.....................................

Imi i nazwisko

Wersja A

................
Data

Test podsumowujcy rozdzia II

..............
Klasa

Biotechnologia i inynieria genetyczna

Poniszy test skada si z 16 zada. Przy kadym poleceniu podano liczb punktw moliw do uzyskania
za prawidow odpowied. Za rozwizanie caego testu moesz otrzyma maksymalnie
24 punkty.
1.

Dopasuj do kadego rodzaju biotechnologii

odpowiedni opis i przykady zastosowania.
(02)
Rodzaj
biotechnologii

Zapisz rwnanie fermentacji etanolowej. (01)

C6H12O6 -> 2 C2H5OH + 2 CO2

Oce prawdziwo zda. Wybierz P, jeli

Przykady
zastosowania

Opis
A

3.

zdanie jest prawdziwe, lub F, jeli jest

2, 3

Biotechnologia
nowoczesna

faszywe.
(02)
B

1, 4

Biotechnologia
tradycyjna

Opisy
A. Wykorzystuje organizmy, komrki czy
enzymy, ktre s zmodyfikowane za pomoc
technik inynierii genetycznej.
B. Wykorzystuje naturalnie wystpujce
w przyrodzie organizmy lub produkowane
przez nie substancje.

Kompostowanie polega na rozkadaniu

resztek rolinnych w specjalnym pojemniku
przez bakterie i grzyby oddychajce
beztlenowo.
Kompost jest stosowany przez rolnikw jako
nawz naturalny.

W wyniku kompostowania powstaje biogaz.

4.

Przyporzdkuj pojciom odpowiednie

wyjanienia.
(02)
A fermentacja, B inynieria genetyczna,
C klonowanie
1.
2.
3.
4.

Tworzenie genetycznej kopii caego

organizmu lub jego czci.
Przemiany enzymatyczne zwizkw
przeprowadzane w warunkach
beztlenowych.
Technika rozdzielania czsteczek rnicych
si mas i adunkiem w polu elektrycznym.
Dziedzina genetyki zajmujca si
modyfikowaniem materiau genetycznego
organizmw.

A . 2 . . . . . . . . . . B .4. . . . . . . . . . . C . . . . 1 . . . . . . . . .

Wybierz prawidowe zakoczenie zdania. (01)

Organizmy zmodyfikowane genetycznie (GMO)
to organizmy o celowo zmienionym materiale
genetycznym.
A. organizmy, do ktrych komrek
wprowadzono struktury komrkowe innych
organizmw.
B. organizmy wyhodowane w wyniku selekcji
sztucznej.
C. organizmy o celowo zmienionym materiale
genetycznym.
D. organizmy, ktre nie zawieraj materiau
genetycznego w postaci DNA.

Przykady
1. Kiszenie kapusty i ogrkw.
2. Produkcja insuliny przy uyciu bakterii.
3. Produkcja tworzyw biodegradowalnych.
4. Produkcja kefiru.
2.

5.

Dziaanie jakich enzymw przedstawia ponisza

ilustracja?
(01)
A.
B.
C.
D.

6.

Ligaz.
Enzymw restrykcyjnych.
Polimeraz DNA.
Polimeraz RNA.

Wykrel wyrazy tak, aby powstay zdania

prawdziwe.
(02)
Organizmy zwierajce obcy materia
genetyczny nazywamy organizmami
odpornymi / transgenicznymi.

Sekwencjonowanie DNA polega na ustalaniu

kolejnoci nukleotydw / genw danego
organizmu. Czsteczka DNA, ktra suy do
wprowadzania genw do okrelonych komrek,
to sonda / wektor.
7.

