You are on page 1of 40

NR 81 | 23 PADZIERNIKA 2015 | ISSN 2084-9117 | NAKAD 50.000 EGZ.

www.pozatorun.pl

wywiad na stronie

BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO

13

Jestemy te na facebook.com/pozatorun

Gmina Chema
Najlepsi uczniowie z gminy
otrzymali stypendia
16

***

Gmina ubianka
Zagldamy na budow centrum
szkolenia straakw
18

***

Chema
Znamy wyniki gosowania
w budecie obywatelskim 24

***

Sumienie kardiologw
Czy w toruskim Specjalistycznym Szpitalu Miejskim potraktowano umierajcego mieszkaca Myca jak
warzywo i worek? Zdaniem rodziny mczyzny, dla czci personelu wspczucie jest cech obc

Gmina ysomice

Ucziowie podstawwki otrzymali kamizelki


26

10

FELIETON

pozatorun.pl

23 padziernika 2015 r.

FELIETON

Stracone
gosy

Redakcja Poza Toru


Zotoria, ul. 8 marca 28
redakcja@pozatorun.pl

Wydawca
Goldendorf

JACEK
KIEPISKI

O nich mwi wszyscy.


W coraz bardziej nerwowych
wypowiedziach podczas konferencji prasowych, spotka
z mieszkacami, debat. Reprezentanci chyba ju wikszoci partii i ugrupowa
pchajcych si na Wiejsk
zdyli wyjani, jaki gos
w tych wyborach jest, ich
zdaniem, gosem straconym.
Oczywicie ten, ktry oddamy na innych. Banalnie proste. Kady ma dowody na to,
uzasadnienie, potrafi logicznie przekonywa. Tego ucz
ich sztabowcy. I pewnie to na
kogo dziaa.
Na mnie - nie. Gadanie
w kko o straconych gosach odbieram jak trucizn,
jak rodek wywoujcy przygnbienie i apati. Na negacji
sensu wspierania rywali nie
buduje si przecie siy. To
dowd saboci. Wszyscy gldzcy o straconych gosach
wychodz, w moich oczach,
na zalknionych cieniasw,
ktrzy straszeniem gronym
otoczeniem prbuj budowa siebie. Dlatego, jak sysz
z czyich ust przestrog, bym

stopka redakcyjna

Redaktor naczelny
Radosaw Rzeszotek

nie odda straconego gosu


na rywali, to mi si flaki przewracaj i... gocia skrelam.
Nie bd wymienia po
kolei, kto mnie w ten sposb
zrazi, ale Czytelnik yjcy
cho troch tymi wyborami
domyli si, e list odstrzelonych mam dug. Ju miaem
szczere postanowienie poprze parti, powiedzmy X,
a tu mi nagle lider teje, akurat przy drugim niadaniu,
gldzi w telewizorze o tym,
e mam by odpowiedzialny,
mdry i rozwany (w domyle, jak rozumiem, na razie
jestem nieodpowiedzialnym
gupkiem), bo oddam gos
stracony. A chce si czasem
krzykn Kazikiem Staszewskim z piosenki Prosto:
Id prosto, mam w dupie
obie wasze Polski.
Obrzydzi mi te wybory
wielu prbowao i jeszcze do
koca kampanii pewnie sprbuje. Jednak swj stracony,
kompletnie zeszmacony, gos
mimo to oddam. Choby dlatego, eby zobaczy, dlaczego
wszyscy tak si go bali.

Redaktor wydania
Kinga Baranowska
Dzia reportau i publicystyki
Jacek Kiepiski (GSM 723 030 103),
Tomasz Wicawski (GSM 535 405
385), Marcin Tokarz

Dzia informacyjny
ukasz Piecyk, Aleksandra
Radzikowska, Micha Ciechowski

Kultura
ukasz Piecyk

Zdjcia
Adam Zakrzewski, ukasz Piecyk,
Maciej Pagaa

REKLAMA

Aleksandra Grzegorzewska (GSM 512


202 240), Agnieszka
Korzeniewska (GSM 534 206 683),
Magorzata Kramarz
(GSM 607 908 607), Karol Przybylski
(GSM 665 169 292),
Iwona Zuchniak (GSM 500 324 572)
reklama@pozatorun.pl

Skad
Studio Poza Toru

Druk
Agora S.A.

ISSN 4008-3456
Redakcja nie odpowiada za tre ogosze.
***
Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy z dnia 4 lutego
1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
Agencja Public Relations Goldendorf zastrzega, e
dalsze rozpowszechnianie materiaw opublikowanych
w Poza Toru jest zabronione bez zgody wydawcy.

23 padziernika 2015 r.

pozatorun.pl

REKLAMA

REGION

pozatorun.pl

23 padziernika 2015 r.

Dziewczyny z OT Thorn
Nie byo dla nich miejsca w obozie koncentracyjnym Stutthof. Nie starczyo pasiakw. Wysano
je do podobozw Sztutowa wok Torunia. W zwiewnych sukienkach, w mrozie, kopay rowy
przeciwczogowe. Zabijano je, gdy saby. ydwki z caej Europy czekaj na upamitnienie.

Jacek Kiepiski

zy w Grsku, dokadnie w miejscu, gdzie 19


padziernika 1984 roku
porwano ksidza Jerzego Popieuszk, by czterdzieci lat
wczeniej obz koncentracyjny?
To pytanie przewija si w dyskusjach specjalistw na forach.
- Z materiaw, ktrymi dysponujemy wynika, e ydwki pochodzce z caej Europy,
a gwnie z Wgier, zostay
w sierpniu 1944 roku skierowane do Torunia, do podobozu KL
Stutthof zwanego komandem
OT Thorn albo Baukommandem "Weichsel" - mwi Danuta Drywa pracownik naukowy
muzeum w Sztutowie. - Cz
z nich, ok. 1700 trafio w okolice
m.in. Grska. Tak mwi dokumenty, ale dowodw na istnienie
obozu tam - nie ma. Obz by
bez w wtpienia w Chorabiu, jakie sze kilometrw obok.
Chorab, osada w rodku lasw za Barbark. Dzi tylko najwiksi znawcy, pasjonaci historii
wiedz, w ktrym by miejscu.
Zostaj wtajemniczony. Dowd
wida pod nogami - charakterystyczny krg ziemny o rednicy
12 metrw. Tu sta tzw. namiot
fiski, obok zarys drugiego. Pokazano mi przedmioty znalezione w cigu dwch godzin: resztki
damskiego buta, yk, monety
niemieckie z 1939 roku i metalowy guzik w skrze. Pewnie
z damskiej garsonki.
O Chorabiu sporo wiemy.
To tu 18 stycznia 1945 roku
w momencie ewakuacji rozstrzelano nad rowem 180 najsabszych winiarek. Nieumiejtnie.
28, ciko rannych, wygrzebao
si ze sterty trupw, okoliczna
ludno zawioza je na wzkach
do Zamku Bierzgowskiego. Ekshumowane std ciaa trafiy do
mogiy na toruskim cmentarzu.
Szukajc
ladw
obozu
w Grsku pytaem badaczy,
przeczytaem szereg opracowa,
w tym ksik posa Jana Krzysztofa Ardanowskiego "Z gbokoci woam do Ciebie" o losie
ydwek, ktre tu przed kocem wojny zesano na ziemi
wwczas najgorsz. To nie przesada. Gdy po kilku miesicach
odesano std grup winiarek
do Stutthof, uznajc za chore,
tam przeraono si ich stanem.
Dosownie! KL Stutthof by dla
nich jak dom w porwnaniu
z obozami pod Toruniem. A one
cay czas krzyczay: Jestemy
zdrowe, moemy pracowa! Tak

W miejscu porwania ksidza Jerzego Popieuszki w Grsku 19 padziernika 1984 roku by w czasie
wojny obz. Specjalici spieraj si, czy trafiy tam ydowskie winiarki ze Stutthof czy te stacjonowali w nim ich otewscy oprawcy z SS.

byy przeraone tym, co spotkao je tu, w najbliszych okolicach


Torunia.
- Najwicej wiadomo o losie
ydwek zawiezionych do Bocienia i Szerokopasu. W Grodnie, gdzie bya najwiksza mogia, stan nawet pod koniec lat
60-tych pomnik, ale tak szczerze
mwic cigle nasza wiedza o filiach obozu jest znikoma - przyznaje Danuta Drywa. - To by
niezwykle intensywny, gorcy,
czas...
Zaiste. Od sierpnia 1944, do
stycznia 1945 ydwki wykopay rowy przeciwczogowe wok
Torunia. W lasach Barbarki wida pozostaoci tych konstrukcji. Tak otoczony by cay Toru.
- Budoway te schrony betonowe, "Tobruki", Zaleway szalunki tych 28-tonowych
konstrukcji przeznaczonych dla
dwuosobowej zaogi - dodaje
Adam Kowalkowski, toruski
przewodnik, znawca fortyfikacji.
Znane s fragmenty korespondencji dowdztwa OT
Thorn z KL Stutthof. Dolijcie
jakie ciuchy dla waszych winiarek - da Toru, gdy przyszo ochodzenie, a one spay dygocc na goej ziemi. Ze Stutthof
wysano raz nawet skrawki skr
do atania trzewikw, ktre si
dary przy kopaniu roww.
Wspomnienia
nielicznych

kobiet, ktre przeyy ten potworny czas, s przeraajce.


Wachmani niechtnie zabijali
strzaem, szkoda byo pociskw.
Zadzierzgnicie linki na szyi i bicie pak po gowie - to lepszy
i taszy sposb. Albo topienie
w przerblu.
Z dokumentw wynika, e
sytuacja w podobozach pod Toruniem bya tak dramatyczna,
e obz koncentracyjny "matka"
w Stutthof wysa inspekcj, by
ta zbadaa, jakie byy przyczyny
a tak szybkiego i nieekonomicznego wyniszczania materiau ywego. No, tak a si winiw nie
katuje, bo to nieekonomiczne.
A co z Grskiem? By tam te
taki obz? Czy nie?
Kademu kto szuka odpowiedzi na to pytanie, proponuj
wej w lasek naprzeciw parkingu dla odwiedzajcych pomnik
ksidza Jerzego Popieuszki
w Grsku. (Co szokujce - tam
urwa si trop milicyjnemu psu
19 padziernika 1984 roku).
To co znajdziemy pod nogami,
po czym bdziemy chodzi - to
ziemne obwaowania okrgych
w obrysie namiotw - domkw
fiskich. W takich samych siedziao w Chorabiu 1700 kobiet.
Po 60 w kadym namiocie. W takich samych mieszkay winiarki, ktre trafiy do Grodna pod
Chem. Tam "zakwaterowano"

Fot. UKASZ
PIECYK

je w dawnym obozie Hitlerjugend. Tak wtedy robiono - namioty


byy te same, tylko cisk w przypadku winiarek koncentracyjnych robi si znacznie wikszy.
- Z moich informacji wynika,
e tam w Grsku, obok pomnika
Popieuszki, by akurat obz otewskich SS-manw - mwi Jan
ukasiak prowadzcy magazyn
Inne Oblicza Historii. - Ludzie
potem znajdowali tam odznaki,
niemiertelniki nawet. Co nie

znaczy, e te ydwki tam si


nie pojawiay. Pracoway wok
Grska, byy tam doprowadzane.
W istnienie w tym miejscu
podobozu koncentracyjnego nie
wierzy take Andrzej Walczyski, dyrektor miejscowego gimnazjum, historyk, autor ksiki
o Grsku. - Te syszaem o tych
SS-manach. Ale faktem te jest,
e przynajmniej dwa tygodnie na
pocztku stycznia 1945 obz tu
gdzie by, bo tak zarejestrowali Niemcy w swoich sumiennie
prowadzonych dokumentach.
A moe, gdy do walki z nacierajc Armi Czerwon ruszyli
otewscy SS-mani, w ich miejsce
przerzucono ydwki z Chorabia i std obz Grsk w niemieckich papierach?
- Moe i tak byo - przyznaje Andrzej Walczyski. - Warto
porusza ten temat, warto dry... O tym okresie najmniej
mamy dzi informacji. Ludzie
nie chcieli wspomina, woleli zapomnie...
Czyli: mamy tu obz ofiar,
czy oprawcw? Tak czy inaczej uczestnikw tamtych wydarze,
w szczeglnoci ewakuacji Chorabia, gdy ydwki popdzono
w stron Bydgoszczy.
- Wikszo gina po drodze
- tumaczy Andrzej Walczyski.
- Choby w niedalekim Gutowie, gdzie Rosjanie znaleli rw
przeciwczogowy
wypeniony
120 ydwkami zamordowanymi, a w pobliu 160 kobiet zatrutych fenolem, ktre umieray na
oczach oswobodzicieli... Co tu
jeszcze mona powiedzie?

23 padziernika 2015 r.

pozatorun.pl

REKLAMA

REGION

pozatorun.pl

23 padziernika 2015 r.

Gotuje w piekle
Malwina Kurlenda - od paru tygodni gwiazda telewizji szalejca pod okiem demonicznego Wojciecha
Modesta Amaro, jednego z najlepszych kucharzy w Polsce, na co dzie lepi pierogi przy ul. witopeka
Tomasz Wicawski

- Pasj do gotowania zaraziy mnie mama i babcia - mwi Malwina Kurlenda, uczestniczka programu Hells Kitchen - Piekielna kuchnia.

programie "Hell's Kitchen - Piekielna kuchnia" spenia swoje marzenia. Przygotowuje wykwintne
potrawy z produktw najwyszej
jakoci. Moe obcowa ze smakami, z ktrymi przecitny miertelnik nie ma na co dzie do
czynienia. Walczy o prac w prestiowej restauracji. Jest pierwsz
toruniank, ktra dostaa si do
show Polsatu.
Malwina Kurlenda pracuje
w toruskim WATU. Nie wszyscy
wiedz nawet, jak tam trafi, bo
jest w niespecjalnie reprezentacyjnym miejscu. Obok jest trze-

ciorzdna knajpka i salon sukni


lubnych. Tumy zamawiaj jednak jedzenie w tej firmie cateringowej - na miejscu i na wynos.
- Pracuj tutaj razem z mam
- mwi uczestniczka 4 edycji
"Hell's Kitchen - Piekielna Kuchnia". - Dwa lata ju bdzie niedugo. Ale mam swoje ambicje
i marzenia. Dlatego zgosiam
si na casting w Bydgoszczy do
kultowego programu. Przez jaki
czas bliscy musieli mnie podszczypywa, ebym uwierzya, e
si dostaam.
Wojciech Modest Amaro jest

Wjt gminy Obrowo Andrzej Wieczyski


serdecznie dzikuje wiceministrowi
Grzegorzowi Karpiskiemu za pomocy
przy realizacji budowy komisariatu
policji w Dobrzejewicach. To m.in. dziki
jego staraniom bezpieczestwo
mieszkacw okolicznych miejscowoci
zdecydowanie si poprawi

idolem osb rozpoczynajcych


swoj przygod z gastronomi
w naszym kraju. Nie do, e jego
lokal zosta wyrniony znan
na caym wiecie i prestiow
gwiazdk Michelin, to gotuje on
wtedy, gdy do Polski przyjedaj najwaniejsi tego wiata np.
Barack Obama. Sama moliwo
obcowania z tym wybitnym szefem kuchni jest nobilitacj.
- Pasj do gotowania zaraziy mnie mama i babcia - mwi
Malwina Kurlenda. - U nas
w domu zawsze dobrze si gotowao. Na stole krloway potrawy mczne. Pierogi jako dziecko
jadam w kadej postaci i sama
te umiem je zrobi. W pracy
staramy si utrwali tradycyjny
smak polskiej, domowej kuchni.
Delikatnie j jednak urozmaicamy, eby dostosowa przepisy do
wspczesnego klienta.
I tak w WATU zjesz ziemniaki
z tradycyjnym schabowym i kapust, kotlet wiedeski, szwajcarski czy zrazy. Codziennie jest
inne menu. Mona w nim znale
take ryb, kurczaka w sezamie

Fot. UKASZ
PIECYK

czy wtrbk. Krluj te polskie


zupy - ogrkowa, jarzynowa czy
krupnik.
- Przeskok midzy tym, co
przygotowujemy tutaj, a jedzeniem serwowanym przez Modesta Amaro jest nie do opisania mwi 21-latka. - Nie mona tego
porwna. On gotuje dla gwiazd,
mietanki towarzyskiej, bogatych
ludzi. My staramy si karmi prosto, smacznie i tanio.
Uczestnicy Piekielnej Kuchni przygotowuj potrawy z najrniejszych skadnikw. Musz
szybko si uczy, bo szef kuchni jest nieubagany. Dania nie
do, e musz by przepyszne,
to jeszcze piknie podane. Albo
nauczysz si przyrzdzi przegrzebki, szparagi, jagnicin lub
wykwintne desery z truskawek
czy czereni, albo moesz zapomnie o pracy w Atelier Amaro,
a to, poza 100 tysicami zotych,
gwna nagroda w show.
- Nie mog zdradza kulis
programu i tego, jak potoczyy
si moje losy - umiecha si to-

runianka. - Na razie wyemitowano tylko kilka odcinkw. Ale


ju to, co widzielicie w telewizji
jest niesamowitym snem, ktrego
dowiadczam na jawie. Castingi
poszy mi dobre, ale szybko okazao si, e niewiele umiem. Jak
na standardy kuchni, z ktr miaam do czynienia. Skoczyam
technikum gastronomiczne, ale
gotowanie, z ktrym stykam si
w tym programie jest z zupenie
innej pki.
Co nasz krajank zaskoczyo
najbardziej?
- Sam szef - mwi Malwina
Kurlenda. - To niesamowity czowiek, ktrego decyzje niejednokrotnie byy dla nas ogromnym
zaskoczeniem. Nawizaam te
znajomoci z niezwykymi ludmi. No i jestem rozpoznawalna.
Bez wtpienia moe mi to pomc
w karierze. A nie ukrywam, e
chciaabym sprbowa swoich si
w pracy na kuchni w renomowanym miejscu.
Jest jeszcze co, o czym wiedz ju stali widzowie programu.
W jednym z pierwszych odcinkw Malwina spisaa si bardzo
dobrze i moga w nagrod zje
kolacj w jednej z najbardziej znanych warszawskich restauracji.
Zabra j tam chopak, z ktrym
nie widziaa si kilka tygodni.
I wykaza si du rezolutnoci
i wyczuciem czasu. Owiadczy
si bowiem dziewczynie, a torunianka powiedziaa: "tak".
- To jedna z chwil, ktrych nie
zapomn do koca ycia - mwi
Malwina Kurlenda. - Trudno
byo sobie wymarzy, e czeka
mnie tak cudowna niespodzianka. ledcie moje losy w programie w kady wtorek i trzymajcie
kciuki. Bd gotowaa smacznie.
Jak zawsze.

23 padziernika 2015 r.

WYWIAD

pozatorun.pl

Inspiracj
przynosi ycie

Takie rodzaje piosenek nigdy nie powinny zosta przykryte


kurzem - mwi Andrzej Piaseczny o utworach ze swojej nowej
pyty Kalejdoskop - w rozmowie z Michaem Ciechowskim
Ostatnie dni spdziem na suchaniu Twoich utworw. Tworzysz wielk, intymn psychoterapi.
Bardziej autopsychoterapi. Wydaje mi si, e kiedy
sigam do tekstu
- dotykam jdra samego siebie. Artyci,
tworzc, zazwyczaj
opowiadaj o swoim
wntrzu, niewypowiedzianych gono
uczuciach. Dopiero wtedy jestemy
w stanie uwiadomi
sobie pewne rzeczy.
A jeeli to dziaa na
innych ludzi, powodujc u nich cig
przemyle lub odczu, to dla
mnie jest to najwiksze podzikowanie.

Z jednej strony mwi


o nostalgii i liryce, z drugiej
za mam bardzo wybuchow
natur. Mierzyem si z momentami, w ktrych chciaem
powiedzie "do". Wszystko

lat temu agodne piosenki jest


w stanie jeszcze bardziej zagodnie?
Moe z czasem jestem coraz bardziej wiadomy tego,
czego oczekuj i co mog do
siebie przyj. Chocia amplituda odczu cay czas si
zmienia, to rwnowaga wci si
utrzymuje.

prawdziwie kochamy utwr,


zawsze kojarzymy z wykonaniem, ktre usyszelimy jako
pierwsze. Takie rodzaje piosenek, ktre wybraem do "Kalejdoskopu" nigdy nie powinny zosta przykryte kurzem.

Pyta "Kalejdoskop"
to nowe ycie legendarnych utworw.
A co z obaw przed
konfrontacj z oryginaami?
Nie miaem obawy, poniewa dla ludzi, ktrzy
s prawdziwymi mionikami
tych zespow i tamtych piosenek, to adne wykonanie nie
bdzie interesujce. Z rozmysem nie uywam tu ju sw
"lepsze" czy "gorsze". Kiedy

Pyt spacie Fryderyka?


Gdy w 1996 roku odbieraem Fryderyka, lider zespou
Mafia powiedzia do mnie:
"Wiesz co Andrzej, a teraz powiniene na t nagrod zasuy. Mam nadziej, e wanie
teraz zasuyem i spaciem
ten dug. Bo planowa w yciu
moemy rne rzeczy. Jedne
nam wychodz, inne nie. Staram si by dla siebie surowy,
co nie znaczy, e swojego dorobku nie doceniam. Suro-

wiedzia
Lider zespou Mafia podo mnie: Wiesz co
Andrzej, a teraz powiniene
na t nagrod zasuy

Ponad dwadziecia lat na scenie zmienia msk wraliwo?

wraca do swojej natury i tego


nie da si omin. Lubi swoje usposobienie. Ale czy czas
zmienia msk wraliwo? Ja
na pewno agodniej.
Czowiek piszcy dwadziecia

wo jest potrzebna, aby proponowa coraz lepsze rzeczy.


Jaka wic bdzie kolejna pyta?
Patrzc na mnie, mgbym
rzec "leniwa". Staram si do
niej zabra od kilku miesicy.
Bdzie ze mn wsppracowaa Ania Dbrowska, ktra
skomponuje do niej utwory. Ja
za napisz teksty. Krek stanie si w peni kompozytorski
i autorski. Moe te razem zapiewamy? Bardzo zaley mi
na klimacie jej liryki. Poczymy to, co w nas najlepsze, aby
stworzy co ciekawego.
A co z inspiracj?
Inspiracj przynosi ycie.

REKLAMA

pozatorun.pl

23 padziernika 2015 r.

23 padziernika 2015 r.

REGION

pozatorun.pl

Za trzecim razem zabi

Kacper nie wybiegnie ju z kolegami na szkolne boisko. W jego pogrzebie


uczestniczyy tumy. Byo morze ez, biae re i al... do organw cigania, ktre
nie potrafi poradzi sobie z kierowc siadajcym raz po raz za kko po kieliszku

Tomasz Wicawski

astwo Paradowscy ze Steklinka nie mog uwierzy


w tak niesprawiedliwo.
Do dzi api si na tym, e czekaj, a ich 11-letni syn wrci rowerkiem z boiska. Kocha
gra w pik. Dziecko zgino
pod koami opla kierowanego
przez pijanego kierowc w lipcu.
Dzi nadal jest on na wolnoci,
bo prokuratura nie widzi w nim
winnego wypadku.
Ta sprawa bulwersuje lokaln spoeczno od blisko trzech
miesicy. Rodzina i ssiedzi
nie mog zrozumie, dlaczego
20-letni Stanisaw G. pozostaje
bezkarny. Nie mia prawa si tam
znale w pikny, pogodny, letni
wieczr. Zegar chwil wczeniej
wybi godzin 20. Razem z koleg postanowili odwiedzi znajomych w Steklinku. Doskonale
wiedzia, co robi wsiadajc za
kko na podwjnym gazie. Pniejsze badanie alkomatem wykazao 0,42 promila. Nie
mia prawa jazdy. Nigdy
go nie zdoby. Za wczeniejsz jazd po kielichu sd wyda mu zakaz
kierowania pojazdami
mechanicznymi. Uderzy w Kacperka kilkadziesit metrw od jego
domu. Dziecko nie miao szans na przeycie.
Kacper mia 11 lat.
Kilka tygodni temu
rozpoczby nowy rok
szkolny. Zda w czerwcu
do pitej klasy.

