasz chlorek cyny wykrystalizowa (w obecnoci maego
kawaka cyny) albo trzyma w butelce jako reduktor pod rk. Ja polecam drug opcj. Po
przsczeniu jeszcze ciepy roztwr przelewamy do butelki i dajemy na dno butelki kilka maych
kawakw cyny. Maj one redukowa SnCl4 gdyby powstao na skutek reakcji z tlenem do SnCl2
po ochodzeniu roztworu moe si strci sporo krysztakw cyny. Mona te je wykorzysta do
otrzymania czystej cyny przez elektroliz i zbieranie krysztaw a nastpnie stopienie ich w
cao. Roztwory SnCl2 musz by zakwaszone by unikn hydrolizy.
UWAGA kwas solny jest rcy, a gazowy chlorowodr dziaa draniaco. Zaleca sie
wietrzenie pomieszczenia pracy.
Chlorek chromu CrCl3
Chlorek chromu to przydatne w laboratorium rdo chromu, pprodukt w otrzymywaniu
chromianw. Surowcem do otrzymywania bdzie wszelka stal chromowa lub jakiekolwiek stopy
chromu np. druty oporowe lub czasem powoki. Aby upewni si, e wanie z chromem mamy w
stopie do czynienia musimy wykona nastpujc prb. Najpierw may kawaek stopu
roztwarzamy w probwce z kwasem siarkowym Otrzymamy siarczany rnych metali. Dziaamy
na nie wodorotlenkiem sodu w nadmiarze. Osad bd stanowi wodorotlenki elaza, niklu,
miedzi i innych, a ciecz to bdzie gwnie tetrahydroksochromian(III) sodu Na[Cr(OH)4]. Po
opadniciu osadu na dno moemy przela klarowny roztwr do innej probwki. Teraz dodajemy
nieco perhydrolu lub wody utlenionej i po powolnym ogrzaniu do wrzenia ciecz zmienia
zabarwienie na te, co jest chromianem sodu Na2CrO4. Po dodaniu kwasu solnego ciecz bdzie
pomaraczowa, co bdzie dichromianem sodu Na2Cr2O7. To ju nas upewni, e ze stopem
chromu mamy do czynienia.
Zaczynamy od roztworzenia stopu w gorcym stonym kwasie solnym. Podgrzewamy nasz
kwas w kolbie z lekko wsunietym korkiem, tak, by gazy mogy spokojnie odchodzi. Kolba
powinna by umieszczona w ani wodnej, ktrej temperatura bdzie utrzymywana 50-60*C. Po
duszym roztwarzaniu ciecz z kolby przelewamy do zlewki, wybieramy ostatnie kawaki stopu i
sczymy. Na sczku zbierze si bezwodny fioletowy chlorek chromu, ktry teraz trzeba przemy
2-3 razy zimn wod destylowan. Mieszank zwizkw niklu, miedzi, elaza i innym moemy
sobie rozdzieli przez krystalizacj. Bezwodny chlorek chromu wykazuje bardzo ma
rozpuszczalno w wodzie (0,1g/100ml). Teraz dajemy go do zlewki, zalewamy wod i kiedy

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 15 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

roztwr bdzie zielononiebieski moemy hydratacj uzna za zakoczon. Teraz roztwr


moemy podda krystalizacji.
UWAGA kwas solny jest rcy, chlorowodr drani bony luzowe nosa, sole chromu s
szkodliwe, a chromiany rakotwrcze. Ostrono jak i odpowiedni strj ochronny to
podstawa.
Chromian sodu Na2CrO4
Chromian sodu to w laboratorium przydatny odczynnik jako utleniacz, rdo chromu
szeciowartociowego czy prekursor do dichromianu amonu - odczynnika do pokazu "wulkan".
Naszymi surowcami bd chlorek chromu, bd te siarczan czy azotan, wodorotlenek sodu i
perhydrol.
Przygotowujemy roztwr chlorku chromu i dodajemy roztwr wodorotlenku sodu. Pocztkowo
zacznie si strca wodorotlenek chromu. Aby nie zmarnowa tego wodorotlenku dodajemy
roztwr NaOH po kropli i przerywamy, kiedy od jednej kropli nie strca si osad. Teraz sczymy,
a po przesczeniu mamy osad wodorotlenku chromu a w przesczu azotan chlorek lub siarczan
sodu ze ladowymi ilociami powyszego kompleksu lub chlorku chromu. Teraz przescz
moemy wykrystalizowa, a osad przepuka 3-4 razy wod i wrzuci do wody tworzc
zawiesin. Dokadnie mieszamy, po czym ponownie wkraplamy wodorotlenek sodu tym razem a
do momentu, kiedy od jednej kropli ostatni kawaek osadu si rozpuci. Roztwr filtrujemy i
tetrahydroksochromian(III) sodu Na[Cr(OH)4]. Ten zwizek kompleksowy teraz mieszamy z
perhydrolem wodorotlenkiem sodu i ogrzewamy w kolbie na ani wodnej. Dokadn ilo
perhydrolu sobie policzcie sami w ramach wiczenia ze stechiometrii. Tu macie rwnanie:
2Na[Cr(OH)4] + 3H2O2 + 2NaOH ---> 2Na2CrO4 + 8H2O
Ogrzewamy kolbe z mieszank do momentu, do ktrego roztwr przybierze barw wyranie
t. Wtedy roztwr powoli odstawiamy do ostygnicia w zlewce. Jeli pracowalicie na
stonych roztworach, to moliwe, e ju po ostygniciu sie strciy krysztay. Jeli nie to
ogrzewamy zawarto zlewki, a do odparowania wody na tyle, e pojawi si pierwsze te
krysztay. Wtedy odstawiamy zlewk i czekamy a zawarto si oziebi i powstan pikne te
krysztay. Wtedy je wyjmujemy, suszymy i dajemy do odpowiednio oznaczonego pojemnika.
UWAGA wodorotlenek sodu jest rcy, sole chromu(III) dranice, a perhydrol
powoduje biae zmiany martwicze. Poza tym naley pamieta, e chromiany i
dichromiany oprcz tego, e s przydatne s te rakotwrcze i toksyczne! Krysztaw
nie wolno mieli ani uciera z uwagi na py. Maska przeciwpyowa wskazana,
odpowiedni strj ochronny obowizkowy! Radz kademu si zapozna z kart
charakterystyki chromianu sodu!
_________________
Sprzedam szko laboratoryjne we Wrocawiu nwki, tanio!
Post zosta pochwalony 1 raz
Ostatnio zmieniony przez MrVinquer dnia Sob 11:39, 24 Sie 2013, w caoci zmieniany 5 razy

Powrt do gry

Zobacz poprzedni temat :: Zobacz nastpny temat


Autor
Pyrher

Modszy moderator

Poka avatary

Doczy: 17 Sie 2013

Wiadomo
Wysany: Czw 1:12, 22 Sie 2013

Temat postu:

Aldehyd octowy, etanal, CH3CHO


Aldehyd octowy jest produktem utleniania alkoholu etylowego w organizmie czowieka przez
dehydrogenaz alkoholow. W przemyle stosowana jest metoda katalitycznego uwodnienia
etinu. Jest stosowany w przemyle perfumeryjnym np. w reakcjach transestryfikacji( reakcje

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 16 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

Posty: 8
Przeczyta: 0 tematw
Pomg: 2 razy
Ostrzee: 0/3

29.04.2015, 00:02

aldehydw z estrami). W laboratorium moe by stosowany do produkcji chloroformu poprzez


alkaliczne uwodnienie produktu jego chlorowania- chloralu.
Do otrzymania tego zwizku potrzebujemy: alkohol etylowy(~95%), manganian(VII)potasu oraz
kwas solny(najlepiej jak najbardziej stony). Generalnie metoda polega na nasczaniu etanolu
chlorem gazowym, wytworzonym z reakcji manganianu(VII)potasu z kwasem solnym. W mojej
metodzie uyem puczki Dreshla, rurek plastikowych, kolby oraz wtaczarki powietrza(moe by
elektryczna, czyt.sprrka). Urzdzeniem do wtaczania powietrza moe by najprostszy
przyrzd do rozpylania specyfikw na mniszki itd.
Metoda: do puczki Dreshla wlej kwas solny, tak aby rurka w puczce znalaza si poniej
poziomu cieczy. Nastpnie domontuj rurki, z jednej strony z wtaczarki do puczki, z drugiej z
puczki do kolby z etanolem(moe by zamknita do szczelnie korkiem, ale naley pamita,
aby co jaki czas wyrwnywa cinienie). Sprawd czy odpowiednio podczye przewody! Na
koniec dodaj do kwasu solnego kilka gramw manganianu(VII)potasu, zamknij czasz puczki i
poczekaj moment a chlor si wywie. Zacznij wtacza powietrze. Dziki temu chlor bdzie
szybciej si wywizywa na skutek mieszania i szybciej bdzie wypychany z puczki do kolby na
skutek czego etanol zostanie szybciej utleniony.
Wykrywanie: Znane s metody wykrywania aldehydw odczynnikiem Shiffa, jednak w
podstawowym laboratorium chemicznym nie znajdziemy, ani nie wytworzymy takiego
odczynnika. Nasz aldehyd octowy poznamy po do ostrym zapachu, dla niektrych
przypominajcy zapach winogron(?). Mona go utleni do kwasu octowego(tlenkiem
chromu(VI), dichromianem(VI)potasu lub manganianem(VII))potasu) jednak da nam to tylko
pewno i nasz produkt nie jest chloropochodn. Jeli do mocno wyczuwalny jest zapach
chloru przed lub po utlenieniu, oznacza to, i przesadzilimy z chlorowaniem i posiadamy
chloropochodne aldehydu octowego lub kwasu octowego.
Nie potrafi powiedzie ile czasu potrzeba na chlorowanie. Robiem to przez ok.10 min. Ta
metoda jest o tyle dobra, gdy mamy do czysty aldehyd octowy, w przypadku utleniania
innymi metodami mamy zanieczyszczenia w postaci osadw tlenkw, bd soli.
Reakcja: CH3CH2OH + Cl2 CH3CHO + 2HCl
Naley pamita, szczeglnie w lecie, i niska temperatura wrzenia, czyni substancje bardziej
lotnymi. Aldehyd octowy wrze w 20,1*C, czyli naley go przechowywa w temperaturze niszej
ni pokojowej, gdy moe z atwoci wyparowa.
Naley rwnie pamita o nietrywialnych i oczywistych waciwociach kwasu solnego.
Aldehyd benzoesowy, benzaldehyd, benzenokarboaldehyd, C6H5CHO
Produkt utleniania alkoholu benzylowego, tak... nawet w organizmie. Przemysowo otrzymywany
na wiele sposobw, a jednym z nich jest chlorowanie toluenu, a nastpnie hydroliza produktu
chlorowania- dichlorometylobenzenu. Stosowany jest w przemyle perfumeryjnym, jak dua
cz aldehydw, np. do otrzymywania kwasu cynamonowego, a take jego estrw(np.
transestryfikacja benzaldehydu z octanem etylu w rodowisku zasadowym(literatura podaje, e
w C2H5ONa/Na); produktem tej reakcji jest cynamonian etylu- zapach malin/truskawek).
Do otrzymania tego zwizku potrzebujemy: manganian(VII)potasu, kwas solny(>=33%),
alkohol benzylowy.
Metoda do otrzymywania jest analogiczna do metody otrzymywania acetaldehydu, przy czym
oczywist zmian jest zamiana etanolu na alkohol benzylowy. Nasczamy troch duej ni
etanol, bo fenylometanol jest gstszy ni alkohol etylowy. Produkt reakcji ma ostry zapach
migdaw. Przy przechowywaniu naley pamita o szczelnym zamkniciu, gdy pod wpywem
tlenu z powietrza nasz benzaldehyd utlenia si do kwasu benzoesowego.
Wykrywanie jest analogiczne jak przy acetaldehydzie.
Reakcja:C6H5CH2OH + Cl2--->C6H5CHO + 2HCl
Pamitajmy zawsze, aby po chlorowaniu "wywietrzy" aparatur, a w szczeglnoci naczynie z
ciecz chlorowan.
Post zosta pochwalony 2 razy
Ostatnio zmieniony przez Pyrher dnia Pi 16:22, 23 Sie 2013, w caoci zmieniany 1 raz

Powrt do gry

Zobacz poprzedni temat :: Zobacz nastpny temat


http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 17 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

Autor
MrVinquer

Modszy moderator

Poka avatary

Doczy: 28 Lip 2013


Posty: 47
Przeczyta: 0 tematw
Pomg: 4 razy
Ostrzee: 0/3
Skd: Wrocaw

Wiadomo
Wysany: Nie 19:07, 25 Sie 2013

Temat postu:

Kolejna cz domowych odczynnikw.


Wglan amonu (NH4)2CO3
W laboratorium wglan amonu to przydatna sl do otrzymywania innych soli amonowych i
amoniaku, a co za tym idzie amidw, amin i innych ciekawych zwizkw organicznych. Naszymi
surowcami bd mocznik - popularny nawz, ktry jest take produktem kocowym
metabolizmu biaek i stanowi 1-3% masy moczu. Uyjemy take pestek dyni. Dlaczego?
Pestki dyni zawieraj enzym - ureaz, ktra zajmuje si hydroliz mocznika do wglanu amonu.
Wglan amonu nastpnie przez bakterie nitryfikacyjne jest utleniany do azotanw, a te s
bardzo dobrze przyswajane przez roliny.
Mocznik si cakiem niele (480g/l) rozpuszcza w wodzie. Naley zatem zrobi jego nasycony
roztwr. Do roztworu dajemy 3-4 drobno utarte w modzierzu wiee pestki dyni. Teraz roztwr
pozostawiamy na 24 godziny z przykrywk co jaki czas mieszajc. Po tym czasie moemy
przesczy. Przescz bdzie stanowi ciecz, ktra bedzie si skada gwnie z wody, wglanu
amonu, wodorowglanu amonu, mocznika oraz zanieczyszcze z pestek. Roztwr teraz wlewamy
do kolby z wykiem odchodzcym do wody mocno nasyconej dwutlenkiem wgla (np. z reakji
HCl i marmuru, ostatecznie spoywczej wody gazowanej), a kolb powoli ogrzewamy. Wglan
amonu sie rozkada do wodorowglanu i amoniaku, a wodorowglan do amoniaku, wody i
dwutlenku wgla. Teraz w wodzie nasyconej CO2 amoniak reaguje z nim ponownie tworzc
wglan amonu. Wglan amonu mona wykrystalizowa, jednak naley pamita, e si on
powoli rozkada do wodorowglanu amonu i amoniaku.
UWAGA amoniak i jego sole s dranice. Zaleca si ostrono.
elazocyjanek(II) potasu K4[Fe(CN)6]
elazocyjanek potasu to bardzo przydatny w analizie odczynnik, ktry suy do odrniania soli
elaza dwuwartociowego od trjwartociowego, czy do miareczkowania. Mona go kupi w
sklepach z tradycyjn fotografi, ale takich ju prawie nie ma. Naszymi surowcami bd wglan
potasu, mocznik, wgiel aktywny i opiki elaza.
Dokadne proporcje to 18g mocznika, 31,4g wglanu potasu, 10g opikw elaza, 4g wgla
aktywnego z tego teoretycznie uzyskasz 42,2g elazocyjanku potasu, w praktyce 100%
wydajnoci nie osiagniesz i bdzie to okoo 30-35g. Iloci moesz dowolnie zmienia, byleby
proporcje byy identyczne. Wszystkie osobno utarte skadniki zmieszaj ze sob i wsyp do tygla,
czy nawet lepiej puszki, byle stalowej. Puszk naley wsadzi do ogniska, gdy sporo ciepa
bdzie tu potrzebne. Kiedy puszka ogrzeje si na tyle, by zacz wieci bladoczerwonym
blaskiem moesz j wyj.
Po wyjciu mas, ktra zapewne si ju stopia naley skruszy, rozpuci w wodzie, po czym
przesczy. Klarowny ty roztwr wiadczy o powodzeniu dowiadczenia. Teraz naley go
wykrystalizowa w niezbyt ciepym pomieszczeniu i powoli podczas krystalizacji zbiera
jasnote krysztaki. Reszt roztworu moesz wyla, lub krystalizowa do momentu, do ktrego
roztwr z solami elaza trjwartociowego nie bdzie dawa niebieskiego osadu.
UWAGA elazocyjanek potasu nie jest tak toksyczny jak cyjanki i nie reaguje tak
gwatownie z kwasami jednak ze stonymi lub gorcymi kwasami moe cyjanowodr
uwalnia, wic dla pewnoci roztwr tego odczynnika mona lekko zalkalizowa.
Naley uwaa na gorce temperatury i na palne gazy, ktre si wydostaj podczas
reakcji. Zaleca si strj laboratoryjny i ostrono.
Siarczan elaza(II) i amonu Fe(NH4)2(SO4)2

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 18 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

Tzw. sl Mohra to w laboratorium przydatny reduktor i stabilne rdo elaza dwuwartociowego.


Surowcami bd siarczan amonu (ktry mona atwo zrobi dodajc nadmiar amoniaku do
kwasu siarkowego), kwas siarkowy i elazo.
13,2 g siarczanu amonu naley rozpuci w wodzie destylowanej, po czym wrzuci 6-7g elaza.
Teraz naley dola 10-11g 100% kwasu siarkowego, czyli 10-11g 98%, 30-35g 33% 100-110g
10% kwasu. Roztwr naley przykry szkiekiem zegarkowym co jaki czas mieszajc. Ju po
jednym dniu mi si pojawiy krysztay, zapewne bezwodnej soli Mohra. Naley wic zlewk
ogrza, by te krysztay zhydratyzoway i co za tym idzie si rozpuciy. Po tym nalezy roztwr
przesczy i rozpocz krystalizacj. Naley zbiera paskie jasnozielone krysztay w ksztacie
wielokta, czasami pozrastanego. Teraz te krysztay naley wysuszy, po czym mona albo je
rozetrze w modzierzu i wsypa do pojemnika, albo zrobi oznaczony roztwr.
UWAGA kwas siarkowy jest rcy i naley na niego uwaa. Okulary na oczach, a nie
na czole.
Chlorek elaza FeCl3
Chlorek elaza to w laboratorium rdo elaza trjwartociowego np. do dowiadczenia ze
sztuczn krwi. Naszymi surowcami bdzie drut ze stali niskowglowej i kwas solny. Drut musi
by koniecznie z takiej stali na ktrej wida lady rdzy dosy szybko. Wtedy wiemy, e jest to
elazo z ma zawartoci wgla i praktycznie brakiem manganu, chromu, niklu czy cynku, ktre
tej korozji zapobiegaj. Dobra do tego jest stal, a waciwie eliwo jakiego si uywa na
budowie. Ostatecznie mog to by sabej jakoci gwodzie, jednak takie zazwyczaj s
ocynkowane.
Do kolby z wsk szyjk wrzucamy nasze druty i zalewamy kwasem solnym, najlepiej stonym.
Niemal natychmiast roztwr zacznie si zieleni, a potem z elaza zaczn ulatywa bbelki
wodoru. Reakcja nie jest zbyt szybka, wic trzeba poczeka godzin-dwie. Po tym czasie nadal
bdzie elazo, jak i kolba bdzie "pachniaa" chlorowodorem. Jeli na elazie nie bdzie adnych
bbelkw a kolor zawartoci kolby bdzie zielony to oznacza to, e trzeba kolb z zawartoci
ogrza. Wtedy reakcja ponownie zacznie zachodzi. Kiedy uznamy, e ju mona przerwa, to
kolb odstawiamy, a kiedy ostygnie sczymy zawarto. Przescz to teraz mieszanka dwch
chlorkw elaza. FeCl3 i FeCl2. Odstawiamy t mieszank do krystalizatora i ju na nastpny
dzie zawarto powinna ciemnie. Kiedy si zacznie krystalizowa to zielone krysztay w
ksztacie rwnolegoboku moemy sobie zabra i postawi w pudeeczku na biurki. Reszta wtedy
wykrystalizuje. Po krystalizacji rozpuszczamy zawarto krystalizatora w wodzie. Brzow
zawiesin odfiltrowujemy. Jest to tlenek elaza, ktry nam si przyda jeszcze kiedy. Teraz
przescz ponownie odstawiamy do krystalizacji. Krystalizacj wykonujemy kilkukrotnie, a do
momentu, kiedy nie bdzie zawiesiny. Ja j musiaem wykona tylko dwa razy, jednak czsto
filtrujc. Brzowote mae krysztaki po krystalizacji moemy zebra i wstawi do adnego
pojemnika.
UWAGA kwas solny jest rcy, a chlorowodr drani bony luzowe. Zaleca si
ostrono i wietrzenie laboratorium.
Siarczek elaza FeS
Siarczek elaza to w laboratorium dobry odczynnik do wywizywania siarkowodoru, wykonania
wody siarkowodorowej i produkcji innych siarczkw. atwo mona go wykona w reakcji siarczku
sodu z sol Mohra. Jednak jeli kto ma ju siarczek sodu to raczej siarczku elaza nie
potrzebuje. Surowcami do naszego dowiadczenia bd siarka i elazne opiki. Ewentualnie
mog te by drobne paski lub cienkie druciki, ale wydajno reakcji bdzie gorsza.
Mieszamy 112g opikw elaza i 80g drobno zmielonej osobno siarki. Iloci mona dowolnie
zwiksza i zmniejsza, wane jest, by proporcje pozostay te same. Teraz mieszamy dokadnie
skadniki i wsypujemy do puszki po konserwie, np. kukurydzy albo ananasie. Puszk wsadzamy
do ogniska lub pieca i tam ogrzewamy nie dopuszczajc do zapalenia si siarki. By temu

