Professional Documents
Culture Documents
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 czerwca 2015 r.
Sd Apelacyjny w Poznaniu I Wydzia Cywilny
w skadzie:
Przewodniczcy:
Sdziowie:
SA Jacek Nowicki
Protokolant:
SA Hanna Maaniuk
II.
III.
Uzasadnienie
Sdzia sprawozdawca...obecnie pouczam o treci artykuu 328 paragraf 1(1) kodeksu
postpowania cywilnego stosowanego w postpowaniu apelacyjnym na podstawie artykuu
[ns 00:01:36.817] paragraf 1 kodeksu postpowania cywilnego, a mianowicie e obecnie
zostanie wygoszone uzasadnienie wyroku, ktre zostanie utrwalone za pomoc urzdzenia
rejestrujcego dwik, czyli innymi sowy nie bdzie, nie bd podane ustnie zasadnicze
motywy rozstrzygnicia, tylko bdzie tutaj pene uzasadnienie za chwil przedstawione. Ot
w tej sprawie powdka J. P. wystpia z powdztwem przeciwko pozwanemu Bibliotece
. imienia .. w ., domagajc si zapaty na swoj rzecz od pozwanej kwoty 9600
zotych wraz
z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia
zapaty oraz zasdzenia na swoj rzecz kosztw procesu. W uzasadnieniu swojego dania
powdka podniosa midzy innymi, e pozwana bdca wacicielem strony internetowej
.. umiecia na niej zdjcie .., ktrego autork jest powdka. Zdjcie to zostao
zamieszczone bezprawnie, to jest bez uzyskania zgody lub te zawarcia umowy licencyjnej z
powdk. Nadto powdka wskazaa, e przysuguj jej - jako autorce zdjcia - autorskie
prawa osobiste oraz autorskie prawa majtkowe. W ocenie powdki, pozwana w zdjciu
zamieszczonym na stronie internetowej umiecia odnonik do swojej strony internetowej,
wykorzystujc de facto zdjcia
w celach reklamowych. W zwizku z powyszym
powdka domaga si kwoty 6600 zotych jako zapaty 3-krotnoci stosownego [?
00:03:11.858] wynagrodzenia oraz kwoty 3000 zotych tytuem zadouczynienia za doznan
krzywd. W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosa o oddalenie powdztwa w
caoci. Strona pozwana przede wszystkim twierdzia, e nie moe by mowy o naruszeniu
praw autorskich powdki, gdy zdjcie zostao pobrane z oglnopolskiego portalu
wyszukiwarki ", umieszczone zostao na stronie internetowej Biblioteki i to
wycznie w celu wizualizacji strony internetowej. Nie moe by rwnie mowy o dziaaniu na
szkod powdki, gdy strona pozwana jest instytucj owiatow o charakterze non profit i
nie czerpie ze swojej dziaalnoci adnych korzyci, w tym zakresie strona pozwana
powoaa si na artyku 27 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Na rozprawie w
dniu 26 listopada 2013 [? 00:04:05.666] roku penomocnik strony pozwanej z ostronoci
procesowej zakwestionowa warto dochodzonego roszczenia przez powdk i podnis, e
wedug tabel wynagrodze Zwizku , wykorzystanie w internecie, za wykorzystanie w
internecie fotografii przez okres [ns 00:04:19.862] 1 tygodnia opata wynosi: 100 zotych, za
przez okres 1 miesica: 150 zotych. Zaskaronym wyrokiem Sd Okrgowy w Zielonej
Grze oddali w tej sprawie powdztwo, ustalajc co nastpuje. Mianowicie strona pozwana
w grudniu 2011 roku na swojej stronie internetowej pod adresem . w ramach
obchodzonego Roku . zamiecia zdjcie przedstawiajce portret poety. Zdjcie
zostao zamieszczone obok informacji o zorganizowanym dla uczniw lubuskich szk w dniu
1 grudnia 2011 roku spotkaniu literackim powiconym yciu i twrczoci poety. Zdjcie
zostao zamieszczone w celu ilustracji poety. Zostao ono rwnie wykorzystane na stronie
