Av Competencias

ndice
Presentacin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Criterios de avaliacin da competencia lingstica . . . . . . . . . . .
Tarefas do primeiro trimestre

Tarefa 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
Criterios de avaliacin e solucins . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Tarefa 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Tarefas do segundo trimestre
Tarefa 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
20
Tarefa 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Tarefas do terceiro trimestre
Tarefa 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Tarefa 6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Rexistro de observacin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . 44
Presentacin
As competencias bsicas son un conxunto integrado de capacidades
(coecemen- tos, estratexias, destrezas, habilidades, motivacins, actitudes)
que os alumnos poern en xogo para dar resposta a problemas cotins, anda
que complexos, da vida ordinaria.
A incorporacin das competencias bsicas ao currculo fai necesario integralas
nas tarefas e actividades didcticas que se desenvolven no proceso de
ensinanza e aprendizaxe e, polo tanto, ten unha relacin directa coa avaliacin
do alumnado. Isto require que os criterios de avaliacin fagan referencia non s
aos obxectivos e contidos propios das distintas reas, senn tamn
contribucin destas reas ao logro das competencias.
Neste material proporcinanse tarefas de avaliacin por competencias, asociadas s reas fundamentais, que son complementarias s probas de avaliacin
continua. En ambos os casos avalanse os procesos cognitivos e o progreso na
aprendizaxe, anda que unhas se orientan mis cara ao currculo das reas, e as
outras, cara contribucin destas reas ao logro das competencias.
En cada rea ofrcense os seguintes elementos:
Tarefas de avaliacin por competencias. Faciltanse das probas para cada trimestre, cunha extensin de catro pxinas, referidas fundamentalmente s competencias especficas da rea.
Criterios de avaliacin e elementos da competencia.
Solucins e suxestins de correccin. Para cada tarefa achganse suxestins
para corrixir e valorar o traballo realizado por parte dos alumnos.
Cadros de rexistro. Tamn se ofrecen rexistros de observacin onde os profesores podern recoller a cualificacin das tarefas realizadas polos alumnos e
outras observacins que estimen oportunas.
5
Criterios de avaliacin
Competencia en comunicacin lingstica
REA DE LINGUA GALEGA E LITERATURA

LG1. Participar nas diversas situacins de intercambio oral que se producen na
aula observando as actitudes adecuadas e autorregulando as estratexias que fan
efec- tiva a comunicacin. Amosar interese por expresarse en pblico
coherentemente, sen contradicins, sen repeticins innecesarias e usando nexos
adecuados.
LG2. Comprender textos orais diversos interpretando as intencins explcitas, as
como as intencins, valores e opinins non explcitos.
LG3. Expresarse oralmente con correccin, usando diferentes textos segundo a
situacin comunicativa de que se trate e empregando os recursos lingsticos e
non lingsticos que cumpran.
LG4. Producir textos orais a partir de textos preexistentes da literatura oral
popular (refrns, ditos, conxuros, lendas, contos, adivias, cantigas, cancins,
roman- ces) co ritmo e coa entoacin adecuados.
LG5. Buscar, localizar e seleccionar informacin explcita en textos escritos de
soportes variados (webs, libros, carteis) e realizar inferencias determinando intencins e dobres sentidos.
LG6. Interpretar e integrar as concepcins previas e ideas propias coas contidas
nos textos comparando e contrastando informacins variadas.
LG7. Producir textos de diferente tipoloxa que permitan narrar, describir, resumir,
explicar e expoer opinins, emocins e informacins relacionadas con situacins cotis da aula de xeito coherente, usando o mis adecuadamente posible
estratexias de planificacin, de textualizacin e de revisin e empregando soportes variados, includos os dixitais.
LG8. Ler expresivamente textos de diversa tipoloxa con fluidez e precisin, atendendo diccin, entoacin, intensidade de voz, ritmo e velocidade, adecuados
s diversas situacins funcionais da lectura en voz alta (ler para que algun
goce escoitando, ler para dar a coecer un texto descoecido, ler para compartir informacin que se acaba de localizar), facendo participar a audiencia da
sa interpretacin.
LG9. Coecer textos de literatura infantil en galego adecuados ao ciclo coa finalidade de que sirvan de modelos para a escritura creativa e de recursos para a
lectura por pracer.
LG10. Usar as bibliotecas da aula e do centro, as como os seus diferentes
depar- tamentos, con autonoma abonda, comprendendo como se organiza e
colaborando no seu coidado e mellora.
LG11. Analizar textos orais e escritos producidos en diferentes variedades da lingua galega.
LG12. Analizar criticamente os textos e hipertextos e reflexionar sobre o seu contido identificando a estrutura, o uso da linguaxe e o punto de vista da autora ou
do autor a partir dos cambios que se poden producir nos elementos textuais
efectuando modificacins variadas neles.
LG13. Utilizar terminoloxa lingstica e gramatical bsica, implcita e funcionalmente, e como apoio comprensin e producin de textos.
LG14. Establecer relacins entre as diversas linguas que utiliza ou est a aprender o alumnado para reflexionar sobre como mellorar os seus procesos comunicativos na lingua galega.
REA DE COECEMENTO DO MEDIO NATURAL, SOCIAL E CULTURAL
CM1. Identificar algns dos usos que as persoas fan dos recursos naturais e da
enerxa, as como algunhas das consecuencias negativas dos usos inadecuados, valorando o seu impacto a curto e longo prazo. Propor exemplos dos
efectos da contaminacin sobre as persoas, as plantas, os animais e os seus
contornos, as como diferentes formas de previr ou reducir a contaminacin do
aire, da auga e da terra.
CM3. Identificar e localizar os principais rganos implicados na realizacin das
funcins vitais do corpo humano, establecendo algunhas relacins fundamentais entre eles e determinados hbitos de sade.
CM7. Utilizar e interpretar planos e mapas para orientarse, situar aspectos do
contorno e desprazarse adecuadamente. Elaborar planos, maquetas e
esquemas sinxelos como un medio de anlise do territorio prximo.
CM12. Elaborar un traballo, utilizando soporte papel e dixital, sobre aspectos ou
situacins sinxelas, recollendo informacin de diferentes fontes (directas,
libros, a Internet), establecendo un plan de traballo e comunicando a
informacin e as conclusins finais.
REA DE MATEMTICAS
MAT2. Resolver problemas sinxelos, anticipando unha solucin razoable, buscando o proceso de resolucin mis adecuado, amosando actitudes de valoracin
das diferentes estratexias e perseveranza na busca de datos e de solucins
precisas. Expresar de xeito ordenado e claro, oralmente e por escrito, o
proceso seguido na resolucin de problemas.
MAT3. Realizar operacins e clculos numricos sinxelos, en situacins de resolucin de problemas, mediante diferentes procedementos (includo o clculo
mental) que fagan referencia implcita s propiedades das operacins. Amosar
gusto pola presentacin ordenada e clara dos clculos e dos resultados.
MAT7. Resolver e formular problemas en que cumpra realizar, ler, interpretar e
comunicar con representacins grficas resultados dun conxunto de datos relativos ao contorno inmediato.
REA DE EDUCACIN ARTSTICA
EA2. Formular opinins acerca das manifestacins artsticas s cales se accede,
amosando o coecemento que se ten delas e a inclinacin persoal para gozar
e encher o tempo de lecer.
EA6. Representar de forma persoal ideas, accins e situacins valndose dos
recursos que a linguaxe plstica e visual proporciona.
8
Material fotocopiable 2013 Santillana Educacin, S. L. / Edicins Obradoiro, S. L.
TAREFA
Viaxe a Transilvania
Nome
Data
1. Le o texto cunha pronunciacin, cunha entoacin e cun ritmo axeitados.

