przyszo czy wyzwanie?

Zarejestruj si na stronie

www.vocatio.com.pl
jako odbiorca naszego newslettera,
a bdziesz otrzymywa informacje o nowociach,
znikach i specjalnych promocjach przygotowanych
dla naszych Klientw.
Moesz oczekiwa zniek o wysokoci nawet
do 2050% oryginalnej ceny detalicznej.

DAVID PAWSON

przyszo czy wyzwanie?

Oficyna Wydawnicza VOCATIO

Warszawa

Tytu oryginau:
The Challenge of Islam to Christians
Przekad:
Klaudia Barbara Duliska
Redakcja:
Zesp VOCATIO
Korekta:
Ewa Micyk
Skad i amanie:
Studio KARANDASZ
Projekt okadki:
Studio KARANDASZ
Copyright David Pawson Teaching Trust 2003. All rights reserved.
This edition issued by special arrangement with Anchor Recordings Limited.
Copyright for the Polish edition 2015 by Oficyna Wydawnicza VOCATIO.
All rights to the Polish edition reserved.
Wikszo cytatw biblijnych pochodzi z Nowego Przekadu Dynamicznego
przygotowywanego przez Wydawnictwo NPD we wsppracy z VOCATIO.
Copyright by NPD
All rights reserved.
Wszelkie prawa do wydania polskiego zastrzeone. Ksika ani adna
jej cz nie moe by przedrukowywana ani w jakikolwiek inny sposb
reprodukowana czy powielana mechanicznie, fotooptycznie,
zapisywana elektronicznie lub magnetycznie, ani odczytywana
w rodkach publicznego przekazu bez pisemnej zgody wydawcy.
W sprawie zezwole naley zwraca si do:
Oficyna Wydawnicza VOCATIO
02-798 Warszawa, ul. Polnej Ry 1
e-mail: vocatio@vocatio.com.pl
Redakcja: tel. (22) 648 54 50,
Dzia handlowy: tel. (22) 648 03 78, fax (22) 648 03 79
e-mail: handlowy@vocatio.com.pl
Ksigarnia Wysykowa
02-798 Warszawa 78, skr. poczt. 54
tel. 603 861 952
e-mail: ksiegarnia@vocatio.com.pl
www.vocatio.com.pl
ISBN: 978-83-7829-181-7

Spis treci
Prolog.................................................................................................7
Cz pierwsza. Islamskie Odrodzenie........................................17
1. Rozprzestrzenianie si islamu....................................... 18
2. Moliwoci islamu......................................................... 32
3. Islamski urok.................................................................. 49
4. Sedno islamu.................................................................. 74
5. Islamska rnorodno.................................................. 89
6. rdo islamu............................................................... 101
Cz druga. Chrzecijaska odpowied................................... 115
7. Objawienie?.................................................................. 116
8. Rzeczywisto............................................................... 129
9. Wizi wsplnotowe...................................................... 151
10. Prawo......................................................................... 171
11. Pojednanie?................................................................... 198
12. Kara?.............................................................................. 215
Epilog........................................................................................... 231
Zacznik...................................................................................... 239
Dodatek........................................................................................ 243

Prolog
HISTORIA POWSTANIA KSIKI

pojrzaem wlustro izobaczyem wnim kogo obcego. Jedna

strona twarzy tego obcego zwisaa wd, wykrzywiajc usta
pod dziwnym ktem.
Od razu zrozumiaem, e jestem ofiar wylewu. Jednak
mj lekarz nie by tego pewien, podejrzewajc poraenie nerwu twarzowego, jako etylko jedna strona mojej twarzy nosia oznaki choroby. Miny tygodnie zanim neurolog postawi
diagnoz, potwierdzajc wylew krwi do mzgu. Jednake badania wykazay, e cinienie krwi, jej przepyw przez gwne
arterie, poziom cukru oraz cholesterolu byy cakowicie wnormie. Tomografia mzgu potwierdzia uszkodzenie nerwu
czaszkowego, co wpyno na funkcjonowanie mojego garda,
jzyka iwarg, czego efekty s wci widoczne, mimo upywu
wielu miesicy.
Pogorszenie si stanu mojego zdrowia fizycznego miao swoje
wyjanienie wwydarzeniach, jakie je poprzedziy, ijakie po nim
nastpiy.
Kilka tygodni wczeniej przemawiaem na polderze wZuiderzee wHolandii do ponad trzydziestu tysicy chrzecijan podczas zjazdu z okazji wita Pidziesitnicy, gdzie nabawiem
7

Islam przyszo czy wyzwanie?

si paskudnej infekcji garda. Dwadziecia cztery godziny pniej poleciaem do USA, gdzie miaem do wygoszenia kazanie
podczas pewnej oglnokrajowej konferencji oraz prowadziem
wykady na seminariach po okoo sze godzin dziennie. To
wszystko plus podr powrotna trzema rnymi samolotami
sprawio, e byem cakowicie wykoczony. Odpoczywaem
tydzie i kiedy wydawao mi si, e jestem ju dobrze zrelaksowany nagle zaskoczya mnie ta choroba. Czy w ten sposb
odezwaa si moja ludzka natura czy te sam Bg przemwi,
abym nieco zwolni tempo i zacz postpowa stosownie do
mego wieku (dawno bowiem skoczyem siedemdziesit lat)?
Amoebyo te to co innego?
Podjte wczeniej icigle czekajce zobowizania rzucay zupenie nowe wiato na mj stan. Miaem zaplanowane caodzienne nagrania na temat Islam jako wyzwanie dla chrzecijan. Wtym
celu wynajto sal wOpactwie Waverley wSurrey, opacono drogi sprzt i zaproszono publiczno. Teraz jednak wydawao si,
enie bd wstanie sprosta temu zadaniu.
Wieci omoim stanie zdrowia rozeszy si szybko, rwnie
za porednictwem internetu. Setki ludzi modliy si ozdrowie
dla mnie iopowrt do peni si, abym jako mwca mg nagra
to wane przesanie. Wielu byo przekonanych, ewrg robi
co moe, by przesanie to nie zostao wygoszone. W efekcie
tych modlitw, podczas nagrania, byem w stanie mwi przez
pi ip godziny, jakkolwiek pod koniec musiaem sta tylko
na prawej nodze, gdy ca lew stron mego ciaa zapa straszliwy skurcz. Mczyni siedzcy w pierwszym rzdzie powiedzieli mi pniej, e obserwowali moje zmagania, i w kadej
chwili byli gotowi skoczy, aby mnie zapa, gdybym upada.
Mimo wszystko nagrania si uday.
8

Prolog

Reakcja bya niesamowita. Tysice ludzi na caym wiecie zamawiao to nagranie, a przesanie przycigno uwag mediw:
prasy, radia itelewizji. Wefekcie mj wydawca Hodder & Stoughton poprosi mnie onapisanie tej ksiki, dziki czemu mog
szeroko podzieli si tym, co ley mi na sercu.
Najbardziej zaskakujc kwesti dla mnie samego jest fakt,
edo stycznia 2002 roku niebyem wogle zainteresowany t
tematyk, niewspominajc poruszania jej wmoich wykadach.
Wiedziaem, e wiele osb ma ode mnie duo wiksz wiedz
i dowiadczenie w sprawach zwizanych z islamem. Patrzc
wstecz, widz jednak, e byem do tego przygotowywany przez
ponad pi dekad.
W latach 50. XX wieku suyem jako kapelan Krlewskich Si Lotniczych, stacjonujc wbazie wAdenie1. Moja parafia rozcigna si na poudniowe wybrzee Arabii wzdu
Rijan (Jemen), na Salal (Oman) iwysp Masir a do Zatoki
Perskiej i dalej przez Szard do Bahrajnu. Odwiedzaem
take Jemen, Somali, Etiopi i Keni. Miaem wic okazj
przebywa pewien czas w samym sercu islamu. Wraz z on
inaszym pierwszym dzieckiem mieszkalimy warabskim miasteczku zbudowanym wewntrz krateru wygasego wulkanu,
do ktrego docierao si tunelem wydronym wzboczu. Budzeni kadego ranka modlitewnym nawoywaniem muezina
przyzwyczailimy si do widoku mczyzn modlcych si na
rogach ulic w cigu dnia. Jako kapelan innych denominacji
byem odpowiedzialny take za onierzy muzumaskich,
jednak moim podstawowym wobec nich obowizkiem byo
1
Aden miasto wJemenie. Miasto to wraz zportem iprzylegociami byo
w latach 1937-1963 koloni brytyjsk. Przed 1937 r. terytorium to byo
znane jako Aden Settlement ibyo rzdzone przez Prezydencj Bombaju Indii
Brytyjskich.

Islam przyszo czy wyzwanie?

upewnianie si, e ich dieta jest wolna od najmniejszych nawet ladw wieprzowiny. Szybko zrozumiaem, emusz by
niezwykle ostrony podczas Ramadanu, gdy nastroje panujce wrd onierzy byy bardziej zmienne i napite z powodu przymusowego postu w cigu dnia i nocnego ucztowania.
Pamitam swj szok, gdy byem wiadkiem nagej amputacji
rki czowieka, ktry ukrad co na rynku; wyraz jego twarzy,
gdyjego kikut przypalano wsmole, przeladowa mnie wsnach
przez dugi czas. Zbalkonu na trzecim pitrze widziaem grupk podekscytowanych mczyzn cigncych za wosy nag kobiet przez zakurzone ulice; chciaem zainterweniowa, ale
przyjaciele powiedzieli mi, ejest to prawo, ktre, tak samo jak
wprawie Mojeszowym, za cudzostwo nakazuje ukamienowanie. Przede wszystkim odkryem jednak, ekara mierci stosowana bya wobec wszystkich, ktrzy przechodzili z islamu
na chrzecijastwo. Chrzest traktowano jako kluczowy dowd
tej zdrady stanu. Moje pierwsze dowiadczenia wynikajce
z zamieszkania w obcym kraju byy swego rodzaju szokiem
kulturowym i skamabym mwic, e nie cieszyem si, gdy
wskutek odniesionych ran odesano mnie wkocu do domu.
W latach 60. zoyem dwie z moich siedemnastu wizyt
wIzraelu. Pierwsza znich miaa charakter czysto nostalgiczny
pragnem zobaczy wszystkie miejsca, oktrych czytaem
w Biblii. Podczas kolejnej, tu po synnej wojnie szeciodniowej, zwrciem uwag na ludzi mieszkajcych wmiejscach niedawnych batalii. Gdy chcielimy si dosta na wzgrza Golan,
otrzymalimy za przewodnika izraelskiego majora, ktry mia
nas ostrzega przed miejscami, w ktrych naleao zachowywa szczegln ostrono z uwagi na niewybuchy. Tam te
spytaem go, w jaki sposb udao si przej te wzgrza, skoro byy one wrcz naszpikowane broni produkcji rosyjskiej.
10

Prolog

W odpowiedzi bez sw mj przewodnik wskaza na niebo.

