Druk nr 3363

Warszawa, 6 marca 2015 r.

SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja
Marszaek Senatu
Pan
Radosaw Sikorski
Marszaek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Zgodnie z art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2

kwietnia 1997 r. mam zaszczyt przekaza Panu Marszakowi podjt przez Senat
na 71 posiedzeniu w dniu 5 marca 2015 r. uchwa w sprawie wniesienia do
Sejmu projektu ustawy

o zmianie ustawy o opatach

abonamentowych wraz z projektem tej ustawy.

Jednoczenie pragn poinformowa, e Senat upowani senatora

Stanisawa Jurcewicza do reprezentowania Senatu w dalszych pracach nad tym
projektem.
Z powaaniem

(-) Bogdan Borusewicz

UCHWAA
SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 5 marca 2015 r.
w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o opatach
abonamentowych
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia
1997 r., Senat wnosi do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy
o opatach abonamentowych.
Jednoczenie upowania senatora Stanisawa Jurcewicza do reprezentowania Senatu
w pracach nad projektem.

MARSZAEK SENATU

Bogdan BORUSEWICZ

projekt
USTAWA
z dnia
o zmianie ustawy o opatach abonamentowych
Art. 1. W ustawie z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opatach abonamentowych (Dz. U.
z 2014 r. poz. 1204) wprowadza si nastpujce zmiany:
1)

w art. 4:
a)

ust. 3 otrzymuje brzmienie:

3. Zwolnienia okrelone w ust. 1 pkt 1 i 38 przysuguj od pierwszego dnia
miesica nastpujcego po miesicu, w ktrym zoono w placwce pocztowej
operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo
pocztowe (Dz. U. poz. 1529) owiadczenie o spenianiu warunkw do korzystania
z tych zwolnie.,

b)

po ust. 3 dodaje si ust. 3a w brzmieniu:

3a. Zwolnienie okrelone w ust. 1 pkt 2 przysuguje od pierwszego dnia
miesica nastpujcego po miesicu, w ktrym osoba ukoczya 75 lat.,

c)

ust. 4 i 5 otrzymuj brzmienie:

4. Osoby korzystajce ze zwolnie od opat abonamentowych z wyjtkiem
osb, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 2, obowizane s zgosi placwce pocztowej
operatora wyznaczonego, o ktrej mowa w ust. 3, zmiany stanu prawnego lub
faktycznego, ktre maj wpyw na uzyskane zwolnienia, w terminie 30 dni od dnia,
w ktrym taka zmiana nastpia.
5. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji okreli, w drodze rozporzdzenia,
wzr owiadczenia, o ktrym mowa w ust. 3, majc na uwadze konieczno
zapewnienia identyfikacji osoby, ktrej owiadczenie dotyczy oraz wskazanie celu,
w jakim owiadczenie jest skadane.;

2)

w art. 7 po ust. 1 dodaje si ust. 1a w brzmieniu:

1a. Operator wyznaczony, o ktrym mowa w ust. 1, jest uprawniony
do otrzymywania danych z rejestru PESEL na zasadach okrelonych w ustawie z dnia

2
24 wrzenia 2010 r. o ewidencji ludnoci (Dz. U. Nr 217, poz. 1427, z pn. zm. 1))..
Art. 2. Owiadczenie, o ktrym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy zmienianej w art. 1,
zoone do dnia wejcia w ycie niniejszej ustawy zachowuje wano do czasu zmiany stanu
prawnego lub faktycznego, ktra ma wpyw na uzyskane zwolnienie od opat
abonamentowych.
Art. 3. Ustawa wchodzi w ycie po upywie 30 dni od dnia ogoszenia.

1)

Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 239, poz. 1593, z 2011 r. Nr 133,
poz. 768, Nr 204, poz. 1195 i Nr 288, poz. 1689, z 2012 r. poz. 921 i 1407, z 2013 r. poz. 1650 oraz z 2014 r.
poz. 301, 1741 i 1888.

