You are on page 1of 77

Data publikacji: 25.06.2015 r.

SENAT
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VIII KADENCJA

____________________________________________________________________________________
Warszawa, dnia 25 czerwca 2015 r.

Druk nr 967

____________________________________________________________________________________

Pan
Bogdan BORUSEWICZ
MARSZAEK SENATU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Na podstawie art. 76 ust. 1 Regulaminu Senatu, my niej podpisani senatorowie


wnosimy o podjcie postpowania w sprawie inicjatywy ustawodawczej dotyczcej projektu
ustawy

o zmianie ustawy o Policji oraz niektrych innych ustaw.


Do reprezentowania nas w dalszych pracach nad tym projektem ustawy
upowaniamy senatora Piotra Zientarskiego.
W zaczeniu przekazujemy projekt ustawy wraz z uzasadnieniem.
(-) ukasz Abgarowicz

(-) Bogdan Klich

(-) Anna Aksamit

(-) Marek Konopka

(-) Witold Gintowt-Dziewatowski

(-) Jarosaw Lasecki

(-) Stanisaw Gorczyca

(-) Zbigniew Meres

(-) Stanisaw Hodorowicz

(-) Sawomir Preiss

(-) Wiesaw Kilian

(-) Piotr Zientarski

projekt
U S T AWA
z dnia
o zmianie ustawy o Policji oraz niektrych innych ustaw1)
Art. 1. W ustawie z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2015 r. poz. 355 i 529)
wprowadza si nastpujce zmiany:
1) w art. 19:
a)

w ust. 1:
- wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:
Przy

wykonywaniu

czynnoci

operacyjno-rozpoznawczych,

podejmowanych przez Policj w celu zapobieenia, wykrycia, ustalenia


sprawcw, a take uzyskania i utrwalenia dowodw, ciganych z oskarenia
publicznego, umylnych przestpstw:,
- pkt 8 otrzymuje brzmienie:
8) ciganych na mocy umw midzynarodowych ratyfikowanych za
uprzedni zgod wyraon w ustawie, okrelonych w polskiej ustawie
karnej,,
b) ust. 6 otrzymuje brzmienie:
6. Kontrola operacyjna prowadzona jest niejawnie i polega na:
1)

podsuchu rozmw prowadzonych przy uyciu rodkw technicznych;

2)

podsuchu i podgldzie pomieszcze i osb poza miejscami publicznymi;

3)

kontroli treci korespondencji;

4)

nadzorze elektronicznym osb, miejsc i przedmiotw oraz rodkw


transportu.,

c) po ust. 6 dodaje si ust. 6a i 6b w brzmieniu:

1)

Niniejsz ustaw zmienia si ustawy: ustaw z dnia 12 padziernika 1990 r. o Stray Granicznej, ustaw
z dnia 28 wrzenia 1991 r. o kontroli skarbowej, ustaw z dnia 21 sierpnia 1997 r. Prawo o ustroju sdw
wojskowych, ustaw z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sdw powszechnych, ustaw z dnia
24 sierpnia 2001 r. o andarmerii Wojskowej i wojskowych organach porzdkowych, ustaw z dnia 24 maja
2002 r. o Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego oraz Agencji Wywiadu, ustaw z dnia 16 lipca 2004 r.
Prawo telekomunikacyjne, ustaw z dnia 9 czerwca 2006 r. o Subie Kontrwywiadu Wojskowego oraz
Subie Wywiadu Wojskowego, ustaw z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym
oraz ustaw z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Subie Celnej.

6a. Kontroli operacyjnej nie stanowi czynnoci, o ktrych mowa w ust. 6


pkt 2 i 4, polegajce na:
1)

uzyskiwaniu i utrwalaniu obrazu w pomieszczeniach, o ktrych mowa


w art. 15 ust. 1 pkt 4a;

2)

uzyskiwaniu danych w trybie art. 20c.


6b. Czynnoci, o ktrych mowa w ust. 6, mog by realizowane przy uyciu

rodkw technicznych niezbdnych do realizacji celw kontroli operacyjnej.,


d) ust. 9 otrzymuje brzmienie:
9. W uzasadnionych przypadkach, gdy podczas stosowania kontroli
operacyjnej pojawi si nowe okolicznoci istotne dla zapobieenia lub wykrycia
przestpstwa albo ustalenia sprawcw i uzyskania dowodw przestpstwa, sd
okrgowy, na pisemny wniosek Komendanta Gwnego Policji, zoony po
uzyskaniu pisemnej zgody Prokuratora Generalnego, moe, rwnie po upywie
okresw,

o ktrych

mowa

w ust. 8,

jednokrotnie

wyda

postanowienie

o przedueniu kontroli operacyjnej, na czas oznaczony jednak nie duszy ni


12 miesicy.,
e) po ust. 15e dodaje si ust. 15f-15i w brzmieniu:
15f. W przypadku gdy zachodzi przypuszczenie, e materiay, o ktrych mowa
w ust. 15:
1)

zawieraj informacje, o ktrych mowa w art. 178 Kodeksu postpowania


karnego - Komendant Gwny Policji, Komendant CBP albo komendant
wojewdzki Policji nakazuje ich niezwoczne, komisyjne i protokolarne
zniszczenie;

2)

mog zawiera informacje stanowice tajemnice zwizane z wykonywaniem


zawodu lub funkcji, o ktrych mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania
karnego, Komendant Gwny Policji, Komendant CBP albo komendant
wojewdzki Policji przekazuje prokuratorowi te materiay.
15g. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 15f pkt 2, prokurator niezwocznie

po otrzymaniu materiaw, kieruje je do sdu, ktry zarzdzi kontrol operacyjn


albo wyrazi na ni zgod w trybie okrelonym w ust. 3, wraz z wnioskiem o:
1)

wyraenie zgody na ich wykorzystanie w postpowaniu karnym, albo

2)

wydanie zarzdzenia o ich niezwocznym, komisyjnym i protokolarnym


zniszczeniu.

15h.

Sd

wydaje

postanowienie

o stwierdzeniu

dopuszczalnoci

wykorzystania w postpowaniu karnym materiaw mogcych zawiera informacje


stanowice tajemnice zwizane z wykonywaniem zawodu lub funkcji, o ktrych
mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania karnego, albo zarzdza ich
zniszczenie, w terminie 14 dni od dnia zoenia wniosku przez prokuratora.
15i.

O wykonaniu

zarzdzenia

dotyczcego

zniszczenia

informacji

stanowicych tajemnice zwizane z wykonywaniem zawodu lub funkcji, o ktrych


mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania karnego, organ Policji jest
obowizany do niezwocznego poinformowania prokuratora, o ktrym mowa
w ust. 15g.,
f) po ust. 16 dodaje si ust. 16a-16c w brzmieniu:
16a. Sd okrgowy, Prokurator Generalny, prokurator okrgowy i organ
Policji prowadz rejestry: postanowie, pisemnych zgd, wnioskw i zarzdze
dotyczcych kontroli operacyjnej.
16b. Komendant Gwny Policji moe prowadzi rejestr centralny wnioskw
i zarzdze dotyczcych kontroli operacyjnej organw Policji, w zakresie
przewidzianym dla prowadzonych przez nie rejestrw.
16c. W komrkach organizacyjnych Policji wykonujcych zarzdzenia
w sprawie kontroli operacyjnej mona odrbnie ewidencjonowa dane zawarte
w dokumentacji

kontroli

operacyjnej

zakresie

przewidzianym

dla

prowadzonych przez organy Policji rejestrw, o ktrych mowa w ust. 16a.,


g) po ust. 20 dodaje si ust. 20a-20c w brzmieniu:
20a. Dokumentacj materiaw zgromadzonych podczas stosowania kontroli
operacyjnej, stanowi:
1) noniki, na ktrych utrwalone zostay treci rozmw telefonicznych lub
innych przekazw informacji albo treci korespondencji lub zawarto przesyek;
2) kopie wykonane z nonikw, o ktrych mowa w pkt 1;
3) dokumenty sporzdzone na podstawie informacji utrwalonych na
nonikach i kopiach, o ktrych mowa w pkt 1 i 2.
20b. Dokumentacja materiaw zgromadzonych podczas stosowania kontroli
operacyjnej podlega protokolarnemu i komisyjnemu zniszczeniu w przypadku,
o ktrym mowa w:

1) ust. 15 - niezwocznie po przekazaniu materiaw, ktre dokumentuje,


prokuratorowi;
2) ust. 17 - wraz z tymi materiaami.
20c. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 15f, dokumentacja materiaw
zgromadzonych podczas stosowania kontroli operacyjnej, o ktrej mowa w ust.
20a:
1) pkt 1 - podlega komisyjnemu, protokolarnemu zniszczeniu wraz
z materiaami, ktre dokumentuje, albo niezwocznie po przekazaniu tych
materiaw prokuratorowi;
2) pkt 2 i 3 - nie jest sporzdzana.,
h) ust. 21 otrzymuje brzmienie:
21. Minister waciwy do spraw wewntrznych, w porozumieniu z Ministrem
Sprawiedliwoci oraz ministrem waciwym do spraw cznoci, okreli, w drodze
rozporzdzenia:
1)

sposb dokumentowania kontroli operacyjnej,

2)

sposb przechowywania i przekazywania dokumentacji kontroli operacyjnej,

3)

szczegowy sposb dokumentowania materiaw uzyskanych podczas


stosowania kontroli operacyjnej oraz sposb przechowywania, przekazywania
oraz przetwarzania i niszczenia tych materiaw i dokumentacji,

4)

sposb prowadzenia rejestrw, o ktrych mowa w ust. 16a - 16c,

5)

wzory dokumentw wchodzcych w zakres dokumentacji kontroli operacyjnej


oraz rejestrw, o ktrych mowa w ust. 16a - 16c

- uwzgldniajc potrzeb zapewnienia niejawnego charakteru podejmowanych


czynnoci i uzyskanych materiaw oraz przejrzysto dokumentacji i rejestrw.;
2) art. 20c otrzymuje brzmienie:
Art. 20c. 1. W celu rozpoznawania, zapobiegania, zwalczania, wykrywania albo
uzyskania i utrwalenia dowodw przestpstw ciganych z oskarenia publicznego albo
w celu ratowania ycia lub zdrowia ludzkiego bd wsparcia dziaa poszukiwawczych
lub ratowniczych, Policja moe mie udostpniane dane:
1)

o ktrych mowa w art. 180c i art. 180d ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo
telekomunikacyjne (Dz. U. z 2014 r. poz. 243, 827 i 1198), zwane dalej danymi
telekomunikacyjnymi;

2)

identyfikujce podmiot korzystajcy z usug pocztowych w rozumieniu art. 2


ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. poz. 1529) oraz
dotyczce faktu, okolicznoci wiadczenia tych usug lub korzystania z nich,
zwane dalej danymi pocztowymi
- oraz moe je przetwarza.
2. Podmiot prowadzcy dziaalno telekomunikacyjn lub operator wiadczcy

usugi pocztowe udostpnia nieodpatnie dane, o ktrych mowa w ust. 1:


1)

policjantowi wskazanemu w pisemnym wniosku Komendanta Gwnego Policji,


Komendanta CBP, komendanta wojewdzkiego Policji albo osoby przez nich
upowanionej;

2)

na ustne danie policjanta posiadajcego pisemne upowanienie osb, o ktrych


mowa w pkt 1;

3)

za porednictwem sieci telekomunikacyjnej policjantowi posiadajcemu pisemne


upowanienie osb, o ktrych mowa w pkt 1;

4)

organowi Policji wskazanemu w postanowieniu sdu wyraajcym zgod na


pozyskanie danych telekomunikacyjnych lub pocztowych, w przypadkach,
o ktrych mowa w art. 20ca ust. 1 lub 3.
3. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 2 pkt 3, udostpnianie danych, o ktrych

mowa w ust. 1, odbywa si bez udziau pracownikw podmiotu prowadzcego


dziaalno telekomunikacyjn lub operatora wiadczcego usugi pocztowe, lub przy
niezbdnym ich udziale, jeeli moliwo taka jest przewidziana w porozumieniu
zawartym pomidzy Komendantem Gwnym Policji a tym podmiotem.
4. Udostpnienie Policji danych, o ktrych mowa w ust. 1, moe nastpi za
porednictwem sieci telekomunikacyjnej jeeli:
1)

wykorzystywane sieci telekomunikacyjne zapewniaj:


a)

moliwo ustalenia osoby uzyskujcej dane, ich rodzaju oraz czasu,


w ktrym zostay uzyskane,

b)

zabezpieczenie

techniczne

i organizacyjne

uniemoliwiajce

osobie

nieuprawnionej dostp do danych;


2)

jest to uzasadnione specyfik lub zakresem zada wykonywanych przez jednostki


organizacyjne Policji albo prowadzonych przez nie czynnoci.
5. Materiay uzyskane w wyniku czynnoci zwizanych z udostpnieniem danych,

o ktrych mowa w ust. 1, ktre zawieraj informacje majce znaczenie dla postpowania

karnego Komendant Gwny Policji, Komendant CBP albo komendant wojewdzki


Policji przekazuj prokuratorowi waciwemu miejscowo lub rzeczowo.
6. Materiay uzyskane w wyniku czynnoci zwizanych z udostpnieniem danych,
o ktrych mowa w ust. 1, ktre nie zawieraj informacji majcych znaczenie dla
postpowania karnego, podlegaj niezwocznemu komisyjnemu i protokolarnemu
zniszczeniu.
7. Dane, o ktrych mowa w ust. 1, przetwarza si przez okres, w ktrym s one
niezbdne do realizacji ustawowych zada, przy czym, nie rzadziej ni co 5 lat,
dokonuje si weryfikacji potrzeby dalszego ich przetwarzania.
8. W przypadku gdy w wyniku weryfikacji ustalono, e dalsze przetwarzanie
danych, o ktrych mowa w ust. 1, nie jest niezbdne dla realizacji ustawowych zada,
dane te oraz materiay, o ktrych mowa w ust. 6, niezwocznie, nie pniej jednak ni
w terminie 14 dni od dnia zakoczenia weryfikacji, niszczy komisja powoana przez
Komendanta Gwnego Policji lub osob przez niego upowanion. Z czynnoci komisji
sporzdza si protok.;
3) po art. 20c dodaje si art. 20ca-20cc w brzmieniu:
Art. 20ca. 1. Jeeli z materiaw, o ktrych mowa w art. 20c ust. 5, wynika, e
zawieraj one dane dotyczce bezporednio osoby wykonujcej zawd lub funkcj,
o ktrych mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania karnego, Komendant Gwny
Policji,

Komendant

CBP

albo

komendant

wojewdzki

Policji

przekazuj

prokuratorowi te materiay.
2. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 1, prokurator niezwocznie po otrzymaniu
materiaw kieruje je do waciwego miejscowo sdu okrgowego, wraz z wnioskiem
o wyraenie zgody na ich wykorzystanie w postpowaniu karnym.
3.

Sd

okrgowy

wydaje

postanowienie

o stwierdzeniu

dopuszczalnoci

wykorzystania w postpowaniu karnym materiaw zawierajcych dane, o ktrych


mowa ust. 1, albo zarzdza ich komisyjne i protokolarne zniszczenie, w terminie 14 dni
od dnia zoenia wniosku przez prokuratora.
4. O wykonaniu zarzdzenia dotyczcego zniszczenia materiaw zawierajcych
dane, o ktrych mowa w ust. 1, organ Policji jest obowizany do niezwocznego
poinformowania sdu okrgowego.
Art. 20cb. 1. Jeeli z materiaw sprawy wynika, e konieczne jest pozyskanie
danych telekomunikacyjnych lub pocztowych dotyczcych bezporednio osoby

wykonujcej zawd lub funkcj, o ktrych mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania
karnego, Komendant Gwny Policji, Komendant CBP albo komendant wojewdzki
Policji wystpuj do waciwego miejscowo sdu okrgowego z pisemnym wnioskiem
o wyraenie, w drodze postanowienia, zgody na pozyskanie tych danych i ich
wykorzystanie w postpowaniu karnym.
2. Wniosek, o ktrym mowa w ust. 1, przedstawia si wraz z materiaami
uzasadniajcymi potrzeb wykorzystania danych, o ktrych mowa w ust. 1.
3. W przypadkach niecierpicych zwoki, jeeli mogoby to spowodowa
zagroenie ycia lub zdrowia, moliwo utraty informacji, zatarcie lub zniszczenie
dowodw przestpstwa, organ Policji moe wystpi do podmiotu prowadzcego
dziaalno

telekomunikacyjn

lub

operatora

wiadczcego

usugi

pocztowe

o przekazanie danych, o ktrych mowa w ust. 1, zwracajc si jednoczenie do


waciwego miejscowo sdu okrgowego z pisemnym wnioskiem o wyraenie zgody
w drodze postanowienia w tej sprawie.
4. Na postanowienie sdu o odmowie uwzgldnienia wniosku przysuguje
zaalenie organowi Policji, ktry zoy wniosek o wydanie tego postanowienia. Do
zaalenia stosuje si odpowiednio przepisy Kodeksu postpowania karnego.
5. W przypadku nieuwzgldnienia zaalenia organ Policji, ktry wystpi
o przekazanie danych, o ktrych mowa w ust. 1, jest zobowizany do:
1) wydania zarzdzenia o ich niezwocznym, komisyjnym i protokolarnym zniszczeniu
w przypadku gdy dane te zostay przekazane;
2) poinformowania podmiotu prowadzcego dziaalno telekomunikacyjn lub
operatora wiadczcego usugi pocztowe o braku zgody na ich przekazanie
w przypadku gdy dane te nie zostay przekazane.
6. W przypadku gdy zgromadzone w trybie okrelonym w ust. 1 lub 3 dane
telekomunikacyjne lub pocztowe, nie zawieraj informacji majcych znaczenie dla
prowadzonego postpowania karnego organ Policji, ktry wnioskowa o ich
udostpnienie, zarzdza ich niezwoczne, komisyjne i protokolarne zniszczenie.
7.

O wydaniu

i wykonaniu

zarzdzenia

dotyczcego

zniszczenia

danych

telekomunikacyjnych lub pocztowych, o ktrym mowa w ust. 5 pkt 1 i ust. 6, organ


Policji jest obowizany do niezwocznego poinformowania sdu okrgowego.

Art. 20cc. 1.

Kontrol

nad

uzyskiwaniem

przez

Policj

danych

telekomunikacyjnych lub pocztowych sprawuje sd okrgowy waciwy dla siedziby


organu Policji, ktremu udostpniono te dane.
2. Organ Policji, o ktrym mowa w ust. 1, przekazuje sdowi okrgowemu,
o ktrym mowa w ust. 1, raz na 6 miesicy, sprawozdanie obejmujce:
1)

liczb i rodzaj pozyskanych danych telekomunikacyjnych lub pocztowych;

2)

podstaw prawn pozyskania danych telekomunikacyjnych lub pocztowych;

3)

rodzaje przestpstw, w zwizku z zaistnieniem ktrych wystpiono o dane


telekomunikacyjne lub pocztowe;

4)

liczb przypadkw, ze wskazaniem ich podziau na rodzaje spraw, w ktrych


wystpiono o dane telekomunikacyjne lub pocztowe.
3. W ramach kontroli, o ktrej mowa w ust. 1, sd okrgowy moe zapozna si

z materiaami uzasadniajcymi udostpnienie Policji danych telekomunikacyjnych lub


pocztowych oraz materiaami uzyskanymi w wyniku podjtych czynnoci.
4. W przypadku stwierdzenia przez sd okrgowy braku podstaw do pozyskania
danych

telekomunikacyjnych

niezwocznemu

komisyjnemu

lub

pocztowych,

i protokolarnemu

zgromadzone

dane

zniszczeniu.

Przepis

podlegaj
art. 20c

ust. 8 stosuje si odpowiednio.


5. O zarzdzeniu zniszczenia danych organ Policji jest obowizany do
niezwocznego poinformowania sdu okrgowego, o ktrym mowa w ust. 1. ;
4) uchyla si art. 20d;
5) w art. 20da w ust. 1 pkt 1 i 2 otrzymuj brzmienie:
1) udostpniane dane, o ktrych mowa w art. 180d ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne;
2) udostpniane dane pocztowe
- oraz moe je przetwarza; przepisy art. 20c ust. 2, 3, 4 i 5 stosuje si. .

Art. 2. W ustawie z dnia 12 padziernika 1990 r. o Stray Granicznej (Dz. U. z 2014 r.


poz. 1402, z pn. zm.2)) wprowadza si nastpujce zmiany:
1)

w art. 9e:
a)

2)

w ust. 1:

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2014 r. poz. 1055 i 1822 oraz
z 2015 r. poz. 529.

- pkt 4 otrzymuje brzmienie:


4) okrelonych w art. 183 2, 4 i 5, art. 184 1 i 2, art. 263 1 i 2, art. 278 1,
art. 291 1 i art. 306 Kodeksu karnego, art. 55 i art. 56 ustawy z dnia 29 lipca
2005 r. o przeciwdziaaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 r. poz. 124 oraz
z 2015 r. poz. 28), a take art. 44 i 46a ustawy z dnia 1 lipca 2005 r.
o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komrek, tkanek i narzdw
(Dz. U. z 2015 r. poz. 793) oraz art. 109 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r.
o zabytkach i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2014 r. poz. 1446), jeeli
przestpstwa te pozostaj w zwizku z przemieszczaniem przedmiotw
przestpstwa przez granic pastwow, ,
- pkt 7 otrzymuje brzmienie:
7) ciganych na mocy umw midzynarodowych, ratyfikowanych za uprzedni
zgod wyraon w ustawie, okrelonych w polskiej ustawie karnej,
b)

ust. 7 otrzymuje brzmienie:


7. Kontrola operacyjna prowadzona jest niejawnie i polega na:
1)

podsuchu rozmw prowadzonych przy uyciu rodkw technicznych;

2)

podsuchu i podgldzie pomieszcze i osb poza miejscami publicznymi;

3)

kontroli treci korespondencji;

4)

nadzorze elektronicznym osb, miejsc i przedmiotw oraz rodkw


transportu.,

c)

po ust. 7 dodaje si ust. 7a i 7b w brzmieniu:


7a. Kontroli operacyjnej nie stanowi czynnoci, o ktrych mowa w ust. 7
pkt 2 i 4, polegajce na:
1)

uzyskiwaniu i utrwalaniu obrazu w pomieszczeniach, o ktrych mowa


w art. 11 ust. 1 pkt 7a;

2)

uzyskiwaniu danych w trybie art. 10b.


7b. Czynnoci, o ktrych mowa w ust. 7, mog by realizowane przy uyciu

rodkw technicznych niezbdnych do realizacji celw kontroli operacyjnej.,


d)

ust. 10 otrzymuje brzmienie:


10. W uzasadnionych przypadkach, gdy podczas stosowania kontroli
operacyjnej pojawi si nowe okolicznoci istotne dla zapobieenia lub wykrycia
przestpstwa albo ustalenia sprawcw i uzyskania dowodw przestpstwa, sd
okrgowy, na pisemny wniosek Komendanta Gwnego Stray Granicznej lub

10

komendanta oddziau Stray Granicznej, zoony po uzyskaniu pisemnej zgody


prokuratora, o ktrym mowa w ust. 1, moe, rwnie po upywie okresw,
o ktrych

mowa

w ust. 9,

jednokrotnie

wyda

postanowienie

o przedueniu kontroli operacyjnej na czas oznaczony jednak nie duszy ni


12 miesicy.,
e)

po ust. 16e dodaje si ust. 16f-16i w brzmieniu:


16f. W przypadku gdy zachodzi przypuszczenie, e materiay, o ktrych
mowa w ust. 16:
1)

zawieraj informacje, o ktrych mowa w art. 178 Kodeksu postpowania


karnego - Komendant Gwny Stray Granicznej lub komendant oddziau
Stray Granicznej nakazuj ich niezwoczne, komisyjne i protokolarne
zniszczenie;

2)

mog zawiera informacje stanowice tajemnice zwizane z wykonywaniem


zawodu lub funkcji, o ktrych mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania
karnego, Komendant Gwny Stray Granicznej lub komendant oddziau
Stray Granicznej przekazuj prokuratorowi te materiay.
16g. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 16f pkt 2, prokurator niezwocznie

po otrzymaniu materiaw, kieruje je do sdu, ktry zarzdzi kontrol operacyjn


albo wyrazi na ni zgod w trybie okrelonym w ust. 4, wraz z wnioskiem o:
1)

wyraenie zgody na ich wykorzystanie w postpowaniu karnym, albo

2)

wydanie zarzdzenia o ich niezwocznym, komisyjnym i protokolarnym


zniszczeniu.
16h.

Sd

wydaje

postanowienie

o stwierdzeniu

dopuszczalnoci

wykorzystania w postpowaniu karnym materiaw mogcych zawiera informacje


stanowice tajemnice zwizane z wykonywaniem zawodu lub funkcji, o ktrych
mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania karnego albo zarzdza ich zniszczenie,
w terminie 14 dni od dnia zoenia wniosku przez prokuratora.
16i.

O wykonaniu

zarzdzenia

dotyczcego

zniszczenia

informacji

stanowicych tajemnice zwizane z wykonywaniem zawodu lub funkcji, o ktrych


mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania karnego, organ Stray Granicznej jest
obowizany do niezwocznego poinformowania prokuratora, o ktrym mowa
w ust. 16g.,
f) po ust. 17 dodaje si ust. 17a w brzmieniu:

11

17a. Sd okrgowy, Prokurator Generalny, prokurator okrgowy i organ


Stray Granicznej prowadz rejestry: postanowie, pisemnych zgd, wnioskw
i zarzdze dotyczcych kontroli operacyjnej.,
g) po ust. 19 dodaje si ust. 19a-19c w brzmieniu:
19a. Dokumentacj materiaw zgromadzonych podczas stosowania kontroli
operacyjnej, stanowi:
1)

noniki, na ktrych utrwalone zostay treci rozmw telefonicznych lub


innych przekazw informacji albo treci korespondencji lub zawarto
przesyek;

2)

kopie wykonane z nonikw, o ktrych mowa w pkt 1;

3)

dokumenty sporzdzone na podstawie informacji utrwalonych na nonikach


lub ich kopiach, o ktrych mowa w pkt 1 i 2.
19b. Dokumentacja materiaw zgromadzonych podczas stosowania kontroli

operacyjnej podlega protokolarnemu i komisyjnemu zniszczeniu w przypadku,


o ktrym mowa w:
1)

ust. 16 - niezwocznie po przekazaniu materiaw, ktre dokumentuje,


prokuratorowi;

2)

ust. 18 - wraz z tymi materiaami.


19c. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 16f, dokumentacja materiaw

zgromadzonych podczas stosowania kontroli operacyjnej, o ktrej mowa w ust.


19a:
1)

pkt

podlega

komisyjnemu,

protokolarnemu

zniszczeniu

wraz

z materiaami, ktre dokumentuje, albo niezwocznie po przekazaniu tych


materiaw prokuratorowi;
2)
h)

pkt 2 i 3 - nie jest sporzdzana.,

ust. 20 otrzymuje brzmienie:


20. Minister waciwy do spraw wewntrznych, w porozumieniu z Ministrem
Sprawiedliwoci oraz ministrem waciwym do spraw cznoci, okreli, w drodze
rozporzdzenia:
1)

sposb dokumentowania kontroli operacyjnej,

2)

sposb przechowywania i przekazywania dokumentacji kontroli operacyjnej,

12

3)

szczegowy sposb dokumentowania materiaw uzyskanych podczas


stosowania kontroli operacyjnej oraz sposb przechowywania, przekazywania
oraz przetwarzania i niszczenia tych materiaw i dokumentacji,

4)

sposb prowadzenia rejestrw, o ktrych mowa w ust. 17a,

5)

wzory dokumentw wchodzcych w zakres dokumentacji kontroli operacyjnej


oraz rejestrw, o ktrych mowa w ust. 17a

- uwzgldniajc potrzeb zapewnienia niejawnego charakteru podejmowanych


czynnoci i uzyskanych materiaw oraz przejrzysto dokumentacji i rejestrw.;
2) art. 10b otrzymuje brzmienie:
Art. 10b. 1. W celu rozpoznawania, zapobiegania, zwalczania, wykrywania
albo uzyskania i utrwalenia dowodw przestpstw okrelonych w art. 1 ust. 2 pkt 4
oraz ust. 2a Stra Graniczna moe mie udostpniane dane:
1)

o ktrych mowa w art. 180c i art. 180d ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo
telekomunikacyjne (Dz. U. z 2014 r. poz. 243, 827 i 1198), zwane dalej
danymi telekomunikacyjnymi,

2)

identyfikujce podmiot korzystajcy z usug pocztowych w rozumieniu art. 2


ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. poz. 1529) oraz
dotyczce faktu, okolicznoci wiadczenia tych usug lub korzystania z nich,
zwane dalej danymi pocztowymi

- oraz moe je przetwarza.


