Savremeni trendovi

u oblikovanju organizacije

Nova naela organizacije

Centralizacija

Decentralizacija

Duboka podjela rada

Plitka podjela rada

Uzak raspon kontrole

irok raspon kontrole

Kruta struktura

Fleksibilna struktura

Statina organizacija

Inovativna organizacija

Birokratske strukture

Organske strukture

Autoritet pojedinca

Timski rad

Neuvaavanje ljudi

Uvaavanje ljudi

Upravljanje ljudima

Upravljanje procesima

Nema korporativne kulture Postojanje korporativne

kulture
Nema spremnosti za
promjene

Pripravnost na promjene

Federacija poduzea

Konfederacija poduzea

Funkcionalna

Federalna decentralizacija

T-oblik organizacije
Nije posebna vrsta organizacije nego je samo
naglaen utjecaj koji ima informatika tehnologija
ICT omoguava povezivanje i promjenu naina rada
Otvorena organizacija, mrena, virtualna
organizacija
Umreeni su kupci, dobavljai, strateki partneri,
Menadment ima slobodu u kreiranju plitke strukture
irok raspon kontrole/komunikacije
Vie pozornosti logikoj nego fizikoj strukturi
Pomae uspostavu matrine strukture

Dobavljai

Kupci
Niska organizacijska
struktura

Nadzor utemeljen na
povjerenju
Delegiranje zadataka
Decentralizacija
odluivanja
Virtualne
komponente

Tehnoloko
niveliranje

Virtualne
komponente
Snano upravljanje
uz ICT
Radna stanica,
mree

TOstali
partneri

Elektronika
trita

Matrino upravljanje organizacija

Stvaranje matrice na
temelju tehnologije

Strateki
savezi

Rad iz
daljine

Virtualna organizacija
Nije stvarna, materijalna nego je prividna:
zaposlenici su u svojim kuama, robne zalihe su kod
dobavljaa,
Outsourcing iskljuenje iz stvarne strukture svih
poslova (eksternalizacija) u kojima nismo najbolji
(srni program -core business)
Nehijerarhijska organizacija nezavisnih poduzea
koja samostalno odluuju o umreavanju (dijele:
vjetine, znanje, trokove, trite)
Uea organizacija, najee privremena
Partnerski odnosi i partnerska strategija

Mrena organizacija
Oblik kroz koji se ostvaruje virtualna
organizacija, nain njihova povezivanja
Organizacija bez granica (stalni ulasci i izlasci)
Modularnost i fleksibilnost mree stvara
dinaminu mreu (konstruktori, proizvoai,
zaposlenici, trgovci, )
Smanjivanje nesigurnosti u poslovanju
Interne mree, neformalne, formalne, stabilne,

Lanac

Kota

Viekanalna

Razliiti tipovi mrea naini povezivanja

Primjeri umreavanja
Keiretsu japanske kompanije dijele marketinke,
financijske, informacijske i opskrbne mree slino
holdingu
Mree omoguuju suivot velikih konglomerata i
malih kooperanata
Sredinja organizacija moe biti mala kreativna
jezgra (Nike, IKEA, Benetton) dizajneri, proizvoai
i distribucija mogu biti samostalni Co-branding
Odnosi u mrei jednaki su trinim, ali uz ICT potporu

Izvrnuta organizacija
Oblik nehijerarhijske organizacije, vrlo plitka
Ne prikazuje hijerarhiju, nego filozofiju odnosa prema
kupcima (CRM-Customer Relationship Management)
Mogue je ako postoje pojedinci koji samostalno
rjeavaju probleme profesionalna birokracija
(Mintzberg) visokoobrazovani pojedinci s
ugraenom samokontrolom
Primjer: terapeuti u USA ili osiguravatelji tanka
hijerarhija, a stalne slube samo pruaju tehniku
potporu samostalnim operativcima na terenu

Kupci i klijenti
Operativni
Nadzornici
radnici
i menaderi
konani
izravno
pomau
korisnici
utjeuoperativnim
na
proizvoda
zadovoljstvo
radnicima
ili usluge
kupaca
u obavljanju
i klijenata nj