UZASADNIENIE

1. Wyjanienie potrzeby i celu ustawy

Zasadniczym celem projektu nowelizacji ustawy z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opatach
abonamentowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1204) jest zniesienie obowizku skadania
owiadczenia o spenianiu warunkw do korzystania ze zwolnienia od opat abonamentowych
przez osoby, ktre ukoczyy 75 rok ycia. W celu zmniejszenia obowizkw naoonych
na osoby zwolnione od opat abonamentowych projekt przewiduje take zniesienie
koniecznoci przedstawiania dokumentw potwierdzajcych uprawnienie do tych zwolnie.
Konieczno skadania owiadczenia o spenianiu warunkw do korzystania
ze zwolnienia od opat abonamentowych przez osoby, ktre ukoczyy 75 lat, okazaa si
dla nich uciliwa i trudna do wykonania. Osoby te, midzy innymi ze wzgldu na stan
zdrowia, czsto nie dopeniay wymaganych formalnoci ponoszc ich konsekwencje.
Ponadto pomimo spenienia okrelonych w ustawie o opatach abonamentowych przesanek
do zwolnienia od opat abonamentowych na osobach zwolnionych od opat abonamentowych
oprcz zoenia wspomnianego owiadczenia ciy obowizek przedstawienia dokumentw
potwierdzajcych uprawnienie do tego rodzaju zwolnie. Dla wielu z tych osb spenienie
tego ustawowego wymogu, a w szczeglnoci konieczno uzyskania dokumentw
wydawanych przez uprawnione organy, stanowi nadmierne utrudnienie.
2. Przedstawienie rzeczywistego stanu w dziedzinie, ktra ma zosta uregulowana
Na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy o opatach abonamentowych osoby, ktre speniaj
okrelone w tym przepisie przesanki podlegaj zwolnieniu od opat abonamentowych.
Zwolnienie od wymienionych opat przysuguje od pierwszego dnia miesica nastpujcego
po miesicu, w ktrym zoono w placwce pocztowej operatora wyznaczonego
w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe (Dz. U. poz. 1529)
owiadczenie o spenianiu warunkw do korzystania z tego rodzaju zwolnienia
i przedstawiono dokumenty potwierdzajce uprawnienie do tego zwolnienia. Wypenienie
powyszych

obowizkw

warunkuje

faktyczne

uzyskanie

zwolnienia

od

opat

abonamentowych.
Ponadto na podstawie art. 4 ust. 4 osoby korzystajce ze zwolnie od opat
abonamentowych obowizane s zgosi placwce pocztowej operatora wyznaczonego

2
zmiany stanu prawnego lub faktycznego, ktre maj wpyw na uzyskane zwolnienia,
w terminie 14 dni od dnia, w ktrym taka zmiana nastpia.
Wypeniajc delegacj zawart w art. 4 ust. 5 Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji,
w rozporzdzeniu z dnia 16 lutego 2010 r. (Dz. U. Nr 29, poz. 152 z pn. zm.), okrelia
rodzaje dokumentw oraz wzr owiadczenia potwierdzajcych uprawnienia do zwolnie
od opat abonamentowych.
3. Wykazanie rnic pomidzy dotychczasowym a przewidywanym stanem prawnym
Projekt ustawy przewiduje zniesienie obowizku skadania przez osoby, ktre
ukoczyy 75 rok ycia owiadczenia o spenianiu warunkw do korzystania ze zwolnienia
od opat abonamentowych oraz przedstawiania dokumentu potwierdzajcego uprawnienie
do korzystania z tego zwolnienia. Ponadto precyzuje, e w przypadku tych osb zwolnienie
od opat abonamentowych bdzie przysugiwao od pierwszego dnia miesica nastpujcego
po miesicu, w ktrym osoba ukoczy 75 rok ycia.
Opaty abonamentowe s pobierane przez operatora wyznaczonego w rozumieniu
ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe. Ponadto podmiot ten prowadzi take
kontrol wykonywania obowizku rejestracji odbiornikw radiofonicznych i telewizyjnych
oraz obowizku uiszczania opaty abonamentowej. W zwizku z tym, w celu umoliwienia
operatorowi wyznaczonemu dokonywania weryfikacji osb podlegajcych zwolnieniu
od opat abonamentowych w oparciu o dane z rejestru PESEL, projekt ustawy jednoznacznie
wskazuje, i realizacja tego zadania bdzie nastpowaa w oparciu o dane z rejestru PESEL
na zasadach okrelonych w ustawie z dnia 24 wrzenia 2010 r. o ewidencji ludnoci (Dz. U.
Nr 217, poz. 1427, z pn. zm.).
Ponadto projekt ustawy przewiduje, e zwolnienia okrelone w art. 4 ust. 1 pkt 1 i 38
ustawy o opatach abonamentowych bd przysugiway od pierwszego dnia miesica
nastpujcego po miesicu, w ktrym zoono w placwce pocztowej operatora
wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe jedynie
owiadczenie o spenianiu warunkw do korzystania z tych zwolnie bez koniecznoci
przedstawiania
W konsekwencji