2. Podmiot prowadzcy dziaalno telekomunikacyjn lub operator
wiadczcy usugi pocztowe udostpnia nieodpatnie dane, o ktrych mowa w ust.
1:
1)

funkcjonariuszowi Stray Granicznej wskazanemu w pisemnym wniosku


Komendanta Gwnego Stray Granicznej lub komendanta oddziau Stray
Granicznej albo osoby przez nich upowanionej,

2)

na ustne danie funkcjonariusza posiadajcego pisemne upowanienie osb,


o ktrych mowa w pkt 1,

3)

za porednictwem sieci telekomunikacyjnej funkcjonariuszowi posiadajcemu


pisemne upowanienie osb, o ktrych mowa w pkt 1,

4)

organowi Stray Granicznej wskazanemu w postanowieniu sdu wyraajcym


zgod na pozyskanie danych telekomunikacyjnych lub pocztowych,
w przypadkach, o ktrych mowa w art. 10ba ust. 1 lub 3.

13

3. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 2 pkt 3, udostpnianie danych,


o ktrych mowa w ust. 1, odbywa si bez udziau pracownikw podmiotu
prowadzcego dziaalno telekomunikacyjn lub operatora wiadczcego usugi
pocztowe, przy niezbdnym ich udziale, jeeli moliwo taka jest przewidziana
w porozumieniu zawartym pomidzy Komendantem Gwnym Stray Granicznej
a tym podmiotem.
4. Udostpnienie Stray Granicznej danych, o ktrych mowa w ust. 1, moe
nastpi za porednictwem sieci telekomunikacyjnej jeeli:
1)

wykorzystywane sieci telekomunikacyjne zapewniaj:


a)

moliwo ustalenia osoby uzyskujcej dane, ich rodzaju oraz czasu,


w ktrym zostay uzyskane,

b)

zabezpieczenie techniczne i organizacyjne uniemoliwiajce osobie


nieuprawnionej dostp do danych;

2)

jest to uzasadnione specyfik lub zakresem zada wykonywanych przez


jednostki organizacyjne Stray Granicznej albo prowadzonych przez nie
czynnoci.
5. Materiay uzyskane w wyniku czynnoci zwizanych z udostpnieniem

danych, o ktrych mowa w ust. 1, ktre zawieraj informacje majce znaczenie dla
postpowania karnego, Komendant Gwny Stray Granicznej lub komendant
oddziau Stray Granicznej przekazuj prokuratorowi waciwemu miejscowo lub
rzeczowo.
6. Materiay uzyskane w wyniku czynnoci zwizanych z udostpnieniem
danych, o ktrych mowa w ust. 1, ktre nie zawieraj informacji majcych
znaczenie dla postpowania karnego, podlegaj niezwocznemu komisyjnemu
i protokolarnemu zniszczeniu.
7. Dane, o ktrych mowa w ust. 1, przetwarza si przez okres, w ktrym s
one niezbdne do realizacji ustawowych zada, przy czym, nie rzadziej ni co 5 lat,
dokonuje si weryfikacji potrzeby dalszego ich przetwarzania.
8. W przypadku gdy w wyniku weryfikacji ustalono, e dalsze przetwarzanie
danych, o ktrych mowa w ust. 1, nie jest niezbdne dla realizacji ustawowych
zada, dane te oraz materiay, o ktrych mowa w ust. 6, niezwocznie, nie pniej
jednak ni w terminie 14 dni od dnia zakoczenia weryfikacji, niszczy komisja

14

powoana przez Komendanta Gwnego Stray Granicznej lub komendanta


oddziau Stray Granicznej. Z czynnoci komisji sporzdza si protok.;
3)

po art. 10b dodaje si art. 10ba - 10bc w brzmieniu:


Art.10ba. 1. Jeeli z materiaw, o ktrych mowa w art. 10b ust. 5 wynika, e
zawieraj one dane dotyczce bezporednio osoby wykonujcej zawd lub funkcj,
o ktrych mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania karnego, Komendant
Gwny Stray Granicznej lub komendant oddziau Stray Granicznej przekazuj
prokuratorowi te materiay.
2. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 1, prokurator niezwocznie po
otrzymaniu materiaw kieruje je do waciwego miejscowo sdu okrgowego,
wraz z wnioskiem o wyraenie zgody na ich wykorzystanie w postpowaniu
karnym.
3. Sd okrgowy wydaje postanowienie o stwierdzeniu dopuszczalnoci
wykorzystania w postpowaniu karnym materiaw zawierajcych dane, o ktrych
mowa ust. 1, albo zarzdza ich komisyjne i protokolarne zniszczenie, w terminie
14 dni od dnia zoenia wniosku przez prokuratora.
4.

O wykonaniu

zarzdzenia

dotyczcego

zniszczenia

materiaw

zawierajcych dane, o ktrych mowa w ust. 1, organ Stray Granicznej jest


obowizany do niezwocznego poinformowania sdu okrgowego.
Art. 10bb. 1. Jeeli z materiaw sprawy wynika, e konieczne jest pozyskanie
danych telekomunikacyjnych lub pocztowych dotyczcych bezporednio osoby
wykonujcej zawd lub funkcj, o ktrych mowa w art. 180 2 Kodeksu
postpowania karnego, organ Stray Granicznej wystpuje do waciwego
miejscowo sdu okrgowego z pisemnym wnioskiem o wyraenie, w drodze
postanowienia, zgody na pozyskanie tych danych i ich wykorzystanie
w postpowaniu karnym.
2. Wniosek, o ktrym mowa w ust. 1, przedstawia si wraz z materiaami
uzasadniajcymi potrzeb pozyskania danych, o ktrych mowa w ust. 1.
3. W przypadkach niecierpicych zwoki, jeeli mogoby to spowodowa
zagroenie ycia lub zdrowia, moliwo utraty informacji, zatarcie lub zniszczenie
dowodw przestpstwa, organ Stray Granicznej moe wystpi do podmiotu
prowadzcego dziaalno telekomunikacyjn lub operatora wiadczcego usugi
pocztowe o przekazanie danych, o ktrych mowa w ust. 1, zwracajc si

15

jednoczenie do waciwego miejscowo sdu okrgowego z pisemnym wnioskiem


o wyraenie zgody w drodze postanowienia w tej sprawie.
4. Na postanowienie sdu o odmowie uwzgldnienia wniosku przysuguje
zaalenie organowi Stray Granicznej, ktry zoy wniosek o wydanie tego
postanowienia. Do zaalenia stosuje si odpowiednio przepisy Kodeksu
postpowania karnego.
5. W przypadku nieuwzgldnienia zaalenia organ Stray Granicznej, ktry
wystpi o przekazanie danych osb, o ktrych mowa w ust. 1, jest zobowizany
do:
1)

wydania zarzdzenia o ich niezwocznym, komisyjnym i protokolarnym


zniszczeniu w przypadku gdy dane te zostay przekazane;

2)

poinformowania podmiotu prowadzcego dziaalno telekomunikacyjn lub


operatora wiadczcego usugi pocztowe o braku zgody na ich przekazanie
w przypadku gdy dane te nie zostay przekazane.
6. W przypadku gdy zgromadzone zgodnie z ust. 1 lub 3 dane

telekomunikacyjne lub pocztowe nie zawieraj informacji majcych znaczenie dla


prowadzonego postpowania karnego, organ Stray Granicznej, ktry wnioskowa
o ich

udostpnienie,

zarzdza

ich

niezwoczne,

komisyjne

i protokolarne

zniszczenie.
7. O wydaniu i wykonaniu zarzdzenia dotyczcego zniszczenia danych
telekomunikacyjnych lub pocztowych, o ktrym mowa w ust. 5 pkt 1 i ust. 6, organ
Stray Granicznej jest obowizany do niezwocznego poinformowania sdu
okrgowego.
Art. 10bc. 1. Kontrol nad uzyskiwaniem przez Stra Graniczn danych
telekomunikacyjnych lub pocztowych sprawuje sd okrgowy waciwy dla
siedziby skadajcego wniosek organu Stray Granicznej.
2. Organ Stray Granicznej, ktry wystpi z wnioskiem, przekazuje sdowi
okrgowemu, o ktrym mowa w ust. 1, raz na 6 miesicy, sprawozdanie
obejmujce:
1)

liczb i rodzaj pozyskanych danych telekomunikacyjnych lub pocztowych;

2)

podstaw prawn pozyskania danych telekomunikacyjnych lub pocztowych;

3)

rodzaje przestpstw, w zwizku z zaistnieniem ktrych wystpiono o dane


telekomunikacyjne lub pocztowe;

16

4)

liczb przypadkw, ze wskazaniem ich podziau na rodzaje spraw, w ktrych


wystpiono o dane telekomunikacyjne lub pocztowe.
3. W ramach kontroli, o ktrej mowa w ust. 1, sd okrgowy moe zapozna

si z materiaami uzasadniajcymi udostpnienie Stray Granicznej danych


telekomunikacyjnych lub pocztowych oraz materiaami uzyskanymi w wyniku
podjtych czynnoci.
4. W przypadku stwierdzenia przez sd okrgowy braku podstaw do
pozyskania danych telekomunikacyjnych lub pocztowych, zgromadzone dane
podlegaj niezwocznemu komisyjnemu i protokolarnemu zniszczeniu. Przepis
ust. 10b ust. 8 stosuje si odpowiednio.
5. O zarzdzeniu zniszczenia danych organ Stray Granicznej jest obowizany
do niezwocznego poinformowania sdu okrgowego, o ktrym mowa w ust. 1..

Art. 3. W ustawie z dnia 28 wrzenia 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z 2011 r.


Nr 41, poz. 214, z pn.zm.3)) wprowadza si nastpujce zmiany:
1) w art. 36b:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
1. W celu rozpoznawania, zapobiegania, zwalczania, wykrywania albo
uzyskania i utrwalenia dowodw przestpstw skarbowych, jeeli warto
przedmiotu czynu lub uszczuplenie nalenoci publicznoprawnej przekracza
w dacie

popenienia

czynu

zabronionego

pidziesiciokrotn

wysoko

minimalnego wynagrodzenia za prac okrelonego na podstawie odrbnych


przepisw lub przestpstw, o ktrych mowa w art. 2 ust. 1 pkt 14b, wywiad
skarbowy, moe mie udostpniane dane:
1)

o ktrych mowa w art. 180c i art. 180d ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo
telekomunikacyjne (Dz. U. z 2014 r. poz. 243, 827 i 1198), zwane dalej
danymi telekomunikacyjnymi,

2)

identyfikujce podmiot korzystajcy z usug pocztowych w rozumieniu art. 2


ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. poz. 1529) oraz

3)

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2011 r. Nr 53, poz. 273, Nr
230, poz. 1371 i Nr 240, poz. 1439, z 2012 r. poz. 362 i 1544, z 2013 r. poz. 628 i 1145, z 2014 r. poz. 915,
1055 i 1822 oraz z 2015 r. poz. 211.

17

dotyczce faktu, okolicznoci wiadczenia tych usug lub korzystania z nich,


zwane dalej danymi pocztowymi
- oraz moe je przetwarza.,
b) w ust. 2 po pkt 3 dodaje si pkt 4 w brzmieniu:
4) Generalnemu Inspektorowi Kontroli Skarbowej w przypadku postanowienia
Sdu Okrgowego w Warszawie wyraajcego zgod na pozyskanie danych
w przypadkach, o ktrych mowa w art. 36bc ust. 1 lub 3.,
c) uchyla si ust. 4 i 5;
2) po art. 36b dodaje si art. 36ba 36bd w brzmieniu:
Art. 36ba. 1. Materiay uzyskane w wyniku czynnoci zwizanych
z udostpnieniem danych, o ktrych mowa w art. 36b ust. 1, ktre zawieraj
dowody pozwalajce na wszczcie albo majce znaczenie dla postpowania
w sprawie o przestpstwo skarbowe, o ktrym mowa w art. 36b ust. 1, Generalny
Inspektor Kontroli Skarbowej przekazuje Prokuratorowi Generalnemu.
2. Materiay uzyskane w wyniku czynnoci zwizanych z udostpnieniem
danych, o ktrych mowa w art. 36b ust. 1, ktre nie zawieraj informacji majcych
znaczenie dla postpowania w sprawie o przestpstwo skarbowe, o ktrym mowa w
art. 36b ust. 1, podlegaj niezwocznemu komisyjnemu i protokolarnemu
zniszczeniu. Art. 36d ust. 4 pkt 2 stosuje si odpowiednio.
3. Dane, o ktrych mowa w art. 36b ust. 1, przetwarza si przez okres,
w ktrym s one niezbdne do realizacji ustawowych zada, przy czym, nie
rzadziej ni co 5 lat, dokonuje si weryfikacji potrzeby dalszego ich przetwarzania.
4. W przypadku gdy w wyniku weryfikacji ustalono, e dalsze przetwarzanie
danych, o ktrych mowa w art. 36b ust. 1, nie jest niezbdne dla realizacji
ustawowych zada, dane te oraz materiay uzyskane w wyniku czynnoci
zwizanych z udostpnieniem danych telekomunikacyjnych lub pocztowych,
podlegaj niezwocznemu, nie pniej jednak ni w terminie 14 dni od dnia
zakoczenia weryfikacji, komisyjnemu i protokolarnemu zniszczeniu. Art. 36d ust.
4 pkt 2 stosuje si odpowiednio.
Art. 36bb. 1. Jeeli z materiaw uzyskanych na podstawie art. 36b ust. 1
wynika, e zawieraj one dane dotyczce bezporednio osoby wykonujcej zawd
lub funkcj, o ktrych mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania karnego oraz
zawieraj dowody pozwalajce na wszczcie albo majce znaczenie dla

18

postpowania w sprawie o przestpstwo lub przestpstwo skarbowe wymienione


w art. 36b ust. 1, Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej przekazuje
Prokuratorowi Generalnemu te materiay.
2. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 1, Prokurator Generalny niezwocznie
po otrzymaniu materiaw kieruje je do Sdu Okrgowego w Warszawie, wraz
z wnioskiem o wyraenie zgody na ich wykorzystanie w postpowaniu w sprawie
o przestpstwo lub przestpstwo skarbowe.
3. Sd Okrgowy w Warszawie wydaje postanowienie o stwierdzeniu
dopuszczalnoci wykorzystania w postpowaniu materiaw zawierajcych dane,
o ktrych mowa ust. 1, albo zarzdza ich komisyjne i protokolarne zniszczenie,
w terminie 14 dni od dnia zoenia wniosku przez Prokuratora Generalnego.
4.

O wykonaniu

zarzdzenia

dotyczcego

zniszczenia

materiaw

zawierajcych dane, o ktrych mowa w ust. 1, Generalny Inspektor Kontroli


Skarbowej jest obowizany do niezwocznego poinformowania Sdu Okrgowego
w Warszawie.
Art. 36bc. 1. Jeeli w toku czynnoci wywiadu skarbowego ustalono, e
konieczne

jest

pozyskanie

danych

telekomunikacyjnych

lub

pocztowych

dotyczcych bezporednio osoby wykonujcej zawd lub funkcj, o ktrych mowa


w art. 180 2 Kodeksu postpowania karnego, Generalny Inspektor Kontroli
Skarbowej wystpuje do Sdu Okrgowego w Warszawie z pisemnym wnioskiem
o wyraenie, w drodze postanowienia, zgody na pozyskanie tych danych i ich
wykorzystanie w postpowaniu w sprawie o przestpstwo lub przestpstwo
skarbowe.
2. Wniosek, o ktrym mowa w ust. 1, przedstawia si wraz z materiaami
uzasadniajcymi potrzeb pozyskania danych, o ktrych mowa w ust. 1.
3. W przypadkach niecierpicych zwoki, jeeli mogoby to spowodowa
zagroenie ycia lub zdrowia, moliwo utraty informacji, zatarcie lub zniszczenie
dowodw przestpstwa, Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej moe wystpi
do podmiotu prowadzcego dziaalno telekomunikacyjn lub operatora
wiadczcego usugi pocztowe o przekazanie danych, o ktrych mowa w ust. 1,
zwracajc si jednoczenie do Sdu Okrgowego w Warszawie z pisemnym
wnioskiem o wyraenie zgody w drodze postanowienia w tej sprawie.

19

4. Na postanowienie sdu o odmowie uwzgldnienia wniosku przysuguje


zaalenie Generalnemu Inspektorowi Kontroli Skarbowej, ktry zoy wniosek
o wydanie tego postanowienia. Do zaalenia stosuje si odpowiednio przepisy
Kodeksu postpowania karnego.
5. W przypadku nieuwzgldnienia zaalenia Generalny Inspektor Kontroli
Skarbowej, ktry wystpi o przekazanie danych osb, o ktrych mowa
w ust. 1, jest zobowizany do:
1)

wydania zarzdzenia o ich niezwocznym, komisyjnym i protokolarnym


zniszczeniu w przypadku gdy dane te zostay przekazane;

2)

poinformowania podmiotu prowadzcego dziaalno telekomunikacyjn lub


operatora wiadczcego usugi pocztowe o braku zgody na ich przekazanie
w przypadku gdy dane te nie zostay przekazane.
6. W przypadku gdy zgromadzone zgodnie z ust. 1 lub 3 dane

telekomunikacyjne lub pocztowe nie zawieraj informacji majcych znaczenie dla


prowadzonego postpowania, Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej, zarzdza
ich niezwoczne, komisyjne i protokolarne zniszczenie.
7. O wydaniu i wykonaniu zarzdzenia dotyczcego zniszczenia danych
telekomunikacyjnych lub pocztowych, o ktrym mowa w ust. 5 pkt 1 i ust. 6,
Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej jest obowizany do niezwocznego
poinformowania Sdu Okrgowego w Warszawie.
Art. 36bd. 1. Kontrol nad uzyskiwaniem przez wywiad skarbowy danych
telekomunikacyjnych lub pocztowych sprawuje Sd Okrgowy w Warszawie.
2. Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej przekazuje sdowi, o ktrym
mowa w ust. 1, raz na 6 miesicy, sprawozdanie obejmujce:
1)

liczb i rodzaj pozyskanych danych telekomunikacyjnych lub pocztowych;

2)

podstaw prawn pozyskania danych telekomunikacyjnych lub pocztowych;

3)

rodzaje

przestpstw

skarbowych,

w zwizku

z zaistnieniem

ktrych

wystpiono o dane telekomunikacyjne lub pocztowe;


4)

liczb przypadkw, ze wskazaniem ich podziau na rodzaje spraw, w ktrych


wystpiono o dane telekomunikacyjne lub pocztowe.
3. W ramach kontroli, o ktrej mowa w ust. 1, Sd Okrgowy w Warszawie

moe zapozna si z materiaami uzasadniajcymi udostpnienie wywiadowi

20

skarbowemu danych telekomunikacyjnych lub pocztowych oraz materiaami


uzyskanymi w wyniku podjtych czynnoci.
4. W przypadku stwierdzenia przez Sd Okrgowy w Warszawie braku
podstaw

do

pozyskania

danych

telekomunikacyjnych

lub

pocztowych,

zgromadzone dane podlegaj niezwocznemu komisyjnemu i protokolarnemu


zniszczeniu. Art. 36d ust. 4 pkt 2 stosuje si odpowiednio.
5. O zarzdzeniu zniszczenia danych Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej
jest

obowizany

do

niezwocznego

poinformowania

Sdu

Okrgowego

w Warszawie.;
3)

w art. 36c:
a)

w ust. 1 pkt 5 otrzymuje brzmienie:


5) ciganych na mocy umw midzynarodowych ratyfikowanych za uprzedni
zgod wyraon w ustawie, okrelonych w polskiej ustawie karnej,

b) ust. 4 otrzymuje brzmienie:


4. Kontrola operacyjna prowadzona jest niejawnie i polega na:
1)

podsuchu rozmw prowadzonych przy uyciu rodkw technicznych;

2)

podsuchu i podgldzie pomieszcze i osb poza miejscami publicznymi;

3)

kontroli treci korespondencji;

4)

nadzorze elektronicznym osb, miejsc i przedmiotw oraz rodkw


transportu.,

c)

po ust. 4 dodaje si ust. 4a i 4b w brzmieniu:


4a. Kontroli operacyjnej nie stanowi czynnoci, o ktrych mowa w ust. 4
pkt 4, polegajce na uzyskiwaniu danych w trybie art. 36b.
4b. Czynnoci, o ktrych mowa w ust. 4, mog by realizowane przy uyciu
rodkw technicznych niezbdnych do realizacji celw kontroli operacyjnej.,

d)

ust. 7 otrzymuje brzmienie:


7. W szczeglnie uzasadnionych przypadkach, gdy podczas stosowania
kontroli operacyjnej pojawi si nowe okolicznoci istotne dla wykrycia
przestpstwa lub przestpstwa skarbowego albo ustalenia sprawcw i uzyskania
dowodw takich przestpstw, Sd, na pisemny wniosek Generalnego Inspektora
Kontroli Skarbowej, zoony po uzyskaniu pisemnej zgody Prokuratora
Generalnego, moe, rwnie po upywie okresw, o ktrych mowa w ust. 6,

21

jednokrotnie wyda postanowienie o przedueniu kontroli operacyjnej, na czas


oznaczony jednak nie duszy ni 12 miesicy.,
e)

po ust. 13 dodaje si ust. 13a w brzmieniu:


13a. Sd, Prokurator Generalny i Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej
prowadz odpowiednio rejestry postanowie, pisemnych zgd, zarzdze
i wnioskw dotyczcych kontroli.,

f)

po ust. 14 dodaje si ust. 14a-14c w brzmieniu:


14a. Dokumentacj materiaw zgromadzonych podczas stosowania kontroli
operacyjnej, stanowi:
1)

noniki, na ktrych utrwalone zostay treci rozmw telefonicznych lub


innych przekazw informacji albo treci korespondencji lub zawarto
przesyek;

2)

kopie wykonane z nonikw, o ktrych mowa w pkt 1;

3)

dokumenty sporzdzone na podstawie informacji utrwalonych na nonikach


lub ich kopiach, o ktrych mowa w pkt 1 i 2.
14b. Dokumentacja materiaw zgromadzonych podczas stosowania kontroli

operacyjnej podlega protokolarnemu i komisyjnemu zniszczeniu w przypadku,


o ktrym mowa w:
1)

art. 36d ust. 1 pkt 2 - niezwocznie po przekazaniu materiaw, ktre


dokumentuje, prokuratorowi;

2)

art. 36d ust. 3 - wraz z tymi materiaami.


14c. W przypadku, o ktrym mowa w art. 36d ust. 1f, dokumentacja

materiaw zgromadzonych podczas stosowania kontroli operacyjnej, o ktrej


mowa w ust. 14a:
1)

pkt

podlega

komisyjnemu,

protokolarnemu

zniszczeniu

wraz

z materiaami, ktre dokumentuje, albo niezwocznie po przekazaniu tych


materiaw prokuratorowi;
2)
h)

pkt 2 i 3 - nie jest sporzdzana.,

ust. 17 otrzymuje brzmienie:

17. Minister waciwy do spraw finansw publicznych w porozumieniu z Ministrem


Sprawiedliwoci oraz ministrem waciwym do spraw cznoci, okreli, w drodze
rozporzdzenia:
1)

sposb dokumentowania kontroli operacyjnej,

22

2)

sposb przechowywania i przekazywania dokumentacji kontroli operacyjnej,

3)

szczegowy sposb dokumentowania materiaw uzyskanych podczas stosowania


kontroli

operacyjnej

oraz

sposb

przechowywania,

przekazywania

oraz

przetwarzania i niszczenia tych materiaw i dokumentacji,


4)

sposb prowadzenia rejestrw, o ktrych mowa w ust. 13a,

5)

wzory dokumentw wchodzcych w zakres dokumentacji kontroli operacyjnej oraz


rejestrw, o ktrych mowa w ust. 13a

- uwzgldniajc potrzeb zapewnienia niejawnego charakteru podejmowanych


czynnoci i uzyskanych materiaw oraz przejrzysto dokumentacji i rejestrw.;
4) w art. 36d:
a)

w ust. 1 uchyla si pkt 1,

b)

ust. 1a otrzymuje brzmienie:


1a. Wykorzystanie dowodu uzyskanego podczas stosowania kontroli
operacyjnej jest dopuszczalne wycznie w postpowaniu karnym w sprawie
o przestpstwo lub przestpstwo skarbowe, w stosunku do ktrego jest
dopuszczalne stosowanie takiej kontroli przez jakikolwiek uprawniony podmiot,
prowadzonym w stosunku do osoby, wobec ktrej zarzdzono kontrol
operacyjn.,

c)

po ust. 1e dodaje si ust. 1f-1h w brzmieniu:


1f. W przypadku gdy zachodzi przypuszczenie, e materiay uzyskane w toku

kontroli operacyjnej:
1)

zawieraj informacje, o ktrych mowa w art. 178 Kodeksu postpowania


karnego - Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej nakazuje ich niezwoczne,
komisyjne i protokolarne zniszczenie;

2)

mog zawiera informacje stanowice tajemnice zwizane z wykonywaniem


zawodu lub funkcji, o ktrych mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania
karnego, Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej przekazuje Prokuratorowi
Generalnemu te materiay.

1g. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 1f pkt 2, Prokurator Generalny


niezwocznie po otrzymaniu materiaw, kieruje je do Sdu, wraz z wnioskiem o:
1)

wyraenie zgody na ich wykorzystanie w postpowaniu w sprawie


o przestpstwo lub przestpstwo skarbowe, albo

23

2)

wydanie zarzdzenia o ich niezwocznym, komisyjnym i protokolarnym


zniszczeniu.
1h. Sd wydaje postanowienie o stwierdzeniu dopuszczalnoci wykorzystania

w postpowaniu w sprawie o przestpstwo lub przestpstwo skarbowe materiaw


mogcych zawiera informacje stanowice tajemnice zwizane z wykonywaniem
zawodu lub funkcji, o ktrych mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania
karnego albo zarzdza ich zniszczenie, w terminie 14 dni od dnia zoenia wniosku
przez Prokuratora Generalnego.,
d)

ust. 3 otrzymuje brzmienie:


3. Materiay uzyskane w wyniku czynnoci podjtych na podstawie art. 36aa ust.

1, art. 36b ust. 1, art. 36c ust. 1 i 2 lub art. 36ca ust. 1, niezawierajce dowodw
pozwalajcych na wszczcie postpowania w sprawie o przestpstwo lub przestpstwo
skarbowe podlegaj niezwocznemu, komisyjnemu i protokolarnemu zniszczeniu.,
e)

w ust. 4 pkt 1 i 2 otrzymuj brzmienie:


1) kierownik komrki organizacyjnej urzdu obsugujcego ministra waciwego
do spraw finansw publicznych waciwej w sprawach wywiadu skarbowego
- w odniesieniu do materiaw uzyskanych w wyniku czynnoci podjtych na
podstawie art. 36aa ust. 1;
2)

Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej - w odniesieniu do materiaw


uzyskanych w wyniku czynnoci podjtych na podstawie art. 36b ust. 1, art.
36c ust. 1 i 2 i art. 36ca ust. 1.,

f)

ust. 5 otrzymuje brzmienie:


5. O wydaniu i wykonaniu zarzdzenia dotyczcego zniszczenia materiaw,
o ktrych mowa w ust. 3, zgromadzonych na podstawie art. 36b ust. 1, art. 36c ust.
1 i 2 oraz art. 36ca ust. 1, Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej jest obowizany
do niezwocznego poinformowania Prokuratora Generalnego..

