Projekt

USTAWA
z dnia
o zmianie ustawy o usugach patniczych 1)
Art. 1. W ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usugach patniczych (Dz. U. z 2014 r.
poz. 873 i 1916) wprowadza si nastpujce zmiany:
1)

tytu dziau XI otrzymuje brzmienie: Przepisy przejciowe, epizodyczne i kocowe;

2)

po art. 179 dodaje si art. 179a w brzmieniu:

Art. 179a. 1. Trjstronny system kart patniczych w rozumieniu art. 2 pkt 18
rozporzdzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/751 z dnia 29 kwietnia
2015 r. w sprawie opat interchange w odniesieniu do transakcji patniczych
realizowanych w oparciu o kart (Dz. Urz. UE L 123/8 z 19.05.2015, s. 1-15), ktry
spenia okrelone w tym przepisie warunki uznania go za czterostronny system kart
patniczych, do dnia 9 grudnia 2018 r. jest zwolniony z obowizkw przewidzianych w
rozdziale II tego rozporzdzenia.
2. Przepis ust. 1 stosuje si w odniesieniu do krajowych transakcji patniczych
w rozumieniu art. 2 pkt 9 rozporzdzenia, o ktrym mowa w ust. 1.
3. Przepisu ust. 1 nie stosuje, jeeli krajowe transakcje patnicze, o ktrych mowa
w ust. 2, dokonywane w ramach trjstronnego systemu kart patniczych, o ktrym mowa
w ust. 1, nie przekraczaj w ujciu rocznym 3 % wartoci wszystkich krajowych
transakcji patniczych..
Art. 2. Ustawa wchodzi w ycie po upywie 14 dni od dnia ogoszenia.

1)

Niniejsza ustawa suy stosowaniu art. 1 ust. 5 rozporzdzenia Parlamentu Europejskiego i Rady 751/2015
z dnia 29 kwietnia 2015 r. w sprawie opat interchange w odniesieniu do transakcji patniczych
realizowanych w oparciu o kart (Dz. Urz. UE L 123/8 z 19.05.2015, s. 1-15).

UZASADNIENIE
Celem przedmiotowego projektu ustawy jest zapewnienie odpowiedniego poziomu
konkurencji pomidzy systemami kart patniczych, dziaajcymi na terytorium Polski,
poprzez czasowe zwolnienie trjstronnych systemw kart patniczych licencjonujcych
wiadczenie usugi acquiringu lub wydawnictwa lub wydajcych instrumenty patnicze oparte
na karcie wraz z partnerem w ramach co-brandingu lub za porednictwem agenta,
z obowizkw przewidzianych w rozdziale II rozporzdzenia Parlamentu Europejskiego
i Rady (UE) 2015/751 z dnia 29 kwietnia 2015 r. w sprawie opat interchange w odniesieniu
do transakcji patniczych realizowanych w oparciu o kart po wejciu w ycie
przedmiotowego rozporzdzenia.
Rozporzdzenie

2015/751

stanowi,

trjstronne

systemy

kart

patniczych

licencjonujce wiadczenie usugi acquiringu lub wydawnictwa lub wydajce instrumenty

patnicze oparte na karcie wraz z partnerem w ramach co-brandingu lub za porednictwem
agenta, uznaje si za czterostronne systemy kart patniczych. W nastpstwie po upywie
6 miesicy od wejcia w ycie tego rozporzdzenia instrumenty patnicze wydawane przez t
grup systemw trjstronnych bd objte maksymalnymi stawkami opaty interchange
przewidzianymi w rozdziale II rozporzdzenia.
Jednak, biorc pod uwag specyfik tej grupy systemw kart patniczych w art. 1 ust. 5
przedmiotowego rozporzdzenia 2015/751 prawodawca unijny przewidzia moliwo,
czasowego (3,5 letniego) zwolnienia takich trjstronnych systemw kart patniczych,
w odniesieniu do krajowych transakcji patniczych, z obowizkw przewidzianych
w rozdziale II przedmiotowego rozporzdzenia, pod warunkiem e transakcje patnicze
realizowane w oparciu o kart, dokonywane w pastwie czonkowskim w ramach takiego
trjstronnego systemu kart patniczych, nie przekraczaj w ujciu rocznym 3 % wartoci
wszystkich transakcji patniczych realizowanych w oparciu o kart przeprowadzanych w tym
pastwie czonkowskim.

Efektywne skorzystanie z przedmiotowej opcji krajowej wymaga zmiany ustawy z dnia