dokumentw
powyszego

potwierdzajcych
rozwizania

uprawnienie

projekt

ustawy

do

tych

modyfikuje

zwolnie.
zakres

dotychczasowego upowanienia dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji do okrelenia,

w drodze rozporzdzenia, jedynie wzoru owiadczenia o spenianiu warunkw do korzystania

3
ze zwolnienia od opat abonamentowych. Okrelajc wzr tego owiadczenia Krajowa Rada
Radiofonii i Telewizji powinna uwzgldni konieczno zapewnienia identyfikacji osoby,
ktrej owiadczenie dotyczy oraz wskazanie celu, w jakim owiadczenie jest skadane.
Jednoczenie projekt ustawy zawiera przepis przejciowy, dziki ktremu owiadczenie
o spenianiu warunkw do korzystania ze zwolnienia od opat abonamentowych zoone
do dnia wejcia w ycie projektowanej ustawy zachowa wano do czasu zmiany stanu
prawnego lub faktycznego, ktra ma wpyw na uzyskane zwolnienie od opat
abonamentowych.
Ponadto projekt ustawy, poprzez zmian art. 4 ust. 4, wydua z 14 do 30 dni termin,
w ktrym osoby korzystajce ze zwolnienia od opat abonamentowych obowizane s zgosi
placwce pocztowej operatora wyznaczonego zmiany stanu prawnego lub faktycznego, ktre
maj wpyw na uzyskane zwolnienia. Jednoczenie ucilono, e obowizek ten nie dotyczy
osb, ktre ukoczyy 75 lat.
Proponuje si, aby projektowana ustawa wesza w ycie po upywie 30 dni od dnia
ogoszenia.
4. Skutki spoeczne, gospodarcze, finansowe i prawne projektowanej ustawy
Wedug danych na koniec 2013 roku rozwizanie majce na celu zniesienie obowizku
skadania owiadczenia o spenianiu warunkw do zwolnienia od opat abonamentowych
przez osoby, ktre ukoczyy 75 rok ycia, objoby okoo 1 mln 200 tys. osb. Dla wielu
osb w tym wieku byoby to istotne uatwienie, gdy ze wzgldu na stan zdrowia, samotne
zamieszkiwanie nie zawsze mog dokona czynnoci zgoszenia nabycia prawa zwolnienia
z opat abonamentowych, a nastpnie ponosz konsekwencje wynikajce z niedopenienia
tego obowizku.
Ponadto zniesienie koniecznoci przedstawiania dokumentw potwierdzajcych
uprawnienie do zwolnie od opaty abonamentowej bdzie istotnym udogodnieniem
dla pozostaych osb, ktre speniaj przesanki do zwolnienia od tych opat.
Przewiduje si, e projektowana ustawa nie pocignie za sob skutkw finansowych
dla budetu pastwa ani nie wpynie na poziom dochodw i wydatkw pozostaych jednostek
sektora finansw publicznych, w tym jednostek samorzdu terytorialnego.

4
Ustawa bdzie wymagaa wydania aktu wykonawczego. Rozporzdzenie Krajowej Rady
Radiofonii i Telewizji okrelajce wzr owiadczenia o spenianiu warunkw do korzystania
ze zwolnienia od opat abonamentowych moe by wzorowane na dotychczas obowizujcej
regulacji w tym zakresie.