tytuowej prezentacji powiconej ... Zdjcie widniao na stronie internetowej pozwanej
okoo 3 tygodni. Pozwana pobraa zdjcie z wyszukiwarki .. z zakadki ".". Pobrane
zdjcie nie byo w aden sposb zabezpieczone, nie widnia na nim aden znak wodny,
nazwisko autora ani te jego inicjay. Strona pozwana nie kontaktowaa si z powdk w celu
wykorzystania zdjcia. Powdka w pimie z 18 stycznia 2013 [? 00:05:34.974] roku wezwaa
stron pozwan do zapaty kwoty 13600 [? 00:05:38.844] zotych wobec naruszenia przez
pozwan autorskich praw majtkowych oraz osobistych powdki przez zamieszczenie na
portalu fotografii przedstawiajcej ., bdcej jej autorstwa. Nastpnie w pimie z
8 lipca 2013 [? 00:05:54.495] roku, powdka wezwaa stron pozwan do zapaty
dodatkowej kwoty 6000 zotych jako ekwiwalent wyrzdzonej szkody oraz zadouczynienia
w zwizku z reklamowanym [? 00:06:04.539] wykorzystaniem fotografii poprzez
zamieszczenie na niej adresu internetowego Biblioteki. Strona pozwana w pimie z 5 marca
2013 [? 00:06:14.572] roku odmwia zapaty kwoty 13600 zotych wskazujc, e dziaanie
pozwanej miecio si w ramach dozwolonego uytku - na podstawie artykuu 27 ustawy o
prawie autorskim i prawach pokrewnych. Majc na uwadze te ustalenia Sd Okrgowy
uzna, e powdztwo nie zasuguje na uwzgldnienie. Po pierwsze - zdaniem Sdu
Okrgowego - powdka nie wykazaa, e jest autork zdjcia, zwaszcza e w momencie
pobrania zdjcia z internetu nie byo ono w aden sposb zabezpieczone i nie byo informacji
dotyczcych praw do tego zdjcia. Powdka, zdaniem Sdu Okrgowego, nie skorzystaa
te z domniemania przewidzianego w artykule 8 ustp 2 ustawy o prawie autorskim i
prawach pokrewnych. Zgodnie z tym przepisem domniemywa si, e twrc jest osoba,
ktrej nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub ktrej
autorstwo podano do publicznej wiadomoci w jakikolwiek inny sposb w zwizku z
rozpowszechnianiem utworu. Nie jest ono rwnoznaczne z domniemaniem przysugiwania
praw autorskich, chodzi tu bowiem o jedynie domniemanie okrelonego przymiotu
faktycznego [? 00:07:28.466] czyli autorstwa, z ktrym [? 00:07:29.064] dopiero ustawa czy
skutki prawne. Jednake problem pojawia si w chwili, gdy dany utwr nie zosta
odpowiednio oznaczony, wwczas osoba, ktra poszukuje ochrony swoich praw autorskich,
winna zgodnie z ogln regu wyraon w artykule 6 kc wykaza swoje autorstwo bd
przysugujce jej prawa autorskie. Ciar udowodnienia faktu spoczywa bowiem na osobie,
ktra z faktu tego wywodzi skutki prawne. Powdka - zdaniem Sdu Okrgowego - skoro nie
moga skorzysta z domniemania przewidzianego w artykule 8 ustp 2 ustawy o prawie
autorskim i prawach pokrewnych, to powinna udowodni czyli wykaza swoje autorstwo do
przedmiotowego zdjcia, czego nie uczynia, a co ju stanowi podstaw do oddalenia
powdztwa w tej sprawie. Po drugie, wbrew stanowisku powdki, pozwana jest instytucj
owiatow, co wynika z artykuu 2 punkt 10 ustawy o systemie owiaty. Biblioteki
pedagogiczne zostay wczone w system owiaty i jako jednostki organizacyjne, z
koniecznoci musz by instytucjami owiatowymi, nie sposb bowiem stwierdzi, e nie
maj takiego charakteru. Zgodnie za z artykuem 27 ustawy o prawie autorskim i prawach
pokrewnych, instytucje naukowe i owiatowe mog w celach dydaktycznych, do prowadzenia
wasnych bada, korzysta z rozpowszechnionych utworw w oryginale i tumaczeniu oraz
sporzdza w tym celu egzemplarze fragmentu rozpowszechnionego utworu. Przepis ten