Art. 4. W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. Prawo o ustroju sdw wojskowych


(Dz. U. z 2012 r. poz. 952, z pn. zm.4)) po art. 6 dodaje si art. 6a w brzmieniu:
Art. 6a. Prezesi Wojskowych Sdw Okrgowych waciwych dla siedziby
organu wnioskujcego o udostpnienie danych, przekazuj corocznie Ministrowi
4)

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2013 r. poz. 448 i 1247 oraz z
2014 r. poz. 188 i 512.

24

Sprawiedliwoci informacj na temat przetwarzania danych telekomunikacyjnych


i pocztowych, z podziaem na liczb i rodzaj udostpnianych danych oraz wynikw
przeprowadzonych kontroli, w terminie do dnia 31 marca roku nastpujcego po
roku ni objtym, celem realizacji zadania, o ktrym mowa w art. 175b 2 ustawy
z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sdw powszechnych.

Art. 5. W ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sdw powszechnych


(Dz. U. z 2015 r. poz. 133 i 509) wprowadza si nastpujce zmiany:
1)

w art. 16 w 4a po pkt 2 kropk zastpuje si rednikiem i dodaje si pkt 3


w brzmieniu:
3) kontroli danych telekomunikacyjnych i pocztowych - do spraw
zwizanych z kontrol pozyskiwania danych telekomunikacyjnych i pocztowych
przez Policj, Agencj Bezpieczestwa Wewntrznego, Stra Graniczn, Centralne
Biuro Antykorupcyjne, Sub Celn i wywiad skarbowy.;

2)

tytu dziau IVa otrzymuje brzmienie:


Dzia IVa Przetwarzanie danych osobowych i telekomunikacyjnych;

3)

po art. 175a dodaje si art. 175b w brzmieniu:


Art. 175b 1. Prezesi Sdw Okrgowych waciwych dla siedziby organu
wnioskujcego

o udostpnienie

danych,

przekazuj

corocznie

Ministrowi

Sprawiedliwoci informacj na temat przetwarzania danych telekomunikacyjnych


i pocztowych, z podziaem na liczb i rodzaj udostpnianych danych oraz wynikw
przeprowadzonych kontroli, w terminie do dnia 31 marca roku nastpujcego po
roku ni objtym.
2. Minister Sprawiedliwoci przedstawia corocznie Sejmowi i Senatowi
zagregowan informacj na temat przetwarzania danych telekomunikacyjnych
i pocztowych oraz wynikw przeprowadzonych kontroli, w terminie do dnia
30 czerwca roku nastpujcego po roku ni objtym..

Art. 6. W ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. o andarmerii Wojskowej i wojskowych


organach porzdkowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 568 i 628 oraz z 2014 r. poz. 1055)
wprowadza si nastpujce zmiany:
1)

art. 30 otrzymuje brzmienie:

25

Art. 30. 1. W celu rozpoznawania, zapobiegania, zwalczania, wykrywania


przestpstw, w tym przestpstw skarbowych albo uzyskania i utrwalenia dowodw
popenionych przez osoby, o ktrych mowa w art. 3 ust. 2 pkt 1, 3, 5 i 6 albo w celu
ratowania ycia lub zdrowia ludzkiego bd do wsparcia dziaa poszukiwawczych
i ratowniczych andarmeria Wojskowa, moe mie udostpniane dane:
1)

o ktrych mowa w art. 180c i art. 180d ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo
telekomunikacyjne (Dz. U. z 2014 r. poz. 243, 827 i 1198), zwane dalej danymi
telekomunikacyjnymi;

2)

identyfikujce podmiot korzystajcy z usug pocztowych w rozumieniu art. 2


ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. poz. 1529) oraz
dotyczce faktu, okolicznoci wiadczenia tych usug lub korzystania z nich,
zwane dalej danymi pocztowymi

- oraz moe je przetwarza.


2. Podmiot prowadzcy dziaalno telekomunikacyjn lub operator wiadczcy
usugi pocztowe udostpnia nieodpatnie dane, o ktrych mowa w ust. 1:
1)

onierzowi andarmerii Wojskowej wskazanemu w pisemnym wniosku


Komendanta Gwnego andarmerii Wojskowej lub komendanta oddziau
andarmerii Wojskowej albo osoby przez nich upowanionej;

2)

na ustne danie onierza andarmerii Wojskowej posiadajcego pisemne


upowanienie osb, o ktrych mowa w pkt 1;

3)

za porednictwem sieci telekomunikacyjnej onierzowi andarmerii Wojskowej


posiadajcemu pisemne upowanienie osb, o ktrych mowa w pkt 1;

4)

organowi andarmerii Wojskowej wskazanemu w postanowieniu wojskowego


sdu wyraajcym zgod na pozyskanie danych telekomunikacyjnych lub
pocztowych w przypadkach, o ktrych mowa w art. 30c ust. 1 lub 3.
3. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 2 pkt 3, udostpnianie danych, o ktrych

mowa w ust. 1, odbywa si bez udziau pracownikw podmiotu prowadzcego


dziaalno telekomunikacyjn lub pocztow, lub przy ich niezbdnym wspudziale,
jeeli moliwo tak przewiduje porozumienie zawarte pomidzy Komendantem
Gwnym andarmerii Wojskowej a tym podmiotem.

26

4. Udostpnienie andarmerii Wojskowej danych, o ktrych mowa w ust. 1, moe


nastpi za porednictwem sieci telekomunikacyjnej, jeeli:
1) wykorzystywane sieci i system teleinformatyczny zapewniaj:
a)

moliwo ustalenia osoby uzyskujcej dane, ich rodzaju oraz czasu,


w ktrym zostay uzyskane,

b)

zabezpieczenie

techniczne

organizacyjne

uniemoliwiaj

osobie

nieuprawnionej dostpu do danych;


2)

jest to uzasadnione specyfik lub zakresem zada wykonywanych przez jednostki


organizacyjne andarmerii Wojskowej albo prowadzonych przez nie czynnoci.
5. Materiay uzyskane w wyniku czynnoci zwizanych z udostpnieniem danych

o ktrych mowa w ust. 1, ktre zawieraj informacje majce znaczenie dla postpowania
karnego Komendant Gwny andarmerii Wojskowej lub komendant oddziau
andarmerii

Wojskowej

przekazuj

prokuratorowi

wojskowemu

waciwemu

miejscowo lub rzeczowo.


6. Materiay uzyskane w wyniku czynnoci zwizanych z udostpnieniem danych o
ktrych mowa w ust. 1, ktre nie zawieraj informacji majcych znaczenie dla
postpowania karnego, podlegaj niezwocznemu komisyjnemu i protokolarnemu
zniszczeniu.
7. Dane, o ktrych mowa w ust. 1, przetwarza si przez okres, w ktrym s one
niezbdne do realizacji ustawowych zada, przy czym, nie rzadziej ni co 5 lat,
dokonuje si weryfikacji potrzeby dalszego ich przetwarzania.
8. W przypadku gdy w wyniku weryfikacji ustalono, e dalsze przetwarzanie
danych, o ktrych mowa w ust. 1, nie jest niezbdne dla realizacji ustawowych zada,
dane te oraz materiay, o ktrych mowa w ust. 6, niezwocznie, nie pniej jednak ni
w terminie 14 dni od dnia zakoczenia weryfikacji, niszczy komisja powoana przez
Komendanta Gwnego andarmerii Wojskowej lub komendanta oddziau andarmerii
Wojskowej. Z czynnoci komisji sporzdza si protok.;
2) po art. 30a dodaje si art. 30b 30d w brzmieniu:
Art. 30b. 1. Jeeli z materiaw, o ktrych mowa w art. 30b ust. 5 wynika, e zawieraj
one dane dotyczce bezporednio osoby wykonujcej zawd lub funkcj, o ktrych mowa
w art. 180 2 Kodeksu postpowania karnego, Komendant Gwny andarmerii Wojskowej
lub komendant oddziau andarmerii Wojskowej przekazuj prokuratorowi wojskowemu te
materiay.

27

2. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 1, prokurator wojskowy niezwocznie po


otrzymaniu materiaw kieruje je do waciwego miejscowo wojskowego sdu okrgowego,
wraz z wnioskiem o wyraenie zgody na ich wykorzystanie w postpowaniu karnym.
3. Wojskowy sd okrgowy wydaje postanowienie o stwierdzeniu dopuszczalnoci
wykorzystania w postpowaniu karnym materiaw zawierajcych dane, o ktrych mowa ust.
1, albo zarzdza ich komisyjne i protokolarne zniszczenie, w terminie 14 dni od dnia zoenia
wniosku przez prokuratora wojskowego.
4. O wykonaniu zarzdzenia dotyczcego zniszczenia materiaw zawierajcych dane,
o ktrych mowa w ust. 1, organ andarmerii Wojskowej jest obowizany do niezwocznego
poinformowania wojskowego sdu okrgowego.
Art. 30c. 1. Jeeli z materiaw sprawy wynika, e konieczne jest pozyskanie danych
telekomunikacyjnych lub pocztowych dotyczcych bezporednio osoby wykonujcej zawd
lub funkcj, o ktrych mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania karnego, organ
andarmerii Wojskowej wystpuje do waciwego miejscowo wojskowego sdu okrgowego
z pisemnym wnioskiem o wyraenie, w drodze postanowienia, zgody na pozyskanie tych
danych i ich wykorzystanie w postpowaniu karnym.
2.

Wniosek,

o ktrym

mowa

w ust. 1,

przedstawia

si

wraz

z materiaami

uzasadniajcymi potrzeb pozyskania danych, o ktrych mowa w ust. 1.


3. W przypadkach niecierpicych zwoki, jeeli mogoby to spowodowa zagroenie
ycia lub zdrowia, moliwo utraty informacji, zatarcie lub zniszczenie dowodw
przestpstwa, organ andarmerii Wojskowej moe wystpi do podmiotu prowadzcego
dziaalno telekomunikacyjn lub operatora wiadczcego usugi pocztowe o przekazanie
danych, o ktrych mowa w ust. 1, zwracajc si jednoczenie do waciwego miejscowo
wojskowego sdu okrgowego z pisemnym wnioskiem o wyraenie zgody w drodze
postanowienia w tej sprawie.
4. Na postanowienie sdu o odmowie uwzgldnienia wniosku przysuguje zaalenie
organowi andarmerii Wojskowej, ktry zoy wniosek o wydanie tego postanowienia. Do
zaalenia stosuje si odpowiednio przepisy Kodeksu postpowania karnego.
5. W przypadku nieuwzgldnienia zaalenia organ andarmerii Wojskowej, ktry
wystpi o przekazanie danych osb, o ktrych mowa w ust. 1, jest zobowizany do:
1)

wydania zarzdzenia o ich niezwocznym, komisyjnym i protokolarnym zniszczeniu


w przypadku gdy dane te zostay przekazane;

28

2)

poinformowania podmiotu prowadzcego dziaalno telekomunikacyjn lub operatora


wiadczcego usugi pocztowe o braku zgody na ich przekazanie w przypadku gdy
dane te nie zostay przekazane.
6. W przypadku gdy zgromadzone zgodnie z ust. 1 lub 3 dane telekomunikacyjne lub

pocztowe nie zawieraj informacji majcych znaczenia dla prowadzonego postpowania,


organ andarmerii Wojskowej ktry wnioskowa o ich udostpnienie, zarzdza ich
niezwoczne, komisyjne i protokolarne zniszczenie.
7.

O wydaniu

i wykonaniu

zarzdzenia

dotyczcego

zniszczenia

danych

telekomunikacyjnych lub pocztowych, o ktrym mowa w ust. 5 pkt 1 i ust. 6, organ


andarmerii Wojskowej jest obowizany do niezwocznego poinformowania wojskowego
sdu okrgowego.
Art. 30d. 1. Kontrol nad uzyskiwaniem przez andarmeri Wojskow danych
telekomunikacyjnych lub pocztowych sprawuje wojskowy sd okrgowy waciwy dla
siedziby organu andarmerii Wojskowej, ktremu udostpniono te dane.
2. Organ andarmerii Wojskowej, o ktrym mowa w ust. 1, przekazuje sdowi
okrgowemu, o ktrym mowa w ust. 1, raz na 6 miesicy, sprawozdanie obejmujce:
1)

liczb i rodzaj pozyskanych danych telekomunikacyjnych lub pocztowych;

2)

podstaw prawn pozyskania danych telekomunikacyjnych lub pocztowych;

3)

rodzaje

przestpstw,

w zwizku

z zaistnieniem

ktrych

wystpiono

o dane

telekomunikacyjne lub pocztowe;


4)

liczb przypadkw, ze wskazaniem ich podziau na rodzaje spraw, w ktrych


wystpiono o dane telekomunikacyjne lub pocztowe.
3. W ramach kontroli, o ktrej mowa w ust. 1, wojskowy sd okrgowy moe zapozna

si

z materiaami

uzasadniajcymi

udostpnienie

andarmerii

Wojskowej

danych

telekomunikacyjnych lub pocztowych oraz materiaami uzyskanymi w wyniku podjtych


czynnoci.
4. W przypadku stwierdzenia przez wojskowy sd okrgowy braku podstaw do
pozyskania danych telekomunikacyjnych lub pocztowych, zgromadzone dane podlegaj
niezwocznemu komisyjnemu i protokolarnemu zniszczeniu. Przepis art. 30 ust. 8 stosuje si
odpowiednio.
5. O zarzdzeniu zniszczenia danych organ andarmerii Wojskowej jest obowizany do
niezwocznego poinformowania wojskowego sdu okrgowego, o ktrym mowa w ust. 1.;

29

3)

w art. 31:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
1. Przy

wykonywaniu

czynnoci

operacyjno-rozpoznawczych,

podejmowanych przez andarmeri Wojskow w granicach zada okrelonych


w art. 4 ust. 1 oraz w stosunku do osb wskazanych w art. 3 ust. 2 pkt 1, 3, 5 i 6,
w celu zapobieenia, wykrycia, ustalenia sprawcw oraz uzyskania i utrwalenia
dowodw, umylnych przestpstw ciganych z oskarenia publicznego:
1)

przeciwko pokojowi i ludzkoci,

2)

przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, z wyjtkiem przestpstw okrelonych


w art. 127-132 Kodeksu karnego,

3)

przeciwko yciu, okrelonych w art. 148-150 Kodeksu karnego,

4)

okrelonych w art. 140, art. 156 1 i 3, art. 163 1 i 3, art. 164 1, art. 165
1 i 3, art. 166, art. 167, art. 171 1, art. 173 1 i 3, art. 189, art. 189a,
art. 200, art. 200a, art. 211a, art. 223, art. 228 1 i 3-5, art. 229 1 i 3-5,
art. 230 1, art. 230a 1, art. 231 1 i 2, art. 232, art. 245, art. 246, art. 252
1-3, art. 258, art. 265, art. 269, art. 280-282, art. 285 1, art. 286 1,
art. 299 1-6, art. 305, art. 310 1, 2 i 4, art. 339 2, art. 345 2 i 3 oraz art.
358 2 Kodeksu karnego,

5)

skarbowych, jeeli warto przedmiotu czynu lub uszczuplenie nalenoci


publicznoprawnej przekraczaj pidziesiciokrotn wysoko najniszego
wynagrodzenia za prac okrelonego na podstawie odrbnych przepisw,

6)

okrelonych

w art. 8 ustawy

z dnia

6 czerwca

1997 r.

Przepisy

wprowadzajce Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 554, z pn. zm.),


7)

okrelonych

w art. 43-44 ustawy

z dnia

1 lipca

2005 r.

o pobieraniu,

przechowywaniu i przeszczepianiu komrek, tkanek i narzdw (Dz. U.


z 2015 r. poz. 793),
8)

okrelonych w art. 53 ust. 1, art. 56 ust. 1 oraz art. 62 ust. 1 ustawy z dnia
29 lipca 2005 r. o przeciwdziaaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 r. poz. 124
oraz z 2015 r. poz. 28),

9)

ciganych na mocy umw midzynarodowych ratyfikowanych za uprzedni


zgod wyraon w ustawie, okrelonych w ustawie karnej polskiej
- gdy inne rodki okazay si bezskuteczne albo bd nieprzydatne, wojskowy

sd okrgowy, na pisemny wniosek Komendanta Gwnego andarmerii

30

Wojskowej, zoony po uzyskaniu pisemnej zgody Prokuratora Generalnego, lub


na pisemny wniosek komendanta oddziau andarmerii Wojskowej, zoony po
uzyskaniu zgody Komendanta Gwnego andarmerii Wojskowej i pisemnej zgody
waciwego wojskowego prokuratora okrgowego, moe, w drodze postanowienia,
zarzdzi kontrol operacyjn.,
b) ust. 7 otrzymuje brzmienie:
7. Kontrola operacyjna prowadzona jest niejawnie i polega na:
1)

podsuchu rozmw prowadzonych przy uyciu rodkw technicznych;

2)

podsuchu i podgldzie pomieszcze i osb poza miejscami publicznymi;

3)

kontroli treci korespondencji;

4)

nadzorze elektronicznym osb, miejsc i przedmiotw oraz rodkw


transportu.,

c) po ust. 7 dodaje si ust. 7a i 7b w brzmieniu:


7a. Kontroli operacyjnej nie stanowi czynnoci, o ktrych mowa w ust. 7
pkt 4, polegajce na uzyskiwaniu danych w trybie art. 30.
7b. Czynnoci, o ktrych mowa w ust. 7, mog by realizowane przy uyciu
rodkw technicznych niezbdnych do realizacji celw kontroli operacyjnej.,
d) ust. 10 otrzymuje brzmienie:
10. W

uzasadnionych przypadkach, gdy podczas stosowania kontroli

operacyjnej pojawi si nowe okolicznoci istotne dla zapobieenia lub wykrycia


przestpstwa albo ustalenia sprawcw i uzyskania dowodw przestpstwa,
wojskowy sd okrgowy waciwy miejscowo ze wzgldu na siedzib
wnioskujcego organu andarmerii Wojskowej, na pisemny wniosek Komendanta
Gwnego andarmerii Wojskowej lub komendanta oddziau andarmerii
Wojskowej, zoony po uzyskaniu pisemnej zgody Komendanta Gwnego
andarmerii Wojskowej oraz waciwego prokuratora wojskowego, moe, rwnie
po upywie okresw, o ktrych mowa w ust. 9, jednokrotnie wyda postanowienie
o przedueniu kontroli operacyjnej na czas oznaczony, jednak nie duszy ni
12 miesicy. ,
e) po ust. 16e dodaje si ust. 16f-16i w brzmieniu:
16f. W przypadku gdy zachodzi przypuszczenie, e materiay, o ktrych
mowa w ust. 16:

31

1)

zawieraj informacje, o ktrych mowa w art. 178 Kodeksu postpowania


karnego - Komendant Gwny andarmerii Wojskowej lub komendant
oddziau andarmerii Wojskowej nakazuj ich niezwoczne, komisyjne
i protokolarne zniszczenie;

2)

mog zawiera informacje stanowice tajemnice zwizane z wykonywaniem


zawodu lub funkcji, o ktrych mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania
karnego, Komendant Gwny andarmerii Wojskowej lub komendant
oddziau andarmerii Wojskowej przekazuj prokuratorowi wojskowemu te
materiay.
16g. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 16f pkt 2, prokurator wojskowy

niezwocznie po otrzymaniu materiaw, kieruje je do sdu, ktry zarzdzi


kontrol operacyjn albo wyrazi na ni zgod w trybie okrelonym w ust. 4, wraz
z wnioskiem o:
1)

wyraenie zgody na ich wykorzystanie w postpowaniu karnym, albo

2)

wydanie zarzdzenia o ich niezwocznym, komisyjnym i protokolarnym


zniszczeniu.
16h.

Sd

wydaje

postanowienie

o stwierdzeniu

dopuszczalnoci

wykorzystania w postpowaniu karnym materiaw mogcych zawiera informacje


stanowice tajemnice zwizane z wykonywaniem zawodu lub funkcji, o ktrych
mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania karnego albo zarzdza

ich

zniszczenie, w terminie 14 dni od dnia zoenia wniosku przez prokuratora


wojskowego.
16i.

O wykonaniu

zarzdzenia

dotyczcego

zniszczenia

informacji

stanowicych tajemnice zwizane z wykonywaniem zawodu lub funkcji, o ktrych


mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania karnego, organ andarmerii
Wojskowej jest obowizany do niezwocznego poinformowania prokuratora,
o ktrym mowa w ust. 16g.,
f)

po ust. 17 dodaje si ust. 17a w brzmieniu:


17a. Wojskowy sd okrgowy, Prokurator Generalny, wojskowy prokurator
okrgowy i organ andarmerii Wojskowej prowadz rejestry: postanowie,
pisemnych zgd, wnioskw i zarzdze dotyczcych kontroli operacyjnej oraz
centralny rejestr kontroli operacyjnych.,

32

g)

po ust. 19 dodaje si ust. 19a-19c w brzmieniu:


19a. Dokumentacj materiaw zgromadzonych podczas stosowania kontroli
operacyjnej, stanowi:
1)

noniki, na ktrych utrwalone zostay treci rozmw telefonicznych lub


innych przekazw informacji albo treci korespondencji lub zawarto
przesyek;

2)

kopie wykonane z nonikw, o ktrych mowa w pkt 1;

3)

dokumenty sporzdzone na podstawie informacji utrwalonych na nonikach


i kopiach, o ktrych mowa w pkt 1 i 2.
19b. Dokumentacja materiaw zgromadzonych podczas stosowania kontroli

operacyjnej podlega protokolarnemu i komisyjnemu zniszczeniu w przypadku,


o ktrym mowa w:
1)

ust. 16 - niezwocznie po przekazaniu materiaw, ktre dokumentuje,


prokuratorowi wojskowemu;

2)

ust. 18 - wraz z tymi materiaami.


19c. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 16f, dokumentacja materiaw

zgromadzonych podczas stosowania kontroli operacyjnej, o ktrej mowa w ust.


19a:
1)

pkt

podlega

komisyjnemu,

protokolarnemu

zniszczeniu

wraz

z materiaami, ktre dokumentuje, albo niezwocznie po przekazaniu tych


materiaw prokuratorowi wojskowemu;
2)
h)

pkt 2 i 3 - nie jest sporzdzana.,

ust. 20 otrzymuje brzmienie:


20. Minister

Obrony

Narodowej,

porozumieniu

Ministrem

Sprawiedliwoci oraz ministrem waciwym do spraw gospodarki, okreli,


w drodze rozporzdzenia:
1)

sposb dokumentowania kontroli operacyjnej,

2)

sposb przechowywania i przekazywania wnioskw i zarzdze,

3)

sposb przechowywania, przekazywania oraz przetwarzania i niszczenia


materiaw uzyskanych podczas stosowania tej kontroli,

33

4)

wzory dokumentw wchodzcych w zakres dokumentacji kontroli operacyjnej


oraz rejestrw, o ktrych mowa w ust. 17a

- uwzgldniajc potrzeb zapewnienia niejawnego charakteru podejmowanych


czynnoci i uzyskanych materiaw oraz przejrzysto dokumentacji i rejestrw..

Art. 7. W ustawie z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego oraz


Agencji Wywiadu (Dz. U. z 2010 r. Nr 29, poz. 154, z pn. zm.5)) wprowadza si
nastpujce zmiany:
1)

w art. 5 ust. 1 otrzymuje brzmienie:


1. Do zada ABW naley:
1)

rozpoznawanie,

zapobieganie

i zwalczanie

naruszajcych

bezpieczestwo

wewntrzne pastwa oraz jego porzdek konstytucyjny zagroe:


a)

godzcych

w niepodlego,

suwerenno,

midzynarodow

pozycj,

nienaruszalno terytorium pastwa, w tym szpiegostwa lub innych zagroe


wywiadowczych ze strony obcych sub, obejmujcych rwnie zagroenia
rozpoznawane metodami radiokontrwywiadu i kontrwywiadu elektronicznego,
b)

o charakterze terrorystycznym,

c)

wynikajcych z propagowania totalitarnego ustroju pastwa, nawoywania do


obalenia przemoc demokratycznego ustroju pastwa, a take stosowania
przemocy lub groby bezprawnej, publicznego zniewaania lub nawoywania do
nienawici

z powodu

rnic

narodowociowych,

etnicznych,

rasowych,

wyznaniowych albo ze wzgldu na bezwyznaniowo,


d)

godzcych

w bezpieczestwo

ekonomiczne

pastwa,

ze

szczeglnym

uwzgldnieniem funkcjonowania spek, o ktrych mowa w ustawie z dnia


18 marca 2010 r. o szczeglnych uprawnieniach ministra waciwego do spraw
Skarbu Pastwa oraz ich wykonywaniu w niektrych spkach kapitaowych lub
grupach kapitaowych prowadzcych dziaalno w sektorach energii elektrycznej,
ropy naftowej oraz paliw gazowych (Dz. U. Nr 65, poz. 404),
e)

godzcych

w bezpieczestwo

informacji

niejawnych

oraz

informacji

przetwarzanych w systemach teleinformatycznych o szczeglnym znaczeniu dla

5)

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 182, poz. 1228 i Nr
238, poz. 1578, z 2011 r. Nr 53, poz. 273, Nr 84, poz. 455, Nr 117, poz. 677 i Nr 230, poz. 1371, z 2012 r.
poz. 627 i 908, z 2013 r. poz. 628, 675, 1247 i 1351 oraz z 2014 r. poz. 502, 544, 616, 1055 i 1822.