5. Konsultacje
Projekt ustawy (w pierwotnej wersji dotyczcej jedynie zwolnienia osb, ktre
ukoczyy 75 rok ycia z obowizku skadania owiadczenia o spenianiu warunkw
do korzystania ze zwolnienia od opat abonamentowych) zosta przesany do zaopiniowania
nastpujcym podmiotom: Ministrowi Skarbu Pastwa, Ministrowi Finansw, Ministrowi
Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministrowi Administracji i Cyfryzacji, Ministrowi
Spraw Wewntrznych, Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji, Telewizji Polskiej S.A.,
Polskiemu Radiu S.A., Naczelnej Radzie Adwokackiej, Krajowej Radzie Radcw Prawnych,
Poczcie Polskiej S.A., Urzdowi Ochrony Konkurencji i Konsumentw, Krajowej Radzie
Komorniczej, Polskiemu Zwizkowi Windykacji, Prokuratorii Generalnej Skarbu Pastwa,
Naczelnemu Sdowi Administracyjnemu i Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych
Osobowych.
Minister Administracji i Cyfryzacji wskaza, e brak przepisw przejciowych stawia
w sytuacji uprzywilejowanej osoby, ktre ukocz 75 lat po wejciu w ycie przedmiotowej
ustawy, ktre zgodnie z projektowan zmian nabyyby zwolnienie z opat abonamentowych
od pierwszego dnia miesica nastpujcego po miesicu w ktrym ukoczyy 75 lat,
w stosunku do osb, ktre ukoczyy 75 lat przed wejciem w ycie projektowanych zmian
i nie dopeniy obowizku wynikajcego z art. 4 ust. 3 ustawy o opatach abonamentowych,
a w dodatku wszczto i zakoczono w stosunku do nich postpowanie egzekucyjne,
jak rwnie w stosunku do osb, ktre mimo ukoczenia 75 lat nie dopeniy wspomnianego
obowizku i uiszczay opaty abonamentowe. Zachodzi wtpliwo, czy projektowana zmiana
nie narusza zasady rwnoci wobec prawa i sprawiedliwoci spoecznej, wyraonej
w art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W opinii wyraono take wtpliwoci
co do zasadnoci projektowanej pierwotnie zmiany ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r.
o ewidencji ludnoci i dowodach osobistych.
Natomiast w opinii Ministra Spraw Wewntrznych zmiana majca na celu zniesienie
obowizku skadania przez osoby, ktre ukoczyy 75 lat, owiadczenia o spenieniu

5
warunkw do zwolnienia od opat abonamentowych nie budzi wtpliwoci. Negatywnie
oceniona zostaa proponowana zmiana ustawy o ewidencji ludnoci i dowodach osobistych.
Ponadto zaproponowano rozwaenie wprowadzenia w ustawie o opatach abonamentowych
przepisu, ktry wskazywaby wprost, e ustalenie uprawnienia do zwolnienia od opaty
abonamentowej z powodu osignitego wieku stanowi zadanie operatora wyznaczonego oraz
doprecyzowanie, e realizacja tego zadania bdzie nastpowaa w oparciu o dane ze zbioru
PESEL na zasadach okrelonych w ustawie o ewidencji ludnoci i dowodach osobistych.
Poczta Polska S.A. oprcz propozycji ucilenia art. 4 ust. 4 ustawy o opatach
abonamentowych (obowizek zgoszenia placwce pocztowej operatora wyznaczonego
zmiany stanu prawnego lub faktycznego, ktre maj wpyw na uzyskane zwolnienia,
nie dotyczy osb, ktre ukoczyy 75 lat), zmodyfikowania przepisu projektowanej
nowelizacji w zakresie ustawy o ewidencji ludnoci i dowodach osobistych wskazaa
na konieczno rozstrzygnicia kwestii intertemporalnych zwizanych z wejciem w ycie tej
nowelizacji. Ponadto zaproponowaa wyduenie vacatio legis do 9 miesicy.
Telewizja Polska S.A. pozytywnie ocenia wprowadzenie uatwienia dla osb ustawowo
zwolnionych z ponoszenia opat abonamentowych poprzez zniesienie obowizku skadania
owiadczenia przez osoby, ktre ukoczyy 75 rok ycia. Ponadto w celu naleytego
wykonania ustawowych obowizkw przez operatora publicznego w zakresie poboru
abonamentu zaproponowaa rozwaenie moliwoci udostpnienia penego zakresu danych
z ewidencji ludnoci, a nie tylko danych dotyczcych czci osb.
W opinii Polskiego Radia S.A. projektowana nowelizacja sprowadza si wycznie
do usprawnienia procesu zwolnie z poboru opat abonamentowych z jednoczesnym
pominiciem potrzeby uszczelnienia systemu finansowania mediw publicznych. Ponadto
wprowadzanie tego typu rozwiza, bez jednoczesnego systemowego uregulowania sposobu
finansowania mediw publicznych spowoduje wycznie utrudnienia w realizacji zada
misyjnych i moe przyczyni si do obnienia jakoci oferty programowej.
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji w swojej opinii wskazaa na zasadno wyduenia
okresu wejcia w ycie ustawy o minimum 3 miesice oraz konieczno uwzgldnienia zmian
stanu prawnego odnoszcego si do zakresu podmiotowego osb podlegajcych zwolnieniu
z opat abonamentowych (ustawa z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypacie zasikw
dla opiekunw (Dz. U. poz. 567) poszerzya katalog osb zwolnionych od opat
abonamentowych o osoby, ktre otrzymuj zasiek dla bezrobotnych). Ponadto Krajowa Rada