Wanie obserwacja tego zadziwiajcego konfliktu doprowadzia mnie do dwch wnioskw, ktre od tamtej pory s moimi gbokimi przekonaniami. Pierwszy znich jest taki, eBg
jeszcze nie zakoczy pracy nad narodem wybranym (nigdy
wczeniej nie zwrciem uwagi na fakt, e Nowy Testament
wspomina otym wLicie do Rzymian, w rozdziale 11.). Drugi
wniosek doprowadzi mnie do konkluzji, ewszystkie konflikty bliskowschodnie nie s jedynie konfliktami politycznymi,
spoecznymi ireligijnymi, ale takeduchowymi, angaujcymi
dwie przeciwstawne sobie duchowe istoty, a w konsekwencji
takedwa narody, ktre im su. Pniejsza historia jedynie
pogbia moje przekonania.
W latach 70. do mojego nauczania wkrada si nowa nuta.
Zorientowaem si, e mwi, i islam jest duo wikszym zagroeniem i wyzwaniem dla chrzecijastwa ni komunizm.
Mwiem tak mimo tego, e wci tkwilimy w zimnej wojnie.
Kiedy szach Persji, witujc dwu ip tysiclecie swego pastwa,
nazwa si Krlem krlw iPanem panw, publicznie zapowiedziaem jego upadek, co te wkrtce nastpio. Wcale niewyczekiwaem zniecierpliwoci jego nastpcy, ajatollaha Chomeiniego, ktry umacniajc prawo muzumaskie (Szariat), zmieni
kierunek reimu zprozachodniego na antyzachodni (Iran). Jedno zo przeszo wdrugie. By to zowrogi precedens, ktrego zdaje
si politycy zachodni zupenie niedocenili.
Pewnego roku wlatach 80. miaem wzi udzia wwielkosobotnim marszu wLondynie, ktrego kulminacj miao by publiczne wygoszenie kazania na jednym zduych parkingw. Okoo
poudnia wraz zon jechaem wzdu Mile End Road we wschodnim Londynie wkierunku okazaego nowego meczetu, gdy nagle
jego drzwi gwatownie si otworzyy, aze rodka wybiegy na ulic
11

Islam przyszo czy wyzwanie?

setki mczyzn, wielu modych isprawnych wswym najlepszym

wieku. Ich wyjcie na ulic wstrzymao ruch uliczny na dusz chwil. Gdy dojechalimy do celu i nastpnego dnia szlimy
gwn ulic wraz z kilkoma setkami chrzecijan, zauwaylimy,
ewgrupie tej przewaaj kobiety. Mczyzn byo niewielu, aci
co byli, okazywali si albo bardzo modzieczy, albo wyranie starsi. Wdrodze do domu spytaem moj on, na ktr religi byaby
skonna postawi, gdyby bya hazardzistk ichciaa obstawia zakady. Jej natychmiastowa odpowied brzmiaa Zca pewnoci na islam. Ten jaskrawy kontrast na dugo zosta wmej pamici.
Wlatach 90. Ahmed Deedat, muzumaski propagandzista
mieszkajcy wPoudniowej Afryce, wezwa brytyjskich chrzecijan do debaty na temat rywalizujcych ze sob wartoci islamu
ichrzecijastwa wRoyal Albert Hall wKensington. Clive Calver,
ktry by wtedy przewodniczcym Aliansu Ewangelicznego, zachca mnie do reprezentowania strony brytyjskiej wtym wydarzeniu. Syszc opowieci openym perswazji wdziku ibystrym
umyle mego oponenta, byem jednak bardzo niechtny iproponowaem na moje miejsce bardziej odpowiednich kandydatw.
Niestety, nikt niepodj wyzwania, wic propozycja wrcia do
mnie. Ostatecznie zgodziem si, ale ku mojemu zaskoczeniu,
gdy ju zaczto reklamowa to spotkanie, moje nazwisko zastpiono nazwiskiem jakiego ewangelisty pochodzenia arabskiego ze Stanw Zjednoczonych. Z jednej strony poczuem ulg,
zdrugiej jednak byem zawiedziony, ewczeniej nikt niepoinformowa mnie otej zamianie. Obawiaem si take, emj zastpca niejest wystarczajco dobrze znany wWielkiej Brytanii,
by cign tak potrzebne wsparcie chrzecijan, amuzumaski
mwca wymieje nasz porak i niemono wystawienia brytyjskiego obrocy wiary. Wszystkie moje lki ziciy si wpeni.
Gdy w wikszoci muzumaska publiczno rozkoszowaa si
12

Prolog

oczywistym zwycistwem swego lidera iwitowaa to hucznie,

Alians odci si od powtrki tego wydarzenia wBirmingham. Patrzc wstecz, jestem przekonany, eBg powstrzyma mnie przed
wejciem wt konfrontacj, gdy niebyem na to jeszcze wystarczajco dojrzay. Nieby to te waciwy czas.
Nowe stulecie przynioso trzy znaczce wydarzenia czce
mnie po raz kolejny zislamem.
Pierwsze z nich to straszliwe wydarzenia z 11 wrzenia
2001roku, wczasie ktrych nastpio zniszczenie dwch bliniaczych wie World Trade Center wNowym Jorku przez porwane
samoloty prowadzone przez muzumaskich pilotw samobjcw.
Jak wielu znas, ogldaem to wszystko wtelewizji. Najwikszym
szokiem dla mnie bya nietyle delikatna konstrukcja budowli, ani
nawet przeraajca ilo ofiar (wczajc wto ratownikw), ile fakt,
ezniszczenia tego dokonano celowo, wimi religii, wimi boga
islamu Allaha. Pi dni pniej przemawiaem do grupy kociow w Southampton. Koncentrujc si na zasadniczym pytaniu,
dlaczego Bg pozwala na takie cierpienie, pozwoliem sobie skomentowa takekilka czynnikw religijnych, co dla wielu okazao
si pouczajce. wiat wtamtej chwili chcia dowiedzie si czego
wicej na temat tej wiary, atakezrozumie, czy te akty terroru
byy prawdziwym, czy jedynie wypaczonym jej wyrazem. Nagrania
zmoim wykadem rozeszy si szeroko iprzyprowadziy wiele osb
do pokuty, jako ezaczy one traktowa Boga powaniej.
Kolejne wydarzenie to odwiedziny wpobliskim liceum. Pewien mua zosta tam zaproszony, aby opowiedzie o islamie,
a caa szkoa a wrzaa od zainteresowania t nieznan nikomu
religi. Jeden zzatroskanych pracownikw (nie by to bynajmniej
kierownik Studiw nad Religiami, ktrym tam by akurat zdeklarowany ateista!) baga mnie, bym pojawi si wszkole ipomg odwiey zainteresowanie chrzecijastwem. Przekona dyrektora
13

Islam przyszo czy wyzwanie?

szkoy, by da mi pitnacie minut na przemow. Itak stanem

przed 850 chopcami i trzydziestk nauczycieli. Przygotowanie
si do tego krtkiego wykadu zajo mi wiele dni (przygotowanie do duszych wystpie zabiera mi znacznie mniej czasu!),
ale sta si on podstaw 9. rozdziau poniszej publikacji. Zca
pewnoci speni swoje zadanie, a pocztkowe zainteresowanie
modziey nowoci zostao zastpione pragnieniem Prawdy, za
co jestem Bogu niezwykle wdziczny.
Trzecie wydarzenie to spotkanie wReading, na ktre udaem
si wstyczniu 2002 roku. Niesdziem wtedy, eradykalnie odmieni ono moje ycie, oznaczajc powrt ze spokojnej emerytury
do ycia publicznego. Mwc by ks. dr Patrick Sookhdeo, ktry
uprzejmie si zgodzi napisa przedmow do tej ksiki. Udaem
si na to spotkanie jedynie po to, bypogbi nieco sw wiedz na
temat islamu, suchajc uznanego znawcy tematu.
W samym rodku jego wystpienia zupenie niespodziewanie i bez zwizku z tym, co syszaem, zostaem przytoczony
czym, co mona by okreli jako przeczucie, eislam przejmie
wadz nad naszym krajem. Pamitam, jak siedziaem tam zszokowany idrcy. Niesuchalimy jedynie ciekawego wykadu na
temat religii ikultury, wktr inni wierzyli i ktrpraktykowali.
Suchalimy otym, jak bdzie wyglda nasza przyszo!
Szok spowodowany t nag wiadomoci pozosta ze mn
przez dugi czas. Przez wiele tygodni niedzieliem si tym znikim, prbujc sam upora si zjej znaczeniem. Chciaem nabra
pewnoci, skd przysza do mnie ta myl czy bya wytworem
mojej podwiadomoci, owocem lku czy te ponadnaturalnym
objawieniem; czy pochodzia od Boga, czy moe bya demoniczna? Wyjanienie sposobu, w jaki zrozumiaem, i byo to
Boeprzesanie zamieciem w7. rozdziale tej ksiki.

14

Prolog

Do powiedzie, ezatrwaajca liczba przywdcw chrzecijaskich, zktrymi ostatecznie podzieliem si moimi obawami, zachcaa mnie, anawet ponaglaa do ich upublicznienia, dodajc, ejestem waciw osob, by to uczyni. Nigdy wczeniej
tylu ochotnikw niechciao nadstawi mojej gowy! Moezdawali sobie spraw, emam niewiele do stracenia, niezajmujc adnego oficjalnego stanowiska, adnej katedry naukowej, niereprezentujc adnej organizacji, fundacji, inie majc biura, ani nawet
sekretarki, jedynie moj saw nauczyciela Biblii, zktr zreszt
poegnaem si wiele lat temu.
Wten oto sposb wdaem si wto przedsiwzicie, ateraz
oddaj wPastwa rce t ksik. Jedynie Najwyszy wie, do czego to doprowadzi, lecz moja przyszo jest wJego rkach. Amoja
ksika jest wrkach twoich, Drogi Czytelniku. Pisarzy imwcw ostrzega si czsto, by niezaczynali od wielu negatywnych
stwierdze, ja jednak czuj, emusz zama ten zwyczaj ipowiedzie, czym ta ksika niejest po to, eby unikn rozczarowania,
nieporozumie, niepotrzebnej polemiki ijakich uraz.
Celem tej ksiki niejest to, by staa si podrcznikiem czy
zbiorem informacji na temat islamu. Inni wykonali to zadanie
daleko lepiej ode mnie (na pocztek zdecydowanie polecam
przeczytanie publikacji ks. dr. Patricka Sookhdeo A Christians
Pocket Guide to Islam (Podrczny przewodnik po islamie dla chrzecijan). Jestem zobowizany do podawania zarwno faktw, jak
istwierdze na temat tej religii, musz jednak podkreli, enie
s one wynikiem osobicie przeprowadzanych bada, lecz zostay
wybrane z szeregu publikacji tak chrzecijaskich, jak i muzumaskich autorw, na ktrych dokadnoci musz polega, ale
te inie mog otych faktach zapewnia. Do mnie naley jedynie
wysnuwanie wnioskw.