34

bezpieczestwa pastwa, niezbdnych do zachowania cigoci funkcjonowania


administracji publicznej lub elementw infrastruktury krytycznej w rozumieniu
przepisw o zarzdzaniu kryzysowym,
f)

zwizanych z obrotem z zagranic bez zezwolenia towarami, technologiami


i usugami, o ktrych mowa w ustawie z dnia 29 listopada 2000 r. o obrocie
z zagranic towarami, technologiami i usugami o znaczeniu strategicznym dla
bezpieczestwa pastwa, a take dla utrzymania midzynarodowego pokoju
i bezpieczestwa (Dz. U. z 2013 r. poz. 194);

2) rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestpstw:


a)

okrelonych w art. 117118a, art. 120, art. 121, art. 127130, art. 132, art. 134,
art. 135 1 oraz art. 136 1 i 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny
(Dz. U. Nr 88, poz. 553, z pn. zm.), zwanej dalej Kodeksem karnym, a take
okrelonych w art. 119, art. 126a, art. 231 1, art. 252 1, art. 255 2, art. 256
oraz art. 257 Kodeksu karnego, jeeli ich popenienie zagraa bezpieczestwu
pastwa lub jego porzdkowi konstytucyjnemu,

b)

okrelonych w art. 165a, art. 255a oraz art. 258 2 i 4 Kodeksu karnego,
okrelonych w art. 163 1 i 3, art. 164 1, art. 165 1 i 3, art. 166, art. 167,
art. 171, art. 173 1 i 3, art. 174 1, art. 182 1, art. 189, art. 223, art. 224 3,
art. 224a oraz art. 252 2 Kodeksu karnego, jeeli s przestpstwami o charakterze
terrorystycznym, a take okrelonych w art. 168 i art. 175 Kodeksu karnego jeeli
stanowi

przygotowanie

do

popenienia

przestpstwa

o charakterze

terrorystycznym,
c)

okrelonych w art. 286 l i 2, art. 287 l, art. 296 3, art. 297 l i 2, art. 299 l,
2, 5 i 6, art. 300 13 oraz art. 305 l i 2 Kodeksu karnego, powodujcych szkod
majtkow lub skierowanych przeciwko mieniu Skarbu Pastwa lub innych
pastwowych osb prawnych, jeeli warto przedmiotu przestpstwa przekracza
16-krotno kwoty, o ktrej mowa w art. 115 6 Kodeksu karnego,

d)

okrelonych w art. 54 1, art. 55 1, art. 56 1, art. 63 15, art. 65 1, art. 67


1, art. 69a 1, art. 70 1, 2 i 4, art. 73a 1, art. 76 1, art. 86 1 i 2, art. 87 1
i 2, art. 90 1, art. 91 1 oraz art. 92 1 ustawy z dnia 10 wrzenia 1999 r.
Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2013 r. poz. 186, z pn. zm.), jeeli ich
skutkiem

jest

naraenie

na

uszczuplenie

albo

uszczuplenie

nalenoci

publicznoprawnych przekraczajce 10-krotno wielkiej wartoci, o ktrej mowa

35

w art. 53 16 Kodeksu karnego skarbowego, lub gdy warto przedmiotu


przestpstwa skarbowego przekracza 10-krotno wielkiej wartoci,
e)

okrelonych w art. 265 oraz art. 266 2 Kodeksu karnego,

f)

okrelonych w art. 269269b Kodeksu karnego, godzcych w bezpieczestwo


informacji, jeeli informacje te s przetwarzane w systemach teleinformatycznych
o szczeglnym znaczeniu dla bezpieczestwa pastwa, niezbdnych do zachowania
cigoci funkcjonowania administracji publicznej lub elementw infrastruktury
krytycznej w rozumieniu przepisw o zarzdzaniu kryzysowym,

g)

okrelonych w art. 33 ust. 1, 2a i 3 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. o obrocie


z zagranic towarami, technologiami i usugami o znaczeniu strategicznym dla
bezpieczestwa pastwa, a take dla utrzymania midzynarodowego pokoju
i bezpieczestwa

oraz ustalanie i ciganie ich sprawcw;


3)

prowadzenie dziaa w zakresie profilaktyki kontrwywiadowczej;

4)

realizowanie, w zakresie swojej waciwoci, zada zwizanych z ochron


informacji niejawnych oraz wykonywanie funkcji krajowej wadzy bezpieczestwa
w zakresie ochrony informacji niejawnych w stosunkach midzynarodowych;

5)

uzyskiwanie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie waciwym organom


informacji mogcych mie istotne znaczenie dla bezpieczestwa wewntrznego
pastwa lub jego porzdku konstytucyjnego;

6)

sporzdzanie i wydawanie dokumentw, o ktrych mowa w art. 35 ust. 2-4, a take


prowadzenie ich rejestru;

7)

prowadzenie centralnej ewidencji zainteresowa operacyjnych sub specjalnych;

8)

podejmowanie innych dziaa okrelonych w odrbnych ustawach i umowach


midzynarodowych.;

2)

w art. 27:
a)

ust. 6 otrzymuje brzmienie:


6. Kontrola operacyjna prowadzona jest niejawnie i polega na:
1)

podsuchu rozmw prowadzonych przy uyciu rodkw technicznych;

2)

podsuchu i podgldzie pomieszcze i osb poza miejscami publicznymi;

3)

kontroli treci korespondencji;

4)

nadzorze elektronicznym osb, miejsc i przedmiotw oraz rodkw


transportu.,

36

c)

po ust. 6 dodaje si ust. 6a i 6b w brzmieniu:


6a. Kontroli operacyjnej nie stanowi czynnoci, o ktrych mowa w ust. 6 pkt 4,

polegajce na uzyskiwaniu danych w trybie art. 28.


6b. Czynnoci, o ktrych mowa w ust. 6, mog by realizowane przy uyciu
rodkw technicznych niezbdnych do realizacji celw kontroli operacyjnej.,
d)

ust. 9 otrzymuje brzmienie:


9. W uzasadnionych przypadkach, gdy podczas stosowania kontroli operacyjnej

pojawi si nowe okolicznoci istotne dla zapobieenia lub wykrycia przestpstwa albo
ustalenia sprawcy i uzyskania dowodw przestpstwa, sd, o ktrym mowa w ust. 2, na
pisemny wniosek Szefa ABW, zoony po uzyskaniu pisemnej zgody Prokuratora
Generalnego, moe wydawa, rwnie po upywie okresw, o ktrych mowa w ust. 8,
kolejne postanowienia o przedueniu kontroli operacyjnej na nastpujce po sobie
okresy, z ktrych aden nie moe trwa duej ni 12 miesicy.,
e) po ust. 15g dodaje si ust. 15h-15k w brzmieniu:
15h. W przypadku gdy zachodzi przypuszczenie, e materiay, o ktrych mowa
w ust. 15:
1)

zawieraj informacje, o ktrych mowa w art. 178 Kodeksu postpowania karnego Szef ABW nakazuje ich niezwoczne, komisyjne i protokolarne zniszczenie;

2)

mog zawiera informacje stanowice tajemnice zwizane z wykonywaniem


zawodu lub funkcji, o ktrych mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania
karnego, Szef ABW przekazuje Prokuratorowi Generalnemu te materiay.
15i. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 15h pkt 2, Prokurator Generalny

niezwocznie po otrzymaniu materiaw, kieruje je do sdu, ktry zarzdzi kontrol


operacyjn albo wyrazi na ni zgod w trybie okrelonym w ust. 3, wraz z wnioskiem
o:
1)

wyraenie zgody na ich wykorzystanie w postpowaniu karnym, albo

2)

wydanie

zarzdzenia

o ich

niezwocznym,

komisyjnym

i protokolarnym

zniszczeniu.
15j. Sd wydaje postanowienie o stwierdzeniu dopuszczalnoci wykorzystania
w postpowaniu karnym materiaw mogcych zawiera informacje stanowice
tajemnice zwizane z wykonywaniem zawodu lub funkcji, o ktrych mowa w art. 180
2 Kodeksu postpowania karnego albo zarzdza ich zniszczenie, w terminie 14 dni od
dnia zoenia wniosku przez Prokuratora Generalnego.

37

15k. O wykonaniu zarzdzenia dotyczcego zniszczenia informacji stanowicych


tajemnice zwizane z wykonywaniem zawodu lub funkcji, o ktrych mowa w art. 180
2 Kodeksu postpowania karnego, Szef ABW jest obowizany do niezwocznego
poinformowania Prokuratora Generalnego.,
f)

po ust. 16a dodaje si ust. 16b-16f w brzmieniu:


16b. Sd, Prokurator Generalny oraz Szef ABW prowadz odrbne rejestry:
postanowie, zarzdze i wnioskw dotyczcych kontroli operacyjnej.
16c. Szef ABW prowadzi odrbne rejestry wnioskw do Sdu o zezwolenie
na

zachowanie

materiaw

zgromadzonych

podczas

stosowania

kontroli

operacyjnej istotnych dla bezpieczestwa pastwa, zarzdze o zniszczeniu


materiaw zgromadzonych podczas stosowania kontroli operacyjnej oraz
zawiadomie Prokuratora Generalnego o wydaniu przez Szefa ABW i wykonaniu
zarzdzenia o zniszczeniu materiaw z kontroli operacyjnej.
16d. Dokumentacj materiaw zgromadzonych podczas stosowania kontroli
operacyjnej, stanowi:
1)

noniki, na ktrych utrwalone zostay treci rozmw telefonicznych lub


innych przekazw informacji albo treci korespondencji lub zawarto
przesyek;

2)

kopie wykonane z nonikw, o ktrych mowa w pkt 1;

3)

dokumenty sporzdzone na podstawie informacji utrwalonych na nonikach


i kopiach, o ktrych mowa w pkt 1 i 2.
16e. Dokumentacja materiaw zgromadzonych podczas stosowania kontroli

operacyjnej podlega protokolarnemu i komisyjnemu zniszczeniu w przypadku,


o ktrym mowa w:
1)

ust. 15 - niezwocznie po przekazaniu materiaw, ktre dokumentuje,


prokuratorowi;

2)

ust. 16 - wraz z tymi materiaami.


16f. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 15h, dokumentacja materiaw

zgromadzonych podczas stosowania kontroli operacyjnej, o ktrej mowa w ust.


16d:
1)

pkt

podlega

komisyjnemu,

protokolarnemu

zniszczeniu

wraz

z materiaami, ktre dokumentuje, albo niezwocznie po przekazaniu tych


materiaw prokuratorowi;

38

2)
g)

pkt 2 i 3 - nie jest sporzdzana.,

ust. 18 otrzymuje brzmienie:


18. Prezes Rady Ministrw, okreli, w drodze rozporzdzenia:
1)

sposb dokumentowania kontroli operacyjnej,

2)

sposb przechowywania i przekazywania dokumentacji kontroli operacyjnej,

3)

szczegowy sposb dokumentowania materiaw uzyskanych podczas


stosowania kontroli operacyjnej oraz sposb przechowywania, przekazywania
oraz przetwarzania i niszczenia tych materiaw i dokumentacji,

4)

sposb prowadzenia rejestrw, o ktrych mowa w ust. 16b - 16c,

5)

wzory dokumentw wchodzcych w zakres dokumentacji kontroli operacyjnej


oraz rejestrw, o ktrych mowa w ust. 16b - 16c

- uwzgldniajc potrzeb zapewnienia niejawnego charakteru podejmowanych


czynnoci i uzyskanych materiaw oraz przejrzysto dokumentacji i rejestrw.;
3) w art. 28:
a) w ust. 1 otrzymuje brzmienie:
1. W celu rozpoznawania zagroe lub zapobiegania, zwalczania,
wykrywania albo utrwalania dowodw przestpstw ABW moe uzyskiwa dane
okrelone w:
1)

art. 180c i art. 180d ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo


telekomunikacyjne (Dz. U. z 2014 r. poz. 243, 827 i 1198), zwane dalej
danymi telekomunikacyjnymi,

2)

identyfikujce podmiot korzystajcy z usug pocztowych w rozumieniu art. 2


ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. poz. 1529) oraz
dotyczce faktu, okolicznoci wiadczenia tych usug lub korzystania z nich,
zwane dalej danymi pocztowymi

- niezbdne do realizacji zada, o ktrych mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, 2 lub 5.,
b) w ust. 2 po pkt 3 dodaje si pkt 4 w brzmieniu:
4) Szefowi ABW w przypadku postanowienia Sdu Okrgowego w Warszawie
wyraajcego zgod na pozyskanie danych w przypadku, o ktrym mowa
w art. 28b ust. 1 lub 3.,
c) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
3. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 2 pkt 3, udostpnianie danych,
o ktrych mowa w ust. 1, odbywa si bez udziau pracownikw podmiotu

39

wykonujcego dziaalno telekomunikacyjn lub operatora wiadczcego usugi


pocztowe, lub przy ich niezbdnym wspudziale, jeeli moliwo tak
przewiduje porozumienie zawarte pomidzy Szefem ABW a tym podmiotem.,
d) po ust. 4 dodaje si ust. 5 - 8 w brzmieniu:
5. Materiay uzyskane w wyniku czynnoci zwizanych z udostpnieniem
danych, o ktrych mowa w ust. 1, ktre zawieraj informacje majce znaczenie dla
postpowania karnego Szef ABW przekazuje Prokuratorowi Generalnemu.
6. Materiay uzyskane w wyniku czynnoci zwizanych z udostpnieniem
danych telekomunikacyjnych, ktre nie zawieraj informacji majcych znaczenie
dla postpowania karnego albo nie s istotne dla bezpieczestwa pastwa,
podlegaj niezwocznemu komisyjnemu i protokolarnemu zniszczeniu.
7. Dane, o ktrych mowa w ust. 1, przetwarza si przez okres, w ktrym s
one niezbdne do realizacji ustawowych zada, przy czym, nie rzadziej ni co 5 lat,
dokonuje si weryfikacji potrzeby dalszego ich przetwarzania.
8. W przypadku gdy w wyniku weryfikacji ustalono, e dalsze przetwarzanie
danych, o ktrych mowa w ust. 1, nie jest niezbdne dla realizacji ustawowych
zada, dane te oraz materiay, o ktrych mowa w ust. 6, niezwocznie nie pniej
jednak ni w terminie 14 dni od dnia zakoczenia weryfikacji niszczy komisja
powoana przez Szefa ABW. Z czynnoci komisji sporzdza si protok.;
4) po art. 28 dodaje si art. 28a 28c w brzmieniu:
Art. 28a. 1. Jeeli z materiaw sprawy, o ktrych mowa w art. 28 ust. 5
wynika, e zawieraj one dane dotyczce bezporednio osoby wykonujcej zawd
lub funkcj, o ktrych mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania karnego, Szef
ABW przekazuje Prokuratorowi Generalnemu te materiay.
2. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 1, Prokurator Generalny niezwocznie
po otrzymaniu materiaw kieruje je do Sdu Okrgowego w Warszawie, wraz
z wnioskiem o wyraenie zgody na ich wykorzystanie w postpowaniu karnym.
3. Sd Okrgowy w Warszawie wydaje postanowienie o stwierdzeniu
dopuszczalnoci wykorzystania w postpowaniu karnym materiaw zawierajcych
dane, o ktrych mowa ust. 1, albo zarzdza ich komisyjne i protokolarne
zniszczenie, w terminie 14 dni od dnia zoenia wniosku przez Prokuratora
Generalnego.

40

4.

O wykonaniu

zarzdzenia

dotyczcego

zniszczenia

materiaw

zawierajcych dane, o ktrych mowa w ust. 1, Szef ABW jest obowizany do


niezwocznego poinformowania Sdu Okrgowego w Warszawie.
Art. 28b. 1. Jeeli z materiaw sprawy wynika, e konieczne jest pozyskanie
danych telekomunikacyjnych lub pocztowych dotyczcych bezporednio osoby
wykonujcej zawd lub funkcj, o ktrych mowa w art. 180 2 Kodeksu
postpowania karnego, Szef ABW wystpuje do Sdu Okrgowego w Warszawie
z pisemnym wnioskiem o wyraenie, w drodze postanowienia, zgody na
pozyskanie tych danych i ich wykorzystanie w postpowaniu karnym.
2. Wniosek, o ktrym mowa w ust. 1, przedstawia si wraz z materiaami
uzasadniajcymi potrzeb pozyskania danych, o ktrych mowa w ust. 1.
3. W przypadkach niecierpicych zwoki, jeeli mogoby to spowodowa
zagroenie ycia lub zdrowia, moliwo utraty informacji, zatarcie lub zniszczenie
dowodw przestpstwa, Szef ABW moe wystpi do podmiotu prowadzcego
dziaalno telekomunikacyjn lub operatora wiadczcego usugi pocztowe
o przekazanie danych, o ktrych mowa w ust. 1, zwracajc si jednoczenie do
Sdu Okrgowego w Warszawie z pisemnym wnioskiem o wyraenie zgody drodze
postanowienia w tej sprawie.
4. Na postanowienie sdu o odmowie uwzgldnienia wniosku przysuguje
zaalenie Szefowi ABW. Do zaalenia stosuje si odpowiednio przepisy Kodeksu
postpowania karnego.
5. W przypadku nieuwzgldnienia zaalenia Szef ABW, ktry wystpi
o przekazanie danych osb, o ktrych mowa w ust. 1, jest zobowizany do:
1)

wydania zarzdzenia o ich niezwocznym, komisyjnym i protokolarnym


zniszczeniu w przypadku gdy dane te zostay przekazane;

2)

poinformowania podmiotu prowadzcego dziaalno telekomunikacyjn lub


operatora wiadczcego usugi pocztowe o braku zgody na ich przekazanie
w przypadku gdy dane te nie zostay przekazane.
6. W przypadku gdy zgromadzone zgodnie z ust. 1 lub 3 dane

telekomunikacyjne lub pocztowe nie zawieraj informacji majcych znaczenia dla


prowadzonego postpowania, Szef ABW, ktry wnioskowa o ich udostpnienie,
zarzdza ich niezwoczne, komisyjne i protokolarne zniszczenie.

41

7. O wydaniu i wykonaniu zarzdzenia dotyczcego zniszczenia danych


telekomunikacyjnych lub pocztowych, o ktrych mowa w ust. 5 pkt 1 i ust. 6, Szef
ABW, jest obowizany do niezwocznego poinformowania Sdu Okrgowego
w Warszawie.
Art.

28c.

1.

Kontrol

nad

uzyskiwaniem

przez

ABW

danych

telekomunikacyjnych lub pocztowych sprawuje Sd Okrgowy w Warszawie.


2. Szef ABW przekazuje sdowi, o ktrym mowa w ust. 1, raz na 6 miesicy,
sprawozdanie obejmujce:
1)

liczb i rodzaj pozyskanych danych telekomunikacyjnych lub pocztowych;

2)

podstaw prawn pozyskania danych telekomunikacyjnych lub pocztowych;

3)

rodzaje przestpstw, w zwizku z zaistnieniem ktrych wystpiono o dane


telekomunikacyjne lub pocztowe;

4)

liczb przypadkw, ze wskazaniem ich podziau na rodzaje spraw, w ktrych


wystpiono o dane telekomunikacyjne lub pocztowe.
4. W ramach kontroli, o ktrej mowa w ust. 1, sd moe zapozna si

z materiaami uzasadniajcymi udostpnienie ABW danych telekomunikacyjnych


lub pocztowych oraz materiaami uzyskanymi w wyniku podjtych czynnoci.
5. W przypadku stwierdzenia przez sd braku podstaw do pozyskania danych
telekomunikacyjnych

lub

pocztowych,

zgromadzone

dane

podlegaj

niezwocznemu komisyjnemu i protokolarnemu zniszczeniu. Przepis art. 28


ust. 8 stosuje si odpowiednio.
6. O zarzdzeniu zniszczenia danych Szef ABW jest obowizany do
niezwocznego poinformowania sdu, o ktrym mowa w ust. 1..

Art. 8. W ustawie z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2014 r.


poz. 243, 827 i 1198) uchyla si art. 180g.

Art. 9. W ustawie z dnia 9 czerwca 2006 r. o Subie Kontrwywiadu Wojskowego oraz


Subie Wywiadu Wojskowego (Dz. U. z 2014 r. poz. 253, 502 i 1055) wprowadza si
nastpujce zmiany:
1) w art. 31:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:

42

1.

Przy

wykonywaniu

czynnoci

operacyjno-rozpoznawczych,

podejmowanych przez SKW w celu realizacji zada okrelonych w art. 5 ust. 1


pkt 1, 7 i 8 oraz ust. 2, gdy inne rodki okazay si bezskuteczne albo bd
nieprzydatne, sd, na pisemny wniosek Szefa SKW, zoony po uzyskaniu
pisemnej zgody Prokuratora Generalnego, moe, w drodze postanowienia,
zarzdzi kontrol operacyjn.,
b) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
4. Kontrola operacyjna prowadzona jest niejawnie i polega na:
1)

podsuchu rozmw prowadzonych przy uyciu rodkw technicznych;

2)

podsuchu i podgldzie pomieszcze i osb poza miejscami publicznymi;

3)

kontroli treci korespondencji;

4)

nadzorze elektronicznym osb, miejsc i przedmiotw oraz rodkw


transportu.,

c) po ust. 4 dodaje si ust. 4a w brzmieniu:


4a. Kontroli operacyjnej nie stanowi czynnoci, o ktrych mowa w ust. 4
pkt 4, polegajce na uzyskiwaniu danych w trybie art. 32.
4b. Czynnoci, o ktrych mowa w ust. 4, mog by realizowane przy uyciu
rodkw technicznych niezbdnych do realizacji celw kontroli operacyjnej.,
d) ust. 7 otrzymuje brzmienie:
7. W uzasadnionych

przypadkach,

gdy

podczas

stosowania

kontroli

operacyjnej pojawi si nowe okolicznoci istotne dla zapobieenia lub wykrycia


przestpstwa albo ustalenia sprawcy i uzyskania dowodw przestpstwa, sd,
o ktrym mowa w ust. 2, na pisemny wniosek Szefa SKW, zoony po uzyskaniu
pisemnej zgody Prokuratora Generalnego, moe wydawa, rwnie po upywie
okresw, o ktrych mowa w ust. 6, kolejne postanowienia o przedueniu kontroli
operacyjnej na nastpujce po sobie okresy, z ktrych aden nie moe trwa duej
ni 12 miesicy.,
e) po ust. 14e dodaje si ust. 14f-14i w brzmieniu:
14f. W przypadku gdy zachodzi przypuszczenie, e materiay, o ktrych
mowa w ust. 14:
1) zawieraj informacje, o ktrych mowa w art. 178 Kodeksu postpowania
karnego - Szef SKW nakazuje ich niezwoczne, komisyjne i protokolarne
zniszczenie;

43

2)

mog zawiera informacje stanowice tajemnice zwizane z wykonywaniem


zawodu lub funkcji, o ktrych mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania
karnego, Szef SKW przekazuje Prokuratorowi Generalnemu te materiay.
14g. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 14f pkt 2, Prokurator Generalny

niezwocznie po otrzymaniu materiaw, kieruje je do sdu, ktry zarzdzi


kontrol operacyjn albo wyrazi na ni zgod w trybie okrelonym w ust. 3, wraz
z wnioskiem o:
1)

wyraenie zgody na ich wykorzystanie w postpowaniu karnym, albo

2)

wydanie zarzdzenia o ich niezwocznym, komisyjnym i protokolarnym


zniszczeniu.
14h.

Sd

wydaje

postanowienie

o stwierdzeniu

dopuszczalnoci

wykorzystania w postpowaniu karnym materiaw mogcych zawiera informacje


stanowice tajemnice zwizane z wykonywaniem zawodu lub funkcji, o ktrych
mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania karnego albo zarzdza ich zniszczenie,
w terminie 14 dni od dnia zoenia wniosku przez Prokuratora Generalnego.
14i.

O wykonaniu

zarzdzenia

dotyczcego

zniszczenia

informacji

stanowicych tajemnice zwizane z wykonywaniem zawodu lub funkcji, o ktrych


mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania karnego, Szef SKW jest obowizany
do niezwocznego poinformowania Prokuratora Generalnego.,
f)

po ust. 15a dodaje si ust. 15b-15e w brzmieniu:


15b. Szef SKW prowadzi rejestry wnioskw, zarzdze, zgd i postanowie
dotyczcych kontroli operacyjnej.
15c. Dokumentacj materiaw zgromadzonych podczas stosowania kontroli
operacyjnej, stanowi:
1)

noniki, na ktrych utrwalone zostay treci rozmw telefonicznych lub


innych przekazw informacji albo treci korespondencji lub zawarto
przesyek;

2)

kopie wykonane z nonikw, o ktrych mowa w pkt 1;

3)

dokumenty sporzdzone na podstawie informacji utrwalonych na nonikach


i kopiach, o ktrych mowa w pkt 1 i 2.

44

15d. Dokumentacja materiaw zgromadzonych podczas stosowania kontroli


operacyjnej podlega protokolarnemu i komisyjnemu zniszczeniu w przypadku,
o ktrym mowa w:
1)

ust. 14 - niezwocznie po przekazaniu materiaw, ktre dokumentuje,


prokuratorowi;

2)

ust. 15 - wraz z tymi materiaami.


15e. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 14f, dokumentacja materiaw

zgromadzonych podczas stosowania kontroli operacyjnej, o ktrej mowa w ust.


15c:
1)

pkt

podlega

komisyjnemu,

protokolarnemu

zniszczeniu

wraz

z materiaami, ktre dokumentuje, albo niezwocznie po przekazaniu tych


materiaw prokuratorowi;
2)
g)

pkt 2 i 3 - nie jest sporzdzana.,

ust. 16 otrzymuje brzmienie:


16. Prezes Rady Ministrw, okreli, w drodze rozporzdzenia:
1)

sposb dokumentowania kontroli operacyjnej,

2)

sposb przechowywania i przekazywania dokumentacji kontroli operacyjnej,

3)

szczegowy sposb dokumentowania materiaw uzyskanych podczas


stosowania kontroli operacyjnej oraz sposb przechowywania, przekazywania
oraz przetwarzania i niszczenia tych materiaw i dokumentacji,

4)

sposb prowadzenia rejestrw, o ktrych mowa w ust. 16b,

5)

wzory dokumentw wchodzcych w zakres dokumentacji kontroli operacyjnej


oraz rejestrw, o ktrych mowa w ust. 16b

- uwzgldniajc potrzeb zapewnienia niejawnego charakteru podejmowanych


czynnoci i uzyskanych materiaw oraz przejrzysto dokumentacji i rejestrw.;

45

2) w art. 32:
a)

ust. 1 otrzymuje brzmienie:


1. W celu rozpoznawania, zapobiegania, zwalczania, wykrywania albo
utrwalania dowodw przestpstw SKW moe uzyskiwa informacje niezbdne do
realizacji zada, o ktrych mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, 7 i 8 oraz ust. 2, w postaci
danych:
1)

art. 180c i art. 180d ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo


telekomunikacyjne (Dz. U. z 2014 r. poz. 243, 827 i 1198), zwane dalej
danymi telekomunikacyjnymi,

2)

identyfikujce podmiot korzystajcy z usug pocztowych w rozumieniu art. 2


ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. poz. 1529) oraz
dotyczce faktu, okolicznoci wiadczenia tych usug lub korzystania z nich,
zwane dalej danymi pocztowymi.,

b)
4)

w ust. 2 po pkt 3 kropk zastpuje si rednikiem i dodaje si pkt 4 w brzmieniu:


Szefowi SKW w przypadku postanowienia Wojskowego Sdu Okrgowego
w Warszawie wyraajcego zgod na pozyskanie danych w przypadkach,
o ktrych mowa w art. 32a ust. 1 lub 3.,

c)

ust. 5 otrzymuje brzmienie:


5. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 2 pkt 3, udostpnianie danych
telekomunikacyjnych lub pocztowych odbywa si bez udziau pracownikw
podmiotu

wykonujcego

dziaalno

telekomunikacyjn

lub

operatora

wiadczcego usugi pocztowe przy niezbdnym ich wspudziale, jeeli


moliwo tak przewiduje porozumienie zawarte pomidzy Szefem SKW a tym
podmiotem.,
d)

w ust. 6 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:


Udostpnienie SKW danych telekomunikacyjnych lub pocztowych moe nastpi

za porednictwem sieci telekomunikacyjnej, jeeli:,


e) po ust. 6 dodaje si ust. 7 - 10 w brzmieniu:
7. Materiay uzyskane w wyniku czynnoci zwizanych z udostpnieniem danych
o ktrych mowa w ust. 1, ktre zawieraj informacje majce znaczenie dla postpowania
karnego Szef SKW przekazuje Prokuratorowi Generalnemu.