Viaxe a Transilvania
Seoras e seores, acabamos de entrar en Transilvania.
Tempesta e eu botamos unha ollada ao momento pola
vent, miramos un para o outro e pensamos o mesmo.
Non se notaba nada que entraramos en Transilvania.
A estrada era exactamente igual de aburrida e chea
de fochas ca dez quilmetros atrs, os campos eran
de cor verde e estaban ateigados de xirasoles amarelos
que as e todo facan bonito. En vez de ser unha terra
tenebrosa e escura, a sol.
E os vampiros? preguntei en voz alta, un chisco
amoscado.
O gua, que non me ora, pero deba ter telepata, dixo:
E moitos de vostedes, que se apuntaron a esta viaxe
misteriosa e inquietante arredor do personaxe de Drcula,
dbense preguntar polos vampiros... non si? daquela fixo
un repaso aos viaxeiros fitndonos coma un inspector
de Facenda. Os vampiros son seres lendarios comns
en moitas culturas que fixo populares o escritor
Bram Stoker. Pero, en realidade, non son orixinarios
de Transilvania.
Pois vaia estafa, pensei eu. Fannos crer que estamos
na terra dos vampiros e resulta que os vampiros,
vai ti saber, poden vir de Cuspedrios.
Algun leu a novela Drcula do escritor irlands Bram
Stoker?
Eu, eu! berrou o irmn de Tempesta desde a segunda
fila.
Mentireiro dixo baixio Tempesta ensinndome
o libro que tia nas mans e que resulta que era Drcula.
Este o que fixo foi ler o resumo na Galipedia.
2. Marca a oracin que resume mellor o sentido xeral do texto.

Vtor e Tempesta estn en Transilvania.
Vtor e Tempesta estn en Transilvania e un gua flalles dos vampiros.
Vtor e Tempesta estn en Transilvania e viron vampiros.
7
Competencia lingstica. PRIMEIRO TRIMESTRE

3. Razoa se os protagonistas estn nun medio de transporte pblico ou privado. Anota
algunhas expresins do texto que che desen a pista.
4. Marca as tres afirmacins verdadeiras.

Bram Stoker naceu en Irlanda e o autor do libro Drcula.
O ingls Bram Stoker o director da pelcula Drcula.
Os vampiros son orixinarios de Cuspedrios.
Os vampiros son seres reais, pero non son orixinarios
de Transilvania.
Os vampiros son criaturas lendarias, propias
de moitas culturas.
Os protagonistas fan unha viaxe por Transilvania.
5. Relaciona cada expresin co seu significado.

estar un chisco amoscado
mirar fixamente, con atencin
ter telepata
ser unha criatura imaxinaria
botar unha ollada
estar un pouco malhumorado
fitar coma un inspector
ser quen de ler a mente
ser un ser lendario
mirar por riba unha cousa
6. Na terceira lia, Vtor di que Tempesta e el pensaron o mesmo. Explica o que

puideron pensar.
TAREFA 1. Viaxe a Transilvania

7. Responde. Que traballo fai un gua turstico?
8. Identifica os elementos da comunicacin na seguinte escena.

Algun leu a novela
Drcula do escritor irlands
Bram Stoker?
Emisor
Receptor
Mensaxe
Cdigo
Canle
9. Marca en que tres situacins se comunica unha mensaxe con xestos.

Vtor e Tempesta miran un para o outro pensando onde estarn os vampiros.
O gua pregunta quen leu o libro.
O irmn de Tempesta di que el leu Drcula.
Tempesta mstralle o libro a Vtor, para demostrar que non o ten seu irmn.
O gua fita os pasaxeiros para ver como reaccionan pregunta sobre os vampiros.
10. Copia palabras da lectura que cumpran as condicins.

Son k con c
Son k con qu
Son g con g diante de a, u
Son g con gu diante de e, i
10

11. Ordena alfabeticamente as seguintes palabras da lectura.
vampiros
viaxeiros
estafa
resumo
escritor
1.
3.
5.
2.
4.
6.
vent
12. Escribe. Con que forma teras que buscar estas palabras no dicionario?
seores
pensado
vampiros
frouxio
dixo
leu
comns
mans
13. Arrodea as palabras que se poden atopar nun dicionario e escribe a definicin.
Explica por que non atoparas as outras no dicionario.
Transilvania
Non sae no dicionario porque
telepata
Stoker
inspector
resumo
Drcula
14. Explica o que e para que serve a Galipedia. Cres que til?
15. Escribe o resumo da lectura Vaxe a Transilvania.
11
CRITERIOS DE AVALIACIN E SOLUCINS

Actividade
Elementos da competencia
Gozar escoitando ou lendo textos

diversos.
Interpretar e comprender textos
literarios.
Buscar, recompilar e procesar
informacin.
Estruturar o coecemento.
Interpretar e comprender textos literarios.
Buscar, recompilar e procesar informacin.
Producir textos axeitados para cada
situacin.
Representarse mentalmente, interpretar
e comprender a realidade.
informacin.
Tomar a linguaxe como obxecto
de observacin e de anlise.
Coecer o funcionamento da linguaxe
e as sas normas de uso.

informacin.
situacin.
Producir textos axeitados
para cada situacin.
Criterios de
avaliacin
Solucins e suxestins
de correccin
LG6
LG8
LG9
Solucin. Actividade de lectura.

Mnimo esixible. O alumno le coa
entoacin e coa fluidez axeitadas
e respectando a puntuacin.
LG5
LG6
Solucin. Deben marcar a segunda

opcin: Vtor e Tempesta estn
en Transilvania e un gua flalles
dos vampiros.
LG6
LG5
Solucin. Estn nun medio

de transporte pblico, probablemente
un autobs. Expresins do texto: Moitos
de vostedes seoras e seores /...
fixo un repaso aos viaxeiros /... desde
a segunda fila
LG5
LG6
LG7
Solucin. Deben marcar as opcins

primeira, quinta e sexta:
Bram Stoker naceu en Irlanda
Os vampiros son criaturas lendarias
Os protagonistas fan unha viaxe
LG5
LG12
Solucin. estar un chisco amoscado:

estar un pouco malhumorado / ter
telepata: ser quen de ler a mente / botar
unha ollada: mirar por riba unha cousa /
fitar coma un inspector: mirar fixamente,
con atencin / ser un ser lendario: ser
unha criatura imaxinaria.
LG5
LG7
Solucin. Resposta modelo (RM).

Os dous pensaron que aquilo
non pareca Transilvania,
que non era tenebroso nin escuro,
e que non se van vampiros por
ningures.
LG3
LG5
LG7
CM12
Solucin. RM. Un gua turstico dnos

informacin sobre o lugar que visitamos.
Mnimo esixible. O alumno redacta
un texto lexible e coherente,
coa correccin ortogrfica e gramatical
axeitada para o curso.
LG5
LG13
Solucin. Emisor: gua / Receptor:

viaxeiros / Mensaxe: Algun leu
a novela Drcula / Cdigo: galego /
Canle: o aire.
Competencia lingstica. TAREFA 1
Actividade

10
11
12
13
14
15


Manexar diversas fontes
de informacin.

Manexar diversas fontes de informacin.
Formarse un xuzo crtico e tico.
situacin.
Expoer e formular argumentos de xeito
convincente e adecuado ao contexto.
literarios.
informacin.
situacin.
Criterios de
avaliacin
de correccin
LG5
LG13
Solucin. Deben marcar as opcins

primeira, cuarta e quinta:
Vtor e Tempesta miran
Tempesta mstralle o libro
O gua fita os pasaxeiros
LG5
LG13
Solucin. RM. Son k con c: acabamos,

cor, Drcula / Son k con qu: que,
quilmetro, inquietante / Son g con g:
igual, ateigados / Son g con gu: gua,
algun.
LG5
LG13
MAT2
Solucin. 1. escritor. 2. estafa.