Podaj prawidow kolejno etapw

wprowadzania genu do komrki. Wpisz numery
od 1 do 4.
(01)
3 Pobieranie plazmidu przez bakterie.
2 Poczenie genu, ktry zosta wycity
z genomu innego organizmu, z plazmidem za
pomoc ligazy.
1 Rozcinanie enzymem restrykcyjnym kolistej
czsteczki DNA plazmidu.
4 Rozmnaanie bakterii, podczas ktrego
plazmidy s przekazywane do komrek
potomnych.

8.

Podaj nazw techniki rozdzielania czsteczek

w polu elektrycznym, ktr obrazuje ponisza
ilustracja.
(01)

A. wymianie caego zestawu genw pacjenta.

B. wprowadzeniu prawidowej wersji
uszkodzonego genu do komrek
pacjenta.
C. wyciciu uszkodzonych fragmentw DNA
z komrek pacjenta.
D. wprowadzeniu caego nowego zestawu
genw do poszczeglnych komrek
pacjenta.
12. Do klonowania ssakw uywa si metody
transplantacji jder komrkowych. Podaj
prawidow kolejno przebiegu tego procesu,
wpisujc numery od 1 do 4.
(01)
2 Wprowadzenie materiau genetycznego
z komrki dawcy do komrki biorcy.
4 Wszczepienie zarodka do macicy matki
zastpczej.
1 Usunicie jdra komrkowego z komrki
biorcy.
3 Pobudzenie utworzonej komrki
do podziaw za pomoc impulsw
elektrycznych.
13. Przyporzdkuj rodzajom klonowania
odpowiednie przykady.

9.

Nazwa techniki:

A klonowanie naturalne
B klonowanie sztuczne

elektroforeza

1.

Wykrel wyrazy tak, aby powstay zdania

prawdziwe.
(02)

2.
3.
4.

Do bada potrzeba niekiedy wielu tysicy kopii

danego genu. Szybk metod ich uzyskania jest
powielanie genu za pomoc enzymw
restrykcyjnych / polimerazy DNA. Do
przeprowadzania tego procesu suy urzdzenie
zwane termostatem / termocyklerem.
Kopiowanie genu przebiega w trzech etapach.
S to: rozdzielenie nici DNA, przyczenie
wektora / startera oraz dobudowanie
nukleotydw. Technika ta jest nazywana
w skrcie GMO / PCR.
10. Wybierz prawidowe zakoczenie zdania. (01)
Bakterie z gatunku Agrobacterium tumefaciens
s wykorzystywane do otrzymywania rolin
zmodyfikowanych genetycznie.
A. klonowania rolin.
B. otrzymywania zwierzt zmodyfikowanych
genetycznie.
C. przeprowadzania fermentacji mlekowej.
D. otrzymywania rolin zmodyfikowanych
genetycznie.
11. Wybierz prawidowe zakoczenie zdania. (01)
Terapia genowa polega na

5.
6.
7.

(02)

Klonowanie DNA suce do badania

funkcji genw. B
Blinita jednojajowe. A
Blinita dwujajowe.
Klonowanie rolin w celu uzyskania
organizmw o danej cesze uytkowej. B
Rozmnaanie bezpciowe przez podzia
komrki u bakterii. A
Klonowanie zwierzt w celu zwikszenia
populacji gatunkw zagroonych. B
Pczkowanie stubi. A

A 2, 5, 7

1, 4, 6

14. Wybierz prawidowe zakoczenie zdania. (01)

Pierwszy ssak, ktrego udao si sklonowa
z komrek dorosego osobnika, to
A.
B.
C.
D.

owca.
szczur wdrowny.
mysz domowa.
wilk szary.

15. Oce prawdziwo zda. Wybierz P, jeli zdanie

jest prawdziwe, lub F, jeli jest faszywe.
(02)
Porwnujc profile genetyczne dziecka
i domniemanego ojca, moemy ustali lub
wykluczy ojcostwo.
Analiza DNA jest wykorzystywana
w systematyce do ustalenia przynalenoci

P
P

organizmw do odpowiednich grup.