15

Islam przyszo czy wyzwanie?

Chc te podkreli, eta ksika niejest bynajmniej wmoim

zamyle jakimkolwiek atakiem na muzumanw. Bybym gboko zasmucony, gdyby materia ten spowodowa lk lub zosta uyty do wywoania strachu albo nienawici wobec wyznawcw islamu. Obydwie ztych emocji karmi siebie nawzajem. Niektrzy
chrzecijanie s itak ju wystarczajco zastraszeni, co zatwoci
moeprzerodzi si wirracjonaln iparaliujc fobi generujc
rasistowskie postawy i czyny. Wszyscy muzumanie s istotami
ludzkimi stworzonymi na Boy obraz ipodobiestwo, za ktre
Jezus Chrystus, nasz Pan, zoy swe ycie w ofierze. Jeli Bg
otacza ich swoj mioci, tak samo imy powinnimy to czyni.
Askoro my zostalimy zbawieni dziki askawoci Boga, to rwnie ioni mog tego dostpi.
Celem ksiki, pomimo ostatniego akapitu, niejest przekazanie instrukcji dotyczcych prowadzenia ewangelizacji pord
muzumanw. Wielu ma duo wicej mdroci idowiadczenia
w tej kwestii ode mnie, a pomocne wskazwki mona znale
wkadej ksigarni chrzecijaskiej. Chciabym jedynie podzieli
si dwiema obserwacjami. Po pierwsze, nasze suenie iBoezbawienie musz wtej misji i rka wrk. Po drugie, znaki Boej
mocy s potrzebne tak samo, jak nasze sowa i uczynki, gdy te
widoczne znaki Boego dziaania w postaci uzdrowie s nadzwyczaj skuteczne wotwieraniu zamknitych ludzkich serc.
Chciabym jednak zakoczy pozytywnym tonem. Jest to
ksika przeznaczona dla chrzecijaskiego czytelnika, lecz mam
odwag wierzy, ejeli dostanie si wrce muzumanina, przekaemu Dobr Nowin ozbawieniu, jakie jest wChrystusie. Pisaem
j, czujc na sercu ciar ipowoanie dla Kocioa, icay jej ukad,
azwaszcza Cz druga (rozdziay712), jest woaniem do chrzecijan oprzebudzenie iprzygotowanie si do tego, co przed nami.
Tytu zosta wybrany bardzo rozwanie imwi wszystko.
16

Cz pierwsza

Islamskie
odrodzenie

1
Rozprzestrzenianie si
islamu

slam jest obecnie zca pewnoci fenomenem ocharakterze

uniwersalnym.
Jest drug co do wielkoci religi wiata igromadzi pod swoimi skrzydami co najmniej jedn pit ludzkoci. Jednoczenie
liczce ptora miliarda wyznawcw chrzecijastwo obejmuje
jedn trzeci wiatowej populacji.
Islam jest najszybciej rozwijajc si religi na wiecie
przyrost wiernych jest ponadczterokrotnie wikszy ni
wchrzecijastwie.
Jego wyznawcy zamieszkuj 165 krajw na piciu kontynentach, majc przewag wczterdziestu piciu azjatyckich iafrykaskich pastwach, z ktrych najwiksze to Pakistan, Bangladesz,
Indonezja iIran.
Jeli obecne trendy niezmieni si, to do roku 2055, wskali
globalnej, poowa dzieci bdzie przychodzia na wiat w rodzinach muzumaskich. W niektrych miejscach i rodowiskach
ju mwi si oislamie jako religii XXI wieku.
18

Rozprzestrzenianie si islamu

Wyglda na to, e nadchodzi era rozwoju tej wiary, tej

najmodszej z wielkich wiatowych religii, chocia ma ona ju
swoj zaskakujc, aliczc czternacie wiekw, histori. Wszystko za zaczo si od 41-letniego mczyzny, ktry, co ciekawe,
nieumia ani czyta, ani pisa.
Poniewa tematem tego rozdziau jest rozprzestrzenianie si
islamu, przeledzimy jego histori geograficznie, zaczynajc od
miejsca, wktrym si narodzi od Arabii.

Arabia
Olbrzymi Pwysep Arabski to w wikszoci jaowa pustynia,
na ktr skada si monotonny krajobraz z piaskiem i niebem.
W czasach, gdzie zaczynamy nasz histori, by on ledwo zamieszkany przez kilka plemion nomadycznych, ktre na dodatek czsto walczyy ze sob oprzetrwanie, co byo zrozumiae
wtak nieurodzajnym rodowisku. Znajdowao si tam jednak kilka staych siedlisk ludzkich, skupionych gwnie wok szlakw
handlowych oraz ich pocze (wzw), na ktrych karawany
spotykay si iwymieniay rnego rodzaju dobrami. Gwnym
takim orodkiem bya Mekka, pooona porodku pwyspu.
Miasto byo jednoczenie centrum religijnym. Co zaskakujce, w tak monotonnym otoczeniu wierzono w wiele duchw
(dinw) i wielu bogw (co nazywamy politeizmem). Mekka
bya orodkiem praktyk religijnych skupionych wok wysokiej
kamiennej budowli, przypominajcej swym ksztatem szecian
(w jzyku arabskim witynia ta nosi nazw Al-Kaba), gdzie
czczono 360 rnych bokw (jeden na kady dzie roku ksiycowego dwanacie miesicy po 30 dni). Ksiyc odgrywa szczegln rol wyciu pustynnym wierzono, ejest on bogiem pci
19

Islamskie Odrodzenie

mskiej, podczas gdy soce jest bogiem pci eskiej, bdc tym
samym podlege ksiycowi. Soce i ksiyc mieli trzy crki,
ktrych imiona byy skadowymi sowa allah, co znaczy bg.
Archeolodzy odkopali sporo kamiennych otarzy zwyrzebionym
symbolem pksiyca (obecnie widoczny jest on na iglicach sklepie meczetw). Osoby pielgrzymujce do sanktuarium obchodziy wityni Al-Kaba siedmiokrotnie, caujc osadzony w jej
zewntrznej cianie czarny kamie, ktry moeby pochodzenia
meteorytowego. Znaczcym jest rwnie fakt, e owi bogowie
utosamiani byli zwidocznymi objawami pustynnej egzystencji:
od kamieni po gwiazdy.
Dziki krzyowaniu si handlu ireligii wMekce, jedna grupa prosperowaa w tym miecie szczeglnie dobrze. Byo ni
plemi Kurajszytw (Korejszytw), w ktrym okoo 570 roku
naszej ery, krtko po mierci swego ojca (Abdullaha, sugi
Allaha), urodzi si Mahomet. Gdy mia on sze lat straci rwnie matk idalej by wychowany by przez licznych krewnych.
Znalaz zajcie wkarawanie handlowej, gdzie zatrudnia go bogata wdowa Chadida, ktr polubi, mimo ebya ona starsza
od niego o15 lat.
Podczas swych podry spotyka na swej drodze zarwno
ydw, jak ichrzecijan, dziki czemu zetkn si zwiar wjednego Boga (monoteizmem), co stao si wyzwaniem dla politeizmu, z ktrego si wywodzi. Bdc czowiekiem wraliwym
izamknitym wsobie, oddala si czsto do grskiej jaskini, gdzie
oddawa si medytacjom. To wanie tu, wwieku czterdziestu lat
po raz pierwszy dowiadczy zarwno fizycznego, jak iduchowego przeycia, ktre powtarzao si w kolejnych latach przez ponad trzy dekady idoprowadzio go do przekonania, ejest prorokiem jedynego Boga Allaha, ostatnim posacem, majcym
objawi jego wol ludzkoci.
20

Rozprzestrzenianie si islamu

Odwany sprzeciw wobec politeizmu, na ktrym w duym stopniu opieraa si popularno i powodzenie Mekki,
wkonsekwencji doprowadziy Mahometa do oczywistych spi
z wasnym plemieniem, ostatecznie zmuszajc go do ucieczki
do Medyny w celu ratowania ycia. Data tej ucieczki (hidry)
w roku 622 wyznacza pocztek kalendarza muzumaskiego,
albowiem podczas niej jego rodzina, przyjaciele ipierwsi naladowcy utworzyli wsplnot kierujc si zasadami przekazanymi Mahometowi wczasie jego widze. Dotyczyy one midzy
innymi maestwa i rozwodu, zakazu spoywania alkoholu,
lichwy, atakewprowadzay koncept dihadu, czyli witej wojny. Ta pierwsza wsplnota bya wkonflikcie gwnie zwojownikami zMekki. Po kilku niepowodzeniach Mahomet zgromadzi
wiksze siy i pomaszerowa na Mekk, a miasto poddao si
jego wadzy. Wobec pokonanych wrogw okaza si wielkoduszny, lecz kaza zniszczy wszystkie ich boki. Std fala witego
podboju rozprzestrzenia si na cay kraj, mimo esam prorok
powrci do Medyny, by tam spdzi ostatnie lata swego ycia.
Zmar w roku 632 (jedenasty rok kalendarza muzumaskiego), wwieku 63 lat.
Przed mierci udao mu si zjednoczy cay kraj, poddajc
go wadzy Allaha, co dao rwnie skutek uboczny: dotychczas
wojujce ze sob plemiona zaczy myle osobie jako ojednym
narodzie. Byo to zadziwiajce osignicie, ktre dokonao si
dosownie w okresie jednego pokolenia, a dokadniej mwic
w cigu dwudziestu lat. Trudno si dziwi, e muzumanie
wyjaniaj ten fenomen, jako boskie dziaanie poprzez najwspanialszego proroka.
Jeszcze bardziej zadziwiajca jest ekspansja owej arabskiej religii wcigu caego nastpnego wieku. Wkrtce nard ten urs
do rozmiarw potgi.
21