3. resumo. 4. vampiros. 5. vent.
6. viaxeiros.
LG5
LG10
LG13
Solucin. seores: seor / vampiros:

vampiro / dixo: dicir / comns: comn /
pensado: pensar / frouxio: frouxo / leu:
ler / mans: man.
LG5
LG10
LG13
Solucin. Deben arrodear: telepata,

inspector e resumo.
RM. Telepata: Fenmeno que se produce
cando unha persoa pode saber ou sentir
o que outra pensa ou sente sen falarlle
nin comunicarse con ela. / Inspector:
Persoa encargada de inspeccionar algo. /
Resumo: texto que expn brevemente o
contido doutro texto mis longo. Sobre
as palabras Transilvania, Stoker e
Drcula deben indicar que non saen no
dicionario por seren nomes propios.
LG3
LG5
LG7
LG10
CM12
Solucin. RM. unha enciclopedia

que se consulta na Internet e que est
redactada por todos os voluntarios
que participan. Serve para buscar
informacin sobre calquera tema.
coa correccin ortogrfica
e gramatical axeitada para o curso.
LG5
LG7
LG13
Solucin. Resposta libre (RL).

coa correccin ortogrfica
e gramatical axeitada para o curso.
13
Tarefa
A Carreira dos Tres Cumes
Nome
Data

A Carreira dos Tres Cumes
Unha cuadrilla de tolos polas carreiras e pola montaa organizou a Carreira dos Tres Cumes,
que transcorreu con grande xito a fin de semana pasada. Entrevistamos un dos organizadores
responsables da carreira.
Xon, como naceu a idea?
Hai tempo que tiamos ganas. Trazamos un percorrido
de dezaoito quilmetros por vieiros ben bonitos que
enlazan tres cumes, fixmolo e gustounos!
Que dificultades atopastes?
Tivmonos que esforzar moito, porque non somos
profesionais. Coordinamos mis de cen voluntarios
e pedimos axuda a empresas e institucins. O apoio
que recibimos fixo posible a realizacin da carreira.
Que valoracin facedes?
Moi boa! Participaron mis de cincocentos corredores,
que acabaron realmente contentos. Iso, e a axuda de tanta
xente que colaborou na organizacin, compensaron
os nervios e o traballo.
Como vedes o futuro da carreira?
O vindeiro ano volveremos e esperamos mis participantes.
E, como soar de balde, oxal teamos xente de todo o mundo!
CARREIRA DOS TRES CUMES
dorsal 289
finalizou a carreira cun tempo de 02:14:15
14

2. Marca. Que tipo de texto liches?
Unha lenda.
Unha reportaxe.
Unha entrevista.
Unha conferencia.
3. Completa as frases. Escribe as cifras en letras.

A persoa entrevistada un
da carreira e chmase
A carreira que organizaron chmase Carreira

Organizouna unha cuadrilla de tolos polas
e pola
A carreira transcorreu
Participaron na carreira mis de
corredores.
Colaboraron na carreira mis de
voluntarios.
A carreira tia un percorrido de
quilmetros.
4. Explica que un diploma e que utilidade ten.
5. Observa o diploma e pon os ttulos que faltan na tboa.
Uxa Ponte
289
02:14:15
6. Fxate nos logotipos que hai no diploma. Por que cres que os puxeron?
7. Explica que un dorsal e para que serve.
Tarefa 2 . A Carreira dos Tres Cumes

8. Relaciona. Que tipo de informacin sobre a carreira achega cada afirmacin?
Agrdase que haxa mis participantes
e de todos os lugares do mundo.
orixe da carreira
Moi boa! Participaron mis

de cincocentos corredores, que acabaron
realmente contentos.
dificultades de organizacin
Trazaron un percorrido entre montaas,

fixrono e gustoulles.
valoracin da experiencia
A coordinacin de tanta xente e a busca

de axuda de empresas e institucins.
futuro da carreira
9. Marca o significado desta expresin da lectura.

Soar de balde.
Soar non serve para nada, non ten ningunha utilidade.
Soar non custa nada, non hai que pagar.
10. Contesta. Que compensou o traballo e os nervios dos organizadores?
11. Di que linguaxe (oral ou escrita) e que lingua se usa na entrevista.

linguaxe
lingua
12. Indica que linguaxe se usa en cada medio de comunicacin: oral ou o escrita.
13. Anota tres palabras da lectura en cada caso.

Son r forte con rr
Son r forte con r
Son r suave
14. Relaciona as palabras que son sinnimas.

vieiro
esforzo
carreira
percorrido
itinerario
competicin
sendeiro
traballo
15. Copia cambiando a palabra destacada por un sinnimo. Pdelos buscar na lectura.
Recibimos a colaboracin de moita xente.
Os participantes acabaron realmente ledos.
16. Explica por que importante facer deporte.
17. Imaxina a quen che gustara entrevistar e escribe a entrada da entrevista,

dicir, o pargrafo onde o presentes.
Actividade
Criterios de
avaliacin
de correccin
LG6
LG8
LG9

Mnimo esixible. O alumno le
coa entoacin e coa fluidez axeitadas

diversos.
informativos.

informacin.
informativos.
Ser consciente dos principais tipos
de interaccin verbal.
LG5
LG6
LG8

informacin.
Representarse mentalmente,
interpretar e comprender a realidade.
LG5
LG6
LG8
M3

informacin.
situacin.
LG5
LG7

informacin.
LG5
LG6
LG7
LG8

informacin.
situacin.

informacin.
de informacin.
situacin.
18

informacin.
LG5
LG7
LG6
LG7
LG8
LG5
LG7
LG12
LG13
Solucin. Debe marcar a terceira

opcin: unha entrevista.
Solucin. organizador, Xon / dos

Tres Cumes / carreiras, montaa / a
fin de semana pasada / cincocentos /
cen / dezaoito.
Solucin. un documento que

serve como certificado de que
unha persoa participou nalgn acto.
Neste caso, indica que unha
carreira e deixa constancia do tempo
que se empregou en facela.
Solucin. Nome da participante /
Nmero de dorsal / Tempo que tardou
en facer a carreira.
Solucin. Puxronse para que

a xente saiba que estas empresas
ou institucins colaboraron
na organizacin da carreira.
Solucin. Un dorsal o nmero que

leva un participante nunha
competicin e serve para identificalo.
Solucin. Orixe: Trazaron

un percorrido / Dificultades: A
coordinacin / Valoracin: Moi
boa! / Futuro: Agrdase
Actividade
Criterios de
avaliacin
de correccin

10

informacin.
situacin.
LG5
LG7
11

LG5
LG13
12

Ser consciente dos principais tipos
de interaccin verbal.
LG5
LG13
13

LG5
LG13
14

LG5
LG10
LG12
LG13
Solucin. vieiro: sendeiro / esforzo:

traballo / carreira: competicin /
percorrido: itinerario.
15

LG5
LG10
LG12
LG13
Solucin. Recibimos a axuda

de moita xente. / Os participantes
acabaron realmente contentos.
16
17
situacin.
situacin.
LG12
LG13
Solucin. Soar non custa nada,

non hai que pagar.
Solucin. RM. A satisfaccin

dos corredores e a implicacin
de moitas persoas.
Solucin. linguaxe: oral / lingua:

galego.
Solucin. Televisin: oral / Xornal:

escrita / Radio: oral / Revista: escrita.
Solucin. RM. percorrido, carreira,

corredores / responsables, recibimos,
realmente / organizaron, voluntarios,
participaron.
LG3
LG5
LG7
CM3
Solucin. RL.
cun nivel de correccin ortogrfica
e gramatical axeitado para o curso.
LG5
LG7
LG13
Solucin. RL.
un texto lexible e coherente, cun nivel
de correccin ortogrfica e gramatical
axeitado para o curso.
19
Tarefa
Teo un can!
Nome
Data

Teo un can!
Pola tarde esperaban a visita da ta Berta e do to Xurxo, que an casa de
Roi tomar caf. Pero antes, pola ma, fixeron o tpico almorzo de domingo,
que mis ben era medio xantar: t, ovos revoltos, queixo, torradas,
croissants, macedonia, requeixo, iogures... S semellaba descontento
Chocolatovski.
As papas de smola con pasas que a nai de Roi lle preparara, nin as
miraba. E as rebandas con foie-gras tampouco non o seducan nada.
Cheirounas
e deu media volta.
Eu daralle pastel suxeriu Roi, seguro que o come.
Suspirando, a nai pxolle diante un anaco de pastel de
amndoa.
Pero porque domingo! dxolle. Ma pola
ma vouche mercar comida de can.
Sen deixarse impresionar polas ameazas,
Chocolatovski enguliu o pastel. Roi mordeu
a lingua: saba que ao can lle gustaban
mis os doces e as lambonadas e que a nai
non a
conseguir nada cos seus mtodos
educativos... Ao medioda, o pai dixo:
Roi debera chamar ta Berta e ao to
Xurxo. Se non, anda van levar un susto cando
vexan
a Chocolatovski!
ta Berta e ao to Xurxo non lles gustaban
nada os cans, nin os rapaces tampouco. Os
rapaces
e os cans s provocan sucidade era
unha das frases preferidas da ta Berta.
De xeito que Roi chamou ao to Xurxo.
Colleulle o telfono a ta Berta. Despois dunha
breve explicacin sobre a festa de aniversario
que fixera cos seus amigos, Roi foi ao caso:
Por certo, agora teo un can.
unha broma?
Non, certo! Teo un can!
20
Vaia! Pero ha ser pequecho, ou?

