Szczeglny moment podatkowy wg ustawy o VAT

Zgodnie z art. 19 Ustawy z dnia 11 marca 2011 r. o podatku od towarw i usug (zwan dalej: ustaw o VAT), obowizek
podatkowy w zakresie podatku VAT powstaje z chwil wydania towaru lub wykonania usugi lub te z chwil wystawienia
faktury, nie pniej jednak ni w 7. dniu, liczc od dnia wydania towaru lub wykonania usugi. Od tej oglnej zasady istnieje
jednak szereg wyjtkw, w przypadku ktrych podatek VAT powinien by naliczany i odprowadzany w cile zdefiniowanych
momentach.
Podatnik dokonujc sprzeday opodatkowanej, w okrelonych przez ustawodawc przypadkach, jest zobligowany do
naliczenia i odprowadzenia VAT nalenego w terminach wskazanych w ustawie, bez moliwoci wyboru midzy ogln a
szczegln zasad powstania obowizku podatkowego.
Szczeglny moment powstania obowizku podatkowego okrelony w art. 19 ustawy o VAT dotyczy m.in. nastpujcych
czynnoci opodatkowanych:
1)

w przypadku sprzeday wysykowej na rzecz nabywcy lub wskazanej przez niego osoby trzeciej obowizek
podatkowy powstaje z chwil wydania towaru jednej z tych osb

2)

w przypadku dostawy wysykowej dokonywanej za zaliczeniem pocztowym obowizek podatkowy powstaje w

chwili otrzymania zapaty

3)

w przypadku importu towarw obowizek podatkowy powstaje z chwil powstania dugu celnego

4)

w przypadku dostawy towarw, ktrej przedmiotem s lokale i budynki obowizek podatkowy powstaje z chwil
otrzymania caoci lub czci zapaty, nie pniej jednak ni 30 dnia, liczc od dnia wydania lokalu/budynku

5)

w przypadku, gdy przed wydaniem towaru lub wykonaniem usugi otrzymano cz nalenoci (np. przedpat, zaliczk,
zadatek, rat) obowizek podatkowy powstaje z chwil otrzymania caoci lub czci nalenoci

6)

w przypadku:
dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chodniczej oraz gazu przewodowego
wiadczenia usug telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych
obowizek podatkowy powstaje w momencie upywu terminu patnoci wskazanego w umowie lub na fakturze
W przypadku wiadczenia usug telekomunikacyjnych realizowanych w formie etonw, kart telefonicznych lub innych
jednostek uprawniajcych do korzystania z usug telekomunikacyjnych w systemie przedpaconym, obowizek
podatkowy powstaje w chwili sprzeday etonw, kart lub innych jednostek uprawniajcych do korzystania z
tych usug

7)

w przypadku wiadczenia usug wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 zacznika nr 3 do ustawy, tj. usug
zwizanych m.in.:
z uzdatnianiem i dostarczaniem wody za porednictwem sieci wodocigowych
z handlem wod dostarczan za porednictwem sieci wodocigowych
z odprowadzaniem i oczyszczaniem ciekw
ze zbieraniem odpadw innych ni niebezpieczne nadajcych si do recyklingu
ze zbieraniem odpadw innych ni niebezpieczne nienadajcych si do recyklingu
z infrastruktur przeznaczon do przemieszczania odpadw innych ni niebezpieczne
ze zbieraniem odpadw niebezpiecznych
z infrastruktur przeznaczon do przemieszczania odpadw niebezpiecznych nadajcych si do recyklingu
z obrbk odpadw innych ni niebezpieczne w celu ich ostatecznego usunicia
z usuwaniem odpadw innych ni niebezpieczne
z przetwarzaniem pozostaych odpadw niebezpiecznych
z unieszkodliwianiem odpadw promieniotwrczych i pozostaych odpadw niebezpiecznych,
z wyczeniem usug zagospodarowania odpadw promieniotwrczych (ponownego przetwarzania paliw i odpadw)
z odkaaniem i czyszczeniem
z rekultywacj oraz specjalistyczne usugi w zakresie kontroli zanieczyszcze
zamiataniem mieci i usuwaniem niegu
z pozostaymi usugami sanitarnymi
obowizek podatkowy powstaje z chwil otrzymania czci lub caoci zapaty, nie pniej jednak ni z chwil
upywu terminu patnoci okrelonego w umowie lub na fakturze

8)

w przypadku usug:
transportu osb i adunkw kolejami, taborem samochodowym, statkami penomorskimi, rodkami transportu eglugi
rdldowej i przybrzenej, promami, samolotami i migowcami
spedycyjnych i przeadunkowych
w portach morskich i handlowych
budowlanych lub budowlano-montaowych

obowizek podatkowy powstaje w momencie otrzymania caoci lub czci zapaty, nie pniej jednak ni 30.
dnia, liczc od dnia wykonania usug (obowizek wykazania i rozliczenia podatku VAT nalenego wystpuje take w
przypadku, gdy usugi te przyjmowane s etapami na podstawie protokow zdawczo-odbiorczych)