- Kierowca, ktry uczestniczy w miertelnym wypadku


w Steklinku zosta w 2014 roku
zatrzymany podczas jazdy samochodem w stanie nietrzewoci
- mwi Marzena Jesionowska,
zastpca prokuratora rejonowego w Lipnie. - Sd wymierzy mu
kar 8 miesicy wizienia w zawieszeniu. Dosta on take zakaz
poruszania si jakimikolwiek pojazdami mechanicznymi. Tene
zama, w lipcu w Steklinku, bez
wtpienia. Wnioskowaam o odwieszenie kary i w pierwszej instancji zapada taka decyzja.
Adwokat Stanisawa G. odwoa si od tej decyzji. Warto take
wspomnie, e wiosn tego roku
mundurowi zatrzymali G., gdy
znw podrowa oplem cors
poyczonym od ojca. Wtedy by
trzewy. Za zamanie sdowego
zakazu dosta grzywn. Rodzicw bulwersuje w caej sprawie
jednak co innego.
- Kilka dni po wypadku pro-

We wsi wzbiera gniew, gdy znw


pojawia si na tej samej trasie. Teraz jedzi ju rowerem, ale skruchy rodzice Kacpra w nim nie
zauwayli. Nie przyszed nawet
przeprosi. Nie czuje si winny.
Zgodnie z przepisami

Rodzina Paradowskich nie moe uwierzy w postpowanie lipnowskiej prokuratury. Ma al i traci wiar w
sprawiedliwo.

dziesit metrw od naszej bramy.


Nasz syn nie wcza si do ruchu. Byam wtedy w domu. Nawet hamowania nie byo sycha.
Pdzi pijany jak wariat. Pijany.
Po wypadku nawet nie
podszed do dziecka.
Nie ratowa go. Oglda swj samochd.
Nie wiedzia gdzie jest.
A Kacper umiera na
moich rkach.

Dozr si sprawdza,
a kierowca stawia si
w wyznaczonych terminach na komisariacie

Zakazy mia za nic


Takich spraw, o zgrozo, co
roku wydarza si wiele na polskich drogach. Zazwyczaj jednak
sdy nie s pobaliwe dla pijanych kierowcw. Ta sprawa jest
jednak szczeglna.

kurator wypuszcza zabjc naszego syna na wolno - grzmi


Anna Paradowska, rozalona
matka chopca, ktra nie moe
powstrzyma ez. - On tumaczy si, e Kacper wtargn mu
przed mask. To bzdura. Przecie
lady na drodze mwi zupenie
co innego. Uderzenie byo kilka-

Areszt zbdny

Prokuratura od samego pocztku nie bya


jednak przekonana, co
do winy 20-letniego
kierowcy prowadzcego
na podwjnym gazie.
- Mczyzna mia mniej ni
p promila alkoholu - mwi
prokurator Jesionowska. - To
wykroczenie, ktrego bez wtpienia si dopuci. Od pocztku
rne media i rodzina atakoway
mnie mocno w tej sprawie, ale
ja musz opiera si na faktach
i ekspertyzach. Kierowca i jego

Fot. UKASZ
PIECYK

pasaer zeznali, e chopiec wyjecha im prosto przed mask.


Spraw zacz bada biegy. Zastosowaam wobec kierujcego
pojazdem rodek zapobiegawczy,
wystarczajcy w moim odczuciu,
ktrym jest dozr policyjny i zakaz opuszczania kraju. Nie byo
podstaw do przetrzymywania go
w areszcie.
Rodzice chopca s zszokowani tak decyzj. Od pocztku
podkrelaj bdy, ktre ich zdaniem s popeniane w ledztwie.
- Kierowca zosta zbadany
godzin po wypadku - wylicza
Pawe Paradowski. - Nikt nie
wie, ile "wydmuchaby" chwil po zdarzeniu. Przez godzin
zadeptywano te lady, bo policja odgrodzia teren dopiero po
kilkudziesiciu minutach. Wiele
samochodw przejechao ju t
drog przez ten czas. Kogo chroni si w tym kraju? Pijanych kierowcw czy bezbronne dzieci?
Najatwiej teraz zwali win na
nieyjce dziecko. atwy kozio
ofiarny.
Stanisaw G. jest na wolnoci.

Prokuratorzy
nie
widz
w swoim postpowaniu nic nadzwyczajnego.
- Sprawa staa si gona, ale
moi przeoeni nie dali mi odczu, e podejmuj nietrafne
decyzje - mwi Marzena Jesionowska. - Dozr si sprawdza,
a kierowca stawia si w wyznaczonych terminach na komisariacie. Zama sdowy zakaz, ale
nie mona mu, przynajmniej na
t chwil, postawi zarzutu spowodowania wypadku ze skutkiem miertelnym.
Oliwy do ognia dolewa wstpna opinia biegego sdowego,
z ktrej wynika, e lady na drodze nie pozwalaj odtworzy
przebiegu zdarzenia.
- Zawierzy si wic kierowcy,
tak? - pyta retorycznie Pawe Paradowski. - Nasz syn ju nic nie
powie, wic po co utrudnia. Jestemy biednymi ludmi i tracimy wiar w sprawiedliwo.
W prokuraturze zapewniaj,
e dochowuj wszelkich standardw.
- Sprawa badana jest z naleyt pieczoowitoci - mwi
Marzena Jesionowska. - Rozumiem wielkie emocje, ale wszyscy musimy poczeka na fina
ledztwa. Powoalimy kolejny
zesp biegych i wykonywalimy
eksperyment procesowy na miejscu zdarzenia. Przygotowywana
ekspertyza powinna by ju ostateczn. Wczeniej trudno orzeka o czyjej winie.

10

REGION

pozatorun.pl

23 padziernika 2015 r.

Sysza i reagowa
Czy w toruskim Specjalistycznym Szpitalu Miejskim potraktowano umierajcego pacjenta jak
warzywo i worek? Tak twierdzi mieszkanka Myca. Przedstawiciele szpitala s oburzeni

Tomasz Wicawski

rzegorz Jesionowski zasab w czerwcu przed


swoim domem. Mia rozlegy zawa. Umar kilka tygodni
temu w zakadzie opiekuczo-leczniczym w Wbrzenie. Jego
ona twierdzi, e w Specjalistycznym Szpitalu Miejskim przy ul.
Batorego traktowano go jak zbdny balast. Ratowano mu ycie, ale
gdy okazao si, e medycznie nie
mona mu pomc, to zabrako
wspczucia, zrozumienia i troski. - Chciano si go jak najszybciej pozby, bo blokowa tylko
miejsce - mwi pani Teresa.
Znw zostaa wdow. Ma 41
lat, a jej trzy crki znw musz
przeywa ten sam koszmar. Najmodsza nie pamitaa mierci
taty, bo gdy umiera miaa dwa
latka. mier ojczyma przeya
strasznie. Dopiero teraz dowiedziaa si, e tat stracia po raz
drugi.
- To by dla mnie szok - mwi
Teresa Jesionowska. - Mj m
by dla mnie caym wiatem. To
by wspaniay czowiek. Zaopiekowa si mn i moimi crkami,
da nam poczucie bezpieczestwa. Nie przeszkadzao mu
nawet, e nie mogam ju mie
wicej dzieci. Nigdy nie chorowa
i na nic si nie uskara. Gdy pad
przede mn na podwrku, zdyam mu tylko powiedzie: "nie

zostawiaj mnie kochanie".


Mieszkanka Myca Pierwszego opowiada, e m jej wysucha. Walczy przez ponad trzy
miesice. Lekarze na oddziale
intensywnej terapii ratowali jego
ycie. Problem zacz si wtedy,
gdy okazao si, e nie mona,
z punktu widzenia medycyny,
bardziej mu pomc.
- On sysza mnie i reagowa
na bodce - twierdzi wdowa.
- Nie zgadzam si ze stwierdzeniem, e nie mia wiadomoci.
Chcia mi kilka razy co powiedzie, ale nie mg. Choroba go
zmoga, ale wiedzia, co dzieje
si wok. Wsppracowaam ze
specjalistami z fundacji "wiato".
Przeszam szybki kurs pomocy
takim osobom. Sama si douczaam. Wiedziaam po nim jak trzeba stymulowa jego mzg. Razem
przechodzilimy
rehabilitacj.
Spdzaam przy jego ku 5-6
godzin dziennie w Wbrzenie.
A do tego pracowaam. Nie mog
jednak zrozumie zachowania lekarzy w Toruniu.
Kobieta twierdzi, e po przeniesieniu mczyzny z oddziau
intensywnej terapii na kardiologi wygldao na to, e nikt nie
chce, eby czowiek w tak trudnym stanie znajdowa si w tym
szpitalu.
- Parokrotnie dano mi do zro-

zumienia, ebym szybko spotkaa si z pracownikiem socjalnym


i zaatwia wszelkie formalnoci,
bo przeniesienie ma do zakadu
opiekuczo-leczniczego
moe nastpi lada dzie - mwi
zrozpaczona kobieta. - Jak worek
ziemniakw go traktowano. Czsto by nieogolony, a na jego ciele
pojawiy si odleyny. Pomagaam zawsze, jak tylko mogam,
pielgniarkom. Wiedziaam, e
dbanie o higien intymn mojego ma moe by dla nich i dla
niego niekomfortowe, ale widziaam w jego oczach, gdy patrzy na
personel, e nie jest traktowany
dobrze. Rozpromienia si, gdy
ja przychodziam. Chocia na
niektre pielgniarki nie mona
narzeka.
T relacj opublikowalimy
w gazecie Tylko Toru. Dyrektor
szpitala Krystyna Zaleska mwia, e problem empatii dotyka rodowiska medycznego. Nie
komentowaa tego przypadku,
eby chroni prawa pacjenta do
ochrony danych osobowych. Teraz szpital odpowiada oficjalnie.
Tre odpowiedzi:
Na pytanie zawarte w reportau umieszczonym w Tylko
Toru 16 padziernika Sysza
i reagowa: "Czy w toruskim
Specjalistycznym Szpitalu Miejskim potraktowano umierajcego
pacjenta jak warzywo i worek?
odpowiadamy
zdecydowanie
NIE!!!. W czasie zmaga o ycie i zdrowie pacjenta dooylimy wszelkich stara, by pomc,
w tym nie zabrako troski o naleyty szacunek. Wspczujemy
onie i rodzinie zmarego chorego, zwaszcza, e to dla nich bolesna powtrna strata. Na bieco
wsppracowalimy z on chorego, umoliwialimy prawie nie-

Teresa Jesionowska stracia ma po raz drugi. Teraz


walczy o godno umierajcych pacjentw.

ograniczony dostp do pacjenta,


wspomagalimy w sprawach administracyjnych. Ju sama dugo pobytu w szpitalu wycznie
w salach objtych najbardziej
wyspecjalizowan i intensywn
opiek wiadczy o zaangaowaniu zespow leczcych. Chyba

Fot. UKASZ
PIECYK

skaa j. Trudno sobie wyobrazi,


eby kto rzeczywicie uwaajcy
personel, jako zdolny do potraktowania chorego tak, jak to Pan
uy w tytuowym pytaniu (nawet
trudno te sowa cytowa), zgasza si dobrowolnie, po ludzku
(w dodatku nieformalnie) o pomoc. Oddziay,
na ktrych pacjent lea
powoane s do intenJak worek ziemniakw sywnej terapii, zwykle
Pogo traktowano. Czsto by krtkoterminowej.
byt chorego w szpitalu
nieogolony, a na jego ciele trwa kilka tygodni, cho
znacznie wczeniej byy
pojawiy si odleyny.
wskazania do przekazania do w/w zakadu.
Std zrozumiae byo, e
odczucia rodziny nie byy a tak
rodzina
zostaa zaangaowana
ze, skoro po przeniesieniu do
Zakadu Opiekuczo-Lecznicze- w proces przeniesienia (takie s
go w Wbrzenie ona chorego wymogi administracyjne).
Cay tekst odpowiedzi Krypojawia si na oddziale naszego
szpitala u pielgniarki oddziao- styny Zaleskiej, dyrektor szpitawej oddziau, na ktrym pacjent la, zostanie opublikowany w kolea i poprosiwszy o pomoc uzy- lejnym numerze "Tylko Toru".

23 padziernika 2015 r.

REGION

pozatorun.pl

Tum

24-letnia Paulina, mieszkajca pod Bydgoszcz i 19-letni Pawe z Torunia,


zostali stratowani podczas imprezy integracyjnej w UTP. Jak to moliwe?
Micha Ciechowski

awe Garachow by drug


ofiar studenckiej zabawy
UTP Start Party w Bydgoszczy. Dwumetrowy chopak,
wacy sto kilo, nie mia szans
z napierajcym tumem. Lekarze, mimo dugiej walki o jego
ycie, nie zdoali go uratowa.
- Mia zmiadon ca klatk piersiow i poamane ebra
- mwi z alem Ewa Garacho-

wa, mama 19-latka. - By typem


sportowca - potnym chopakiem. A nie mia szans z tumem... Po prostu go zdeptali.
Na miejscu zgina Paulina
Tomasik, mieszkanka powiatu
bydgoskiego. Dwie pozostae
osoby, w tym Pawe, walczyy
o ycie w Szpitalu Uniwersyteckim nr 2 im. dr. Jana Biziela w Bydgoszczy. W sobot,

o godzinie 16.00 chopak walk


t przegra.
- Pawe, mimo reanimacji
prowadzonej na miejscu zdarzenia, nie oddycha. Od tego zrobi
mu si potny obrzk mzgu
- mwi z wielkim alem mama
chopaka. - Przez cay czas czuwalimy przy nim w szpitalu.
A jeszcze we wtorek by w domu.
W rod pojecha na t wanie

imprez...
Wydarzenie, na ktrym pojawio si ponad 1200 osb,
zorganizowane zostao w budynkach UTP w nocy z 14 na 15
padziernika. Zabawa, mimo, e
biletowana, nie zostaa zgoszona
subom mundurowym, pogotowaniu, ani urzdom.
Studenci bawili si na dwch
salach poczonych wskim

11

cznikiem. To wanie tam wybucha panika. Z braku powietrza zaczto wybija szyby, tum
prbowa wydosta si jak najszybciej na zewntrz. Ludzie zaczli si tratowa, upadajc jedni
na drugich. Paulina Tomasik,
24-letnia studentka, zgina na
miejscu, pitnacie innych osb
trafio do szpitala. Informacje
o drugiej ofierze obiegy Polsk
w sobot.
- Ta impreza bya le zorganizowana - komentuje trzscym
gosem Ewa Garachow. - Nie
miaa prawa si odby.
Garachowie od zawsze prowadz niewielki sklep warzywny. Pawe by ich najmodszym
synem. Uczy si dobrze, uwielbia matematyk. W maju zda
egzamin dojrzaoci. Mia wielkie marzenie - chcia budowa
pikne domy. Od padziernika
zacz studia na UTP w Bydgoszczy. W akademiku mia mieszka
tylko miesic. Przed sob mia
cae ycie.
Po tragicznych wydarzeniach
na uniwersytecie bydgoska prokuratura wszcza ledztwo. Zawieszony zosta prorektor ds.
studenckich - Janusz Prusiski.
Gdyby impreza otrzsinowa zostaa zgoszona, miejsce zabawy zostaoby sprawdzone przez
specjalistw. Tak si jednak nie
stao. Nikt nie ma wtpliwoci,
e takiego pozwolenia organizatorzy by nie otrzymali. Niedopatrzenie zabrao ycie dwojgu
modym ludziom.
Pastwo Garachowie, mimo
wielkiego blu po stracie syna,
jego organy postanowili przekaza do przeszczepu. Pawa nikt
im ju nie zwrci, a swoj decyzj mogli podarowa komu drugie ycie.

12
Nadchodzi model
prezydencki
WYWIAD

pozatorun.pl

e gosy oddane na te partie s


straconymi mog zadziaa odwrotnie i poprawi ich notowania. Kukiz nie osignie tak dobrego wyniku, jak w wyborach
prezydenckich. Sprawa wygranej
zostaa w moim odczuciu rozstrzygnita. Debata dwch kandydatek wypada na korzy PiS
albo bya remisowa, co i tak jest
porak PO. Prawo i Sprawiedliwo zadbao o odpowiednie
przedstawienie finau tego starcia. Na ich kandydatk czekay
tumy, a Ewa Kopacz samotnie
podaa telewizyjnymi korytarzami. To byo znamienne. Polacy zobaczyli, e premier jest
sama. To pokazuje pewien nastrj defetyzmu wrd czonkw
PO.

O zniewoleniu mediw przez polityk, wadztwie


sonday, debacie wyborczej i sposobie zorganizowania pastwa, z prof. Piotrem Grochmalskim,
politologiem z Uniwersytetu Mikoaja Kopernika
w Toruniu, byym dziennikarzem i korespondentem wojennym, rozmawia Tomasz Wicawski
Tomasz Wicawski

Tendencje sondaowe s od
wielu miesicy stae. Sztabowcy
Platformy Obywatelskiej musz
wykona bardzo cik prac. To
trudno okres dla nich.
Oczywicie, ale bdzie im
bardzo trudno zapobiec przegranej. Wyniki sonday s niezmienne od duszego czasu.
S spadkobierstwem zmczenia
obecn ekip wadzy - znanym
w polityce zjawiskiem. Istota demokracji sprowadza si do tego,
e waciwe jest dokonanie raz
na jaki czas rotacji wadzy. Dla
bezpieczestwa ustroju. John Acton powiedzia kiedy, e "wadza
demoralizuje, a wadza absolutna demoralizuje absolutnie".
W ludziach jest przewiadczenie, e zawsze moe by lepiej,

albo przynajmniej inaczej. Trzeba dawa szans poszukiwania


pewnych rozwiza. Pewien
ukad polityczny si wyczerpa,
co zrozumiae. Wadza, ktra
chce wzmocni swoj pozycj
uywa czsto sposobw wpywu
na struktur i mechanizm funkcjonowania demokratycznego
pastwa.
To znaczy?
W Polsce le si dzieje chociaby na odcinku mediw publicznych, bo s one ju publiczne tylko z nazwy. Stay si tub
partyjn zalen od ukadu rzdzcego.
Czyli ich rola zostaa zupenie
wypaczona.

Zdecydowanie. Kada partia,


ktra przejmuje wadze, traktuje je jako sposb wzmocnienia
swoich rzdw i moliwo zwalczania opozycji. Doskonale wiemy, e to wanie media powinny
patrze wadzy na rce. Dlatego rzdzcy powinni by przez
dziennikarzy atakowani. W imi
interesw obywatelskich trzeba
wadz przewietla i zmusza do
wikszej aktywnoci.
Niedzielny wybr bdzie jednoznacznym opowiedzeniem si
za wizj pastwa, czy wynika
bdzie z chci sprawdzenia, jak
mog wyglda inne rzdy? Jednak osiem lat rzdw jednego
ukadu politycznego w Polsce po
roku 1989 jest ewenementem.

23 padziernika 2015 r.

Tak. To bya stabilna wadza,


ktra szukaa centrum. Pierwsi
taki pomys w polskich realiach
mieli bracia Kaczyscy. Ale wcieli go w ycie Donald Tusk. Umiejtnie nie wszed on do koalicji
PO-PiS. Przecie parlamentarzyci tych partii w 2005 roku nie
mogli zrozumie, dlaczego tak
si stao. Generalnie, nie zawiera
si koalicji publicznie. Robienie
szopki w momencie, gdy jedna ze
stron, ktra przygotowywaa si
do zwycistwa, a przegraa - byo
form upokorzenia.
A co z partiami antysystemowymi? Gosy wyborcw trafi do
jednej z nich czy rozprosz si
midzy kilka?
Wypowiedzi pani Kopacz,

Ale jakikolwiek przekaz z tej debaty utkwi Panu w gowie?


Powtarzane przez pani Szydo wielokrotnie stwierdzenia, e
bdzie chciaa rzdzi w oparciu
o pomysy zmiany Polski, ktre
ma prezydent. Moe to oznacza
w duszej perspektywie, e bdziemy zmierzali w naszym kraju
w stron modelu prezydenckiego.
A sondae? Nie uwaa Pan, e
dziwne jest to, e tak bardzo si
rni.
To jest zastanawiajce. Przecie metodologia naukowa, jeeli byaby waciwie stosowana, powinna dawa oszacowany
bd sondaowy. A to, co zrobi
CBOS szacujc frekwencj w referendum - wskazujc, e bdzie
czterokrotnie wysza ni miao
to miejsce w rzeczywistoci - pokazuje, e z nauk ma to niewiele
wsplnego. Duy mtlik w ludzkich gowach robi takie wyniki,
ale ich warto przez czste pomyki si dewaluuje.

Sprzeda i dzierawa gruntw Agencji

asb Wasnoci Rolnej


Skarbu Pastw na terenie
woj. Kujawsko-Pomorskiego obejmuje blisko 80 tys.
hektarw. W roku 2015, podobnie jak w dwch poprzednich latach, Oddzia Terenowy
Agencji Nieruchomoci Rolnych w Bydgoszczy ma do trwaego zagospodarowania 7 tys.
hektarw.
W roku 2015 bydgoski Oddzia Agencji sprzeda 4900 ha,
w tym ponad 1300 ha
w drodze przetargw ograniczonych dla rolnikw indywidualnych, 300 ha w przetargach
nieograniczonych, natomiast
ponad 3000 ha w pierwszestwie nabycia na rzecz dzierawcw lub spadkobiercw
byego waciciela. S to podstawowe tryby nabycia nieruchomoci Zasobu Wasnoci Rolnej
Skarbu Pastwa.
Grunty, ktre bdzie mona
naby w najbliszych miesicach pochodz w duej mierze
z 30% wycze, tym samym
przetargi kierowane bd do
rolnikw indywidualnych zamierzajcych powikszy swoje
gospodarstwa rodzinne prowadzone na terenie gminy w ktrej jest pooona nieruchomo
bdca przedmiotem sprzeday
lub gmin graniczcych. Przetarg przebiega dwuetapowo,
w pierwszej kolejnoci odbywa
si kwalifikacja rolnikw pod
wzgldem kryteriw stawianych w Ustawie o ksztatowaniu

ustroju rolnego (Dz.U. z 2003


r. Nr 64 poz. 592). Nastpnie
w wyznaczonym terminie przeprowadza si licytacj, w ktrej
mog bra udzia wczeniej zakwalifikowani rolnicy, ktrzy na
dzie przed przetargiem wpacili wymagane wadium. Gospodarz, ktry podczas licytacji zaoferuje najwysz warto staje
si kandydatem na nabywc.
Wwczas Agencja ustala z zainteresowanym warunki nabycia

i dochodzi do zawarcia umowy


sprzeday w formie aktu notarialnego.
Druga forma nabycia gruntw Skarbu Pastwa to przetargi
nieograniczone organizowane
s dla mniejszych nieruchomoci rolnych (do 5 ha) oraz nieruchomoci przeznaczonych na
cele nierolne. Kady obywatel
Polski, ktry wpaci wadium
w oczekiwanym terminie
moe by uczestnikiem takiego

przetargu. Zawsze istnieje moliwo zorganizowania przetargu ograniczonego dla nieruchomoci rolnej mniejszej ni 5
hektarw, po uprzednim wniosku Izby Rolniczej lub miejscowych rolnikw.
Warto pamita, e Agencja na bieco publikuje wykaz planowanych przetargw
z miesicznym wyprzedzeniem
na swojej stronie internetowej
(www.anr.gov.pl), dodatkowo

ogoszenia rozpowszechniane
s w soectwach, w siedzibie
Izby Rolniczej oraz waciwych
Urzdach Gmin.
Zakup na raty.
Warto nieruchomoci rolnej nabytej na powikszenie
lub utworzenie gospodarstwa
rodzinnego moe by rozoona na raty, w takim przypadku
wysoko pierwszej wpaty nie
moe by nisza ni 10% ceny,
a okres spaty caej nalenoci
nie duszy ni 15 lat z oprocentowaniem zmiennym wynoszcym obecnie 2,76%. Dodatkowo przy pozytywnej opinii
Izby Rolniczej zabezpieczeniem
spaty rat bdzie tylko hipoteka
umowna czna na nabywanej
nieruchomoci oraz weksel wasny in blanco.
Oddzia Terenowy Agencji Nieruchomoci Rolnych
ma swoj siedzib w Bydgoszczy przy ulicy Hetmaskiej 38,
85-039 Bydgoszcz, Oddziaem
kieruje Pani Dyrektor Edyta Zakrzewska. Aby zapewni lepszy kontakt rolnikom
i kontrahentom z pracownikami w strukturze Oddziau
Agencji wyodrbniono Sekcje
Zamiejscowe Gospodarowania
Zasobem w Kusowie, Lubostroniu i ysomicach.
***
Materia sfinansowano ze
rodkw Komitetu Wyborczego
Polskie Stronnictwo Ludowe.