Pequecho? Vaiche boa! grande, grande!
Ai, si?
E logo! un sambernardo!
21
Tarefa 3 . Teo un can!

A familia almorza xunta o domingo pola ma.
Hai pouco que Roi ten un can e avisa ta Berta e ao to Xurxo
para que non se asusten cando o vexan.
A nai de Roi quere educar o can e por iso lle fai papas.
Ao can non lle gusta a sa comida e prefire o pastel.
3. Arrodea a Chocolatovski e indica que tipo de can .
4. Escribe V (verdadeiro) ou F (falso) en cada afirmacin. Despois, corrixe as falsas.

domingo e a familia renese para tomar o almorzo.
O almorzo do domingo moi abundante.
Roi e a sa familia teen o can desde hai anos.
Como festivo, non poden ir mercar comida de can.
A ta Berta e o to Xurxo irn cear casa de Roi.
ta e ao to encntanlles os cans.
5. Explica unha accin da lectura que se produza nestes momentos do da.

Ma
Medioda
Competencia lingstica. SEGUNDO TRIMESTRE

6. Imaxina e escribe. Que pode pasar tarde,
cando o to e a ta coezan a Chocolatovski?
7. Relaciona cada expresin co seu significado.

Dar media volta
Centrarse no mis importante dun asunto.
Ir ao caso
Reprimirse de falar ou de rir diante de algun.
Morder a lingua
Virarse, dar as costas para marchar.
8. Copia cada palabra ao lado da sa definicin.

requeixo papas smola rebanda susto
Porcin pequena de pan que se lle unta manteiga, pat
Produto parecido ao queixo fresco pero menos callado.
Sobresalto causado por algunha cousa inesperada.
Pasta para sopa feita cun cereal triturado en grans moi pequenos.
Alimento infantil feito con faria de cereais e leite.
9. Copia cada palabra no lugar correspondente.

AGUDAS
GRAVES
ESDRXULAS
smola amndoa
can xantar
lambonadas ta
10. Localiza no texto cinco palabras con acento diacrtico e escrbeas

a continuacin.
Tarefa 3 . Teo un can!

11. Rodea de verde os pronomes persoais tnicos e de vermello os tonos. Ao
acabar, cpiaos e indica a que persoa fan referencia.
Eu daralle pastel suxeriu Roi, seguro que o come.
12. Relaciona cada oracin co significado que achega o seu signo de puntuacin.
Por certo, agora teo un can.
Faise unha pregunta.
unha broma?
Indica unha exclamacin.
Non, certo!
Afrmase algo.
13. Parte as seguintes palabras de todos os xeitos posibles a final de lia.

dunha
colleulle
macedonia
iogures
14. Engade un sufixo aumentativo s seguintes palabras da lectura.

casa
susto
grande
15. Gstanche os cans? Explica as razns de que che gusten ou non.
16. Fai un resumo da lectura.
Actividade

diversos.
literarios.
informacin.

informacin.

24

para cada situacin.
Criterios de
avaliacin
de correccin
LG6
LG8
LG9

LG5
LG6
LG8
Solucin. Debe marcar a segunda opcin:

Hai pouco que Roi ten un can enorme
e avisa a ta Berta e o to Xurxo para que
non se asusten cando o vexan.
LG5
LG6
LG8
LG5
LG6
LG8
LG12
LG5
LG6
LG7
LG8
Solucin. Debe arrodear o terceiro can.

Chocolatovski un sambernardo.
Solucin. V / V / F / V / F / F.
Oracions corrixidas: Roi e a sa familia
teen o can desde hai pouco. /
A ta e o to irn tomar caf casa
de Roi. / ta e a ao to
non lles gustan nada os cans.
Solucin. RM. Ma: almorzo
de domingo / Medioda: o pai dille a Roi
que chame ao to e ta.
LG5
LG6
LG7
LG8
Solucin. R.L.
LG5
LG13
Solucin. Dar media volta Virarse,

dar as costas para marchar. / Ir ao caso
Centrarse no mis importante dun
asunto. / Morder a lingua Reprimirse
de falar ou de rir diante de algun.

LG5
LG13

LG5
LG13
Solucin. rebanda / requeixo / susto /

smola / papas.
Solucin. Agudas: can, xantar.

Graves: ta, lambonadas.
Esdrxulas: smola, amndoa.
Actividade
Criterios de
avaliacin
10

11

LG5
LG13
12

LG5
LG13
13

14

15

situacin.
Expoer e formular argumentos de xeito
convincente e adecuado ao contexto.
Xerar ideas, hipteses, supostos,
interrogantes
16

informacin.
situacin.
de correccin
Solucin. T, , mis, s, .
LG5
LG13
LG5
LG13
LG5
LG13
LG5
LG7
CM1
LG5
LG7
Solucin. Eu: tnico, de primeira

persoa. / Lle: tono, de terceira persoa; /
o: tono, de terceira persoa.
Solucin. Por certo, agora teo un can.
Afrmase algo. / unha broma?
Faise unha pregunta. / Non,
certo! Indcase unha exclamacin.
Solucin. du-nha / co-lleulle, colleu-lle /
ma-cedonia, mace-donia, macedo-nia /
io-gures, iogu-res.
Solucin. RM. casaza, casona / sustazo
/ grandn.
Solucin. RL.
Solucin. RL.
25
Tarefa
Unha herona da aviacin
Nome
Data

Unha herona da aviacin
Amelia Earhart, unha das pioneiras da aviacin, naceu en Atchison, Kansas
(EUA), o 24 de xullo de 1897. Comeza a interesarse polos avins en 1920,
durante un espectculo areo. Con esforzo e constancia reuniu os cartos para pagar
as clases de voo e comprar un avin de segunda man, e en 1922 xa participaba en
voos.
En 1927 recibiu unha chamada que lle cambiou a vida:
o capitn H. H. Railey propxolle atravesar o Atlntico.
Aceptou, e en 1928 converteuse na primeira muller
en cruzar o Atlntico como pasaxeira. Mis adiante,
en 1932, fixo a travesa en solitario e foi, de novo,
a primeira muller que o faca. Converteuse nunha herona
nacional e fxose moi famosa. Pero non todo eran das
de camio aberto: non estaba ben visto que as mulleres
realizasen actividades reservadas para os homes e recibiu
comentarios despectivos.
Con todo, Amelia continuou coas sas viaxes e en 1935
converteuse na primeira persoa que logrou voar
entre Hawai e California.
En 1937 aceptou un novo reto: dar a volta
ao mundo seguindo a lia do ecuador, co bimotor
Lockeheed Electra, xunto ao capitn norteamericano
Frederick J. Noonan. O 1 de xuo de 1937 engalaron
de Miami (Florida). 35.000 km despois, o 30 de xuo,
aterraron en Nova Guinea. S 11.000 km os separaban
do seguinte obxectivo, a illa de Howland, no medio do Pacfico.
O 2 de xullo, Amelia falou a travs da radio cun gardacostas que estaba preto
de Howland, onde a aterrar: Debemos estar diante de vs pero non vos vemos...
O combustible estase esgotando.... Amelia e Noonan nunca chegaron illa.
Malia os millns de dlares, os avins e os barcos da maria que os Estados Unidos
empregaron para buscalos, non atoparon nin pegada de Amelia, nin de Noonan,
nin do avin. A sa desaparicin contina sendo un enigma e anda hoxe se organizan
expedicins para buscar os restos do avin e dos seus ocupantes.
2. Marca. Que tipo de texto liches?