Islamskie Odrodzenie

BLISKI WSCHD
Pierwszym regionem ekspansji byy tereny pnocne, obejmujce obszar zwany wtedy Syria Palestina oraz miasto Jerozolim.
Mimo i nie jest ono wymienione w Koranie, zostao trzecim
najwitszym miastem islamu, zaraz po Mekce iMedynie. Stao
si tak, poniewa Mahomet mia wizj (lub te sen), w ktrej
wjeda do nieba na swoim koniu wanie zJerozolimy. Jerozolima upada wroku 634, aza ni, wkolejnym roku, Damaszek, stolica Syrii. Ta pnocna ekspansja zostaa zatrzymana
dopiero pod Konstantynopolem przez armi chrzecijaskiego
Cesarstwa Bizantyjskiego. Tymczasem w Jerozolimie, na ruinach wityni Salomona, zbudowano meczet Omara zwany
takeKopu na Skale. Byo to oczywicie posunicie wymierzone jednoczenie wgodno iserca zarwno ydw (lokalizacja meczetu), jak ichrzecijan (na jednej ze cian tego meczetu
wyryto bowiem werset koraniczny: On [Bg] jest nazbyt wyniosy, by mie syna!).
Wobecnych czasach na terenach Bliskiego Wschodu yje ponad 300 milionw muzumanw arabskiego pochodzenia, zczego poowa jest wwieku poniej 15 lat.

AFRYKA
Jednoczenie znaporem na pnoc odbyway si ruchy wkierunku zachodnim. Wdziesi lat po Palestynie iSyrii podbity zosta
takeEgipt. Paradoksem jest to, efakt w zosta przyjty zradoci przez tamtejszych chrzecijan. Byli bowiem oni woczach
bizantyjskich wadcw heretykami iwten sposb pobudzia si
ich nadzieja na niezaleno.
22

Rozprzestrzenianie si islamu

Do roku 710 muzumanie rozprzestrzenili si po caym pnocnym wybrzeu Afryki, ktre miao przecie wielkie tradycje
chrzecijaskie i znane byo z takich wpywowych postaci, jak:
Klemens Aleksandryjski, Orygenes czy Augustyn z Hippony
(miejsce to znajduje si wobecnej Tunezji). Kocioy dosownie
popady wzapomnienie.
Arabscy handlarze (oraz ich niewolnicy) pywali swoimi dau
(statkami aglowymi) wzdu wschodniego wybrzea Afryki,
zanoszc swoj religi do takich miejsc, jak np. Zanzibar. Wten
sposb Islam dobrze si ugruntowa w poudniowej Afryce,
a Durban sta si baz dla Ahmeda Deedata, ktry jest jednym
znajbardziej znanych mwcw muzumaskich.
Islam przeszed przez Sahar idotar do narodw na zachodnim wybrzeu. Typowym przykadem moeby Nigeria, ktrej
pnocny region wokolicach miasta Kano jest wwikszoci muzumaski. Region rodkowy, pomimo faktu, i chrzecijanie s
tam wikszoci, kontrolowany jest przez muzumanw. Jedynie
poudnie kraju pozostaje wci wwikszoci chrzecijaskie.
Na kontynencie afrykaskim obecnie yje ponad 300 milionw muzumanw.

AZJA
Sukces islamizacji Azji mona zmierzy iloci krain, ktrych
nazwa koczy si przyrostkiem -stan. S liczne wpoudniowej
Rosji oraz na terenach dawnej Persji (obecnie Iranu). Ostatnie wydarzenia skupiy uwag takena Afganistanie, ktry jest siedzib
wielu muzumaskich grup militarnych.
Kiedy skoczya si brytyjska dominacja nad Indiami, zostay one podzielone midzy rzd hinduski i muzumaski,
23

Islamskie Odrodzenie

czemu towarzyszy straszliwy rozlew krwi imigracje uchodcw.

Wefekcie zpnocnych Indii wydzieliy si dwa muzumaskie
kraje: Pakistan (na zachodzie) oraz Bangladesz (na wschodzie).
Czsto niezdajemy sobie jednak sprawy ztego, ewsamych Indiach wci yje ponad 100 milionw muzumanw.
Z Pwyspu Indyjskiego islam rozprzestrzeni si dalej na
wschd. Malezja, kolejna brytyjska kolonia, jest obecnie krajem
muzumaskim, jakkolwiek tolerowane s tam inne religie, pod
warunkiem jednak, e ich czonkowie nie prbuj nawraca
muzumanw. Duo mniej tolerancyjna jest Indonezja, czego
dowodem mog by czsto ostatnio zdarzajce si tam ataki na
chrzecijan.
Azja jako kontynent cieszy si obecnie najwiksz populacj
muzumanw, sigajc 800 milionw ludzi, co jest godne uwagi,
jako ewprocesie tym konieczne byo zaakceptowanie idostosowanie arabskiego jzyka, kultury oraz architektury do lokalnej,
jakeinnej, tradycji.

EUROPA
Kontynent ten sta si sercem kultury judeo-chrzecijaskiej, eksportujc sw zachodni cywilizacj na cay wiat poprzez stosowanie swoistej mieszanki imperialnej kolonizacji i misyjnych
przedsiwzi.
Na terenie tym zaistniay trzy rodzaje muzumaskiego
wtargnicia militarny, mentalny, atakemigracyjny.
Inwazje militarne rozpoczy si wraz zpierwsz fal islamskiej ekspansji. Po zdobyciu linii wybrzea Pnocnej Afryki, siy
muzumaskie wroku 711 wkroczyy do Gibraltaru. Podbijajc
Hiszpani iwdzierajc si na tereny Francji, dotary na odlego
24

Rozprzestrzenianie si islamu

nieco ponad 100 km od Parya. Zostay pokonane wbitwie pod

Poitiers wroku 732, wsetn rocznic mierci Mahometa. Jednak
Hiszpania przez kilka kolejnych wiekw znajdowaa si pod ich
panowaniem znazw zmienion na al-Andalus (Andaluzja), majc za swoj stolic Kordob. Dopiero wroku 1492, tym samym,
wktrym Krzysztof Kolumb odkry Ameryk, dominacja ta dobiega koca.
Druga inwazja na Europ przysza ze wschodu. Wroku 1071
chrzecijaska armia bizantyska pokonana zostaa przez Turkw Selduckich. Cesarz Bizancjum zwrci si zprob opomoc
do papiea, co wkonsekwencji doprowadzio do niesawnych ikatastrofalnych krucjat, ktre odbyway si pod pozorem uwolnienia wity, bdcych celem pielgrzymek do Ziemi witej, spod
kontroli muzumanw.
Imperium Osmaskie zostao ustanowione w roku 1281,
a bizantysk stolic podbito w roku 1453. Konstantynopol
przemianowano na Stambu, ajego gigantyczny centralny koci
Hagia Sophia przeksztacono wmeczet, ktry obecnie peni rol
muzeum. Podbj Pwyspu Bakaskiego (Serbowie i Boniacy) dokona si podczas bitwy na Kosowym Polu w roku 1389
(cociekawe, cakiem niedawno, wczasie konfliktu bakaskiego,
brytyjscy onierze musieli broni muzumanw przed atakami
serbskich chrzecijan!). Muzumanie parli do oblenia Wiednia, jednak 12 wrzenia 1683 roku zostali tam rozniesieni wpy
przez polsk husari pod dowdztwem Jana III Sobieskiego, krla
Polski. Po tej klsce islam przeszed w tym rejonie do wyranej
defensywy. Ichocia dominacja osmaska na Bliskim Wschodzie
bya mocno wspierana przez cesarzy niemieckich, to ostatecznie
dobiega koca wroku 1918.
Wpyw mentalny islamu na ca Europ jest faktem, zktrego nie do koca zdajemy sobie spraw i czego do koca
25

Islamskie Odrodzenie

nierozumiemy. Zdecydowanie jednak wychodzi poza ramy pozostaoci inwazji militarnej. Wikszo znas syszaa oOdrodzeniu,
ktre zdominowao zachodni kultur icywilizacj wXVIwieku. Alternatywna nazwa tej epoki to Renesans wskazuje ona na
ponowne odkrycie osigni oraz kultury isztuki staroytnego,
klasycznego wiata greckich i rzymskich filozofw. Niewielu
znas jest wiadomych zasadniczej roli, jak muzumanie pochodzenia arabskiego odegrali wtej intelektualnej rewolucji.
Od X wieku wiat muzumaski rozwija znaczco zaawansowan kultur, a nawet cywilizacj skupion wok Bagdadu
(bdcego obecnie stolic Iraku). Al-Farabi, filozof wyksztacony wrodowisku chrzecijaskim, znany by jako drugi Arystoteles. Grecka literatura z powodu zachowanej w niej mdroci
bya penetrowana przez arabskich uczonych i tumaczona na
jzyk arabski. wiat staroytny powrci do kultury i rozwin
si zwaszcza na trzech paszczyznach matematyki, medycyny
iarchitektury (wynalezienie liczby zero jest sednem wspczesnej technologii komputerowej, acaa zachodnia cywilizacja opiera si na arabskim zapisie numerycznym). Kto odwiedza paac
Alhambra whiszpaskiej Granadzie czy te Taj Mahal wIndiach,
niebdzie zawiedziony piknem isymetri tych budowli.
To wanie wXII wieku ydowscy ichrzecijascy uczeni wHiszpanii, awszczeglnoci wToledo, rozpoczli prac nad tumaczeniem greckich tekstw oraz ich muzumaskich komentarzy na
acin. Wten sposb pooone zostay fundamenty pod renesansow rewolucj, ktra miaa wpyn na zmian stylu ycia wEuropie, atakezaszczepione nowe prdy weuropejskim myleniu.
Nim przejdziemy dalej, wane jest, abymy zwrcili uwag
na trzy duchowe fazy tych intelektualnych zabiegw. Arabowie
przejli wiele od Grekw, ale bez ich politeizmu icaej mnogoci mitycznych bogw ibogi. Dla nich wszystkie poszukiwania
26