zosta zamieszczony
w rozdziale 3 oddzia 3 ustawy o prawie autorskim i
prawach pokrewnych pod tytuem: Dozwolony uytek chronionych utworw. Przepis ten
przewiduje moliwo wykorzystania danego utworu na tak zwany dozwolony uytek
publiczny. Gwarantuje on korzystanie
z rozpowszechnionego utworu bez
naruszenia przysugujcych twrcy praw, dla zaspokojenia oglnospoecznych potrzeb
edukacyjnych i naukowych. W konsekwencji powdka w apelacji wniosa o zmian
zaskaronego wyroku i uwzgldnienie powdztwa w caoci. Powdka zarzucia naruszenie
przepisu postpowania, to jest artykuu 233 paragraf 1 kpc przez bdn
i
sprzeczn z zasadami logiki i dowiadczeniem yciowym ocen materiau dowodowego, to
jest wydrukw ze strony internetowej powdki obrazujcych, e jest ona autork spornej
fotografii,
a jej autorstwo zostao podane do publicznej wiadomoci; po drugie,
naruszenie przepisu postpowania, to jest artykuu 230 kpc przez bdne zastosowanie i
przyjcie, e powdka przyznaa fakty podniesione przez stron przeciwn; po trzecie,
naruszenie przepisu prawa materialnego, to jest artykuu 6 kc przez jego bdne
zastosowanie i przyjcie, e to na powdce spoczywa ciar dowodu w sprawie; po czwarte,
naruszenie artykuu 27 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych przez jego bdne
zastosowanie i przyjcie, e pozwana korzystaa ze zdjcia autorstwa powdki, korzystajc z
tak zwanego dozwolonego uytku
w celach dydaktycznych lub dla prowadzenia
wasnych bada; po pite, naruszenie przepisu prawa materialnego, to jest artykuu 28 punkt
3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych przez jego niezastosowanie i przyjcie,
e pozwana miaa prawo rozpowszechnia utwr powdki w oglnodostpnej sieci internet;
po szste, naruszenie przepisu prawa materialnego, to jest artykuu 8 ustp 2 ustawy o
prawie autorskim i prawach pokrewnych poprzez jego bdne zastosowanie i przyjcie, e
powdka nie korzysta z domniemania autorstwa dziea; po sidme, naruszenie przepisu
prawa materialnego, to jest artykuu 78 ustp 1 ustawy o prawie autorskim i prawach
pokrewnych przez jego niezastosowanie, a co za tym idzie przyjcie, e powdce nie
przysuguje zadouczynienie z tytuu naruszenia jej osobistych praw autorskich i sme naruszenie przepisu prawa materialnego, to jest artykuu 79 ustp 1 punkt 3) litera b) ustawy
o prawie autorskim i prawach pokrewnych przez jego niezastosowanie, a co za tym idzie
przyjcie, e powdce nie przysuguje prawo dania zapaty sumy pieninej w wysokoci
3-krotnoci stosownego wynagrodzenia, ktre w chwili jego dochodzenia byoby nalene
tytuem udzielenia przez powdk zgody na korzystanie z utworu. Rozpoznajc apelacj
powdki, Sd Apelacyjny zway, co nastpuje. Sd Apelacyjny aprobuje ustalenia
poczynione przez Sd Okrgowy, ktre zreszt nie byy sporne midzy stronami, natomiast
Sd Apelacyjny nie aprobuje wycignitych na podstawie tych ustale wnioskw i rozwaa
prawnych, jakich dokona Sd Okrgowy. Przede wszystkim podzieli naley stanowisko
powdki, e stwierdzenie przez pozwan, e pobraa przedmiotowe zdjcie z wyszukiwarki
.. w internecie wskazuje ju na jej zawinione dziaanie. Jeeli zdjcie nie byo
odpowiednio oznaczone przez wskazanie jego autorstwa, to nie byo zreszt adnych
przeszkd, aby ustali to za pomoc tej samej wyszukiwarki. Samo pobranie zdjcia z
wyszukiwarki . wiadczy ju o zawinionym dziaaniu ze strony pozwanej Biblioteki.