23 padziernika 2015 r.

REKLAMA

pozatorun.pl

Toru i senat tradycja


i teraniejszo

13

Z dr. Zbigniewem Girzyskim, posem na sejm RP, kandydatem w wyborach do senatu rozmawia Piotr Lichota
Dlaczego kandyduje Pan do senatu?
Przez ostatnie 10 lat reprezentowaem Toru w sejmie. Jako
pose staraem si by widocznym
parlamentarzyst w Warszawie
(aby skuteczniej walczy o sprawy
Torunia) i budowa zgod
i porozumienie w naszym miecie
z politykami
z
rnych
opcji. W due
mierze si to
udawao. Toru
rozwija
si dynamicznie, a ja i moi
wsppracownicy
wspierajcy prezydenta miasta pana
Michaa Zaleskiego, mamy w tym
swj udzia. Wiele osb, ktre
ceni moj dotychczasow prac
w parlamencie sugerowao mi, e
powinienem wystartowa w wyborach do senatu.

e bdzie mi dane nawiza do tej


tradycji.
W latach 1997 2001 marszakiem senatu bya pani prof. Alicja
Grzekowiak?
To jeszcze jeden przykad

Wiele osb, ktre ceni


moj dotychczasow prac
w parlamencie sugerowao mi,
e powinienem wystartowa
w wyborach do senatu

A co z obecnym senatorem panem Janem Wyrowiskim?


Pan wicemarszaek senatu Jan
Wyrowiski postanowi zakoczy swoj prac w parlamencie
i przej w stan spoczynku (na
emerytur). Nie ukrywam, e
jego decyzja zachcia mnie do
startu. Z politykiem tak znanym
i cenionym w regionie trudno
byoby rywalizowa. Wiele razy
spieralimy si politycznie, ale
mam do Pana Marszaka wiele
szacunku i dzikuj mu za wiele
lat pracy najpierw w sejmie, a nastpnie w senacie z myl o naszym regionie. Toru mia szczcie do senatorw. Mam nadziej,

pokazujcy pikn tradycj Torunia w wyszej izbie naszego


parlamentu. Warto w tym miejscu przypomnie take posta
przedwojennego wojewody pomorskiego Wadysawa Raczkiewicza, ktry urzdowa w naszym
miecie jako wczesnej stolicy wojewdztwa w latach
1936-1939. Wczeniej
w latach 1930 1935
by on podobnie jak
prof. Alicja Grzekowiak marszakiem
senatu. Ten wybitny
polityk w czasie II
wojny wiatowej by
prezydentem RP na
Uchodstwie. Staraniem wadz naszego
wojewdztwa, zwaszcza pana
marszaka Piotra Cabeckiego,
przed Urzdem Marszakowskim
stoi jego pomnik. Bd zaszczycony jeli bdzie mi dane jako se-

natorowi kontynuowa toruskie


tradycje moich poprzednikw.
Mam nadziej, e w cigu 10 lat
pracy jako pose udowodniem,
e potrafi ze sprawami naszego
miasta i regionu skutecznie przebija si do wiadomoci w caej
Polsce.
To pikna posta, ale chyba mao
znana i cigle sabo wykorzystywana do promocji Torunia?
Mam plan aby to zmieni.
Wadysaw Raczkiewicz i jako
marszaek senatu i jako emigracyjny prezydent jest jednym
z symboli emigracji. W roku 2017
bdziemy obchodzili 70 lecie
jego mierci. To take rok wielu wanych rocznic zwizanych
z emigracj. Bd wnosi, aby
senat ogosi rok 2017 Rokiem
Emigracji. Pragn, aby bya to
okazja do troski zarwno o pami o tej dawnej emigracji jak
i troski o tych wszystkich naszych
wspczesnych emigrantw (czsto nasze dzieci czy krewnych).
Centralnym momentem tych

ferencja bdzie trwaa 3 dni i bdzie dedykowana pamici Wadysawa Raczkiewicza. Pierwszy
dzie odbdzie si w Toruniu
w Urzdzie Marszakowskim,
drugi w Warszawie w senacie,
a trzeci w Polskim Orodku Spoeczno Kulturalnym w Londynie. Patrona honorowy nad konferencj zostanie zaproponowany
Krlowej Zjednoczonego Krlestwa oraz Prezydentowi Rzeczypospolitej, natomiast w skad
komitetu honorowego zaproszeni
zostan marszaek senatu, marszaek wojewdztwa kujawsko
pomorskiego, prezydent Torunia
i rektor UMK.
To bardzo ambitny plan. Moe
nawet na miar wydarzenia kulturalnego roku?
Toru piknieje na naszych
oczach i ma wszelkie predyspozycje do tego eby by kulturaln
stolic Polski. Moje dotychczasowe dowiadczenie parlamentarne i kontakty w wiecie nauki
i instytucji midzynarodowych
umoliwi mi jako
senatorowi skutecznie zabiega, aby
tak si stao. Zreszt nawet jeli nie
zostan senatorem
bd te plany realizowa. Jako mieszkaniec Torunia, wykadowca na UMK,
czowiek rozkochany w naszej historii
i tradycji dziaaem,
dziaam i dziaa
bd na rzecz naszego miasta
zwaszcza za na rzecz podkrelania jego roli w zakresie nauki
i kultury.

Toru piknieje na naszych


oczach i ma wszelkie predyspozycje do tego eby by kulturaln
stolic Polski
obchodw ma by konferencja
naukowa organizowana przez
Zakad Historii XX w. Uniwersytetu Mikoaja Kopernika i Polskie
Towarzystwo Historyczne. Kon-

Od politykw zwykle ludzie wymagaj innych obietnic. A gdzie


praca, suba zdrowia, bezpieczestwo?
To s bardzo wane zagadnienia, ktrymi jak kady parlamentarzysta bd si zajmowa.
Od senatora jednak wymaga si
czego innego i czego wicej.
Zwaszcza jak ma si reprezentowa Toru i tak pikne tradycje
senackie jakie ma nasze miasto.
Jako polityk pose udowodniem przez 10 lat, e potrafi skutecznie reprezentowa interesy
partii, ktrej przez wiele lat byem lojalnym czonkiem Prawa
i Sprawiedliwoci. Teraz jako niezaleny senator zadbam o to, aby
Toru nasze miasto stao si
tym miejsce w Polsce, o ktrym
wszyscy inny bd mwili z zazdroci.
Dzikujemy za rozmow i yczymy powodzenia w wyborach do
senatu 25 padziernika.

BIOGR AM
Zbigniew Girzyski. W roku
1997 ukoczy studia magisterskie, a w 2001 doktoranckie na
Uniwersytecie Mikoaja Kopernika w Toruniu. Od 2001 r. wykadowca na UMK w Toruniu.
Zajmuje si histori XX w. Autor 4 ksiek i ok. 40 artykuw
naukowych. Wsporganizator
licznych konferencji i sympozjw naukowych. W latach
2005-2015 pose na Sejm RP.
Inicjator i przewodniczcy Parlamentarnego Zespou Mionikw Historii. Ma 42 lata, jest
onaty (ona Beata pracuje jako
nauczycielka w jednym z toruskich licew), syn Micha ma 15
lat i chodzi do gimnazjum.

14

ROLNICTWO

pozatorun.pl

23 padziernika 2015 r.

Rolniku, sigaj po nowe moliwoci

Najwaniejszym celem Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich


na lata 2014-2020 jest poprawa konkurencyjnoci sektora rolnego

rogram bdzie wspiera


dalsz
restrukturyzacj
i modernizacj gospodarstw rolnych oraz rozwj przetwrstwa
rolno-spoywczego.
Pomoc skierowana bdzie take
na dziaania zwizane z tworzeniem miejsc pracy na wsi, rozwojem infrastruktury technicznej
i spoecznej oraz zachowaniem
dziedzictwa kulturowego. O tym,
jakie dziaania w cigu najbliszych lat s
konieczne, by polskie
rolnictwo si rozwijao, opowiada Andrzej
Gross, prezes ARiMR.
czne rodki przeznaczone na realizacj
Programu
Rozwoju
Obszarw Wiejskich
na lata 2014-2020 wynios ponad 13,5 mld
euro.
Od 19 padziernika
do 17 listopada 2015 r. w ARiMR
mona skada wnioski o przyznanie pomocy na inwestycje
zwizane z modernizacj gospo-

darstw rolnych. W PROW 20142020 wsparcie modernizacyjne


ukierunkowane jest na tzw. gospodarstwa rodzinne, gwnie
w zakresie rozwoju, produkcji
mleka krowiego, byda misnego, prosit, operacje zwizane
ze zmianami technologicznymi i innowacjami w gospodarstwie.
Zupenie nowym rozwiza-

nych na terenach OSN (Obszary


Szczeglnie Narone zanieczyszczeniem azotanami pochodzenia
rolniczego) oraz obszarach NATURA 2000.
Wsparcie dla maych gospodarstw rolnych bdzie przebiegao dwutorowo. Z jednej strony
bdzie wsparcie na restrukturyzacj, z drugiej da moliwoci przekazania gospodarstwa wikszemu
i signicia po
rodki na prowaTrzeba wzmocni
dzenie dziaalnoci niezwizanej
proces modernizacji
z rolnictwem.
- By polskie
maych gospodarstw
rolnictwo i sektor
i stworzy miejsca pra- rolno-spoywczy
nadal si rozwicy poza rolnictwem
jay, potrzebny
stay dopyw
Andrzej Gross jest
pienidzy na inwestycje, modernizacj i restrukniem wprowadzonym w PROW
2014-2020 jest specjalne wspar- turyzacj - mwi Andrzej Gross,
cie na inwestycje i moderniza- prezes ARiMR. - W zwizku
cje w gospodarstwach pooo- z tym, e w Polsce jest 70% maych gospodarstw, trzeba rwnie

wzmocni proces ich modernizacji, a jednoczenie zapewni


tworzenie miejsc pracy poza rolnictwem. Niezbdny jest take
narodowy program w zakresie
racjonalnej gospodarki wodnej.
Wobec narastajcego deficytu
wody w rolnictwie, naley zadba
o jej odpowiednie wykorzystanie.
Prezes podkrela take konieczno zwikszania konkurencyjnoci naszego rolnictwa.
- Polska jest w Unii Europejskiej, w zwizku z czym sytuacje gospodarcze innych pastw
wpywaj na krajowy rynek mwi Andrzej Gross. - Dlatego
wobec znaczcej pozycji polskiego rolnictwa w produkcji i przetwrstwie, niezbdne wydaje si
rwnie zbudowanie z udziaem
pastwa, akceptowanego przez
wszystkich systemu ubezpiecze
- zarwno upraw, jak i w zakresie
ryzyka rynkowego. Trzeba zadba o system ubezpiecze chronicy przed niespodziewanymi
rynkowymi wydarzeniami i zabezpieczajcy interesy rolnikw.

Bardzo wane rwnie jest stae


wzmacnianie procesu podnoszenia jakoci ycia na obszarach
wiejskich.
Jednym z priorytetw polityki unijnej jest wikszy nacisk
na wprowadzenie nowych innowacyjnych rozwiza. Take
w rolnictwie. W ramach dziaania
Wsppraca PROW 2014-2020
mona bdzie realizowa projekty z zakresu rozwoju nowych
produktw, praktyk, procesw
i technologii w sektorach rolnym,
spoywczym i lenym. Nowym
pomysem s tzw. grupy ma rzecz
innowacji.
Rol nie do przecenienia
w aktywizowaniu mieszkacw
wsi odgrywa Program Leader.
W nowym PROW na jego realizacj jest przeznaczonych prawie
735 mln euro.
W PROW 2014-2020 jest rwnie przewidziane wsparcie na
zwikszanie przedsibiorczoci
na wsi, a take na tworzenie nowych miejsc pracy.

Determinacja, skuteczno i dowiadczenie


Dlaczego Platforma Obywatelska?
Dlatego, e przez ostatnie 8 lat konsekwentnie i skutecznie zmieniaa Polsk. wiadcz o tym nie tylko wskaniki
rozwoju gospodarczego czy spadku bezrobocia, ale take to, co widzimy wok.
A przed nami nowa, wywalczona przez
liderw PO, unijna perspektywa finansowa. Nowe, ambitne projekty. Komu
naley powierzy ich realizacj, jeli nie
tym, ktrzy wiedz jak to robi? Najblisze lata, to czas intensywnego rozwoju
istniejcego potencjau. Nie sta nas na
eksperymenty.
Dlaczego ja?
Przemawia za mn moja determinacja, skuteczno i moje dowiadczenie.
Nie tylko w tej, ale take w poprzedniej
kadencji angaowaem si w wiele przedsiwzi. Czasem nawet wbrew wasnemu Klubowi. Jeli byem przekonany, e
okrelone zmiany s potrzebne, potrafiem pokona rne przeszkody. Poza tym
lubi prac w Sejmie. Proces legislacyjny
mgbym porwna do rozwizywania
zada matematycznych. A to jest niezwyke zajcie.
Co odpowiadam tym, ktrzy mwi,
e ostatnie 8 lat to czas zmarnowanych
szans i moliwoci?
Odsyam ich do historii naszej transformacji. Przecie ani PiS, ani dysponujce funduszami przedakcesyjnymi
SLD, nie potrafiy zarzdza unijnymi
pienidzmi tak jak my, cho ju na pocztku naszych rzdw Polsk dotkn
wiatowy kryzys, ktry bardzo le odbi
si na wielu gospodarkach. Poza tym,
opozycja jest saba, skupiona gwnie na
ideologii, a nie na gospodarce. Dzisiaj,
kiedy procedury zwizane z realizacj
unijnych projektw s bardziej wymaga-

jce, a pienidze trudniej osigalne, jest


duym ryzykiem powierza je ludziom
niedowiadczonym. Wprawdzie wikszo zada przejm samorzdy, jednak
sporo inwestycji, szczeglnie w obszarze
infrastruktury drogowej i kolejowej, spocznie na wadzy centralnej.
Pytany: jakie najwaniejsze priorytety
wyznaczam na nastpn kadencj, mwi:
Dobrze zagospodarowa nasz Wolno. Polska bya dotd beneficjentem
przemian cywilizacyjno-gospodarczych,
teraz powinna sta si te ich kreatorem.
W tej sytuacji najwaniejsza staje si modernizacja kraju. Jeli bdziemy potrafili
wykorzysta nowe moliwoci technologiczne i finansowe dla zbudowania szerokopasmowego Internetu, moemy zyska
przewag technologiczn nawet w Unii
Europejskiej. Nie osigniemy tego jednak
bez mentalnej zmiany, bez wypracowania
innego podejcia. Mam taki plan i wiem
jak go wykona z penym poparciem mojego politycznego rodowiska.
Co chciabym zrobi dla regionu?
Ju wiele lat temu, jeszcze za rzdw
SLD, pomagaem przy zaatwieniu terenw pod stref ekonomiczn w Ostaszewie. I to jest ten kierunek, ktry prowadzi do wzrostu gospodarczego. Dlatego
z jednej strony bd zabiega o poszerzanie stref ekonomicznych, z drugiej
natomiast o pozyskiwanie funduszy,
ktre pozwol rozwija przedsibiorstwa i przyciga inwestorw. Mam
w tym spor wpraw. Nie ustan rwnie
w staraniach o utworzenie zwizku metropolitarnego Bydgoszczy z Toruniem.
Wszystkie dokumenty wskazuj, e jest
to najbardziej korzystne rozwizanie dla
regionu i jego mieszkacw.

23 padziernika 2015 r.

REKLAMA

pozatorun.pl

Zosta bohaterem ksiki

15

Podaruj swojemu dziecku spersonalizowan bajk

o zrobi, aby czytanie ksiek stao si przyjemne,


a dziecko czsto chwytao
za bajk? Wydawnictwo Niebieski So oferuje unikatowe egzemplarze powieci, w ktrych
Amelka czy Krzy staj si ich
gwnymi bohaterami. Spersonalizowana ksika zachwyci kadego malucha.
Amelka marzy o byciu ksiniczk. Krzy wolaby by dzielnym rycerzem lub odkrywc.
Dzi ich marzenia moesz speni. Toruska filia wydawnictwa
Niebieski So znalaza sposb na
realizacj tych pragnie. W prosty sposb, poprzez jedn z szeciu ksiek, przenosi dziecko do
wiata bani.
- Tworzc spersonalizowan bajk staramy si, aby kade
dziecko, czytajc j, czuo si
wyjtkowe - mwi Ilona, wacicielka filii wydawniczej. - Kada
ksika posiada indywidualn
dedykacj oraz zdjcie dziecka
lub grupy jego przyjaci.
Bohaterem bajki sta si moe
kade dziecko, towarzyszy mu
moe rodzestwo lub przyjaciele. Ksika jest spersonalizowana
pod wzgldem imion oraz nazwisk, a take miejsc zamieszkania pociech.
- Do wyboru mamy sze
uniwersalnych tytuw - zaznacza kobieta. - S to opowiadania
o kotce przygarnitej przez dzieci, wycieczce do zoo, o piknej
ksiniczce i dzielnym rycerzu,

Micha Ciechowski

o baniowej krainie snw, opowieci o Panu Jezusie, a take


z nutk tajemnicy - o jednookim
stworze.
W kadej z tych przygd
dziecko odgrywa moe gwn
rol. Spersonalizowana ksika
jest idealnym prezentem na komuni wit, urodziny, dzie
dziecka czy z okazji wit Boego

Narodzenia.
- Wysokiej jakoci albumowe
wydanie dostpne jest w sztywnej
oprawie, w formacie A4 - opisuje
pani Ilona. - Due literki pozwalaj dziecku na samodzielne czytanie, tym samym przenosi malucha w wiat fantazji i pobudza
mylenie.
Ju wkrtce w ofercie wydaw-

nictwa dostpne bd take spersonalizowane ksiki w jzyku


angielskim, dziki ktrym dzieci w prosty i przystpny sposb
bd mogy stawia pierwsze kroki w nauce jzyka obcego.
- Oprcz ksiek w ofercie wydawnictwa znajduje si take gra
"Plczemy z krecikiem" - podsumowuje wacicielka toruskiej

filii. - Jest ona wietn pomoc


dydaktyczn, ktra rozwija podstawowe wiadomoci o otaczajcym wiecie. Udoskonala take
ona sprawno manualn. Podczas gry, dziecko musi przeciga sznurek przez mae nacicia
w karcie do gry.
Aby zamwi spersonalizowan ksik, wystarczy przesa na adres wydawnictwa imi
i nazwisko dziecka, imi przyjaciela, nazw rodzinnego miasta,
a take dedykacj, ktra widnie
bdzie na pierwszej stronie bajki.
Zamwienia naley skada poprzez oficjaln stron internetow www.niebieskislon.net.pl. Za
jej pomoc mona rwnie naby
gr "Plczemy z krecikiem".
Wydawnictwo realizuje zamwienia w cigu 2-4 dni roboczych, wraz z dostaw do miejsca
zamieszkania lub szkoy. Przy
wikszym zapotrzebowaniu dla
szk lub przedszkoli wydawnictwo Niebieski So oferuje atrakcyjne promocje.
Ksiki i gry to nie tylko
wietna zabawa, ale take nauka.
Wydawnictwo, dziki swoim produktom, motywuje dzieci do czytania i podnosi poczucie ich wasnej wartoci. Unikatowy przekaz
sprawia, e maluch zaczyna sam
siga po ksiki, a czytanie staje
si niesamowit przygod, ktr
bdzie chcia przeywa kadego
dnia.

16
Stypendia
dla najlepszych
GMINA CHEMA

pozatorun.pl

23 padziernika 2015 r.