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 19 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

przeciwdziaa mona puszk przykry (byle nie szczelnie!). Kiedy zawarto puszki zacznie si
powoli czerwieni to znak, e reakcj trzeba jeszcze chwilk potrzyma i zaraz przerwa
wyjmujc puszk. Nastpnie musimy poczeka, a puszka ostygnie i wtedy uderzamy w ni
motkiem, by skruszy jej zawarto. Zawarto teraz mona zmieli i wsypa do pudeka.
Mona te dla pewnoci zmielony siarczek elaza jeszcze raz wypray, by usun resztki siarki.
Chlorek amonu NH4Cl
Chlorek amonu to w laboratorium odczynnik do kilku dowiadcze, skadnik mieszanek
galwanizujcych i utleniajcych (cho sam utleniaczem nie jest), a do tego sl amonowa, ktra
nie rozkada si jak wglan i nie jest higroskopijna jak siarczan ani utleniajca jak azotan.
Surowcami bd kwas solny i woda amoniakalna.
Do zlewki naley nala zimnej wody po czym woy do niej kolb i docisn ap tak, by nie
wypywaa. Teraz do kolby wlewamy kwas solny. Przygotowujemy butelk z wod amoniakaln i
ju po jej otwarciu wida efektowne biae dymy bardzo malutkich czstek chlorku amonu.
Waciwa dla nas reakcja zajdzie jednak w kolbie. Pobieramy pipet szklan amoniak i
wtryskujemy powoli do kolby mieszajc j, by si nie grzaa miejscami. Za kadym razem
sprawdzamy, czy czu chlorowodr. Jeli go czu, to musimy nadal wlewa amoniak. Jeli go ju
nie czu mimo wstrzsania kolb, to oznacza to, e reakcja si zakoczya. Teraz moemy powoli
dawa po kropli kwasu solnego a do przestania ulatniania si amoniaku, ale nie musimy. Teraz
zawarto przelewamy do zlewki i ogrzewamy do wrzenia. Nadmiar gazw si ulotni, a po
ostygniciu moemy zawarto wla do krystalizatora i odczeka, a pojawi si krysztay.
Krysztay s nieznacznie higroskopijne, wiec maj tendencje do zbrylania si.
UWAGA chlorek amonu jest dranicy, kwas solny rcy, a woda amoniakalna
dranica, wiec naley uwaa.
Tlenek elaza Fe2O3
Tlenek elaza to w laboratorium surowiec do szybkiego otrzymywania soli elaza. Naszymi
jedynymi surowcami bd gwodzie lub inna forma stali z ma iloci domieszek i dosownie
szczypta wodorotlenku sodu, w ostatecznoci soli kuchennej.
0,5g wodorotlenku sodu rozpuszczamy w 200ml wody. Do roztworu wkadamy elazn anod.
Katoda moe by dowolna, jak nie wiecie, ktre to katoda, a ktre anoda, to niech obie
elektrody bd elazne. Rozpoczynamy elektroliz i widzimy powstajcy osad ciemnozielonego
wodorotlenku elaza(II), ktry w miejscach kontaktu z powietrzem jest brzowy, bo jest to
wodorotlenek elaza(III). Elektrolizujemy, kiedy nasza ilo nas zadowala. Po zakoczeniu
elektrolizy roztwr energicznie mieszamy a nie bdzie ladw zielonego zabarwienia. Wtedy
przelewamy roztwr przez sczek, przemywamy go wod, a nastpnie praymy osad w tyglu lub
nawet w puszce w piekarniku czy na pomieniu, a wodorotlenek Fe(OH)3 rozoy si do tlenku
Fe2O3. Zrobi to samo i bez ogrzewania, ale lepiej mie czysty tlenek.
UWAGA wodorotlenek elaza jest dranicy, unika pylenia
_________________
Sprzedam szko laboratoryjne we Wrocawiu nwki, tanio!
Post zosta pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez MrVinquer dnia ro 23:31, 28 Sie 2013, w caoci zmieniany 2 razy

Powrt do gry

Zobacz poprzedni temat :: Zobacz nastpny temat


Autor
MrVinquer

Modszy moderator

Wiadomo
Wysany: ro 20:15, 28 Sie 2013

Temat postu:

Ostatnio byy zwizki elaza i sole amonowe, teraz bdzie o syntezie zwizkw mniej znanych
http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 20 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

Poka avatary

Doczy: 28 Lip 2013


Posty: 47
Przeczyta: 0 tematw
Pomg: 4 razy
Ostrzee: 0/3
Skd: Wrocaw

29.04.2015, 00:02

pierwiastkw.
Chlorek tytanu TiCl3
Chlorek tytanu to przydatne rdo jonw tytanu, oraz jest niezbdny w analizie ilociowej, tzw.
tytanometrii. Naszym surowcem bdzie dwutlenek tytanu, ktry jest popularn bia farb. Od
innych biaych pigmentw mona go odrni tym, e nie roztwarza si w kwasach jak tlenek
cynku i wglan wapnia, oraz e roztwarza sie stapiany z zasadami, w przeciwiestwie do
siarczanu baru. Dwutlenek tytanu oddziel od innych dodatkw w farbie przez ogrzewanie
parowniczki z farb a do odparowania wikszoci cieczy. Z czasem bardzo prawdopodobne jest,
e zawarto parowniczki stanie w pomieniu, wic rb to na zewntrz.
Teraz dwutlenek tytanu przemyj benzyn, zmieszaj go w proporcji 2:1 z drobnym wglem
drzewnym, dodaj kilka kropli wody, bu utworzy plastyczn mas, a nastpnie kiedy ta masa
wyschnie, to wrzu j do zagbienia w wglu drzewnym i ogrzewaj w pomieniu a uzyskasz
gbczast mas z lekkim poyskiem metalicznym.
Kuleczek takich potrzebujesz kilka. Teraz kuleczki w do zlewki. Obok nich po troch
granulek cyny w iloci dwa razy mniejszej, zalej 10-krotnie wiksz iloci 20% kwasu solnego i
rozpocznij ogrzewanie na kuchence elektrycznej. Roztwr zacznie zmienia barw na fioletow,
co oznacza obecno chlorku tytanu. Teraz ten ogrzewaj a pojawi si pierwsze osady. Po
ozibieniu roztoru strci si mieszanka chlorkw cyny i chlorku tytanu. Chlorek tytanu to
fioletowo-czerwone krysztay. Kilkakrotnie przeprowad ich krystalizacj, a zbierzesz
zadowalajc ci ilo.
UWAGA kwas chlorowodorowy szczeglnie stony i gorcy jest bardzo rcy, a jego
pary drani drogi oddechowe.
Jodan potasu KIO3
Jodan potasu jest przydatnym odczynnikiem np. do dowiadcze z reakcjami oscylacyjnymi.
Naszymi surowcami bd wglan potasu i jod.
Naley do maej kolby da okoo grama jodu, a nastpnie rurk wpuszcza powoli chlor, a si
roztwr odbarwi. Chlor atwo i tanio uzyska w reakcji MnO2 z kwasem solnym. Kiedy roztwr
si odbarwi to mamy mieszanin kwasw jodowego HIO3 i solnego HCl. Teraz powoli
zobojtniamy mieszank wglanem potasu. Nie wglanem sodu, bo si nie uda. Kiedy roztwr
po dodaniu 1cm3 wglanu potasu i zamieszaniu si nie bdzie pieni, to przerywamy jego
dodawanie i odstawiamy roztwr w suchym miejscu do krystalizacji. Zebran mas
rozpuszczamy w wodzie o masie 2,5 raza wikszej od masy mieszanki, jak otrzymalimy. To, co
si nie rozpuci to wanie jodan potasu, ktry teraz naley wykrystalizowa.
UWAGA naley uwaa na jod, gdy moe powodowa oparzenia w wikszych
ilociach. Jodany s utleniaczami.
Bromek potasu KBr
Bromek potasu to przydatny odczynnik np. do strcania bromku srebra. Naszym surowcem
bdzie woda morska, lub tzw. ugi pokrystaliczne. ugi pokrystaliczne to pozostao po
oczyszczaniu soli kamiennej by wydoby czysty chlorek sodu. Wod morsk nabierz w
butelkach. Jak najwicej. Iloci mniejszej ni 1l nie ma co bra. Wode morsk przescz,
wygotuj, ponownie przescz i poddaj krystalizacji. Woda morska to roztwr o steniu okoo
3,5%. Z jednego litra otrzymasz okoo 35g mieszanki soli. Tak to wyglda dla wikszoci wody
morskiej. My, Polacy niestety mamy pecha, bo stenie soli w Batyku to ledwie 0,8%. Najlepiej
maj mieszkacy wybrzea, bo tam mog kiedy chc dowolne iloci wody morskiej mie.
Kiedy uzbierasz naprawd duo tej soli to zrb jej nasycony roztwr w temperaturze wrzenia
wody, a nastpnie zbierz osad. To gwnie chlorek sodu i troszk wglanu wapnia, moesz go
sobie oczyci i masz cakiem czysty chlorek sodu. Zrb tak kilkukrotnie, a uzyskasz 8-krotnie

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 21 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

mniej soli, po krystalizacji roztworu ni byo pocztkowo. Pozbye si duej iloci chlorku sodu.
Teraz zrb nasycony roztwr i potraktuj wod wapienn, lub jeszcze lepiej mlekiem wapiennym.
Strci si siarczan wapnia, weglan wapnia i wodorotlenek magnezu. T mieszank jak chcesz
moesz traktowa jako rdo soli magnezu. Teraz reszta to chlorek wapnia i inne sole.
Mieszanki jak zapewne zauwaye jest ju cakiem mao. Teraz potraktuj kwasem siarkowym,
a od jednej kropli nie bdzie osadu siarczanu wapnia, a nastpnie dodaj nieco wglanu wapnia,
by kwas siarkowy zneutralizowa. Roztwr przescz. Po przesczeniu cao wykrystalizuj.
Dokadnie tak jak z wod morsk postpuj i z ugami pokrystalicznymi, czy jakkolwiek
naturaln mieszank zawierajc bromki. Masz ju mieszank soli o naprawd duym w
porwnaniu do pocztku steniu bromkw. Teraz sporzd stony w 50*C roztwr. Wemiemy
si ju za destylacje bromu. Mieszank zakwasza si kwasem siarkowym (nie solnym!) i dodaje
nadmanganian potasu, byle bez przesady. Jeli po jednek kropli roztwr bdzie nie brunatnopomaraczowy a czerwony, to oznacza to, e dodae nieco za duo manganianu. Nie szkodzi,
dodaj nieco chlorku sodu, a si odbarwi. Teraz cao mona przedestylowa. Zbieraj frakcje o
temperaturze wrzenia 55-60*C do odbieralnika, ktrym jest naczynie z wod, by unikn
nadmiernego parowania.
Otrzymalimy wod bromow. Teraz do wody bromowej, ktra jest umieszczona w kolbie, ktra
to jest w zlewce z wod z lodem powoli dodawaj mae kawaeczki cynku. Otrzymamy w ten
sposb bromek cynku. Skocz dodawanie cynku, kiedy roztwr bdzie bezbarwny. Bromek
cynku wykrystalizuj. Teraz sporzd jego stony roztwr. Do roztworu dodawaj po kropli
roztworu wglanu potasu, a strcisz cay wglan cynku, ktry odscz. Teraz roztwr bromku
potasu wykrystalizuj. T dug drog doszede do odczynnika, ktry z pewnoci ci si przyda.
UWAGA Bromki s w wikszych ilociach szkodliwe, brom jest rcy, powoduje
powane oparzenia oraz drani drogi oddechowe prowadzc nawet do zapalenia puc!
Praca z bromem moe by wykonywana tylko pod sprawnym wycigiem lub na
dworze. NIGDY W ZAMKNITYM, NAWET WIETRZONYM POMIESZCZENIU. Brom w
przypadku oparzenia skry naley zmy etanolem.
Azotan litu LiNO3
Azotan litu to w laboratorium dobre rdo litu. Odrnia si on od chlorku i siarczanu litu tym,
e nie jest higroskopijny. Naszym surowcem litu bd baterie litowe.
Baterie litowe rozbierz ostronie bez uywania metalowych narzdzi (by nie spowodowa
zwarcia). Prac wykonuj na dworze z uwagi na wydzielajcy si toksyczny chlorek tionylu.
Bdziesz mia pytk albo foli litu, czasem z nalotem jego zwizkw. Taki lit moesz trzyma
pod lekk gazolin. Moesz te lit powoli, maymi porcjami wrzuca do wody, by uzyska
wodorotlenek litu. Nastpnie str wglan litu dziaajc wglanem sodu. Wglan litu odscz,
przemyj, w ten sposb pozbye si sodu, ktry zwykle jest zanieczyszczeniem litu. Wglan litu
wysusz, po czym powoli po kropli dodawaj kwasu azotowego. Nastpnie otrzymany azotan litu
wykrystalizuj.
UWAGA Lit jest pierwiastkiem, ktry szkodliwie w wikszych dawkach dziaa na ukad
nerwowy. Reaguje on take gwatownie z wod wytwarzajc palny wodr i
rozgrzewajc mieszanin, a przy tym pryska rcym wodorotlenkiem litu. Okulary,
rkawice i fartuch to obowizek. Kwas azotowy jest rcy, mog si wydobywa tlenki
azotu, wic reakcj zaleca si przeprowadza pod wycigiem lub na zewntrz. Chlorek
tionylu jest toksyczny, baterie naley rozbiera pod wycigiem lub na zewntrz.
Kwas chloroplatynowy H2[PtCl6]
Kwas chloroplatynowy to przydatny odczynnik przy wykrywaniu jonw potasu, czy do
pochwalenia, jakiego to odczynnika si nie ma. Surowcem bdzie platyna, lub chocia stop j
zawierajcy.
Stop naley najpierw potraktowa kwasem solnym, a nastpnie azotowym. Kwas solny powinien

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 22 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

wymy metale nieszlachetne, a kwas azotowy srebro i mied. Srebro moesz strci chlorkiem
srebra, a nastpnie go rozoy na wietle i bdziesz mia drobne metaliczne srebro. Teraz patki
odscz, kilkukrotnie przemyj wod i w je do wieo sporzdzonej wody krlewskiej
otrzymanej przez zmieszanie trzech czci stonego kwasu solnego z jedn czci stonego
kwasu azotowego. Nastpnie mieszank podgrzej i poczekaj, a si cao roztworzy. Teraz
roztwr w miar zobojtnij wglanem wapnia, ktry poczekaj, a opadnie i nastpnie zdekantuj
reszt, a wglan wapnia przemyj i zdekantuj tak kilkakrotnie. Roztwr to mieszanka soli zota,
platyny i ewentualnie pallad. Potraktuj roztwr gazowym dwutlenkiem siarki otrzymanym np.
przez roztwarzanie mosiadzu w kwasie siarkowym i teraz zacznie opada brzowy osad
drobnego zota, ktry swoj drog mona po zmieszaniu z sod stopi w zagbieniu w wglu na
kulk. Reszta to platyna i pallad. Potraktuj roztwr chlorkiem amonu, a strci si chloroplatynian
amonu (NH4)2[PtCl6]. Teraz pra go w tyglu, a otrzymasz tzw. platyn gbczast. Platyn
gbczast zmiel, wymyj, wysusz, ponownie wypra, wymyj wysusz i teraz potraktuj ponownie
wod krlewsk, po czym ogrzewaj, a cao si roztworzy. Po roztworzeniu roztwr wlej do
parowniczki i powoli ogrzewaj, a odparujesz cay kwas i pozostan krysztaki. Ostud
parowniczk, po czym dodaj troch wody destylowanej i znowu ogrzewaj parowniczk. Teraz
masz krysztay kwasu chloroplatynowego, z ktrego moesz zrobi roztwr.
UWAGA kwas solny i azotowy s rce, woda krlewsk jest niezwykle rca, tlenki
azotu, jakie si wydzielaj podczas pracy kwasu azotowego i wody krlewskiej s
toksyczne, wiec reakcj naley wykonywa pod wycigiem, lub na wolnej przestrzeni.
Okulary, rkawice i fartuch to obowizek.
Azotan bizmutu Bi(NO3)3
Azotan bizmutu to przydatny odczynnik, dobre rdo bizmutu. Surowcem bdzie tzw. zasadowy
galusan bizmutu, ktry mona kupi w kadej aptece pod nazw dermatol.
Dermatol ucieramy w modzierzu razem z tak sam iloci sody, dodajemy kilka kropel wody i
teraz lepimy ciastowat mas, ktr wkadamy do zagbieniu w rozarzonym wglu ogrzewajc
pomieniem palnika. Otrzymamy ma kuleczk metalicznego bizmutu z maymi domieszkami, a
nad kulk ty nalot jego tlenku. Tlenek jak i kuleczkie roztwrz w kwasie azotowym, po czym,
kiedy roztwr ostygnie szybko dodaj wodorotlenek sodu. Wodorotlenek bizmutu odscz, przemyj
i wypra, a nastpnie roztwrz w nadmiarze kwasu azotowego. Teraz moesz odstawi do
krystalizacji. Krysztaki zbierz i rozpu w 5% kwasie azotowym, a nastpnie moesz ten
roztwr wla do buteleczki. Kwas azotowy zapobiega powstawaniu azotanu hydroksybizmutu i
bizmutylu.
Chlorek neodymu NdCl3
Chlorek neodymu to rowe krysztay, ktre w laboratorium mog si przyda do otrzymywania
innych zwizkw neodymu. Surowcem jak atwo si domyli s magnesy neodymowe.
Magnes potraktuj kwasem solnym. Dolewej go na tyle, by si w wikszoci roztworzy.
Nieroztworzona pozostao to bor i dodatki. Teraz do przesczonego roztworu dodaj wglan lub
wodotlenek sodu. Strcony osad odscz i przemyj. Teraz osad potraktuj rozcieczonym kwasem
siarkowym. Otrzymasz mieszanin soli elaza, niklu i neodymu. W miar zagszczania roztworu
pierwsze bd si strca krysztay siarczanu neodymu. Wykazuje on ma rozpuszczalno w
wodzie. Jest to 7,1g/100ml w 20*C, a co ciekawe w miar podgrzewania roztworu jego
rozpuszczalno maleje, bo wynosi ledwie 1,2g/100ml w 100*C.
Teraz otrzymany siarczan neodymu rozpu w zimnej wodzie na tyle, by otrzyma roztwr
nasycony, a nastpnie potraktuj jego roztwr wodorotlenkiem sodu. Wodorotlenek sodu strci
wodorotlenek neodymu. Wodorotlenek neodymu odscz i kilkukrotnie przemyj, a na kocu
wysusz. Teraz osad zalej kwasem solnym i roztwr poddaj krystalizacji. Otrzymae w ten
sposb pikne rowe krysztay chlorku neodymu.
UWAGA kwas chlorowodorowy i siarkowy s rce. Zaleca si ostrono.