Rozprzestrzenianie si islamu

intelektualne odbyway si w cisych ramach wyznawanego

monoteizmu iwpoddaniu Allahowi, tak by suyy jego chwale.
Europejczycy za przejli cae to dziedzictwo mylowe jednak bez
adnego religijnego filtra wsposb wycznie praktyczny. Odrodzenie wic podeszo do zagadnienia cakowicie ateistycznie,
traktujc wiar wnieme boki na rwni zwiar wJedynego Boga
iuznao obie za zbdne inieistotne.
Wspczenie obserwowana inwazja islamu na Europ,
zwaszcza na jej pnocne izachodnie tereny, niejest ani agresywna, ani naukowa. Dokonuje si poprzez masow migracj.
W jakim sensie jest to skutek imperialnej historii narodw
brytyjskiego i francuskiego. Muzumanie wlewaj si tam
wrcz jak do swoich ojczyzn. S nimi mieszkacy z byych
kolonii: Algierczycy do Francji, Pakistaczycy do Wielkiej Brytanii. Dwagwne powody stojce za t migracj to mobilno
idobrobyt. Niektrzy migruj wcelu poprawienia sytuacji ekonomicznej swojej i swoich rodzin. Prawdopodobnie zdecydowana wikszo legalnych imigrantw mieci si wtej wanie
kategorii. Inni uciekaj przed despotycznymi reimami, ktre
jak si wydaje rozkwitaj wkrajach muzumaskich. Jest to
najprawdopodobniej nieunikniony proces spowodowany wpywem religii, ktra zdecydowanie bardziej ceni autorytaryzm od
demokracji. W tej kategorii przypuszczalnie mieci si wikszo nielegalnych imigrantw.
Wszyscy oni zkolei przywo ze sob swoj religi. Podczas
gdy tylko niewielka garstka znich asymiluje si zlaickim spoeczestwem, wktrym przychodzi im y, wikszo, odkrywszy powszechn itak obrzydliw dla nich dekadencj, pozostaje
wierna swemu duchowemu dziedzictwu, zachowujc jego korzenie istandardy moralne. To zkolei doprowadza wielu znich
do przekonania, i maj swj unikalny wkad w ocalanie
27

Islamskie Odrodzenie

wiata zachodniego przed totaln moraln ispoeczn anarchi,

dajc asumpt do wiary w niepowtarzalno ich misji. W tym
rozwoju pewnoci siebie znajduj oni takepewn doz sympatii uswoich ssiadw.
Nie tak dawno, wroku 1936, George Bernard Shaw, dramaturg irlandzkiego pochodzenia, ktry osiad w Hertfordshire,
wpnocnym Londynie, napisa:
Jeli jakakolwiek religia miaaby szanse panowania wAnglii, anawet wEuropie, wcigu najbliszych stu lat, byby to
islam. Zawsze wysoko ceniem sobie religi Mahometa, zpowodu jej cudownej ywotnoci. Jest to jedyna religia, posiadajca
wedug mnie zdolno dostosowywania si do zmieniajcych si
stadium egzystencji, ktre mog wydarzy si wkadym wieku.
Studiowaem dziea tego niezwykego czowieka iwmojej opinii naley nazwa go Zbawicielem Ludzkoci, zca pewnoci
nieAntychrystem. Wierz, ejeli czowiek taki jak on wziby na siebie panowanie nad wspczesnym wiatem, odnisby
sukces w rozwizaniu jego problemw w sposb, ktry wprowadziby jakepotrzebny pokj iszczcie. Prorokuj, ewiara
Mahometa bdzie akceptowana wEuropie przyszoci, tak jak
zaczyna by akceptowana wEuropie dnia dzisiejszego.
(The Genuine Islam Autentyczny islam2, cz 1, nr 8, 1936,
dostpne wInternecie)
Znaczce proroctwo, szczeglnie jeli wemiemy pod uwag
dane demograficzne i uwiadomimy sobie, e do terminu jego
wypenienia si pozostao nam jakie dwadziecia lat!
Od tumacza.

28

Rozprzestrzenianie si islamu

Wkolejnym rozdziale przyjrzymy si konkretnemu przypadkowi Wielkiej Brytanii ipredyspozycjom tego kraju do przyjmowania usiebie obecnoci islamu. Premier Blair naciska na przyjcie
Turcji do wsplnoty europejskiej, mimo i wiksza cz tego kraju
ley na terenach Azji. Turcja, zaoona jako laicka republika zpopulacj okoo 80 milionw, jest niemal cakowicie muzumaska,
awybory zpocztku XXI wieku przechyliy szal wstron panowania religii3. Co do rozmiaru, jest ona nieco tylko mniejsza od
Niemiec, zktrymi jednoczya si wobu wojnach wiatowych.

AMERYKI
W Ameryce Poudniowej muzumanie wci jeszcze nale do
mniejszoci. Jest to najmniej zislamizowany kontynent!
Sytuacja w Ameryce Pnocnej jest podobna do Europy, co
czciowo spowodowane jest otwart (do niedawna) polityk
3
Turcja odgrywaa rwnie niebagateln rol wpocztkowym wzmacnianiu
Pastwa Islamskiego, ktrego ekspansja jest ostatnio tak bardzo widoczna.
Rzd turecki tolerowa tranzyt bojownikw ISIS (pniej przemianowanego
na Pastwo Islamskie) do Syrii poprzez terytorium swojego kraju. Turcja staa
si takegwnym kanaem tranzytowym dla napywu dihadystw zEuropy
Zachodniej. Ankara przymykaa oczy na przemyt zSyrii do Turcji, ktry sta
si wanym rdem dochodw ISIS. Wg oceny specjalistw zZatoki Perskiej,
Pastwo Islamskie zarabia ok. 1,5 mln dolarw dziennie (!!!) na sprzeday
ropy naftowej po zanionych cenach ze z, jakie przejli dihadyci wSyrii
iIraku. Turecki czarny rynek oraz podejrzani biznesmani na nim dziaajcy,
s wtym zakresie ogromnym wsparciem dla Pastwa Islamskiego. Rzd turecki pozwala rwnie na traktowanie terytorium swojego kraju jako zaplecza
do walk prowadzonych przez ISIS wSyrii. Ranni dihadyci Pastwa Islamskiego otrzymywali pomoc medyczn wtureckich szpitalach. Taka polityka
rzdu tureckiego bya zwizana zjego animozjami wobec Asada oraz chci
osabiania Kurdw, ktrzy wpnocnej Syrii stworzyli autonomi rzdzon
przez PYD, lokaln fili PKK (Rojava) przyp. red.

29

Islamskie Odrodzenie

imigracyjn. Obecnie wStanach Zjednoczonych mieszkaj miliony muzumanw, z czego jedna trzecia naley do czarnej sekty
muzumaskiej, majcej swoj wasn teologi ijest nieakceptowana przez ortodoksyjny islam. Oglnie islam jest tu drug co do
wielkoci i rwnie najszybciej rozwijajc si religi, tak samo
jak wwikszej czci wiata. We wszystkich gwnych miastach
Stanw Zjednoczonych meczety wyrastaj jak grzyby po deszczu.
Naley jednak przyzna, ereligijna rnorodno bya tu zawsze
widziana lepiej, ni gdziekolwiek indziej na wiecie.
Rozprzestrzenianie si islamu wUSA niema charakteru staego procesu. Ma ono raczej charakter falowy, przy czym kada
fala siga coraz dalej i gbiej. XXI wiek (w kalendarzu chrzecijaskim, ale nie muzumaskim) jest wiadkiem prcego naprzd w wiecie zachodnim przypywu muzumaskiego, std
te tytu pierwszej czci tej ksiki. Okres ten naznaczony jest
wie pewnoci siebie wrd muzumanw, ktra bynajmniej
niepozostaje woderwaniu od dwch czynnikw rozwoju wbliskowschodnim sercu islamu.
Pierwszym z nich jest wypuszczenie arabskich nacji spod
kolonialnej kontroli si europejskich, takich jak Wielka Brytania
czy Francja. Dwie wojny wiatowe zapewniy im polityczn autonomi. Ten czynnik by silnym motywatorem dla wyczynw
Lawrencea zArabii4. Narody te s obecnie bronicymi swych
praw graczami na wiatowej scenie politycznej. Rozwj ten wyjania take rosnc niech do inwazji kultury amerykaskiej,
jak rwnie interwencji militarnej, ktre zastpiy poprzednie
panowanie Europy na tych terytoriach. Co naturalne, ich gniew

T.E. Lawrence brytyjski onierz wysany na Bliski Wschd, ktry popiera powstanie samodzielnego pastwa arabskiego. Na podstawie jego historii
powsta film otytule Lawrence zArabii (przyp. tum.)
4

30

Rozprzestrzenianie si islamu

jest skierowany przede wszystkim na pastwo Izrael, majce charakter zadecydowanie zachodni.
Drugim czynnikiem jest odkrycie ogromnych zasobw ropy
naftowej (czarnego zota) na terenach tych wanie krajw.
Wraz zrosnc zalenoci zachodniej ekonomii od tej kopaliny,
dao im to niewiarygodne bogactwo, atakewpyw na wiatowe
rynki.
wieo zdobyta sia polityczna oraz finansowa wzmoga
pewno muzumanw na caym wiecie. Zakocz przytoczeniem kilku zda wypowiedzianych podczas otwarcia meczetu
wSztokholmie:
W cigu najbliszych pidziesiciu lat zdobdziemy zachodni wiat dla islamu. Mamy ludzi, ktrzy mog tego dokona; mamy pienidze, dziki ktrym moemy tego dokona;
aponad wszystko ju to robimy.