9)

w przypadku dostawy:
ksiek drukowanych (PKWiU ex 58.11.1) z wyczeniem map i ulotek
gazet, czasopism i magazynw, drukowanych (PKWiU ex 58.13.1 i PKWiU ex 58.14.1)
obowizek podatkowy powstaje w momencie wystawienia faktury lub otrzymania caoci lub czci zapaty, nie
pniej jednak ni 60. dnia, liczc od dnia wydania tych towarw
Jeeli umowa przewiduje rozliczenie zwrotw wydawnictw, obowizek podatkowy powstaje z chwil wystawienia
faktury dokumentujcej faktyczn dostaw, nie pniej jednak ni po upywie 120 dni, liczc od pierwszego
dnia wydania tych wydawnictw

10) z tytuu czynnoci polegajcych na drukowaniu:

ksiek (PKWiU ex 58.11.1) z wyczeniem map i ulotek,
gazet, czasopism i magazynw (PKWiU ex 58.13.1 i PKWiU ex 58.14.1)
obowizek podatkowy powstaje w momencie otrzymania caoci lub czci zapaty, nie pniej jednak ni 90.
dnia, liczc od dnia wykonania czynnoci

11) w przypadku wiadczenia na terytorium kraju usug:

najmu, dzierawy, leasingu lub usug o podobnym charakterze
usug ochrony osb oraz usug ochrony, dozoru i przechowywania mienia
usug w zakresie porednictwa ubezpieczeniowego
usug staej obsugi prawnej i biurowej
obowizek podatkowy powstaje w chwili otrzymania caoci lub czci zapaty, nie pniej jednak ni
z upywem terminu patnoci okrelonego w umowie lub fakturze

12) z tytuu usug komunikacji miejskiej obowizek podatkowy powstaje w chwili otrzymania caoci lub czci
zapaty, nie pniej jednak ni z dniem wystawienia faktury

13) z tytuu wiadczenia na terytorium kraju usug:

sprzeday praw lub udzielania licencji i sublicencji
przeniesienia lub cesji praw autorskich, patentw, praw do znakw fabrycznych, handlowych
oddania do uywania wsplnego znaku towarowego albo wsplnego znaku towarowego gwarancyjnego, albo innych
pokrewnych praw
obowizek podatkowy powstaje w momencie otrzymania caoci lub czci zapaty, nie pniej jednak ni z
upywem terminu patnoci okrelonego w umowie lub fakturze

14) w przypadku wydania towarw przez komitenta na rzecz komisanta obowizek podatkowy powstaje z chwil
otrzymania przez komitenta zapaty za wydany towar, nie pniej jednak ni w cigu 30 dni od dostawy towarw
dokonanej przez komisanta

15) w przypadku oddania gruntu w uytkowanie wieczyste obowizek podatkowy powstaje z chwil otrzymania
caoci lub czci zapaty, nie pniej jednak ni z upywem terminu patnoci poszczeglnych opat
pobieranych z tego tytuu

16) w przypadku dokonywania dostawy towarw za porednictwem automatw obowizek podatkowy powstaje
z chwil wyjcia pienidzy lub etonw z automatw, nie pniej jednak ni w ostatnim dniu miesica

17) w przypadku maych podatnikw rozliczajcych podatek VAT metod kasow obowizek podatkowy powstaje
z dniem uregulowania caoci lub czci nalenoci, nie pniej jednak ni 90. dnia od dnia wydania towaru lub
wykonania usugi (wg art. 21 ustawy o VAT)

Na koniec warto jeszcze zwrci uwag, e, mimo oglnej zasady naliczania VAT przez sprzedawc oraz odliczania VAT
przez nabywc w tym samym okresie, ze wzgldu na to, e ustawodawca dla niektrych czynnoci wprowadzi szczeglne
terminy powstania obowizku podatkowego, nie zawsze moment rozliczania VAT nalenego u sprzedawcy jest taki sam jak
moment odliczania VAT naliczonego u nabywcy.
Z wyej wymienionych przypadkw, taki sam termin rozliczenia podatku VAT u sprzedawcy i nabywcy pojawi si jedynie w
dwch przypadkach gdy faktury bd dokumentoway dostaw tzw. Mediw oraz gdy bd to faktury oznaczone VAT MP.
W pozostaych przypadkach momenty naliczenia i odliczenia VAT bd rne u sprzedawcy i nabywcy u sprzedawcy
moment podatkowy bdzie szczeglny okrelony przez ustawodawc w art. 19 ustawy o VAT, natomiast w przypadku
nabywcy podatek VAT bdzie odliczany na zasadzie oglnej okrelonej w art. 86 ustawy o VAT, tj. w miesicu/kwartale, w
ktrym podatnik otrzyma faktur, lub w dwch nastpnych okresach rozliczeniowych.

Opracowano na podstawie: art. 19, art. 21, art. 86 ustawy o podatku od towarw i usug