6
Radiofonii i Telewizji wnosia o rozwaenie moliwoci uzupenienia projektowanej
nowelizacji o przepisy gwarantujce jej rodki niezbdne dla obsugi spraw abonentw,
ktrzy ze wzgldw spoecznych i losowych ubiegaj si o zwolnienie z wnoszenia zalegych
opat lub rozoenie zalegoci na raty.
W opinii Polskiego Zwizku Windykacji stwierdzono, e postulowane w projekcie
zmiany nie odnosz skutkw do brany windykacyjnej, a take wsppracy firm z tej brany
z operatorem wyznaczonym.
Minister Skarbu Pastwa, Prokuratoria Generalna Skarbu Pastwa, Naczelny Sd
Administracyjny, Krajowa Izba Radcw Prawnych, Krajowa Rada Komornicza, Urzd
Ochrony Konkurencji i Konsumentw oraz Generalny Inspektor Ochrony Danych
Osobowych poinformowali, e nie zgaszaj uwag do projektu przedmiotowej ustawy.
W swojej opinii Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego nie zgosi uwag, jednake
zasygnalizowa moliwo ewentualnego rozwaenia, aby proponowany w projekcie ustawy
sposb zwalniania osb, ktre ukoczyy 75 rok ycia, z obowizku skadania owiadczenia
o spenianiu warunkw do zwolnienia od opat abonamentowych, odnosi si do tych osb,
ktre samodzielnie prowadz gospodarstwo domowe. Ponadto wskaza, e projekt ustawy
powinien zosta poddany szczegowej analizie przez Generalnego Inspektora Danych
Osobowych

pod

ktem

doprecyzowania

przepisw

umoliwiajcych

operatorowi

wyznaczonemu dostp do bazy PESEL.

Pozostae

podmioty,

Minister

Finansw

Naczelna

Rada

Adwokacka,

nie ustosunkoway si do projektowanych rozwiza.

W projekcie przedmiotowej ustawy uwzgldniona zostaa uwaga Ministra Spraw
Wewntrznych dotyczca wprowadzenia w ustawie o opatach abonamentowych przepisu,
ktry pozwala na realizacj kontroli obowizku uiszczania opaty abonamentowej przez
operatora wyznaczonego w oparciu o dane z rejestru PESEL. W konsekwencji powyszego
uwagi dotyczce propozycji zmian zawartych w pierwotnym projekcie w odniesieniu
do nowelizacji ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludnoci i dowodach osobistych
stay si bezprzedmiotowe.
W projekcie zostaa uwzgldniona uwaga Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
dotyczca koniecznoci uwzgldniania zmiany stanu prawnego, polegajcej na rozszerzeniu
zakresu osb podlegajcych zwolnieniu z opat abonamentowych o osoby, ktre otrzymuj

7
zasiek dla opiekuna okrelony w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypacie
zasikw dla opiekunw (Dz. U. poz. 567).
Ponadto uwzgldniono uwag Poczty Polskiej S.A. dotyczc ucilenia art. 4 ust. 4
ustawy o opatach abonamentowych.
6. Owiadczenie o zgodnoci z prawem Unii Europejskiej
Przedmiot projektowanej ustawy nie jest objty zakresem prawa Unii Europejskiej.