Wbrew stanowisku Sdu Okrgowego w sprawie ma zastosowanie artyku 8 ustp 2 ustawy
o prawie autorskim i prawach pokrewnych, czyli innymi sowy ma miejsce domniemanie
przewidziane w tym przepisie. Naley bowiem zwrci uwag na tre tego przepisu,
zgodnie z ktrym domniemywa si, e twrc jest osoba, ktrej nazwisko w tym charakterze
uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub ktrej autorstwo podano do publicznej
wiadomoci w jakikolwiek inny sposb w zwizku z rozpowszechnieniem utworu. Ot nie
ma wtpliwoci, e autorstwo powdki zostao podane do publicznej wiadomoci, midzy
innymi w oglnodostpnej sieci internet, na jej oficjalnej stronie internetowej, gdzie mona
zobaczy wikszo dzie jej autorstwa, zapozna si z rnymi warunkami dotyczcymi
zakupu, a take rwnie na innych stronach internetowych, ktre s podane do publicznej
wiadomoci. Moliwo powoania si na domniemanie nie eliminuje okoliczno, e na
oryginale utworu nie zamieszczono nazwiska twrcy. Skutki prawne domniemania polegaj
bowiem na przeniesieniu, ale dopiero w razie sporu, ciaru dowodu co do wykazania
autorstwa na osob, ktra przeczy temu domniemaniu. Naley tutaj podkreli, e
zastosowanie artykuu 8 ustp 2 nie jest oczywicie dowodem, e powdka jest autork
spornego zdjcia, ale stwarza przewidziane w tym przepisie domniemanie, co oznacza, e
powdka nie ma obowizku udowadniania, e jest autork tego zdjcia, natomiast strona
przeciwna, czyli pozwana, z kolei moe to domniemanie obali wykazujc, e w
rzeczywistoci powdka nie jest autork zdjcia. Nie ma wtpliwoci, e strona pozwana
domniemania tego nie obalia. Racj ma wprawdzie Sd Okrgowy, e pozwana jest
instytucj owiaty, ale nie mona zgodzi si z kolei ze stanowiskiem Sdu Okrgowego, e
dziaanie pozwanej, ktra jest instytucj owiaty, nie byo z tego powodu bezprawne, ze
powdka poniosa szkod wysz ni kwota tutaj przyjta, okrelona przez Sd Apelacyjny,
nie zostay przeprowadzone, nie byy wnioskowane przez stron powodow, tote
w tym zakresie, co do odszkodowania, powdztwo podlega uwzgldnieniu jedynie do kwoty
450 zotych. Gdy chodzi natomiast o drug pozycj, to znaczy danie kwoty 3000 zotych
tytuem zadouczynienia za doznan krzywd, to w wietle przedstawionych ustale i
rozwaa nie ma wtpliwoci, e co do samej zasady naley si tutaj powdce
zadouczynienie, na podstawie artykuu 78 ustawy o prawie autorskim i prawach
pokrewnych, z tytuu zawinionego naruszenia przez powdk praw autorskich przez
pozwan, przepraszam, praw autorskich powdki. Okoliczno, e dziaanie pozwanej byo
zawinione jest oczywista w wietle tego, e powdka sama przyznaa, e pobraa sporne
zdjcie z wyszukiwarki "..", z oglnopolskiego portalu .. Jednake, zdaniem Sdu
Apelacyjnego, dochodzona z tego tytuu kwota 3000 zotych, tytuem zadouczynienia z
powodu naruszenia autorskich praw osobistych, jest zawyona. Ustalajc wysoko
zadouczynienia, naley mie na uwadze wszystkie okolicznoci mogce mie wpyw na t
wysoko, a wic stopie zawinienia naruszajcego prawa autorskie i czas tego naruszenia,
take skal tego naruszenia. Okolicznoci te, ktre Sd Apelacyjny uwzgldni, nie
przemawiaj za uwzgldnieniem w caoci dania z tego tytuu. Zdjcie byo wykorzystane
przez pozwan Bibliotek przez bardzo krtki okres i nie bynajmniej w celach zarobkowych,
czy w celach reklamowych, ale wycznie w celach przyszego spotkania edukacyjnego.