31

2
Moliwoci islamu

Wielkiej Brytanii, tak jakwcaej Europie, istnieje ogromna duchowa prnia, a ludzka natura, jak i caa natura
wogle, nieznosi prni. Take dusza czowieka pragnie zosta
czym wypeniona.
Religia, ktra prze zcaej siy do przodu, zatwoci moewypeni tak prni wmomencie, gdy czyni to wskoordynowany sposb. Taka jest wanie obecna pozycja islamu w Wielkiej
Brytanii. Jego przybycie zbiego si z niespotykanymi dotd
moliwociami.
Chrzecijastwo wWielkiej Brytanii jest nietylko tradycyjn
religi, ale ireligi wsensie tradycyjnym. Jest wpisane wprawo
pastwowe, jest czci obrzdkw zarwno na poziomie narodowym (koronacje krlw, modlitwy wparlamencie), jak iosobistym (narodziny, luby, pogrzeby). Lecz pomimo tej powszechnoci (a moe wanie z tego powodu) okazuje si ono pytkim
rytualizmem nie angauje serc ludzi i dlatego jest obecnie
wodwrocie. Statystyki pokazuj, ekoci anglikaski kadego
tygodnia traci okoo 1000 czonkw, adenominacje nalece do
kociow ewangelikalnych (ktrych jest tu najwicej) zamykaj
32

Moliwoci islamu

rednio dwa budynki kocielne tygodniowo. Jedynie okoo 10%

populacji spoeczestwa brytyjskiego uczszcza na niedzielne naboestwa. Co prawda istniej tu wielkie kocioy, ktrych liczba
czonkw dochodzi do liczb czterocyfrowych, znajduj si one
jednak tylko w milionowych miastach, gdzie proporcja rdzennych mieszkacw wstosunku do ludnoci napywowej jest nieco lepsza, ni gdzie indziej.
Co spowodowao ten katastrofalny spadek (niestety, zarwno wliczbach, jak iwjakoci), wrcz jakby krwotok? Abyznale odpowied, musimy sign kilka wiekw wstecz, kiedy
to wszelkiego rodzaju -izmy wprowadzone zostay do struktur brytyjskich przekona wewntrznych oraz zewntrznych
zachowa.
Mam alergi na wikszo -izmw, ktre zazwyczaj stanowi jakie zagroenie, nawet wkontekcie chrzecijaskim (anglikanizm, katolicyzm, luteranizm, metodyzm etc.).
Wszystko, co za tym idzie, niejest niczym wicej, jak krtkim szkicem bardziej oglnych -izmw, ktre ogarny ca
Wielk Brytani. Niektrzy zczytelnikw mog uzna te badania
za sztuczne bd uproszczone, jestem jednak przekonany, es
to wtki, ktre naley wple w kad analiz wspczesnego
spoeczestwa.
Musimy zacz od umysu. W naszym sposobie mylenia
nastpia radykalna zmiana. Jej korzenie sigaj 400 lat wstecz.
Wtedy rdem prawdy byo to, co Bg objawi nam w Biblii
(w przypadku protestanckiej Europy pnocnej) lub czego naucza Koci (co miao miejsce wprzypadku katolickiej Europy
poudniowej). Potem nastpi wiek Owiecenia, ktry twierdzi,
e ludzko moe odkry wszelkie prawdy samodzielnie, bez
udziau ipomocy ze strony Boga. Wtym czasie rozpoczy swe
panowanie trzy rne -izmy, jeden po drugim.
33

Islamskie Odrodzenie

RACJONALIZM
Racjonalizm by pierwszym z nich, pokadajc wszelk nadziej
w ludzkim rozumowaniu. Umys ludzki sta si centrum nauki,
ametod naukowa obserwacja oraz eksperyment. Wszystko, czego nieudao si wnaukowy sposb udowodni, niebyo wstanie
usatysfakcjonowa intelektualnego zapotrzebowania ibyo odrzucane ze sceptycyzmem. Scjentyzm (waciwa nazwa dla przekona,
ewszystkie prawdy musz znale tego rodzaju udowodnienie)
szybko stan wsprzecznoci zPismem witym, koncentrujc si
na debacie pomidzy kreacjonizmem aewolucjonizmem.
Ten racjonalny lub, inaczej mwic, intelektualny stosunek
do ycia, znany rwnie jako modernizm, by niezwykle zimny. By atrakcyjny dla intelektu, ale niedla serca. Ponis porak, gdy niewzi pod uwag, eludzie s motywowani owiele
bardziej tym, co czuj, ni tym, co myl. Nieuchronn wic bya
reakcja, z jak musia si on spotka w nastpujcej po nim epoce.

ROMANTYZM
Wromantyzmie to serce stao si centrum poznania. yciowe prawdy prbowano odnale poprzez emocje, anie w wyniku bada. Nacisk kadziono na sztuk, niena nauk, poczynajc od malarstwa,
akoczc na poezji. Rzeczywisto musiaa by odczuwana.
W tym okresie rozpoczo si poszukiwanie osobistego dowiadczenia, ktre stao si zasadniczym elementem dowodowym w yciu caych pokole. Te poszukiwania doprowadziy
wnieuchronny sposb do uywania sztucznych rodkw pobudzajcych oraz uzaleniajcych. Granica midzy faktem afantazj coraz bardziej si zacieraa.
34

Moliwoci islamu

To subtelne przejcie od zewntrznego do wewntrznego

sposobu poszukiwania prawdy, od podejcia eksperymentalnego
do egzystencjalnego, musiao wywoa gboki efekt.

RELATYWIZM
Zmiana podejcia od szukania faktw do badania uczu, od
obiektywizmu do subiektywizmu, od modernizmu do postmodernizmu doprowadzia szybko do zmian przekona, zachowa ipostaw. Absolutne przekonania ustpiy relatywnym
opiniom.
Byo to wywoane midzy innymi prbami doceniania ludzkiej rnorodnoci i odrbnoci, atake dynamicznymi zmianami rodowiskowymi. Kada jednostka ma skonno, by myle
iodczuwa na swj, indywidualny, sposb. Kiedy to, co jest prawd dla jednostki, staje ponad tym, co jest prawd ogln, znikaj
absolutne standardy.
Zaczto gosi opinie, ew kwestii wiary nikt niemoetwierdzi, i dokadnie wie, jaka jest prawda. Pojawiy si gosy,
e wszystkie religie mog nie w sobie ziarno prawdy, jednak
adna z nich nie ma jej na wyczno. Mona, co najwyej
stwierdzi, echrzecijastwo jest prawd dla chrzecijan, islam
jest prawd dla muzumanw, hinduizm dla hindusw, no ioczywicie agnostycyzm dla agnostykw, aateizm dla ateistw. Mwienie, ejest tylko jedna droga do Boga jest gboko obraliwe,
poniewa jest to twierdzenie absolutne.
W kwestii zachowa, przestrzeganie standardw moralnych w spoeczestwie zostao zastpione dyskusjami nad ideaami i wartociami indywidualnych jednostek. Kultura zachodnia przestaa lubi twierdzenia absolutne, gdy one zawsze
35

Islamskie Odrodzenie

definioway swoje przeciwiestwa. To, co jest prawd definiuje

bowiem jednoczenie, co jest faszem. Nazwanie czego waciwym, okrela rwnie co jest rzecz niewaciw. Relatywizm
natomiast pozby si takich rozrnie. Czarne i biae zostao
zastpione wszelkimi odcieniami szaroci.
Przyjrzyjmy si teraz niektrym ze spoecznych nastpstw
wszystkich tych idei.

PLURALIZM
Wikszo krajw zachodnich jest obecnie wielokulturowa z ca mnogoci rnych religii, zwaszcza w przestrzeni
miejskiej. Liberalna polityka imigracyjna i powojenne migracje zbyych kolonii zmieniy Wielk Brytani wszczeglnoci
wspoeczestwo pluralistyczne. Czsto odbywao si to pod
pretekstem wprowadzania wikszej wolnoci wyboru iupodoba, poczwszy od jedzenia, samochodw iubra, skoczywszy
na muzyce irozrywce, mimo eobszary te zawsze byy pozbawione napi ikonfliktw.
Jednake pluralizm idzie jeszcze dalej, twierdzc, e taka
mieszanka kultur jest nie tylko dobra, ale rwnie niezbdna
w dochodzeniu spoeczestwa do dojrzaoci. Rnorodno
uwolniona od braku jednoci staje si zalet. Poniewa nikt
nie posiada cakowitego zrozumienia wszystkiego, kady jest
potrzebny, jako podmiot rwnie wany icenny, wnoszcy wkad
wpen bogactwa cao ycia. Takt itolerancja stoj wysoko na
licie spoecznych cnt.
Gdy bierzemy pod uwag kwestie kulturowe jest wtym podejciu ziarno prawdy, jednak wsprawach religijnych przyjmuje ono
byskawicznie form niebezpiecznej konstrukcji ideologicznej.
36

Moliwoci islamu

SYNKRETYZM
Od wielu lat wzrasta powszechnie presja, by wszystkie religie
wiata zjednoczyy si wimi pokoju iochrony rodowiska. Skoro, jak si powszechnie uwaa, adna z nich nie ma monopolu
na prawd, wzajemne ich wykluczanie si jest niewybaczalne.
Lepiej, abymy zapomnieli o tym, co nas dzieli, uznajc drog
kadego z nas prowadzc do Boga jako rwnie wan i zaczli
w jednoci walczy ze wszystkim, co staje na drodze naszemu
zdrowiu iszczciu.
Media mwi wiele o wsplnocie wiary bez rozrniania
wierze, jednoczenie uznajc chrzecijastwo iislam za jej dwa
zasadnicze komponenty. Wsplne dziaania skierowane przeciwko spoecznemu zu s ju prowadzone. Nawet Alians Ewangeliczny, stworzony po to, by broni igosi chrzecijask Ewangeli, zpowodu pewnych ograniczonych aspektw politycznych jest
obecnie adwokatem swego rodzaju wsplnego zaangaowania si
obu religii wdziaania przekraczajce zakres jego podstawowych
prerogatyw.
Krytyczne sytuacje powtarzaj si podczas wsplnych naboestw, podczas ktrych zanoszone s modlitwy do Boga
Abrahama, Jezusa i Mahometa. Niektre Festiwale Wiary
zarzucaj sieci nawet dalej. Dla ludzi mylcych ewangelicznie
jest zupenie niezrozumiae, dlaczego papie Jan Pawe II zaprosi do Asyu, siedziby w. Franciszka, reprezentantw wszystkich wiatowych religii do wsplnej modlitwy opokj. Niestety, odcicie si od tak pojmowanego ekumenizmu rwna si
obecnie zgodzie na przypicie sobie etykiety bigota religijnego. A tak przy okazji: sowo ekumenizm oryginalnie oznacza ruch obejmujcy zamieszkan ziemi, awic co oglnowiatowego. W takim znaczeniu powraca ono teraz do swego
37

Islamskie Odrodzenie

etymologicznego znaczenia iraczej dobrze si stanie, jeli wierzcy wto, i to Chrystus jest jedyn Drog, Prawd iyciem
(por. J 14,6) przestan go uywa.
Wspomniane aspekty zmian zachodzcych w Europie oraz
wWielkiej Brytanii, przyspieszaj proces systematycznej degradacji znaczenia tradycyjnej religii. Powoduj, ejej unikatowy wkad
wrozwj naszej kultury ispoeczestw staje si coraz mniej znaczcy imniej czytelny. Wtym momencie antyreligijno staje si
standardem dla wikszoci.