Badanie materiau genetycznego jest
wykorzystywane do ustalania przebiegu ewolucji.
Do ustalenia ojcostwa potrzebna jest tylko prbka
materiau biologicznego domniemanego ojca.

P
F

.....................................
Imi i nazwisko

Wersja B

................
Data

Test podsumowujcy rozdzia II

..............
Klasa

Biotechnologia i inynieria genetyczna

Poniszy test skada si z 16 zada. Przy kadym poleceniu podano liczb punktw moliw do uzyskania
za prawidow odpowied. Za rozwizanie caego testu moesz otrzyma maksymalnie
24 punkty.
1.

Dopasuj do kadego rodzaju biotechnologii

odpowiedni opis i przykady zastosowania.
(02)
Rodzaj
biotechnologii

Opis

Przykady
zastosowania

Biotechnologia
nowoczesna

Biotechnologia
tradycyjna

Opisy
A. Wykorzystuje naturalnie wystpujce
w przyrodzie organizmy lub produkowane
przez nie substancje.
B. Wykorzystuje organizmy, komrki czy
enzymy, ktre s zmodyfikowane
za pomoc technik inynierii genetycznej.

3.

................................................................................................

4.

Przyporzdkuj pojciom odpowiednie

wyjanienia.
(02)

Kompost jest stosowany przez rolnikw jako

nawz naturalny.

Biogaz powstaje w wyniku fermentacji

metanowej.

5.

2.
3.
4.

Tworzenie genetycznej kopii caego

organizmu lub jego czci.
Przemiany enzymatyczne zwizkw
przeprowadzane w warunkach
beztlenowych.
Technika rozdzielania czsteczek
rnicych si mas i adunkiem w polu
elektrycznym.
Dziedzina genetyki zajmujca si
modyfikowaniem materiau genetycznego
organizmw.

A ............... B ............... C ...............

Wybierz prawidowe zakoczenie zdania. (01)

Organizmy zmodyfikowane genetycznie
(GMO) to
A. organizmy, do ktrych komrek
wprowadzono struktury komrkowe
innych organizmw.
B. organizmy o celowo zmienionym
materiale genetycznym.
C. organizmy wyhodowane w wyniku
selekcji sztucznej.
D. organizmy, ktre nie zawieraj materiau
genetycznego w postaci DNA.

6.

Dziaanie jakich enzymw przedstawia

ponisza ilustracja?
(01)
A.
B.
C.
D.

A inynieria genetyczna, B fermentacja,

C klonowanie
1.

Oce prawdziwo zda. Wybierz P, jeli

zdanie jest prawdziwe, lub F, jeli jest
faszywe.
(02)

Kompostowanie polega na rozkadaniu

resztek rolinnych w specjalnym pojemniku
przez bakterie i grzyby oddychajce tlenowo.

Przykady
1. Produkcja insuliny przy uyciu bakterii.
2. Kiszenie kapusty i ogrkw.
3. Produkcja tworzyw biodegradowalnych.
4. Produkcja piwa.
2.

Zapisz rwnanie fermentacji mlekowej. (01)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7.

Ligaz.
Polimeraz DNA.
Polimeraz RNA.
Enzymw restrykcyjnych.

Wykrel wyrazy tak, aby powstay zdania

prawdziwe.
(02)
Organizmy zwierajce obcy materia
genetyczny nazywamy organizmami
transgenicznymi / odpornymi.
Sekwencjonowanie DNA polega na ustalaniu
kolejnoci nukleotydw / genw danego
organizmu. Czsteczka DNA, ktra suy
do wprowadzania genw do okrelonych
komrek, to wektor / sonda.

8.

Podaj prawidow kolejno etapw

wprowadzania genu do komrki. Wpisz
numery od 1 do 4.
(01)
........
........

........

........

9.

Pobieranie plazmidu przez bakterie.