19 sierpnia 2011 r. o usugach patniczych (zmiany musz wej w ycie najpniej po
upywie 6 miesicy od dnia wejcia w ycie przedmiotowego rozporzdzenia 2)).
Za skorzystaniem z przedmiotowej opcji przez Polsk przemawia kilka czynnikw,
ktre determinowane s specyfik polskiego rynku patnoci kartowych, na ktrym
ugruntowan pozycj dominujc utrzymuj organizacje kartowe VISA, do ktrej naley
59,3% wydanych w Polsce kart patniczych, oraz organizacja MasterCard z 39,5% udziaem
w rynku wydanych kart patniczych 3). Biorc pod uwag zagregowane dane dotyczce
wartoci transakcji realizowanych w Polsce przez trjstronne systemy kart patniczych
licencjonujce w stosunku do wartoci wszystkich krajowych transakcji bezgotwkowych
przy uyciu kart patniczych naley wskaza, i jest to udzia kilkukrotnie niszy ni
przewidziany w rozporzdzeniu 2015/751 prg 3% wartoci wszystkich transakcji
patniczych realizowanych w oparciu o kart w danym pastwie czonkowskim. Tak niski
udzia w obrocie kartowym kart trjstronnych systemw kart patniczych licencjonujcych
rwnie przemawia za potrzeb skorzystania z opcji zapisanej w art. 1 ust. 5 rozporzdzenia
2015/751.
Wyczenie to podkrela, e mniejsze podmioty nie powinny by traktowane na takich
samych zasadach jak dominujce systemy kart patniczych, poniewa istniej bardzo istotne
rnice midzy tymi podmiotami w zakresie ich udziau w rynku patnoci kartowych, a take
w charakteryzujcym je modelu biznesowym. Naley przewidywa, e przedmiotowe
wyczenie pozwoli systemom trjstronnym kart patniczych, ktre dziaaj jak systemy
czterostronne, na przeprowadzenie odpowiednich negocjacji z obecnymi i potencjalnymi
partnerami finansowymi w taki sposb, aby osign odpowiedni skal dziaania
(tj. zwikszy liczb wydanych kart, a tym samym liczb transakcji dokonanych w ramach
tych systemw). Kwestia ta ma kluczowe znaczenie dla budowy i funkcjonowania w peni
konkurencyjnego rynku systemw kart patniczych, dziaajcych na terytorium Polski. Jej
realizacja w duszym horyzoncie czasowym powinna pozwoli na przeamanie
spetryfikowanych relacji midzy podmiotami na nim dziaajcymi. Celem ustawodawcy jest
doprowadzenie do analogicznej sytuacji, jaka ma obecnie miejsce na rynku agentw

2)

3)

Rozporzdzenie z dnia 29 kwietnia 2015 r. w sprawie opat interchange w odniesieniu do transakcji

patniczych realizowanych w oparciu o kart (2015/751) zostao opublikowane w Dzienniku Urzdowym
Unii Europejskiej w dniu 19 maja 2015 r. Rozporzdzenie wejdzie w ycie 8 czerwca 2015 r.
Informacja o kartach patniczych za IV kwarta 2014 r., NBP Warszawa, marzec 2015 r.

4
rozliczeniowych, gdzie prawidowo funkcjonuj mechanizmy wolnorynkowe. Stosowanie
jednakowych przepisw w odniesieniu do wszystkich systemw kart patniczych od momentu
wejcia w ycie rozporzdzenia 2015/751, w ocenie projektodawcy, spowoduje wzmocnienie
pozycji dominujcych systemw kart patniczych kosztem mniejszych, nowo powstaych
i potencjalnie innowacyjnych podmiotw. Niemniej wymaga podkrelenia, i wyczenie to
ma jedynie charakter czasowy i utraci ono moc z dniem 9 grudnia 2018 r.. Po tym okresie
wszystkie systemy kart patniczych bd dziaa w jednolitych uwarunkowaniach prawnych.
W ostatecznym rozrachunku naley sdzi, e w rezultacie skorzystania z opcji
krajowej moliwe bdzie dalsze funkcjonowanie wikszej iloci systemw kart patniczych,
co spowoduje zwikszenie konkurencji oraz zapewni wikszy wybr usug konsumentom
oraz punktom handlowo-usugowym. Realizacja tych zaoe jest gwnym celem
przedmiotowej inicjatywy legislacyjnej.
W zwizku z tym, i proponowana regulacja bdzie miaa charakter epizodyczny
(obowizywaa bdzie do 9 grudnia 2018 r.), a tym samym samoderogujcy, proponuje si
zamieci j na kocu aktu przed przepisami kocowymi. W nastpstwie konieczna bdzie
zmiana tytuu dziau XI (zapewnienie adekwatnoci tytuu jednostki systematyzacyjnej do
treci zamieszczonych w niej regulacji.
Majc na wzgldzie, i siatka terminologiczna ustawy o usugach patniczych rni si
od tej przyjtej w rozporzdzeniu 2015/751, w celu zapewnienia prawidowego zastosowania
opcji krajowej, w dodawanym art. 179a zastosowano siatk terminologiczn rozporzdzenia,
z wyranym odniesieniem si do definicji, ktre trzeba bdzie zastosowa przy interpretacji
dodawanego przepisu. Przepis art. 179a ust. 1 okrela istot opcji krajowej (zwolnienie
z obowizkw okrelonych w rozdziale II rozporzdzenia 2015/751) oraz okrela warunki
podmiotowe skorzystania z dobrodziejstwa przepisu. Natomiast w ust. 2 i 3 tego artykuu
okrelono warunki przedmiotowe, ktre bd musiay by spenione, aby podmiot o ktrym
mowa w ust. 1, mg niestosowa obowizkw przewidzianych rozdziaem II rozporzdzenia
2015/751.
Projekt opracowywano uwzgldniajc w szczeglnoci opinie podmiotw, ktre bd
potencjalnymi adresatami projektowanego art. 179a (Diners Club Polska sp. z o.o. oraz
American Express Services Europe Limited sp. z o.o. Oddzia w Polsce). Podmioty te
wskazyway m.in., i nieskorzystanie z opcji krajowej przez Polsk zagrozi ich interesom
(musz mie czas na zmian profilu swojej dziaalnoci i dostosowanie modelu biznesowego

5
do nowych rozwiza unijnych), co moe doprowadzi do zaprzestania przez nie dziaalnoci
na terytorium Polski, a w nastpstwie ograniczona zostanie konkurencyjno na rynku kart
patniczych.
Projektowana ustawa nie pociga za sob obcienia budetu pastwa oraz budetw
jednostek samorzdu terytorialnego.
Projektowana ustawa jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.