SEKULARYZM
Poniewa, wedug obecnych pogldw, adna religia nie ma
monopolu na prawd, adna niema te prawa do dominujcej
roli wyciu narodu. Wrzeczy samej, wszystkie religie powinny by dozwolone, jednak adna nie powinna by oficjalnie
akceptowana.
To z kolei prowadzi do czynienia religii spraw osobistych
przekona i usuwania jej z przestrzeni ycia publicznego. Staje
si ona kwesti indywidualnego wyboru iosobistych preferencji,
ktre mona praktykowa indywidualnie, ajeli we wsplnocie,
to tylko ztymi, ktrzy maj te same przekonania. Dlatego te zaczyna ona by swego rodzaju rozrywk, praktykowan wczasie
wolnym po pracy iwweekendy. Publiczne nakanianie do nawrcenia jest le widziane, poniewa traktowane jest jako inwazja
wludzk prywatno.
Midzynarodowy sonda dowid, e Wielka Brytania jest
drugim co do poziomu bezbonoci (a wic antyreligijnym)
krajem na wiecie, ktry zosta przecignity pod tym wzgldem
tylko przez Japoni. Rzymskokatolicki kardyna Westminster
38

Moliwoci islamu

wywoa burz, kiedy do celnie zauway, e chrzecijastwo jest bliskie zanikowi (mia na myli uznanie go w sferze
publicznej).
Publiczny wizerunek chrzecijastwa zaczyna by nieadekwatny po prostu wychodzi z uytku. Co wic zajmuje jego
miejsce? Czemu ludzie si powicaj? Co rzdzi ich ambicjami
idziaaniami? Przyjrzyjmy si trzem ostatnim -izmom.

MATERIALIZM
Scjentyzm twierdzi, ewszechwiat (dowiadczalny fizycznie) jest
jedyn rzeczywistoci. Niedziwi, eposzukiwanie tego, co znaczce i celowe w yciu, koncentruje si na wiecie materialnym
tym, co mona zobaczy, usysze, odczu, anawet powcha.
Oznacza to zkolei koncentracj na wiecie ipanujcym tutaj
yciu, jako enauka niebya wstanie odnale niczego wicej ponad rzeczywisto doczesnego wiata. Wobliczu braku jakiegokolwiek celu egzystencji poza przetrwaniem, zaoenie, i szczcie jest jedynym wartym uwagi czynnikiem zatoczyo szeroki
krg, przyjmujc rnorodne formy zalenie od tego, czy jego
rdo ley wludziach, czy te przedmiotach.

HEDONIZM
Denie do wszystkiego, co daje przyjemno i idca za tym
ucieczka od wszystkiego, co powoduje bl, w duym stopniu
wyjania funkcjonowanie wspczesnego spoeczestwa poczwszy od egzotycznych wycieczek, skoczywszy na obsesji
zwizanej zorgazmem seksualnym osiganym za wszelk cen.
39

Islamskie Odrodzenie

Wzmaganie tych przey poprzez stosowanie sztucznych rodkw stymulujcych, alkoholu lub narkotykw spowodowao
tendencje do ucieczki od rzeczywistoci w wiat fantazji.
Jednakowo jeden skadnik jest do tego absolutnie niezbdny
zdrowie. Poniewa sabe zdrowie nieuchronnie powoduje bl lub
te brak komfortu, spoeczestwo oddane czerpaniu przyjemnoci
zycia, staje si mocno skoncentrowane na deniu do zdrowia, pomimo kultywowania zwyczajw, ktre zdecydowanie mu szkodz.
Nacisk na skuteczny rozwj publicznej suby zdrowia, nadmierna
koncentracja na rnego typu dietach iwiczeniach fizycznych, gigantyczny rozwj sieci aptekarskich ifirm farmaceutycznych przynoszcych gigantyczne zyski to podstawowe tego symptomy.
Hedonizm w duej mierze szuka zmysowej przyjemnoci,
istnieje jednak jego odmiana, ktra pragnie satysfakcji nieco innego rodzaju.

KONSUMPCJONIZM
Mit mwicy, e pomnaanie majtnoci przynosi spokj umysu, jest zadziwiajco szeroko rozpowszechniony w wiecie faktw. Jeli istnieje jaka oczywisto, to jest ni prawda, i zadowolenia nieda si kupi.
Po raz kolejny, jeden skadnik jest absolutnie zasadniczy wtej
pogoni za szczciem pienidze. Spoeczestwo, ktre wierzy,
eszczcie mona znale wrzeczach materialnych, zaczyna desperacko dy do wikszych bogactw, uywajc do tego zarwno
rodkw uczciwych, jak i pokrtnych. Hazard, czy to w formie
kasyna, loterii, czy te ostrego grania na giedzie oraz na forach
wymiany walutowej, postrzegany jest jako szybszy sposb gromadzenia fortuny, ni tradycyjne sposoby zarobkowania.
40

Moliwoci islamu

Wicej ludzi w niedzielne poranki przychodzi do centrw

handlowych ni do kocioa. Katalog sieci IKEA ma czterokrotnie
wikszy nakad ni Biblia. Rzdy trwaj lub upadaj, wzalenoci od tego, jak radz sobie zekonomi. Rynek jest tym, co tak
naprawd trzyma wadz.

*
To moje zdecydowanie zbyt pobiene badanie jest niczym innym, jak rzutem oka na wybrane elementy wskazujce oglny
kierunek, w ktrym dy Wielka Brytania. Wszystkie z dziewiciu wymienionych trendw s w swej istocie antychrzecijaskie, atakeantyreligijne wogle. Patrzc na niewcaoci, atwo moemy zrozumie, dlaczego chrzecijastwo jest obecnie
tak samo niewiele znaczc wiar, jak kada inna, ajego warto
jest ewentualnie mierzona jedynie poprzez korzystny wpyw na
spoeczestwo lub te zmniejszenie przestpczoci czy biedy.
Nie jest to jednak peny obraz. Duchowe potrzeby nies zaspokajane. Pustka wduszy, ktra tak potrzebuje by czym wypeniona, wci ludziom doskwiera. Co lub kto musi j wypeni. Jeli niebdzie to Jedyny Prawdziwy Bg, zrobi to jakiego
rodzaju boek.
Uwielbienie skadajce si zarwno zpochlebstwa, jak irywalizacji, skierowane jest na jednostki ludzkie, gwiazdy muzyki pop, filmu i sportu. Cakiem niedawno Victoria i David
Beckhamowie przedstawieni zostali jako hinduscy bogowie,
ktrych mona doda do ju istniejcego panteonu. Brytyjska
rodzina krlewska jest czasem postrzegana podobnie, wypywajc zwaszcza wmomentach tragedii (pogrzeb ksinej Diany)
lub triumfu (jubileusz krlowej Elbiety II). Jednak prdzej czy
pniej, na jaw wychodz ich saboci, aadoracja tumu kieruje
si wstron kogo innego.
41

Islamskie Odrodzenie

Reakcj na zachodni materializm czsto jest ucieczka we

wschodni mistycyzm. Pionierami tego trendu by chociaby
zesp The Beatles. Postmodernistyczne pokolenie przyjmuje t
duchowo, mimo tego, emoeprzybra ona czasem nieco
dziwaczne formy, zktrych cz jest szkodliwa, awszystkie s
z pewnoci niebezpieczne. Dla niektrych na szczcie oznacza to powrt do tradycyjnego chrzecijastwa, jednak dla wikszoci wielk atrakcj jest wszystko, co nowe: rnorodne mieszanki New Age iokultyzmu. Staroytne pogastwo przeywa
obecnie swego rodzaju odrodzenie. Modzi ludzie poykaj
wrcz wszystko.
Jest jednak inna alternatywa, amianowicie jedna zistniejcych ju wiatowych religii, ktra bdc stosunkowo nowa wkulturze brytyjskiej, mogaby zapeni t przestrze ista si wiar
dominujc wkraju. Spord wszystkich potencjalnych kandydatw islam ze swoj obecnoci iwidocznie rosncym wpywem,
stoi na zdecydowanie najlepszej pozycji, by tego dokona. Jest on
obecnie drug co do wielkoci inajszybciej rozwijajc si religi
wWielkiej Brytanii, tak samo zreszt jak na caym wiecie. Iznw
musi nam wystarczy krtki szkic.
W cigu ostatnich dziesicioleci liczba muzumanw
w Wielkiej Brytanii wzrosa od kilku tysicy do ponad dwch
milionw. Wedug szacunkw biskupa Londynu w roku 2004
wkraju tym byo ju wicej muzumanw ni czonkw kocioa
anglikaskiego. W duej mierze wzrost ten jest spowodowany
imigracj, zarwno legaln, jak i nielegaln. Pocztkowo by to
napyw ludnoci zbyych kolonii Imperium Brytyjskiego, takich
jak Pakistan; ostatnimi czasy, o ironio, s to gwnie imigranci
zkrajw muzumaskich, takich jak Afganistan. Wielka Brytania, dziki swej hojnej opiece spoecznej jest krajem niezwykle
atrakcyjnym dla uchodcw.
42

Moliwoci islamu

Istniej take inne czynniki. Poziom narodzin w rodzinach

muzumaskich jest wyszy ni w typowych rodzinach brytyjskich (rodziny chrzecijaskie nieco odbiegaj od tego standardu). Ronie take liczba Brytyjek polubiajcych muzumanw
i przyjmujcych ich wiar oraz styl ycia. Twierdzi si take,
ezdecydowanie wicej osb przechodzi zchrzecijastwa na islam ni odwrotnie, as to liczby sigajce obecnie tysicy.
W caym kraju powstao ju ponad 2000 nowych meczetw czsto imponujcych wrcz budowli. Inne zakadane s
wmiejsce przebudowanych pubw, sklepw, kin, anawet kociow (meczet w moim rodzinnym miecie, Basingstoke, powsta
wmiejscu byego Braterskiego Kocioa Ewangelikalnego Gospel
Hall). Najokazalszy meczet wybudowaa wRegents Park jedna
znajwikszych firm budowlanych wWielkiej Brytanii, zaoona
przez chrzecijask rodzin onazwisku Laing, aostatnio sprzedana za niezwykle krlewsk kwot jednego funta.
Wwielu duych miastach brytyjskich istniej spore enklawy muzumaskie. Dzieje si tak przede wszystkim wprzemysowej Anglii rodkowej ipnocnej, jednak wtych statystykach
Londyn stoi zdecydowanie na czele. Nies to getta, poniewa
nie dowiadczaj one adnej narzuconej z zewntrz izolacji,
jednake tak mocno koncentruj si na relacjach narodowo-religijnych, e staj si dosownie na wp ekskluzywnymi
wsplnotami.
Infiltracji ulega take edukacja. Nauczanie religioznawstwa
w szkoach pastwowych przyczynio si walnie do otwarcia
temu drzwi. W szkoach podstawowych odbywaj si wystawy
powicone islamowi. Na uniwersytetach otwiera si centra
naukowe: pierwszymi z nich byy Oxford (ufundowane przez
emirat Szarda) oraz Exeter (ufundowane przez Oman i Dubaj), atakeUniwersytet Walijski. Muzumanie otwieraj swoje
43