Kolejni uczniowie doczyli do grona stypendystw gminy Chema. 37 osb wyrniono podczas Dnia Edukacji Narodowej, jednej z najwaniejszych lokalnych
uroczystoci
Aleksandra Radzikowska

ych najbardziej pracowitych akw doceniono ju


po raz pitnasty. wito
byo te okazj do podzikowa,
radosnych ycze oraz sympatycznego spotkania nauczycieli
z uczniami i ich rodzicami. Tegoroczne upyno w wyjtkowej
atmosferze, a podsumowa je
koncert zespou GO!Band. Wjt
gminy Jacek Czarnecki by organizatorem spotkania, ktre tym
razem odbyo si w Szkole Podstawowej w Grzywnie.
- Na uroczysto zaproszenie
przyjli gocie z regionu: pose
na Sejm RP Zbigniew Sosnowski, starosta toruski Mirosaw
Graczyk, przewodniczcy Rady
Powiatu Toruskiego Tomasz
Zakrzewski i wiceprezes ZNP
Miasta i Gminy Chema Maria
Muzio mwi Katarzyna Orowska. Na spotkanie przybyli
rwnie radni gminy - fundatorzy stypendiw im. Jacka Luntkowskiego, radni powiatowi,
dyrektorzy, pracownicy admini-

stracji i obsugi ze szk gminnych czy pracownicy UG Chema. Sowem, wszyscy ci, ktrym
modzie jest bliska.
Nie tylko zdolni uczniowie
otrzymali tego dnia wyrnienia.
Zgodnie z tradycj nagrody samorzdowe z okazji Dnia Edukacji Narodowej odebrali nauczyciele ze szk w gminie: Marlena
Baszkowska, Iwona Szymaska,
Lidia Pirkowska i Daria Bogdanowicz. Do grona nagrodzonych
doczy take pracownik obsugi
z SP w Grzywnie Rafa Chryszczak. Z kolei uczniowie z tytuem
Najlepszego Absolwenta roku
szkolnego 2014/2015 uhonorowani zostali listami gratulacyjnymi i upominkami. Wspomnianym tytuem mog poszczyci
si absolwenci: Maciej Jasiski,
Aleksandra Gabry, Zuzanna
wiatkowska, Agata Winiewska,
Daria Polcyn i Klaudia Sztoltman .
- Bez wtpliwoci najwaniejsz czci uroczystoci byo

Teatralne
przenikanie

Dobiega koca realizacja projektu pn. Teatralne przenikanie - warsztaty ze spektaklem w finale w partnerstwie z Wojewdzkim Orodkiem Animacji Kultury w Toruniu.
W projekcie udzia wzio ponad 40 mieszkacw Gminy Chema w rnym wieku

arsztaty odbyway si
od lipca do padziernika br. w trzech miejscowociach: Guchowo, Bielczyny
i Skpe. Efekty pracy uczestnikw
projektu mona byo obejrze
i oceni podczas ich wystpw,
ktre odbyy si w dniach 15.10 w Bielczynach, 17.10. - w Skpem
i 18.10. - w Guchowie. Partnerem
projektu byo Centrum Inicjatyw
Kulturalnych Gminy Chema.
W ramach projektu uczestnicy musieli si zmierzy z iluzj,
kuglarstwem, scenografi, aktorstwem, piewem i tacem. Spektakl nawizywa do tradycji staropolskiego teatru objazdowego.
W pracy inspirowano si rwnie
popularn w okresie staropolskim komedi rybatowsk oraz
postaciami i technikami commedia dell'arte.
W widowisku zostay poczone wystpy aktorw, kuglarzy, tancerzy i piewakw. Celem
projektu byo przede wszystkim
wzmocnienie udziau mieszkacw gminy w tworzeniu i odbio-

rze kultury. - Uczestnicy projektu zdobyte podczas warsztatw


umiejtnoci w przyszoci bd
mogli wykorzysta w dziaaniach
kulturotwrczych na rzecz swoich spoecznoci. Realizacja tej
inicjatywy pokazaa , e kultura
i sztuka lub sztuka i kultura cz
pokolenia stwierdza dyrektor
CIK-u, Justyna Baszczyk. W projekcie uczestnikami byli zarwno
mode jak i starsze osoby, ktre na scenie doskonale ze sob
wsppracoway.
Warsztaty "Teatralne Przenikanie" poprowadzone zostay
przez instruktorw z WOAK-u Toru. Relacje z przebiegu
warsztatw mona byo na bieco ledzi w lokalnej Telewizji Po
Ssiedzku.
Przedsiwzicie zostao dofinasowane ze rodkw Narodowego Centrum Kultury w ramach
programu Kultura Interwencje
2015.
Fot.CIK Gminy Chema
(KO)

Stypendia przyznawane w Dniu Edukacji Narodowej to tradycja gminy Chema.

wrczenie stypendiw gminnych


najlepszym uczniom ze szk ponadgimnazjalnych, gimnazjum
i LO Akademickiego w ZS UMK
w Toruniu dodaje Katarzyna
Orowska. - Tegoroczna edycja
tylko potwierdzia, e najlepsz
inwestycj w przyszo jest edukacja, a dziki stypendiom im.
Jacka Luntkowskiego promujemy
t uniwersaln warto. Grono
tegorocznych stypendystw i piciu najlepszych studentw, ktrzy odebrali z kolei swoje stypendium studenckie, to przykad na
to, e warto si stara. Opaca si.
Gminny Fundusz Stypendialny powoany zosta w 2002 roku,
a rodki finansowe przeznaczone

na ten cel pochodz z budetu


gminy i od fundatorw wjta Jacka Czarneckiego i radych
gminy Chema. Od ubiegego
roku zosta poszerzony o stypendia studenckie, na ktre rodki
pochodz z gminnego budetu.
Wyrnienia przyznawane s na
okres roku szkolnego w wysokoci 100 z miesicznie. Kwota stypendium studenckiego to z kolei
ju 250 z, ktre przez najbliszy
rok akademicki otrzymywa bdzie piciu
najzdolniejszych
studentw i a czterech z UMK
W Toruniu. Wyrnieni to Agata
Zikowska, studentka Wydziau Filologicznego, Kinga Kolasa,
studentka Wydziau Lekarskie-

Fot. BARBARA
AUKAJTYS

go, Ewelina Uciska, studentka


Wydziau Nauk Pedagogicznych
i Magdalena Zikowska, studentka Wydziau Nauk Ekonomicznych i Zarzdzania. Micha
Mika, student Wydziau Inynierii Mechanicznej, uczy si
na Uniwersytecie Techniczno
Przyrodniczym im. Jana i Jdrzeja niadeckich w Bydgoszczy.
- To wanie modzi ludzie s
ambasadorami gminy Chema
w miejscach, w ktrych przebywaj, zdobywaj pierwsze zawodowe szlify czy realizuj swoje
yciowe pasje dodaje Katarzyna
Orowska. Oby tej wytrwaoci
w deniu do celu nie zabrako
im nigdy. Gratulujemy!

23 padziernika 2015 r.

pozatorun.pl

REKLAMA

17

18

GMINA UBIANKA

pozatorun.pl

23 padziernika 2015 r.

Ksidz Jerzy czuwa


W ubiance powstaje nowa witynia. Kamie
wgielny pod jej budow ju pooono

ie naley do parafii Bierzgowo, ale


jest bardzo liczna.
Std kilka lat temu pojawi
si pomys budowy kocioa
w tej miejscowoci. Teraz jest
on wcielany w ycie. Za ssiadw wierni bd mieli straakw.
Uroczysto
powicenia
i pooenia kamienia wgielnego odbya si 18 padziernika.
Budowany koci bdzie wityni pod wezwaniem bogosawionego ks. Jerzego Popieuszki.
- ubianka jest najwikszym
i najludniejszym soectwem
w gminie - mwi Jerzy Zajkaa, wjt gminy ubianka. - Dlatego poparem od razu starania
mieszkacw, ktrzy chc mie
koci w swoim bezporednim
ssiedztwie.
witynia powstaje przy ul.
Wichrowej, dokadnie naprzeciwko, take obecnie budowanego, Centrum Szkolenia
Pastwowej Stray Poarnej.
Niedzielna uroczysto odbya

Tomek Wicawski

Od lewej z przodu ks. Rajmund Ponczek, wjt gminy ubianka Jerzy Zajkaa i biskup toruski
Andrzej Suski.

si podczas polowej mszy w.


o godzinie 12.30. Kamie, ktry zoono w cianie kocioa,
zosta przywieziony z grobu
bogosawionego ks. Jerzego

Popieuszki w Warszawie, ze
wityni w. Stanisawa Kostki
na oliborzu, przy ktrej ks. Jerzy peni posug, a obok ktrej znajduje si jego grb.

Fot. URZD GMINY/


NADESANE

- Kamie wyjty z grobu


ma niezwykle symboliczne
znaczenie - mwi ks. Rajmund Ponczek, proboszcz parafii pw. Wniebowzicia NMP

w Bierzgowie. - Tam, gdzie


wiara zostaa przypiecztowana, gdzie okazaa si silniejsza
ni mier, budowano koci.
Nasz kamie wgielny zosta
wycignity z grobu podczas
ekshumacji dokonywanej przed
wyniesieniem go na otarze
w czerwcu 2010 roku.
Zosta on powicony przez
biskupa toruskiego Andrzeja
Suskiego, ktry odprawia msz
wit. Razem z nim w cian
wityni wmurowano akt erekcyjny podpisany przez biskupa,
proboszcza oraz obecnych na
uroczystoci: Piotra Cabeckiego, marszaka wojewdztwa
kujawsko-pomorskiego, Jerzego Zajka, wjta gminy ubianka, Jacka Zikowskiego,
sotysa ubianki, Wojciecha
Machnickiego, ktry przekaza
ziemi pod koci, Bernarda
Kowalskiego, ktrego firma buduje wityni oraz Wojciecha
Osaka - projektanta kocioa
i ciel Stanisawa Sawin.

Zadanie
dla kibicw
Kolejna edycja toruskiego maratonu,
wzorem lat ubiegych,
bdzie wioda przez
gmin ubianka

Buduj, a dymi
Gocilimy z aparatem na placu budowy Centrum Szkolenia Pastwowej
Stray Poarnej w ubiance. To jedyny obiekt tego rodzaju w Polsce, ktry powstaje z myl o straakach-ochotnikach. Bd z niego korzystali
druhowie z wielu miejscowoci w naszym kraju. Redakcja "Poza Toru"
bacznie ledzi t inwestycj. Jak wida na powyszych zdjciach - prace
nad budow obiektw szkoleniowych id pen par. O tym, dlaczego
ten obiekt jest tak wany i potrzebny przeczytaj pastwo w kolejnych
numerach "Poza Toru" i na www.pozatorun.pl

ywalizacja
najwytrwalszych biegaczy odbdzie
si ju w najblisz niedziel - 25 padziernika. Zawody
rozpoczn si o godzinie 9.00 na
toruskiej Starwce. Szczegln
opraw mionicy tej dyscypliny
sportu szykuj w Biskupicach.
- W tej miejscowoci wypada
pmetek maratonu - mwi Radosaw Kowalski z Urzdu Gminy ubianka. - Ta osoba, ktra
przybiegnie w to miejsce pierwsza i ukoczy cay bieg, otrzyma puchar wjta gminy. W tym
miejscu zgromadzi si take bardzo wielu kibicw. W zawodach,
jako obserwujcy, uczestniczy
bd uczniowie ze szk z naszej
gminy. Zachcamy wszystkich do
wczenia si w akcj aktywnego
kibicowania.
Trasa 33. Toru Marathonu
powiedzie przez Wrzosy i Rankowo. Pniej zawodnicy znajd
si na terenie gminy ubianka.
Pobiegn przez Pig (czowka spodziewana jest ok. godziny
9.40), Brchnowo (ok. godziny
10.00) z tzw. agrafk na ul. Parchatka, Biskupice (godz. 10.10
- pmetek maratonu) i ubiank (godz. 10.20), gdzie przy ul.
Bydgoskiej wbiegn na ciek
pieszo-rowerow, ktr wrc do
Torunia.
Szczegln gratk dla kibicw
powinien by fakt, e wrd maratoczykw nie zabraknie wielu
reprezentantw KM "Truchcik"
ubianka.
(WT)

numer 11(90)/2015
ISSN 1734-2066

WIADOMOCI

RELACJE

AKTUALNOCI

KOMENTARZE

www.powiattorunski.pl

AKTUALNOCI

wito Nauczycieli Budowa ruszya


Po raz pierwszy w powiecie toruskim Dzie Edukacji
Narodowej obchodzilimy w tak wielkim gronie podczas
uroczystoci, ktra odbya si w sali koncertowej Szkoy
Muzycznej I stopnia w Chemy

12 padziernika 2015 r. uroczycie wmurowano akt erekcyjny


pod budow nowego Komisariatu w Dobrzejewicach.
To kolejny etap dziaa zmierzajcych do poprawy warunkw
pracy policjantw i obsugi mieszkacw powiatu

Na okolicznociowe obchody przybyli nauczyciele oraz pracownicy owiaty


ze wszystkich jednostek organizacyjnych powiatu.
Wanym punktem gali byo wrczenie
nagrd Starosty Toruskiego za osignicia dydaktyczno-wychowawcze i opiekucze. Nagrody te otrzymali: Hanna
Jeewska dyrektor Zespou Szk Specjalnych w Chemy, Zbigniew Piotrowski
dyrektor Zespou Szk, CKU w Gronowie, Ewa Wilewska pedagog z Poradni
Psychologiczno-Pedagogicznej w Chemy, Monika Danielska i Irena Szydowska
nauczycielki z Zespou Szk w Chemy, Katarzyna Pawlikowska nauczycielka z Zespou Szk Specjalnych w Chemy oraz Micha Rycharski nauczyciel

Po kapitalnym remoncie Komisariatu


w Chemy udao si doprowadzi do
rozpoczcia budowy nowego obiektu,
ktry bdzie obsugiwa gminy Czernikowo, Lubicz i Obrowo.

z Zespou Szk, CKU w Gronowie.


Dyplomy i gratulacje otrzymali take
nauczyciele odznaczeni medalami Za
dugoletni sub oraz medalami Komisji Edukacji Narodowej, nagrodzeni
przez dyrektorw szk oraz ci, ktrzy
uzyskali kolejny stopie awansu zawodowego.
Cao imprezy uwietniy wystpy
uczniw z klas I i II Szkoy Muzycznej oraz
utalentowanej modziey z Zespou Szk
w Chemy.
My rwnie przyczamy si do ycze
zdrowia i anielskiej cierpliwoci sukcesw zawodowych, szerokich perspektyw
rozwoju, wytrwaoci w realizacji zamierze oraz radoci i wszelkiej pomylnoci!
(AG)

Powiat przeznaczy 100 tys. z na


opracowanie projektu budowlanego,
gmina Obrowo przekazaa dziak pooon blisko DK nr 10, aczcej wszystkie
trzy zainteresowane gminy.

Na uroczysto wmurowania kamienia wgielnego pod nowy Komisariat zjechali do Dobrzejewic


przestawiciele wadz powiatu oraz gmin Czernikowo, Obrowo i Lubicz, a take reprezentujcy
Ministerstwo Spraw Wewntrznych minister Grzegorz Karpiski oraz insp. Wiesaw Domaski
z Komendy Wojewdzkiej Policji w Bydgoszczy

Uwaga - czasowe utrudnienia w dojedzie do Starostwa!


W zwizku z zaplanowan przez Miejski Zarzd Drg w Toruniu
przebudow ul. Pod Dbow Gr oraz jej skrzyowa z ul. Wielki Rw,
Batorego i Towarow, 12 padziernika 2015 r. zostay one wyczone
z ruchu. W czasie trwania remontu dojazd do Starostwa Powiatowego
jest moliwy jedynie od strony ul. Chrobrego, a dojazd do Urzdu
Celnego od Trasy rednicowej.
Prace maj zakoczy si do 31 maja 2016 r.

Toruskie patki maj ju 25 lat!

Uroczystoci jubileuszowe odbyy si 2 padziernika 2015 r.


Wadze Cereal Partners Worldwide
z okazji 25-lecia firmy Toru-Pacific,
ktra jest czci CPW od 1994 roku,
uhonoroway sze osb specjalnymi
statuetkami Partnera Tworzenia Wsplnej Wartoci za budowanie klimatu dla
rozwoju spoecznie odpowiedzialnego
biznesu w Polsce i regionie. Doceniony
zosta take powiat toruski.

Wyrnienia z rk Devea Homera


i Luca Imberta, dyrektora CPW w Europie, otrzymali: Andrzej Czerwiski
minister Skarbu Pastwa (reprezentowa go wiceminister Cezary Gabryjczyk), Ewa Mes Inwestycja zakoczy si
31 maja 2016 r. Wojewoda Kujawsko-Pomorski, Piotr Cabecki Marszaek
Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego,

Micha Zaleski Prezydent Torunia, Mirosaw Graczyk Starosta Toruski, Marek Olszewski Wjt gminy Lubicz, gdzie
firma od 2000 ma fabryk batonikw
i magazyny (wjta reprezentowaa Teresa Gryciuk sekretarz gminy). Gal prowadzia Marzena Supkowska, prezenterka TVP.
fot. Jacek Smarz
www.powiattorunski.pl

2 Powiat Toruski,

padziernik 2015

ZARZD

Rada Gminy ysomice Najpikniejsze w powiecie


wielu lat Starostwo Powiatowe w Toruniu organizuje konkurs
obradowaa w Toruniu Od
Pikna Zagroda. Rywalizacja odbywa si na etapie gminnym,
W poowie padziernika radni gminy ysomice, na wniosek
Przewodniczcego Rady Roberta Kouchowskiego, spotkali
si na wyjazdowej sesji w Starostwie Powiatowym w Toruniu
Wsplnie ze Starost Toruskim Mirosawem Graczykiem oraz czonkami zarzdu Mirosawem Nawrotkiem
i Wiesawem Kazanieckim omwiono
dotychczasowe inwestycje. By te czas
na dyskusj o planach na przyszo.
Partnerstwo w realizacji zada pozwolio dotychczas zmodernizowa 30 km tj. ponad 58%
nawierzchni drg powiatowych w gminie ysomice.
Nowe nawierzchnie pojawiy si na drogach:
OstaszewoKowrz, Papowo ToruskieTurzno, MorczynyKamionkiTurzno
Nowe drogi rowerowe: ToruRankowo
ubianka oraz ToruysomiceKamionki

wsplnego wniosku, e tego typu spotkania naley kontynuowa. Pozwoli to


nie tylko lepiej zaplanowa kolejne zadania, ale take wyjani wiele drobnych,
biecych kwestii.
Korzystajc z okazji radni zapoznali si z zadaniami powiatu toruskiego
w zakresie pomocy spoecznej, owiaty
i zdrowia, a take z dziaaniami realizowanymi w procesie inwestycyjnym czy
te realizowanymi w Wydziale Komunikacji. Na koniec mogli zobaczy prac
Starostwa od podszewki i zwiedzi pomieszczenia, ktre na co dzie nie s dostpne dla klientw.

W rozmowach poruszono zarwno


dotychczasowe, jak i planowane zaangaowanie gminy ysomice w realizacj
zada drogowych. Radni gminy poruszyli
rwnie kwesti koniecznoci pilnej naprawy drg na odcinkach TurznoGronwko oraz ZakrzewkoTylice, a take
problemy zwizane z oznakowaniem
na drogach rowerowych i z ich utrzymaniem. Gocie i gospodarze doszli do

PRZYJAZNY URZD

Bon zakupowy w nagrod


Starosta Toruski po raz pierwszy zaprasza do pilotaowego
konkursu na Najciekawsz Inicjatyw Spoeczn
Robicie zwyke rzeczy w niezwyky
sposb? Macie na swym koncie inicjatywy, ktre inspiruj innych do pozytywnego dziaania lub integruj lokaln
spoeczno? Nie zwlekajcie ju dzi
zgocie je do konkursu na Najciekawsz Inicjatyw Spoeczn. Do wygrania
jest bon zakupowy o wartoci 1000 z!
Konkurs skierowany jest zarwno
do grup formalnych stowarzysze
i fundacji jak rwnie do grup nieformalnych, czyli k gospody wiejskich,
mieszkacw soectw, uczniw czy te
mieszkacw domw pomocy spoecznej z terenu powiatu toruskiego, realizujcych zadania na rzecz powiatu i jego
mieszkacw.

a nastpnie powiatowym w dwch kategoriach na najbardziej


zadbane gospodarstwo rolne i dziak ogrodnicz

Konkurs ma na celu zwrcenie


uwagi mieszkacw wsi na dbao
o swoje najblisze otoczenie oraz popraw estetyki zabudowa wiejskich
oraz terenw sucych do rekreacji
i wypoczynku. Celem dugoterminowym konkursu jest poprawa wizerunku
naszych wsi.
Gwnymi kryteriami, ktre decyduj
o wyborze laureatw s czysto i porzdek obejcia, charakter ogrodu, rabaty kwiatowe, kompozycje krzeww
i rolin wieloletnich, a take dodatkowe
urzdzenia i elementy ogrodowe (altanki, pergole, oczka wodne). W kategorii
gospodarstwo rolne oceniano take
dziaania proekologiczne, tj. segregacj
mieci, pyty obornikowe i zbiorniki na
gnojowic.
W tym roku do etapu powiatowego przeszy w kategorii gospodarstwo
rolne, bardzo dobrze zorganizowane
i pikne zagrody wiejskie. Utrzymanie
porzdku w zagrodach jest szczeglnie trudne, poniewa jest to nie tylko
miejsce odpoczynku, ale take miejsce
pracy rolnika. Specyfika produkcji zwierzcej nie uatwia utrzymania porzdku
w obejciu. Jednak nasi laureaci poradzili sobie z tym po mistrzowsku!
W kategorii ogrd przydomowy, znalazy si zarwno te bardzo due, o powierzchni ok. 6000m2, jak i mae ogrdki
przydomowe. Wszystkie wyrniay si
bogactwem gatunkw drzew, krzeww

i kwiatw, a ponadto ciekaw architektur krajobrazu. Byy ogrody w stylu angielskim i francuskim, garbate mostki,
stawy, pergole i rzeby. Wrd uczestnikw objawili si wielcy pasjonaci, znajcy kad rolink w swoim ogrodzie,
jej acisk nazw oraz pochodzenie.
22 padziernika 2015 r., w trakcie
sesji Rady Powiatu Toruskiego, uroczycie wrczono laureatom dyplomy
i upominki. Otrzymali je:
Kategoria gospodarstwo rolne:
1. Justyna i Ryszard Kominek z yna
2. Marzanna i Adam Koliccy z Lubicza Dolnego
3. Joanna i Janusz Klugowscy z Gronowa
Kategoria ogrd przydomowy:
1. Boena i Micha Przepierscy z Czarnego Bota
2. Monika i Jarosaw Gotlibowscy z Wielkiej Nieszawki
3. Krystyna i Krystian Folaron z Wielkiej
Nieszawki
4. Magorzata i Piotr Wegner z Kopanina
Wyrnienie za pasj otrzymali:
Aldona i Jan Krajnik z ysomic
Anna Voss z Pdzewa
Eugenia i Marian Stefascy z Grbocina.
Wszystkim uczestnikom serdecznie
dzikujemy za udzia i yczymy wytrwaoci oraz pomysowoci w dalszym
upikszaniu swojej maej ojczyzny.
(HZ)

Do konkursu mog by zgaszane


inicjatywy zrealizowane przez grupy
podczas caego okresu ich dziaalnoci.
Zgoszone przedsiwzicia zostan zaprezentowane przez ich realizatorw
podczas Forum Organizacji Pozarzdowych, ktre odbdzie si w grudniu br.
To wanie uczestnicy forum w drodze demokratycznego i tajnego gosowania dokonaj wyboru najciekawszego
z nich.
Zgoszenia inicjatyw oraz szczegowe informacje udzielane s pod nr tel.
56 662 88 42. Na zgoszenia czekamy do
20 listopada br.
(JR)

Wolontariusze na start!