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 23 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

Chlorek samaru SmCl3


Chlorek samaru, czyli jasnote krysztay to dobry prekursor do innych zwizkw samaru. Tutaj
surowcem bd magnesy samarowo-kobaltowe.
Magnesy roztwarzamy w kwasie solny, przefiltrowujemy, a nastpnie traktujemy roztwr
wodorotlenekiem sodu. Strcony osad odsczamy, przemywamy, suszymy, a nastpnie
zalewamy rozcieczonym kwasem siarkowym. Tutaj nie jest tak jak z siarczanem neodymu, e
rozpuszczalno spada z temperatur, ale wci jest ona niska (2,7g/100ml w 20*C). Zbieramy
jasnote krysztay siarczanu samaru, a nastpnie sporzdzamy ich roztwr. Roztwr
traktujemy wodorotlenkiem sodu, zbieramy wodorotlenek samaru i roztwarzamy w kwasie
solnym. Roztwr poddajemy krystalizacji i chlorek samaru zbieramy do pudeka.
UWAGA kwas solny i siarkowy s rce. Zaleca si ostrono i strj ochronny.
Chlorek irydu IrCl3
Chlorek irydu to w laboratorium przydatny zwizek, np. do otrzymywania innych zwizkw irydu,
czy jako katalizator albo utleniacz. Surowcami irydu bed wiece zaponowe.
wiece naley dokadnie przepuka w benzynie, by pozby si czarnej smoy. Teraz naley z
nich wycign/odpiowa/odupa/odama elektrody. Elektrody roztwarzamy w kwasie solnym.
Nastpnie patki irydu lub cienk foli jaka zostaa odsczamy i przemywamy wod. By pozby
si zanieczyszcze teraz te patki traktujemy gorc wod krlewsk. Po ogrzewaniu, patki
naley odsczy i ponownie kilkukrotnie przemy wod. Iryd cho nie reaguje z wod krlewsk
to wykazuje spore powinowactwo do siarki. Naley zmiesza iryd i drobn siark w stosunku
2:1. Teraz mieszank wsypujemy do tygla z przykrywk i w nim ogrzewamy dugo mieszank,
a przestan ulatywa dymy siarki i jej zwizkw. Wtedy moemy jeszcze troch jej da i nadal
ogrzewa. Po tym czasie mas drobno ucieramy w modzierzu. Wikszo irydu zareagowaa
tworzc siarczek irydu Ir2S3, cz jednak nie. Na mieszank dziaamy kwasem solnym i
zostawiamy na jeden dzie. Po tym czasie przefiltrowujemy, resztki to siarka i iryd, ktre
ponownie moemy w tyglu ogrza. Przescz poddajemy krystalizacji i otrzymalimy w ten
sposb chlorek irydu
UWAGA kwas chlorowodorowy i woda krlewska s rce. Woda krlewska w reakcji z
metalami wydziela toksyczne gazy. Dwutlenek siarki i siarkowodr s mierdzce i
toksyczne. Zaleca si wykonywanie caej preparatyki na dworze lub pod sprawnym
wycigiem.
Tlenek boru B2O3
Tlenek boru to pprodukt do otrzymywania pierwiastkowego boru jak i rodek osuszajcy.
Surowcem bdzie kwas borowy, ktry mona kupi w aptece, albo zrobi z boraksu przez
zakwaszenie kwasem solnym i krystalizacj.
Kwas borowy, a waciwie ortoborowy (H3BO3) naley utrze w modzierzu i wsypa do maej
puszki po konserwie. Puszk naley ogrzewa pomieniem palnika. Pocztkowo ju po ogrzaniu
do 150*C zawarto zacznie si topi i zaczn ulatywa bbelki. Jest to para wodna. Teraz mamy
ju kwas metaborowy (HBO2). Ogrzewamy dalej. Ponownie zaczn ulatywa bbelki bdce
wod w stanie gazowym. Kiedy skocz ulatywa to mamy kwas tetraborowy (H2B4O7).
Ogrzewamy po raz ostatni, a bbelki przestan ulatywa i mamy wreszcie tlenek boru (B2O3).
Teraz puszk przestajemy ogrzewa, czekamy a si ozibi do temperatury pokojowej (do czasu
ozibinia si trzeba da przykrywk, by nasz tlenek nie wypi wody z powietrza), a nastpnie
motkiem obstukujemy puszk i kiedy si skruszy trjtlenek to mielimy go szybko w modzierzu
i pakujemy do szczelnego pojemnika.
UWAGA zwizki boru w wikszych ilociach s szkodliwe. Tutaj te podczas
ogrzewania moe nieco pochlapa, wic strj ochronny w postaci gogli, rkawic i

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 24 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

fartucha obowiazkowy.
Siarczan ceru Ce(SO4)2
Siarczan ceru to w laboratoriu rdo ceru czterowartociowego, silny utleniacz oraz dodatkowo
odczynnik do cerometrii. Surowcem bd kamienie do zapalniczek, czyli mae, ciemne z
zewntrz walce, jakie si znajduj w zapalniczkach z takim kkiem do pocierania. Warto sobie
tych kamyczkw nazbiera kilkanacie, czy nawet kilkadziesit, bo surowiec na jakim bdziemy
pracowa jest skromny.
Zaczynamy od roztworzenia kamieni w kilkuprocentowym kwasie solnym. Kamienie zaczn
cakiem szybko si roztwarza. Nie roztworz si jednak w caoci. Stop z jakich s one
wykonane zawiera 19% elaza, 38% ceru, 22% lantanu, 4% neodymu, 4% prazeodymu, 4%
magnezu i 2% krzemu. Reszta to zanieczyszczenia, m.in. lakiery. Dla pewnoci, e nie wywalisz
ceru czy innych lantanowcw upewnij si, e roztwr pachnie chlorowodorem na nastpny dzie
po woeniu do niego kamykw. Teraz Roztwr przescz i dodawaj do niego po kropli
wodorotlenku sodu, a strcisz cao metali jakie byy w stopie w postaci osadu. Teraz
przescz, przemyj osad, wysusz, a nastpnie wypra go w tyglu. Cer wwczas si utleni z Ce3+
na Ce4+, co go odrnia od innych lantanowcw. Teraz zrb 3-5% zawiesin tego osadu w
wodzie destylowanej i dodawaj kropla po kropli kwasu azotowego, a cay osad zostanie
roztworzony. Kiedy to nastpi to sole wykrystalizuj, rozpu je w wodzie jeszcze raz i powoli
ogrzewaj do wrzenia przez kilkanacie minut. Zacznie si pojawia osad, ktry jest niczym
innym jak zasadowym azotanem ceru. Teraz go odscz, przemyj i wysusz. Pozostao na
przesczu to reszta lantanowcw. Rozdzielenie ich na razie pozostawiam twojej pomysowoci.
Osad zasadowego azotanu ceru wypra w tyglu. Teraz uzyskasz czysty dwutlenek ceru. Roztwrz
go w kwasie siarkowym z lekkim nadmiarem by unikn hydrolizy. Otrzymae w ten sposb
siarczan ceru, ktry moesz uywa do cerometrii.
UWAGA kwas siarkowy, solny, a szczeglnie azotowy s rce. Naley take uwaa
na tlenki azotu, reakcje naley przeprowadza na wolnym powietrzu lub pod
wycigiem.
Siarczan tytanu Ti(SO4)2
Siarczan tytanu to w laboratorium rdo tytanu czterowartociowego. Przydaje si w analityce
chemicznej do wykrywania nadtlenku wodoru i nadtlenkw organicznych. Surowcem bdzie
dwutlenek tytanu, popularna biaa farba. Naley j odrni od bieli cynkowej po tym, e nie
reaguje z kwasem solnym, a od bieli barowej od tego, e reaguje z zasadami.
Do porcelanowej lub oowianej parowniczki wsypujemy 8g bieli tytanowej i dodajemy 20g
stonego kwasu siarkowego. Iloci mona powiksza, naley zachowa proporcje.
Rozpoczynamy powoli ogrzewanie. W miar ogrzewania powoli dwutlenek tytanu zacznie si
roztwarza. Kiedy uznamy, e ogrzewanie mona przerwa to powoli zgaszamy pomie, a
zawarto parowniczki zostawiamy do ostygnicia. Teraz naley wla zawarto do wskiej
zlewki o pojemnoci uytej parowniczki i poczeka, a opadnie osad. Nastpnie zlewamy ciecz
znad osadu i dla pewnoci, e to siarczan tytanu pobieramy do probwki 1cm3 cieczy, dodajemy
kilkanacie kropel wody utlenionej lub kilka kropel perhydrolu i patrzymy, czy pojawia si
pomaraczowe zabarwienie. Jeli tak, to mamy do czynienia z siarczanem tytanu, bo w reakcji z
nadtlenkiem wodoru ta bezbarwna sl tworzy pomaraczowy kwas oksotytanosiarkowy.
UWAGA stony i gorcy kwas siarkowy to naprawd rca substancja. Potrafi zwgli
skr w kilka sekund! Zaleca wykonywanie si w degestorium lub na dworze z dala od
moliwych do zniszczenia przedmiotw. Fartuch, okulary i rkawice kwasoodpornie
(nie zwyke lateksowe) to podstawa.
Molibdenian amonu (NH4)6Mo7O24
Molibdenian amonu to w laboratorium rdo molibdenu w postaci anionu a take skadnik
odczynnika do wykrywania fosforanw i arsenianw. Surowcami bd molibden, stony kwas

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 25 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

siarkowy i amoniak. Molibden to s ciekie druciki w arwkach, tzw. wsporniki. Te proste to


elazonikiel, te z kkiem to molibden. Naley zebra kilkanacie takich wspornikw, by mie
sensown ilo molibdenu.
Do porcelanowej parowniczki nalewamy 1-2cm3 stonego kwasu siarkowego i wkadamy tam
wsporniki. Nastpnie ogrzewamy. Pocztkowo
nic si nie bdzie dzia, po chwili molibden zostanie utleniony do trjtlenku molibdenu.
Ogrzewa naley a do momentu, kiedy odparuje kwas siarkowy w postaci biaych dymw. Po
tym czasie naley poczeka, a parowniczka ostygnie, a wtedy zebra osad trjtlenku molibdenu
MoO3 i wsypa go do probwki. Teraz naley przygotowa anie wodn o temperaturze nie
wiekszej ni 50*C. Do probwki naley nala kilka cm3 15% wody amoniakalnej i odczeka, a
cay osad si roztworzy. Kiedy to si stanie, to probwk naley zdj z ani wodnej i zawarto
wyla do parowniczki, bo z niej osad bdzie atwo zdrapa. Parowniczki nie naley ogrzewa, bo
molibdenian amonu si rozoy. Wykrystalizowany molibdenian amonu mona teraz wykorzysta
do odczynnika wykrywajcego fosforany i arseniany. Przepis wyglda tak:
1,5g molibdenianu amonu rozpu w 5cm3 wody, nastpnie dodaj 4g azotanu amonu i dopenij
wod do objetoci 10cm3. Teraz dodaj 10cm3 kwasu azotowego o steniu 15% i po dokadnym
zmieszaniu odczynnik jest gotowy. Moesz go teraz sprawdzi. Do probwki nalej kilka cm3
rocieczonego roztworu fosforanu sodu lub kwasu fosforowego i dodaj 5-6 kropel mieszaniny
molibdenowej. Szybko powinien powsta ty osad, ktry wiadczy o obecnoci fosforanw.
Sprawd te, jak wyglda taka reakcja z kwasem siarkowym, borowym i solnym.
UWAGA kwas siarkowy szczeglnie stony i gorcy jest silnie rcy. Moe pryska
kroplami, a aerozol kwasu siarkowego jest bardzo szkodliwy. Dowiadczenie
wykonywa tylko pod wycigiem! Kwas azotowy jest rcy, zaleca si ostrono przy
jego dodawaniu.
Tlenek wanadu V2O5
Tlenek wanadu to surowiec do otrzymywania innych soli wanadu, ewentualnie jako katalizator
otrzymywania SO3 z SO2, ale to dosy skomplikowane jak na warunki amatorskie. Surowcem
bdzie metawanadan amonu NH4VO3, ktry mona atwo naby, troch trudniej zrobi, o czym
pisaem w innym pocie.
Do tygla z przykrywk do poowy wysokoci wsypujemy metawanadan amonu i ogrzewamy
najpierw powoli, potem szybciej. W 200*C ta sl zacznie si rozkada do tlenku wanadu,
amoniaku i wody. Teraz kiedy ju reakcja si zakoczy, to czekamy a tygiel ostygnie, wtedy
proszek zalewamy wod do 2/3 wysokoci tygla i mieszamy by uzyska zawiesin i teraz
ponownie ogrzewamy, a caa woda odparuje. Kiedy to si stanie to zawarto tygla
przesypujemy do pojemnika, gdzie bdzie on zamknity.
Inn metod jest sporzdzenie roztworu metawanadanu amonu, co jest trudne z uwagi na nisk
rozpuszczalno tego zwizku. Nastpnie roztwr naley zakwasza kwasem siarkowym
kroplami do momentu, kiedy od jednej kropli nie strci si osad. Teraz poczekajmy, a osad,
tzw. czerwone ciasto opadnie. Teraz ciecz znad osadu moemy zdekantowa, osad filtrujemy,
przemywamy kilkakrotnie wod, suszymy, a zawarto sczka moemy ju da do pudeka.
UWAGA wanad w postaci zwizkw jest toksycznym pierwiastkiem, a szczeglnie w
postaci pyu! Maska przeciwpyowa, wycig i strj laboratoryjny to obowizek.
Wodorotlenek potasu KOH
Wodorotlenek potasu si przydaje do otrzymywania metalicznego potasu czy jako silna zasada.
Surowcem do jego otrzymania bdzie wapno i wglan potasu. Pisaem ju o otrzymywaniu
wglanu potasu z popiou drzewnego i to jest dobre jego rdo.
W metalowej puszce (byle nie aluminiowej lub ocynkowanej!) napenionej do 1/3 wysokoci

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 26 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

rozpu wglan potasu, by mie stony roztwr. Teraz do wglanu potasu musisz doda
odpowiedni ilo mleka wapiennego. Mleko przygotuj robic zawiesin wodorotlenku wapnia w
wodzie. Na kade 14g wglanu potasu przygotuj 9g wodorotlenku wapnia. Iloci moesz
zwiksza, proporcje zostaw takie same. Rozpu ten wodorotlenek wapnia w wodzie w iloci
takiej samej jak przy wglanie potasu. Otrzymasz bia zawiesin ktr teraz wlej do puszki i
zawarto puszki ogrzewaj puszk do 50-60*C. Teraz przykryj puszk czym, a kiedy zawiesina
opadnie to zawarto zlej do innej puszki, ponownie nie aluminiowej ani ocynkowanej. Ogrzewaj
cay czas przy wrzeniu, dopki wrze nie przestanie. Teraz puszk uderz motkiem, a biae ciao
stae nieco rozbij i schowaj do szczelnego pojemnika. Moesz te butelce z tworzywa PE lub HDPE trzyma roztwr.
UWAGA wodorotlenek potasu, a szczeglnie steony i wrzcy jest niezwykle rcy.
Fartuch, rkawice kwasoodporne, gogle i ochrona twarzy to obowizek!
_________________
Sprzedam szko laboratoryjne we Wrocawiu nwki, tanio!
Post zosta pochwalony 1 raz
Ostatnio zmieniony przez MrVinquer dnia Pi 20:47, 25 Pa 2013, w caoci zmieniany 9 razy

Powrt do gry

Zobacz poprzedni temat :: Zobacz nastpny temat


Autor
MrVinquer

Modszy moderator

Poka avatary

Doczy: 28 Lip 2013


Posty: 47
Przeczyta: 0 tematw
Pomg: 4 razy
Ostrzee: 0/3
Skd: Wrocaw

Wiadomo
Wysany: Wto 21:30, 03 Wrz 2013

Temat postu:

Oto kolejna gar domowych odczynnikw. Tutaj opisz gwnie kilka metod otrzymania
niektrych pierwiastkw jak bor, chrom, fosfor czy potas w stanie wolnym z uyciem substancji,
ktre mona atwo naby, ju lub byy omawiane w innych postach. Cz pierwiastkw to tak
naprawd czystsze wersje tego, co mielimy wczeniej jako surowiec.
Bor B
Bor to pierwiastek, ktry w laboratorium jako tako zastosowanie ma prawie adne, ale mona
si pochwali, e ma si taki egzotyczny pierwiastek. Surowcem bdzie tlenek boru, jaki mona
zrobi w sposb ju przeze mnie opisywany i drobnosproszkowany glin. Taki drobny proszek
mona kupi w sklepach z odczynnikami chemicznymi lub w sklepach farbiarskich jako tzw.
srebrol lub sreberko.
Drobno ugnieciony tlenek boru zmieszaj z pyem aluminiowym na parowniczce lub modzierzu
powoli mieszajc drewnianym patyczkiem lub bagietk szklan. Proporcje to 10g tlenku boru i
9g sproszkowanego glinu. Otrzymasz okoo 1g boru. Nie zalecam zwikszania iloci. Teraz ten
py przesyp do malutkiej doniczki, zagbienia w wglu lub w cegle. Ostatecznie uyj
parowniczki, ale musisz pamita o tym, e ona pknie. Przygotuj zlewk ze 100-200ml wody.
Drobny jasnoszary kopczyk przysyp z lekka 0,5 drobnych wirek magnezowych i odpal maym
palnikiem gazowym, po czym szybko si oddal. Chemia jest nauk, gdzie umiejtno szybkiego
biegania si przydaje. Kiedy gwatowna reakcja ustanie moesz si zbliy i zagbienie zapewne
bdzie pon na zielono. Teraz szybko wylej wod, a po kilku minutach zbli si i wygrzeb swj
bor. Bdzie to brzowa masa, ktr musisz utrze na py w modzierzu, a nastpnie w do
zlewki i zalej 100ml 5% kwasem solnym i pozostaw na cay dzie. Na nastpny dzie osad
odscz, przepukaj wod, a nastpnie 3% roztworem wodorotlenku sodu, a potem ponownie
wod i 3% kwasem solnym i wod kilkakrotnie. Otrzymany preparat wysusz. Masz ju wic
pierwiastkowy bor i powd do dumy.
UWAGA aluminotermia osiga niezwykle wysokie temperatury! miej zawsze
przygotowane wiadro z wod na wypadek zapalenia si czegokolwiek w okolicy
eksperymentu. Eksperyment moe by wykonywany WYCZNIE na otwartej
powierzchni zdala od palnich materiaw jak trawy czy drewno, najlepiej na piasku lub

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 27 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

wirze. Okulary, szmaciane rkawice i fartuch to obowizek! zwizki boru w


wikszych ilociach s toksyczne, wic zaleca si ostrono.
Potas K
Metaliczny potas to niezwykle reaktywny pierwiastek do pochwalenia si jakie fajne pierwiastki
si ma, czy do pokazw. Bardzo pouczajce jest porwnanie reakcji z wod sodu i potasu, gdzie
rni si szybkoci, energi a nawet kolorem pomienia. Surowcw bdzie kilka. Bd to:
ksylen (tzw. rozcieczalnik ksylenowy, moe te by mieszanka ksylenu i etylobenzenu),
wodorotlenek potasu, magnez w postaci paskw lub wirek, dosownie odrobina (okoo 0,2ml)
jakiegokolwiek trzeciorzdowego alkoholu jak np. tert-butanol i bezwodna nafta w ktrej ten
potas bdziesz trzyma. Potrzebujesz tutaj take termometru, pyty grzewczej, dobrze jak z
mieszadem i chodnic.
Do kolby nalej 100ml ksylenu i 0,2 ml alkoholu trzeciorzdowego. Teraz dodaj 6g wodorotlenku
potasu i ogrzej roztwr do okoo 90-100*C. Oczywicie stosujc chodnic zwrotn! Kiedy si
cao rozpuci dodaj 1g metalicznego magnezu i wci ogrzewaj. Kiedy pojawi si metaliczne
byszczce kulki to ogrzewaj, a si zaczn czy. Kiedy uznasz, e taki ksztat ci odpowiada to
przerwij ogrzewanie i kiedy temperatura spadnie to 30-40*C moesz zdj chodnic zwrotn i
wyj kuleczki, po czym natychmiast wsadzi je pod naft tak, by kulki nie zajmoway wicej ni
1/4 objtoci nafty. Oto uzyskae metaliczny potas!
UWAGA ksylen jest dranicy a potas niezwykle reaktywny! Moe si zapali na
powietrzu, a w reakcji z ciep wod wybucha zapalajc si i pryskajc rcym
wodorotlenkiem potasu. Do reakcji z wod nie uywaj wikszej iloci potasu ni taka
wielkoci ziarnka ryu.
Cyna Sn
Czysta cyna jest w laboratorium bardzo przydatna. Uywana jest w analizie chemicznej, jako
reduktor, jako surowiec do soli cynowych i cynawych, czy te jako adny kawaek do postawienia
na pce. Surowcem bdzie chlorek cyny SnCl2, o jakim ju pisaem. Otrzymywalimy go z cyny
lutowniczej, ktra z uwagi na zanieczyszczenia nie wydaje charakterystycznego chrzkania
zwanego "krzykiem cyny".
Do roztworu chlorku cyny wkadamy elektrody elazne (zastrzegam, e to ma by czyste elazo,
jak takiego nie masz to uyj grafitowych paeczek z baterii cynkowo-chlorkowym wypukanych
ju 5% HCl) i przeprowadzamy elektroliz z napiciem co najmniej 3V. Teraz czekamy, a na
jednej z elektrod zgromadzi si zadowalajca nas ilo cyny. Kiedy to si stanie to bierzemy
zlewk ze 100ml wody i nad ni na elektrod pokryt cyn trzyman teraz w szczypcach
dziaamy palnikiem. Krople cyny bd kapa do zlewki. Teraz otrzymane mae krople cyny
zbieramy, ukadamy w parowniczce i powoli ogrzewamy od gry palnikiem i kiedy cao si
stopi to to przerywamy. Po ostygniciu cyn bierzemy w rce i j zgninamy. Jeli syszymy
chrzeszczenie, to nasza cyna jest cakiem czysta. Bardzo czysta jest wtedy, jeli po woeniu do
probwki i woeniu probwki na 24 godziny do zamraalki otrzymamy ciemny bezpostaciowy
proszek.
UWAGA chlorek cyny jest dranicy. Naley uwaa take na chlor wydobywajcy si
podczas elektrolizy. Najlepiej wietrzy pomieszczenie pracy.
Brom Br2
Brom w laboratorium najczciej pod postaci tzw. wody bromowej to przydatny w laboratorium
odczynnik do otrzymywania innych zwizkw bromu (bromki, bromiany, bromopochodne
wglowodorw itp.), jako utleniacz czy jako odczynnik do wykrywania zwizkw organicznych
nienasyconych (najczciej wglowodorw i kwasw tuszczowych). Surowcem bdzie bromek
potasu (lub te sodu, amonu, wapnia), o ktrym ju pisaem.
Bromek potasu rozpuszczamy w wodzie, by uzyska roztwr 10-15%. Teraz dodajemy kwany

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 28 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

roztwr manganianu potasu. Reakcja wyglda tak:


10KBr + 2KMnO4 + 8H2SO4 --> 5Br2 + 6K2SO4 +2MnSO4 + 8H2O
Jak wida powstaje wolny brom. Proporcje wagowe pozostawiam jako wiczenie ze
stechiometrii. Mamy teraz wod bromow zanieczyszczon siarczanem potasu, siarczanem
manganu, kwasem siarkowym i resztkami manganianu potasu. Teraz musimy przedestylowa
brom. W tym celu do kolby umieszczonej w ani wodnej nalewamy nasz pomaraczowobrzowy roztwr, ktry z pewnoci bdzie mia czerwone kulki na dole. Wkadamy do kolby
kamyki wrzenne i destylujemy. Zbieramy frakcje o temperaturze wrzenia 58-61*C do
odbieralnika (kolby z wsk szyjk) stojcego w wodzie z lodem. Mamy ju brom o maej
zawartoci wody. Moemy go przechowywa w naczyniach z ciemnego szka z korkiem na szlif
pod warstewk wody. Maksymalnie 1/4 wysokoci naczynia to brom, 1/3 to woda. Nie radz
korkw plastikowych, bo one szybko si krusz. Mona te rozcieczy nasz brom, by uzyska
roztwr 3%, tzw wod bromow. J take naley przechowywa w butelkach na szlif ze szka
ciemnego. Przechowywany w zwykym szkle zareagowabym pod wpywem wiata tworzc kwas
bromowodorowy i bromowy(V).
UWAGA opary bromu s toksyczne, a brom rcy! dowiadczenia naley wykonywa
pod wycigiem lub na wolnym powietrzu. W razie oparze brom zmy etanolem.
Jod
Jod w laboratorium si przydaje do otrzymywania jodkw, jodanw, jodoformu czy do
wyznaczania tzw. liczby jodowej. Surowcem, z ktrego atomy jodu pozyskamy bdzie jodyna lub
pyn lugola.
Do probwki wlewamy nasz surowiec i dodajemy do niego nieco kwasu siarkowego i nadtlenku
wodoru. Jodki I- i trjjodki I3- zaczn si utlenia do jodu. Teraz musimy odsczy i przemy
wod osad, a natpnie sczek umieci w maej, wysokiej zleweczce. Przescz moesz
odparowa, zawiera te sporo jodu, ktry potem umie razem z sczkiem w zlewce. Na grze
zlewki postaw kolb okrgodenn z wod i lodem, po czym zacznij ogrzewa zlewk. Zaczn si
unosi fioletowe dymy osiadajce na kolbie. Kiedy zakoczysz resublimacj jod zbierz z kolby i
wsad do pojemnika z ciemnego szka na szlif maksymalnie do 1/5 wysokoci. Jod z czasem
posublimuje sobie po naczyniu i krysztaki zaczn si zbiera take na ciankach, co uczyni
butelk nieprzezroczyst.
UWAGA jod jest dranicy, a jego pary toksyczne. Resublimacj zaleca si wykonywa
pod wycigiem lub na wolnym powietrzu. Plamy po jodzie mona zmy tiosiarczanem
sodu.
Srebro Ag
Jedynym zastosowaniem srebra w laboratorium jest otrzymywanie azotanu srebra, a co za tym
idzie wszelkich zwizkw srebra oraz wykrywanie siarki organicznej, bo srebro ze zwizkami
siarkoorganicznymi tworzy czarny siarczek srebra. Oprcz tego moe te si przyda, by
zaimponowa komu czego to si w labie nie ma.
Wykonaj roztwr azotanu srebra (oczywicie w wodzie destylowanej!) i wprowad do niego dwie
grafitowe elektrody dokadnie wymoczone w kwasie solnym z czego katoda musi by zaostrzona
na ig i zanurza si w roztworze jak najmniejsz powierzchni. Teraz podcz prd. Na katodzie
zacznie si zbiera krystaliczne srebro. Przeprowadzaj elektroliz, a uzyskasz adny, kanciasty
kawaek srebra. Teraz odam ten kawaek, a by si pozby kawaka grafitu jaki pozosta przy
srebrze moesz albo kontynuowa elektroliz trzymajc tym razem za wystajcy ponad wod
kawaek srebra, a grafit bdzie zanurzony, albo te wrzuci go do 10% roztworu NaOH i
pogotowa, a nastpnie przemy kwasem solnym i 5% kwasem azotowym.
UWAGA azotan srebra powoduje na skrze plamy, ktre schodz po tygodniu. Na
ubraniach, drewnie i czymkolwiek, co byo czci organizmu ywego pozostawia
plamy niemoliwe do usunicia.

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 29 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

Bizmut Bi
Bizmut metaliczny to kolejny metal, ktry suy bardziej do chwalenia si ni dowiadcze. Do
wykonywania zwizkw bizmutu moemy uy bardziej zanieczyszczonego, o ktrym ju
pisaem. Surowcem bdzie azotan bizmutu.
Do maej zlewki nalewamy 1/3 objtoci lekko zakwaszonego roztworu azotanu bizmutu. Teraz
dodajemy zasadowy roztwr cynianu(II) sodu. Strci nam si czarny osad drobnego,
metalicznego bizmutu, ktry naley odsczy i przemy kilkakrotnie wod, a pniej 2-3 razy
1% kwasem solnym. Suszymy sczek i metaliczny bizmut mieszamy z tak sam iloci
wglanu sodu. Dodajemy kilka kropel wody, by utworzy ciastowat mas i wkadamy do
parowniczki, po czym na kulk kierujemy pomie palnika, a otrzymamy byszczc, metaliczn
kulk. Teraz j wkadamy do wody i na nastpny dzie wyjmujemy i zanurzamy na 10 minut w
5% kwasie solnym. Teraz mamy pikn kulk bizmutu
UWAGA bizmut nie jest toksyczny, ale zaleca si ostrono.
Ow Pb
Ow to odczynnik do otrzymywania innych zwizkw oowiu i to naprawd czystych. Moe take
doczy do kolekcji na pce obok krysztau siarczanu miedzi i grudki boru. Surowcem bdzie
octan oowiu, o ktrym ju pisaem.
Do roztworu octanu oowiu wsadzamy blaszk cynkow i czekamy 24 godziny, a cynk wyprze
cay ow. Teraz widzimy pikne igieki oowiu, ktre moemy sobie zachowa, ale te zebra je,
dokadnie poci na kawaeczki i wrzuci do 5% HCl na 10-20 minut. Teraz mam czyste mae
krysztaki oowiu. Przemywamy je kilkakrotnie wod i suszymy, a nastpnie wrzucamy do
parowniczki. Na zawartos parowniczki od gry kierujemy palnik gazowy, a stopiony ow
zostawiamy do ostygnicia lub wlewamy do zimnej wody, albo formy. Kiedy ostygnie
przemywamy go 3% kwasem azotowym przez 2 minuty i moemy go postawi na peczce.
UWAGA zwizki oowiu s toksyczne, wchaniaj si przez skre, zaleca si strj ochronny.
Fosfor czerwony P
Fosfor to w laboratorium surowiec do innych zwizkw fosforu i take jako ozdoba kolekcji.
Surowcem tu bd pudeka po zapakach. Olbrzymia ich ilo. Kilkanacie-kilkadziesiat pudeek,
szczeglnie tych z grubymi draskami. Fosfor to okoo 20-30% ich masy. Najlepszym surowcem
s pudeka po zapakach kominkowych czy grillowych, ktre maj grube draski.
Naley zamoczy je od strony draski w acetonie i noykiem zdrapa ciemnoczerwon mas.
Skada si ona z dwutlenku magnanu, siarczku antymonu, drobinek szka, zanieczyszcze i
wreszcie fosforu. Najpierw mas trzeba zebra i wygotowa w wodzie przez kilkanacie minut,
by usun kleje i cz zanieczyszcze. Teraz przesczmy, sczek przemyjmy wod i osad
wrzumy do ciepego 10% kwasu solnego. Bdzie si wydziela siarkowodr i chlor, wic trzeba
wykonywa to pod wycigiem lub na wieym powietrzu. Mas jaka pozostanie naley
przesczy i przemy. Przescz to mieszanka soli antymonu i manganu, warto z niej teraz zrobi
sobie surowiec do zwizkw antymonu, o czym pisaem przy chlorku antymonu kilka postw
wyej.
Przescz wsypujemy do 10-krotnie wikszej iloci etanolu, najlepiej >98% i ogrzewamy z
chodnic zwrotn do wrzenia. Kiedy to si stanie to moemy ju zdj chodnic, szybko
przesczy zawiesin i przescz powoli wystudzi. Kiedy si strci drobny, czerwony proszek
odsczamy go innym sczkiem i powtarzamy od pocztku akapitu, a bdziemy mieli cakiem
sporo fosforu. Teraz moemy fosfor dokadnie wysuszy i wsadzi do adnego pudeka.
UWAGA chlor i siarkowodr s toksyczne i mierdzce, roztwarzanie w kwasie solnym
naley przeprowadzi pod wycigiem lub na wieym powietrzu. Fosfor moe si atwo

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 30 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

zapali od iskry, wic naley unika rde ognia, bo py spala si wybuchowo, a bardziej zbite
iloci nie s moliwe do ugaszenie wod, a spalaj si take przy utrudnionym dostpie do tlenu
_________________
Sprzedam szko laboratoryjne we Wrocawiu nwki, tanio!
Post zosta pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez MrVinquer dnia Pon 16:32, 09 Wrz 2013, w caoci zmieniany 3 razy

Powrt do gry

Zobacz poprzedni temat :: Zobacz nastpny temat


Autor
MrVinquer

Modszy moderator

Poka avatary

Doczy: 28 Lip 2013


Posty: 47
Przeczyta: 0 tematw
Pomg: 4 razy
Ostrzee: 0/3
Skd: Wrocaw

Wiadomo
Wysany: Czw 21:50, 05 Wrz 2013

Temat postu:

Teraz kolej na kwasy. Zarwno organiczne jak i nieorganiczne


Kwas azotowy HNO3
Chyba tylko kwas solny i siarkowy mog dorwna kwasowi azotowemu w przydatnoci w
laboratorium. Jest on uywany jako silny utleniacz (przy otrzymywaniu siarczanw metali jak
mied, nikiel, chrom, rt), do otrzymywania azotanw (m.in. srebra, rtci, bizmutu, oowiu), do
nitrowania (a co za tym idzie take amin, zwizkw dwuazoniowych), czy jako skadnik wody
krlewskiej. Odczynnikami do niego potrzebnymi bd kwas siarkowy 30-50% i azotan sodu,
potasu, amonu lub wapnia. Azotany mona kupi jako nawozy (odpowiednio saletra sodowa,
potasowa, amonowa, wapniowa), azotan amonu jest w plastrach chodzcych, a azotan potasu
bardzo rzadko mona kupi jako rodek do peklowania mis.
Do kolby destylacyjnej nalej 250g 40% kwasu siarkowego. Mona taki zrobi przez pogotowanie
do wrzenia wody elektrolitu jaki mona czasem kupi na stacji benzynowej. Dodaj do kolby 84g
azotanu sodu 79g azotanu amonu, 101g azotanu potasu lub 82g azotanu wapnia. Teraz ustaw
chodnic i odbieralnik i rozpocznij destylacje. Na pocztku pierwsze kilkanacie kropel moesz
wyla, bo jest to kwas saby i zanieczyszczony. Teraz reszt skraplaj do odbieralnika i otrzyman
ciecz chwilowo pozostaw w kolbie. Teraz ciecz przedestyluj i masz ju czysty kwas azotowy. Wlej
go do butelki z ciemnego szka i trzymaj z dala od materii organicznej, metali.
UWAGA kwas azotowy jest rcy, powoduje te plamy na skrze, rkawice
kwasoodporne, fartuch i okulary to obowizek, dodatkowo w niemal kadej reakcji
(nie tylko w redoksach!) emituje tlenki azotu, ktre s toksyczne. Zarwno destylacj
kwasu azotowego jak i wszelkie reakcje z nim przeprowadza si pod wycigiem lub
ostatecznie na wolnym powietrzu.
Kwas fosforowy H3PO4
Kwas fosforowy jest kwasem uytecznym w laboratorium. Jest surowcem do wytwarzania
fosforanw, fosforynw i innych soli kwasw fosforu. Surowcem bd tu koci zwierzce. Koci
np. kurczaka naley wsadzi do kominka lub pieca i po p godzinie praenia je wyj. Bd
wtedy suche i w kolorze szarym do czarnego. Zawieraj sporo fosforanu wapnia, co nam si
przyda.
Koci po wypraeniu w iloci 100-200g naley dokadnie zmieli na py lub drobny proszek np.
ubijajc motkiem. Wypraenie jest konieczne, by rozoy lub odparowa wikszo zwizkw
organicznych. Zmielone koci naley pogotowa duszy czas w gorcej wodzie i ponownie
wypray tym razem w puszce i jeszcze raz pogotowa. To ma na celu usunicie rozpuszczalnych
soli i niektrych innych substancji. Zmielone koci wsyp POWOLI do identycznej objtociowo
iloci 40% kwasu siarkowego i gotuj przez dugi czas kilkakrotnie. Bd si wydziela due iloci
dwutlenku wgla, wic uwaaj, by ci roztwr nie wykipia. Kiedy ju nie bd si wydobyway
pcherzyki gazw to dodaj okoo 1g wglanu wapnia, roztwr przescz i pozostaw do
odparowania czci wody. Teraz moesz roztwr wstawi do puszki lub parowniczki do ogniska i

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 31 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

gotowa dugi czas a si przestan wydobywa pary z puszki. Kiedy to nastpi to masz ju 8090% roztwr kwasu fosforowego, ktry polecam rozcieczy do 40-50%.
UWAGA kwas siarkowy, szczeglnie gorcy jest rcy! Kwas fosforowy take jest
rcy, obowizkiem jest podstawowy ubir ochronny
Kwas octowy CH3COOH
Kwas octowy w postaci 6-10% roztworu mona kupi jako ocet. Wiksze stenia kiedy byy
dostpne jako tzw. esencja octowa. Obecnie jej nie widuj. Surowcem bdzie octan wapnia, o
ktrym ju pisaem na pocztku, gdzie jego surowcem by ocet. Tu destylacja daaby identyczny
efekt, ale pracy byoby duo wicej, bo jednorazowa destylacja zwikszy stenie o 10-20% i
trzeba by j przeprowadza kilkakrotnie.
Do 85 gramw octanu wapnia dodaj 60g kwasu siarkowego 80%. Dokadnie wymieszaj i
przescz roztwr. Ju teraz masz kwas octowy z domieszkami siarczanu wapnia i kwasu
siarkowego lub octanu wapnia. Musisz go dla zwikszenia czystoci przedestylowa. W czasie
ogrzewania pierwsze kilkanacie kropel wylej, bo to saby kwas octowy. Zbieraj frakcje o
temperaturze wrzenia powyej 110*C. Masz po destylacji okoo 85-90% kwas octowy, ktry
wietnie si nadaje do robienia octanw czy jako saby kwas.
UWAGA stony kwas octowy jest rcy, mocno drani bony nosa i potrafi przere
rkawiczki lateksowe! Rkawice kwasoodporne, okulary i fartuch to obowizek! Radz
take wietrzy pomieszczenie pracy, bo kwas octowy w wikszych steniach nie pachnie zbyt
mio.
Kwas itakonowy C5H6O4 HOOC-C2H2(CH2)-COOH
Kwas itakonowy jest uyteczny do produkcji kwasu bursztynowego czy pachncych estrw.
Surowcem bdzie kwas cytrynowy.
Do wysokiej probwki ze szka Pyrex wsyp 5g kwasu cytrynowego i umie j na statywie. Teraz
ogrzewaj probwk, a niemal cay kwas cytrynowy przedestyluje si na ciany probwki. Kiedy
to si stanie, to ogrzewanie zakocz i zebrany produkt przekrystalizuj.
UWAGA cho kwas itakonowy ani cytrynowy nie s toksyczne, to zaleca si
ostrono.
Kwas borowy H3BO3
Kwas borowy w laboratorium to surowiec do tlenku boru, boru, boranw, kpieli galwanizujcych
i innych ciekawych substancji. Surowcem bdzie popularny boraks czyli tetraboran sodu.
Do zlewki nalej wody i wrzu boraks. Zrb roztwr nasycony. Nastpnie przelej wod do innego
naczynia, by nie byo resztek boraksu, ktry si nie rozpuci. Teraz dodaj do zlewki kwas solny.
Zacznie si strca Kwas borowy, ktry naley odsczy i przemy zimn wod destylowan.
Nastpnie naley zlewk ozibi i rwnie przesczy tym razem na zimno. Teraz zawarto
zlewki odstaw do krystalizacji i poczekaj, a caa woda odparuje. Masz wic mieszank chlorku
sodu o rozpuszczalnoci 356g/l i kwasu borowego o rozpuszczalnoci 25g/l. Tak wyglda w
wodzie o temperaturze 0*C. We wrztku rozpuszczalno wyglda tak: 275g/l dla kwasu
borowego i 390g/l dla chlorku sodu. Czyli ma rnica w rozpuszczalnoci chlorku sodu, a
olbrzymia rnica w rozpuszczalnoci kwasu borowego w zimnej i wrzcej wodzie pokazuje nam,
e w ten sposb mona te substancje rozdzieli. Czyli rozpuszczamy mieszank we wrztku w
iloci nie wikszej ni 350g/l, a nastpnie schadzamy i zbieramy kwas borowy, ktry
przemywamy wod.
UWAGA zwizki boru s nieco toksyczne, zaleca si ostrono!
Kwas L(+)mlekowy C2H4(OH)COOH

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 32 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

Kwas mlekowy to niemal bezwonna ciecz, w laboratorium uywana do otrzymywania jego soli i
estrw. Jest on o tyle ciekawy, e tworzy swj wasny ester, bo zachowuje si zarwno jak kwas
jak i jako alkohol (amfoteryczno estrowa?). Surowcem bdzie... woda po ogrkach. Naley tu
uy wody po zwykych, domowych ogrkach kiszonych bez dodatku octu. Naley zebra okoo
1-2l takiej wody.
Wod przefiltrowujemy by pozby si niepotrzebnych substancji, a nastpnie gotujemy przez
okoo godzin bez przykrywki, by odparowa cz wody. Teraz ponownie sczymy i odstawiamy
do ostygnicia. Teraz odparowujemy przez 1-2 dni wod w ciepym miejscu i ponownie musimy
zagotowa tym razem przez 0,5 godziny. Nastpnie znowu czekamy dwa dni i gotujemy tym
razem 15 minut. Mamy ju koncentrat zawierajcy 2-3% czystego kwasu mlekowego. Musimy
doda do zobojtnienia nieco roztworu wglanu sodu, na tyle duo, by zobojtni cay kwas
mlekowy, ale nie za duo. Jeli nam kapno za duo to dodajmy kilka cm3 octu. Teraz do
roztworu dodajemy nieco stonego roztworu octanu miedzi i gotujemy. Teraz roztwr ozibiamy
do 0*C i filtrujemy. Otrzymalimy osad zwizkw miedzi. Gwnie mleczanu miedzi. Nie naley
przemywa osadu. Teraz osad mleczanu miedzi traktujemy 50% kwasem siarkowym.
Rozpoczynamy destylacj i zbieramy frakcje o temperaturze wrzenia powyej 130*C. Mamy ju
nasz zanieczyszczony nieco kwas mlekowy. Teraz musimy go ponownie przedestylowa i zbiera
frakcje o temperaturze wrzenia 145-160*C. Mamy ju cakiem czysty kwas mlekowy. Jeli jest
bezwonny lub niemal bezwonny to jest to kolejna oznaka dobrej czystoci.
UWAGA kwas mlekowy jest rcy, naley uwaa.
Kwas mrwkowy HCOOH
Kwas mrwkowy to w laboratorium pprodukt do otrzymywania jego soli i estrw, a take
formaldehydu. Naszym surowcem bdzie kwas szczawiowy, ktry mona zrobi albo z
polietylenu, albo z tzw. soli szczawikowej.
Kwas szczawiowy umieszczamy w duej probwce ze szka Pyrex lub w maej kolbie kulistej.
Oba naczynia czymy szczelnie z chodnic chodzon wod z lodem. Teraz moemy rozpocz
ogrzewanie zawartoci. Pocztkowo nastpni odwodnienie kwasu szczawiowego z formy
dwuwodnej do bezwodnej, nastpnie stopienie w okoo 190*C, a dopiero w okoo 250*C nastpi
rozkad do kwasu mrwkowego i dwutlenku wgla. Chodnica nam bdzie skrapla kwas
mrwkowy do cieczy i musimy krople zbiera do odbieralnika. Teraz mamy kwas mrwkowy,
ktry dla osignicia duego stenia naley najpierw zobojtni. Dodajemy wglan sodu do
momentu, do ktrego przestanie si roztwr pieni. Teraz odstawiamy nasz roztwr do
krystalizacji i zbieramy biay osad i go drobno ucieramy. Teraz do kolby nalewamy 80% kwas
siarkowy i dodajemy mrwczan sodu, ktry otrzymalimy przed chwil. Po dokadnym
rozpuszczeniu mona rozpocz destylacj i zbiera frakcje o temperaturze wrzenia 95-105*C.
Otrzymamy okoo 80% kwas mrwkowy.
UWAGA stony kwas mrwkowy i siarkowy s rce, a kwas szczawiowy w
wikszych ilociach jest toksyczny.