Poczenie genu, ktry zosta wycity
z genomu innego organizmu, z plazmidem
za pomoc ligazy.
Rozcinanie enzymem restrykcyjnym
kolistej czsteczki DNA plazmidu.
Rozmnaanie bakterii, podczas ktrego
plazmidy s przekazywane do komrek
potomnych.

Podaj nazw techniki rozdzielania czsteczek

w polu elektrycznym, ktr obrazuje ponisza
ilustracja.
(01)

13. Do klonowania ssakw uywa si metody

transplantacji jder komrkowych. Podaj
prawidow kolejno przebiegu tego procesu,
wpisujc numery od 1 do 4.
(01)
........

........

........

........

Wprowadzenie materiau genetycznego

z komrki dawcy do komrki biorcy.
Pobudzenie utworzonej komrki
do podziaw za pomoc impulsw
elektrycznych.
Usunicie jdra komrkowego z komrki
biorcy.
Wszczepienie zarodka do macicy matki
zastpczej.

14. Przyporzdkuj rodzajom klonowania

odpowiednie przykady.

(02)

A klonowanie naturalne
B klonowanie sztuczne
1.
Nazwa techniki:
.................................

10. Wykrel wyrazy tak, aby powstay zdania

prawdziwe.
(02)
Do bada potrzeba niekiedy wielu tysicy kopii
danego genu. Szybk metod ich uzyskania jest
powielanie genu za pomoc polimerazy DNA /
enzymw restrykcyjnych. Do przeprowadzania
tego procesu suy urzdzenie zwane
termostatem / termocyklerem. Kopiowanie
genu przebiega w trzech etapach. S to:
rozdzielenie nici DNA, przyczenie startera /
wektora oraz dobudowanie nukleotydw.
Technika ta jest nazywana w skrcie PCR /
GMO.
11. Wybierz prawidowe zakoczenie zdania. (01)
Bakterie z gatunku Agrobacterium tumefaciens
s wykorzystywane do
A. otrzymywania zwierzt zmodyfikowanych
genetycznie.
B. przeprowadzania fermentacji mlekowej.
C. otrzymywania rolin zmodyfikowanych
genetycznie.
D. klonowania rolin.
12. Wybierz prawidowe zakoczenie zdania. (01)
Terapia genowa polega na
A. wymianie caego zestawu genw pacjenta.
B. wyciciu uszkodzonych fragmentw DNA
z komrek pacjenta.
C. wprowadzeniu caego nowego zestawu
genw do poszczeglnych komrek
pacjenta.
D. wprowadzeniu prawidowej wersji
uszkodzonego genu do komrek pacjenta.

2.
3.
4.
5.
6.
7.

Klonowanie DNA suce do badania

funkcji genw.
Blinita dwujajowe.
Blinita jednojajowe.
Klonowanie rolin w celu uzyskania
organizmw o danej cesze uytkowej.
Rozmnaanie bezpciowe przez podzia
komrki u bakterii.
Klonowanie zwierzt w celu zwikszenia
populacji gatunkw zagroonych.
Pczkowanie stubi.

A ...............................B .................................
15. Wybierz prawidowe zakoczenie zdania. (01)
Pierwszy ssak, ktrego udao si sklonowa
z komrek dorosego osobnika, to
A.
B.
C.
D.

szczur wdrowny.
mysz domowa.
owca.
wilk szary.

16. Oce prawdziwo zda. Wybierz P, jeli

zdanie jest prawdziwe, lub F, jeli jest
faszywe.
(02)
Porwnujc profile genetyczne dziecka
i domniemanego ojca, moemy ustali lub
wykluczy ojcostwo.

Do ustalenia ojcostwa potrzebna jest tylko prbka

materiau biologicznego domniemanego ojca.

Badanie materiau genetycznego jest

wykorzystywane do ustalania przebiegu ewolucji.

Analiza DNA jest wykorzystywana

w systematyce do ustalenia przynalenoci
organizmw do odpowiednich grup.