Pozwana z tego tytuu nie odniosa adnej korzyci. Z kolei nie mona te mwi, aby
wykorzystanie zdjcia przez tak krtki okres w Internecie czyo si dla powdki z jak
szczegln dolegliwoci, czy te powodowaa u niej pewne wiksze poczucie krzywdy.
W kadym razie powdka nie naprowadzia [? 00:22:19.228] do adnych tego rodzaju
okolicznoci, ktre by na poczucie krzywdy z jej strony w wikszym zakresie wskazyway.
Zdaniem Sdu Apelacyjnego, uwzgldniajc te wszystkie okolicznoci, naley przyj, e
waciwa kwota zadouczynienia z tego tytuu, na podstawie artykuu 78 ustawy o prawie
autorskim i prawach pokrewnych, powinna by okrelona do wysokoci 1000 zotych jako
kwota cakowicie wystarczajca i waciwa w tych przedstawionych okolicznociach. cznie
zatem od pozwanej na rzecz powdki, Sd Apelacyjny zmieniajc zaskarony wyrok,
zasdzi kwot jak
w sentencji, to znaczy 1450 zotych miesicznie z ustawowymi
odsetkami od daty wskazanej przez powdk, ktra nie bya kwestionowana, to jest z 11
sierpnia 2013 roku. Jeeli chodzi
o koszty procesu, to naley tutaj uwzgldni,
e powdka [ns 00:24:23.387] 15 procentach, naley zatem si od pozwanej 15 procent
poniesionych kosztw. Koszty te jednak nie podlegaj wzajemnemu rozliczeniu, ze wzgldu
na to, e strona pozwana w I instancji nie daa zwrotu kosztu procesu, innymi sowy,
wobec braku dania ze strony pozwanej, naleao zasdzi od pozwanej na rzecz powdki
15 procent poniesionych kosztw procesu, to jest, daje to kwot 255 zotych. Na koszty
poniesione przez powdk w I instancji skada si: opata sdowa - 480 zotych,
wynagrodzenie penomocnika - 1200 zotych i opata skarbowa - 17 zotych; cznie - 1697
razy 15 procent rwna si 255 zotych. Tak wic kwot, na podstawie artykuu 98 paragraf 1
w zwizku z artykuem 391 paragraf 1 kodeksu postpowania cywilnego, Sd Apelacyjny
zasdzi od pozwanej na rzecz powdki w I instancji, zmieniajc wyrok tego Sdu. Natomiast
jeeli chodzi o koszty postpowania apelacyjnego, to w tej sprawie zachodzi podstawa do
wzajemnego zniesienia tych kosztw, powdztwo zostao bowiem czciowo uwzgldnione i
wprawdzie strona powodowa powdztwo to, czyli rwnie apelacj, w wikszej czci
przegraa, a w mniejszej czci wygraa, ale mimo to zachodzi podstawa do wzajemnego
zniesienia kosztw poniesionych przez strony w postpowaniu apelacyjnym, dlatego e
koszty poniesione przez stron powodow s wysze, ni koszty poniesione przez stron