Un escrito que explica a vida dunha persoa, dicir, unha biografa.
Unha narracin dun feito que pasou, dicir, unha noticia.
26
Un texto en que interveen diversos personaxes, dicir, un dilogo.
27
Tarefa 4 . Unha herona da aviacin

3. Escolle o final correcto de cada frase.
Amelia Earhart naceu...
a) no Atlntico.
b) en Hawai.
c) nos Estados Unidos.
Amelia cruzou o Atlntico en solitario cando tia...

a) 31 anos.
b) 35 anos.
c) 33 anos.
Como non estaba ben visto que as mulleres

fixesen actividades reservadas para os homes
a) Amelia recibiu o apoio de todos.
b) Amelia recibiu comentarios despectivos.
c) Amelia marchou a outro pas a vivir.
4. Arrodea as calidades que cres que tia Amelia. Se che cmpre, consulta o
dicionario.
valenta
egosmo
esforzo
coraxe
covarda
intrepidez
atrevemento
nugalla
constancia
medo
5. Relaciona cada palabra co seu significado.

Pioneiro
Avin que funciona con dous motores.
Ecuador
Que indica menosprezo ou valoracin negativa.
Bimotor
O que comeza a facer unha actividade e abre camio a outros.
Despectivo
Misterio, cousa difcil de explicar ou de entender.
Reto
Paralelo que divide a Terra en das metades iguais.
Enigma
Desafo, cousa difcil de conseguir.
6. Explica que quere dicir a expresin non todo eran das de camio aberto.
Competencia lingstica. SEGUNDO TRIMESTRE

7. Indica o papel que tiveron na vida de Amelia os seguintes personaxes.
Capitn
H. H. Railey
Capitn
F. J. Noonan
8. Explica cal foi o derradeiro reto de Amelia e se o logrou ou non.
9. Ordena os seguintes feitos.

A aviadora cruza o Atlntico en solitario.
Amelia intersase pola aviacin.
Amelia Earhart nace en Kansas.
Intenta dar a volta ao mundo pola lia do ecuador.
Cruza o Atlntico como pasaxeira.
Amelia desaparece sen deixar rastro.
10. Separa a raz da desinencia das formas verbais destacadas e escribe

os infinitivos que lles corresponden.
Non estaba ben visto que as mulleres realizasen
actividades reservadas para os homes e recibiu
comentarios despectivos. Con todo, Amelia continuou
coas sas viaxes e converteuse na primeira persoa
que logrou voar entre Hawai e California.
Tarefa 4 . Unha herona da aviacin

11. Fxate nos verbos do texto e di que tempo (presente, pasado ou futuro)
e que modo (indicativo, subxuntivo ou imperativo) predominan.
Por que debe ser as?
12. Explica cal o uso que se fai da coma en cada caso.

Amelia Earhart, unha das pioneiras da aviacin, naceu nos Estados Unidos.
No texto nomanse moitos lugares: Atchinson, Hawai, California, Miami,

Nova Guinea e Howland.
13. Sublia unha palabra composta en cada oracin.

O gardacostas captou as mensaxes de Amelia.
Seis barcos portaavins participaron na busca dos desaparecidos.
Pode ser que os pasaxeiros do avin saltasen cun paracadas.
A desaparicin de Amelia e Noonan un crebacabezas que ningun deu resolto.
14. Cres que hai traballos ou actividades que son propios dos homes
e que as mulleres non poden facer? Razoa a ta opinin.
15. Escribe unha breve biografa de algun que coezas ou dun personaxe
que admires.
Actividade
Criterios de
avaliacin
de correccin

diversos.
informativos.
LG6
LG8


informacin.
LG5
LG6
LG8
Solucin. Debe marcar a primeira

opcin: Un escrito que explica a vida
dunha persoa, dicir, unha biografa.

informativos.
informacin.
LG5
LG6
LG8
M3

informacin.

informativos.


informativos.
informacin.

informacin.
situacin.
30

informativos.
informacin.
LG5
LG6
LG8
LG5
LG6
LG8
LG5
LG13
LG5
LG7
LG5
LG7
LG5
LG7
LG12
M3
Solucin. nos Estados Unidos. /

35 anos. / Amelia recibiu
comentarios despectivos.
Solucin. Debe arrodear: valenta,

esforzo, coraxe, intrepidez, atrevemento,
constancia.
Solucin. Pioneiro O que comeza

a facer unha actividade e abre camio
a outros. / Ecuador Paralelo que
divide a Terra en das metades iguais. /
Bimotor Avin que funciona con dous
motores. / Despectivo Que indica
menosprezo ou valoracin negativa.
/ Reto Desafo, cousa difcil de
conseguir. / Enigma Misterio, cousa
difcil de explicar ou de entender.
Solucin. RM. Significa que non todo
vai ser fcil nin agradable, que vai haber
dificultades.
Solucin. Capitn H. H. Railey:
proponlle atravesar o Atlntico. / Capitn
F. J. Noonan: acompaa no reto de dar
a volta ao mundo.
Solucin. O derradeiro reto de Amelia
Earhart era dar a volta ao mundo
seguindo a lia do ecuador. Non o logrou,
desapareceu no oceno Pacfico.
Solucin. 4. A aviadora cruza o Atlntico
en solitario. / 2. Amelia intersase
pola aviacin. / 1. Amelia Earhart nace
en Kansas. / 5. Intenta dar a volta ao
mundo pola lia do ecuador. / 3. Cruza
o Atlntico como pasaxeira. / 6. Amelia
desaparece sen deixar rastro.
Criterios de
avaliacin
de correccin
10

LG5
LG13
Solucin. Est-aba. Infinitivo: estar. /

Realiz-asen. Infinitivo: realizar / Recib-iu.
Infinitivo: recibir. / Continu-ou. Infinitivo:
continuar. / Logr-ou. Infinitivo: lograr.
11

informacin.
LG5
LG13
Solucin. Predominan as formas

en pasado do modo indicativo. as
porque se explican feitos reais que
aconteceron hai tempo.
12

LG5
LG13
Solucin. Na primeira oracin

emprganse as comas para facer
unha aclaracin no medio da oracin.
Na segunda oracin emprganse
para separar os elementos
dunha enumeracin.
13

LG5
LG13
Solucin. gardacostas /
portaavins / paracadas /
crebacabezas.
14
Xerar ideas, hipteses, suposicins,

interrogantes
para cada situacin.
LG5
LG7
Solucin. RL.
15

interrogantes
situacin.
LG5
LG7
CM12
Solucin. RL.
Actividade
31
Tarefa
A nativa de ingls
Nome
Data

A nativa de ingls
13 de setembro
Lin unhas pxinas de Alicia no pas das marabillas. Como me gustara transformarme
nun ser diminuto e vivir con ela nun xardn. As plantas pareceran rbores e poderame
deixar caer sobre o pole coma nunha cama elstica. E despois vira meu pai coa
mquina de pulverizar e acabara coa festa.
14 de setembro
Anda non tivemos clase de ingls e estendeuse o rumor
de que este ano teremos unha nativa.
Que unha nativa? preguntou Xulio.
Unha nativa unha indxena, algun que viva en Colombia ou
Per, de cando Coln descubriu Amrica e todo iso aclarou
Silvia.
Si, claro, e unha indxena unha profesora de ingls,
non? replicou Lola.
E por que non? Agora todos saben ingls dixo Artur.
Vasmo dicir ti a min! As nativas son irlandesas explicou
Paula. A mia curm vai a unha escola privada de categora
e teen unha nativa de Irlanda.
A ta curm unha idiota que ten moitos fumes.
Mira que ti, Looola, que es unha coca-cooola.
Deixeinos dicindo barbaridades e achegueime pista
de baloncesto. Vtor estaba xogando cos da clase. Niso,
viume e quixo improvisar unha especie de cabriola,
pero deu un tombo e estampouse contra a cerca de arredor
da pista. Levantouse dun chimpo e dixo:
Non pasa nada, non pasa nada.
Pero si que pasaba, abrira unha brecha na perna e pxose
a berrar coma un tolo. Paco, o profe de Educacin Fsica,
levouno ao centro mdico. Revolvuseme unha miga o estmago,
pero non porque estea namorada nin nada diso, senn porque
son unha rapaza sensible e solidaria.
2. Marca que tipo de texto liches.