Kwas nadchlorowy HClO4


Kwas nadchlorowy przydatny jest w laboratorium do otrzymywania jego soli, a take w
wykrywaniu jonw potasu, rubidu, cezu i amonu, gdy nadchlorany tych metali si sabo w
wodzie rozpuszczaj. Surowcem bdzie nadchloran potasu KClO4, o ktrym moe kiedy
napisz. Na razie musicie si sami dowiedzie, jak go zrobi. Odrazu te ostrzegam, e nie
wolno wam robi stenia wikszego ni 25%, a caa aparatura musi by wymyta chromiank, a
nastpnie wod destylowan, gdy kwas ten po podgrzaniu ze ladami zwizkw organicznych
potrafi wybuchn.
Do maej, czystej, wymytej chromiank kolby okrgodennej wsypujemy nieco nadchloranu
potasu i zalewamy 20-25% kwasem siarkowym, a si przynajmniej cz rozpuci. Teraz

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 33 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

rozpoczynamy destylacj wymyt od rodka chodnic i zbieramy ciecz do wymytego


odbieralnika. Otrzymany kwas, by si upewni, e jest nadchloranem w iloci 1cm3 wlewamy do
3cm3 5% siarczanu lub chlorku potasu. Jeli wytrca si osad, to mam tam kwas nadchlorowy.
UWAGA kwas nadchlorowy jest prawie najsilniejszym tlenowym kwasem zarwno pod
wzgldem kwasowoci jak i mocy utleniajcej, czym jest o wiele groniejszy od kwasu
azotowego. Wszelkie dowiadczenia z nim powinny by przeprowadzane pod
wycigiem, gdy mog wydziela si toksyczne tlenki chloru, a kade jego ogrzewanie
tylko w wymytej chromiank aparaturze. Wszelkie zabezpieczenia takie jak fartuch,
rkawice, gogle i osona twarzy to obowizek!
Bd z czasem dopisywa kolejne.
_________________
Sprzedam szko laboratoryjne we Wrocawiu nwki, tanio!
Post zosta pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez MrVinquer dnia Sob 14:53, 07 Wrz 2013, w caoci zmieniany 2 razy

Powrt do gry

Zobacz poprzedni temat :: Zobacz nastpny temat


Autor
MrVinquer

Modszy moderator

Poka avatary

Doczy: 28 Lip 2013


Posty: 47
Przeczyta: 0 tematw
Pomg: 4 razy
Ostrzee: 0/3
Skd: Wrocaw

Wiadomo
Wysany: Pon 16:26, 09 Wrz 2013

Temat postu:

Byo troch kwasw, to czas na utleniacze.


elazian(VI) potasu K2FeO4
Jest to kolejny utleniacz z szeregu K3VO4, K2CrO4, KMnO4. Pozwol doda jak si z nim naley
obchodzi. Ma on podobn do nadmanganianw barw, a do tego jest utleniaczem od niego
silniejszym. W rodowisku obojtnym i kwanym potrafi z wody wygoni tlen (tak, tak samo jak
fluor
). Produktami rozkadu s wwczas wodorotlenek potasu i tlenek elaza. Jego roztwory
s stabilne tylko jeli s sporzdzane w rodowisku silnie alkalicznym (pH>14). Surowcem bd
drobne wirki elazne lub stalowe i azotan potasu.
Azotan potasu ostronie ugniatamy w modzierzu, by uzyska drobn mas. Teraz dosypujemy
tak sam ilo elaza mieszajc patyczkiem. Mieszank wsypujemy do tygla i przygotowujemy
sobie stalowy (i nie aden inny!) prt do mieszania. Kiedy bdziemy podgrzewa mieszank to
najpierw zacznie si wydobywa gaz, a potem w pewnym momencie fioletowa mieszanka
zastygnie. To oznaka, e ju moemy przerwa ogrzewanie. Odstawiamy do ostygnicia
mieszank dosypujc do mieszanki wodorotlenek potasu w iloci dziesiciokrotnie mniejszej.
Teraz mas ucieramy, rozpuszczamy w wodzie, sczymy i mamy roztwr tego naprawd silnego
utleniacza, ktry wypada uywa tylko w najpotrzebniejszych sytuacjach.
UWAGA podczas reakcji moe pryska gorcy azotan potasu i tlenek potasu, wiec
obowizkiem jest ubir ochronny. Dodatkowo mog si wydziela tlenki azotu, wic
zaleca si ostrono.
Nadchloran potasu KClO4
Nadchloran potasu przydaje si w przygotowywaniu kwasu nadchlorowego. Surowcem bdzie
wybielacz chlorowy, czy cokolwiek, na czym bdzie napisane "sodu podchloryn" lub "sodium
hypochlorite". Ostatecznie moemy go uzyska, przez przepuszczanie gazowego chloru
(otrzymanego z reakcji MnO2 z kwasem solnym) przez 5% roztwr wodorotlenku sodu. Czy to
jest wybielacz czy nasz wasny podchloryn to musimy go przesczy (bo moe by jaka
zawiesina), a nastpnie wygotowa wod. Gste rodki si tu nie nadaj, bo one nie odparuj.
By nie byo smrodu podczas krystalizacji mona doda nieco wglanu sodu. Teraz zebrane
krysztay rozpuszczamy w 3-krotnie wikszej iloci wody i kilka razy gotujemy do wrzenia.

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 34 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

Powoli nasz podchloryn NaClO przeksztaca si w chloryn NaClO2, a ten w chloran NaClO3. Teraz
wykrystalizujmy go i ponownie pogotujmy, a bdziemy mieli stony roztwr. Roztwr
traktujemy jakkolwiek sol potasu, najlepiej chlorkiem, wglanem lub siarczanem. Teraz
mieszank przefiltrowujemy, a osad przepukujemy zimn wod 2-3 razy. Mamy ju nasz chloran
KClO3 i nadchloran potasu KClO4.
Teraz musimy osad wysuszy i ogrza powoli do okoo 200*C w tyglu koniecznie wolnym od
zanieczyszcze organicznych, najlepiej wymytego chromiank. Kiedy to zrobimy to mieszank
zbieramy. Teraz musimy kade 7g mieszanki rozpuci w 100g wody. Rozpuszczamy to, a
nastpnie wod gotujemy do wrzenia. Teraz, kiedy wod ozibimy do 20*C to niemal cay osad
to wanie nadchloran potasu. Ju taki moemy schowa do pudeka. Jak kto jednak chce mie
naprawd du czysto to mona teraz rozpuci ponownie 7g otrzymanej substancji w 100g
wrztku i ochodzi do temperatury 20*C. Mamy ju naprawd czysty nadchloran potasu
UWAGA nadchlorany i chlorany szczeglnie gorce, nie mwic ju o stopionych s
bardzo silnymi utleniaczami. Jak kogo ciekawi co one mog zrobi z ludzk skr, to
niech obejrzy co si dzieje jak do probwki ze stopionym chloranem potasu si wrzuci
elka. Inne sole tlenowych kwasw chloru s z kolei podatne na kwasy i nawet w
obojtnym rodowisku wydzielaj chlor, ktry jest mierdzcy, a w wyszych
steniach toksyczny.
Chlorek podchloryn wapnia Ca(ClO)Cl
Chlorek podchloryn wapnia to substancja w laboratorium uyteczna do otrzymywania tlenu
(przez ogrzanie z MnO2) i jako szybkie rdo chloru (przez zakwaszenie HCl), a take jako
dobry utleniacz, najsilniejszy ze wszystkich soli tlenowych kwasw chloru. Do tego wietnie si z
nim przeprowadza dowiadczenie z luminescencj tlenu singletowego. Kiedy go mona byo
kupi jako tzw. bielinka, obecnie podobno jako "chlorek" - preparat do uzdatniania wody w
basenie.
Najpierw naley sporzdzi 50ml 10% mleka wapiennego, czyli w 50ml wody rozpuci okoo 5g
wodorotlenku wapnia do powstania zawiesiny. Iloci mona oczywicie zwiksza, byleby nie
popsu proporcji. Teraz wlewamy t zawiesin do puczki gazowej i powoli generujemy mae
iloci chloru w reakcji dwutlenku manganu i kwasu solnego (reakcje z dichromianem i
nadmanganianem s barbarzystwem, chyba e kto ma osobne peczki na POChowskie soiki z
nimi). Teraz chlor przepuszczamy przez zawiesin do momentu, kiedy przynajmniej wikszo
osadu si rozpuci. Kiedy to nastanie, to wylewamy zdekantowany znad osadu roztwr do
krystalizatora, by mie gra jednocentymetrow warstw cieczy. Teraz odstawiamy do ciepego
miejsca na dwa dni, a woda odparuje i zbieramy nasz nowy odczynnik do pudeeczka.
UWAGA chlor jest toksyczny, a poza tym mierdzi, wic naley podane instrukcje
wykonywa pod wycigiem lub na wolnym powietrzu. Wietrzone pomieszczenie to
ostateczno.
Bromian potasu KBrO3
Bromian potasu jest w laboratorium przydatnym odczynnikiem jako utleniacz, do bromianometrii
czy do otrzymywania bromu przez reakcje komproporcjonowania z bromkiem w rodowisku
kwanym. Surowcem bd dwie wody - bromowa i chlorowa, oraz wglan lub wodorotlenek
potasu.
Do kolby ze 100ml wody bromowej powoli wkraplaj wod chlorow. W miar postpu reakcji
woda bromowa zacznie mie coraz sabsz barw, a w kocu si odbarwi. Teraz roztwr to
mieszanka kwasu solnego i kwasu bromowego. Musisz t mieszank powoli zobojtnia
wglanem potasu. Obficie bdzie si wydobywa dwutlenek wgla. Kiedy od dodania porcji
wglanu potasu i zamieszania kolby roztwr si nie bdzie pieni, to masz oznak, e w caoci
przereagowa. Twoj mieszank chlorku, bromianu i wglanu potasu wykrystalizuj. Teraz rozpu
kade 25g mieszanki w 100ml wody, a nastpnie zagotuj do wrzenia. Teraz ochod najpierw

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 35 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

powoli do temperatury pokojowej, a potem do 0*C. Biay osad odscz, i przemyj zimn wod.
Oto wanie bromian potasu, ktry warto sobie jeszcze raz oczyci. Kade 45g osadu rozpu w
100ml wody. Otrzyman zawiesin zagotuj do wrzenia. Teraz ostud do 0*C i ponownie zebrany
osad przemyj zimn wod i teraz od do pojemnika.
UWAGA bromiany s silnymi utleniaczami, a oprcz tego s toksyczne! Obowizkiem
jest praca w rkawicach, fartuchu i okularach.
Chloran potasu KClO3
Chloran potasu si w laboratorium przydaje do niektrych ciekawych dowiadcze. S to m.in.
elek w stopionym KClO3 czy zakropienie stonym kwasem siarkowym mieszanki osobno
utartych chloranu potasu i cukru. Surowcem bdzie roztwr chlorku sodu i chlorek lub siarczan
potasu. Drog otrzymania chloranu bdzie elektroliza.
Musisz zacz od sporzdzenia naczynia do elektrolizy. Uyj tu np pudeka w jakich czasem s
demy czy maso. W pudeku u gry musz by dwa wskie otwory i jeden szeroki. Do jednej
wskiej wbij 1-2mm drut miedziany. Do drugiej paeczk grafitow z baterii lepiej nie do koca
wymyt przymocowan na takim samym drucie miedzianym, jednak nie zbyt dugim. Ja
polecam zacisn drut wok paki grafitowej. Trzeci otwr to miejsce na 1-3m rurk do
odprowadzania produktw elektrolizy za okno.
Jeli naczynie mamy ju zrobione to wlewamy tam 20% roztwr chlorku sodu i rozpoczynamy
elektroliz roztworu. Katod ma by drut miedziany, a anod paeczka grafitowa. Teraz
rozpoczynamy elektroliz. Na kade 100ml roztworu powinien przypada nie wicej ni 1A, ale
nie mniej ni 200mA natenia prdu. Teraz musimy przez dwa dni bez przerwy wykonywa
elektroliz pamitajc, by nie przegrza rda prdu (najlepiej zasilacza ze starego komputera,
moe by te inny zasilacz o napiciu 6V lub wikszym), ani te roztworu, mona go trzyma w
misce z wod. Kiedy min dwa dni to ciecz wylewamy. Bdziemy mie t, pomaraczow lub
zielon zawiesin. Trzeba j ogrza do wrzenia. Potem musimy doda 1cm3 kwasu solnego, a
nastpnie szybko kilka granulek wodorotlenku sodu, by zmieni zawiesin koloidaln w osad.
Teraz przesczmy to, a roztwr odstawmy do krystalizacji. Czyst substancj rozpuszczamy w
wodzie, by mie roztwr stony i gotujemy przez 1h w stanie agodnego wrzenia. Mamy ju
niemal wycznie chlorany, ktre otrzymalimy z chlorynw i podchlorynw. Na ciecz nadal
ston dziaamy chlorkiem lub siarczanem potasu i po schodzeniu do 0*C zbieramy osad
chloranu potasu. Teraz nasz chloran musimy ponownie wykrystalizowa. Do 200ml wrzcej wody
wrzucamy 100g chloranu potasu, a nastpnie mieszamy, by cao rozpuci. Teraz mieszank
schadzamy do 0*C i zbieramy osad, ktry przemywamy zimn wod. Mamy ju cakiem czysty
chloran, ale mog by tam obecne nadchlorany. Wobec tego rozpuszczamy w litrze ciepej wody
70g chloranu potasu. To, co si nie rozpuci, to nadchloran. Teraz krystalizujemy, a nastpnie
jeszcze raz rozpuszczamy 100g chloranu we wrztku i odstawiamy do ostygnicia. Mamy ju
bardzo czysty chloran potasu, wietny utleniacz do wielu dowiadcze.
UWAGA podczas elektrolizy wyzwala si chlor, ktry jest toksyczny, mierdzcy i
rcy, a do tego tworzy wybuchow na wietle mieszank z wodorem, ktry take si
razem z nim wydziela. Dobrze przepuszcza mieszank w niskim wietle (normalne wiato
sabej arwki) przez wod wapienn lub wglan sodu w celu neutralizacji chloru, a przy okazji
zrobienia podchlorynu chlorku wapnia lub sodu.
Potasu nadmanganian KMnO4
Nadmanganian potasu to w laboratorium bardzo wany utleniacz obok nadtlenku wodoru, kwasu
azotowego i wody bromowej. Mona go kupi w aptece w iloci 5g, ale jest to bardzo
nieopacalne. Mona go kupi w sklepach chemicznych, ale mona te go samemu zrobi.
Surowcami bdzie dwutlenek manganu, jaki mona otrzyma przez przemywanie pasty z baterii
cynkowo-chlorkowej i wglan potasu, ktry mona otrzyma przez rekrystalizacj przesczu z
popiou drzewnego, o czym te pisaem w innych postach.

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 36 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

Do puszki po konserwie wsypujemy 100g dwutlenku manganu i 150g wglanu potasu. Oba
skadniki musz by rozdrobnione i dokadnie wymieszane. Teraz puszk wkadamy do ogniska
lub pieca, by reakcja zasza, jednak trzeba uwaa, by nie stopi puszki. Utworzy nam si nie
nadmanganian potasu, bo on jest termicznie niestabilny, a manganian potasu K2MnO4. Ten jest
stabilny w wysokich temperaturach, ale niestabilny w wodzie o odczynie obojtnym i kwanym.
Kiedy puszka zacznie si rozgrzewa i wieci bladoczerwonym wiatem to oznaka, e mona j
z ognia wyj, zamiesza i woy, a pniej wyj jeszcze raz. Teraz mieszank wsypujemy do
litra wody i mieszamy. Pozostanie pewna cz nieprzereagowanego dwutlenku manganu. Teraz
osad musimy odsczy, a ciecz wykrystalizowa. Teraz mamy mieszank wglanu potasu i
nadmanganianu oraz manganianu potasu. Musimy zrobi nasycony roztwr koloru najpewniej
zielono-fioletowego. Roztwr musimy pogotowa do wrzenia kilka razy. W kocu roztwr stanie
si coraz bardziej fioletowy. Teraz mamy mieszank wglanu potasu i nadmanganianu.
Krystalizujemy i rozpuszczamy kade 90g w 100ml wody. Ogrzewamy do wrzenia mieszajc, a
nastpnie ozibiamy do 15*C. Zbieramy teraz fioletowe krysztay i przemywamy raz zimn
wod. Oto nasz nadmanganian.
UWAGA nadmanganian potasu jest silnym utleniaczem. Powoduje trudne do zmycia
plamy na ubraniach i meblach, plamy na rkach schodz po kilku dniach. Plamy
ewentualnie mona przemy tiosiarczanem sodu, ale nie zawsze to pomaga.
Azotan(III) potasu KNO2
Azotan(III) potasu zwany azotynem potasu jest przydatny jako szybkie rdo tlenkw azotu,
kwasu azotowego(III) (m.in. do diazowania i nitrozowania), czy jako odczynnik do analizy.
Surowcem bdzie azotan potasu, ktry trzeba zdoby albo kupi. Podobno jeszcze jest w
spoywczych w saszetkach po 20g jako saletra do misa.
Do czystego, wymytego chromiank tygla wsypujemy 30g azotanu potasu, najlepiej
rozdrobnionego. Nie wolno jednak da go wicej ni 2/3 wysokoci tygla. Teraz powoli
zaczynamy go ogrzewa palnikiem, mieszajc co jaki czas elaznym prtem, by rwnomiernie
si rozeszo ciepo, ale te uwaajc, by nie wykipia. Na pocztku si on stopi, pniej zacznie
uchodzi tlen, a pniej ten tlen przestanie ulatywa. Koniec bbelkowania to oznaka, e
ogrzewanie naley przerwa. Jelibymy ogrzewali dalej, to azotyn by si rozoy do tlenku
potasu. Teraz mieszank powoli studzimy i kiedy wystygnie tygiel wsadzamy do zlewki z wod,
by rozpuci mieszank soli. Teraz do roztworu dajemy 0,5 wglanu potasu i mieszamy.
Krystalizujemy sole z roztworu. Otrzymamy mas o wyranej budowie krystalicznej bdc
azotynem potasu, a czciowo tlenkiem potasu, azotanem i wglanem. Teraz bardzo drobno
musimy w modzierzu utrze nasz produkt i wsypa do zlewki. Teraz jest on czystoci
technicznej. Wykorzystamy do oczyszczenia jedn waciwo azotynu potasu, jakiej nie maj
inne sole w mieszance - rozpuszczalno w etanolu. Dodajemy do mieszanki 100-150ml etanolu
i mieszamy, a nastpnie ogrzewamy do 50*C na ani wodnej lub na kuchence elektrycznej.
Teraz na gorco odsczamy resztki. Roztwr wlewamy do kolby i rozpoczynamy oddestylowanie
alkoholu, bo po co go traci. Na dnie kolby pozostanie krystaliczny osad, ktry musimy ostudzi i
zala wod do rozpuszczenia. Teraz mamy czysty azotyn potasu i moemy go schowa do
pudeka.
UWAGA azotan potasu po stopieniu jest silnym utleniaczem. Tutaj moe on pryska,
wic naley mie strj ochronny i zachowa ostrono. Azotyn potasu po
zakwaszeniu wydziela toksyczne tlenki azotu, sam w sobie te jest toksyczny. Naley
zachowa ostrono, a dla bezpieczestwa do azotynu doda 10-krotnie mniejsz
ilo wglanu potasu.
Dwutlenek oowiu PbO2
Dwutlenek oowiu jest utleniaczem uywanym w wykrywaniu manganu, bo utlenia mangan do
atwych w identyfikacji nadmanganianw. Surowcem bdzie octan oowiu i wapno chlorowane.
Przyrzdzamy roztwory 24g octanu oowiu i 12g wodorotlenku sodu, a nastpnie je mieszamy.