46

8. Materiay uzyskane w wyniku czynnoci zwizanych z udostpnieniem danych,


o ktrych mowa w ust. 1, ktre nie zawieraj informacji majcych znaczenie dla
postpowania karnego albo nie s istotne dla bezpieczestwa pastwa, podlegaj
niezwocznemu komisyjnemu i protokolarnemu zniszczeniu.
9. Dane, o ktrych mowa w ust. 1, przetwarza si przez okres, w ktrym s one
niezbdne do realizacji ustawowych zada, przy czym, nie rzadziej ni co 5 lat,
dokonuje si weryfikacji potrzeby dalszego ich przetwarzania.
10. W przypadku gdy w wyniku weryfikacji ustalono, e dalsze przetwarzanie
danych, o ktrych mowa w ust. 1, nie jest niezbdne dla realizacji ustawowych zada,
dane te oraz materiay, o ktrych mowa w ust. 8, niezwocznie, nie pniej jednak ni
w terminie 14 dni od dnia zakoczenia weryfikacji, niszczy komisja powoana przez
Szefa SKW. Z czynnoci komisji sporzdza si protok.;
3)

po art. 32 dodaje si art. 32a 32c w brzmieniu:


Art. 32a. 1. Jeeli z materiaw, o ktrych mowa w art. 32 ust. 7 wynika, e
zawieraj one dane dotyczce bezporednio osoby wykonujcej zawd lub funkcj,
o ktrych mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania karnego, Szef SKW przekazuje
Prokuratorowi Generalnemu te materiay.
2. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 1, Prokurator Generalny niezwocznie po
otrzymaniu materiaw kieruje je do Wojskowego Sdu Okrgowego w Warszawie,
wraz z wnioskiem o wyraenie zgody na ich wykorzystanie w postpowaniu karnym.
3. Wojskowy Sd Okrgowy w Warszawie wydaje postanowienie o stwierdzeniu
dopuszczalnoci wykorzystania w postpowaniu karnym materiaw zawierajcych
dane, o ktrych mowa ust. 1, albo zarzdza ich komisyjne i protokolarne zniszczenie,
w terminie 14 dni od dnia zoenia wniosku przez Prokuratora Generalnego.
4. O wykonaniu zarzdzenia dotyczcego zniszczenia materiaw zawierajcych
dane, o ktrych mowa w ust. 1, Szef SKW jest obowizany do niezwocznego
poinformowania Wojskowego Sdu Okrgowego w Warszawie.
Art. 32b. 1. Jeeli z materiaw sprawy wynika, e konieczne jest pozyskanie
danych telekomunikacyjnych lub pocztowych dotyczcych bezporednio osoby
wykonujcej zawd lub funkcj, o ktrych mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania
karnego, Szef SKW wystpuje do Wojskowego Sdu Okrgowego w Warszawie
z pisemnym wnioskiem o wyraenie, w drodze postanowienia, zgody na pozyskanie
tych danych i ich wykorzystanie w postpowaniu karnym.

47

2. Wniosek, o ktrym mowa w ust. 1, przedstawia si wraz z materiaami


uzasadniajcymi potrzeb pozyskania danych, o ktrych mowa w ust. 1.
3. W przypadkach niecierpicych zwoki, jeeli mogoby to spowodowa
zagroenie ycia lub zdrowia, moliwo utraty informacji, zatarcie lub zniszczenie
dowodw przestpstwa, Szef SKW moe wystpi do podmiotu prowadzcego
dziaalno

telekomunikacyjn

lub

operatora

wiadczcego

usugi

pocztowe

o przekazanie danych, o ktrych mowa w ust. 1, zwracajc si jednoczenie do


Wojskowego Sdu Okrgowego w Warszawie z pisemnym wnioskiem o wyraenie
zgody w drodze postanowienia w tej sprawie.
4. Na postanowienie sdu o odmowie uwzgldnienia wniosku przysuguje
zaalenie Szefowi SKW. Do zaalenia stosuje si odpowiednio przepisy Kodeksu
postpowania karnego.
5. W przypadku nieuwzgldnienia zaalenia Szef SKW, ktry wystpi przekazanie
danych osb, o ktrych mowa w ust. 1, jest zobowizany do:
1) wydania zarzdzenia o ich niezwocznym, komisyjnym i protokolarnym zniszczeniu
w przypadku gdy dane te zostay przekazane;
2) poinformowania podmiotu prowadzcego dziaalno telekomunikacyjn lub
operatora wiadczcego usugi pocztowe o braku zgody na ich przekazanie
w przypadku gdy dane te nie zostay przekazane.
6. W przypadku gdy zgromadzone zgodnie z ust. 1 lub 3 dane telekomunikacyjne
lub pocztowe nie zawieraj informacji majcych znaczenia dla prowadzonego
postpowania, Szef SKW zarzdza ich niezwoczne, komisyjne i protokolarne
zniszczenie.
7.

O wydaniu

i wykonaniu

zarzdzenia

dotyczcego

zniszczenia

danych

telekomunikacyjnych lub pocztowych, o ktrym mowa w ust. 5 pkt 1 i ust. 6, Szef


SKW, jest obowizany do niezwocznego poinformowania Wojskowego Sdu
Okrgowego w Warszawie.
Art. 32c. 1. Kontrol nad uzyskiwaniem przez SKW danych telekomunikacyjnych
lub pocztowych sprawuje Wojskowy Sd Okrgowy w Warszawie.
2. Szef SKW przekazuje sdowi, o ktrym mowa w ust. 1, raz na 6 miesicy,
sprawozdanie obejmujce:
1)

liczb i rodzaj pozyskanych danych telekomunikacyjnych lub pocztowych;

2)

podstaw prawn pozyskania danych telekomunikacyjnych lub pocztowych;

48

3)

rodzaje przestpstw, w zwizku z zaistnieniem ktrych wystpiono o dane


telekomunikacyjne lub pocztowe;

4)

liczb przypadkw, ze wskazaniem ich podziau na rodzaje spraw, w ktrych


wystpiono o dane telekomunikacyjne lub pocztowe.
4. W ramach kontroli, o ktrej mowa w ust. 1, sd moe zapozna si

z materiaami uzasadniajcymi udostpnienie SKW danych telekomunikacyjnych lub


pocztowych oraz materiaami uzyskanymi w wyniku podjtych czynnoci.
5. W przypadku stwierdzenia przez sd braku podstaw do pozyskania danych
telekomunikacyjnych lub pocztowych, zgromadzone dane podlegaj niezwocznemu
komisyjnemu

i protokolarnemu

zniszczeniu.

Przepis

art. 32

ust. 10 stosuje si

odpowiednio.
6. O zarzdzeniu zniszczenia danych Szef SKW jest obowizany do niezwocznego
poinformowania sdu, o ktrym mowa w ust. 1..

Art. 10. W ustawie z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym


(Dz. U. z 2014 r. poz. 1411 i 1822) wprowadza si nastpujce zmiany:
1)

w art. 17:
a)

ust. 5 otrzymuje brzmienie:


5. Kontrola operacyjna prowadzona jest niejawnie i polega na:
1)

podsuchu rozmw prowadzonych przy uyciu rodkw technicznych;

2)

podsuchu i podgldzie pomieszcze i osb poza miejscami publicznymi;

3)

kontroli treci korespondencji;

4)

nadzorze elektronicznym osb, miejsc i przedmiotw oraz rodkw


transportu.,

b)

po ust. 5 dodaje si ust. 5a i 5b w brzmieniu:


5a. Kontroli operacyjnej nie stanowi czynnoci, o ktrych mowa w ust. 5
pkt 4, polegajce na uzyskiwaniu danych w trybie art. 18.
5b. Czynnoci, o ktrych mowa w ust. 5, mog by realizowane przy uyciu
rodkw technicznych niezbdnych do realizacji celw kontroli operacyjnej.,

c)

ust. 9 otrzymuje brzmienie:


9. W uzasadnionych

przypadkach,

gdy

podczas

stosowania

kontroli

operacyjnej pojawi si nowe okolicznoci istotne dla zapobieenia lub wykrycia


przestpstwa albo ustalenia sprawcy i uzyskania dowodw przestpstwa, sd,

49

o ktrym mowa w ust. 2, na pisemny wniosek Szefa CBA, zoony po uzyskaniu


pisemnej zgody Prokuratora Generalnego, moe wydawa, rwnie po upywie
okresw, o ktrych mowa w ust. 8, kolejne postanowienia o przedueniu kontroli
operacyjnej na nastpujce po sobie okresy, z ktrych aden nie moe trwa duej
ni 12 miesicy.,
d)

po ust. 15e dodaje si ust. 15f-15i w brzmieniu:


15f. W przypadku gdy zachodzi przypuszczenie, e materiay, o ktrych
mowa w ust. 15:
1)

zawieraj informacje, o ktrych mowa w art. 178 Kodeksu postpowania


karnego - Szef CBA nakazuje ich niezwoczne, komisyjne i protokolarne
zniszczenie;

2)

mog zawiera informacje stanowice tajemnice zwizane z wykonywaniem


zawodu lub funkcji, o ktrych mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania
karnego, Szef CBA przekazuje Prokuratorowi Generalnemu te materiay.
15g. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 15f pkt 2, Prokurator Generalny

niezwocznie po otrzymaniu materiaw, kieruje je do sdu, ktry zarzdzi


kontrol operacyjn albo wyrazi na ni zgod w trybie okrelonym w ust. 3, wraz
z wnioskiem o:
1)

wyraenie zgody na ich wykorzystanie w postpowaniu karnym, albo

2)

wydanie zarzdzenia o ich niezwocznym, komisyjnym i protokolarnym


zniszczeniu.
15h.

Sd

wydaje

postanowienie

o stwierdzeniu

dopuszczalnoci

wykorzystania w postpowaniu karnym materiaw mogcych zawiera informacje


stanowice tajemnice zwizane z wykonywaniem zawodu lub funkcji, o ktrych
mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania karnego albo zarzdza ich zniszczenie,
w terminie 14 dni od dnia zoenia wniosku przez Prokuratora Generalnego.
15i.

O wykonaniu

zarzdzenia

dotyczcego

zniszczenia

informacji

stanowicych tajemnice zwizane z wykonywaniem zawodu lub funkcji, o ktrych


mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania karnego, Szef CBA jest obowizany
do niezwocznego poinformowania Prokuratora Generalnego.,
e)

po ust. 16a dodaje si ust. 16b-16e w brzmieniu:


16b.

Sd, Prokurator Generalny i Szef CBA prowadz rejestry,

odpowiednio: postanowie, zarzdze i wnioskw dotyczcych kontroli.

50

16c. Dokumentacj materiaw zgromadzonych podczas stosowania kontroli


operacyjnej, stanowi:
1)

noniki, na ktrych utrwalone zostay treci rozmw telefonicznych lub


innych przekazw informacji albo treci korespondencji lub zawarto
przesyek;

2)

kopie wykonane z nonikw, o ktrych mowa w pkt 1;

3)

dokumenty sporzdzone na podstawie informacji utrwalonych na nonikach


i kopiach, o ktrych mowa w pkt 1 i 2.
16d. Dokumentacja materiaw zgromadzonych podczas stosowania kontroli

operacyjnej podlega protokolarnemu i komisyjnemu zniszczeniu w przypadku,


o ktrym mowa w:
1) ust. 15 - niezwocznie po przekazaniu materiaw, ktre dokumentuje,
prokuratorowi;
2) ust. 16 - wraz z tymi materiaami.
16e. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 15f, dokumentacja materiaw
zgromadzonych podczas stosowania kontroli operacyjnej, o ktrej mowa w ust.
15c:
1)

pkt

podlega

komisyjnemu,

protokolarnemu

zniszczeniu

wraz

z materiaami, ktre dokumentuje, albo niezwocznie po przekazaniu tych


materiaw prokuratorowi;
2)
g)

pkt 2 i 3 - nie jest sporzdzana.,

ust. 18 otrzymuje brzmienie:

18. Prezes Rady Ministrw, okreli, w drodze rozporzdzenia:


1)

sposb dokumentowania kontroli operacyjnej,

2)

sposb przechowywania i przekazywania dokumentacji kontroli operacyjnej,

3)

szczegowy sposb dokumentowania materiaw uzyskanych podczas stosowania


kontroli

operacyjnej

oraz

sposb

przechowywania,

przekazywania

oraz

przetwarzania i niszczenia tych materiaw i dokumentacji,


4)

sposb prowadzenia rejestrw, o ktrych mowa w ust. 16b,

5)

wzory dokumentw wchodzcych w zakres dokumentacji kontroli operacyjnej oraz


rejestrw, o ktrych mowa w ust. 16b

- uwzgldniajc potrzeb zapewnienia niejawnego charakteru podejmowanych


czynnoci i uzyskanych materiaw oraz przejrzysto dokumentacji i rejestrw.;

51

2)

w art. 18:
a)

ust. 1 otrzymuje brzmienie:


1. W celu rozpoznawania, zapobiegania, zwalczania, wykrywania albo
utrwalania dowodw przestpstw CBA moe uzyskiwa informacje niezbdne do
realizacji zada, o ktrych mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1, 2 i 4, w postaci danych:,
1)

art. 180c i art. 180d ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo


telekomunikacyjne (Dz. U. z 2014 r. poz. 243, 827 i 1198), zwane dalej
danymi telekomunikacyjnymi,

2)

identyfikujce podmiot korzystajcy z usug pocztowych w rozumieniu art. 2


ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. poz. 1529) oraz
dotyczce faktu, okolicznoci wiadczenia tych usug lub korzystania z nich,
zwane dalej danymi pocztowymi.,

b)

w ust. 2 po pkt 3 dodaje si pkt 4 w brzmieniu:


4) Szefowi

CBA w przypadku

postanowienia Sdu Okrgowego

w Warszawie wyraajcego zgod na pozyskanie danych w przypadkach, o ktrych


mowa w art. 18b ust. 1 lub 3.,
c) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
3. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 2 pkt 3, udostpnianie danych
telekomunikacyjnych lub pocztowych odbywa si bez udziau pracownikw podmiotu
prowadzcego dziaalno telekomunikacyjn lub operatora wiadczcego usugi
pocztowe przy niezbdnym ich wspudziale, jeeli moliwo tak przewiduje
porozumienie zawarte pomidzy Szefem CBA a tym podmiotem.,
d)

po ust. 4 dodaje si ust. 5-8 w brzmieniu:


5. Materiay uzyskane w wyniku czynnoci zwizanych z udostpnieniem danych

o ktrych mowa w ust. 1, ktre zawieraj informacje majce znaczenie dla postpowania
karnego Szef CBA przekazuje Prokuratorowi Generalnemu.
6. Materiay uzyskane w wyniku czynnoci zwizanych z udostpnieniem danych,
o ktrych mowa w ust. 1, ktre nie zawieraj informacji majcych znaczenie dla
postpowania karnego albo nie s istotne dla bezpieczestwa pastwa, podlegaj
niezwocznemu komisyjnemu i protokolarnemu zniszczeniu.
7. Dane, o ktrych mowa w ust. 1, przetwarza si przez okres, w ktrym s one
niezbdne do realizacji ustawowych zada, przy czym, nie rzadziej ni co 5 lat,
dokonuje si weryfikacji potrzeby dalszego ich przetwarzania.

52

8. W przypadku gdy w wyniku weryfikacji ustalono, e dalsze przetwarzanie


danych, o ktrych mowa w ust. 1, nie jest niezbdne dla realizacji ustawowych zada,
dane te oraz materiay, o ktrych mowa w ust. 6, niezwocznie, nie pniej jednak ni
w terminie 14 dni od dnia zakoczenia weryfikacji, niszczy komisja powoana przez
Szefa CBA. Z czynnoci komisji sporzdza si protok.;
3) po art. 18 dodaje si art. 18a -18c w brzmieniu:
Art. 18a. 1. Jeeli z materiaw, o ktrych mowa w art. 18 ust. 5 wynika, e
zawieraj one dane dotyczce bezporednio osoby wykonujcej zawd lub funkcj,
o ktrych mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania karnego, Szef CBA przekazuje
Prokuratorowi Generalnemu te materiay.
2. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 1, prokurator wojskowy niezwocznie po
otrzymaniu materiaw kieruje je do Sdu Okrgowego w Warszawie, wraz
z wnioskiem o wyraenie zgody na ich wykorzystanie w postpowaniu karnym.
3.

Sd

Okrgowy

w Warszawie

wydaje

postanowienie

o stwierdzeniu

dopuszczalnoci wykorzystania w postpowaniu karnym materiaw zawierajcych


dane, o ktrych mowa ust. 1, albo zarzdza ich komisyjne i protokolarne zniszczenie,
w terminie 14 dni od dnia zoenia wniosku przez Prokuratora Generalnego.
4. O wykonaniu zarzdzenia dotyczcego zniszczenia materiaw zawierajcych
dane, o ktrych mowa w ust. 1, Szef CBA jest obowizany do niezwocznego
poinformowania Sdu Okrgowego w Warszawie.
Art. 18b. 1. Jeeli z materiaw sprawy wynika, e konieczne jest pozyskanie
danych telekomunikacyjnych lub pocztowych dotyczcych bezporednio osoby
wykonujcej zawd lub funkcj, o ktrych mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania
karnego, Szef CBA wystpuje do Sdu Okrgowego w Warszawie z pisemnym
wnioskiem o wyraenie, w drodze postanowienia, zgody na pozyskanie tych danych
i ich wykorzystanie w postpowaniu karnym.
2. Wniosek, o ktrym mowa w ust. 1, przedstawia si wraz z materiaami
uzasadniajcymi potrzeb pozyskania danych, o ktrych mowa w ust. 1.
3. W przypadkach niecierpicych zwoki, jeeli mogoby to spowodowa
zagroenie ycia lub zdrowia, moliwo utraty informacji, zatarcie lub zniszczenie
dowodw przestpstwa, Szef CBA moe wystpi do podmiotu prowadzcego
dziaalno

telekomunikacyjn

lub

operatora

wiadczcego

usugi

pocztowe

o przekazanie danych, o ktrych mowa w ust. 1, zwracajc si jednoczenie do Sdu

53

Okrgowego w Warszawie z pisemnym wnioskiem o wyraenie zgody w drodze


postanowienia w tej sprawie.
4. Na postanowienie sdu o odmowie uwzgldnienia wniosku przysuguje
zaalenie Szefowi CBA, ktry zoy wniosek o wydanie tego postanowienia. Do
zaalenia stosuje si odpowiednio przepisy Kodeksu postpowania karnego.
5. W przypadku nieuwzgldnienia zaalenia Szef CBA, ktry wystpi
o przekazanie danych osb, o ktrych mowa w ust. 1, jest zobowizany do:
1)

wydania

zarzdzenia

o ich

niezwocznym,

komisyjnym

i protokolarnym

zniszczeniu w przypadku gdy dane te zostay przekazane;


2)

poinformowania podmiotu prowadzcego dziaalno telekomunikacyjn lub


pocztow o braku zgody na ich przekazanie w przypadku gdy dane te nie zostay
przekazane.
6. W przypadku gdy zgromadzone zgodnie z ust. 1 lub 3 dane telekomunikacyjne

nie zawieraj informacji majcych znaczenia dla prowadzonego postpowania, Szef


CBA zarzdza ich niezwoczne, komisyjne i protokolarne zniszczenie.
7.

O wydaniu

i wykonaniu

zarzdzenia

dotyczcego

zniszczenia

danych

telekomunikacyjnych lub pocztowych, o ktrych mowa w ust. 5 pkt 1 i ust. 6, Szef CBA
jest obowizany do niezwocznego poinformowania Sdu Okrgowego w Warszawie.
Art. 18c. 1. Kontrol nad uzyskiwaniem przez CBA danych telekomunikacyjnych
lub pocztowych sprawuje Sd Okrgowy w Warszawie.
2. Szef CBA przekazuje sdowi, o ktrym mowa w ust. 1, raz na 6 miesicy,
sprawozdanie obejmujce:
1)

liczb i rodzaj pozyskanych danych telekomunikacyjnych lub pocztowych;

2)

podstaw prawn pozyskania danych telekomunikacyjnych lub pocztowych;

3)

rodzaje przestpstw, w zwizku z zaistnieniem ktrych wystpiono o dane


telekomunikacyjne lub pocztowe;

4)

liczb przypadkw zwalczania korupcji w instytucjach pastwowych i samorzdzie


terytorialnym oraz dziaalnoci godzcej w interesy ekonomiczne pastwa,
w ktrych wystpiono o dane telekomunikacyjne lub pocztowe.
4. W ramach kontroli, o ktrej mowa w ust. 1, sd moe zapozna si

z materiaami uzasadniajcymi udostpnienie CBA danych telekomunikacyjnych lub


pocztowych oraz materiaami uzyskanymi w wyniku podjtych czynnoci.

54

5. W przypadku stwierdzenia przez sd braku podstaw do pozyskania danych


telekomunikacyjnych lub pocztowych, zgromadzone dane podlegaj niezwocznemu
komisyjnemu

i protokolarnemu

zniszczeniu.

Przepis

art. 18

ust. 8 stosuje

si

odpowiednio.
6. O zarzdzeniu zniszczenia danych Szef CBA jest obowizany do niezwocznego
poinformowania sdu, o ktrym mowa w ust. 1. .

Art. 11. W ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Subie Celnej (Dz. U. z 2013 r.
poz. 1404, z pn. zm.6)) wprowadza si nastpujce zmiany:
1)

w art. 75d:
a)

ust. 1 otrzymuje brzmienie:


1. W celu rozpoznawania, zapobiegania, zwalczania, wykrywania albo uzyskania

i utrwalenia dowodw przestpstw skarbowych, o ktrych mowa w rozdziale 9,


z wyczeniem art. 108 2 Kodeksu karnego skarbowego, Suba Celna, moe mie
udostpniane dane, o ktrych mowa w art. 180c i art. 180d ustawy z dnia 16 lipca
2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2014 r. poz. 243, 827 i 1198), zwane dalej
danymi telekomunikacyjnymi, oraz moe je przetwarza.,
b)

w ust. 2 po pkt 3 dodaje si pkt 4 w brzmieniu:

4) organowi Suby Celnej wskazanemu w postanowieniu sdu wyraajcym zgod


na pozyskanie danych telekomunikacyjnych w przypadkach, o ktrych mowa
w art. 75db ust. 1 lub 3. ,
c) ust. 5 otrzymuje brzmienie:
5. Materiay uzyskane w wyniku czynnoci zwizanych z udostpnieniem danych
telekomunikacyjnych, ktre zawieraj informacje majce znaczenie dla postpowania
karnego lub postpowania karnego skarbowego, Szef Suby Celnej albo dyrektor izby
celnej przekazuje prokuratorowi waciwemu ze wzgldu na siedzib organu
przekazujcego .,
c) po ust. 5 dodaje si ust. 6 - 8 w brzmieniu:
6. Materiay uzyskane w wyniku czynnoci zwizanych z udostpnieniem danych
telekomunikacyjnych, ktre nie zawieraj informacji majcych znaczenie dla

6)

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2014 r. 486, 1055, 1215, 1395
i 1662 oraz z 2015 r. poz. 211 i 671.

55

postpowania

karnego

lub

postpowania

karnego

skarbowego,

podlegaj

niezwocznemu komisyjnemu i protokolarnemu zniszczeniu.


7. Dane telekomunikacyjne przetwarza si przez okres, w ktrym s one niezbdne
do realizacji ustawowych zada, przy czym, nie rzadziej ni co 5 lat, dokonuje si
weryfikacji potrzeby dalszego ich przetwarzania.
8. W przypadku gdy w wyniku weryfikacji ustalono, e dalsze przetwarzanie
danych telekomunikacyjnych nie jest niezbdne dla realizacji ustawowych zada, dane
te oraz materiay, o ktrych mowa w ust. 6, niezwocznie, nie pniej jednak ni
w terminie 14 dni od dnia zakoczenia weryfikacji, niszczy komisja powoana przez
Szefa Suby Celnej albo dyrektora izby celnej. Z czynnoci komisji sporzdza si
protok.;
2)

po art. 75d dodaje si art. 75da - 75dc w brzmieniu:


Art. 75da. 1. Jeeli z materiaw sprawy, o ktrych mowa w art. 75d ust. 5
wynika, e zawieraj one dane dotyczce bezporednio osoby wykonujcej zawd lub
funkcj, o ktrych mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania karnego, Szef Suby
Celnej albo dyrektor izby celnej przekazuje prokuratorowi te materiay.
2. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 1, prokurator niezwocznie po otrzymaniu
materiaw kieruje je do waciwego miejscowo sdu okrgowego, wraz z wnioskiem
o wyraenie zgody na ich wykorzystanie w postpowaniu karnym lub postpowaniu
karnym skarbowym.
3.

Sd

okrgowy

wydaje

postanowienie

o stwierdzeniu

dopuszczalnoci

wykorzystania w postpowaniu karnym lub postpowaniu karnym skarbowym


materiaw zawierajcych dane, o ktrych mowa ust. 1, albo zarzdza ich komisyjne
i protokolarne zniszczenie, w terminie 14 dni od dnia zoenia wniosku przez
prokuratora.
4.

O wykonaniu

zarzdzenia

sdu

dotyczcego

zniszczenia

materiaw

zawierajcych dane, o ktrych mowa w ust. 1, organ Suby Celnej jest obowizany do
niezwocznego poinformowania sdu okrgowego.
Art. 75db. 1. Jeeli w toku czynnoci ustalono, e konieczne jest pozyskanie
danych telekomunikacyjnych dotyczcych bezporednio osoby wykonujcej zawd lub
funkcj, o ktrych mowa w art. 180 2 Kodeksu postpowania karnego, Szef Suby
Celnej albo dyrektor izby celnej wystpuje do waciwego miejscowo sdu okrgowego

56

z pisemnym wnioskiem o wyraenie, w drodze postanowienia, zgody na pozyskanie


tych danych i ich wykorzystanie w postpowaniu karnym skarbowym.
2. Wniosek, o ktrym mowa w ust. 1, przedstawia si wraz z materiaami
uzasadniajcymi potrzeb pozyskania danych, o ktrych mowa w ust. 1.
3. W przypadkach niecierpicych zwoki, jeeli mogoby to spowodowa
zagroenie ycia lub zdrowia, moliwo utraty informacji, zatarcie lub zniszczenie
dowodw przestpstwa skarbowego, organ Suby Celnej moe wystpi do podmiotu
prowadzcego dziaalno telekomunikacyjn o przekazanie danych, o ktrych mowa
w ust. 1, zwracajc si jednoczenie do waciwego miejscowo sdu okrgowego
z pisemnym wnioskiem o wyraenie zgody w drodze postanowienia w tej sprawie.
4. Na postanowienie sdu o odmowie uwzgldnienia wniosku przysuguje
zaalenie organowi Suby Celnej, ktry zoy wniosek o wydanie tego postanowienia.
Do zaalenia stosuje si odpowiednio przepisy Kodeksu postpowania karnego.
5. W przypadku nieuwzgldnienia zaalenia organ Suby Celnej, ktry wystpi
o przekazanie danych osb, o ktrych mowa w ust. 1, jest zobowizany do:
1) zarzdzenia niezwocznego, komisyjnego i protokolarnego zniszczenia tych danych
w przypadku gdy dane te zostay przekazane;
2) poinformowania podmiotu prowadzcego dziaalno telekomunikacyjn o braku
zgody na ich przekazanie w przypadku gdy dane te nie zostay przekazane.
6. W przypadku gdy zgromadzone zgodnie z ust. 1 lub 3 dane telekomunikacyjne
nie zawieraj informacji majcych znaczenia dla prowadzonego postpowania, organ
Suby Celnej, ktry wnioskowa o ich udostpnienie, zarzdza ich niezwoczne,
komisyjne i protokolarne zniszczenie.
7. O zarzdzeniu zniszczenia danych telekomunikacyjnych, o ktrych mowa
w ust. 5 pkt 1 i ust. 6, oraz o jego wykonaniu organ Suby Celnej jest obowizany
niezwocznie poinformowa sd okrgowy.
Art. 75dc. 1. Kontrol nad uzyskiwaniem przez Sub Celn danych w zakresie
art. 180c oraz art. 180d ustawy - Prawo telekomunikacyjne sprawuje sd okrgowy
waciwy dla siedziby organu Suby Celnej, ktremu udostpniono te dane.
2. Organ Suby Celnej, o ktrym mowa w ust. 1, informuje sd okrgowy,
o ktrym mowa w ust. 1, o kadym udostepnieniu Subie Celnej danych
telekomunikacyjnych,

oraz

uzasadnia

konieczno

pozyskania

danych

57

telekomunikacyjnych, wskazujc rodzaje przestpstw, w zwizku z zaistnieniem ktrych


wystpiono o dane telekomunikacyjne.
3. Organ Suby Celnej, o ktrym mowa w ust. 1, przekazuje sdowi okrgowemu,
o ktrym mowa w ust. 1, raz na 6 miesicy, sprawozdanie obejmujce:
1) liczb i rodzaj pozyskanych danych telekomunikacyjnych;
2) podstaw prawn pozyskania danych telekomunikacyjnych;
3) rodzaje przestpstw, w zwizku z zaistnieniem ktrych wystpiono o dane
telekomunikacyjne;
4) liczb przypadkw, w ktrych wystpiono o dane z podziaem na podstaw prawn
przestpstw,

zwizku

zaistnieniem

ktrych

wystpiono

dane

telekomunikacyjne.
4. W ramach kontroli, o ktrej mowa w ust. 1, sd okrgowy moe zapozna si
z materiaami

uzasadniajcymi

udostpnienie

Subie

Celnej

danych

telekomunikacyjnych oraz materiaami uzyskanymi w wyniku podjtych czynnoci.