Unha biografa.
32
Un diario persoal.
Unha reportaxe.
Competencia lingstica. TERCEIRO TRIMESTRE

3. Sublia a explicacin correcta. Busca nativo nun dicionario, se che cmpre.
Unha persoa nativa dun pas cando naceu al.
Unha persoa nativa un indio americano.
Unha persoa nativa unha persoa irlandesa.
4. Explica, a partir da resposta anterior e da discusin da lectura, que pensas que

significa que tean unha profesora nativa.
5. Copia cada palabra ao lado da sa definicin.

rumor pole cabriola cerca indxena
Grans minsculos que posibilitan a reproducin das plantas.
Noticia que circula, anda que non se sabe se certa.
Pirueta, volta sobre un mesmo que se fai no aire.
Construcin con que se limita e pecha un terreo.
Que pertence a un dos pobos primitivos de Asia,
frica ou Amrica, anteriores chegada dos
colonizadores.
6. Relaciona cada expresin co significado correspondente.

Acabar coa festa
Facer un movemento brusco e perder o equilibrio.
Ter moitos fumes
Botar a perder unha cousa, estragar un momento agradable.
Dar un tombo
Pensar (algun) que mellor ca os outros, que todo o fai ben.
7. Responde. Que desexo expresa a protagonista no escrito do 13 de setembro?
Tarefa 5 . A nativa de ingls

8. Escribe V (verdadeiro) ou F (falso). Despois, corrixe as afirmacins falsas.
A protagonista leu un libro de historia.
Rumorase que a profesora de ingls ser nativa.
Vtor xoga ao ftbol cos rapaces da clase.
A curm de Paula ten unha profesora irlandesa.
Vtor caeu porque lle fixeron a cambadela.
9. Explica se cres que a protagonista e Vtor se gustan e di por que o pensas.
10. Analiza as formas verbais seguindo o exemplo.

VERBO
teremos
ter
TEMPO
futuro
MODO
indicativo
PERSOA
segunda
NMERO
plural
pasaba
empezou
estea
saben
pareceran
11. Indica cal o infinitivo que corresponde a cada forma e a sa conxugacin.

viva
lin
podera
acabara
deu
descubriu

12. Volve escribir as oracins poendo as comias e as parnteses onde cumpra.
Dixo Silvia: unha nativa unha indxena.
A profesora da curm de Paula de Dubln Irlanda.
A curm de Paula sempre est fachendeando por todo, moi humilde.
13. Enumera, empregando diminutivos, a roupa que levara

a protagonista se fose moi, moi pequena.
Se fose moi pequena, a protagonista levara un sombreirio,
14. Escribe un texto a partir da escena usando os dous puntos para introducir
as palabras exactas de Vtor.
Non pasa nada,
non pasa nada!
15. Fxate no exemplo e completa cada oracin cun xentilicio.

A profesora de ingls da escola privada de Irlanda, dicir, irlandesa.
Silvia di que a profesora pode ser de Colombia, dicir,
Pode ser que a profesora sexa de Vigo, ou sexa,
Xulio non sabe que el un nativo de Fisterra:
16. Explica se che gustara ou non escribir un diario persoal. Razoa a resposta.
Actividade
Criterios de
avaliacin
de correccin

diversos.
literarios.
LG6
LG8
LG9

informacin.
LG5
LG6
LG8
Solucin. Debe marcar a segunda

opcin: Un diario persoal.

LG5
LG6
LG8
Solucin. Unha persoa nativa

dun pas cando naceu al.

situacin.
LG5
LG6
LG7
LG8
Solucin. RM. Quere dicir que tern

unha profesora que naceu nun pas
de lingua inglesa, e polo tanto coecer
moi ben o idioma.

36


informacin.
situacin.
literarios.
informacin.

para cada situacin.
LG5
LG6
LG8
LG5
LG6
LG8
LG5
LG6
LG8

Mnimo esixible. O alumno le coa
entoacin e coa fluidez axeitadas
Solucin. Grans minsculos: pole /

Noticia que circula: rumor / Pirueta,
volta: cabriola / Construcin: cerca /
Que pertence: indxena.
Solucin. Acabar coa festa Botar a

perder unha cousa, estragar un momento
agradable. / Ter moitos fumes Pensar
(algun) que mellor ca os outros, que
todo o fai ben. / Dar un tombo Facer
un movemento brusco e perder
o equilibrio.
Solucin. RM. Gustaralle converterse
nun ser diminuto e vivir nun xardn, como
Alicia no pas das marabillas.
LG5
LG6
LG8
Solucin. F / V / F / V / F. Son correctas:

Rumorase que a profesora de ingls
ser nativa. / A curm da Paula ten unha
profesora irlandesa.
Afirmacins falsas corrixidas (RM):
A protagonista leu un conto. / Vtor xoga
ao baloncesto cos rapaces da clase. /
Vtor caeu porque se quixo lucir cando
viu a protagonista.
LG5
LG7
Solucin. RM. Parece que se gustan

porque cando Vtor a ve qurese lucir
e porque a ela se lle revolve o estmago
cando ve que se manca, anda que di
que non est namorada.
Criterios de
avaliacin
de correccin
LG5
LG13
Solucin. pasaba: pasar, p. imperfecto,

indicativo, 1. ou 3., singular / empezou:
empezar, p. perfecto, indicativo, 3.,
singular / estea: estar, presente,
subxuntivo, 1. ou 3., singular / saben:
saber, presente, indicativo, 3., plural
/ pareceran: parecer, condicional,
indicativo, 3., plural.
LG5
LG13
Solucin. viva: vivir, 3. conxugacin /

lin: ler, 2. conxugacin / podera: poder,
2. conxugacin / acabara: acabar, 1.
conxugacin / deu: dar, 1. conxugacin /
descubriu: descubrir, 3. conxugacin.

LG5
LG13
Solucin. Dixo Silvia: unha nativa

unha indxena. / A profesora
da curm de Paula de Dubln (Irlanda).
/ A curm de Paula sempre est
fachendeando por todo, moi
humilde.
13

LG5
LG7
LG13
Solucin. RM. Se fose moi pequena,

a protagonista levara un sombreirio,
unha chaquetia, un xerseicio,
uns pantaloncios e uns zapatios.
14

LG5
LG7
LG12
LG13
Solucin. RM. Vtor quixo quedar

ben diante da rapaza e caeu. Pero
levantouse axia dicindo: Non pasa
nada, non pasa nada!.
15

LG5
LG13
16

situacin.
Expoer e formular argumentos
de maneira convincente e axeitada
ao contexto.
LG5
LG7
LG13
Actividade
10
11
12


Solucin. colombiana / viguesa /

fisterrn.
Solucin. RL.
37
Tarefa
A auga, un ben escaso
Nome
Data

A auga, un ben escaso
A vida na Terra depende da auga. Necestana todos os seres vivos do planeta,
desde o insecto mis pequeno ata a balea mis grande.
A maior parte do noso planeta est cuberta de auga, pero case toda esta auga
salgada e forma os mares e os ocanos. S unha parte moi pequena da auga doce,
e non toda accesible: unha gran parte atpase almacenada en forma de xeo, nos
glaciares
e nos casquetes polares; outra parte auga subterrnea; e s unha cantidade
mnima auga doce que poden utilizar facilmente os seres vivos terrestres.
S unha parte moi pequena

da auga da Terra
accesible para
os seres vivos terrestres.
Auga doce da Terra

1%
20%
Auga doce
79%
auga doce
3%
facilmente
accesible
Casquetes
polares
97%
e glaciares
Augas
subterrneas
Auga doce
Mares e ocanos
S un 1% da auga doce est
Total da auga
en forma de ros, mananciais

e lagos, e resulta de fcil acceso.
Non obstante, habera auga para todos se se distribuse equitativamente,

e se non fose desbaldida e alterada a causa do mal uso e da contaminacin.
Cada ano vive mis xente na Terra e cada ano consumimos mis auga,
pero a cantidade de auga de que dispoemos sempre a mesma. Cando
abrimos unha billa, a auga que sae vn das mesmas reservas subterrneas,
dos mesmos ros e regatos de que se abastecan os nosos devanceiros.
E non sempre chove en cantidade suficiente como para que estes acuferos
se renoven e se enchan, e iso quere dicir que a auga pode acabarse.
Polo tanto, temos que cambiar as nosas condutas e facer un uso racional
da auga: debemos utilizala sen desaproveitala.
38
Fonte: http://www.xtec.cat (adaptacin)
39
Tarefa 6 . A auga, un ben escaso

Na Terra hai moita auga.
S unha parte pequena da auga da Terra doce.
Debemos aproveitar a auga, porque un recurso limitado.
A auga da billa provn das reservas subterrneas.
3. Relaciona cada palabra co seu significado.