Sluenje

Sluenje

Potpora

Potpora

Obrnuta piramida mogla bi promijeniti oblik sutranje

organizacije

Organizacija paukove mree

Ad hoc struktura (kao projektna i timska) nestalna
Ne interpolira se u klasinu (funkcijsku)
organizaciju, nego su jedinice samostalne s vrlo
plitkom hijerarhijom
Rabi se i u izvrnutoj organizaciji, probleme
rjeavaju timovi koji se nakon zavretka razilaze
Mogu je koristiti i klasine organizacije za
rjeavanje pojedinanih (privremenih) problema

Veze u paukovoj mrei su brojne i nestalne

Timska organizacija
Uklanja rigidnost klasinih struktura, rui granice
u organizaciji, stvara pliu i fleksibilniju strukturu,
potie kreativnost, uklanja slabosti
individualizma
lanovi tima su ravnopravni, dobro je da su
razliitih specijalnosti, voa je trener - primus
inter pares
Timovi se veu uz projektne zadatke, ad hoc
Kros-funkcijski i multi-funkcijski timovi (u Volvu
stvaraju proizvod od poetka do kraja)

U timskom radu, hijerarhijska

organizacija ustupa mjesto lateralnoj

Front/back organizacija hibridna struktura, podsjea na

matrinu
Prva linija po jednom naelu (potroai, trite,
geografska obiljeja)
Pozadina po drugom naelu (proizvodi, usluge,
tehnologija)
Prvi red je fukusiran na trite, a pozadina na proizvodnju
tipino za dualne strategije
Direktor
Financije

Razvoj

Ljudski potencijali

Osiguranje

Investicijski fondovi

Terenska prodaja

Rizici
Naknade
ICT
Marketing
Investiranj
e

Burza/Brokeri
ICT
Dionice
Obveznice
Marketing

Zajednika ulaganja
Financijski savjetnici
Izravni marketing
ICT

Ameba organizacija temelji se na autonomiji, fleksibilnosti i

suupravljanju zaposlenih
Nema hijerarhije jednorazinska organizacija
Asocijacija na prirodu je logina: male jednostavne jedinice
koje se mogu dijeliti i okupljati
Sline su timovima
Uklapa se u tradicionalnu strukturu, na pr. divizijsku
Predsjednik
Divizije
Amebe

Fraktalna organizacija novo ime za poznatu divizijsku

organizaciju
Imaju elemente samoorganizacije, ali ipak nisu autopoietska
(samoregulirajua) organizacija
Fraktal u teoriji kaosa opisuje prirodne mehanizme i
strukture, u organizaciji je samostalna jedinica (ipak ne
potpuno) ukljuena u opi komunikacijski sustav; grki:
holon oznaava jedinicu ili esticu neke cjeline
Fleksibilna, suvremena organizacija dinamina i
decentralizirana, ali uz integritet cjeline

Klaster organizacija slina divizijskoj i primjerena za vei

broj poslovnih strategija
Klaster = grozd, hrpa, mnotvo strukturiranje se provodi
po hijerarhiji postoje nadreeni i podreeni klasteri
Moe izai iz organizacijskih granica i preuzeti vei broj
razliitih organizacija na istom projektu (tekstilni, turistiki,
prehrambeni klaster)
Klasteriranje se moe promatrati od pojedinca preko obitelji
do svjetske zajednice sustavsko povezivanje
Klasteri su decentralirana organizacija ili mrea razliitih
organizacija

Heterarhija je organizacija s veim brojem centara

Vie piramida s jednako vanim vrhovima
Decentralizirana organizacija, ali ponavlja iste
hijerarhijske jedinice u razliitim dijelovima vei
trokovi
Vana autonomija uz neznatnu koordinaciju
Multinacionalne kompanije s podrunicama u
razliitim zemljama
Horizontalne strukture zbog geografske udaljenosti
centara
Korodinacija i kontrola ovise o kulturi i vrednotama
organizacije

Organizacija bez granica

Neformalna matrina organizacijska struktura sa malo dokumenata i ne
postoje norme u proizvodnji
Ne postoje granice izmeu funkcija u preduzeu odnosno radnih mjesta u
proizvodnji
Decentralizovana, nehijerarhijska
Organizovana kao bottom up