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 37 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

Teraz powstay osad musimy dokadnie rozmiesza. Dodajemy roztwr 32g wapna chlorowanego
i dokadnie mieszamy przez kilka minut. Powstanie ciemnobrzowa zawiesina. Teraz ca
zawiesin ogrzewamy do wrzenia i gotujemy przez 15 minut. Kiedy skoczymy ogrzewanie
przefiltrowujemy osad, przemywamy wod destylowan, a nastpnie suszymy. Teraz mamy
produkt zawierajacy domieszk PbO. Domieszk usuwamy w prosty sposb. Do kolby sypiemy
zawiesin, nalewamy 70ml wody, a nastpnie 5cm3 kwasu azotowego. Po pomieszaniu przez
kilka minut naley osad odsczy i przemy. Teraz mamy czysty dwutlenek oowiu.
UWAGA sole oowiu s toksyczne i wchaniaj si przez skr, a wapno chlorowane po
zakwaszeniu wydziela chlor i tlenki chloru. Kwas azotowy jest rcy. Naley uwaa i mie strj
ochronny.
_________________
Sprzedam szko laboratoryjne we Wrocawiu nwki, tanio!
Post zosta pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez MrVinquer dnia ro 21:34, 18 Wrz 2013, w caoci zmieniany 5 razy

Powrt do gry

Zobacz poprzedni temat :: Zobacz nastpny temat


Autor
MrVinquer

Modszy moderator

Poka avatary

Doczy: 28 Lip 2013


Posty: 47
Przeczyta: 0 tematw
Pomg: 4 razy
Ostrzee: 0/3
Skd: Wrocaw

Wiadomo
Wysany: Czw 22:50, 12 Wrz 2013

Temat postu:

Wszystko, co byo wyej to czyste substancje. Teraz si wemiemy za rne odczynniki, ktre
nie s czystymi zwizkami chemicznymi (czasami s), jakie si uywa w chemii analitycznej.
Wikszo powyszych suyy gwnie do otrzymywania innych substancji. Te bd suy do ich
wykrywania.
Odczynnik Dragendorffa
Odczynnik Dragendorffa suy do wykrywania alkaloidw, czyli zwizkw organicznych, ktre s
zasadami i zawieraj azot. Spor z nich wystpuje w rolinach. S to np. chinina, kofeina,
nikotyna, piperyna i wiele innych.
Najpierw 1cm3 stonego kwasu solnego naley rozcieczy do 3cm3. Teraz dodajemy 0,5g
chlorku bizmutu i uzupeniamy wod do 20cm3. Nastpnie sporzdzamy kolejny roztwr. W
25cm3 wody rozpuszczamy 3g jodku potasu lub 2,5g jodku sodu. Teraz oba roztwory mieszamy
i uzupeniamy do 70cm3 objtoci. Czekamy kilka godzin co jaki czas mieszajc i po tym czasie
filtrujemy. Oto nasz odczynnik. Ma on pomaraczowo-zocisty kolor.
Moemy go teraz wyprbowa. W modzierzu mielimy 2-3 ziarenka suchego pieprzu czarnego.
Zmielony pieprz wsypujemy do probwki i dodajemy 10cm3 ciepej wody. Kilka razy wstrzsamy
i sczymy, by mie klarown ciecz. Teraz dodajemy 1cm3 naszego odczynnika i mieszamy. Na
pocztku wystpi lekkie zmtnienie, a nastpnie, kiedy probwka bdzie dugo staa, pojawi si
na jej dnie wyrany pomaraczowy osad. Jest to dowd na obecno alkaloidu w pieprzu piperyny.
Odczynnik Schweizera
Odczynnik Schweizera jest przydatny w wykrywaniu celulozy, bo on j kompleksuje, a po
obnieniu pH kompleks si rozpada uwalniajc celuloz. Jest to zwizkek chemiczny o
skomplikowanej nazwie wodorotlenek diakwatetraaminamiedzi(II).
Do zlewki ze 50ml wody wsypujemy 5g wodorotlenku sodu i mieszamy a do rozpuszczenia.
Teraz dodajemy 50ml roztworu 12,5g siarczanu miedzi lub 8,5g chlorku miedzi. Zbierze nam si
pikny niebieski osad wodorotlenku miedzi w iloci okoo 8,5-9g. Osad sczymy i przemywamy
zimn wod. Osadu nie suszymy, bo nam si rozoy do tlenku miedzi. Osad bagietk dajemy do
kolby i wlewamy do niej 20cm3 20% wody amoniakalnej. Teraz kolb zatykamy korkiem i cigle

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 38 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

mieszamy, a si osad powoli bdzie rozpuszcza. Kiedy si rozpuci wikszo to odstawiamy


na godzin co kilka minut mieszajc. Teraz roztwr filtrujemy i poddajemy krystalizacji. Zbierze
nam si po 2-3 dniach osad wodorotlenku diakwatetraaminamiedzi(II). Teraz rozpuszczamy nasz
osad w 100cm3 wody, dodajemy 1cm3 20% wody amoniakalnej i odkadamy nowy odczynnik na
peczk.
Moemy nasz odczynnik przetestowa. Do probwki wsypujemy 1-2 gramy drobno podartego
papieru gazetowego, czy ewentualnie sczka. Teraz dodajemy 3cm3 wody i 1cm3 naszego
odczynnika. Odstawiamy na kilkanacie minut mieszajc, a nastpnie uzupeniamy wod do
10cm3. Teraz czekamy a osad opadnie i do drugiej probwki wlewamy pobrane 5cm3 roztworu
z pierwszej probwki. Jeli w prbce bya celuloza to zaraz si o tym przekonamy. Dodajemy do
probwki kroplami 1cm3 30% kwasu solnego. Wytrcajce si biae kaczki wiadcz o
obecnoci celulozy i waciwie s celuloz. Kiedy w ten sposb robiono sztuczny jedwab.
Odczynnik Lucasa
Odczynnik Lucasa suy do wyznaczania rzdowoci alkoholi. Pozwoli nam zatem odrni czsto
zamiennie stosowane izopropanol i etanol. Surowcami bdzie chlorek cynku i kwas solny.
Do 10ml wody wsypujemy 20g chlorku cynku by utworzy syropowat ciecz. Teraz dolewamy
40ml stonego (>25%) kwasu solnego. Moliwe, e powstanie nam osad, wic naley odczeka
24h i po tym czasie odczynnik przesczy. Teraz nasz odczynnik jest gotowy i moemy
przystpi do odrniania alkoholi.
Do trzech probwek nalej po 2cm3 alkoholi. Do pierwszej wlej etanol, do drugiej izopropanol lub
izobutanol, a do trzeciej tert-butanol lub tert-pentanol. Teraz dla ciekawszego wyniku
dowiadczenia pomieszaj miejscami te probwki, by zapomnia co w ktrej jest. Jeszcze lepiej,
kiedy kto inny ci naleje alkoholi do probwek. Do kadej z probwek nalej 1cm3 nowego
odczynnika. W probwce z trzeciorzdowym alkoholem (tert-butanol) od razu pojawi si
zmtnienie. W probwce z alkoholem drugorzdowym (izopropanol) zmtnienie pojawi si po 35 minutach. W probwce z etanolem nic si nie pojawi. Teraz poczekaj jeszcze 15 minut, a w
probwce z etanolem nadal nie zobaczysz zmian, natomiast w probwkach z izopropanolem i
tert-butanolem nastpi rozdzielenie faz na jedn mtn i drug przezroczyst. Utworzyy si tam
chlorki alkilowe, ktre s najstabilniejsze dla chlorkw trzeciorzdowych, mniej stabilne dla
drugorzdowych, a najmniej stabilne dla pierwszorzdowych.
Odczynnik Lugola
Odczynnik Lugola jest wykorzystywany do wykrywania skrobii, a take produktw jej
metabolizmu jak amylodekstryny i erytrodekstryny. Tworzy z nimi charakterystyczne kompleksy
o zabarwieniu granatowoczarnym (skrobia), niebieskim (amylodekstryny) lub czerwonym
(erytrodekstryny). Od jodyny odczynnik Lugola lepszy jest w tym, e nie psuje si na wietle.
Jod w etanolu pod wpywem wiata reaguje ze ladami wody, tworzc kwas podjodynowy, ktry
utlenia etanol do aldehydu octowego i kwasu octowego. Do tego jod tam jest stabilny i
gdybymy zmienili zdanie, to moemy zawsze z odczynnika Lugola jod odzyska, z jodyn tak
atwo nie bdzie.
Do zlewki wlewamy 20ml wody destylowanej i dodajemy 3,2g jodku potasu lub 3g jodku sodu, a
nastpnie mieszamy, by cao rozpuci. Teraz dodajemy 2,2g pierwiastkowego jodu i
mieszamy. Otrzymamy brzowo-t ciecz. Teraz dolewamy wody, by uzupeni do 50ml i
wlewamy do butelki, by mie swj kolejny odczynnik na pce.
Teraz moemy nasz odczynnik wyprbowa. Jak kto ma mikroskop to moe pynem Lugola
pokropi ziarno sonecznika lub kawaek odygi, a nastepnie podziwia pod mikroskopem, gdzie
jest rozmieszczona skrobia. Zobaczyoby si mae ziarna. Jak kto nie ma, to moe pobawi si
w wykrywanie skrobii w produktach ywnoci. Do szeciu probwek naley wsypa prbki
wielkoci 3-5mm nastpujcych rzeczy: chleba, jabka, mki zboowej, mietany, szynki i
mleka. Teraz do kadej probwki dodaj 2cm3 wody, a nastpnie po kilku kroplach odczynnika

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 39 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

Lugola. Teraz zabarwienie czarnogranatowe powinno wystpi w pierwszych trzech probwkach,


bo s to produkty rolinne, a roliny skrobii uywaj jako zapas energii. Trzy ostatnie probwki
zawieraj produkty pochodzenia zwierzcego, a dla zwierzt magazynem energii jest nie
skrobia, a glikogen, ktry z pynem Lugola nie reaguje. Moliwe, e mietana si zabarwi, ale
tylko dlatego, bo bya przez producenta faszowana mk, by bya gstsza. Mona wic pynem
Lugola wykry oszustwo producenta mietany.
Odczynnik Benedicta
Odczynnik Benedicta suy do wykrywania aldoz i aldehydw. Od prby Fehlinga jest bardziej
selektywna, bo nie reaguje na kwas moczowy, chloroform czy kreatynin, na ktr reaguje
odczynnik Fehlinga. W obecnoci nawet 0,1% roztworu aldozy lub aldehydu barwi si na
pomaraczowy kolor, co jest skutkiem redukcji miedzi z niebieskiego Cu2+ do pomaraczowego
Cu2O.
Do 70ml wody doda 17,3g cytrynianu sodu, a nastpnie 12g bezwodnego (otrzymanego np.
przez praenie sody w conajmniej 250*C) wglanu sodu. Roztwr ogrza do wrzenia i miesza,
by si cao rozpucia. Teraz do drugiej zlewki naley wsypa 1,7g siarczanu miedzi i dola
wody, by mie 15ml roztworu. Teraz roztwr miesza, a sie cao rozpuci. Kiedy pierwszy
roztwr wystygnie to roztwory naley zmiesza i uzupeni wod do 100cm3. Teraz moemy
odstawi nowy odczynnik
Teraz prbna reakcja. Do trzech probwek wsyp nastpujce cukry w iloci odpowiadajcej
wielkoci ebka od szpilki. Niech bd to skrobia, sacharoza i glukoza. Teraz do kadej probwki
dodaj 1cm3 wody i 1cm3 odczynnika Benedicta. Probwki ogrzewaj przez 3 minuty na wrzcej
ani wodnej. Zabarwienie pomaraczowe zaobserwujesz tylko w jednej probwce, tej z glukoz
Papierki kobaltowe
Bardzo wane w laboratorium jest sprawdzanie, czy mamy do czynienia z bezwodn ciecz. To
jest wane w przypadku cieczy, ktre rozpuszczaj wod w maych ilociach jak np. toluen, eter
dietylowy, chloroform. Nie wyobraam sobie robienia eterowych roztworw czegokolwiek
reagujcego z wod w eterze, ktry nieco wody zawiera. Papierki kobaltowe po zanurzeniu w
cieczy barwi si na kolor czerwony jeli ciecz zawiera wod. Do ich wykonania potrzebny bdzie
chlorek kobaltu.
W wysokiej zlewce lub duej probwce o pojemnoci 25-50ml nalewamy wod i rozpuszczamy w
niej 2g chlorku kobaltu. Mona go zrobi z azotanu i siarczanu przez strcenie wglanu kobaltu
wglanem sodu i rozpuszczenie go w kwasie solnym. W roztworze zanurzamy papier filtracyjny,
ewentualnie bibuk i zostawiamy na 24 godziny. Po tym czasie papierki wyjmujemy i ostronie
suszymy. Bd miay po wysuszeniu kolor fioletowo-czerwony. Teraz papierki wsiadamy do tygla,
a tygiel zanurzamy w ani cieczowej wypenionej gliceryn. ani ogrzewamy na pocztku do
86*C. Papierki zmieni barw na fioletow, bo to jest kolor soli dwuwodnej, jaka powstaa z
czerwonej soli szeciowodnej. Jeli ogrzejemy do 100*C to papierki zmieniaj barw na
niebiesko-fioletow z powodu odwodnienia czerwonej soli dwuwodnej do niebiesko-fioletowej
soli jednowodna. Jednak po ogrzaniu do 140*C papierki staj si niebieskie, bo jest tam sl
bezwodna o barwie niebieskiej. W tym momencie ogrzewanie przerywamy, a papierki chowamy
do suchego, szczelnego soja z korkiem na szlif wyoonego z dou kulkami silikaelu. Dodatkowo
warto nasmarowa wazelin sam szlif.
Teraz sprawdmy nasze papierki. Do jednej zleweczki nalej nieco denaturatu (odbarwionego np.
wglem aktywnym), do drugiej techniczny aceton, a do trzeciej toluen, benzen lub chloroform.
W pierwszej na pewno papierek zabarwi si na czerwono. W drugiej rwnie niemal na pewno,
bo taki techniczny aceton zawiera troch wody, ktr trzeba usun. Trzecia si nie powinna
zabarwi, ale jest to moliwe.
Z papierkami mona te zrobi ciekawe dowiadczenie na pokazy chemiczne. Naley
przygotowa karteczki nasczone bezwodnym chlorkiem kobaltu, a pniej zoy z nich kwiatek

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 40 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

origami. Jeli spryskiwaczem go popryskamy, to momentalnie zmieni barw z niebieskiej na


czerwon.
UWAGA sole kobaltu s toksyczne i prawdopodobnie rakotwrcze. Zaleca si strj
ochronny i ostrono.
Papierki oowiowe
Papierki oowiowe s w laboratorium wykorzystywane do wykrywania siarkowodoru i siarczkw.
S o wiele lepsze od zakwaszania i wchania, bo siarkowodr jest toksyczny, tylko troch mniej
ni cyjanowodr (ale za to siarkowodr ma mocny zapach - dzikuj ewolucjo). Mona tak
wykry nawet mae iloci siarczkw.
Do zlewki nalej 50ml wody demineralizowanej i dodaj 3g octanu oowiu. Wsad tam prostoktny
kawaek papieru na sczki lub bibuki i odstaw na ca noc. Nastpnego dnia potnij prostokt na
mae paseczki 7cmx1cm i je wsad do pudeka.
Teraz test. W probwce rozpu 0,3g siarczku sodu lub wapnia (otrzymanych np. przez redukcje
siarczanw wglem) w 3ml wody. Teraz wsad papierek. Czarna barwa to dowd na obecno
siarczkw, bo tylko z siarczkami kationy Pb2+ tworz czarny osad nierozpuszczalny w
rozcieczonych kwasach. Teraz ponownie zrb w probwce ten sam roztwr, a papierek
oowiowy nieco zwil wod. Do roztworu dodaj 1cm3 20% kwasu siarkowego i zacznij probwk
ogrzewa. Teraz u wylotu przystaw papierek. Ponownie poczerni.
UWAGA sole oowiu jak i siarkowodr s toksyczne. Zaleca si ostrono i strj
ochronny
_________________
Sprzedam szko laboratoryjne we Wrocawiu nwki, tanio!
Post zosta pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez MrVinquer dnia ro 20:48, 18 Wrz 2013, w caoci zmieniany 4 razy

Powrt do gry

Zobacz poprzedni temat :: Zobacz nastpny temat


Autor
MrVinquer

Modszy moderator

Poka avatary

Doczy: 28 Lip 2013


Posty: 47
Przeczyta: 0 tematw
Pomg: 4 razy
Ostrzee: 0/3
Skd: Wrocaw

Wiadomo
Wysany: Nie 15:24, 15 Wrz 2013

Temat postu:

Teraz kolej na gazy. Gazy najlepiej mie w postaci roztworu wodnego (np. chlor, amoniak,
siarkowodr). Sporo (np. tlen, azot, wodr) jednak rozpuszcza si w wodzie w ilociach maych,
rzdu miligramw na litr wody (cho mierzalnych!). Takie sabo rozpuszczalne gazy naley albo
trzyma w specjalnym gazometrze (np. wedug projektu Skowskiego z mojego laboratorium
cz.1), albo te z braku sprztu w rozdzielaczu. Niestety domowo nie da si spra gazw.
Siarkowodr H2S
Siarkowodr to przydatny gaz w laboratorium. Najczciej stosowany pod postaci wody
siarkowodorowej zwanej wod siarczkow. Po dodaniu takiego roztworu do zakwaszonego
HClem roztworu soli strc si siarczki kationw II grupy analitycznej czyli m.in. bizmutu,
miedzi, kadmu, cyny i rtci.
Do maej probwki z wylotem z boku wsypujemy 10g siarczku elaza lub sodu. Takie iloci tylko
na dworze. Wiksze pod sprawnym wycigiem. Do wylotu z boku mocujemy rurk gumow, a do
niej dwie lub wicej szeregowo poczonych puczek wypenionych wod destylowan w iloci
100-200ml. Teraz u gry probwki mocujemy szczelny korek z dziurk, a w otwr wkadamy
wkraplacz. Do wkraplacza nalewamy 20cm3 30% kwasu siarkowego. Kwas solny jako nieco
lotny moe nam popsu nieco nasz wod. Instalacja musi by szczelna - adnych prowizorek!
Warto, eby wyk mia co najmniej 30cm, bo wtedy aerozol siarczanu elaza nam nie dostanie

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 41 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

si do puczek.
Teraz, kiedy zmontowalimy aparatur przechodzimy do dowiadczenia. Powoli rozpoczynamy
wkraplanie kwasu siarkowego tak, by nasza reakcja nie pienia si zbytnio. Po zakoczeniu
reakcji odbieramy cuchnc wod i wlewamy do odpowiedniej, szczelnej butelki. Teraz moemy
nasz wod wyprbowa. Do czterech probwek nalewamy 5cm3 1% roztworw: azotanu
bizmutu, siarczanu miedzi, chlorku cynku, chlorku kadmu. Teraz do kadej dodaj 3 krople 20%
kwasu solnego, a nastpnie 1cm3 wody siarczkowej. ty osad wystpi w probwce z sol
kadmu, czarny w tej z sol miedzi, ciemnoszary w tej z sol bizmutu, a w probwce z sol cynku
osadu brak.
UWAGA siarkowodr jest toksyczny podobnie jak cyjanowodr (ma tylko wiksz
wyczuwalno zapachu) i potwornie mierdzcy. Tygodniowa kanapka to piku przy
nim. Dowiadczenia powinny by wykonywane na dworze lub pod wycigiem.
Dwutlenek siarki SO2
Dwutlenek siarki to w laboratorium przydatny reduktor. Redukuje on chlorowce,
tetrachlorozociany, dwutlenek selenu i seleniny, sole elaza(III), dichromiany, zakwaszone
azotany i wiele innych. Najlepiej go mie w postaci wody siarczynowej (waciwie to kwas
siarkawy H2SO3), bo si cakiem dobrze rozpuszcza w wodzie.
Dobrym rdem bdzie zwyka siarka. Stawiamy puczk i nalewamy do niej 200ml wody. Z
jednego koca puczki montujemy lejek umocowany na wyku i skierowany do gry nogami,
tak, by pochania gazy ze spalajcej si siarki. Siark powinno si wsypa np. na metalow
pytk, a lejek umocowa tak, by by 1-2 cm luzu midzy nim a pytk z siark. Z drugiej strony
puczki powinno si zamontowa pomp prniow tak, by nie wsysaa wody, ewentualnie
mona zrobi tzw. "bateri" czyli dwie poczone ze sob puczki. Siark powinno si dokadnie
zmieli w modzierzu, po czym dola nieco denaturatu by osign bardzo gst mas o
konsystencji ciasta na pierogi. Wtedy moemy t mas pooy na pytce, podpali, wczy
pomp i czeka, kontrolujc reakcj. Kiedy siarka si spali to moesz ju skoczy. Wod
nasycon dwutlenkiem siarki moesz wla do butelki i oznaczy odpowiednio. Teraz wyprbuj
swoj wod siarczynow.
Do probwki nalej 2cm3 wody i dodaj kilka kropel jodyny, a nastpnie ma grudk skrobii.
Wymieszaj i otrzymasz czarnogranatow barw. Teraz dodaj 1cm3 wody siarczynowej. Cao
odbarwi si. Jeszcze teraz, o ile masz kwas tetrachlorozotowy dodaj go do 2cm3 wody
destylowanej w iloci ebka od szpilki i dodaj pare kropel wody siarczynowej. Oto wytrci ci si
brzowy osad, ktry jest czystym zotem.
UWAGA dwutlenek siarki jest dranicy i nieco cuchncy. Zaleca si wykonywanie
dowiadczenia pod wycigiem lub na dworze.
Metan CH4
Metan w laboratorium jest stosowany w palnikach gazowych jako paliwo. Naszego metanu
zrobimy zbyt mao, by go zapali, wic to odpada. Mona go jednak wykorzystywa w reakcjach
chlorowania do wytwarzania (w maych ilociach, wikszych nie polecam) chlorku metylenu,
chloroformu, metanolu i innych. Nasz bdzie zrobiony raczej dla czystej nauki i radoci z
dowiadcze.
Do kolbu 250ml wsypujemy kupk pogniecionych, wilgotnych lici. Kolb zatykamy korkiem z
dziurk, do ktrej wsadzamy rurk z kranikiem, by mc metan spuci. Aparatura musi by
szczelna, bo inaczej nic nie wyjdzie. Czekamy okoo tygodnia i wtedy pod wod wsadzamy
probwk napenion wod dnem do gry tak, by nie uciekaa woda. Teraz rurk dajemy pod
probwk i odkrcamy zawr by odeszy gazy, jakie si wytworzyy. Mamy teraz probwk
wypenion metanem. Jest to gaz lejszy od powietrza, wic moemy go trzyma tylko w
probwce dnem do gry. Dobrze, jeli uda ci si w ten sposb napeni kilka probwek, ktre