Pierwszy w kategorii gospodarstwo rolne - ogrd pastwa Kominek z yna

Ruszy nabr do V edycji konkursu Wolonatriusz Roku


Powiatu Toruskiego
Podzikowanie tym, ktrzy bezinteresownie dziaaj na rzecz innych
oraz propagowanie idei wolontariatu
i ksztatowanie postaw prospoecznych
to gwne cele konkursu ogoszonego
przez Starostwo Powiatowe w Toruniu.
Do konkursu zgosi mona nie tylko
wolontariuszy, ktrzy dziaaj na rzecz
osb potrzebujcych, ale rwnie tych,
ktrzy aktywnie dziaaj na rzecz spoeczestwa i najbliszego otoczenia.
Aktywni, zaangaowani nie szczdz
wasnych si, swojego cennego czasu
i nierzadko rodkw finansowych za to
bardzo czsto pozostaj w cieniu. Wanie teraz moemy im si odwdziczy
i zgosi ich do konkursu Wolontariusz
Roku.
www.powiattorunski.pl

Termin przyjmowania formularzy zgoszeniowych upywa 20 listopada. Regulamin i druk formularza znajduj si na
stronie www.powiattorunski.pl w zakadce zobacz take organizacje pozarzdowe aktualnoci. Kandydatw do Konkursu zgasza mog nie tylko instytucje
publiczne i organizacje pozarzdowe, ale
take osoby prywatne. Nominowani do
konkursu mog by mieszkacy powiatu
toruskiego dziaajcy na terenie powiatu, jak i poza nim oraz wolontariusze, ktrzy niezalenie od miejsca zamieszkania
dziaaj na terenie powiatu toruskiego.
Laureat konkursu oraz osoba wyrniajca si zostan wybrani w dwch kategoriach wiekowych: do 18 lat oraz powyej
18 lat. Rozstrzygnicie konkursu jeszcze
w tym roku!
(JR)

Najwspanialszy wrd ogrodw przydomowych - ogrd pastwa Przepierskich z Czarnego Bota

3 Powiat Toruski,

padziernik 2015

OPIEKA SPOECZNA

Wsplny projekt - wsplne pozytywne emocje


Na pmetku realizacji projektu pn. Tacy sami Otwieramy si na innych uczestnicy przepenieni s wraeniami
i wspomnieniami z ostatnich miesicy
Naprawd wiele si dziao w powiatowych domach pomocy spoecznej
i rodowiskowych domach samopomocy, a to zasuga zaplanowanych w ramach projektu wyjazdw i warsztatw.
Kada wycieczka to dla podopiecznych
spotkanie z czym nowym, a ich zrnicowana tematyka nie pozwalaa na
nud i zachcaa do porzucenia codziennej rutyny i wyjcia poza mury Domu.
Wesoa atmosfera, ktra towarzyszya uczestnikom ju podczas podry
i wymiana wrae w drodze powrotnej,
zachcay do planowania kolejnych wyjazdw. Wycieczki, ktre rozwijaj zainteresowania oraz wzbogacaj wiedz
o wiecie cieszyy si du popularnoci.
Myn Wiedzy w Toruniu by lekcj
nowoczesnoci, szans na zetknicie si
z nauk i poznanie wielu interesujcych
informacji z zakresu fizyki czy chemii.
Wyjazd na zamek do Golubia-Dobrzynia
oraz do Szymbarku to przepikna lekcja
historii okazja pogbienia swojej wiedzy i przeniesienia si cho na moment
w czasy redniowiecza czy II wojny wiatowej.
Nie zabrako take akcentu turystycznego i sportowego. Pikne tnie inowrocawskie pozwoliy wszystkim na relaks, odpoczynek na onie natury, wrd
przepiknie pachncych r. Natomiast
wizyta na Motoarenie niejednemu kibicowi ulowemu przypomniaa dobre
czasy, pozwalajc po dugiej przerwie poczu atmosfer panujc podczas zawo-

Nie sdziam, e wycieczka do Szymbarku da


mi tyle wrae. Zazdroszcz tym, ktrzy byli
w domu do gry nogami, gdy ja nie odwayam si tam wej, ale i tak ciesz si, e mogam
spdzi czas poza Domem dodaje Zdzisawa
Grzecznowska, mieszkanka DPS w Browinie

dw i ponownie zetkn si ze wiatem


sportu, ktry niestety na co dzie nie jest
dostpny. Spotkania z wysok kultur to
spektakl w operze Nova w Bydgoszczy
oraz planowany wanie wyjazd do Teatru Wilama Horzycy w Toruniu.
Najwaniejsze jest jednak to, e
uczestnicy projektu chtnie bior udzia
w kadej formie integracji wycieczki,

warsztaty, prby teatralne czy muzyczne wszystkie propozycje przycigaj


liczn grup chtnych. Mimo bardzo
napitego harmonogramu ciesz si
i dostrzegaj starania organizatorw.
Helena Stempel, mieszkanka Domu Pomocy Spoecznej w Dobrzejewicach, tak
ocenia ostatnie miesice realizacji projektu: Wszystkie wycieczki s bardzo
ciekawe, dobrze zorganizowane. Podzi-

wiam, e dla takiej duej grupy bez problemu udaje si zaplanowa te wszystkie
szczegy: transport, posiki i samo sedno kadego wyjazdu zwiedzanie czy
ostatnio spektakl w Operze, w ktrej byam po raz pierwszy w yciu.
Projekt pod nazw Tacy sami
Otwieramy si na innych realizowany
jest na podstawie umowy zawartej z Ministerstwem Pracy i Polityki Spoecznej
w ramach Programu Oparcie spoeczne
dla osb z zaburzeniami psychicznymi
edycja 2015. Na jego realizacj przeznaczona zostaa kwota 125 tys. z, z czego
100 tys. z stanowi dotacja z Ministerstwa Pracy i Polityki Spoecznej, a pozostae 25 tys. z to rodki wasne powiatu
toruskiego. Projekt trwa od czerwca do
listopada 2015 r., a caa oferta skierowana jest do 96 mieszkacw i opiekunw
z powiatowych domw pomocy spoecznej i rodowiskowych domw samopomocy.
Projekt powoli dobiega koca i to
jest jedyna za wiadomo. Pocieszajca jest zawsze nadzieja na przyszo,
e moe jeszcze za jaki czas powstanie kolejna inicjatywa dla ludzi, ktrych
w swojej pracy wspieramy na co dzie
i widzimy rwnie ich potrzeby spoeczne i kulturalne. Jak si okazuje moliwo ich realizacji wywouje fal radoci
i szczcia, a niekiedy wzrusze uczestnikw projektu podsumowuje Wioleta
Redmer, koordynator projektu w Domu
Pomocy Spoecznej w Dobrzejewicach.
(MG)

Pierwszy raz byem w operze. Bardzo mi si


podobao. Pikne byy stroje i wspaniali aktorzy. Chtnie pojechabym jeszcze raz relacjonowa Przemek Kwiatkowski ze rodowiskowego Domu Samopomocy w Osieku nad Wis

Eksperymentowalimy, dotykalimy, suchalimy dowiadczalimy tego, co nas otacza,


a co nie zawsze dostrzegamy w codziennym
yciu. Niesamowite eksponaty utrwalilimy
na fotografiach, ktre znajd miejsce w naszej
kronice mwi podopieczni DS w Chemy

Na pocztku nie bardzo chciaem wzi udzia


w zajciach teatralnych, bo baem si, e nie
dam rady, ale kade kolejne zajcia z aktorami
dodaway mi wiary w siebie. Jestem zadowolony
z siebie i z tego, e przezwyciyem swoje obawy wspomina Edward Koc z DPS w Browinie

Jestem bardzo zadowolona z tego, e mam moliwo brania udziau w wycieczkach, podczas
ktrych poznaj nowych ludzi i wczeniej nie znane mi miejsca. Mio wspominam wyjazd do Inowrocawia. Zobaczyam tam synne tnie i park zdrojowy, jednak najwiksze wraenie zrobi na mnie
ogrd rany, w ktrym unosi si przepikny zapach. Ciekawe miejsca, profesjonalny przewodnik i
mia atmosfera sprawiy, e wyjazd sta si dobr okazj do oderwania si od codziennoci, pozwoli
na chwil zapomnie o troskach i chorobach wspomina Jadwiga Mydo, mieszkanka DPS w Pigy

Jestem kibicem od wielu lat. W tematyk speedwaya wprowadzi nas Jacek Krzyaniak, ktry jako
byy zawodnik i trener zdradzi nam wiele ciekawostek dotyczcych tego sportu. Bardzo si ciesz,
e od p. Jacka otrzymaem autograf nie tylko dla siebie, ale i dla pani Dyrektor. Najbardziej emocjonujcym punktem wyjazdu byo przygldanie si zmaganiom sportowym zawodnikw przy oguszajcym warkocie silnikw motocyklowych. Chciabym ponownie poczu te pozytywne emocje, jakie s
obecne na stadionie ulowym opowiada Klemens Bukowski z Domu Pomocy Spoecznej w Pigy

Trudno nam byo sobie wyobrazi jak we wczesnym redniowieczu, kiedy nie byo takiej techniki budowlanej, wybudowano tak ogromny zamek! Mielimy przyjemno przy wspaniaej pogodzie zachwyci
si walk rycersk, ktra bya odtworzeniem turnieju rycerskiego z czasw husarskich i pozwolia na
chwil przenie si w czasy Krla Jana Sobieskiego i Anny Wazwny. Pozwolio to na przyblienie historii,
o ktrej jeszcze pikniej opowiada nam przewodnik przebrany w strj z epoki wspomina Elbieta Wieliczko, mieszkanka DPS w Wielkiej Nieszawce

www.powiattorunski.pl

4 Powiat Toruski,

padziernik 2015

OWIATA

Z Erasmusem do Europy
Kolejnym, trzecim ju etapem realizowanego w Zespole Szk CKU w Gronowie projektu Jugend prgt Europa w ramach
Programu Erasmus+, by wyjazd 10 uczniw wraz z opiekunami oraz Dyrektorem Zbigniewem Piotrowskim do Eupen w Belgii
Belgijskie spotkanie uczniw i nauczycieli z zaprzyjanionych szk z Niemiec, Belgii, Wgier i Turcji odbyo si
we wrzeniu. Wszystkich zakwaterowano
w domkach na terenie Centrum Sportowego Worriken.
Projektanci pras do monet wzili udzia
w warsztatach, ktre dotyczyy kalkulacji
ekonomicznej i dowiedzieli si jak zaplanowa produkcj, reklam, marketing
i sprzeda. Uczestnikw warsztatw odwiedzi pracownik Europarlamentu z Brukseli, ktry zaprezentowa struktur Unii
Europejskiej i odpowiada na pytania zwizane z funkcjonowaniem zarwno samej
Unii jak i Parlamentu Europejskiego.
Kolejnym punktem programu wyjaz-

du bya wizyta w fabryce Faymonville,


produkujcej naczepy. Bya okazja, by
przyjrze si caej linii produkcyjnej i dowiedzie si wielu ciekawych rzeczy od
pracownikw firmy. Nadarzya si take
szansa, by zobaczy Robert Schuman Institut w Eupen partnersk szko. Dyrekcja przedstawia system szkolnictwa
w Belgii i oprowadzia goci po obiekcie. Po
poudniu uczestnicy projektu pracowali na
warsztatach, poznajc poszczeglne etap
produkcji prasy do monet. W pitek po
raz pierwszy wytoczylimy nasze monety
relacjonuj modzi technicy okazao si,
e nie s niestety jeszcze idealne. Dyskutowalimy w midzynarodowych grupach
o tym co naley zmieni bd ulepszy, by

POMOC SPOECZNA

nasze monety stay si doskonalsze. Nasze


pomysy spisalimy i teraz musimy je wcieli w ycie podsumowuj.
W napitym grafiku udao si wygospodarowa troch czasu na zwiedzanie. Poza
samym Eupen modzie odwiedzia park
krajobrazowy Hohes Venn, miasto Aachen
ze synn katedr, a przede wszystkim
Bruksel. W Parlamencie Europejskim
przywita nas polski europose pan Janusz
Zemke, ktry pokaza nam min. sal plenarn i niezwykle ciekawie opowiedzia
o instytucjach Unii Europejskiej, a take
o swojej pracy. Pan Janusz Zemke by bardzo zainteresowany tematem naszego
projektu i obieca, e postara si przyby
do Gronowa na fina projektu w maju 2016

roku opowiadaj uczestnicy wyjazdu.


Przed uczestnikami projektu jeszcze duo pracy. Wszyscy licz na to, e
w marcu 2016 uda si pojecha na kolejne
spotkanie do Turcji.
ZS, CKU w Gronowie

KULTURA

Pomoc spoeczna dzi i jutro Integracje muzyczne 2015

Z inicjatywy Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie


w Toruniu, 15 padziernika 2015 r., w Starostwie odbyo si
spotkanie dotyczce projektowanych dziaa w zakresie
pomocy i integracji spoecznej
W spotkaniu uczestniczyli Wicestarosta Toruski Andrzej Siemianowski,
Dyrektor Regionalnego
Centrum Rozwoju Spoecznego w Toruniu Adam
Szponka oraz przedstawiciele PCPR
w Toruniu i Orodkw Pomocy Spoecznej z terenu powiatu toruskiego.
Tematem spotkania byo midzy innymi
podsumowanie rezultatw projektw realizowanych przez Powiatowe Centra Pomocy
Rodzinie oraz Orodki Pomocy Spoecznej
w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego POKL w latach 2008-2014 oraz planowane powoanie Regionalnego Komitetu
Ekonomii Spoecznej do koordynacji dziaa. W skad Komitetu wejd reprezentanci
Konwentu Dyrektorw i Kierownikw Powiatowych Centrw Pomocy Rodzinie Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego oraz re-

Midzynarodowy festiwal muzyczny pod patronatem Starosty


Toruskiego po raz drugi w Chemy! Koncert galowy 23.10
o godz. 13:30 w Szkole Muzycznej, w Chemy, koncert laureatw w Orodku Chopinowskim w Szafarni, 24.10 o godz. 12:00

prezentanci Orodkw Pomocy Spoecznej.


Dyrektor RCRS przedstawi take wstpne zaoenia projektu o zasigu regionalnym w ramach Regionalnego Programu
Operacyjnego Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2014-2020. Zakada
on realizacj dziaa na rzecz wspierania
rodziny i pieczy zastpczej wsplnie z samorzdami szczebla powiatowego. Planowane w projekcie dziaania obejm midzy innymi rodowiska osb zagroonych
ubstwem lub wykluczeniem spoecznym
z obszarw zdegradowanych i objtych rewitalizacj.
W trakcie kolejnych spotka z przedstawicielami poszczeglnych samorzdw
uzgodnione zostan szczegy realizacji
projektu.
Jolanta Zieliska
Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie
w Toruniu

SPORT

Powiatowe bieganie z pik i bez

Inauguracja sportowego roku szkolnego odbya si tym razem w malowniczej scenerii Jeziora Chemyskiego

Wystartowalimy 24 wrzenia o godzinie 10:00. Wszystko poszo zgodnie


z planem, a byo to moliwe dziki znakomitej wsppracy Starostwa Powiatowego w Toruniu z Orodkiem Sportu
i Turystyki w Chemy.
Ognisko, kiebaski, napoje i przygotowane specjalnie na inauguracj sportowego roku szkolnego gry plenerowe
wszystko to czekao na uczestnikw
Mistrzostw Powiatu w biegach przeajowych.
Organizacja imprezy sportowej dla
ponad 200 osb wymaga nie lada wysiwww.powiattorunski.pl

ku, dlatego skadamy gorce podzikowania dla pracownikw OSiT w Chemy


Jakuba Urtnowskiego i Dariusza Preisa
oraz nauczycieli wychowania fizycznego ze Szkoy Podstawowej nr 2 w Chemy Magorzaty Sadzikowskiej i Krzysztofa Dembiskiego.
To by pocztek naszych zmaga. Dzi,
w kocwce padziernika, mamy ju za
sob niezwyke turnieje piki nonej rozegrane w Turznie, Ostaszewie i Chemy oraz emocjonujce biegi sztafetowe
z Czernikowa. Zawody wyoniy nowych
Mistrzw Powiatu. W kategorii chopcw ze szk podstawowych kopanie piki najlepiej wyszo modym sportowcom
z Grzywny, natomiast wrd gimnazjalistw zwyciyli panowie z Gimnazjum
w Lubiczu Grnym.
Najszybciej biegaj uczniowie i uczennice z lubickiej podstawwki, o czym nie
zapomniay rwnie ich starsze koleanki
z Gimnazjum w Lubiczu Grnym, zdobywajc powiatowe zoto. Natomiast

w kategorii chopcw szk gimnazjalnych, nikt nie da rady dogoni reprezentantw Gimnazjum z Dobrzejewic.
Serdecznie gratulujemy zwycizcom
i yczymy sukcesw na zawodach wojewdzkich!
Artur Stankiewicz
Powiatowy Koordynator Sportu Szkolnego

POWIAT TORUSKI
Bezpatny Miesicznik Samorzdowy
Starostwo Powiatowe w Toruniu
ul. Towarowa 4-6
87-100 Toru
tel. 56 662 88 88, fax 56 662 88 89
e-mail: starostwo@powiattorunski.pl
Redakcja w skadzie:
dr Malwina Rouba redaktor naczelny
Agnieszka Niwiska (AN) redakcja numeru
Magorzata Gowacka (MG), Anna Grzybowska (AG),
Joanna Rybitwa (JR), Hanna Zygmont (HZ)
Kontakt: rzecznik@powiattorunski.pl, tel. 56 662 88 52

Faworytem Sportowego Rankingu Szk pki co


jest ZS nr 1 w Lubiczu Grnym. Reprezentanci
tej szkoy punktowali we wszystkich rozegranych dotychczas zawodach

Skad: Starostwo Powiatowe w Toruniu


Druk: Drukarnia Agora SA. w Pile, ul. Krzywa 35

23 padziernika 2015 r.

REKLAMA

pozatorun.pl

Nie bjmy si ycia

23

Rozmowa z Wojciechem Lechem Kowalskim, przewodniczcym Prawicy


Rzeczypospolitej Marka Jurka w regionie, kandydatem do Sejmu RP z listy PiS
Jest Pan kojarzony szczeglnie
z dziaaniami prorodzinnymi, zainicjowa Pan powstanie w Toruniu Obywatelskiego Ruchu Promocji Naprotechnologii, ktry
dzi dziaa w caym kraju. Skd
takie zainteresowania?
Trudnoci z doczekaniem si
potomstwa dotycz wielu maestw. Tak si skada, e moje
akurat ominy - mamy z on
trjk dzieci. Nie zgbiaem
wic tej interdyscplinarnej metody na wasnym przykadzie, ale
wielu bliszych i dalszych znajomych. Do tego doszed impuls
z gry. Chodzi o List Episkopatu
w sprawie leczenia bezpodnoci
podpisany przez arcybiskupa Gdeckiego. To pchno nas do dziaania. Skoro jest metoda naukowa
rozpoznawania i leczenia bezpodnoci, ktra nie doprowadza
do zabijania i niszczenia embrionw, tak jak w propagowanym
in vitro - to trzeba si tym zaj.
Coraz wicej maestw korzysta
z powodzeniem z naprotechnologii. Problem w tym, e metoda ta,
cho tasza od in vitro, take wymaga dofinansowania. Cieszy nas
to, e dziki ludziom podobnie
mylcym sejmiki wojewdztw
mazowieckiego i podkarpackiego
wprowadzaj programy dofinansowania leczenia bezpodnoci
metod naprotechnologii. Nasze
dziaania przynosz wic skutek.
Chodzi po prostu o to, by byo
nas, Polakw, wicej? Wasza partia przypomina o problemach
demograficznych naszego kraju
i nie zgadza si na przyjmowanie
imigrantw islamskich.
To nie znaczy, e ja, czy te
moi partyjni koledzy, jestemy
przeciwni innym nacjom. Tak
nie jest. Uwaamy, e wszystkim
naley pomaga, ale w miar naszych moliwoci. Myl o pomocy gwnie tam, na miejscu. To
naprawd dziwna i niepokojca
sytuacja, gdy mamy przyjmowa
imigrantw z Afryki, a nie potrafimy zrealizowa obietnic skadanych od lat naszym rodakom
w Kazachstanie chociaby, ktrzy
nie mog wrci do kraju, bo ten
twierdzi, e nie ma rodkw na
ich przyjcie.
Czyli: zajmijmy si bardziej naszymi, polskimi problemami?
Ktrych mamy mas. Jakby-

my na to nie patrzyli, znowu


wrcimy do problemu rodzin.
Przecie to ich dotyka emigracja
- konieczno wyjazdu za prac.
Tak w Polsce nie moe dalej by,
bo emigracja zarobkowa niszczy rodziny. Niszczy nasz kraj.
A prawda jest taka, e ojciec powinien mc utrzyma ze swojej
pracy ca rodzin. Albo matka,
skoro akurat ona ma odpowiednie wyksztacenie, dobry zawd
i dochodow prac. Wbrew pozorom, pastwo moe przynie
ulg rodzinom praktycznie od
razu. Chodzi choby o podatki.
Dlaczego przy rocznym rozliczeniu podatku uwzgldniamy tylko
maonkw, a pomijamy dzieci?
Gdyby tak robi, rodziny wielodzietne, na ktrych nam zaley
i zalee powinno wszystkim
Polakom dbajcym o swoj ojczyzn, odczuyby wyran ulg.
Wszelkie zachcanie do wielodzietnoci ma sens. Cigle chodzi
o ycie.
Na swojej ulotce wyborczej pisze
Pan wprost: nie dla gender! Dlaczego to takie wane?
Jestem pedagogiem i z bliska
obserwuj prby wprowadzania zmian w edukacji seksualnej
modego pokolenia. Skoro zaka-

da si, e czterolatek ma czerpa


przyjemno z dotykania swoich
narzdw rodnych, a dwunastolatka mamy instruowa w kwestii stosunku pciowego - to co
jest nie tak. To pomysy niezrozumiae i szkodliwe. Jeli jaki
mczyzna ubzdura sobie, e jest
kobiet, to jego sprawa. Dlaczego
skrajna mniejszo ma narzuca
reszcie swoj wizj wiata? To te
jest niebezpieczne dla rodziny.
Z tego, krtko mwic, chleba nie
bdzie. Kadego trzeba szanowa,
to jasne, naley mu si szacunek,
bo jest czowiekiem, ale praw niezgodnych z natur nikt nie powinien nam narzuca. Dzi zaczyna
si oczekiwa od spoeczestwa
patologicznej wrcz tolerancji. To
niepotrzebne i szkodliwe.
Wrmy do gospodarki. Jest Pan
przeciwny wprowadzeniu euro.
Dlaczego?
Rozwj gospodarczy powinnimy opiera na wasnej walucie.
Obecna sytuacja na wiecie tego
dowodzi. Spjrzmy na Grecj
i jej problemy. Przecie kryzys
wiatowy udao nam si przej
w lepszej kondycji wanie dlatego, e nie mielimy, tak jak Grecja, euro. Chodzi o zalenoci,
ktrych naley unika. Wpro-

wadzenie euro obecnie to wejcie w zaleno, na ktrej w tej


sytuacji ekonomicznej moemy
tylko straci. Nie oznacza to, e
nigdy i pod adnym pozorem nie
mamy przyjmowa euro. Moe
bdziemy w przyszoci w sytuacji i kondycji lepszej, a wwczas
taki wariant naleaoby rozway.
Przyj euro w dobrych warunkach ekonomicznych moemy.
Ale najpierw znajdmy si w takiej sytuacji. Bo kolejne uzalenienie naszej gospodarki dzi dobrze nie wry.
Zapowiada Pan zajcie si w Sejmie problemami polskich rolnikw.
Mieszkajc od jakiego czasu
na wsi widz t niesprawiedliwo na co dzie. Nasi rolnicy,
dziki ktrym mamy zdrow
ywno, s traktowani jawnie
niesprawiedliwie. Pacenie kar za
nadmiar mleka to absurd! Std
rodzi si wrd nich poczucie
krzywdy. I trudno si dziwi. Polskie urzdy i instytucje pracuj
dzi w wielu wypadkach na rzecz
Unii Europejskiej, a nie polskiego
rolnictwa i rolnikw. Albo dopaty. Dlaczego cigle ich stawki s
nisze ni na Zachodzie? Wstpujc do

Unii Europejskiej inaczej si


umawialimy. Dlaczego to nie zostao do dzi zrealizowane? Prawa
ekonomiczne dotykaj, oczywicie, wszystkich - w miastach i na
wsi. Ale przewidywalno w rolnictwie jest mniejsza ni w innych sferach biznesu. Dochodzi
sezonowo i wpyw natury. Wielu rolnikw musi dorabia poza
sezonem, bo nie jest w stanie
utrzyma rodzin. Tu wracamy do
problemu emigracji. Nie ma si
z czego cieszy, e zaradni Polacy emigruj - chodzi o to, by tego
robi nie musieli, chodzi o przywrcenie dumy z tego, e jest si
Polakiem.
Syszaem, e przed laty gra Pan
w kapelach punk rockowych?
Kiedy zmieni Pan pogldy?
Zawsze miaem podobne. Gdy
graem trzykrotnie w Jarocinie
w latach 80. zawsze miaem na
piersi znaczek z napisem "Mdlmy si za ksidza Popieuszk".
Koledzy to szanowali. Wiedzieli, e jestem wierzcy i zawsze
stan w obronie ycia. Bo si go
nie boj. I wszystkim mwi: nie
bjmy si ycia. To jest dobry kierunek.

24
Skorzysta Wkniarz
CHEMA

pozatorun.pl

23 padziernika 2015 r.