Flur
Subsolo
Masa de xeo en movemento, propia de zonas sempre nevadas.

Correr un lquido por unha superficie, un conduto, etc.
Glaciar
De maneira xusta, dando a cada un o que lle corresponde.
Equitativamente
Que se basea na razn, que reflexiona e acta con intelixencia.
Desbaldir
Terreo situado debaixo da terra que pisamos.
Racional
Gastar un ben sen control ou sen sacarlle proveito.
4. Observa atentamente os grficos da lectura e completa o seguinte texto

coas cifras correspondentes.
Anda que a maior parte da superficie da Terra est cuberta de auga,
un
desta auga salgada e forma os mares e os ocanos.
S un
da auga doce e non toda accesible: un
atpase almacenada en forma de xeo, nos glaciares e nos casquetes
polares; un
auga subterrnea; e s un
auga doce
que poden utilizar facilmente os seres vivos terrestres.
5. Explica que cres que achegan os grficos a un texto.
39
Tarefa 6 . A auga, un ben escaso

6. Sublia os verbos conxugados do texto. Despois, analzaos coma no exemplo.
Rosa decidiu encher a baeira de auga.
Tia moitas ganas de tomar un bao
ben quente. De speto, sa nai berrou
desde a cocia:
Rosa, non enchas a baeira! Sabes
que unha baeira chea supn un gasto
de 300 litros, mentres que unha ducha
son 80 litros como moito?
Adeus baeira! Todo sexa polo planeta!,
pensou Rosa mentres pechaba a billa.
Decidiu
3. p. singular, p. perfecto, indicativo, verbo decidir, 3. conxugacin.
7. Engade ao texto as comas (3) os puntos e coma (3) e os dous puntos (1)
necesarios.
Se queres aforrar auga
sigue estes consellos
na ducha
pecha a billa mentres te enxaboas
pchaa tamn mentres cepillas os dentes
non uses o vter como papeleira
finalmente
rega as plantas durante as horas de menos calor
para evitar perdas de auga por evaporacin.
8. Anota outras medidas que coezas para aforrar auga.
40

9. Arrodea as siglas deste texto e antaas diante
do seu significado.
Segundo as ltimas cifras de UNICEF e da OMS, mis
de 780 millns de persoas usan fontes de auga non aptas
para o consumo. O acceso insuficiente auga potable
e aos servizos sanitarios provoca a enfermidade e morte
de milleiros de nenos cada da. Reducir en das terceiras
partes a mortalidade infantil o cuarto Obxectivo
de Desenvolvemento do Milenio da ONU.
Organizacin das Nacins Unidas
Organizacin Mundial da Sade
United Nations International Childrens Emergency Fund (Fondo

Internacional de Urxencia para a Infancia das Nacins Unidas)
10. Busca informacin na Internet e explica que son os Obxectivos
de Desenvolvemento do Milenio.
11. Desea un cartel para unha campaa de aforro de auga que contea imaxes,
medidas de aforro e un bo slogan.
41
Actividade
Criterios de
avaliacin

diversos.
informativos.
LG6
LG8
LG9

coa entoacin e a fluidez axeitadas

informacin.
LG6
LG5
LG8
Solucin. Debe marcar a terceira

opcin: Debemos aproveitar a auga
porque un recurso limitado.

informativos.
LG5
LG6
LG8
Solucin. Flur Correr un lquido

/ Subsolo
Terreo situado debaixo
da terra / Glaciar
Masa de xeo
en movemento / Equitativamente
De maneira xusta / Desbaldir Gastar
un ben sen / Racional
Que se
basea na razn
LG3
LG5
LG6
LG8
CM1
M3
M7
Solucin. Anda que a maior parte

da superficie da Terra est cuberta
de auga, un 97% desta auga salgada
e forma os mares e os ocanos. S un
3% da auga doce e non toda
accesible: un 79% atpase almacenada
en forma de xeo, nos glaciares e nos
casquetes polares; un 20% auga
subterrnea; e s un 1% auga doce
que poden utilizar facilmente os seres
vivos terrestres.

informacin.
de informacin.
ao contexto.
Producir textos axeitados para
cada situacin.
LG5
LG6
LG7
LG8
CM1
M7

42
de correccin
LG5
LG13
Solucin. RL.
Mnimo esixible. O alumno recoece a
utilidade dos grficos para presentar
informacin de maneira directa e rpida.
Solucin. Tia 3. p. singular,

p. imperfecto, indicativo, verbo ter,
2. conxugacin. / Berrou 3. p.
singular, p. perfecto, indicativo, verbo
berrar, 1. conxugacin. / Enchas
2. p. singular, presente, subxuntivo,
verbo encher, 2. conxugacin. / Sabes
2. p. singular, presente, indicativo,
verbo saber, 2. conxugacin. / Supn
3. p. singular, presente, indicativo, verbo
supoer, 2. conxugacin. / Son 3. p.
plural, presente, indicativo, verbo ser,
2. conxugacin. / Sexa 3. p. singular,
presente, subxuntivo, verbo ser,
2. conxugacin. / Pensou 3. p.
singular, p. perfecto, indicativo, verbo
pensar, 1. conxugacin. / Pechaba 3.
p. singular, p. imperfecto, indicativo, verbo
pechar, 1. conxugacin.
Actividade
10
11


informacin.

informativos.
de informacin.
situacin.
interrogantes

informacin.
situacin.
ao contexto.
Criterios de
avaliacin
de correccin
LG5
LG13
Solucin. Se queres aforrar auga, sigue

estes consellos: na ducha, pecha a billa
mentres te enxaboas; pchaa tamn
mentres cepillas os dentes; non uses
o vter como papeleira; finalmente, rega
as plantas durante as horas de menos
calor para evitar perdas de auga
por evaporacin.
LG5
LG6
LG7
LG8
CM1
Solucin. RL.
un texto lexible e coherente.
LG5
LG13
Solucin. ONU Organizacin das

Nacins Unidas. / OMS Organizacin
Mundial da Sade. / UNICEF
United Nations International Childrens
Emergency Fund (Fondo Internacional
de Urxencia para a Infancia das Nacins
Unidas).
LG5
LG7
LG13
Solucin. RM. Trtase de oito