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 42 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

naley zatka korkiem i tak mona metan trzyma. Teraz we jedn probwk i podpal jej
zawarto. Nie usyszysz szczeknicia jak przy wodorze, ani probwka si nie zakopci jak przy
acetylenie. Teraz wykonaj kolejne dowiadczenie. Kolejn probwk postaraj si napeni
odrobin chloru i szybko zatka. Teraz wystaw j na wiato soneczne na godzin. Powiniene
otrzyma nieco chlorku metylenu i chloroformu. Aby dowie ich obecno musisz probwk
woy do mieszanki lodu z sol w proporcji 3:1. Powiniene mie ma ilo cieczy na dole
probwki. Udowodnimy, e to chloropochodne metanu. Drut miedziany zamocz na kilka minut w
5% kwasie siarkowym, nastpnie wodzie destylowanej i teraz w do pomienia palnika. Jeli
nie bdzie adnego zabarwienia, to wszystko dobrze. Teraz drut zamocz w cieczy na dnie
probwki i ponownie wsad do pomienia. Zielona barwa to dowd na obecno
chlorowcopochodnych.
Chlor Cl2
Chlor w laboratorium si przydaje jako utleniacz, bo utlenia m.in. aktywniejsze metale, Sn2+,
Fe2+, Ce3+, oprcz tego suy do wykrywania S2-, I- i Br- czy do chlorowania zwizkw
organicznych. Najwygodniej jest go uywa w postaci tzw. wody chlorowej czyli wodnego
roztworu chloru. Jest to biaa, lekko mtna ciecz o charakterystycznym zapachu. Aby j zrobi
potrzebujemy wod, dwutlenek manganu i kwas solny.
Zrb "bateri" z dwch lub trzech puczek i do kadej nalej 200-300ml wody. Teraz do aparatu
Kippa lub czegokolwiek, czym mgby go zastpi wsyp 20g dwutlenku manganu, a we
wkraplaczu umie 100ml 30% kwasu solnego. Upewnij si, e aparatura jest szczelna, a
nastpnie powoli rozpocznij wkraplanie kwasu solnego. Chlor zacznie si wydobywa i powoli
rozpuszcza w wodzie. Kiedy reakcja si zakoczy moesz jeszcze nieco miejsce wydobywania
si chloru ogrza, ale nie jest to konieczne. Teraz masz okoo 600-900ml wody chlorowej, ktr
naley trzyma w szczelnie zamknitej butelce ze szka ciemnego. Roztwr warto podpisa dat,
bo woda chlorowa z czasem reaguje z utworzeniem kwasu solnego i tlenowych kwasw chloru,
co powoduje, e traci swj potencja utleniajcy i zanieczyszcza si wybuchowymi substancjami.
Nie powinno go si przechowywa w miejscu silnie nasonecznionym ani ciepym, bo chlor si
ulotni. Do tego nie warto przechowywa duej ni rok. Jeli ju to robimy to warto sprawdzi
"wano" naszej wody chlorowej. Do probwki nalewamy 1cm3 wody chlorowej, a w drugiej
probwce rozpuszczamy 0,2g jodku potasu w 10cm3 wody. Teraz pobieramy 1cm3 tego
roztworu i wlewamy do probwki z wod chlorow. Jeli po zamieszaniu roztwr najpierw si
zabarwi, a potem odbarwi, to oznaka, e masz cakiem dobr wod chlorow. Jeli nie to tu
masz problem. Jeli zabarwienie fioletowe jodu nie ustpuje, to dodaj 0,5cm3 wody chlorowej.
Jeli znw nie ustpuje to woda jest saba. Teraz dodaj jeszcze 1cm3. Jeli nawet teraz barwa
jodu nie zniknie, to wod chlorow naley jeszcze nasyci chlorem.
UWAGA chlor jest mierdzcy, rcy i toksyczny. Zaleca si ostrono.
Dwutlenek wgla CO2
Dwutlenek wgla w laboratorium wygodnie si stosuje w postaci roztworu wodnego, tzw. wody
sodowej. Jest on uywany do zobojtniania, wykrywania wglanw (powoli si w nim
rozpuszczaj z utworzeniem rozpuszczalnego wodorowglanu). Surowcem bdzie marmur,
wapie lub dolomit. Ostatecznie mog to by wysuszone, wygotowane skorupki jajek lub kreda,
cho kreda zawiera ostatnio mao wglanu wapnia, pewnie wikszo to siarczan wapnia.
Swj wglan wapnia w do aparatu Kippa i zalej kwasem siarkowym. Solny moe zanieczyci
wod sodow chlorowodorem. Ustaw 2 puczki poczone ze sob i nalej 200ml wody. Teraz
nasycaj wod dwutlenkiem wgla. Dwutlenek wgla w wodzie moesz wykry cakiem atwo.
Dodaj do probwki 1cm3 wody sodowej i 2cm3 wody wapiennej. Strci si biay osad. Teraz
dodaj 5cm3 wody sodowej i osad si rozpuci. Dla pewnoci probwk odstaw i bdziesz mia
osad tylko wtedy, jeli woda sodowa jest saba.
Uwaaj z kwasami, miej na sobie fartuch, rkawice i okulary.

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 43 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

Azot N2
Azot w laboratorium suy jako najtaszy gaz obojtny. Jest bardziej reaktywny od helowcw,
ale pierwiastkw, ktre z nim reaguj jest kilka, moe kilkanacie (i to w wysokich
temperaturach!). Mona go w czystej formie wykorzysta do napeniania rurek z metalami
aktywnymi czy do czystej zabawy.
Do kolby 250ml wsypujemy 10g chlorku amonu i 16g azotynu potasu. Teraz dolewamy 170ml
wody i mieszamy, a si rozpuci. Do kolby podczamy conajmniej metrowy w i chodnic, by
pary wody skropli. Gazy musz przej przez puczk wypenion wod wapienn i gazy musz
odchodzi do probwki. Probwk wypenion azotem zatkaj korkiem i tak napenij kilka
probwek. Azot jest gazem ciut lejszym od powietrza, wic zdejmujc go dno probwki musi
by na grze. Fajnie, jak jeszcze ma kolb napenisz azotem.
Do maej kolby wrzu kawaek litu i na grze zamontuj rurk fermentacyjn wypenion wod.
Teraz ogrzewaj, a si lit stopi i mieszaj. Utworzy si azotek litu. Trzymaj go w szczelnym Do
drugiej probwki w rozpalony wirek magnezu. Stworzy si azotek magnezu. Wrzu go do
wody. Poczujesz zapach amoniaku, co wiadczy o byciu tam azotku. Teraz do kolejnej probwki
wrzu kawaek sodu i zatkaj probwk. Jeli azot jest odpowiednio czysty, to nawet bardzo dugo
moesz go tam trzyma.
UWAGA azotyny s toksyczne i mog wydziela tlenki azotu. Zalecany ubir ochronny.
_________________
Sprzedam szko laboratoryjne we Wrocawiu nwki, tanio!
Post zosta pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez MrVinquer dnia Czw 14:41, 19 Wrz 2013, w caoci zmieniany 2 razy

Powrt do gry

Zobacz poprzedni temat :: Zobacz nastpny temat


Autor
MrVinquer

Modszy moderator

Poka avatary

Doczy: 28 Lip 2013


Posty: 47
Przeczyta: 0 tematw
Pomg: 4 razy
Ostrzee: 0/3
Skd: Wrocaw

Wiadomo
Wysany: Sob 18:50, 21 Wrz 2013

Temat postu:

Teraz bdzie o oczyszczaniu substancji, jakie moemy znale. Czsto bdzie wicej ni jeden
produkt (pogrubiony produkt gwny, w nawiasie produkty ladowe)
Sl kuchenna - NaCl (KI, KIO3, K4[Fe(CN)6])
Chlorek sodu jest odczynnikiem, ktry moe nie jest niezbdny, ale niezwykle przydatny w
laboratorium, szczeglnie do analizy do wytrcania chlorkw (srebra, oowiu, rtci(I)), do
wytrcania soli sodowych, ktre si od potasowych czsto duo mniej rozpuszczaj (szczawian,
siarczan, inne). Przydaje si take do otrzymywania wanych chloranw, podchlorynw,
nadchloranw i chloru. Oprcz tego mona go uy do hodowli krysztaw na biurko, do
czyszczenia zabrudze na szkle (cho tu akurat najczystszego nie trzeba), czy do otrzymywania
kwasu solnego. To i tak pewnie cz z zastosowa. Jodek i jodan potasu to rdo jodu, a
elazocyjanek mona uywa jako wykrywacz elaza(III), bo tworzy z nim charakterystyczny
niebieski osad nawet przy duych rozcieczeniach.
Przygotowujemy dwa garnki z przykrywkami i pyt grzewcz. Teraz do kadego nalewamy
500ml wody i wsypujemy 195g soli kuchennej. Mieszamy na zimno, wikszo si rozpuci.
Teraz ogrzewamy jeden z garnkw do wrzenia i mieszamy, by rozpuci cao. Po pojawieniu si
pierwszych bbelkw wrzcej wody garnek odstawiamy do ostudzenia i na pyt wsadzamy
zimny garnek. Wszystkie czynnoci naley wykonywa z przykrywk. Teraz kiedy mamy nasz
ozibiony roztwr, to przelewamy go do tymczasowego naczynia i zbieramy biay osad, ktry
jest niemal czystym chemicznie chlorkiem sodu. Teraz dosypujemy do zimnej solanki 15g soli i
czynnoci powtarzamy. Po tym skomplikowanym i dugim procesie musimy zebra okoo 200300g czystego chlorku sodu.

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 44 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

Pozosta solank naley wykrystalizowa i teraz mona zrobi roztwr w 200ml wody i tak
oczyszcza. Otrzymany koncentrat po oczyszczeniu wikszoci solanki to wci gwnie chlorek
sodu, ale duo mniej (okoo 80-90%). Taki moemy albo ponownie t metod oczyszcza, albo
zrobi co innego. Robimy nasycony roztwr i nalewamy do paskiego naczynia odstawionego w
wilgotnym miejscu w piwnicy. Powoli tygodniami bd nam powstawa krysztaki czystego
chlorku sodu wielkoci 1-3 mm, ktre naley oddziela. Teraz, kiedy odparuje poowa roztworu,
to reszt dajemy do szybkiego odparowania w suchym, ciepym miejscu. Mamy co, co zawiera
okoo 40-60% chlorku sodu. Wic bierzemy 10g mieszanki i rozpuszczamy w 10ml wody, ktr
gotujemy do wrzenia (i na gorco dekantujemy) z przykrywk. Teraz studzimy i zbieramy mae
krysztay, ktre s gwnie jasnotym elazocyjankiem potasu. Jodek i jodan potasu atwo
rozdzieli w inny sposb. Robimy nasycony roztwr koncentratu i dodajemy po kropli kwas solny.
Strcajcy si jod naley odsczy i przemy wod, a nastpnie w innej porcji wody zrobi jego
zawiesin. Teraz roztwr zalewamy stonymi kroplami wglanu potasu i ogrzewamy do
wrzenia. Mamy teraz czyst mieszank jodku i jodanu potasu. Jodku jest piciokrotnie wicej
(molowo).
Metale szlachetne Ag, Au, Pt, Pd, Rh, Ir
Musimy zebra metale szlachetne lub ich stopy. Najpierw musimy drobno poci paski, biuteri,
drobn elektronik (gwnie styki), katalizatory, osad z klisz RTG, elektrody wiec zaponowych
czy odpadki laboratoryjne. Wsadzamy to do piciokrotnie wikszej iloci wody z dodatkiem
wglanu sodu i gotujemy do wrzenia przez kilka minut, a nastpnie osad odsczamy i
przemywamy wod. Teraz cao poddajemy oczyszczaniu z metali aktywniejszych. Dodajemy do
mieszanki dwie iloci wody i jedn ilo 30% kwasu solnego i gotujemy do wrzenia przez 20-30
minut. Roztworzeniu uleg najczstsze dodatki, jak: elazo, nikiel, cynk, chrom, kobalt, cyna,
ow, antymon, glin. Po zakoczeniu gotowania odsczamy to, co pozostao nierozpuszczone i
przemywamy wod. Do przesczu dodajemy may drut miedziany i czekamy jeden dzie,
moliwe, e osadz si mae iloci platynowcw. Drut razem z przesczem wkadamy do zlewki i
zalewamy najpierw 96% etanolem, a potem benzyn za kadym razem ogrzewajc do wrzenia
pod chodnic zwrotn. Ma to na celu usunicie lakierw i tworzyw sztucznych. Teraz moemy
nasze osady przemy wod. Nastpnie wsadzamy wszystko do tygla, gdzie bdziemy pray.
Zwgl/wyparuj si substancje organiczne, co ponownie oczyci nieco nam produkt. Teraz
ponownie musimy wszystko wrzuci do wody z odrobin wglanu sodu i gotowa. Sczymy i
przemywamy wod. Teraz nasz koncentrat zalewamy 65% kwasem azotowym i ogrzewamy do
90*C i tak utrzymujemy, a do momentu, kiedy si przestan wydziela gazy. Kiedy to
przestanie, to dodajemy jeszcze ciutk i kiedy upewnimy si, e gazy sie mimo to nie
wydzielaj, to ogrzewamy do wrzenia i sczymy, przemywajc wod. Przescz poddajemy
ogrzewaniu, do odparowania wody w ciemnoci. Otrzymany koncentrat zawiera azotany srebra,
miedzi, oowiu, troch palladu. Mieszank soli zostawiamy na pniej.
Do odzyskania srebra do mieszanki soli dodajemy wody, by utworzy nasycony roztwr. Teraz
dodajemy stony roztwr chlorku sodu, by wytrci osad chlorku srebra, ktry odsczamy.
Przescz wci zawiera pallad i lady platynowcw. Osad teraz gotujemy w 20-krotnie wikszej
iloci wody i sczymy na gorco, by pozby si oowiu. Teraz mamy nasz chlorek srebra, ktry
sczymy, suszymy i wystawiamy na wiato soneczne. Po dugim nawietlaniu zdzieramy
czarnofioletowy osad, ktrym jest czyste srebro nadajce si do syntezy azotanu srebra.
Do odzyskania palladu idziemy podobn tras. Przescz po odzyskiwaniu srebra poddajemy
dziaaniu wodoru z reakcji cynku z kwasem solnym. Strci si subtelny niemal czarny proszek
drobnego palladu. Proszek to cakiem czysty pallad.
Teraz idziemy z innymi metalami szlachetnymi. Musimy cao, ktra nam zostaa nie
rozpuszczona w kwasie azotowym rozpuci w wodzie krlewskiej. Mieszamy w proporcji 3:1
stone kwasy solny i azotowy i ogrzewamy do wrzenia przez nawet kilka godzin, a si
przestan wydobywa dymy. Moliwe, e porcj wody krlewskiej trzeba bdzie odnowi, bo ta
si rozkada. Kiedy dymy przestan si wyzwala, to przefiltrowujemy roztwr i przescz

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 45 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

krystalizujemy. Osad zostawiamy, a przescz krystalizujemy.


Zaczniemy od zota. Do roztworu dodajemy kroplami wod siarczynow (SO2 w wodzie). Strci
si brzowy proszek drobnego zota, ktry odfiltrowujemy, a przescz pozostawiamy do
odzyskania innych metali. Proszek mieszamy z dwukrotn iloci sody i stapiamy w zagbieniu
w wglu drzewnym. Szklist kulk wrzucamy do 3% kwasu solnego i po rozpuszczeniu szklistej
otoczki wyjmujemy prawdziwie zot kuleczk.
Teraz platyna. Stony roztwr naley zakropi stonym roztworem chlorku amonu Mamy
chloroplatynian amonu, ktry si w wodzie sabo rozpuszcza. Teraz musimy go odsczy i
wypray w tyglu do czerwonego aru. Otrzymamy platyn gbczast. Platyn gbczast
rozpuszczamy ponownie w gorcej wodzie krlewskiej i kwas chloroplatynowy, jaki otrzymamy
zobojtniamy, by mie chloroplatynian sodu. Teraz krystalizujemy go i gotujemy z kwasem
mrwkowym, formalin lub mrwczanem sodu. Strca si czarny osad czerni platynowej,
bdcej wietnym katalizatorem.
Z przesczu mona jeszcze odzyska pallad, bo w pewnych ilociach tam bdzie. Wicej w
roztworze raczej nie ma metali szlachetnych, mog by lady metali nieszlachetnych i
pszlachetnych. Reszta metali szlachetnych zawarta jest w osadzie. Jest tam ruten, rod, srebro
i iryd. Rozpoczynamy od zmieszania osadu z dwutlenkiem oowiu, wglem i wglanem sodu w
proporcjach 1:2:2:4. Po wypraeniu bdziemy mieli stop oowiu z metalami w prbce. Stop
walcujemy i tniemy na mae pytki, ktre roztwarzamy w kwasie azotowym. Kwas podgrzewamy
do wrzenia i mieszamy. Roztwr to azotany srebra i oowiu, a osad to ruten, rod i iryd. Roztwr
odparowujemy i dziaamy na niego wod w iloci 100-krotnie wikszej, po czym ogrzewamy
cao do wrzenia i pracujemy na lekko wrzcym roztworze. Musimy dodawa po kropli kwasu
siarkowego, by strci siarczan oowiu. Teraz na gorco sczymy, a po ochodzeniu roztwr
zagszczamy i dodajemy stony roztwr chlorku sodu. Ze strconym chlorkiem srebra
postpujemy, jak pisaem wyej. Mamy osad, ktry zawiera rod, ruten i iryd i tym si zajmiemy.
Kolej na rod. Osad stapiamy z 3-krotn iloci siarczynu sodu, a nastpnie stop rozpuszczamy w
wodzie. W roztworze jest siarczan rodu. Osad, ktry trzeba odsczy to z kolei ruten i iryd.
Dodajemy teraz do roztworu chlorek amonu i roztwr zagszczamy do odparowania caej wody.
Sta pozostao praymy i jest to metaliczny rod.
Teraz oddzielimy ruten od irydu. Osad musimy stopi z mieszank, ktrej skad to: 1 cz osad,
3 czci wglanu sodu, 3 czci azotanu potasu. Cao po stopieniu studzimy, a stop
rozpuszczamy w wodzie. Mamy roztwr, ktrym jest rutenian potasu. Osad to tlenki irydu i
zanieczyszczenia. Musimy go wykrystalizowa, a potem zrobi jego stony roztwr. Teraz do
roztworu kroplami dajemy kwas nadchlorowy, a strci si czterotlenek rutenu RuO4. Jest to
substancja bardzo lotna mimo olbrzymiej masy czsteczkowej. Dajemy to do probwki, ktrej
dno zanurzamy w ciepej (50-60*C) wodzie. Teraz powoli bd si pojawia te igieki tego
tlenku na ciankach probwki. ote krysztay studzimy i zbieramy do probwki, gdzie dodajemy
dwukrotn ilo wody. Teraz wsadzamy j do duej zlewki z wod i lodem, by nie wzrosa zbyt
temperatura. Dodajemy nieco etanolu po kroplach. Bdzie on utleniany do aldehydu i kwasu
octowego. Kiedy si to skoczy, to masz ju stabilny dwutlenek rutenu RuO2. Ten dwutlenek
mieszamy z dwukrotn iloci wgla i ogrzewamy w tyglu do czerwonoci. Teraz mamy
mieszank wgla i metalicznego rutenu. Zadajemy cao oowiem, i stapiamy mieszajc
elaznym drutem. Mamy teraz stop oowiu i rutenu, a pozostao na grze to wgiel i
zanieczyszczenia. Cay nasz ruten jest w stopie. Stop chodzimy, rozpaszczamy i tniemy na mae
skrawki, po czym skrawki rozpuszczamy w zimnym 25% kwasie azotowym. Odsczamy osad,
jest nim wanie drobny ruten.
Teraz ostatni z metali - iryd. Tlenki irydu to pozostao po ostatnim procesie, gdzie byy one
osadem po stapianiu z azotanem potasu. Teraz nasz tlenek irydu mieszamy z dwukrotn iloci
wgla i praymy w tyglu. Mamy teraz metaliczny iryd i ponownie dodajemy ow, by otrzyma
stop. Ow usuwamy tak samo jak przy rutenie. Osad to drobny iryd.