Znamy wyniki gosowania na propozycje zgoszone przez mieszkacw w ramach budetu obywatelskiego. Gdzie trafi sto tysicy zotych?

historii miasta to wydarzenie bez precedensu, wic szlaki inicjatywy w perspektywie kolejnych
lat zostay dopiero przetarte.
Najwaniejsze jest jednak to,
e proces decyzyjny, w ramach
ktrego obywatele wsptworz
budet samorzdu, nie przeszed
bez echa. Na wyrnione propozycje mogli gosowa mieszkacy
miasta, ktrzy ukoczyli 16 lat.
To pikna lekcja obywatelskiej
postawy.
Wiele osb zrozumiao, e to
niepowtarzalna okazja na zrealizowanie projektw, ktre suy
bd wielu mieszkacom. A
trzy z czterech projektw objtych gosowaniem zwizane s
z Wkniarzem Chema. To
wymiana ogrodzenia zewntrznego na terenie klubu, wymiana
stolarki okiennej w hangarach
sekcji eglarskiej i kajakowej

oraz termomodernizacja budynku gwnego. Szacunkowy koszt


tych inwestycji to kolejno 8,5 tys.
z, 22 tys. z i 69 tys. z. Zesp ds.
budetu obywatelskiego podsumowa inicjatyw, uznajc 3638
kart za wypenione poprawnie
i 278 za niewane. Po ich przeliczeniu wszystko byo jasne. 3240
gosw mieszkacy oddali na
pomys termomodernizacji budynku, gos mniej na wymian
stolarki okiennej, a 3228 na wymian ogrodzenia.
Wykonanie nowej nakadki asfaltowej na jezdni przy ul.
Sienkiewicza od skrzyowania
z ul. ks. P. Skargi do ul. Sienkiewicza 29 oraz nowej nawierzchni
z kostki brukowej na chodniku
przylegym po stronie parzystej (od skrzyowania z ul. ks. P.
Skargi do ul. Polnej) szacunkowo
wynie miaoby blisko 98 tys.
zotych i gosw na to zadanie

oddano zaledwie 391.


- Liczylimy na to, e wnioskw bdzie wicej, zainteresowanie wysze skomentowa
wynik gosowania sekretarz
miejskiego urzdu Janusz Wilczyski. Z drugiej strony, kiedy
te zadania ju si pojawiy, speniy wymogi formalne, to liczba
gosw bya niespodziewanie wysoka, w szczeglnoci w przypadku Wkniarza. To pewnie wynikao z tego, e przeprowadzili
dobr akcj promocyjn, w ktr
zaangaowali si rwnie sportowcy i ich rodzice. To pierwsza
odsona budetu partycypacyjnego, wic w kolejnej, mamy nadziej, wnioskw zostanie zoonych wicej.
Ten fakt cieszy tym bardziej,
e idea nabraa tempa przede
wszystkim w duych miastach.
Politykiem na skal lokaln moe
by dziki temu kady, bo to wa-

Turystyka od podszewki
Lekcje nie musz odbywa si w szkole, tym bardziej takie, ktre
zwizane s z poznawaniem wiedzy na temat miasta

a temat Chemy uczniowie szk podstawowych


wiedz czerpi nie tylko
od dziadkw, rodzicw czy podczas lekcji w klasie. Od niedawna
mog zaglda do Punktu Informacji Turystycznej i tam pyta
o lokalne tradycje, historie zwizane z miastem i legendy. Mao
jest miejscowoci, w ktrych te
ostatnie peniyby tak funkcj,
jak w Chemy. A to wszystko
maluchom opowiedziane zostaje
w formie stosownej do ich wieku.
Warto, by wiedziay jak najwicej
o miejscu, z ktrego pochodz.
- Do takiego wniosku doszli
take nauczyciele chemyskich
szk, chtnie korzystajcy z darmowych lekcji turystycznych, odbywajcych si w Punkcie Informacji Turystycznej mwi jego
pracownica Wioleta Derkowska.
To dla dzieci urozmaicenie zaj. Maj szans na poznanie
miasta od przysowiowej podszewki i to w dodatku od osb,
ktre zajmuj si tym na co dzie.

Lekcje ustalane s indywidualnie i dobierane odpowiednio do


wieku osb, ktre bior w nich
udzia.
- Poza krtkim wykadem,
obejmuj take zajcia praktyczne, cile zwizane z omawian
tematyk mwi Wioleta Derkowska. Na zakoczenie ich
uczestnicy otrzymuj notatki
oraz drobne upominki zwizane
z miastem, turystyk i poruszanymi na spotkaniu tematami.
Dzieciaki mwi, e to wietny
pomys. S zadowolone z odwiedzin.
Lekcje nie s pozbawione
kontekstu. Poszczeglne zajcia
s ze sob powizane i skadaj
si na jeden blok, ktrego motywem przewodnim jest poznawanie historii, zwyczajw i legend
zwizanych z miastem. Tematami
poszczeglnych lekcji s m.in.: legendy chemyskie, miejsca pamici w Chemy, wiea cinie,
koci im. w. Mikoaja, Katedra
pod wezwaniem w. Trjcy czy

Miejska Izba Muzealna. Zajcia


przeznaczone s, pki co, jedynie dla uczniw szk podstawowych.
- Najwiesze informacje
w tym temacie mona znale
na Facebooku Punktu Informacji Turystycznej dodaje Wioleta
Derkowska. Wszystkich zainteresowanych prosimy o kontakt
pod numerem telefonu 725 316
554. Zajrzyjcie na lekcje turystyczne, naprawd warto!
(AR)

Najwicej gosw zebray projekty zwizane z siedzib klubu


Wkniarz

nie mieszkacy wiedz najlepiej,


co w ich maej ojczynie wymaga
doinwestowania.
- To z naszej strony wyjcie
naprzeciw oczekiwaniom mieszkacw mwi ju w chwili
ogoszenia naboru wnioskw
Janusz Wilczyski. Bdziemy
starali si upowszechnia ten pomys, bo w ten sposb wszyscy
mog poczu si wsprzdzcymi i zrozumie, e maj wpyw
na to, co dzieje si w Chemy.
Do realizacji przeznaczone
zostan zadania, ktre otrzymay najwiksz liczb punktw, a
do wyczerpania puli finansowej

Fot. UKASZ
PIECYK

przeznaczonej na ten cel. Ich


wyceny ostatecznej dokona burmistrz miasta, a realizacja zada
nastpi po uchwaleniu budetu
na 2016 rok. Ju dzi kady ma
jednak pewno, e moe wpywa na efektywno gospodarowania gminnymi rodkami.
Dziki wsplnemu zaangaowaniu w dan spraw umacniaj si
rwnie wizi lokalnej spoecznoci, a sam proces podejmowania decyzji zapewnia transparentno finansw publicznych.
(AR)

23 padziernika 2015 r.

CHEMA

pozatorun.pl

Dzikujemy
mieszkacom

25

O zakoczonym sezonie, a take planach


na przyszo, z trenerem KST Wkniarz
Chema Tomaszem Szwedem, rozmawia Karol ebrowski
Zakoczylicie wanie starty
w zawodach. Jaki to by sezon dla
KST Wkniarza Chema?
By to bardzo dobry sezon.
Mija wanie trzeci rok od wznowienia dziaalnoci naszego klubu
i praca ktr wykonujemy, zaczyna przynosi coraz lepsze efekty.
Dodatkowo pojawiaj si u nas
nowi adepci kajakarstwa, ktrzy
pozwalaj patrze z optymizmem
w przyszo.
Jakie wyniki sportowe wyrniby
pan szczeglnie?
Z pewnoci bdzie to zoty
medal w Mistrzostwach Polski
w maratonie dwjki Julia Grska/
Agata Paweek. Wyrni naley take Mart Paweek, ktra na
tych samych zawodach zdobya
brzowy medal indywidualnie.
Nie moemy zapomnie o Bartku Grabowskim, ktry otrzyma
powoanie do reprezentacji Polski, a take zaj czwarte miejsce
w Pucharze Nadziei Olimpijskich.
Warto take wspomnie o zotym
medalu naszych modziczek na
Midzywojewdzkich Mistrzostwach w kajak polo. Mgbym
jeszcze wymieni wiele, gdy

w tym sezonie przekroczylimy


liczb stu zdobytych medali na
przernych imprezach.
A jak okreliby trener ten rok pod
wzgldem rozwoju waszych struktur i oglnej organizacji?
Tutaj wyrnibym wydarzenie, ktre miao swj fina cakiem
niedawno, czyli zwycistwo naszego projektu w ramach budetu obywatelskiego na rok 2016.

W tym sezonie przekroczylimy


liczb stu zdobytych medali.
Bardzo nas cieszy poparcie, ktre
otrzymalimy od mieszkacw
Chemy. Wygralimy zdecydowanie, gdy nasza idea otrzymaa
okoo 3200 gosw, a drugie miejsce zaj projekt, ktrego wsparo

400 osb. Myl, e jest to adekwatne do tego, co Wkniarz robi


dla miasta, gdy w Systemie Sportu Modzieowego zebralimy 85
punktw dla Chemy, podczas
gdy wszystkie kluby wcznie
z nami, na t chwil, uzyskay tych
punktw 90.
Co daje zdobycie tak pokanej
liczby punktw?
Otrzymamy dotacj od Urzdu
Marszakowskiego, ktra zostanie
przeznaczona na szkolenie naszej
modziey.
Mimo tak wspaniaych wynikw
by moe pojawio si co, co byo
zaoone, ale nie udao si tego
speni?
Jeeli chodzi o kwestie sportowe to nie, a wrcz przeciwnie,
przerosy nas wyniki naszych
podopiecznych, co nie oznacza,
e taki poziom nas bdzie w przyszoci w peni satysfakcjonowa,

bo z roku na rok chcemy by lepsi.


W tym roku nie udao nam si zakupi specjalnego namiotu, ktry
jest uywany przy okazji imprez
okolicznociowych. Suyby on
nam jako taka baza wyjazdowa.
Czsto bdc na zawodach, nasi
podopieczni musz przebiera si
w autobusie lub na wieym powietrzu, a kiedy mielibymy ten
namiot to dawaby on nam komfort posiadania przenonej szatni. Chcielimy te wybudowa
altan z tarasem widokowym na
terenie naszej przystani. Mam nadziej, e przyszoroczny budet
pozwoli na spenienie obu tych
pomysw.
Na pocztku wspomnia pan o nowych adeptach kajakarstwa. Czy
i kiedy prowadzicie rekrutacj dla
ewentualnych ochotnikw?
Rekrutacja jest prowadzona
praktycznie przez cay rok. W kadej chwili dzieci mog przyj na

zajcia czy to w ramach poobserwowania kolegw i koleanek, aby


zobaczy jak to wszystko wyglda, czy te od razu zapisania si
do danej sekcji. Kajakarstwo jest
wspania przygod, ktra daje
moliwo poznania przyjaci na
cae ycie, a take zobaczenia wielu wspaniaych miejsc w Polsce
i nie tylko.
Pojawiaj si ju myli o celach na
przyszy sezon?
Troch tak. Postawilimy sobie
poprzeczk niesamowicie wysoko,
ale tak jak mwiem wczeniej: nie
chcemy zatrzyma si w miejscu,
cay czas dymy do rozwoju. Myl, e w przyszym roku skupimy
si gwnie na zawodach rangi
Mistrzostw Polski, gdy dotychczasowo nasi zawodnicy byli tam
rocznikiem modszym, a teraz
bd starszym i myl, e mamy
spor szans przywie kilka medali z takich imprez.

26

GMINA YSOMICE

pozatorun.pl

23 padziernika 2015 r.

Honory dla
wicemistrzy
Reprezentacja juniorek w sporcie poarniczym
z Papowa Toruskiego gocia 14 padziernika
w Ministerstwie Spraw Wewntrznych

Tomek Wicawski

inister Teresa Piotrowska przyja zawodniczki z gminy ysomice


z wielkimi honorami. Byy pamitkowe medale, dyplomy i sowa uznania. To nagroda za codzienn cik harwk, bo eby
mc rywalizowa z najlepszymi
na wiecie, trzeba wyla wiele litrw potu na treningach.
Nasze krajanki s reprezentantkami kraju w zawodach poarniczych w kategorii juniorek.
Druyna podczas mistrzostw
wiata na Biaorusi w tym roku
oraz w Czechach w 2014 roku
zdobya cznie 12 medali, w tym
pi zotych. Niedawno nasze zawodniczki zostay wicemistrzyniami wiata.
- Ciesz si, e moemy goci tak modych ludzi z wyjtkow pasj - mwia podczas
uroczystego spotkania Teresa
Piotrowska, minister sprawa wewntrznych. - To wyjtkowa dyscyplina sportowa, gdy wiedza,
ktr czerpiecie podczas wicze
moe przyczyni si take do
uratowania komu ycia. Bardzo
dzikuj trenerom i kierownictwu komendy wojewdzkiej za
klimat tworzony wok tej dyscypliny. Dzikuj wam, drogie

zawodniczki, za reprezentowanie
naszego kraju i wyniki, jakie osigacie.
Zesp zosta zaoony w 2013
roku. Aktualnie trenuj w nim
23 zawodniczki. Sztab trenerski
skada si z 4 osb. Treningi zawodniczek podczas roku szkolnego odbywaj si w soboty i w niedziele. W czasie ferii i wakacji
druyna uczestniczy w zgrupowaniach szkoleniowo-treningowych. Szkoleniowcami dziewczt
s funkcjonariusze PSP, ktrzy
swoje trenerskie obowizki peni w czasie wolnym od suby.
Dwa dni przed spotkaniem
w ministerstwie w jednostce OSP
w Papowie Toruskim odbyo
si spotkanie podsumowujce
udzia dziewczt z Modzieowej
Druyny Poarniczej w zawodach krajowych i zagranicznych.
W spotkaniu uczestniczyli m.in.
pose na Sejm Zbigniew Sosnowski, wojewoda kujawsko-pomorska Ewa Mes, starszy brygadier
Tomasz Leszczyski, komendant
wojewdzki PSP, Zdzisaw Dbrowski, prezes ZW OSP RP Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego, Kazimierz Stafiej, komendant
miejski PSP w Toruniu i Piotr
Tomaszewski, dyrektor biura ZW

Przyjaciki
z Kocieliska

W gminie ysomice gociy


przedstawicielki koa gospody
wiejskich spod samiukich Tater

ralki gociy w podtoruskim samorzdzie od 12 do


14 padziernika. Przyjechay na zaproszenie ysomickiego
stowarzyszenia "Markus". To bya
rewizyta, bo nasze krajanki odwiedziy powiat tatrzaski w lipcu.
Przedstawicielski stowarzyszenia mwi wprost, e chciay si
zrewanowa swoim przyjacikom z poudnia Polski. Dlatego
zorganizoway dla pa z Kocieliska trzydniowy pobyt w naszych
stronach.
Jaki by program pobytu gralek w gminie ysomice?
- Gralki zwiedziy wiele interesujcych zaktkw w naszej
gminie - mwi Barbara Ordak,
prezes stowarzyszenia "Markus".
- Byy te razem z naszymi pania-

mi w Toruniu oraz uczestniczyy


w imprezie integracyjnej.
Na zakoczenie bya wsplna
kolacja, wizyta w Urzdzie Gminy
ysomice oraz spotkanie z wjtem
gminy Piotrem Kowalem i przewodniczcym Rady Gminy ysomice Robertem Kouchowskim.
Odprawiona zostaa take uroczysta msza wita w intencji obu
organizacji.
Gocie z poudnia chwalili ysomick gocinno i wyjeday do domu bardzo zadowolone.
Trzeba podkreli, e wikszo
trudw organizacji przyjazdu gospody wiejskich do gminy ysomice wziy na siebie czonkinie
stowarzyszenia "Markus".
(WT)

Minister Spraw Wewntrznych Teresa Piotrowska przyja w swoim gabinecie nasze dzielne dziewczyny. Fot. URZD GMINY/
NADESANE

OSP w Toruniu. Gospodarzami


spotkania byli Piotr Kowal, wjt
gminy ysomice oraz Robert
Kouchowski, przewodniczcy
Rady Gminy ysomice. Wszyscy
uczestnicy gratulowali zawod-

niczkom dalszych sukcesw i gratulowali wicemistrzostwa wiata


w sporcie poarniczym.
Warto przypomnie, e zawody w sporcie poarniczym skadaj si z czterech konkurencji

- wspinania na drabinie, poarniczego toru przeszkd, sztafety


i wicze bojowych. Reporta
z przygotowa dziewczyn do kolejnych startw ju w nastpnym
numerze "Poza Toru".

Wykrzyczane hasa
W Szkole Podstawowej w ysomicach po raz kolejny
odbya si gminna akcja Kamizelka dla Pierwszaka

rogram adresowany jest


do najmodszych uczniw
szk. W akcji uczestniczyy dzieci z klas I SP z Ostaszewa,
Turzna, wierczynek i ysomic.
Jej celem byo podniesienie wiedzy i wiadomoci dzieci na temat
zasad bezpiecznego zachowania
na drodze.
W uroczystoci, ktra odbya si na pocztku padziernika
w Zespole Szk w ysomicach,
uczestniczyli
przedstawiciele
Urzdu Gminy, stray poarnej,
policji, Banku Spdzielczego
w ysomicach oraz wicedyrektor
zespou szk. Wszystkich uczestnikw spotkania powita Jan Kalinowski, ktry przedstawi cele
i zadania akcji.
Dzieci okrzykiem zaprezentoway swoje hasa dotyczce
bezpieczestwa w ruchu drogowym. Pniej zapieway piosenk "Znaki drogowe". Na boisku
szkolnym policjanci i straacy
z OSP z Papowa Toruskiego zaprezentowali symulacj wypadku
oraz sposobu udzielania pierwszej pomocy poszkodowanemu.
Uczniowie z duym zainteresowaniem obserwowali przebieg,
trzeba przyzna, efektownej akcji.
- Staralimy si poprzez form
tego spotkania wczy modzie
do aktywnego w nim udziau mwi przedstawiciele policji. Dzieci mogy wykaza si m.in.
znajomoci numerw alarmo-

Bezpieczestweo najmodszych na drodze ley na sercu


rodzicom, nauczycielom i samorzdowcom.

wych. Cieszymy si, e takie akcje s realizowane we wsppracy


odpowiedzialnych za bezpieczestwo sub z samorzdami.
Due zaciekawienie najmodszych wzbudzi pokaz tresury psa
policyjnego. Owczarek niemiecki
reagowa na wszelkie komendy
policjanta-tresera. Niecodzienna
bya szczeglnie sztuczka z zahipnotyzowaniem Nico przy uyciu
pieczki. Dzieci miay rwnie
moliwo obejrzenia wntrza
wozw straackich i policyjnych.
Mogy przymierzy hem i niektre czci policyjnej garderoby.
Druga cz imprezy odbya
si w sali gimnastycznej szko-

Fot. URZD GMINY/


NADESANE

y. Agnieszka Bubie z wydziau


ruchu drogowego KMP w Toruniu przeprowadzia z dziemi
pogadank na temat podstawowych zasad zachowania si w ruchu drogowym. Na sam koniec
przedstawiciele gminy wrczyli
uczniom opaski i zawieszki oraz
odblaskowe kamizelki, ktre dzieci od razu przymierzyy.
Zakup kamizelek, elementw odblaskowych oraz soczkw
i owocw dla dzieci zosta sfinansowany ze rodkw Urzdu Gminy ysomice, Banku Spdzielczego w ysomicach oraz Starostwa
Powiatowego w Toruniu.
(WT)

23 padziernika 2015 r.

GMINA ZAWIE WIELKA

pozatorun.pl

wiat staje
si pikniejszy
Ju po raz trzeci w Gminnym Orodku Kultury i Sportu
w Zejwsi Maej zorganizowano Wojewdzki Festiwal
Zespow piewaczych i Folklorystycznych
Tomek Wicawski

przegldzie
wziy udzia zespoy
z trzech powiatw
- toruskiego, bydgoskiego
i nakielskiego. Gospodarzem
imprezy by zesp "Melodia"
- dziaajcy przy miejscowym
GOKiS-ie. Zabawa udowodnia, e aktywnym na polu kultury mona by w kadym wieku.
Wrd goci festiwalu naley wymieni Mirosawa Graczyka, starost toruskiego,
Jana Surdyk, wjta gminy
Zawie Wielka, Janusza Fifielskiego, wiceprzewodniczcego
rady gminy Zawie Wielka
oraz Kamil czn, dyrektora
Miejsko-Gminnego Orodka
Kultury i Rekreacji w Mroczy.
- Festiwal by wspania
okazj do zaprezentowania
publicznoci swojego dorobku kulturalnego - mwi Maria
Karpiska, dyrektor Gminnego Orodka Kultury i Sportu w Zejwsi Maej. - Dla nas
wszystkich by take okazj do

rozrywki, integracji i relaksu.


Jestem dumna, e tworzymy
spoeczno ludzi naadowanych pozytywn energi, ludzi
z pasj i marzeniami.
Impreza odbya si 17
padziernika i zgromadzia
w niedawno wyremontowanym budynku GOKiS-u setki
osb. Swj dorobek artystyczny podczas festiwalu zaprezentoway: zesp "Jutrzenka"
z Czernikowa, "Wspomnienie"
z Maej Nieszawki, "Pokolenia"
z Lubicza Dolnego, "Harmonia"
z Grska, "Solecczanie" z Solca Kujawskiego, "Mroczanki"
z Mrocza, "Dolina Drwcy"
z Lubicza Grnego, "Lena
Kraina" z Cierpic, "ubianioki" z ubianki, "Melodia" ze
Zejwsi Maej i Kapela "Dolina
Drwcy". Gocinnie wystpi
zesp pieni i taca "Pomienie" z Bydgoszczy.
- Ta uroczysto jest naszym
wsplnym sukcesem - mwi
Maria Karpiska. - Pracujemy

na niego kadego dnia. Najwaniejsze jest dla mnie to, ebymy dbali o nasze korzenie
i wydobywali z tradycji to, co
najpikniejsze. Muzyka i sztuka
ludowa to nasze dziedzictwo,
o ktre trzeba dba i pokazywa.
Zespoy biorce udzia w festiwalu byy zgodne, e warto
byo zwiza swoj przygod
z muzyk. Bez wzgldu na to,
kiedy poszczeglne osoby zdecydoway si na ten krok.
Serdecznie
dzikuj
w imieniu swoim i zespou
"Melodia" wszystkim gociom
i uczestnikom festiwalu - mwi
Maria Karpiska. - Ich zapa,
entuzjazm i zaangaowanie
sprawia, e wiat staje si pikniejszy.
Gospodarze imprezy jako jej
motto wskazuj sowa Goethego: "Gdzie syszysz piew, tam
id, tam dobre serca maj. li
ludzie, wierzaj mi, ci nigdy nie
piewaj". (WT)

27

Ocali od
zapomnienia
Rocznica mierci bogosawionego ksidza
Jerzego Popieuszki bya wspania okazj
do powicenia i otwarcia Muzeum
Regionalnego w Grsku

roczystoci zwizane z oddaniem do uytku tej instytucji kultury odbyy si


19 padziernika. Impreza miaa
podniosy charakter i niezwyky
klimat. Wszystkie uczestniczce w niej osoby staray si odda
przesanie zamordowanego kapelana "Solidarnoci".
Grsk na zawsze bdzie zwizany z Popieuszk. Przydrony
krzy upamitniajcy miejsce porwania duchownego yje pamici tych, ktrzy prbuj zbudowa na tej mierci przesanie dla
kolejnych pokole.
- Takie jest zaoenie Centrum
Edukacji Modziey - mwi ks.
Pawe Nowogrski, dyrektor instytucji. - "Zo dobrem zwyciaj" to sowa, ktre towarzysz
nam kadego dnia. Staramy si,
szczeglnie w czasach dewaluacji
wartoci, ksztatowa sumienie
modych ludzi. Kultura wietnie
si nadaje do tego celu.