obxectivos acordados por todas
as nacions do mundo para axudar
os mis pobres. Estes obxectivos son:
erradicar a pobreza extrema e a fame;
universalizar a educacin primaria;
promover a igualdade entre os sexos
e a autonoma da muller; reducir
a mortalidade infantil; mellorar a sade
materna; combater a sida, a malaria
e outras enfermidades; garantir
a sustentabilidade ambiental e crear
unha asociacin mundial para
o desenvolvemento.
LG3
LG5
LG7
CM1
EA6
Solucin. RL.
Mnimo esixible. O alumno recolle
e ilustra algn dos consellos de aforro
que se lle proporcionaron ao longo
das actividades da tarefa.
43
TRIMESTRES
Rexistro de observacin
ALUMNOS
LG1.
Participar
en
situacins
de intercambio
oral na
aula
observando as
actitudes
adecuadas
e autorregulando as
estratexias
para a
comunicacin.
LG2.
Comprender
textos
orais
interpretando
as intencins
explcitas e
non
explcitas.
LG3.
Expresarse
oralmente
con
correccin,
usando
diferentes
textos
segundo a
situacin
comunicativa
e empregando
recursos
lingsticos e non
lingsticos.
LG4.
Producir
textos
orais a
partir de
textos
preexistentes
da literatura oral
popular.
LG5.
Buscar e
seleccionar informacin
explcita
en textos
escritos de
soportes
variados
(webs,
libros,
carteis) e
realizar
inferencias.
LG6.
Interpretar e
integrar
as concepcins
previas
e ideas
propias
coas
contidas
nos
textos.
LG7.
Producir
distintos
tipos de
textos que
permitan
narrar,
describir,
resumir e
explicar
e expoer
opinins,
emocins.
relacionadas coa
aula.
LG8.
Ler
textos de
distintos
tipos con
fluidez e
precisin,
atendendo
a diferentes factores adecuados s
diversas
situacins
funcionais
da lectura
en voz
alta.
LG9.
Coecer
textos de
literatura
infantil en
galego co
fin de que
sirvan de
modelos
para a
escritura
creativa e
de recursos para
a lectura
por
pracer.
LG10.
Usar as
bibliotecas da
aula
e do
centro,
comprendendo
como se
organiza
e colaborando
no seu
coidado
e mellora.
LG11.
Analizar
textos orais
e escritos
producidos en
diferentes
variedades da
lingua
galega.
1.
2.
3.
1.
2.
3.
1.
2.
3.
1.
2.
3.
1.
2.
3.
1.
2.
3.
1.
2.
3.
Criterios de valoracin: Desenvolvemento insuficiente 1. Desenvolvemento moderado 2.
Desenvolvemento satisfactorio 3. Desenvolvemento moi satisfactorio 4.
44
LG12.
Analizar
criticamente os
textos e
hipertextos
e reflexionar sobre
o contido
identificando a
estrutura,
linguaxe
e o punto
de vista da
autora ou
do autor.
LG13.
Utilizar terminoloxa
lingstica
e gramatical bsica
como
apoio
comprensin e
producin.
LG14.
Establecer
relacins
entre as
linguas
que utiliza
o
alumnado
para
mellorar
na lingua
galega.
CM1.
Identificar
usos que
as persoas
fan dos
recursos
naturais
e da
enerxa,
e as consecuencias
dos usos
inadecuados.
CM3.
Identificar
e localizar
os principais rganos implicados na
realizacin
das funcins vitais
do corpo
humano,
establecendo
relacins.
CM7.
Utilizar e
interpretar
planos e
mapas
para
orientarse,
situar
aspectos
do contorno
e desprazarse
adecuadamente.
CM12.
Elaborar
un traballo,
en papel
e dixital,
sobre
situacins
sinxelas
recollendo
informacin, establecendo
un plan
e comunicando
a conclusin.
M2.
Resolver
problemas
sinxelos,
anticipando unha
solucin
razoable
e buscando o
proceso de
resolucin
mis adecuado.
M3.
Realizar
operacins
e clculos
numricos
sinxelos,
en
situacins
de
resolucin
de
problemas
mediante
diferentes
procedementos.
M7.
Resolver
e formular
problemas
con representacins
grficas
resultado
dun
conxunto
de datos
relativos ao
contorno
inmediato.
EA2.
Formular
opinins
sobre as
manifestacins
artsticas
traballadas
amosando
o coecemento
delas e a
inclinacin
persoal
para
gozalas.
EA6.
Representar de forma persoal
ideas,
accins e
situacins
valndose
dos
recursos
da
linguaxe
plstica e
visual.
NA ADQUISICIN DA COMPETENCIA VALORACIN DO PROGRESO
45
Avaliacin por competencias Lingua 5 unha obra colectiva

concibida, creada e realizada no Departamento de Edicins Educativas
de Santillana Educacin S. L. / Edicins Obradoiro, S. L., baixo a direccin
de Antonio Brandi Fernndez e Ana Mara Guerra Caizo.
definicin do proxecto: Antonio Montero Alcaide
Autores: Ana Canyelles Rocas e Xon L. Bendaa
Textos: Maite Carranza, Angela Sommer-Bodenburg, Pascual Alapont
ilustracin: Cristina Durn-GRUAGRAFICS
Edicin: Empar Tortosa Sanz e Xon L. Bendaa
Composicin, confeccin e montaxe: Fran Ameixeiras
Coordinacin tcnica: Jess Muela Ramiro e Fran Ameixeiras
Asesoramento lingstico: Antn Palacio, Lidia Lois, Luz Cures e Xon L. Bendaa
Direccin e coordinacin editorial de Primaria: Maite Lpez-Sez Rodrguez-Piero
2013 by Santillana Educacin, S. L. / Edicins Obradoiro, S. L.

Entrecercas, 2 - 15705 Santiago de Compostela
Printed in Spain
CP: 522247
A presente obra est protexida polas leis de dereitos de autor e a sa propiedade intelectual correspndelle a Obradoiro / Santillana. Aos seus lextimos
usuarios s lles est permitido realizar fotocopias para o seu uso como material de aula. Queda prohibida calquera utilizacin fra dos usos permitidos,
especialmente aquela que tea fins comerciais.

Av Competencias

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Av Competencias

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ndice

Criterios de avaliacin da competencia lingstica . . . . . . . . . . .

Tarefas do primeiro trimestre

REA DE LINGUA GALEGA E LITERATURA

Material fotocopiable 2013 Santillana Educacin, S. L. / Edicins Obradoiro, S. L.

1. Le o texto cunha pronunciacin, cunha entoacin e cun ritmo axeitados.

2. Marca a oracin que resume mellor o sentido xeral do texto.

Competencia lingstica. PRIMEIRO TRIMESTRE

4. Marca as tres afirmacins verdadeiras.

5. Relaciona cada expresin co seu significado.

mirar fixamente, con atencin

ser unha criatura imaxinaria

botar unha ollada

estar un pouco malhumorado

fitar coma un inspector

ser quen de ler a mente

ser un ser lendario

mirar por riba unha cousa

6. Na terceira lia, Vtor di que Tempesta e el pensaron o mesmo. Explica o que

Material fotocopiable 2013 Santillana Educacin, S. L. / Edicins Obradoiro, S. L.

TAREFA 1. Viaxe a Transilvania

8. Identifica os elementos da comunicacin na seguinte escena.

9. Marca en que tres situacins se comunica unha mensaxe con xestos.

10. Copia palabras da lectura que cumpran as condicins.

Material fotocopiable 2013 Santillana Educacin, S. L. / Edicins Obradoiro, S. L.

Competencia lingstica. PRIMEIRO TRIMESTRE

Non sae no dicionario porque

15. Escribe o resumo da lectura Vaxe a Transilvania.

Material fotocopiable 2013 Santillana Educacin, S. L. / Edicins Obradoiro, S. L.

CRITERIOS DE AVALIACIN E SOLUCINS

Gozar escoitando ou lendo textos

Interpretar e comprender textos literarios.

Solucin. Actividade de lectura.

Solucin. Deben marcar a segunda

Solucin. Estn nun medio

Solucin. Deben marcar as opcins

Solucin. estar un chisco amoscado:

Solucin. Resposta modelo (RM).

Solucin. RM. Un gua turstico dnos

Solucin. Emisor: gua / Receptor:

Competencia lingstica. TAREFA 1

Tomar a linguaxe como obxecto

Tomar a linguaxe como obxecto

Tomar a linguaxe como obxecto

Buscar, recompilar e procesar informacin.

Solucin. Deben marcar as opcins

Solucin. RM. Son k con c: acabamos,

Solucin. 1. escritor. 2. estafa.

Solucin. seores: seor / vampiros:

Solucin. Deben arrodear: telepata,

Solucin. RM. unha enciclopedia

Solucin. Resposta libre (RL).

A Carreira dos Tres Cumes

1. Le o texto cunha pronunciacin, cunha entoacin e cun ritmo axeitados.

CARREIRA DOS TRES CUMES

Material fotocopiable 2013 Santillana Educacin, S. L. / Edicins Obradoiro, S. L.

Competencia lingstica. PRIMEIRO TRIMESTRE

3. Completa as frases. Escribe as cifras en letras.

A carreira que organizaron chmase Carreira

Colaboraron na carreira mis de

A carreira tia un percorrido de

4. Explica que un diploma e que utilidade ten.

5. Observa o diploma e pon os ttulos que faltan na tboa.