Islamskie Odrodzenie

wasne szkoy powszechne (finansowane przez podatnikw brytyjskich) izawodowe szkoy wysze.
Rwnie wpolityce, zarwno lokalnej, jak ipastwowej, wyranie odczuwalny jest ten wpyw. Muzumanie zasiadaj wparlamentarnej Izbie Lordw. Wszechobecne staje si denie do
faworyzowania mniejszoci, zustawodawstwem zwizkw rasowych, atakerosncymi napiciami zwizanymi ze zniesawieniem religii przestpstwem trudnym do zdefiniowania i zastosowania. Inne rozbienoci midzy prawem muzumaskim
abrytyjskim wkwestii chociaby maestwa czy dziedziczenia
wci czekaj na swoje rozwizanie wSdzie Najwyszym. Ponadto brytyjscy muzumanie utworzyli swoj wasn parti (1989),
parlament (1991) oraz Rad Wielkiej Brytanii, gromadzc 250
rnych organizacji (1997).
Inwestycje petrodolarowe ju od dawna s gwnym elementem handlu, zwaszcza wLondynie, gdzie blisko jedna pita rezerw bankowych ley wtych wanie inwestycjach, awycofanie
ich przez pastwa arabskie mogoby doprowadzi do powanego
kryzysu bankowoci brytyjskiej. Wymiana handlowa z krajami
Bliskiego Wschodu, dotyczca przede wszystkim zbroje, jest
kluczowa dla brytyjskiego rynku eksportowego. Najwiksze hotele oraz sklepy wLondynie nale do Arabw. Do tej caej sytuacji
naley jeszcze doda zaleno Wielkiej Brytanii od dostaw ropy
naftowej zkrajw muzumaskich na Bliskim Wschodzie.
Wicej ksiek otematyce islamskiej wydawanych jest ju wjzyku angielskim anieli warabskim. Londyn jest domem dla najwikszej liczby muzumaskich gazet na wiecie. Od czasu tragedii z11 wrzenia 2001 roku zainteresowanie islamem poszo ostro
wgr, awiele uczelni wprowadzio studia otej wanie tematyce.
Telewizja jest tak przepeniona programami ztego zakresu, eprasa nazywa 4 kana Brytyjskiej Telewizji Gosem islamu.
44

Moliwoci islamu

Osobistoci publiczne jeszcze wzmacniaj t propagand.

Zdjcie krlowej wchodzcej boso do meczetu pojawio si na
pierwszych stronach gazet. By to swego rodzaju dowd mojej
przepowiedni przewrotu. Ksi Edynburga zaangaowa si
z kolei w projekt opublikowania najbardziej wiarygodnego tumaczenia Koranu na jzyk angielski. Romans ksinej Diany
zDodim Al-Fayedem niemal doprowadzi do pierwszego maestwa muzumaskiego wkrgach brytyjskiej rodziny krlewskiej.
Nadzieje ojca Dodiego, Muhammada Al-Fayeda, waciciela Harrodsa, super luksusowego londyskiego domu towarowego, ktry
wczeniej objty by patronatem krlewskim, zostay tak zawiedzione, edoszed on do przekonania, i ich mier bya efektem
konspiracji, anie wypadku.
Ksi Karol otwarcie mwi oswej sympatii do islamu iju
zadeklarowa, e podczas przyszej koronacji zmieni swj tytu
zObroca wiary (ma to bowiem konotacje chrzecijaskie) na
Obroca wierze, co oczywicie dotyczy wszystkich religii, lecz
wiadomym jest, e chodzi mu przede wszystkim o islam. Przeciwnikom tej zmiany naley przypomnie, eobecny tytu zosta
nadany krlowi Henrykowi VIII przez papiea za napisanie rozprawy skierowanej przeciwko Lutrowi iprotestantom! Krlewska
ktnia i rozdzia od Rzymu dotyczyy rozwodu Henryka VIII,
ale niegoszonej przez niego doktryny.
Jeden zpoprzednich premierw Wielkiej Brytanii, John Major, otworzy multimedialne centrum islamu. Kolejny Tony
Blair, przyzna, eczyta Koran kadego dnia, pniej jednak zacz twierdzi, erobi to tylko iwycznie dla celw gbszego zrozumienia wrzeniowej katastrofy wNowym Jorku. Wraz zprezydentem Bushem robili, co tylko moliwe, by zapewni wiat,
e angielsko-amerykaska wojna z terroryzmem nie ma nic
wsplnego z islamem, pomimo faktu, e interwencja wojskowa
45

Islamskie Odrodzenie

bya skierowana do takich krajw muzumaskich, jak Irak czy

Afganistan. Czy politycy s zbyt naiwni, by sdzi, eakty terroru
dokonywane wimi Allaha niemaj adnego zwizku zislamem,
czy te jest to czysta propaganda suca unikniciu wzburzenia
wiata arabskiego, bdcego przecie podstawowym rdem dostaw ropy naftowej? Ztej samej motywacji mg si rwnie wywodzi apel Tonyego Blaira owczenie Turcji do struktur Unii
Europejskiej, mimo i wiksza cz tego kraju ley na terenach
azjatyckich. Gdyby do tego doszo, byby to pierwszy kraj muzumaski wUnii Europejskiej, ktrej wszyscy pozostali czonkowie
maj korzenie chrzecijaskie.
Przywdcy muzumascy wWielkiej Brytanii cakiem szczerze iotwarcie mwi oswoich nadziejach na poddanie Zjednoczonego Krlestwa Allahowi ipodporzdkowanie wszystkich obywateli jego prawu (szariat). Oto co powiedzia jeden z nich: Musi
si to sta naszym celem tutaj iniech Allah nam dopomoe.
Bdzie to jednak proces raczej ewolucyjny ni rewolucyjny, uciekajcy si do rozmw, anie terroru, stosujcy perswazj, anie przemoc, prowadzcy wojn psychologiczn poprzez przedstawianie
islamskiego stylu ycia, jak to powiedzia inny zpolitykw.
Wpyw muzumaskiej spoecznoci ju przewysza jej rozmiary, auwaga powicana jej wmediach jest daleko wiksza ni
wprzypadku innych religii, takich jak hinduizm czy buddyzm. Jest
to czciowo spowodowane naszym desperackim pragnieniem, by
by poprawnym politycznie wobec wszelkich mniejszoci i nie
czyni niczego, czym moglibymy zasuy sobie na etykiet rasisty. Krytyka innych kultur ireligii jest tematem tabu.
Wraz z wzrostem wpyww islamu pojawio si take pewne nim zastraszanie, zwaszcza od kiedy zosta wydany wyrok
mierci (fatwa) na Salmana Rushdiego za napisanie powieci
Szataskie wersety (wrozdziale szstym wyjaniam, dlaczego bya
46

Moliwoci islamu

ona tak obraliwa). Nawet wkraju wolnoci sowa, groby pynce zodlegego Iranu sprawiy, ejej autor musia si przez wiele
lat ukrywa. Podczas Boego Narodzenia wroku 2002 brytyjski
Czerwony Krzy zabroni okolicznociowego dekorowania swoich 432sklepw po to, by nieurazi tym swoich muzumaskich
klientw. Co ciekawe, sugestia ta niewysza od samych muzumanw; wielu znich udekorowao swoje sklepy dekoracjami boonarodzeniowymi, zktrych wikszo itak niemiaa nic wsplnego
znarodzinami Chrystusa (poza tym muzumanie takewierz,
e narodzi si On z dziewicy). Jednoczenie w telewizji, w godzinach najwyszej ogldalnoci nadano program sugerujcy, jakoby poczcie Jezusa byo wynikiem gwatu dokonanego przez
rzymskiego onierza na Marii! Pewien dziennikarz skomentowa
to, mwic, echrzecijastwo jest obecnie jedyn religi, zktrej
mona si namiewa!
Zdrugiej strony, media niemaj odwagi, by omiesza Mahometa, obawiajc si uraenia uczu muzumanw. Wydaje si
natomiast, ekpienie zchrzecijastwa, anawet zsamego Chrystusa, przeywa obecnie swoje apogeum (mylc otym, od razu
przypominam sobie film ywot Briana). Skd ta straszna asymetria? Jedn z jej przyczyn moe by szeroko rozpowszechnione
przekonanie, eJezus naucza swoich naladowcw, by niesprzeciwia si inie odpaca zem za zo (synne nadstawianie drugiego policzka weszo do codziennego uytku), std te popularny
osd, echrzecijanie niestanowi adnego zagroenia, ktrego
mona by si obawia. Natomiast termin dihad w rozumieniu szerokiej publicznoci oznacza przemoc (zbadamy to gbiej
wrozdziale czwartym) ijest pojmowany jako zagroenie.
Podsumowujc ten impresjonistyczny obraz, chciabym
podkreli jedn rzecz. Przewiadczenie, ktre mnie zainspirowao iley upodstaw tej ksiki niezostao osignite na drodze
47

Islamskie Odrodzenie

analizy faktw itrendw opisanych wtym rozdziale. Dopiero gdy

zaczem mie silne przeczucie islamskiego naporu, zdaem sobie
spraw, jakie znaczenie maj powysze fakty itrendy wdokadniejszym badaniu dzisiejszej sytuacji. Azinformacji, ktre udao
mi si zgromadzi, wyania si nawet bardziej klarowny obraz.
Rodzi si wic pytanie: czy islam przejmie panowanie nad
wiatem poprzez zwyke demograficzne zmiany, czyli tak wysoki
przyrost naturalny wrd muzumanw, ebez problemu bd
zawsze zdobywa wikszo w drodze jakichkolwiek demokratycznych procedur? Czy te stanie si to poprzez rosnc liczb
rdzennych mieszkacw w krajach chrzecijaskich przyjmujcych wiar, ktra wwielu aspektach jest obca ich temperamentowi, ataketradycji? Czy islam moeich naprawd oczarowa?

48