Obchody kolejnej rocznicy


mierci ksidza Popieuszki byy
kolejn imprez organizowan
przez to rodowisko. Zaczy
si, ju tradycyjnie, modlitw za
ojczyzn przy krzyu-pomniku w lasku w Grsku. Stamtd
procesja z relikwiami ks. Jerzego
Popieuszki i ksidza B. Markiewicza przy akompaniamencie
orkiestry dtej i w kordonie harcerzy udaa si do Centrum Edukacji Modziey. Tam odbyo si
uroczyste powicenie nowego
Muzeum Regionalnego.
Due wraenie na zgromadzonych wywoa przede wszystkim
koncert dla b. ks. Jerzego "Dobro nieskoczone". Wzili w nim
udzia m.in. Tomek Kamiski
i Jacek Dewdzki. Teksty kapelana czyta aktor Adam Woronowicz.
Fot. Nadesane
(WT)

28

GMINA LUBICZ

pozatorun.pl

23 padziernika 2015 r.

wiat coraz bliej


Szkoa Podstawowa nr 2 w Lubiczu Grnym bierze udzia w programie Erasmus+. Dziki niemu dzieci z tej gminy wyjechay do
Niemiec, Francji i Wielkiej Brytanii, a kolejne wycieczki przed nimi
Tomek Wicawski

rogram odbywa si pod


hasem "Europejscy przyjaciele - razem jestemy
mocni". Jest on realizowany w latach 2014-2020 i dotyczy edukacji, szkole, modziey i sportu.
Opiera si na osigniciach dotychczas realizowanych europejskich programw edukacyjnych.
Jesieni 2014 roku siedem
europejskich szk rozpoczo
w ramach tego programu projekt
pt. European Friends Together
We Are Strong. S to placwki:
Hylton Castle Primary School
w Sunderland w Anglii, Groupe
Scolaire Jules Verne w Cesson
i Ecole Primaire Mixte de Marmiers w Aurillac we Francji, Comenius Grundschule w Buchloe
w Niemczech, Matteusskolan
w Sztokholmie w Szwecji, zzet
Latif Aras Ortaokulu w Ankarze
w Turcji i Szkoa Podstawowa nr
2 w Lubiczu.
- Projekt rozpocza transnarodowa wizyta w Buchloe
w Niemczech, gdzie koordynatorzy szk partnerskich, wsppracujcy ze sob wczeniej
w programie Comenius, poznay
koordynatorw nowych szk,
ktre doczyy do grupy w ramach nowego projektu (szkoa
ze Sztokholmu oraz szkoa z Aurillac) - opowiada Maria Lam-

parska ze Szkoy Podstawowej nr


2 w Lubiczu Grnym.
Od lat wyjazdy w ramach Comeniusa, a teraz Erasmusa+ s
nagrod dla uczniw z najlepsz
redni, bardzo dobrym i wzorowym zachowaniem oraz dobr
znajomoci jzyka angielskiego.
Dlatego po powrocie z Buchloe
zesp nauczycieli, biorcych
udzia w projekcie, koordynowanym w szkole przez Hann
Targosk, opracowa szczegowe kryteria wyboru uczniw
na kolejne wyjazdy, po czym nastpio jawne losowanie czworga
uczniw (dwch dziewczynek
i dwch chopcw) oraz takiej
samej liczby uczniw rezerwowych na wyjazd do Sunderland,
a nastpnie identyczne losowanie na kolejny wyjazd.
- Podczas wizyty w Anglii,
ktra odbya si w dniach 1723
marca 2015 roku, uczniowie mieli okazj pozna elementy angielskiego systemu edukacji, biorc
udzia w rnorodnych lekcjach
i zajciach dodatkowych na rnych poziomach - mwi Maria
Lamparska. - Oprcz tego wszyscy uczniowie szk partnerskich, wraz z ich rwienikami
z rodzin goszczcych, odwiedzili
szko redni z nowoczesnym
zapleczem sportowym, gdzie

brali udzia w zajciach sportowych na boisku, basenie


i w salach gimnastycznych, rozwijajcych kondycj sportow
oraz integrujcych uczniw pomimo barier jzykowych.
Do Lubicza gocie przyjechali
w maju tego roku. Dzieci z krajw uczestniczcych w projekcie mieszkay u polskich rodzin.
Odwiedzili m.in. toruski Myn
Wiedzy oraz Atrium Copernicus.
Modzie poznawaa obyczaje
panujce w polskich szkoach
i rozkad dnia swoich rwienikw znad Wisy. Bya te wizyta
w Kinder Parku przy ul. Polnej.
Przeprowadzono warsztaty komputerowe i eksperymenty fizyczno-chemiczne. Due wraenie
na gociach zrobio Muzeum
Pimiennictwa i Drukarstwa
w Grbocinie.
Od 5 do 11 padziernika
dzieci z lubickiej szkoy gociy
w Aurillac we Francji. Ambasadorowie szkoy z Lubicza Grnego zaprezentowali uczniom szk
partnerskich zabawy: Gski, gski, do domu!", Ciepo zimno"
oraz Podchody", po czym wraz
z nauczycielkami przeprowadzili warsztaty z gier, a nastpnie
zaprosili swoich europejskich
przyjaci do wsplnej zabawy.
- Podczas wizyty udao si im

Dzieci z Lubicza dziki programowi Erasmus+ zwiedziy


kawaek wiata.

zwiedzi redniowieczn cz
Aurillac, podziwia malowane
kolorami jesieni szczyty grskie (omijajc przy tym pasce
si tam luzem krowy), wykaza
si odwag i umiejtnociami

Fot. URZD GMINY/


NADESANE

w parku linowym, a take pozna tajniki gry w bule - mwi


Maria Lamparska.
A przed dziemi kolejne wizyty projektowe. Najbliszy wyjazd zaplanowano do Szwecji.

Pomysw na rozwj nie brakuje


Podgrodzie Toruskie dziaa w trzech gminach - Lubiczu, Obrowie i Wielkiej Nieszawce. W latach
2016-2022 stowarzyszenie to, na bazie przygotowanej strategii, bdzie mogo poredniczy w wydatkowaniu unijnych dotacji dla samorzdw, organizacji pozarzdowych oraz niewielkich firm

Tomek Wicawski

GD "Podgrodzie Toruskie" zakoczya seri


konsultacji
spoecznych
zwizanych z tym dokumentem. Jednymi z najciekawszych
byy rozmowy dotyczce rozwoju przedsibiorczoci lokalnej. W trakcie dyskusji ustalono
priorytety w kontekcie wdraania LSR na obszarze dziaania
grupy.
S nimi m.in. rozwj usug
opiekuczych nad osobami starszymi i chorymi, a take dziemi.
- Tu wskazano na moliwoci
pynce z dostosowania istniejcych obiektw agroturystycznych i pensjonatw do wymienionych funkcji oraz adaptacji
prywatnych domw do tych potrzeb - mwi Wojciech Knie,
prezes stowarzyszenia.
Wrd priorytetw znalaz si
take rozwj przedsibiorczoci
w oparciu o zasoby Drwcy, Wisy i jeziora w Osieku. Bdzie on
nakierowany na rekreacj, turystyk i wypoczynek. Uznano, e
to ogromny, ale wci sabo wykorzystany potencja.
- Rozwj usug dla ludnoci jest wany w szczeglnoci
z perspektywy jakoci ycia, ale
i wspierania sieciowania przedsibiorcw w mini-klastry lokal-

W Urzdzie Gminy Lubicz odbyy si dwa spotkania


z przedsibiorcami.

ne mwi prezes.
Uczestnicy konsultacji zwrcili uwag na potrzeb wspierania
mikroprzedsibiorstw
wiadczcych w szczeglnoci
usugi specjalistyczne, wane dla
miejscowej ludnoci, a niedostpne na tym terenie, a przez to
kosztowne (np. badania gruntu
na terenie pooonym w pobliu

Fot. URZD GMINY/


NADESANE

Wisy i Drwcy).
Na co jeszcze warto postawi? Na przedsibiorczo zwizan z produktami lokalnymi,
w szczeglnoci kulinarnymi
ich przetwrstwo i sprzeda,
platformy wsplnej sprzeday
oraz usugi typu business to
business (B2B), np. wynajem
sprztu pensjonatom, hotelom,

zajazdom.
- Istotn kwesti, jak podkrelano, jest tworzenie sieci
wsppracy biznesowej opartej
o lokalne firmy. Wskazywano, e
na terenie naszych trzech gmin
obecnych jest ponad 2 tysice
firm, ale brakuje lokalnych, tanich usug wiadczonych przez
firmy dla firm relacjonuje
Wojciech Knie.
Nie mona te zapomnie
o wsparciu dla inwestycji przedsibiorstw w odnawialne rda energii zarwno w celach
stricte zarobkowych, jak i w odniesieniu do racjonalizacji kosztw prowadzenia dziaalnoci
gospodarczej.
Z kolei po spotkaniach
z przedstawicielami samorzdw, GOPS, spdzielni socjalnych i organizacji pozarzdowych do tyche priorytetw
dodano jeszcze kilka. Rewitalizacj spoeczn i gospodarcz
wybranych obszarw Podgrodzia m.in. poprzez budow
drg lokalnych, nowych wietlic i modernizacj istniejcych
wietlic. Finansowanie rnych
form wsparcia skierowanych do
seniorw, osb chorych i niepenosprawnych, a take wzmocnienie istniejcych i finansowanie powstawania nowych

spdzielni socjalnych. Podane jest take wsparcie dla pformalnych zrzesze sportowych,
kulturalnych i spoecznych na
realizacj ich wasnych, oddolnych inicjatyw.
- Warto take wykorzysta
miejscowe dziedzictwo kulturowe na potrzeby aktywizacji
gospodarczej, kulturalnej i spoecznej np. poprzez doposaenie
chrw seniora w instrumenty
muzyczne, czy stroje, organizowanie przegldw pieni patriotycznej, przegldy kapel ludowych itp. mwi Wojciech
Knie.
Osoby, ktre we wrzeniu
i w padzierniku uczestniczyy
w spotkaniach podkrelay take
wag poradnictwa obywatelskiego w postaci np. spoecznych
punktw porad prawnych i yciowych.
W konsultacjach wzio
udzia ponad 150 mieszkacw
gminy Lubicz, Obrowo i Wielka Nieszawka. Do biura LGD
spyno ponad 120 fiszek z pomysami na konkretne dziaania,
ktre miayby szanse na dofinansowanie w latach 2016-2022.
Na realizacj zada Podgrodzie
Toruskie otrzyma, z trzech
funduszy europejskich, ok. 13
mln z.

23 padziernika 2015 r.

GMINA LUBICZ

pozatorun.pl

29

Mistrzowie sportu studentami


Za nami inauguracja roku akademickiego w gminie Lubicz. akami zostali m.in.
Micha Kwiatkowski, kolarski mistrz wiata, oraz Robert Kociecha, znany ulowiec
Tomek Wicawski

Studenci pierwszego roku skadaj lubowanie na sztandar Wyszej Szkoy Kultury Fizycznej i Turystyki im. Haliny Konopackiej w Pruszkowie.

Zespole Szk nr 1
w Lubiczu Grnym
otwarto
wydzia
zamiejscowy Wyszej Szkoy
Kultury Fizycznej i Turystyki im. Haliny Konopackiej
w Pruszkowie. "Gaudeamus
Igitur" wybrzmia w tej miejscowoci po raz pierwszy w historii 11 padziernika.
- Wybr regionu, z ktrego
pochodz kolarskie talenty,
nie jest przypadkowy - mwia podczas uroczystej inauguracji roku akademickiego dr
Ewa Krupiska-Thorn, rektor
uczelni. - Naley podkreli,
e bez zaangaowania pastwa
rodowiska, to przedsiwzi-

cie byoby niemoliwe.


Decyzj o wsppracy podja Rada Gminy Lubicz. Osobicie w projekt zaangaowa
si take wodarz gminy Marek Olszewski. Wspaniaa
atmosfera, wsparcie i zaangaowanie Akademii Michaa
Kwiatkowskiego "Copernicus"
daje dobre rokowania dla integracji uczelnianego rodowiska ze szko kolarskich talentw i sam miejscowoci.
Wsporganizatorem wydziau jest gmina Lubicz.
Umow w sprawie jego powoania wjt Marek Olszewski
podpisa z przedstawicielami
szkoy w kwietniu 2014 roku.

Podczas inauguracji rektor


szkoy zoya te podpisy pod
porozumieniem o wsppracy
z akademi "Copernicus". Dr
Ewa Krupiska-Thorn, jako
przewodniczca rady szkoy,
wrczya nominacje osobom,
ktre zasiadaj w Radzie Interesariuszy
Zewntrznych
Wydziau Zamiejscowego wjtowi Markowi Olszewskiemu, Joannie Ardanowskiej,
dyrektorowi Zespou Szk nr
1 w Lubiczu Grnym oraz Michaowi Jackowiakowi, prezesowi klubu "Copernicus".
Wodarz gminy dzikowa
Zbigniewowi Barcikowskiemu, obecnemu prodziekano-

wi wydziau, dziki ktremu


cae przedsiwzicie si udao. Marek Olszewski mwi,
e pocztkowo do pomysu
utworzenia
zamiejscowego wydziau uczelni wyszej
w Lubiczu podchodzi z dystansem. Zmieni zdanie po
rozmowach z wadzami pruszkowskiej uczelni. Teraz w gminie Lubicz swoje kwalifikacje
bd mogli sformalizowa
czynni sportowcy, a modzie
z gminy ma szans uzyska
dyplom bez ponoszenia dodatkowych kosztw zwizanych z nauk poza miejscem
zamieszkania.
- Uczelnia wysza w gminie

Fot. BEATA NOWAKLATASKA

wiejskiej to ewenement podkrelali gocie uroczystoci.


Absolwenci wydziau, po
ukoczeniu trzech lat studiw
w systemie niestacjonarnym,
zdobd zawd nauczyciel
wychowania fizycznego z gimnastyk korekcyjno-kompensacyjn. W trakcie nauki uzyskaj take minimum dwa
tytuy instruktorw i trenerw w rnych dyscyplinach.
Gwna to kolarstwo, pozostae natomiast: kulturystyka,
gimnastyka,
lekkoatletyka,
pika nona, rczna, koszykowa i siatkowa.

30

GMINA WLK. NIESZAWKA

pozatorun.pl

By piewa
piewajco

Od drugiej poowy wrzenia dzieci i modzie z gminy Wielka


Nieszawka uczestniczy w bezpatnych zajciach pozaszkolnych
Tomek Wicawski

rodek Kultury w Maej Nieszawce daje spor


gam moliwoci. W ofercie tej instytucji mog znale co
dla siebie maluchy, jak i nieco
starsi. Zajcia przy ulicy Lenej
prowadzi Alina Sobecka. A modych talentw nie brakuje.
Muzyczna grupa "Gama" to
pomys na zajcia dla dzieci 4-6
letnich. Spotkania najmodszych
mieszkacw gminy odbywaj
si co wtorek od godziny 17.00

do 17.45. Zajcia grupy wokalnej "Puls" przeznaczone s dla


uczniw klas I-V szkoy podstawowej. Odbywaj si w kady
pitek w godzinach 16.30-18.00.
- W naszych zajciach bior udzia te uczniowie klasy VI
"podstawwki" oraz gimnazjalici
- mwi Alina Sobecka z Orodka Kultury w Maej Nieszawce. Modzie tworzy zesp wokalny
"Mixter".
Zajcia odbywaj si w pitki

od godziny 18.00 do 19.30. Program zaj obejmuje m.in. ksztacenie suchu, emisj gosu i ruch
sceniczny. Rnorodny repertuar
zwizany jest cile z kalendarzem
imprez gminnych i lokalnych.
Celem zaj jest rozbudzenie
i rozwijanie muzykalnoci, wyowienie talentw, udzia w przegldach i konkursach, udzia
w licznych imprezach gminnych
i nie tylko.

23 padziernika 2015 r.

Owietlenie,
place, tablica
Znamy projekty, ktre bd poddane pod
gosowanie w ramach budetu partycypacyjnego w gminie Wielka Nieszawka

e inwestycje zaplanowane
zostay na 2016 rok. Idea
caego projektu polega na
tym, eby to mieszkacy zadecydowali, jak wyda cz rodkw
z gminnego budetu. Jakie maj
na to pomysy poszczeglne soectwa?
Propozycje zada do zrealizowania mona byo przedstawia
w ostatnich miesicach. Niedugo rozpocznie si gosowanie.
Najwicej zada, ktre speniy
wymogi formalne i mog by
poddane ocenie mieszkacw,
wyoniono w soectwie Maa Nieszawka.
W tej wsi mieszkacy chcieliby dokoczenia owietlenia ulicy
Rzemielniczej. Inn propozycja
zakada budow dwch supw
owietlenia ulicznego przy ul.
Toruskiej 135. Podobny pomys
dotyczy take ul. Sonecznej. Tam
miaby zosta wybudowany sup
owietleniowy o dwch rdach
wiata. Mieszkacy chcieliby
take, eby w ich soectwie stany zewntrzne stoy sportowo-rekreacyjne.
- Chcemy, eby nasz samorzd rozwija si z duchem czasu i w imi zasad spoeczestwa
obywatelskiego - mwi Kazimierz
Kaczmarek, wjt gminy Wielka
Nieszawka. - Normalnym jest

to, e mieszkacy maj wpyw


na wydatkowanie rodkw, ktre przecie trafiaj do samorzdu z ich podatkw. Czsto do
okrn droga, ale trafiaj. Rada
Gminy, czyli reprezentanci spoecznoci lokalnej, decyduje
o budecie, ale o tym, jakie mae
i rednie inwestycje s najbardziej
potrzebne maej spoecznoci
wiedz ci, ktrzy mieszkaj w danym soectwie.
Mieszkacy Wielkiej Nieszawki chcieliby, eby w ich
miejscowoci stana siownia
zewntrzna. W soectwie Cierpice gosowanie dotyczy bdzie
budowy dwch placw zabaw
dla najmodszych w Cierpicach
i Kkolu. W Brzozie mieszkacy
chcieliby mie miejsce spotka,
ktre pozwoli na integracj ssiadw.
Gosowanie dotyczy bdzie
te projektu oglnogminnego.
W tym przypadku zatwierdzone
zostao jedno zadanie, ktre oceni mieszkacy - zakup tablicy
informacyjnej - telebimu.
Szczegy dotyczce sposoby
gosowania bdzie mona znale
w najbliszym czasie na stronie
internetowej
www.wielkanieszawka.pl.
(WT)

23 padziernika 2015 r.

pozatorun.pl

REKLAMA

31

32

REKLAMA

pozatorun.pl

23 padziernika 2015 r.

23 padziernika 2015 r.

pozatorun.pl

REKLAMA

33

34
Zastopuj hejt, nie bd obojtny
REGION

pozatorun.pl

23 padziernika 2015 r.

Gdzie koczy si wolno sowa a zaczyna mowa nienawici?


Jak reagowa? Gdzie szuka pomocy lub porady prawnej?

dzie koczy si nasza


wolno sowa a zaczyna
mowa nienawici? To pytanie wci pozostaje bez odpowiedzi. Hejt staje si coraz bardziej popularny. Mona napotka
go niemal na kadym kroku. Jest
obecny w naszym yciu codziennym - w mediach, polityce, Internecie czy na murach.
Mowa nienawici to przejaw
zjawisk, w ktrych uywa si jzyka do zniewaania, pomwienia lub wzbudzania nienawici.
Moe by kierowana bezporednio do danej osoby bd grupy
spoecznej. Wynika przewanie
z ludzkich uprzedze spoecznych, stereotypw czy przejaww
dyskryminacji i niewiedzy m.in.
na temat pochodzenia etnicznego, narodowoci, czy wyznawanej
religii.
Ofiar hejtu moe zosta kady. Moe by kierowana do osb
starszych ze wzgldu na ich wiek,
ludzi niepenosprawnych czy otyych. Dotyczy pogldw w rnych kwestiach, upodoba politycznych czy sympatii wzgldem
danej druyny sportowej. W naszym regionie, jako przykad hejtu, mona wskaza wzajemne
nieprzyjazne stosunki pomidzy
kibicami Elany a Apatora.
Swoje najwiksze niwo hejt
zbiera w Internecie. Sprzyja temu

Joanna Koszczka

gwnie anonimowo. Duo


atwiej obraa si, czy zastrasza
innych ukrywajc si pod wymylonym pseudonimem. Wystarczy jedynie fakt, e napotkamy
osob, ktra myli inaczej ni my
i wyraa to w agresywny sposb.
Co moemy zrobi, aby zminimalizowa zjawisko hejtu?
- Najwaniejsza jest edukacja
i ksztatowanie postaw mwi
Magdalena
Chrzczonowicz,
przedstawicielka Humanity in
Action Polska, fundacji dziaajcej na rzecz przestrzegania praw
czowieka. - Poprzez edukacj
formaln i nieformaln promowa naley postaw tolerancji,
wraliwoci i otwartoci na inne

kultury, grupy etniczne, narodowoci, religie itp. Dostarcza


rzetelnych faktw i informacji
o innych kulturach. Minimalizowa strach i lk przed "innym"
- nastawi si raczej na to jak
si dogada z "innym" ni jak go
unika, to tylko potguje strach.
Trzeba umoliwia ludziom ju
od najmodszych lat poznanie
i zrozumienie innych kultur, grup
etnicznych, religii i zwyczajw,
czyli po prostu kontaktowa ludzi
z innych krajw i kultur ze sob
- niech si wzajemnie poznaj,
nawizuj relacje, szukaj podobiestw i akceptuj rnice.
Mowa nienawici staje si coraz bardziej powszechna i prze-

stajemy dostrzega jej szkodliwo. Naley jednak pamita, e


w dalszym cigu jest amaniem
praw czowieka i posiada uregulowanie w polskim kodeksie karnym. Za przestpstwo szerzenia
nienawici grozi kara bezwzgldnego pozbawienia wolnoci. Nasza obojtno niestety sprzyja
narastaniu hejtu. Przechodzimy
obok obraliwych napisw na
murach nie podejmujc adnych
dziaa. Przecie to nas nie dotyczy mwimy. Jednak to od nas
w duej mierze zaley czy stworzymy przyjazne rodowisko do
wzajemnych relacji. Co si stanie,
gdy hejt zostanie skierowany bezporednio do nas? Czy moemy
sobie z tym radzi?
Naley zoy zawiadomienie na policji lub w prokuraturze
- mwi Magdalena Chrzczonowicz, przedstawicielka Humanity
in Action Polska. - Najwaniejsze
to reagowa na przejawy mowy
nienawici w sieci oraz w realu.
Pokazywa autorom nienawistnych komentarzy, e nie ma na
nie zgody. Nie moemy ba si
miesznoci w reagowaniu na
hejt.
Wicej informacji jak przeciwdziaa mowie nienawici
moemy odnale na stronie
internetowej www.mowanienawisci.info. Zostao na niej wyja-

nione, krok po kroku, jak zoy


zawiadomienie o popenieniu
przestpstwa, czy te zgosi hejt
napotkany w sieci. Posiadaj rwnie baz kontaktw organizacji,
do ktrych mona si bezporednio zgosi i uzyska pomoc m.in.
prawn.
Na obraliwe napisy na murach te jest sposb. Wystarczy
zrobi zdjcie telefonem komrkowym napisu na murze i przesa za porednictwem strony
internetowej kampanii HejtStop.
Reszta ley w ich rkach. Zatroszcz si o to, aby hejt zosta zamalowany. Dziki temu kady moe
reagowa, nie trzeba by obojtnym.
Ju za niecay miesic w naszym wojewdztwie rusza projekt
Start-up! Laboratoria akcji i idei
przeciw mowie nienawici organizowany przez Fundacj Humanity in Action Polska w partnerstwie ze Stowarzyszeniem
Modych Dziennikarzy Polis
we wsppracy z Koalicj Przeciw Mowie Nienawici. Bdzie
on prowadzony na terenie caej
Polski. Z kadego wojewdztwa
wybrani przedstawiciele bd
zrealizowa swj autorski projekt.
Ma to na celu edukacj spoecznoci lokalnej, jak przeciwdziaa
mowie nienawici.