5. W przypadku stwierdzenia przez sd okrgowy braku podstaw do pozyskania
danych

telekomunikacyjnych,

komisyjnemu

i protokolarnemu

zgromadzone

dane

zniszczeniu.

Przepis

podlegaj
art. 75d

niezwocznemu
ust. 8 stosuje si

odpowiednio.
6. O zarzdzeniu zniszczenia danych organ Suby Celnej jest obowizany do
niezwocznego poinformowania sdu okrgowego, o ktrym mowa w ust. 1..

Art. 12. 1. Do kontroli operacyjnej, ktra bya prowadzona przed dniem wejcia w ycie
ustawy i nie zostaa zakoczona stosuje si art. 19 ust. 15f-15i ustawy z dnia 6 kwietnia 1990
r. o Policji, art. 9e ust. 16f-16i ustawy z dnia 12 padziernika 1990 r. o Stray Granicznej, art.
36d ust. 1f-1h i 5 ustawy z dnia 28 wrzenia 1991 r. o kontroli skarbowej, art. 31 ust. 16f-16i
ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o andarmerii Wojskowej i wojskowych organach
porzdkowych, art. 27 ust. 15h-15k ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczestwa
Wewntrznego oraz Agencji Wywiadu, art. 31 ust. 14f-14i ustawy z dnia 9 czerwca o 2006 r.
Subie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Subie Wywiadu Wojskowego i art. 17 ust. 15f15i ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, w brzmieniu
nadanym niniejsz ustaw.
2. Kontrola operacyjna, o ktrej mowa w art. 19 ust. 9 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r.
o Policji, art. 9e ust. 10 ustawy z dnia 12 padziernika 1990 r. o Stray Granicznej, art. 36c

58

ust. 7 ustawy z dnia 28 wrzenia 1991 r. o kontroli skarbowej i art. 31 ust. 10 ustawy z dnia
z dnia 24 sierpnia 2001 r. o andarmerii Wojskowej i wojskowych organach porzdkowych,
w dotychczasowym brzmieniu, ktra bya prowadzona przed dniem wejcia w ycie
niniejszej ustawy, moe by nadal prowadzona nie duej ni przez 6 miesicy od dnia
wejcia w ycie niniejszej ustawy, chyba e termin jej zakoczenia, okrelony
w postanowieniu sdu, upywa wczeniej.
3. W zakresie nieuregulowanym w ust. 1 i 2 do kontroli operacyjnej, ktra bya
prowadzona przed dniem wejcia w ycie ustawy i nie zostaa zakoczona, stosuje si
przepisy dotychczasowe.

Art. 13. 1. Jeeli wniosek o zarzdzenie kontroli operacyjnej, o ktrej mowa w art. 19
ust. 9 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, art. 9e ust. 10 ustawy z dnia 12 padziernika
1990 r. o Stray Granicznej, art. 36c ust. 7 ustawy z dnia 28 wrzenia 1991 r. o kontroli
skarbowej i art. 31 ust. 10 ustawy z dnia z dnia 24 sierpnia 2001 r. o andarmerii Wojskowej
i wojskowych organach porzdkowych, w dotychczasowym brzmieniu, zosta zoony przed
dniem wejcia w ycie niniejszej ustawy, kontrola ta jest zarzdzana w trybie okrelonym
w tych przepisach, w brzmieniu nadanym niniejsz ustaw.
2. Po zakoczeniu kontroli operacyjnej, o ktrej mowa w art. 12 ust. 2, wskutek upywu
terminu moe zosta jednokrotnie zarzdzona kontrola operacyjna na podstawie art. 19 ust. 9
ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, art. 9e ust. 10 ustawy z dnia 12 padziernika 1990
r. o Stray Granicznej, art. 36c ust. 7 ustawy z dnia 28 wrzenia 1991 r. o kontroli skarbowej
i art. 31 ust. 10 ustawy z dnia z dnia 24 sierpnia 2001 r. o andarmerii Wojskowej
i wojskowych organach porzdkowych, w brzmieniu nadanym niniejsz ustaw.

Art. 14. 1. W terminie 30 dni od dnia wejcia w ycie niniejszej ustawy Komendant
Gwny Policji, Komendant Gwny Stray Granicznej, Generalny Inspektor Kontroli
Skarbowej, Komendant Gwny andarmerii Wojskowej, Szef Agencji Bezpieczestwa
Wewntrznego, Szef Suby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Szef Centralnego Biura
Antykorupcyjnego nakazuj niezwoczne, komisyjne i protokolarne zniszczenie dokumentacji
materiaw zgromadzonych podczas stosowania kontroli operacyjnej przed dniem wejcia
w ycie niniejszej ustawy.

59

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje si do dokumentacji materiaw, o ktrych mowa w art. 27


ust. 15f ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego oraz
Agencji Wywiadu.

Art. 15. Do postpowa w sprawie udostpniania danych, o ktrych mowa w art. 180c
i art. 180d ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne, wszcztych
i niezakoczonych przed dniem wejcia w ycie niniejszej ustawy, oraz do zgromadzonych
danych stosuje si przepisy dotychczasowe.

Art. 16. Do spraw i postpowa prowadzonych przez Agencj Bezpieczestwa


Wewntrznego, wszcztych i niezakoczonych przed dniem wejcia w ycie niniejszej
ustawy, stosuje si przepisy dotychczasowe.

Art. 17. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie:


1)

art. 19 ust. 21 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji zachowuj moc do dnia
wydania przepisw wykonawczych na podstawie art. 19 ust. 21 tej ustawy w brzmieniu
nadanym niniejsz ustaw,

2)

art. 9e ust. 20 ustawy z dnia 12 padziernika 1990 r. o Stray Granicznej zachowuj moc
do dnia wydania przepisw wykonawczych na podstawie art. 9e ust. 20 tej ustawy
w brzmieniu nadanym niniejsz ustaw,

3)

art. 36c ust. 17 ustawy z dnia 28 wrzenia 1991 r. o kontroli skarbowej zachowuj moc
do dnia wydania przepisw wykonawczych na podstawie art. 36c ust. 17 tej ustawy
w brzmieniu nadanym niniejsz ustaw,

4)

art. 31 ust. 20 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o andarmerii Wojskowej i wojskowych


organach porzdkowych zachowuj moc do dnia wydania przepisw wykonawczych na
podstawie art. 31 ust. 20 tej ustawy w brzmieniu nadanym niniejsz ustaw,

5)

art. 27 ust. 18 ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego


oraz Agencji Wywiadu zachowuj moc do dnia wydania przepisw wykonawczych na
podstawie art. 27 ust. 18 tej ustawy w brzmieniu nadanym niniejsz ustaw,

6)

art. 31 ust. 16 ustawy z dnia 9 czerwca o 2006 r. Subie Kontrwywiadu Wojskowego


oraz Subie Wywiadu Wojskowego zachowuj moc do dnia wydania przepisw

60

wykonawczych na podstawie art. 31 ust. 16 tej ustawy w brzmieniu nadanym niniejsz


ustaw,
7)

art. 17 ust. 18 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. Centralnym Biurze Antykorupcyjnym


zachowuj moc do dnia wydania przepisw wykonawczych na podstawie art. 17 ust. 18
ustawy tej ustawy w brzmieniu nadanym niniejsz ustaw

- nie duej jednak ni przez 12 miesicy od dnia wejcia w ycie niniejszej ustawy.

Art. 18. Ustawa wchodzi w ycie

UZASADNIENIE

1. Cel projektowanej ustawy


Projektowana ustawa o zmianie ustawy o Policji oraz niektrych innych ustaw ma na celu dostosowanie
systemu prawa do wyroku Trybunau Konstytucyjnego z dnia 30 lipca 2014 r. (sygn. akt K 23/11),
stwierdzajcego niezgodno wybranych przepisw ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczestwa
Wewntrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz. U. z 2010 r. Nr 29, poz. 154, z pn. zm.), ustawy z dnia
6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2015 r. poz. 355 i 529), ustawy z dnia 12 padziernika 1990 r. o Stray
Granicznej (Dz. U. z 2014 r. poz. 1402, z pn. zm.), ustawy z dnia 28 wrzenia 1991 r. o kontroli skarbowej
(Dz. U. z 2011 r. Nr 41, poz. 214, z pn. zm.), ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o andarmerii Wojskowej
i wojskowych organach porzdkowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 568, z pn. zm.), ustawy z dnia 9 czerwca
2006 r. o Subie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Subie Wywiadu Wojskowego (Dz. U. z 2014 r. poz. 253,
z pn. zm.), ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (Dz. U. z 2014 r.
poz. 1411 i 1822) oraz ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Subie Celnej (Dz. U. z 2013 r. poz. 1404,
z pn. zm.) z Konstytucj Rzeczypospolitej Polskiej. Sentencja rozstrzygnicia zostaa ogoszona dnia
6 sierpnia 2014 r. w Dz. U. poz. 1055.

2. Przedmiot i istota wypowiedzi Trybunau Konstytucyjnego


Trybuna na wnioski Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Prokuratora Generalnego zbada konstytucyjno
przepisw ustaw zawierajcych regulacje dotyczce kontroli operacyjnej, pozyskiwania danych
telekomunikacyjnych, ochrony tajemnicy zawodowej w toku kontroli operacyjnej oraz niszczenia zbdnych
danych telekomunikacyjnych w ustawach: o Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego oraz Agencji Wywiadu,
Subie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Subie Wywiadu Wojskowego i Centralnym Biurze
Antykorupcyjnym.
Zgodnie z sentencj orzeczenia:
1) art. 27 ust. 1 w zwizku z art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy o Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego
oraz Agencji Wywiadu, zwanej dalej ustaw o ABW oraz AW jest niezgodny z art. 2, art. 47 i art. 49
w zwizku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP;
2) art. 20c ust. 1 ustawy o Policji, art. 10b ust. 1 ustawy o Stray Granicznej, zwanej dalej ustaw o SG,
art. 36b ust. 1 pkt 1 ustawy o kontroli skarbowej, art. 30 ust. 1 ustawy o andarmerii Wojskowej i wojskowych
organach porzdkowych, zwanej dalej ustaw o W, art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy o ABW oraz AW, art. 32
ust. 1 pkt 1 ustawy o Subie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Subie Wywiadu Wojskowego, zwanej dalej
ustaw o SKW oraz SWW, art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, zwanej dalej
ustaw o CBA, art. 75d ust. 1 ustawy o Subie Celnej, zwanej dalej ustaw o SC przez to, e nie
przewiduj niezalenej kontroli udostpniania danych telekomunikacyjnych, o ktrych mowa
w art. 180c i art. 180d ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2014 r. poz. 243,
827 i 1198), s niezgodne z art. 47 i art. 49 w zwizku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP;
3) art. 19 ustawy o Policji, art. 9e ustawy o SG, art. 36c ustawy o kontroli skarbowej, art. 31 ustawy o W,
art. 27 ustawy o ABW oraz AW, art. 31 ustawy o SKW oraz SWW, art. 17 ustawy o CBA w zakresie, w jakim
nie przewiduj gwarancji niezwocznego, komisyjnego i protokolarnego zniszczenia materiaw
zawierajcych informacje objte zakazami dowodowymi, co do ktrych sd nie uchyli tajemnicy zawodowej
bd uchylenie byo niedopuszczalne, s niezgodne z art. 42 ust. 2, art. 47, art. 49, art. 51 ust. 2 i art. 54 ust. 1
w zwizku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP;
1

4) art. 28 ustawy o ABW oraz AW, art. 32 ustawy o SKW oraz SWW, art. 18 ustawy o CBA w zakresie,
w jakim nie przewiduj zniszczenia danych niemajcych znaczenia dla prowadzonego postpowania,
s niezgodne z art. 51 ust. 2 w zwizku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP;
5) art. 75d ust. 5 ustawy o SC w zakresie, w jakim zezwala na zachowanie materiaw innych, ni zawierajce
informacje majce znaczenie dla postpowania w sprawach wykrocze skarbowych lub przestpstw
skarbowych okrelonych w rozdziale 9 ustawy z dnia 10 wrzenia 1999 r. Kodeks karny skarbowy
(Dz. U. z 2013 r. poz. 186, z pn. zm.), jest niezgodny z art. 51 ust. 4 Konstytucji RP.
W dotychczasowym orzecznictwie Trybuna Konstytucyjny kilkukrotnie wypowiada si w sprawie
konstytucyjnoci przepisw regulujcych czynnoci operacyjno-rozpoznawcze prowadzce do ingerencji
w sfer prywatnoci jednostek i tajemnic komunikowania si. Trybuna nie podway dopuszczalnoci
ich stosowania w demokratycznym pastwie prawa. Przeciwnie, wyranie podkreli, e niejawne
pozyskiwanie przez organy wadzy publicznej informacji o obywatelach, w toku kontroli operacyjnej
ukierunkowanej na zapobieganie przestpstwom, ich wykrywanie oraz zwalczanie, jest nieodzowne. Jawno
tych czynnoci powodowaaby bowiem ich nieskuteczno, a to z kolei rzutowaoby na poziom
bezpieczestwa pastwa i jego obywateli. Ocena ta wynikaa z dostrzeenia specyfiki dziaalnoci
przestpczej i coraz trudniejszych warunkw zapewnienia bezpieczestwa spowodowanych zagroeniem
terroryzmem, zorganizowan przestpczoci czy wykorzystywaniem przez przestpcw nowych technologii
w celu komunikowania si midzy sob i popeniania rozmaitych przestpstw (np. komputerowych).
Trybuna Konstytucyjny generalnie aprobowa powierzenie kompetencji w zakresie prowadzenia czynnoci
operacyjno-rozpoznawczych nie tylko Policji, Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego czy Centralnego Biura
Antykorupcyjnego, ale rwnie organom kontroli skarbowej, ktre odpowiadaj m.in. za zwalczanie
negatywnych zjawisk w postaci niewywizywania si z obowizkw daninowych wobec Pastwa,
prowadzenia nieujawnionej dziaalnoci gospodarczej, prania pienidzy, niedozwolonego wykorzystywania
powiza kapitaowych midzy podmiotami.
Trybuna wielokrotnie wskazywa ustawodawcy warunki, jakie musz spenia normy prawne regulujce
niejawne pozyskiwanie przez suby policyjne i suby ochrony pastwa informacji na temat jednostek.
Zdaniem Trybunau, ograniczenia w korzystaniu z konstytucyjnych wolnoci i praw musz by precyzyjne
unormowanie w ustawie. Chodzi jednak nie tylko o formalne umiejscowienie przepisu ograniczajcego
w akcie normatywnym o randze co najmniej ustawy, ale rwnie o jako tego unormowania, ktre musi
zapewnia przewidywalno rozstrzygni organw wadzy publicznej wobec jednostek. Ustawowa forma
ogranicze prawa do ochrony prywatnoci (art. 47 Konstytucji RP), wolnoci i ochrony tajemnicy
komunikowania si (art. 49 Konstytucji RP) oraz autonomii informacyjnej (art. 51 ust. 1 Konstytucji RP)
wynika bezporednio z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, a zapewnienie dostatecznej okrelonoci przepisw take
z zasady demokratycznego pastwa prawa (art. 2 Konstytucji RP).
Trybuna w uzasadnieniu do wyroku przywoa minimalne elementy ustawowej regulacji czynnoci
operacyjno-rozpoznawczych (niejawnego pozyskiwania przez wadze publiczne informacji o jednostkach).
Wedug Trybunau, po pierwsze, ustawa ma precyzowa przedmiotowe przesanki zarzdzenia takich
czynnoci. Aby zachowa standard konstytucyjny, nie wystarcza odwoanie si do oglnych zagroe dbr
prawnie chronionych, zwaszcza przez zwroty niedookrelone. Ustawodawca zobowizany jest zdefiniowa
zamknity i moliwie wski katalog powanych przestpstw, uzasadniajcych tego rodzaju ingerencj
w status jednostki. () Nie jest wykluczone zastosowanie innych technik legislacyjnych (np. odwoanie si
do konkretnych rozdziaw lub ustaw), jednake w kadym wypadku powinno by moliwe zrekonstruowanie
sytuacji, w ktrych niejawne pozyskiwanie informacji przez organy pastwa jest dopuszczalne. Precyzyjne
ustawowe uregulowanie przedmiotowych przesanek dopuszczalnoci kontroli operacyjnej i pozyskiwania
danych telekomunikacyjnych, jest tym bardziej konieczne, poniewa w istocie to same suby dziaajc
w ramach ich ustawowych zada definiuj zagroenia, ktrym maj nastpnie zapobiega. O ile Trybuna
nie kwestionuje oglnego zakrelenia w ustawie zada sub ochrony pastwa, to ju przesanki niejawnego
2

pozyskiwania informacji o osobach maj by zdefiniowane przez ustawodawc wyczerpujco. Naley jeszcze
raz podkreli, e na podstawie brzmienia przepisu ustawy jednostka ma wiedzie, jakie zachowania naraaj
j nie tylko na ewentualn odpowiedzialno karn, lecz rwnie umoliwi prowadzenie w stosunku
do niej czynnoci operacyjno-rozpoznawczych, gboko ingerujcych w jej prywatno.
Po drugie, niezbdne jest sprecyzowanie sposobu niejawnego wkroczenia w sfer prywatnoci jednostki.
Nie jest przy tym konieczne wskazanie w przepisach prawa konkretnych rodkw techniki operacyjnej
ani tym bardziej zdefiniowanych ich parametrw. Majc na uwadze zrnicowane rodki odpowiadajce
obecnym formom techniki i w efekcie m.in. moliwoci komunikowania si, ktre stosowane s przez
organy pastwa w pracy operacyjno-rozpoznawczej, ustawowy ich katalog musiaby by rozbudowany,
a co za tym idzie norma prawna musiaaby by kazuistyczna. Z punktu widzenia zasady okrelonoci prawa
istotne jest natomiast sprecyzowanie w przepisach prawa zamknitego rodzajowo katalogu rodkw i metod
dziaania, za pomoc ktrych wadze publiczne mog w sposb niejawny gromadzi informacje
o jednostkach. Raz jeszcze naley podkreli, e nie chodzi o wskazanie parametrw technicznych,
ale rodzajowych nazw poszczeglnych rodkw i informacji moliwych do pozyskania za ich pomoc
(np. podsuch rozmw telefonicznych, podsuch i podgld pomieszcze i osb, podsuch techniczny
rodkw cznoci przewodowej i radiowej, nadzr elektroniczny osb, miejsc i przedmiotw oraz rodkw
transportu, nadzr elektroniczny rodkw cznoci przewodowej lub radiowej). Zamknity katalog
rodzajw rodkw technicznych sucych do niejawnego pozyskiwania informacji i dowodw ogranicza
arbitralno organw pastwa. Ponadto umoliwia sprawowanie efektywnej kontroli nad niejawn
dziaalnoci operacyjno-rozpoznawcz w zakresie wykorzystywanych metod pozyskiwania informacji
o osobie.
Wedug Trybunau, najbardziej podanym rozwizaniem z konstytucyjnego punktu widzenia jest
uregulowanie rodzajw rodkw sucych niejawnemu pozyskiwaniu informacji o jednostkach w ustawie.
Precyzyjne okrelenie tej kwestii przez ustawodawc nie tylko wie si z realizacj zasady okrelonoci
prawa wynikajc z art. 2 Konstytucji RP, ale przede wszystkim z t czci art. 31 ust. 3 Konstytucji RP,
ktra przewiduje obowizek unormowania ogranicze w korzystaniu z wolnoci i praw konstytucyjnych
w ustawie, bdcej aktem normatywnym pochodzcym od przedstawicielskiego organu Narodu Sejmu
(art. 4 w zw. z art. 104 ust. 1 Konstytucji RP).
Po trzecie, ustawa ma precyzowa maksymalny czas prowadzenia niejawnych czynnoci, po upywie ktrego
dalsze ich prowadzenie jest ju niedopuszczalne. Termin ten ma okreli ustawodawca tak, aby umoliwia
osignicie konstytucyjnie uzasadnionego celu. Nie moe by to jednak termin ani nadmiernie dugi, ani zbyt
krtki, ktry nie pozwala na efektywn prac operacyjno-rozpoznawcz. Ustawodawca musi mie take
na uwadze, e w demokratycznym pastwie prawa nie jest dopuszczalne nawet za zgod sdu i w sytuacji
podejrzenia popenienia nawet powanych przestpstw prowadzenie czynnoci operacyjno-rozpoznawczych
bezterminowo, choby miao si to wiza z bezpowrotn utrat dowodw.
Po czwarte, w ustawie ma by uregulowana procedura zarzdzania czynnoci operacyjno-rozpoznawczych,
wczywszy w to powierzenie kompetencji do zarzdzania tych czynnoci, a take badanie ich legalnoci
przez zewntrzny i niezaleny od organw wadzy wykonawczej podmiot, najlepiej przez sd. Ustawa
ma wskazywa podstawowe elementy proceduralne, zasady wykorzystywania zgromadzonych materiaw
oraz przesanki czy tryb ich niszczenia. Z punktu widzenia ochrony konstytucyjnych wolnoci i praw
niezbdne jest zobowizanie organw wnoszcych o zarzdzenie kontroli do wskazania okrelonego w prawie
rodka pozyskiwania informacji i dowodw w konkretnej sprawie oraz naoenie na organy zarzdzajce takie
czynnoci obowizku wyraenia zgody na konkretny rodzaj rodka, sucego pozyskiwaniu informacji.
Wreszcie konieczne jest take uregulowanie procedury raportowania z przeprowadzonych w sposb niejawny
czynnoci i rodkw gwarantujcych przekazanie zapisw w stanie nienaruszonym, umoliwiajcym
ich pniejsz weryfikacj. W powyszym zakresie nie jest konstytucyjnie akceptowalne unormowanie
istotnych elementw procedury w wewntrznie obowizujcych aktach normatywnych ustanawianych
w ramach struktury organizacyjnej danej suby prowadzcej te czynnoci.
3

Po pite, ustawa musi precyzyjnie wskazywa zakres wykorzystania danych pozyskanych w toku czynnoci
operacyjno-rozpoznawczych, a zwaszcza wykorzystanie ich w procesie karnym jako materiaw
dowodowych. Ustawa ma take okrela postpowanie z materiaami, ktre podlegaj niezwocznemu,
protokolarnemu i komisyjnemu zniszczeniu, z uwagi na ich zbdno lub nieprzydatno.
Trybuna Konstytucyjny w uzasadnieniu wyroku stwierdzi ponadto, i niejawne pozyskiwanie informacji
o jednostkach w toku czynnoci operacyjno-rozpoznawczych musi by rodkiem subsydiarnym,
czyli stosowanym, gdy inne rozwizania s nieprzydatne lub nieskuteczne. W obecnym stanie prawym zasada
subsydiarnoci obowizuje w odniesieniu do kontroli operacyjnej sd moe zarzdzi kontrol operacyjn,
gdy inne rodki okazay si bezskuteczne albo bd nieprzydatne. Zastosowanie zasady subsydiarnoci przed
wystpieniem o udostpnienie danych telekomunikacyjnych w przypadku cigania niektrych przestpstw
mogoby okaza si niemoliwe, a take utrudni skuteczne ciganie ich sprawcw (np. przestpstw
popenionych przy uyciu urzdze telekomunikacyjnych oraz coraz popularniejszych przestpstw
internetowych, gdy nie ma innych czynnoci, ktre mona wykona albo wykaza ich nieskuteczno).
Podkrelenia wymaga take, e pozyskiwanie danych telekomunikacyjnych nie wie si z tak du
ingerencj w sfer prywatnoci jednostek i tajemnic komunikowania si jak kontrola operacyjna, poniewa
nie istnieje prawna moliwo pozyskiwania w tym trybie treci indywidualnych komunikatw
przekazywanych za pomoc sieci telekomunikacyjnych.
Z przesank subsydiarnoci wie si wprowadzenie proceduralnego wymogu, ktrym jest kontrola
nad niejawnym pozyskiwaniem informacji o osobach przez niezaleny od rzdu organ pastwa. Podane jest
powierzenie kompetencji w tym zakresie niezalenym i niezawisym sdom, dajcym rkojmi odpowiednio
wysokiego stopnia wiedzy i dowiadczenia yciowego. Z punktu widzenia Konstytucji sdowa kontrola
nad czynnociami operacyjno-rozpoznawczymi jest rozwizaniem optymalnym. Nie jest jednak bezwzgldnie
konieczna. Kompetencje tego rodzaju mog zosta te powierzone innym organom pastwa, ktrych status
ustrojowy i zakres ustawowych kompetencji gwarantuje efektywn, niezalen i profesjonaln kontrol
nad subami policyjnymi i ochrony pastwa.
Odnoszc si do zagadnienia okrelenia w ustawie zasad postpowania z materiaami zgromadzonymi w toku
czynnoci operacyjno-rozpoznawczych, Trybuna wskaza, e ustawa musi precyzyjnie wskazywa zakres
wykorzystania danych pozyskanych w toku czynnoci operacyjno-rozpoznawczych, a zwaszcza
wykorzystanie ich w procesie karnym jako materiaw dowodowych. Ustawa ma take okrela postpowanie
z materiaami, ktre podlegaj niezwocznemu, protokolarnemu i komisyjnemu zniszczeniu z uwagi
na ich zbdno lub nieprzydatno.
W wyroku o sygn. akt K 32/04 Trybuna zaznaczy: w demokratycznym pastwie prawnym nie jest
konieczne przechowywanie informacji na temat obywateli uzyskanych w toku czynnoci operacyjnych
ze wzgldu na potencjaln przydatno tych informacji. Moe to by stosowane tylko w zwizku
z konkretnym postpowaniem, prowadzonym na podstawie ustawy dopuszczajcej ograniczenie wolnoci
ze wzgldu na bezpieczestwo pastwa i porzdek publiczny (wyrok TK z 12 grudnia 2005 r.,
sygn. akt K 32/04, cz. III, pkt 4.7). TK nie wyklucza zrnicowania ochrony prawnej prywatnoci jednostek
z uwagi na ich status obywatelski, jakkolwiek nie moe by ono traktowane jako zasada, a w kadym
wypadku nie moe prowadzi do arbitralnego rnicowania podmiotw tych konstytucyjnych wolnoci
oraz praw, ktrych sam ustrojodawca nie scharakteryzowa jako obywatelskich.
Od tak ujtej zasady jednakowej ochrony dopuszczalne moe by wprowadzenie w ustawie wyjtkw
odnoszcych si do cudzoziemcw, ktrzy podlegaj polskiemu prawu. Powysze zaoenie nie wyklucza
dopuszczalnoci odmiennego okrelenia przesanek pozyskiwania danych i postpowania z nimi w stosunku
do osb niepodlegajcych polskiemu prawu (np. danych pozyskiwanych przez suby wywiadu o dziaalno
obcych podmiotw za granic), chocia w kadym wypadku takie dziaania wadz publicznych musz mieci
si w ramach standardw pastwa prawnego.