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 46 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

Wszystkie resztki, to gwnie mae iloci tych i innych metali, wegiel oraz zanieczyszczenia.
W ten sposb rozdzielilimy kilka cennych metali, ktre mona potrzyma w dumnym miejscu,
e nawet te rzadki pierwiastki si ma.
UWAGA kwas solny i azotowy s rce, o wodzie krlewskiej nie wspominajc. Przy
uytkowaniu wody krlewskiej i kwasu azotowego wydzielaj si tlenki azotu. Etanol i
benzyna s atwopalne, a do szkodliwe. Przy redukcji wglem wydziela si tlenek
wgla, redukcje naley wykonywa na dworze lub pod wycigiem. Czterotlenek rutenu
jest lotny, a podgrzany wybucha! Ow jest toksyczny, mog tam by take pewne
iloci kadmu, rtci, kobaltu i innych toksycznych metali. Strj ochronny to podstawa!
Chlorek potasu KCl
Chlorek potasu jest popularnym nawozem znanym szerzej jako chlorek potasu krystaliczny. Jest
on tam zanieczyszczony solami magnezu, wapnia, sodu, amonu, elaza a take siarczanami i
fosforanami. Te zanieczyszczenia sigaj 1-2% i trzeba je usun.
Nawz rozpuszczamy w gorcej wodzie. Do 500ml wrzcej wody wsypujemy 300g nawozu i
mieszamy utrzymujc sta temperatur. Sczymy na gorco, a roztwr odstawiamy do
krystalizacji. Osad to gwnie zanieczyszczenia. Roztwr po ozibieniu pokryje si krysztaami,
ktre naley odsczy i przemy wod destylowan. To jest ju niemal czysty chlorek potasu.
Jednorazowo po ochodzeniu do 0*C strci si 143g cakiem czystego chlorku potasu.
Odstawiamy go do tymczasowego pudeka. Teraz reszt nawozu ponownie wsypujemy do
pozostaego p litra roztworu (ewentualnie uzupeniamy do 500ml) i ogrzewajc do wrzenia
cao. Wsypa musimy 160g nawozu. Mieszamy, a co sie nie rozpuci to odsczamy. Teraz
ponownie strcony po ochodzeniu osad to chlorek potasu. Zbieramy tak okoo 300-400g chlorku
potasu.
Teraz nasz chlorek potasu musimy podda analizie. Bierzemy prbk 5g, rozpuszczamy j w
50ml wody (destylowanej!) i kade 5ml wlewamy do kadej z 10 probwek. Teraz nalewamy do
kadej wymienione roztwory i jeli si tylko pojawi osad, to nasz chlorek nie jest wci czysty.
1) Wlewamy 2cm3 5% NaOH. Osad to obecno magnezu lub elaza. Teraz ogrzewamy. Jeli
czu amoniak, to s te sole amonowe
2) Wlewamy 2cm3 5% Na2CO3 Osad to obecno magnezu, wapnia lub elaza.
3) Wlewamy 2cm3 20% Na2SO4. Osad to obecno wapnia.
4) Wlewamy 2cm3 5% BaCl2. Osad to obecno siarczanw lub fosforanw
5) Wlewamy kilka kropel mieszaniny molibdenowej. ty osad to dowd na fosforany
6) Wlewamy 3cm3 10% wglanu potasu (bez obecnoci sodu!), a po odsczeniu ewentualnego
osadu dajemy troch heksahydroksoantymonianu(V) potasu. Osad to dowd na obecno soli
sodu.
7) Dodajemy 1cm3 5% siarczku sodu. Osad to dowd na obecno metali innych ni litowce i
wapniowce, najpewniej magnezu lub elaza.
Dodajemy 3cm3 10% kwasu solnego. Bbelki to dowd na wglanu, a osad na krzemiany.
9) Dodajemy do wygotowanego roztworu 5cm3 wody wapiennej, a nastpnie 1cm3 30% kwasu
solnego. Jeli nie znik osad to obecne s krzemianu lub siarczany. Jeli znik szybko, to obecne
s wglany. Jeli wolno to fosforany.
10) Dodajemy 2cm3 5% szczawianu potasu. Biay osad to obecno wapnia lub magnezu,
ciemny to elaza.
Jeli w ktrejkolwiek prbie widoczne byy oznaki reakcji, to znaczy, e nasz chlorek do
najczystszych nie naley. Naley wobec tego zrobi jego nasycony roztwr i doda, a do
zaprzestania strcania osadu:
1) Roztwr wglanu potasu, by wytrci magnez, wap i elazo
2) Roztwr chlorku baru, by usun siarczany
3) Roztwr chlorku wapnia, by usun fosforany

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 47 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

4) Wod wapienn, by usun wglany


5) Kwas solny, by usun wglany i krzemiany
I na koniec wszystko sczymy i krystalizujemy. Mona ewentualnie rekrystalizowa z wrztku,
jak opisywaem wyej. Mamy ju czysty chlorek potasu.
Tak samo mona oczyszcza azotan potasu - inny, popularny nawz tzw. saletra potasowa
UWAGA kwas solny i wodorotlenek sodu s rce, a sole baru toksyczne. Zaleca si
ostrono
Dwutlenek krzemu SiO2
Czysty dwutlenek krzemu jest w laboratorium pproduktem do otrzymywania krzemu czy te
krzemianw. Potrzebowa bdziemy piasku rzecznego (biay piasek widoczny przy niektrych
rzekach) lub kawaek biaego kwarcu - skay, nie minerau (adne krysztay warto dla siebie
zachowa). Dowiadcze z nim nie zaleca si wykonywa w naczyniach szklanych, ani
porcelanowych. Jedna rysa spowoduje, e mog pkn od ogrzania.
Zaczynamy od dokadnego umycia i wyszorowania naszego surowca. Na pocztku dokadnie
szczotk czycimy, pniej myjemi i tak 3-4 razy. W przypadku piasku naley dokadnie
przepukiwa i obciera o siebie. Kiedy to mamy za sob, to dokadnie musimy rozdrobni
motkiem nasz krzemionk najlepiej do postaci czego od piasku drobniejszego. Teraz
zalewamy to 5% kwasem solnym i gotujemy. Najlepiej to przeprowadzi w
miedzianym/srebrnym/platynowym tyglu/parowniczce. Po ogrzaniu do wrzenia trzeba trzyma
przy wrzeniu przez 10-20 minut dolewajc wody, kiedy ta odparuje. Mamy ju krzemionk woln
od wikszoci soli. Teraz trzeba zrobi to samo z 2% roztworem wodorotlenku sodu. Ponownie
musimy dolewa wody, kiedy ta odparuje. Kiedy skoczymy, to praymy w suchym tyglu, a
nastpnie szybko wsypujemy do zimnej wody. Popkaj, co da nam cakiem drobny proszek. Ten
proszek teraz musimy wygotowa w wodzie destylowanej 3-4 razy i ju mamy czysty dwutlenek
krzemu.
UWAGA kwas solny i wodorotlenek sodu s rce, a rozgrzany dwutlenek krzemu
parzcy. Zaleca si ostrono i strj ochronny.
Chlorek kadmu CdCl2
Chlorek kadmu to w laboratorium przydatne rdo jonw kadmu np. do analizy czy
kompleksowania. Do tego jest pproduktem do kadmu metalicznego, ktry jest dobrym
reduktorem. Od razu ostrzegam o toksycznoci kadmu, bo jest to jeden z najtoksyczniejszych
pierwiastkw. Pracujemy w rkawicach, fartuchu, okularach i masce pyowej. Nie moemy
dopuci do wylania si roztworu soli kadmu na skr, nie moemy te dopuszcza do kontaktu
z solami. Surowcem bd baterie niklowo-kadmowe, kadmowane gwodzie (made in USSR
lub jakikolwiek stop kadmu.

Teraz musimy przygotowa naczynie. Bdzie to stalowa rura o rednicy 5-7cm i gruboci 5mm,
dugo to okoo 1m. Rura z dou musi by dokadnie ubita motkiem, by nie byo z dou dziury i
przypominaa ksztatem probwk. Teraz bierzemy nasz surowiec i bez rozdrabniania wrzucamy
do rury. Rur wsadzamy do ognia w piecu i ogrzewamy a do pomaraczowego blasku. Wtedy
kadm zacznie sie wpierw topi, a potem wrze w 720*C. Tak musi by przez okoo godzin.
Kiedy uznamy, e mona koczy, to rur wyjmujemy i szybko wrzucamy do duego pojemnika
z wod (np. staw, byle bez rybek). Teraz kiedy wyjmiemy, i lekko oklepiemy rur od zewntrz
motkiem to wysypi nam si rne stopione ftagmenty metali. To, co jest w postaci pytek
zakrzywionych na ksztat walca to wanie techniczny kadm z destylacji. Moe by
zanieczyszczony cynkiem i rtci.
Bierzemy go i walcujemy na ciesze pytki, a potem tniemy i roztwarzamy w 20% kwasie
solnym. Mamy teraz chlorek kadmu, czysto taka sobie. Roztwr odsczamy z zanieczyszcze i
cao krystalizujemy. Po odparowaniu wody mamy ciao stae, ktre trzeba oczyci. Ostronie

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 48 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

ucieramy ten chlorek kadmu i wsypujemy do etanolu w iloci 3-krotnie wikszej. Po dokadnym
mieszaniu powinno si cz rozpuci. Teraz odsczamy zanieczyszczenia i oddestylowujemy
etanol. Tak otrzymalimy w miare czysty chlorek kadmu, mogcy by wci zanieczyszczony
niklem. Wobec tego musimy ponownie chlorek kadmu rozpuci, tym razem w acetonie. Aceton
oddestylowujemy i nasz chlorek kadmu zbieramy. Jest on cakiem czysty. Teraz dla pewnoci, e
z tak "brudnego" surowca bdzie czysty chlorek kadmu oczyszczamy go jeszcze przez
rekrystalizacj z wody. Do 30ml wody wsypujemy 50g chlorku kobaltu i wod ogrzewamy do
wrzenia, po czym na gorco sczymy. Po schodzeniu otrzymamy czysty chlorek kadmu. Tak
robimy kilka razy. Mamy nasz czysty chlorek kadmu.
UWAGA kadm jest ekstremalnie toksyczny, gromadzi si w nerkach, wtrobie i mzgu.
Dowiadczenia musz by wykonywane w masce pyowej i stroju ochronnym, a
profilaktycznie trzeba pi mleko.
Post zosta pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez MrVinquer dnia Pon 19:54, 23 Wrz 2013, w caoci zmieniany 3 razy

Powrt do gry

Zobacz poprzedni temat :: Zobacz nastpny temat


Autor
MrVinquer

Modszy moderator

Poka avatary

Doczy: 28 Lip 2013


Posty: 47
Przeczyta: 0 tematw
Pomg: 4 razy
Ostrzee: 0/3
Skd: Wrocaw

Wiadomo
Wysany: Sob 21:11, 28 Wrz 2013

Temat postu:

Teraz bdzie o rozpuszczalnikach. Co rwnie przydatne, co odczynniki. Odczynniki s raczej


jednorazowego uytku i si ich nie odzyskuje (chyba, e to zwizki np. srebra, zota czy
platynowcw - tu ju odzysk z odpadkw). Z kolei rozpuszczalnika warto mie w laboratorium
iloci rzdu 250ml. Wtedy rozpuszczalnik po uyciu si oddestylowuje, by mie ponownie ten
sam czysty rozpuszczalnik.
n-Heksan C6H14
Heksan jest dobrym rozpuszczalnikiem niepolarnym stosowanym gwnie do oczyszczania
preparatu z tuszczy lub wglowodorw, bo miesza si z nimi w kadych proporcjach. Surowcem
bdzie niskoaromatyczna benzyna ekstrakcyjna/lakowa. Nie moe tu by taka do pojazdw
mechanicznych, bo jest ona poddana procesom krakingu i reformingu, ktre powoduj
izomeryzacj wglowodorw z prostych postaci do tych rozgazionych.
Montujemy ukad do destylacji. Wane, by by na kuchence elektrycznej, bo heksan jak i
benzyna s atwopalne. adnych "racjonalizacji". Pynem w chodnicy musi by woda z lodem lub
ld z sol. Do kolbki wlewamy 250ml benzyny i rozpoczynamy destylacj. Ogrzewamy do 65*C.
Wszystko, co zbierzemy w odbieralniku to niskowrzce wglowodory, ktre warto sobie zostawi,
ale jako benzyn niskowrzc. Kiedy odstawimy niskowrzce frakcje to destylowany bdzie
heksan. Kiedy temperatura wzronie powyej 75*C, to oznaka, e heksan jest w odbieralniku, a
w kolbie pozostaa rednio- i wysokowrzca benzyna. Pozostao w kolbie odstawiamy do
butelki, a odbieralnik zostawiamy i destylujemy jeszcze raz, jednak w mniejszej kolbie, bo w
zalenoci od rodzaju uytej benzyny uzyskasz heksanu 50-100ml. Warto przedestylowa raz
cz benzyny, drugi raz kolejn cz i tak dalej.
Zawarto odbieralnika bdc cakiem czystym heksanem wlewamy do odbieralnika i
wstrzsamy najpierw z 50ml 5% zakwaszonym nadmanganianem potasu, po rozdzieleniu z 50ml
5% kwasem solnym, a po kolejnym rozdzieleniu z 50ml 5% wglanu sodu lub potasu. Jak atwo
si domyli znowu musimy rozdzieli. Teraz trzeba doda 0,5g wapna palonego i po
wymieszaniu i przesczeniu heksan da do kolby destylacyjnej i zbiera frakcje o temperaturze
wrzenia 65-75*C. Mamy cakiem czysty heksan.
UWAGA heksan i benzyna s atwopalne. Destylacja tylko na kuchence ELEKTRYCZNEJ.
Benzyna wykazuje waciwoci rakotwrcze. Nie naley wdycha par ani benzyny ani

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 49 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

heksanu, gdy powoduj zawroty gowy i uszkadzaj mzg, wtrob i nerki.

Octan etylu CH3COOC2H5


Octan etylu jest w laboratorium dobrym rozpuszczalnikiem alkaloidw, wic z jego pomoc
wydziela si z kawy kofein, z pieprzu piperyn, a z papryki kapsaicyn. Surowcem bdzie
bezacetonowy zmywacz do paznokci. Tu swoj drog ujawni pewien przekrt. Aceton wycofano
ze stosowania w zmywaczach, bo od czstego kontaktu z acetonem pka skra. Najciekawsze
jest to, e z octanem etylu jest dokadnie to samo.
Do kolby nalewamy 200ml zmywacza do paznokci i rozpoczynamy destylacj. Zbieramy frakcje
wrzce w 75-80*C. Jest to octan etylu. Kiedy oddestylujemy go pozostao to glicerol i inne
dodatki. Zebrany octan etylu musimy jeszcze osuszy, bo ze ladami wody hydrolizuje do kwasu
octowego i etanolu. Do zlewki nalewamy nasz octan etylu i dodajemy 5g wapna palonego. Po
dokadnym zamieszaniu przesczamy i przescz wlewamy do butelki z metalowym lub szklanym
zamkniciem, bo plastikowe mog pcznie.
UWAGA octan etylu jest atwopalny i do tego dziaa dranico na skr. Pary wywouj
zawroty gowy, wic naley uwaa.
Chloroform CHCl3
Chloroform ma zastosowania podobne do tych, co octan etylu. Surowcem bdzie aceton i co do
wywizywania chloru, np. odpowiedni aparat elektrolityczny, czy MnO2 i kwas solny.
Do kolby nalewamy 250ml bezwodnego, osuszonego acetony i wtykamy rurk z aparatu
wywizujcego chlor. Chlor musi by wywizywany powoli, a zawarto kolby mieszana. Po
pewnym czasie bdziemy mieli mieszanin chloroformu i acetonu. Destylacja nic nie da, bo
temperatury wrzenia si rni o ledwie 6*C, a do tego tworzy si azeotrop. Trzeba tu
wykorzysta fakt, e aceton i woda si mieszaj w dowolnych proporcjach, a rozpuszczalno
chloroformu w wodzie to ledwie 0,79g/100g wody. Do rozdzielacza wlewamy nasz mieszank i
identyczn ilo wody i dokadnie wstrzsamy, po czym oddzielamy dolny fragment (chloroform
jako jeden z niewielu rozpuszczalnikw tonie w wodzie). Tak robimy 4-5 razy i na koniec
chloroform wlewamy do kolby. Do kolby na kade 20ml chloroformu dodajemy 0,5g czystego
etanolu (stabilizator), a nastpne po wstrzniciu 5g wapna palonego. Ma ono za zadanie
zwiza wod. Oto mamy gotowy chloroform. Warto do niego doda szczypt urotropiny (mona
j otrzyma w reakcji amoniaku i formaldehydu) majcej wiza fosgen. Taki chloroform naley
trzyma w butelce z ciemnego szka.
UWAGA aceton jest atwopalny, a chloroform szkodliwy. Nie naley wcha par
chloroformu. Dodanie etanolu to obowizek, bez niego chloroform bdzie si rozkada
do fosgenu (bardzo toksyczny gaz). Nie wolno go wdycha, kontakt z nim ograniczy
do minimum, gdy prawdopodobnie jest rakotwrczy (biaaczka).
Izopropanol CH3CH(OH)CH3
Izopropanol w laboratorium ma zastosowanie podobne co etanol, z tym, e jako alkohol
drugorzdowy nie tworzy aldehydw i kwasw karboksylowych po utlenianiu. Jest to najtaszy
alkohol. Mona go zakupi jako tzw. denatural (l na kocu zamiast t). Mona te kupi jako
preparat do czyszczenia czy dezynfekcji, w skrcie jako IPA (IsoPropyl Alcohol).
Handlowe preparaty mog zawiera nadtlenki, ktre mog wybuchn. Aby sprawdzi ich
obecno do probwki naley nala 5cm3 IPA, potem 2cm3 10% jodku sodu lub potasu,
szczypt skrobii i 1cm3 10% kwasu solnego. Teraz dokadnie zamiesza. Granatowe lub czarne
zabarwienie to dowd na obecno nadtlenkw, bo one w rodowisku kwanym utleniaj jodki
do jodu, a jod tworzy granatowoczarny kompleks ze skrobi. Jeli jest to zabarwienie to
nadtlenki musimy usun w nastpujcy sposb. Do kolby z chodnic zwrotn dodajemy 10g
chlorku cyny(II) - SnCl2 i ogrzewamy do wrzenia mieszajc. Ponownie wykonujemy prb i

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 50 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

dopiero, gdy nie bdzie zabarwienia moemy i dalej. Jeli jest, to znw dodajemy chlorek
cyny.
IPA pozbawiony nadtlenkw w iloci 250ml wlewamy do kolby z 30g pwodnego siarczanu
wapnia lub bezwodnego siarczanu sodu i wstrzsamy, a potem sczymy. Pniej dodajemy
jeszcze 3g tlenku wapnia i ponownie wstrzsamy i sczymy. Po tym moemy nala zawarto do
kolbki i rozpocz destylacj. Po przedestylowaniu ciecz w odbieralniku musimy trzyma w
naczyniu w naczyniu z ciemnego szka ze szczelnym zamkniciem, by nie tworzyy si nadtlenku
(w reakcji z tlenem pod wpywem wiata).
UWAGA Izopropanol jest atwopalny i szkodliwy, nie naley wcha jego oparw.
Nadtlenki s wybuchowe nawet w maych ilociach, wic naley je usun.
Kwas masowy C3H7COOH
Kwas masowy co prawda nie jest popularnym rozpuszczalnikiem, ale e omawiamy zwizki
organiczne to tu troch by pasowa. Surowcem do niego bdzie maso, najlepiej takie ju
zestarzae, eby nie marnowa nowego. Powtarzam, surowcem musi by maso, nie margaryna,
bo ona estrw kwasu masowego praktycznie nie zawiera.
Kostk nieco zjeczaego masa wrzucamy do 3-krotnej iloci wody i ogrzewamy do wrzenia
mieszajc cigle. Ogrzewanie musi trwa okoo 10 minut. Teraz nasz kwas masowy rozpuci si
w wodzie, co da nam go troch. Reszta wci bdzie w postaci estrowej, ale do niej wrcimy.
Teraz studzimy wod. Maso na powierzchni si ponownie zestali, a ciecz pod nim trzeba
przefiltrowa. Jest to saby roztwr zanieczyszczonego kwasu masowego. Teraz maso, ktre
byo na grze mieszamy z wapnem w iloci 2-3 krotnie mniejszej i ogrzewamy do wrzenia z
identyczn iloci wody stale mieszajc. Teraz czekamy, a cao masa na wierzchu si zestali i
ciecz spod niego wlewamy do tej samej zlewki co poprzednio. Mamy zawiesin malanu wapnia.
Dodajemy do niej tyle wapna, by pH roztworu byo alkaliczne. Kiedy to bdzie to roztwr
pozostawiamy, by troch odparowa i po tym czasie sczymy. Na sczku mamy osad malanu
wapnia, ktry przemywamy wod, etanolem a nastpnie benzyn. Teraz nasz malan wapnia
suszymy. Mamy produkt, ktry powinien by biay i mie nieprzyjemny zapach. To nasz surowy
malan wapnia - pprodukt do kwasu masowego.
Teraz sporzdzamy jego gst zawiesin i powoli dodajemy 50% kwasu siarkowego stale
mieszajc. Kiedy uznamy, e dodalimy odpowiedni ilo kwasu siarkowego to dodajemy
jeszcze troch wglanu wapnia. Kiedy przestanie si pieni to roztwr sczymy i dla pewnoci
dodajemy jeszcze nieco wglanu wapnia. Jeli si nie pieni to wszystko jest dobrze. Roztwr po
przesczeniu stanowi okoo 20-40% kwas masowy, ktry po zagszczeniu nadaje si do wyrobu
pachncych estrw.
UWAGA kwas masowy ma niezwykle odraajcy zapach wymiocin. Zaleca si
wykonywa dowiadczenia pod wycigiem lub na wolnej przestrzeni.
Benzyna niearomatyczna
Powszechne dostpna benzyna ekstrakcyjna zawiera pewne iloci wglowodorw aromatycznych
(gwnie benzen, toluen, ksyleny i etylobenzen), a oprcz tego troch zwizkw siarki.
Przeszkadzaj one w niektrych reakcjach, wic trzeba je usun.
Do kolby nalewamy 200ml benzyny ekstrakcyjnej, a nastpnie 30ml 40% kwasu siarkowego.
Zatykamy kolb korkiem i energicznie wstrzsamy przez kilka minut. Ma to na celu utlenienie i
sulfonowanie wglowodorw aromatycznych. Ciecz adujemy do rozdzielacza i grn warstw
ponownie oczyszczamy tym razem inn metod.
Do kolby wsypujemy 5g manganianu potasu i 30ml 40% kwasu siarkowego. Cao mieszamy, a
nastpnie dodajemy 200ml benzyny z poprzedniego oczyszczania. Po wytrzsaniu przez kilka
minut ponownie naley ciecze rozdzieli. Mamy benzyn, ktra ju powinna mie sabszy zapach

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Strona 51 z 52

Odczynniki do zrobienia w domu - www.chemmix.fora.pl

29.04.2015, 00:02

ni ta pierwotna, nieoczyszczona. Tak benzyn naley jeszcze oczyci od maych iloci


kwasw, przez wstrzsanie z tlenkiem wapnia i przesczenie. Teraz mona j ju schowa do
butelki, bo jest cakiem czysta.
UWAGA benzyna mimo odaromatyzowania wci jest szkodliwa. Nie naley jej
inhalowa, trzeba take wietrzy pomieszczenie po jej uywaniu a destylacj
prowadzi wycznie pod wycigiem, lub na otwartej przestrzeni.
_________________
Sprzedam szko laboratoryjne we Wrocawiu nwki, tanio!
Post zosta pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez MrVinquer dnia Pon 23:40, 18 Lis 2013, w caoci zmieniany 4 razy

Powrt do gry
Wywietl posty z ostatnich:

Wszystkie Posty

Najpierw Starsze

Forum www.chemmix.fora.pl Strona Gwna ->


Odczynniki

Id
Wszystkie czasy w strefie EET (Europa)

Id do strony 1, 2 Nastpny

Strona 1 z 2
Skocz do:

Odczynniki

Id

Nie moesz pisa nowych tematw


Nie moesz odpowiada w tematach
Nie moesz zmienia swoich postw
Nie moesz usuwa swoich postw
Nie moesz gosowa w ankietach
fora.pl - za wasne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB 2001, 2005 phpBB Group

http://www.chemmix.fora.pl/odczynniki,7/odczynniki-do-zrobienia-w-domu,13.html

Regulamin

Strona 52 z 52

You might also like