23 padziernika 2015 r.

DODATEK

pozatorun.pl

35

BUDOWLANKA

MECENAS DODATKU

DIY- jesienny
wystrj domu
Jesie nie musimy by szara i smutna.
Drzewa mieni si wieloma barwami.
Te i inne dary natury moemy
wykorzysta w swoim M
Magorzata Kramarz

ni s coraz krtsze, a wieczory coraz dusze. Do


naszych domw powoli
wkrada si szaruga, ktra sprawia, e nie mamy tyle chci i energii do dziaania co latem, podczas
sonecznych i ciepych dni. Jesie,
to taka pora roku, ktra wprawia
nas w nastrj nostalgiczny, a czasami nawet doujcy. Ale wcale
nie musi tak by. Jeli tylko si
rozejrzymy, to dostrzeemy e to
pikna pora roku, obfitujca w cudowne kolory i dary, ktre z ca
pewnoci moemy przenie do
swojego mieszkania. Tym samym
oywimy troch wntrze i nadamy mu przytulniejszego wyrazu.
Jest wiele sposobw, wcale nie
drogich, aby poprawi sobie nastrj podczas dugich, niekiedy
deszczowych wieczorw. Gdy na
dworze sota i plucha, to po przyjciu do domu mio jest wtuli si
w ciepy koc, z kubkiem gorcej
czekolady w rku. W tym sezonie bardzo modne s tzw. sweterkowe okrycia. Moemy nimi

ustroi nasze poduszki, kubki,


a nawet meble. I nie potrzebujemy do tego wielkich nakadw
finansowych. Jeli mamy w domu
stare, weniane swetry, w ktrych
mole zaczy wygryza dziury, to
moemy je wykorzysta na uszycie poszewek czy kubraczka na
kubek. Jeli nie potrafimy zrobi
tego sami, popromy kogo z rodziny, a w ostatecznoci zaniemy
taki sweter do krawcowej, ktra za przygotowanie pokry nie
wemie wicej ni 20 z. Jeli nie
mamy niczego takiego pod rk,
warto pj na lumpy. W sklepach z uywan odzie moemy
znale prawdziwe skarby i pereki, i co najwaniejsze nie wydamy
na nie duo pienidzy, na pewno
nie tyle, ile w markowym sklepie
z tekstyliami.
Troch inaczej jest z kocem.
Jeli zaley nam, eby by naprawd ciepy i duy, to warto zainwestowa- taki zakup robimy raz na
kilka lat. Jeli mamy troch inwencji, moemy sami uszy pled

ze skrawkw rnych materiaw.


To ciekawe poczenie rnych
tworzyw, wzorw i kolorw na
pewno oywi nasz dom. Wieczory bardzo mio jest spdza przy
kominku. Niestety niewielu z nas
moe sobie na to pozwoli. Co
zrobi w takiej sytuacji? Bardzo
nastrojowe okazuj si wszelkiego rodzaju wieczniki, ktre rwnie moemy przygotowa sami.
Wystarczy stary soik, licie np.
klonu, farba lub spray i kawaek
sznurka. Li delikatnie przyklejamy od wewntrz do ciany
szka i cao pokrywamy dowolnym kolorem. Kiedy wszystko wyschnie, odklejamy ozdob,
gr soika w miejscu przykrywki
obwizujemy sznurkiem, zawizujemy kokard i wiecznik gotowy. Prosty i przede wszystkim
tani sposb, aby nada wntrzu
odrobin romantycznego nastro-

ju. Jesieni, nie tylko w kuchni


krluj dynie. Z nich rwnie
przygotujemy lampiony czy nawet rzeby, wycinajc w odpowiednim miejscu otwory i wzory.
Cao moemy dopasowa do
reszty wystroju.
Przy pomocy gazi jarzbiny czy dzikiej ry i kilku kolorowych lici stworzymy pikne
wizanki, ktre postoj w mieszkaniu do dugo. Kiedy mamy
chci i zapa, z rnego rodzaju
lici przyszykujemy okazay bukiet, ktry wygldem imitowa
bdzie re. Jeli posiadamy
w domu szklane wieczniki, ktre s mao atrakcyjn ozdob,
moemy wypeni je odziami,
ziarnkami kawy i owocami jarzbiny, a z pewnoci zyskaj nowy,
niepowtarzalny wygld, ktry
bdzie cieszy nasze oko, ale rwnie wzbudza zazdro goci.

Podczas jesiennego spaceru po


parku, rozejrzyjmy si dookoa i poszukajmy inspiracji. Przy
uyciu kilku suchych gazek,
kasztanw, zebranych odzi,
szyszek i kolorowych lici sporzdzimy unikatowe i niespotykane
wiece, ktre ozdobi nam drzwi
wejciowe. Wszystko tanim kosztem, a jaka satysfakcja!? Nic nie
daje nam takiej radoci jak wasnorcznie przygotowane ozdoby
z zebranych darw jesieni.
Pomysw na upikszenie
domu jest naprawd wiele. Musimy mie oczy szeroko otwarte
i dostrzega to, co daje nam natura, nawet w tak nielubian przez
wikszo osb por roku jak
jest jesie. Najwaniejsze w tym
wszystkim jest to, e wikszo
ozdb zrobimy prosto, tanio,
szybko i efektownie.

36

DODATEK

pozatorun.pl

BUDOWLANKA

23 padziernika 2015 r.

MECENAS DODATKU

Pomaluj swj wiat


Jeli chcemy zmieni wystrj i kolor cian w domu, nie musimy ciga malarza pokojowego. Wikszo prac
moemy wykona sami, jednak zanim naoymy now barw, warto si do tego odpowiednio przygotowa
Magorzata Kramarz

alowanie cian. Niby


atwa i prosta rzecz. Pdzel, farba i ju robota
zrobiona. Ot nie. eby cieszy
si efektem i nie musie poprawia swojej pracy za jaki czas,
powinnimy waciwie przygotowa powierzchni, dobra odpowiednie farby i sprzt, ktrym
bdziemy malowa.
Jeli odwieamy mieszkanie,
ktre dawno nie byo malowane,
prac naley zacz od oczyszczenia podoa. Do tej czynnoci w zupenoci wystarczy woda
z szarym mydem i czysta szmatka. Najpierw za pomoc mioty
usumy kurz ze cian, pnej
przemyjmy je wod i zostawmy
do wyschnicia. Jeli na cianach
jest grzyb musimy jak najszybciej
si z nim upora. Na rynku jest
wiele rodkw grzybobjczych,
ale przy ich aplikacji pamitajmy, e s szkodliwe dla zdrowia,
dlatego najlepiej rozpyla je, kiedy nikogo nie ma w domu. Czasami jest tak, e tego typu rodki
musz by uyte nie raz, a kilka
razy, ale bdziemy mie przynajmniej pewno, e brzydkie wykwity znikn z naszego domu.
Kolejny krok to pozbycie si ze
cian wszelkich wkrtw, kokw,
gwodzi oraz powstaych spka.

Dziury po nich zaszpachlujmy


i pozostawmy na taki czas, a
zaprawa wyschnie. Teraz, kiedy
ciany s w miar czyste moemy zabra si za ich gruntowanie.
S zwolennicy i przeciwnicy tej
czynnoci. Jednak uycie takiej
emulsji na pewno nie zaszkodzi.
Pozwoli ona na mocniejsze zwizanie si farby z podoem. Unikniemy te pniejszego uszczenia si farby, co oddali widmo
ponownego malowania i remontowania.
Oprcz emulsji gruntujcych
na rynku dostpne s farby
podkadowe. Te
lepiej si sprawdz, jeli ciemny
pokj chcemy pokry jasn barw.
W tym wypadku,
czyli przejciu
z ciemnego w jasny

kolor moemy uy tez jednej


warstwy biaej farby. Czciowo pokryje ona ciemny odcie
i nie bdziemy musieli ka kilku warstw nowej farby. Podczas
stosowania gruntw powinnimy trzyma si zasady, co za
duo, to niezdrowo. Zbytnia
ilo emulsji sprawi, e ciana
si zeszkli, a to uniemoliwi
nam dalsze malowanie. Dzieje si
tak, kiedy ciana nie jest chonna i produkt gruntujcy zasycha na jej powierzchni. Gdy taki
problem ju wystpi, moemy
zastosowa preparat, ktry przywrci cianom waciw szorstko i przyczepno. "Zeszklony"
na powierzchni grunt mona te
usuwa
mechanicznie.
Niestety wtedy musimy liczy si
z uszkodzeniem
tynku i potrzeb
jego poprawienia
przed
malowaniem.
Kolejn wan rzecz pod-

czas malowania jest sprzt, ktrego uyjemy, czyli wszelkiego


rodzaju pdzle, waki i kuwety
do farb. Waki to najwygodniejsza forma malowania w zasadzie
kadej powierzchni. Ich wielko
powinnimy dostosowa do powierzchni, ktr mamy pomalowa. Im wicej ciany, tym waek
powinien by szerszy. Mniejsze
posu nam do bardziej precyzyjnych pocigni np. w rogu
ciany lub pod sufitem. Waki s
wykonane z rnych tworzyw. Te
z pluszu nylonowego lub futra
baraniego przeznaczone s do
farb wodorozcieczalnych. Waki moherowe, welurowe czy gbkowe sprawdz si przy farbach
rozpuszczalnikowych.
Pdzle
lepiej wcieraj farb w podoe
i pozwalaj dokadniej malowa
niewielkie elementy. Tak jak przy
wakach, wielko pdzla dobieramy do powierzchni. Due i szerokie pdzle awkowce idealnie
nadadz si do malowania sufitw i cian. Jeli chcemy pomalowa listewki przy pododze bd

okna, postawmy na wski pdzel


z paskim wosiem. Malowanie
pdzlem jest duo bardziej czasochonne ni malowanie wakiem.
Jeli kupimy te sabej, jakoci, to
musimy liczy si z tym, e bd
z niego wychodziy pojedyncze
wosia. Jeli nie zauwaymy ich
w por i nie zdejmiemy ze ciany
bdziemy mie zbdne ozdoby
na nowo pomalowanych cianach. Ponadto to przy uyciu
pdzla moemy spodziewa si
smug zwaszcza, gdy nanosimy
gste, niekapice farby. Zanim
przystpimy do malowania czy to
wakiem, czy to pdzlem, pamitajmy eby zakry podog foli
malarsk. Dziki temu unikniemy wielkich porzdkw i skrobania farby z parkietu, co pozwoli
szybciej cieszy nam si efektem.
Malowanie cian to z pozoru
prosta rzecz. Caa czynno poczwszy od zebrania odpowiedniego sprztu, a po nanoszenie
farb wymaga od nas zaangaowania, pracowitoci
i solidnoci. Bez
tego nawet najlepsze i najdrosze
farby nie zapewni
nam wymarzonego
rezultatu

23 padziernika 2015 r.

pozatorun.pl

DODATEK

37

38

MOTOMANIACY

pozatorun.pl

23 padziernika 2015 r.

Ambasador
bezpieczestwa
Mimo matczynej wrcz troski wobec rodowiska, lider technologii
napdw alternatywnych nie zapomina, e ochrona naley
si przede wszystkim czowiekowi, niezalenie od stanu jego konta
Marcin Tokarz

kady wczesnego reagowania w razie ryzyka


zderzenia czy ostrzegania
o niezamierzonej zmianie pasa
ruchu, same w sobie, nie s ju
dzi rewolucj na miar odkrycia
koa czy ognia, a jednak ich cena
sugeruje zwykle co innego. Nie
w salonach Toyota, gdzie Pakiety Safety dostpne s za bardzo
rozsdne pienidze. Trudno wyobrazi sobie lepszy scenariusz,
skoro w kryzysowej sytuacji ich
obecno moe okaza si bezcenna.
Niezalenie od stau za kkiem, jestemy omylni, a nasz
refleks pozostawia wiele do yczenia, jeli zestawi go z laserowymi czujnikami czy okiem kamery. To nic, bo moemy z nich
korzysta w ramach ukadu
wczesnego reagowania w razie
ryzyka zderzenia proponowanego przez Toyot. W przypadku
zaistnienia niebezpiecznej sytuacji na drodze system zasygnali-

zuje nam o tym dwikowo. Zbyt


delikatne "danie po heblach"
czy brak jakiejkolwiek reakcji
z naszej strony spotka si z automatycznym hamowaniem minimalizujcym negatywne skutki
kolizji.
Nierzadko dochodzi do nich
w wyniku niekontrolowanej
zmiany pasa ruchu. Toyota jest
w stanie wykry ten bd, o ile
poziome oznakowanie drogowe
jest koloru biaego lub tego,
a kierunkowskazy pozostaj nietknite. Nastpne, co ujrzymy to wiato, co usyszymy - sygna
dwikowy, ale tu na ziemi, jeszcze wrd ywych.
Bagatelizowanie
wpywu
podzespow tego typu to zwyczajna krtkowzroczno. Ta,
na dobr spraw, z optycznego
punktu widzenia, dotyczy te dalekowidzw. Zasig oczu odpada
w przedbiegach w konfrontacji
z wysokiej jakoci kamer oraz
radarem, bez trudu odczytuj-

cym znaki pionowe. Mrok nocy,


te bdzie dziaa na nasz niekorzy. Tu z pomoc przychodz
dwa systemy. Pierwszy - ukad
rozpoznawania znakw drogowych wywietli je nam na desce
rozdzielczej jeszcze zanim bdziemy wiedzieli o ich istnieniu.
Drugi z kolei, automatycznie dopasuje wiata do sytuacji panujcej na drodze, dokonujc wyboru midzy "dugimi" a mijania.
Na chopski rozum wydaje si, e technologia tego typu
musi kosztowa krocie, jednak
zaley kto j oferuje. Bez wzgldu na okres promocyjny Toyota
nie naley do pazernych marek
samochodowych, gotowych erowa na poczuciu bezpieczestwa kierowcw. Wrcz przeciwnie, producent z kraju kwitncej
wini stawia sobie za cel zminimalizowanie liczby wypadkw
na drogach. Czyby aspirowa do
Pokojowej Nagrody Nobla?
- Dokadamy stara, aby do

2016 roku wszystkie nasze samochody byy dostpne z pakietem


najnowoczeniejszych systemw
bezpieczestwa za relatywnie
nisk sum - zapewnia Maciej
Bednarski, Kierownik Dziau
Sprzeday Samochodw w salonie marki Toyota, mieszczcym
si przy ul. M. Skodowskiej-Curie 1-3.
Te ambitne plany s w peni
realne. Ju na chwil obecn oferta kusi niczym japoska geisha.
Wrd modeli wyposaonych
w Toyota Safety Sense znalazo
si Aygo, Yaris, Auris i Avensis,
cho ten ostatni korzysta z zaawansowanych technologii bezpieczestwa w standardzie. Na

co dzie za korzystanie z Pakietu


Safety w trzech pozostaych trzeba zapaci kolejno 1500, 2000,
2300 z, co rwnie nie wydaje
si wygrowan cen. Nie bez
znaczenia okae si te 10-proc.
obnika kosztw ubezpieczenia
pojazdu, majcego na wyposaeniu, opisywane wyej podzespoy dodatkowe. Mwi si, e
na bezpieczestwie nie warto
oszczdza, ale autor porzekada
z pewnoci nie bra pod uwag, e mona mie na raz jedno
i drugie.
Fot. 1: Road Sign Assist rozpoznaje znaki drogowe.

Opony przyszoci
Zbigniew Juchniewicz

ksperci prognozuj, e za kilka lat


pojazdy zasilane energi elektryczn bd dominoway na drogach.
Goodyear ju teraz wychodzi naprzeciw
tej idei i prezentuje rozwizanie, dziki
ktremu bdzie mona cieszy si jazd
bez mylenia o tankowaniu. Stanie si
to moliwe za spraw nowego wynalazku zaprojektowanego przez inynierw
Centrum Innowacji Goodyeara futurystycznej oponie zdolnej wytwarza
energi elektryczn. Znana pod nazw
BH03 opona jest w stanie przetwarza
naprenia powstae w wyniku odksztace oraz ciepo w energi elektryczn.
Prezentowane rozwizanie to zachta do
dyskusji na temat przyszoci motoryzacji.
- Troska o energi i rodowisko doprowadzia nas do zaprojektowania opony koncepcyjnej, ktra wytwarza energi
elektryczn. Kada futurystyczna idea
zaczyna si od wyzwania, ktremu naley
sprosta, aby budowa lepsz przyszo.
Jestemy przekonani, e opona ta stanie
si inspiracj, a obserwacje i wnioski,
ktrych dostarczy, znajd odzwierciedlenie w przyszych dziaaniach rozwojowych powiedzia Jean-Pierre Jeusette,
dyrektor generalny Centrum Innowacji
Goodyeara w Luksemburgu, ktre opracowao ten koncepcyjny produkt.
Koncepcyjna opona wytwarza energi
elektryczn, ktra moe zasila zarwno
akumulatory hybrydowego ukadu napdowego pojazdu, a take inne urzdzenia
pokadowe. Opona wytwarza energi
elektryczn poprzez dziaanie dwch ro-

dzajw materiaw:
materia termoelektryczny absorbuje ciepo (generowane przez wiato,
kiedy opona jest w stanie spoczynku,
oraz powstae podczas ruchu obrotowego
w trakcie jazdy) i zamienia je w energi
elektryczn;

materia piezoelektryczny przetwarza naprenia bdce wynikiem odksztace struktury w energi elektryczn.
Wewntrzna struktura opony przypomina trjwymiarow siatk. Taka
konstrukcja moe podtrzyma ciar samochodu w przypadku przebicia opony.
To alternatywa dla stosowanej dotych-

czas technologii RunOnFlat. Ponadto


BH03 posiada duy obwodowy rowek,
zmniejszajcy ryzyko aquaplaningu, oraz
specjalny wzr bienika, pochaniajcy
haas.
- Koncepcyjna opona wytwarzajca energi elektryczn jest kolejn niezwyk innowacj opracowan przez
inynierw i naukowcw z Centrum
Innowacji Goodyeara w Luksemburgu,
dlatego z dum prezentujemy j w Genewie powiedzia Jean-Pierre Jeusette.
Ta przeomowa technologia jest efektem
nieustajcych wysikw Goodyeara na
rzecz zrwnowaonego rozwoju, jakoci
i bezpieczestwa.

23 padziernika 2015 r.

SPORT

pozatorun.pl

Z sdziami si nie wygra

39

Trenerzy zaamuj rce, a pikarze nie wytrzymuj nerwowo. Sypi si kartki, kluby otrzymuj
kary finansowe. Wszystkie te sytuacje powtarzaj si co roku, a mimo to nic nie wskazuje na
popraw. Czy sdziowie pikarscy rzeczywicie prezentuj a tak saby poziom?

Karol ebrowski

- Oni sami api si za gowy


olscy sdziowie to k,
sprzedawczykowie. Przy- podczas spotka opowiada
piewka znana w kadym prezes innego zespou z B-Klarodowisku kibicowskim i praw- sy. Podczas przerwy bardzo
dopodobnie na kadym moli- krytycznie wypowiadaj si na
wym stadionie co najmniej kil- temat arbitrw. Po meczu udaj
ka razy odpiewana. Kilka razy si na rozmow z nimi, na ktrej
podczas jednego meczu, w kt- nigdy nie wiadomo, co zostao
rym to sdzia chce zosta gw- powiedziane, a za tydzie mamy
nym bohaterem spotkania
informacj z zaprzyjanionych
- Poziom sdziowania jest tra- klubw i okazuje si e te same
giczny mwi jeden z trenerw osoby prowadz inne spotkanie
B-Klasowego zespou. Zda- popeniajc te same, jak nie gorjemy sobie spraw, e jestemy sze bdy.
ostatnim szczeblem rozgrywNie lepiej jest w A-Klasie.
kowym w Polsce, ale to co ro- Najgorsze jest to, e podczas
bi arbitrzy w praktycznie ka- rozmowy po meczu z sdziami,
dym spotkaniu, woa o pomst oni sami wiedz, co le zrobili
do nieba. Nie moe by tak, e i mwi o tym z umiechem na
w danym meczu, po
niestrzelonym rzucie
karnym sdzia zarzdza powtrk, do ktrej
podchodzi inny zawodW jednym jestemy
nik. Po prostu wida
byo, e ta bramka musi zgodni: jest kilka osb, ktre
w ten czy inny sposb
pa. Czsto zdarza si zdecydowanie nie nadaj si
te tak, e sdzi linowym jest miejscowy, do arbitrau
lub czonek rodziny,
ewentualnie znajomy jednego twarzy twierdzi szkoleniowiec
z pikarzy. Wtedy wiadomo pod druyny z A-Klasy. Nie wiem
czy wynika to z tego, e chc
kogo bdzie pokazywa
Prac sdziw obserwuj de- zrobi pod grk zespoowi, ktrego nie lubi, czy z braku wielegaci.

dzy sdziowskiej? By moe s


jeszcze inne powody
Jak twierdz sami trenerzy,
temat jest bardzo ciki do poruszenia.
- Po prostu mszcz si mwi zgodnie. Lepiej siedzie
cicho i nie rzuca si, bo rodowisko sdziowskie zna si
i w kolejnym spotkaniu znowu
zostanie przyznany nieprawidowy rzut karny przeciwko twojej
druynie.
Z czego to wszystko wynika?
Przecie sdziowie zanim zostan dopuszczeni do rozstrzygania

spotka musz przej specjalne


szkolenia.
- Co z tego, skoro nie czuj
gry pada odpowied od trenerw. Mamy podzielone zdania
co do tego, czy sdziowie powinni mie wczeniejszy zwizek
z pik, ale w jednym jestemy
zgodni: jest kilka osb, ktre
zdecydowanie nie nadaj si do
arbitrau, a co tydzie decyduj
o wynikach. Kady ma prawo si
pomyli, ale jeeli kto robi to
samo le po raz drugi, trzeci, pity czy dziesity, to albo kto ma
troch honoru i sam decyduje si

na zmian zawodu, bo widzi, e


do tego si nie nadaje, albo dostaje wypowiedzenie. Sdziw to
chyba nie dotyczy.
Szkoleniowcy maj take obawy o zdrowie swoich zawodnikw.
- W wikszoci klubw na
niszych szczeblach rozgrywkowych, zarwno trenerzy jak i zawodnicy powicaj si spoecznie pice nonej mwi jeden ze
szkoleniowcw. Oprcz grania
w pik musimy pracowa, aby
zarabia. Czasami przyjedaj
do nas sdziowie, ktrzy chyba
zapomnieli kartek i gwizdka, bo
puszczaj bardzo brutalne wlizgi. Jeeli kto w takim przypadku zamie jedn z koczyn, to
bdzie automatycznie wykluczony z pracy, a utrzyma rodzin
trzeba.
Kilku trenerw przymierza
si lub ju rozpoczo nagrywanie spotka, dziki czemu mieliby niezbite dowody na bdy
poszczeglnych arbitrw.
Prbowalimy dodzwoni si
do Kolegium Sdziw Kujawsko-Pomorskiego Zwizku Piki
Nonej, niestety nie zastalimy
nikogo uprawnionego do odpowiedzi na nasze pytania. Do
sprawy bdziemy wraca.

You might also like