Trybuna w wyroku podnis rwnie kwesti ochrony tajemnicy zawodowej i wskaza, e jednym
z instrumentw ochrony zaufania jest tajemnica zawodowa i gwarancje jej poszanowania w postpowaniach
sdowych. Zaliczaj si do nich m.in. bezwarunkowe i warunkowe zakazy dowodowe w postpowaniu
karnym.
Nie jest wykluczone umoliwienie subom policyjnym i subom ochrony pastwa pozyskanie informacji
o charakterze poufnym, przekazywanym podmiotom wykonujcym zawody zaufania publicznego.
Zwaywszy na znaczenie nowych technologii w efektywnej walce z zagroeniami, zdaniem Trybunau
Konstytucyjnego, oglne wyczenie spod kontroli operacyjnej podmiotw zobowizanych w ustawie
do zachowania tajemnicy zawodowej, a nawet wyczenie informacji uznawanych za stanowice tajemnic
zawodow, jako bezwzgldnie niedopuszczalnych do pozyskania w tym trybie, prowadzioby do istotnych
utrudnie w gromadzeniu materiau dowodowego niektrych rodzajw przestpstw, popenianych
np. z wykorzystaniem nowych technologii.
Zdaniem Trybunau, punkt cikoci przesuwa si wic na zapewnienie stosownych gwarancji
proceduralnych, eliminujcych nieuprawnione pozyskanie przez suby policyjne oraz suby ochrony
pastwa informacji, ktre z uwagi na ich tre i okolicznoci przekazania powinny podlega ochronie
prawnej. Modelowym rozwizaniem tego konfliktu dbr jest przewidziany w art. 180 2 k.p.k. mechanizm
zwolnienia z tajemnicy zawodowej przez sd, jeeli jest to konieczne dla dobra wymiaru sprawiedliwoci,
za dana okoliczno nie moe zosta wykazana w inny sposb, nieamicy tajemnicy zawodowej. W ocenie
Trybunau, zblione w swej istocie rozwizania legislacyjne powinny dotyczy rwnie ochrony tajemnicy
zawodowej w trakcie czynnoci operacyjno-rozpoznawczych, w tym kontroli operacyjnej. Nie ma adnych
uzasadnionych podstaw, by na tym etapie postpowania stosowa agodniejsze standardy ni przewidziane
w postpowaniu karnym. Przeciwnie, standardy te z uwagi na niejawno kontroli oraz jej ponadprocesowy
charakter powinny by co najmniej zbiene ze standardami w postpowaniu karnym.
Wedug Trybunau, niejawne pozyskiwanie przez organy wadzy publicznej informacji o jednostce wymaga
zachowania daleko idcych gwarancji proceduralnych.
Trybuna zauwaa potrzeb poinformowania jednostki o podjtych wobec niej dziaaniach operacyjnorozpoznawczych oraz pozyskaniu informacji na jej temat, i to bez wzgldu na to, czy byy to osoby
podejrzane o naruszenie prawa, czy osoby postronne, ktre przypadkowo stay si obiektem kontroli.
Trybuna ma wiadomo, e w pewnych sytuacjach moe by rwnie uzasadnione odstpienie
od wspomnianego obowizku informacyjnego. Dotyczy to w szczeglnoci takich sytuacji, gdy dane zostay
pozyskane wycznie przypadkowo i nie podlegaj dalszej analizie, czy te gdy pozyskano dane dostpne
w publicznych rejestrach. Kwestie te musi rozstrzygn ustawodawca. Wprowadzenie obowizku
informowania osb w zakresie wskazanym przez Trybuna niesie za sob szereg konsekwencji.
W szczeglnoci wizaoby si to z naruszeniem podstawowych zasad na podstawie ktrych funkcjonuj
suby i powanie mogoby zaway, nie tylko na skutecznym dziaaniu sub, ale take mogoby zagrozi
bezpieczestwu Si Zbrojnych RP oraz osb, ktre w sposb niejawny udzielaj pomocy subom. W praktyce
wizayby si z tym m.in. trudnoci w ustaleniu danych osb z uwagi na znaczn skal uywania
tzw. telefonw pre-paid. Ponadto obowizek informowania pozostawaby w sprzecznoci z ustawowym
wymogiem ochrony form i metod czynnoci operacyjno-rozpoznawczych oraz faktu ich prowadzenia.
Jednym z wymaga, ktre powinny spenia przepisy ustawowe upowaniajce suby do pozyskiwania
danych telekomunikacyjnych, jest wykreowanie mechanizmu niezalenej kontroli. Skoro pozyskiwanie
tych danych dokonuje si w sposb niejawny, bez wiedzy i woli podmiotw, o ktrych informacje
s gromadzone, a zarazem przy ograniczonej kontroli spoeczestwa, brak niezalenej kontroli organw
pastwa nad tym procesem stwarza ryzyko naduy. Wymg unormowania w ustawie proceduralnych
mechanizmw przeciwdziaajcych arbitralnoci podczas pozyskiwania danych telekomunikacyjnych jest tym
silniejszy, im szerszy jest zakres kompetencji organw pastwa do niejawnego pozyskiwania informacji. ()
W takiej sytuacji tym wiksze znaczenie ma ustanowienie gwarancji proceduralnych zewntrznej kontroli
nad procesem pozyskiwania danych telekomunikacyjnych, zwaszcza bilingowych i lokalizacyjnych.
5

TK nie przesdza jak dokadnie ma wyglda procedura dostpu do danych telekomunikacyjnych,


a w szczeglnoci, czy konieczne ma by w odniesieniu do kadego rodzaju zatrzymywanych danych,
o ktrych mowa w art. 180c i 180d prawa telekomunikacyjnego, uzyskanie zgody na ich udostpnienie.
Zdaniem Trybunau, nie jest wykluczone () wprowadzenie, jako zasady, kontroli nastpczej. Zgodnie
z konstytucyjn zasad sprawnoci dziaania instytucji publicznych naley wykreowa mechanizm, ktry
umoliwi subom odpowiedzialnym za bezpieczestwo pastwa i porzdek publiczny efektywn walk
z zagroeniami. Trybuna dostrzega jednak argumenty za wprowadzeniem kontroli uprzedniej w pewnych
wypadkach. W szczeglnoci chodzi moe o dostp do danych telekomunikacyjnych osb wykonujcych
zawody zaufania publicznego lub jeli nie ma koniecznoci pilnego dziaania sub. Trybuna Konstytucyjny
nie wymaga jednoczenie by kontrol udostpniania danych telekomunikacyjnych sprawoway sdy.
Konieczne jest natomiast, by by to organ niezaleny od rzdu i niepozostajcy z funkcjonariuszami
pozyskujcymi dane w bezporedniej lub poredniej relacji zwierzchnoci.

3. Rnice midzy dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym


Realizujc wyrok Trybunau Konstytucyjnego oraz uwzgldniajc cz minimalnych wymaga, jakie cznie
powinny spenia przepisy regulujce niejawne pozyskiwanie przez wadze publiczne w demokratycznym
pastwie prawa informacji o jednostkach, w projekcie ustawy:
3.1. Okrelono przesanki stosowania kontroli operacyjnej i dostpu do danych telekomunikacyjnych.
Trybuna Konstytucyjny zwrci uwag na niedookrelony katalog sytuacji uzasadniajcych zarzdzenie
kontroli operacyjnej w toku czynnoci operacyjno-rozpoznawczych prowadzonych przez Policj, Stra
Graniczn, wywiad skarbowy, andarmeri Wojskow, Sub Kontrwywiadu Wojskowego i Agencj
Bezpieczestwa Wewntrznego w odniesieniu do przestpstw ciganych na mocy umw i porozumie
midzynarodowych, przestpstw godzcych w bezpieczestwo pastwa, podstawy ekonomiczne
pastwa, czy bezpieczestwo Si Zbrojnych, jednostek organizacyjnych MON i pastw zapewniajcych
wzajemno. Obowizujce przepisy nie precyzuj, o jakie dokadnie przestpstwa chodzi ani w jakich
dokadnie aktach normatywnych maj by ujte. Majc na uwadze powysze, w projektowanych:
art. 19 ust. 1 pkt 8 ustawy o Policji, art. 9e ust. 1 pkt 7 ustawy o SG, art. 36c ust. 1 pkt 5 ustawy
o kontroli skarbowej, art. 31 ust. 1 pkt 9 ustawy o W, doprecyzowano, e kontrola operacyjna moe
zosta zarzdzona w odniesieniu do przestpstw ciganych na mocy umw midzynarodowych
ratyfikowanych za uprzedni zgod wyraon w ustawie, okrelonych w polskiej ustawie karnej.
Ponadto w projektowanych:
- art. 9e ust. 1 pkt 4 ustawy o SG, doprecyzowano katalog przestpstw pozostajcych w zwizku
z przekraczaniem granicy pastwowej lub przemieszczaniem przez granic pastwow towarw
oraz wyrobw akcyzowych podlegajcych obowizkowi oznaczania znakami akcyzy, jak rwnie
przedmiotw okrelonych w przepisach o broni, amunicji oraz o materiaach wybuchowych, a take
o przeciwdziaaniu narkomanii;
- art. 5 ust. 1 ustawy o ABW i AW doprecyzowano katalog przestpstw, do ktrych rozpoznawania,
zapobiegania i zwalczania uprawniona jest ABW;
- art. 31 ust. 1 ustawy o W wskazano zamknity katalog przestpstw, w odniesieniu do ktrych moe zosta
zarzdzona kontrola operacyjna.
W zakresie udostpniania danych telekomunikacyjnych doprecyzowano, e dane telekomunikacyjne mog
by udostpniane w celu rozpoznawania, zapobiegania, zwalczania, wykrywania albo uzyskania i utrwalenia
dowodw przestpstw:
6

- ciganych z oskarenia publicznego albo w celu ratowania ycia lub zdrowia ludzkiego bd wsparcia
dziaa poszukiwawczych lub ratowniczych art. 20c ust. 1 ustawy o Policji;
- okrelonych w art. 1 ust. 2 pkt 4 oraz ust. 2a ustawy o SG art. 10b ust. 1 tej ustawy;
- skarbowych, jeeli warto przedmiotu czynu lub uszczuplenie nalenoci publicznoprawnej przekracza
w dacie popenienia czynu zabronionego pidziesiciokrotn wysoko minimalnego wynagrodzenia
za prac okrelonego na podstawie odrbnych przepisw lub przestpstw, o ktrych mowa w art. 2 ust. 1
pkt 14b art. 36b ust. 1 ustawy o kontroli skarbowej;
- popenionych przez osoby, o ktrych mowa w art. 3 ust. 2 pkt 1, 3, 5 i 6 ustawy o W albo w celu ratowania
ycia lub zdrowia ludzkiego bd do wsparcia dziaa poszukiwawczych i ratowniczych art. 30 ust. 1
tej ustawy;
- wskazanych w projektowanym brzmieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, 2 lub 5 ustawy o ABW i AW art. 28 ust. 1
tej ustawy;
- wskazanych w art. 5 ust. 1 pkt 1, 7 i 8 oraz ust. 2 ustawy o SKW i SWW art. 32 ust. 1 tej ustawy;
- wskazanych w art. 2 ust. 1 pkt 1, 2 i 4 ustawy o CBA art. 18 ust. 1 tej ustawy;
- skarbowych, o ktrych mowa w rozdziale 9 ustawy o SC, z wyczeniem art. 108 2 Kodeksu karnego
skarbowego.
3.2. Okrelono rodzaje rodkw niejawnego pozyskiwania informacji.
W aktualnym stanie prawnym kontrola operacyjna prowadzona jest niejawnie i polega na:
1) kontrolowaniu treci korespondencji;
2) kontrolowaniu zawartoci przesyek;
3) stosowaniu rodkw technicznych umoliwiajcych uzyskiwanie w sposb niejawny informacji
i dowodw oraz ich utrwalanie, a w szczeglnoci treci rozmw telefonicznych i innych informacji
przekazywanych za pomoc sieci telekomunikacyjnych.
Wychodzc naprzeciw oczekiwaniom Trybunau, odnonie sprecyzowania w przepisach prawa zamknitego
rodzajowo katalogu rodkw i metod dziaania, za pomoc ktrych wadze publiczne mog w sposb
niejawny gromadzi informacje o jednostkach, ustawodawca odpowiednio w art. 19 ust. 6 i 6a ustawy
o Policji, art. 9e ust. 7 i 7a ustawy o SG, art. 36c ust. 4 i 4a ustawy o kontroli skarbowej, art. 31 ust. 7 i 7a
ustawy o W, art. 27 ust. 6 i 6a ustawy o ABW oraz AW, art. 31 ust. 4 i 4a ustawy o SKW oraz SWW
oraz w art. 17 ust. 5 i 5a ustawy o CBA okreli sposoby prowadzenia kontroli operacyjnej. Zgodnie
z projektem, kontrola operacyjna prowadzona jest niejawnie i polega na: podsuchu rozmw prowadzonych
przy uyciu rodkw technicznych, podsuchu i podgldzie pomieszcze i osb poza miejscami publicznymi,
kontroli korespondencji, nadzorze elektronicznym osb, miejsc i przedmiotw oraz rodkw transportu.
Ponadto, w celu przejrzystoci regulacji, w projekcie zostay enumeratywnie wskazane czynnoci,
ktre nie stanowi kontroli operacyjnej.
3.3. Okrelono rodzaj dokumentacji prowadzonej w zwizku ze stosowaniem kontroli operacyjnej.
Z obowizujcych aktw wykonawczych przeniesiono do materii ustawowej regulacj okrelajc,
co stanowi dokumentacj materiaw zgromadzonych podczas stosowania kontroli operacyjnej
oraz okrelajc rejestry dokumentacji zwizanej z jej prowadzeniem. Dokumentacj materiaw stanowi:
noniki, na ktrych utrwalone zostay treci rozmw telefonicznych lub innych przekazw informacji
albo treci korespondencji lub zawarto przesyek; kopie wykonane z nonikw oraz dokumenty sporzdzone
na podstawie informacji utrwalonych na nonikach i kopiach. Natomiast organy uczestniczce w procesie
stosowania kontroli operacyjnej bd obowizane prowadzi rejestry postanowie, pisemnych zgd,
wnioskw i zarzdze dotyczcych kontroli operacyjnej.
7

3.4. Okrelono maksymalny okres prowadzenia kontroli operacyjnej.


W obecnym stanie prawnym przepisy nie przewiduj maksymalnego czasu prowadzenia kontroli operacyjnej.
Na przykadzie art. 19 ustawy o Policji, kontrol operacyjn zarzdza si na okres nie duszy ni 3 miesice.
Niemniej sd okrgowy moe, na pisemny wniosek Komendanta Gwnego Policji, Komendanta Centralnego
Biura ledczego Policji albo komendanta wojewdzkiego Policji, zoony po uzyskaniu pisemnej zgody
waciwego prokuratora, na okres nie duszy ni kolejne 3 miesice, wyda postanowienie o jednorazowym
jej przedueniu, jeeli nie ustay przyczyny tej kontroli. Ponadto, w uzasadnionych przypadkach, gdy podczas
stosowania kontroli operacyjnej pojawi si nowe okolicznoci istotne dla zapobieenia lub wykrycia
przestpstwa albo ustalenia sprawcw i uzyskania dowodw przestpstwa, sd okrgowy, na pisemny
wniosek Komendanta Gwnego Policji, zoony po uzyskaniu pisemnej zgody Prokuratora Generalnego,
moe wyda postanowienie o prowadzeniu kontroli operacyjnej przez czas oznaczony rwnie po upywie
ww. okresw
Realizujc postulat Trybunau, dotyczcy sprecyzowania w ustawie maksymalnego czasu prowadzenia
niejawnych czynnoci, po upywie ktrych dalsze ich prowadzenie jest ju niedopuszczalne, ustawodawca
odpowiednio w projektowanym art. 19 ust. 9 ustawy o Policji, art. 9e ust. 10 ustawy o SG, art. 36c ust. 7
ustawy o kontroli skarbowej oraz art. 31 ust. 10 ustawy o W wskaza maksymalny okres stosowania kontroli
operacyjnej. W projekcie doprecyzowane zostao, e po upywie okresw, na ktre zostaa zarzdzona
kontrola operacyjna, tj. nie duej ni 3 miesice pierwsze postanowienie sdu, nie duej ni kolejne
3 miesice jednorazowe przeduenie kontroli operacyjnej postanowieniem sdu, moliwe bdzie, rwnie
na podstawie postanowienia sdu, prowadzenie kontroli operacyjnej po upywie ww. okresw, jednak
nie duej ni 12 miesicy. Maksymalny, wic okres stosowania przez te suby kontroli operacyjnej bdzie
cznie wynosi 18 miesicy.
Ze wzgldu na specyfik zada realizowanych przez suby specjalne, ograniczenia takie nie zostay
wprowadzone w odniesieniu do kontroli operacyjnej stosowanej przez te suby. W projektowanych
art. 27 ust. 9 ustawy o ABW i AW, art. 31 ust. 7 ustawy o SKW i SWW, art. 17 ust. 9 ustawy o CBA, okrelono,
e kontrola operacyjna moe by przeduana na nastpujce po sobie okresy, z ktrych aden nie moe trwa
duej ni 12 miesicy. O przedueniu kontroli, kadorazowo bdzie decydowa sd, ktry wyda zgod
na jej prowadzenie, co zapewni kontrol niezalenego organu nad prawidowoci dziaa podejmowanych
przez suby. Przyjcie takiego rozwizania w odniesieniu do sub specjalnych jest niezbdne z perspektywy
biecych zagroe, m.in. w kontekcie przyjmowanego obecnie modus operandi sprawcw takich
przestpstw jak przestpstwa o charakterze terrorystycznym, sabota, czy szpiegostwo, wykorzystujcych
tzw. upione ogniwo. Trybuna wskaza, e nie jest wykluczone zrnicowanie intensywnoci ochrony
prywatnoci, autonomii informacyjnej oraz tajemnicy komunikowania si z uwagi na to, czy dane o osobach
pozyskuj suby wywiadowcze i zajmujce si ochron bezpieczestwa pastwa, czy te czyni to suby
policyjne. Specyfika dziaalnoci sub informacyjno-wywiadowczych oraz zwizany z tym relatywnie wsko
okrelony zakres ich ustawowych zada, moe uzasadnia odmienne ustalenie zasad prowadzenia takich
czynnoci i wykorzystywania zgromadzonych materiaw, od regu obowizujcych pozostae organy
pastwa, a zwaszcza suby policyjne, majce szeroki zakres dziaania. Takie zrnicowanie zasad
prowadzenia czynnoci operacyjno-rozpoznawczych nie uchyla oczywicie wymogu przestrzegania zasady
proporcjonalnoci.
Regulacje prawne zawarte w art. 180a ust.1 pkt 1 ustawy Prawo telekomunikacyjne przewiduj obowizek
dla operatorw publicznej sieci telekomunikacyjnej oraz dostawcw publicznie dostpnych usug
telekomunikacyjnych, do zatrzymywania i przechowywania, na wasny koszt, danych o ktrych mowa
w art. 180c ustawy, przez okres 12 miesicy, liczc od dnia poczenia lub nieudanej prby poczenia.
Zgodnie ze stanowiskiem reprezentowanym przez suby ochrony pastwa, oceny zasadnoci
8

przechowywania przez okres 12 miesicy danych telekomunikacyjnych naley dokona przez pryzmat
przydatnoci moliwoci pozyskiwania tych danych i ich skutecznego wykorzystania w realizowanych
dziaaniach operacyjno-rozpoznawczych. Naley podkreli, i w ramach rozpoznawania, zapobiegania
i wykrywania przestpstw, w tym w szczeglnoci o charakterze szpiegowskim, terrorystycznym, czy udziau
w zorganizowanej grupie lub zwizku przestpczym wan rol odgrywa praca analityczna. Uzyskanie
informacji o okrelonej, niezgodnej z prawem dziaalnoci, uruchamia proces analityczny, ktrego jednym
z wanych celw jest wykazanie genezy rozpoznawanych powiza przestpczych. Powysze pozwala
(np. w przypadku przestpstwa szpiegostwa) na okrelenie potencjalnych szkd wyrzdzonych tak
dziaalnoci. Priorytetow rol w tym zakresie odgrywaj dane telekomunikacyjne, pozwalajce
niejednokrotnie na wychwycenie okresu nawizania wsppracy w ramach niezgodnej z prawem dziaalnoci.
Dane telekomunikacyjne pozwalaj rwnie we waciwy sposb zaplanowa kolejne niejednokrotnie
zoone czynnoci operacyjno-rozpoznawcze w celu neutralizacji istniejcych zagroe. Trybuna
uzasadniajc potrzeb skrcenia okresu przechowywania danych telekomunikacyjnych, wskaza na dane
statystyczne, w wietle ktrych wikszo przypadkw udostpniania danych miecia si w okresie
pierwszych 6 miesicy przechowywania. Nawet, jeeli w pniejszym okresie obserwowane jest zmniejszenie
liczby udostpnianych danych, pamita naley, e rwnie w pniejszych etapach prowadzenia sprawy,
pozyskane dane mog by istotne dla sprawy i skutecznie wykorzystane.
Podkrelenia wymaga take, e okres przechowywania danych telekomunikacyjnych przez operatorw zosta
ju skrcony z 24 do 12 miesicy (ustawa z dnia 16 listopada 2012 r. o zmianie ustawy Prawo
telekomunikacyjne oraz niektrych innych ustaw, Dz. U. poz. 1445), ktra obowizuje od 21 stycznia 2013 r.
Podobny termin zatrzymywania danych obowizuje w wikszoci pastw czonkowskich Unii Europejskiej.
3.5. Okrelono zasady i procedury dotyczce weryfikacji i niszczenia danych telekomunikacyjnych
zbdnych dla prowadzonego postpowania.
W celu wykonania orzeczenia Trybunau stwierdzajcego niezgodno przepisw ustawy o ABW i AW,
ustawy SKW i SWW oraz ustawy CBA, w zakresie w jakim nie przewiduj zniszczenia danych
telekomunikacyjnych niemajcych znaczenia dla prowadzonego postpowania, w projekcie ustawy
wprowadzono ujednolicone dla wszystkich sub procedury postpowania z materiaami uzyskanymi
w wyniku czynnoci zwizanych z pozyskaniem tych danych. Zgodnie z projektowanymi: art. 20c ustawy
o Policji, art. 10b ustawy o SG, art. 36ba ustawy o kontroli skarbowej, art. 30 ustawy o W, art. 28 ustawy
o ABW oraz AW, art. 32 ustawy o SKW oraz SWW, art. 18 ustawy o CBA oraz art. 75d ustawy o SC, materiay
uzyskane w wyniku czynnoci zwizanych z udostpnianiem danych telekomunikacyjnych, ktre zawieraj
informacje majce znaczenie dla postpowania karnego lub mogce stanowi dowd w postpowaniu karnym,
przekazywane s waciwemu prokuratorowi. Materiay, ktre nie zawieraj takich informacji lub nie mog
stanowi dowodu w postpowaniu karnym, bd podlega niezwocznemu komisyjnemu i protokolarnemu
zniszczeniu. Jednoczenie, na wzr obecnie obowizujcych regulacji m.in. w art. 20c ust. 7 ustawy o Policji,
art. 10b ust. 6 ustawy o SG, przyjto, e zniszczeniu bd podlega wszystkie materiay uzyskane w wyniku
czynnoci zwizanych z udostpnieniem danych telekomunikacyjnych.
Dane bd mogy by przetwarzane przez okres, w ktrym s one niezbdne do realizacji ustawowych zada,
przy czym nie rzadziej ni co 5 lat dokonywana bdzie weryfikacja potrzeby dalszego ich przetwarzania.
W przypadku, gdy w wyniku weryfikacji ustalone zostanie, e dalsze przetwarzanie danych
telekomunikacyjnych nie jest niezbdne materiay te nie pniej ni w terminie 14 dni od dnia zakoczenia
weryfikacji bd podlega zniszczeniu.
Jednoczenie, pomimo, e Trybuna nie wykluczy moliwoci zrnicowania ochrony prawnej prywatnoci
jednostek z uwagi na ich status obywatelski, poprzez dopuszczalne wprowadzenie w ustawie wyjtkw
9

odnoszcych si do cudzoziemcw, polegajcych na odmiennym okreleniu przesanek pozyskiwania danych


i postpowania z nimi w stosunku do tych osb, w projekcie ustawy nie zdecydowano si na wprowadzenie
rozwiza pozwalajcych na dalsze przechowywanie danych cudzoziemcw, ktre s nieprzydane
w prowadzonym postpowaniu karnym.
3.6. Okrelono organy oraz procedur kontroli pozyskiwania danych telekomunikacyjnych.
W odrnieniu od procesu udostpniania danych telekomunikacyjnych, obowizujce przepisy przewiduj
wzmocniony nadzr prokuratorski i sdowy w odniesieniu do kontroli operacyjnej prowadzonej
przez uprawnione suby. Nadzr ten sprawowany jest od pocztkowej fazy uzyskiwania zgody
na jej prowadzenie (kontrola operacyjna moe by zarzdzona lub przeduona przez sd, po uzyskaniu
wczeniejszej zgody prokuratora), poprzez obowizek informowania prokuratora o przebiegu i wynikach
tej kontroli, obowizujce zasady i procedury zwizane z wykorzystaniem materiaw w prowadzonych
postpowaniach oraz niszczeniem tych materiaw, a skoczywszy na obowizkach informacyjnych wobec
Sejmu i Senatu. Realizujc wyrok Trybunau, stwierdzajcy za niezgodne z Konstytucj RP obecne
uregulowania, ktre nie przewiduj niezalenej kontroli udostpniania danych telekomunikacyjnych,
o ktrych mowa w art. 180c i 180d ustawy Prawo telekomunikacyjne1), w projekcie ustawy zaproponowano,
aby podmiotem wyznaczonym do kontroli nad uzyskiwaniem danych telekomunikacyjnych zosta: sd
okrgowy waciwy dla siedziby podmiotu uprawnionego do zoenia wniosku w odniesieniu do Policji,
Stray Granicznej i Suby Celnej, wojskowy sd okrgowy waciwy dla siedziby organu andarmerii
Wojskowej, Sd Okrgowy w Warszawie w odniesieniu do kontroli skarbowej, Agencji Bezpieczestwa
Wewntrznego i Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz Wojskowy Sd Okrgowy w Warszawie
w odniesieniu do Suby Kontrwywiadu Wojskowego.

Na podstawie ustaw kompetencyjnych suby policyjne i suby ochrony pastwa mog pozyskiwa dane telekomunikacyjne, o ktrych mowa
w art. 180c i art. 180d ustawy Prawo telekomunikacyjne, a take mog je gromadzi i przetwarza. W myl art. 180c ust. 1 prawa
telekomunikacyjnego udostpnia si dane dotyczce ustalenia zakoczenia sieci, telekomunikacyjnego urzdzenia kocowego, uytkownika
kocowego inicjujcego poczenie i do ktrego kierowane jest poczenie, a take okrelajce dat i godzin poczenia oraz czas jego trwania, rodzaj
poczenia, a take lokalizacj telekomunikacyjnego urzdzenia kocowego. Doprecyzowanie katalogu danych, o ktrych mowa w art. 180c ust. 1,
zawiera wydane na podstawie art. 180c ust. 2 rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 grudnia 2009 r. w sprawie szczegowego wykazu
danych oraz rodzajw operatorw publicznej sieci telekomunikacyjnej lub dostawcw publicznie dostpnych usug telekomunikacyjnych obowizanych
do ich zatrzymywania i przechowywania (Dz. U. Nr 226, poz. 1828).
Z kolei art. 180d prawa telekomunikacyjnego, do ktrego odsyaj zakwestionowane przepisy, samoistnie nie okrela katalogu danych podlegajcych
udostpnieniu subom. Odsya on do innych przepisw tej ustawy tj. art. 159 ust. 1 pkt 1 i 3-5, art. 161 oraz art. 179 ust. 9 prawa
telekomunikacyjnego. Uwzgldniajc powysze przepisy, ustawodawca zezwoli na pozyskiwanie przez uprawnione podmioty danych dotyczcych
uytkownika, danych transmisyjnych (tj. danych przetwarzanych dla celw przekazywania komunikatw w sieciach telekomunikacyjnych
lub naliczania opat za usugi telekomunikacyjne, w tym dane lokalizacyjne, ktre oznaczaj wszelkie dane przetwarzane w sieci telekomunikacyjnej
wskazujce pooenie geograficzne urzdzenia kocowego uytkownika publicznie dostpnych usug telekomunikacyjnych), danych o lokalizacji,
ktre oznaczaj dane lokalizacyjne wykraczajce poza dane niezbdne do transmisji komunikatu lub wystawienia rachunku, danych o prbach
uzyskania poczenia midzy zakoczeniami sieci, w tym o nieudanych prbach pocze oznaczajcych poczenia midzy telekomunikacyjnymi
urzdzeniami kocowymi lub zakoczeniami sieci, ktre zostay zestawione i nie zostay odebrane przez uytkownika kocowego lub nastpio
przerwanie zestawianych pocze. W wietle art. 161 prawa telekomunikacyjnego, dostawca publicznie dostpnych usug telekomunikacyjnych moe
te gromadzi nastpujce dane, o ktre mog wystpowa uprawnione organy wadzy publicznej: dane osobowe abonenta obejmujce nazwisko
i imiona; imiona rodzicw; miejsce i dat urodzenia; adres miejsca zamieszkania i adres korespondencyjny, jeeli jest on innym ni adres miejsca
zamieszkania; numer PESEL w wypadku obywatela polskiego; nazw, seri i numer dokumentu potwierdzajcego tosamo, a w wypadku
cudzoziemca niebdcego obywatelem pastwa czonkowskiego Unii Europejskiej albo Konfederacji Szwajcarskiej numer paszportu lub karty
pobytu; dane zawarte w dokumentach potwierdzajcych moliwo wykonania zobowizania wobec dostawcy publicznie dostpnych usug
telekomunikacyjnych wynikajcego z umowy o wiadczenie usug telekomunikacyjnych. Jeli dostawca publicznie dostpnych usug
telekomunikacyjnych uzyska zgod uytkownika bdcego osob fizyczn na przetwarzanie innych danych tego uytkownika w zwizku
ze wiadczon usug, w szczeglnoci numer konta bankowego lub karty patniczej, adres korespondencyjny uytkownika (jeeli jest on inny ni adres
miejsca zamieszkania), a ponadto adres poczty elektronicznej oraz numery telefonw kontaktowych, rwnie i tego rodzaju dane, znajdujce
si w dyspozycji dostawcy publicznie dostpnych usug telekomunikacyjnych, mog by pozyskiwane i przetwarzane przez suby policyjne i suby
ochrony pastwa w celach okrelonych w ustawach. Ponadto suby te mog otrzymywa dane wskazane w art. 179 ust. 9 prawa telekomunikacyjnego,
czyli zawarte w prowadzonym obligatoryjnie przez kadego przedsibiorc telekomunikacyjnego wykazie abonentw, uytkownikw lub zakocze
sieci, dane uzyskiwane podczas zawarcia umowy.
Podsumowujc, na podstawie art. 20c ust. 1 ustawy o Policji, art. 10b ust. 1 ustawy o SG, art. 36b ust. 1 pkt 1 ustawy o kontroli skarbowej, art. 30 ust. 1
ustawy o W, art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy ABW, art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy o CBA, art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy o SKW i art. 75d ust. 1 ustawy o SC moliwe
jest pozyskanie trojakiego rodzaju danych: o abonencie, o ruchu (tzw. dane bilingowe), a take o lokalizacji. Nie istnieje natomiast prawna moliwo
pozyskiwania w tym trybie treci indywidualnych komunikatw przekazywanych za pomoc sieci telekomunikacyjnych.
1)

10

Jednoczenie na uprawnione formacje zosta naoony obowizek przekazywania, raz na 6 miesicy,


sprawozda obejmujcych: liczb i rodzaj pozyskanych danych; podstaw prawn pozyskania danych; rodzaje
przestpstw, w zwizku z zaistnieniem ktrych wystpiono o dane; liczb przypadkw, ze wskazaniem
ich podziau na rodzaje spraw, w ktrych wystpiono o dane. W ramach kontroli, sd okrgowy moe
zapozna si z materiaami uzasadniajcymi udostpnienie danych telekomunikacyjnych oraz materiaami
uzyskanymi w wyniku podjtych czynnoci. W przypadku stwierdzenia przez sd braku podstaw
do pozyskania danych telekomunikacyjnych, zgromadzone dane podlegaj niezwocznemu komisyjnemu
i protokolarnemu zniszczeniu. O zarzdzeniu zniszczenia danych formacja jest obowizana do niezwocznego
poinformowania prokuratora, ktry skierowa materiay do sdu.
Ponadto projekt ustawy przewiduje zobowizanie prezesw (wojskowych) sdw okrgowych do corocznego
przekazywania Ministrowi Sprawiedliwoci informacji na temat przetwarzania danych telekomunikacyjnych
(z podziaem na liczb i rodzaj udostpnianych danych) oraz wynikw przeprowadzonych kontroli,
w terminie do dnia 31 marca roku nastpujcego po roku ni objtym.
Minister Sprawiedliwoci zosta zobowizany do corocznego przedstawiania Sejmowi i Senatowi
zagregowanej informacji na temat przetwarzania danych telekomunikacyjnych oraz wynikw
przeprowadzonych kontroli, w terminie do dnia 30 czerwca roku nastpujcego po roku ni objtym.
W aktualnym stanie prawnym obowizek informowania Sejmu i Senatu w odniesieniu do danych dotyczcych
kontroli operacyjnej prowadzonej przez uprawnione suby, spoczywa na Prokuratorze Generalnym,
na podstawie art. 10ea ustawy o prokuraturze. Ponadto, zgodnie z art. 19 ust. 22 ustawy o Policji, minister
waciwy do spraw wewntrznych ma obowizek przedstawiania Sejmowi i Senatowi informacji
o dziaalnoci Policji okrelonej w art. 19 ust. 1-21 (kontrola operacyjna), w tym informacji i danych,
o ktrych mowa w art. 20 ust. 3 tej ustawy (tajemnica bankowa i ubezpieczeniowa). Powysze informacje
przedkadane s corocznie, najpniej do dnia 30 czerwca roku nastpnego po roku ni objtym.
3.7. Okrelono zasady postpowania z materiaami, ktre mog zawiera informacje objte
tajemnic zawodow (notarialn, adwokack, radcy prawnego, doradcy podatkowego, lekarsk,
dziennikarsk lub statystyczn), albo objte s zakazami dowodowymi.
Kontrola operacyjna
Wykonujc wyrok Trybunau odnoszcy si do niekonstytucyjnoci przepisw regulujcych kontrol
operacyjn, ze wzgldu na brak regulacji przewidujcej gwarancj niezwocznego, komisyjnego
i protokolarnego zniszczenia materiaw zawierajcych informacje objte zakazami dowodowymi,
co do ktrych sd nie uchyli tajemnicy zawodowej, bd uchylenie byo niedopuszczalne, w poszczeglnych
ustawach pragmatycznych wprowadzono zasady postpowania z materiaami uzyskanymi w ramach
czynnoci operacyjno-rozpoznawczych, ktre mog zawiera informacje objte tajemnic zawodow.
W projektowanych: art. 19 ust. 15f-15i ustawy o Policji, art. 9e ust. 16f-16i ustawy o SG, art. 36d ust. 1f-1h
ustawy o kontroli skarbowej, art. 31 ust. 16f-16i ustawy o W, art. 27 ust. 15h-15k ustawy o ABW
i AW, art. 31 ust. 14f-14i ustawy o SKW i SWW, art. 17 ust. 15e-15i ustawy o CBA, zaproponowano,
aby w przypadku, w ktrym materiay uzyskane w wyniku kontroli operacyjnej bd zawiera informacje
stanowice tajemnice zwizane z wykonywaniem zawodu lub funkcji, o ktrych mowa w art. 180 2 k.p.k.
(tajemnicy notarialnej, adwokackiej, radcy prawnego, doradcy podatkowego, lekarskiej, dziennikarskiej
lub statystycznej), waciwy organ przekazujc je prokuratorowi wskazywa fragmenty mogce je zawiera.
Materiay te nastpnie kierowane bd do sdu, ktry zarzdzi kontrol operacyjn wraz z wnioskiem
o: wyraenie zgody na ich wykorzystanie w postpowaniu karnym albo wydanie zarzdzenia
o ich niezwocznym, komisyjnym i protokolarnym zniszczeniu. O wykonaniu zarzdzenia dotyczcego
zniszczenia materiaw, waciwy podmiot niezwocznie informuje sd okrgowy.
11

W sytuacji, kiedy bdzie zachodzi przypuszczenie, e materiay uzyskane w wyniku kontroli operacyjnej
bd zawiera informacje objte zakazami dowodowymi, o ktrych mowa w art. 178 k.p.k., tj. dotyczcych
faktw, o ktrych obroca lub adwokat dowiedzia si udzielajc porady prawnej lub prowadzc spraw,
albo faktw, o ktrych dowiedzia si duchowny przy spowiedzi, proponuje si, aby waciwy organ
wnioskujcy o zarzdzenie kontroli operacyjnej nakazywa niezwoczne, komisyjne i protokolarne
ich zniszczenie.
Dane telekomunikacyjne
Osoby, o ktrych mowa w art. 180 2 k.p.k, zostay take objte ochron prawn w zwizku
z pozyskiwaniem przez suby danych telekomunikacyjnych. W przypadkach, gdy z materiaw
zgromadzonych w sprawie bdzie wynika, e pozyskane dane telekomunikacyjne lub pocztowe, mog
zawiera informacje stanowice tajemnice zwizane z wykonywaniem zawodu lub funkcji, o ktrych mowa
w art. 180 2 k.p.k., zaproponowano nastpujce rozwizania:
1) Jeeli z materiaw sprawy, bdzie wynika, e materiay uzyskane w wyniku czynnoci zwizanych
z udostpnieniem danych telekomunikacyjnych majce znaczenie dla postpowania karnego
lub mogce stanowi dowd w postpowaniu karnym, zawieraj dane dotyczce bezporednio osoby
wykonujcej zawd lub funkcj, o ktrych mowa w art. 180 2 k.p.k., waciwy organ wystpujcy
o ich udostpnienie, przekazujc te materiay prokuratorowi, bdzie wskazywa fragmenty, ktre
zawieraj te dane. Prokurator niezwocznie po otrzymaniu tych materiaw bdzie kierowa
je do waciwego miejscowo sdu okrgowego, wraz z wnioskiem o wyraenie zgody
na ich wykorzystanie w postpowaniu karnym. Nastpnie, sd postanowi o ich dalszym
wykorzystaniu, albo zarzdzi komisyjne i protokolarne zniszczenie;
2) Jeeli w toku czynnoci ustalone zostanie, e konieczne jest pozyskanie danych telekomunikacyjnych
dotyczcych bezporednio osoby wykonujcej zawd, o ktrym mowa w art. 180 2 k.p.k.,
uprawniony organ bdzie wystpowa do sdu o zgod na pozyskanie tych danych i wykorzystanie
w postpowaniu karnym;
3) W przypadkach niecierpicych zwoki, jeeli mogoby to spowodowa zagroenie ycia lub zdrowia,
moliwo utraty informacji, zatarcie lub zniszczenie dowodw przestpstwa, uprawniony organ
bdzie mg wystpi do podmiotu prowadzcego dziaalno telekomunikacyjn o przekazanie
danych dotyczcych bezporednio osoby wykonujcej zawd, o ktrym mowa w art. 180 2 k.p.k.,
zwracajc si jednoczenie do waciwego miejscowo sdu okrgowego z wnioskiem o wydanie
postanowienia w tej sprawie.
Na postanowienie sdu wydane w sytuacjach, o ktrych mowa w pkt 2 i 3 bdzie przysugiwa zaalenie
organowi wnioskujcemu. Do zaalenia zastosowanie bd miay odpowiednio przepisy Kodeksu
postpowania karnego. W przypadku, gdy sd nie uwzgldni zaalenia, waciwy organ formacji
mundurowej, bdzie zobowizany do wydania zarzdzenia o ich niezwocznym, komisyjnym
i protokolarnym zniszczeniu w przypadku gdy dane te zostay przekazane bd do poinformowania
podmiotu prowadzcego dziaalno telekomunikacyjn o braku zgody na ich przekazanie w przypadku
gdy dane te nie zostay przekazane. W przypadku, gdy zgromadzone dane telekomunikacyjne
nie bd zawiera informacji majcych znaczenia dla prowadzonego postpowania, waciwy organ
formacji mundurowej, ktry wnioskowa o ich udostpnienie, zarzdzi ich niezwoczne, komisyjne
i protokolarne zniszczenie. O wydaniu i wykonaniu zarzdzenia dotyczcego zniszczenia danych
telekomunikacyjnych, konieczne bdzie niezwoczne poinformowanie waciwego sdu.
Powysze propozycje, zostay wprowadzone odpowiednio w art. 20ca i art. 20cb ustawy o Policji, art. 10ba
i 10bb ustawy o SG, art. 36bb i art. 36bc ustawy o kontroli skarbowej, art. 30b i 30c ustawy o W,
art. 28a i 28b ustawy o ABW oraz AW, art. 32a i 32b ustawy o SKW oraz SWW, art. 18a i art. 18b ustawy
o CBA oraz art. 75da i art. 75db ustawy o SC.
12

3.8. Udostpnianie danych od operatorw wiadczcych usugi pocztowe.


Wypracowujc kompleksowe rozwizania dodatkowo, obok danych telekomunikacyjnych, objty zosta
kontrol sdow proces udostpniania, od operatorw wiadczcych usugi pocztowe, na podstawie ustawy
z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe (Dz. U. z 2012 r. poz. 1529), danych identyfikujcych podmiot
korzystajcy z usug pocztowych oraz dotyczcych faktu, okolicznoci wiadczenia tych usug lub korzystania
z nich, do ktrych uzyskiwania s obecnie uprawnione suby (tj. danych pocztowych). Pomimo, e wyrok
TK nie obejmuje swoim zakresem danych uzyskiwanych na podstawie prawa pocztowego, powysze znajduje
uzasadnienie w tym, e dziaalno sub w tych obszarach w podobnym stopniu ingeruje w prawa i wolnoci
obywatelskie jak proces pozyskiwania danych telekomunikacyjnych. Projekt przewiduje rwnie takie same
przesanki udostpniania, procedury weryfikacji oraz niszczenia udostpnianych danych pocztowych
zbdnych dla prowadzonego postpowania. Skorelowanie regulacji prawnych w stosunku do obu obszaru
danych stanowi rozwizanie systemowe suce pogbieniu zaufania obywateli do organw pastwowych.
3.9. Nowelizacja ustawy Prawo telekomunikacyjne.
W projekcie ustawy o zmianie ustawy o Policji oraz niektrych innych ustaw uchylono art. 180g ustawy
z dnia 16 lipca 2014 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2014 r. poz. 243, 827 i 1198). W obecnym stanie
prawnym artyku 180g brzmi nastpujco.
Art. 180g. 1. Przedsibiorca telekomunikacyjny, w terminie do dnia 31 stycznia, skada Prezesowi UKE,
za rok poprzedni informacje o:
1) cznej liczbie przypadkw, w ktrych uprawnionym podmiotom, Subie Celnej, sdowi i prokuratorowi
byy udostpnione dane, o ktrych mowa w art. 180c ust. 1;
2) czasie, jaki upyn midzy dat zatrzymania danych a dat zoenia przez podmioty, o ktrych mowa
w pkt 1, wniosku lub ustnego dania o ich udostpnienie;
3) cznej liczbie przypadkw, w ktrych wniosek lub ustne danie, o ktrym mowa w pkt 2, nie mg by
zrealizowany.
2. Prezes UKE przekazuje corocznie Komisji Europejskiej informacje, o ktrych mowa w ust. 1.
3. Minister waciwy do spraw cznoci okreli, w drodze rozporzdzenia, wzr formularza sucego
do przekazywania informacji, o ktrych mowa w ust. 1, Prezesowi UKE, kierujc si potrzeb przekazania
Komisji Europejskiej penej i rzetelnej informacji.
4. Przedsibiorca telekomunikacyjny moe powierzy, w drodze umowy, innemu przedsibiorcy
telekomunikacyjnemu skadanie Prezesowi UKE informacji, o ktrych mowa w ust. 1. W takim przypadku
przedsibiorca telekomunikacyjny skadajcy informacj Prezesowi UKE moe przekazywa swoje informacje
oraz powierzajcego w postaci cznej. Powierzenie to nie zwalnia powierzajcego z odpowiedzialnoci
za realizacj tego obowizku.
Konieczno nowelizacji wynika z wyroku Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej z dnia 8 kwietnia
2014 r. (sprawy poczone C-293/12 i C-594/12). Trybuna w przedmiotowym wyroku stwierdzi niewano
dyrektywy 2006/24/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie zatrzymywania
generowanych lub przetwarzanych danych w zwizku ze wiadczeniem oglnie dostpnych usug cznoci
elektronicznej lub udostpnianiem publicznych sieci cznoci oraz zmieniajcej dyrektyw 2002/58/WE.
W konsekwencji powyszego, utraci podstaw prawn zawarty w art. 180g ustawy obowizek przekazywania
przez przedsibiorcw telekomunikacyjnych Prezesowi Urzdu Komunikacji Elektronicznej informacji
wskazanych w art. 180g ust. 1 i nastpnie obowizek przekazywania tych informacji przez Prezesa UKE
Komisji Europejskiej.

13

Projekt ustawy przewiduje natomiast obowizek corocznego przedstawiania Sejmowi i Senatowi


przez Ministra Sprawiedliwoci, zagregowanej informacji na temat przetwarzania danych
telekomunikacyjnych oraz wynikw przeprowadzonych kontroli, w terminie do dnia 30 czerwca roku
nastpujcego po roku ni objtym.
3.10. Przepisy przejciowe.
Projekt przewiduje, e do kontroli operacyjnej, ktra bya prowadzona przed dniem wejcia w ycie
projektowanej ustawy i nie zostaa zakoczona stosuje si przepisy w brzmieniu nadanym niniejsz ustaw
w odniesieniu do materiaw, w stosunku do ktrych zachodzi przypuszczenie, e zawieraj informacj
o ktrych mowa w art. 178 k.p.k. i art. 180 2 k.p.k. W stosunku do kontroli operacyjnej, ktra bya
przeduona po upywie ustawowych okresw jej trwania, bdzie ona moga by nadal prowadzona nie duej
ni przez 6 miesicy od dnia wejcia w ycie niniejszej ustawy, chyba e termin jej zakoczenia, okrelony
w postanowieniu sdu, upywa wczeniej.
Poza powyszymi wyjtkami, kontrola operacyjna rozpoczta przed dniem wejcia w ycie niniejszej ustawy
bdzie prowadzona na podstawie przepisw dotychczasowych.
Projektowane regulacje zawieraj obowizek dla komendantw i szefw uprawnionych do stosowania
kontroli operacyjnej sub nakazania w cigu 30 dni od daty wejcia w ycie niniejszej ustawy
niezwocznego, komisyjnego i protokolarnego zniszczenia dokumentacji materiaw zgromadzonych podczas
stosowania kontroli operacyjnej przed dniem wejcia w ycie niniejszej ustawy. Obowizkowi zniszczenia
nie podlegaj materiay, ktre s istotne dla bezpieczestwa pastwa.

4. Rozwizania w innych krajach, w szczeglnoci w krajach czonkowskich OECD/UE


W Wielkiej Brytanii istnieje wyspecjalizowana kontrola parlamentarna nad subami specjalnymi (Agencies):
Sub Bezpieczestwa (Security Service), Tajn Sub Wywiadowcz (Secret Intelligence Service)
oraz Sub Nasuchu Radioelektronicznego (Government Communications Headquarters). Kontrola jest
sprawowana przez Parlamentarn Komisj ds. Sub Specjalnych (Intelligence and Security Committee).
W jej skad wchodzi dziewiciu desygnowanych przez premiera reprezentantw obu izb parlamentu.
Kompetencje komisji s jednak ograniczone do biecej kontroli wobec sub specjalnych, oceny wydatkw
przeznaczanych na ich dziaalno. Komisja jest zobowizana do skadania rocznych raportw ze swej pracy
w Izbie Gmin. W pierwszej kolejnoci komisja skada raport premierowi, ktry moe wyczy z niego treci,
ktrych ujawnienie mogoby zagraa bezpieczestwu pastwa. Kontrola sprawowana przez komisj jest
w znacznym stopniu ograniczona, gdy szefowie poszczeglnych sub mog odmwi udzielenia informacji
czonkom tego gremium ze wzgldu na bezpieczestwo pastwa. W zwizku z tym, jej dziaalno kontrolna
nie siga caoci dziaalnoci operacyjnej. W kontekcie kontroli zewntrznej nad dziaalnoci operacyjn
dziaa dwch komisarzy. S oni powoywani na trzyletnie kadencje przez premiera spord osb penicych
uprzednio wysze funkcje sdziowskie i w okresie penienia swojej funkcji s cakowicie niezaleni
od premiera. Kady z nich skada szefowi gabinetu roczny raport ze swej dziaalnoci. Premier decyduje,
podobnie jak w przypadku raportu Komisji ds. Sub Specjalnych, ktre treci nie powinny zosta
upublicznione, poniewa przyniosoby to szkod bezpieczestwu pastwa, utrudnio zapobieganie i wykrywanie
powanej przestpczoci, godzio w brytyjsk gospodark lub szkodzio interesom poszczeglnych sub.
Komisarze rni si zakresem kontrolowanych czynnoci operacyjno-rozpoznawczych. Komisarz ds. Kontroli
Korespondencji i Stosowania Podsuchu Telefonicznego (Interception of Communications Commissioner)
skupia si na weryfikacji wydawanych przez ministrw zezwole na zastosowanie kontroli korespondencji
i podsuchu telefonicznego. Z kolei Komisarz ds. Sub Specjalnych (Intelligence Services Commissioner)
14

odpowiedzialny jest za sta kontrol nad wydawanymi przez ministrw zezwoleniami upowaniajcymi
do ingerencji w nienaruszalno mieszkania. Jest on take odpowiedzialny za monitorowanie prowadzonej
przez funkcjonariuszy sub specjalnych inwigilacji i pracy z osobowymi rdami informacji. Osobne funkcje
kontrolne powierzone zostay Trybunaowi ds. Uprawnie ledczych (Investigatory Powers Tribunal).
Jest to instytucja niezalena od rzdu i skada si z wyszych rang przedstawicieli zawodw prawniczych
i sdownictwa. Jej podstawowym zadaniem jest rozpatrywanie skarg obywateli odnoszcych si do korzystania
przez funkcjonariuszy sub specjalnych z przyznanych im ustawowo uprawnie.
W Danii Krajowa Agencja Informatyczno-Telekomunikacyjna monitoruje spenienie wymogw, zgodnie
z ktrymi dostawcy sieci i usug cznoci elektronicznej musz dopilnowa, aby sprzt i systemy techniczne
pozwoliy Policji na dostp do informacji o ruchu telekomunikacyjnym.
W przypadku Irlandii wyznaczony sdzia ma prawo do prowadzenia dochodzenia oraz skadania sprawozdania
w sprawie tego, czy waciwe organy krajowe postpuj zgodnie z przepisami prawa.
W Holandii Agencja Komunikacji Radiowej nadzoruje realizacj zobowiza przez dostawcw Internetu
i usug telefonicznych; organ ds. ochrony danych peni oglny nadzr nad przetwarzaniem danych osobowych.
W przypadku Bugarii Komisja Ochrony Danych Osobowych monitoruje przetwarzanie i przechowywanie
danych w celu zapewnienia zgodnoci z wymogami. Parlamentarna komisja w Zgromadzeniu Narodowym
monitoruje procedury udzielania zezwole i dostpu do danych telekomunikacyjnych.

5. Skutki projektowanej ustawy


Projekt uwzgldnia stanowisko Trybunau w odniesieniu do: przepisw regulujcych zakres przesanek
prowadzenia kontroli operacyjnej i udostpniania danych telekomunikacyjnych, ochrony tajemnicy
zawodowej w toku realizowanych czynnoci, niszczenia zbdnych danych telekomunikacyjnych, okrelenia
zakresu i trybu kontroli nad pozyskiwaniem danych telekomunikacyjnych, okrelenia rodkw niejawnego
pozyskiwania informacji o jednostkach, okrelenia maksymalnego okresu prowadzenia kontroli operacyjnej,
podawania do publicznej wiadomoci informacji o danych telekomunikacyjnych pozyskiwanych
przez uprawnione suby. Ponadto wprowadzone zostay takie same gwarancje ochrony prawnej w stosunku
do uzyskiwanych przez uprawnione suby danych pocztowych.
Wobec tego podstawowym skutkiem projektu bdzie urzeczywistnienie zasad i gwarancji konstytucyjnych.
Mona oczekiwa, e wejcie w ycie projektowanej regulacji bdzie sprzyja budowaniu zaufania jednostek
do dziaa o charakterze niejawnym podejmowanych przez suby policyjne oraz suby ochrony pastwa,
w szczeglnoci poprzez zwikszenie przejrzystoci przepisw oraz okrelenie precyzyjnych procedur
obowizujcych w omawianym obszarze funkcjonowania Pastwa.
Proponowana nowelizacja moe przyczyni si do wzrostu wydatkw budetowych. Jednak okrelenie skali
tego zjawiska nie jest moliwe, jako e bdzie ono zalene od decyzji prezesw sdw okrgowych
uprawnionych do przeprowadzania kontroli pozyskiwania przez suby danych telekomunikacyjnych i danych
pocztowych.
Ustawa nie bdzie miaa natomiast skutkw dla pozostaych jednostek sektora finansw publicznych,
w tym jednostek samorzdu terytorialnego.
Projekt oddziaywuje na:
1) sdy okrgowe i wojskowe sdy okrgowe, w zakresie jakim nadaje uprawnienie kontrolne
nad uzyskiwaniem przez waciwe suby danych telekomunikacyjnych i pocztowych. W ramach

15

przyznanych uprawnie sdy bd mogy zapoznawa si z materiaami uzasadniajcymi wystpienia o dane


telekomunikacyjne i pocztowe oraz z materiaami uzyskanymi w wyniku podjtych przez suby czynnoci;
2) funkcjonariuszy Policji, Stray Granicznej, Agencji Wywiadu, Suby Kontrwywiadu Wojskowego, Suby
Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Suby Celnej, wywiadu skarbowego
i onierzy andarmerii Wojskowej prowadzcych czynnoci operacyjno-rozpoznawcze oraz majcych dostp
do danych telekomunikacyjnych i pocztowych, poprzez wprowadzenie nowego trybu uzyskiwania
tych danych, tj. przekazywania ich do organu kontrolnego oraz wprowadzenia trybu niszczenia zbdnych
danych;
3) osoby objte tajemnic notarialn, adwokack, radcy prawnego, doradcy podatkowego, lekarsk,
dziennikarsk lub statystyczn, w zakresie zapewnienia procedur gwarantujcych ochron prawn
pochodzcych od nich informacji, ktre z uwagi na ich tre i okolicznoci przekazania winny takiej ochronie
podlega
4) przedsibiorcw telekomunikacyjnych i Prezesa Urzdu Telekomunikacji Elektronicznej poprzez
zniesienie obowizku przekazywania informacji wskazanych w art. 180g ust. 1 ustawy Prawo
telekomunikacyjne i nastpnie obowizku ich przekazywania przez Prezesa UKE do Komisji Europejskiej;
5) obywateli, ktrym projekt zapewnia zwikszenie ochrony konstytucyjnych wolnoci i prawa.
Koszty wprowadzenia regulacji bd zwizane z naoonym na sdy okrgowe zadaniem kontroli
pozyskiwania przez uprawnione suby danych telekomunikacyjnych i pocztowych. Jednake, w chwili
obecnej, nie jest moliwe szczegowe wyliczenie kosztw funkcjonowania takiej kontroli, gdy prezesi
sdw okrgowych mog podj autonomiczne decyzje w zakresie zleconych czynnoci kontrolnych.
Nie przewiduje si zwikszenia kosztw finansowych zwizanych z wprowadzeniem dodatkowych zada
dla sub.

6. Owiadczenie o zgodnoci z prawem Unii Europejskiej


Zakres przedmiotowy projektowanej ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

Toczono z polecenia Marszaka Senatu


............................
16

You might also like